Uit den Omtrek
DAMSAATJES
44ste JAARGANG No. 13924
WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1921
FPER WEEK f 0 25
RANCH J PER POS T PER KWART. BIJ VOORUITBETALING f 3.577,
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1426, 2741 EN 1748.
POSTREKENING1 No. 5970.
ADVERTENTIËN 35 CENTS PER REGEL.;
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING^
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
DE VREDESPRIJS VMR~~
HOLLAND.
HAARLEM,
Rembrandt-Teekeningen.
Het gebouw van de Vereeniging
„Haerlem."
De nieuwe R.-K. Kerk in Schoten.
Diaconessenhuis.
Personalia.
Onderscheidingen
„Door Inspanning Uitspanning."
Burgerlijke Stand.
HEEMSTEDE.
Klets-
DE ABONHEMENTSPRUS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN2
PER KWARTAAL i 3.25
BUREAUX;
Zooals aan onze lezers en lezeressen be
reids bekend is, heeft men in Hongarije
een actie op touw gezet, or.i aan onze
Koningin den Nobelprijs voor den vrede
toegekend te zien.
Ten einde de redenen daarvoor toe te
lichten, werd ons namens mevrouw Bela
von Csitary uil Boedapest, de Hongaarsche,
die zich een groote vriendin van ons volk
beeft getoond en die op het oogenblik in
Den Haag vertoeft, liet volgende, door haar
geschreven artikel ter plaatsing aangebo
den.
We laten het hier volgen:
Van oudsher zijn er steeds denkers ge-
weest, die hun stem deden weerklinken ten
gunste van den Vrede. Zoo zijn er ook
altijd landen geweest, die als het ware
voorbeschikt waren, om voor de vredes-
idee te strijden en te werken. Tot die lan
den behoort Holland.
De vredes-gedachte is niet maar toeval
lig in Nederland onlstaan, zooals zooveel
andere ideeën groeien en na een kort be
staan in vergetelheid komen en door
een andere, modernere gedachte verdron
gen worden.
Hier is een volk, ja men zou zelfs kun
nen zeggen: een land, dat voor de idee
wonderlijk gevoelig, en er onscheidbaar
mee samengegroeid is. In Holland is de
gedachtenwereld der menschen evenzeer
als zijn wetten ervan doordrongen, zij
ademen haar met de lucht in, zij erven
baar over. Bijna in elke ziel is een straal
ervan doorgedrongen, sommige bevoor
rechten hebben van de Voorzienigheid een
stralenbundel toegedeeld gekregen, om
daarmee voor de anderen den weg le ver
lichten. De bodem, aan altijd dreigend ge
vaar blootgesteld, verworven door een
nooit eindigenden, gigantischen strijd, is
het klassieke land der vredes-idee en van
den vredes-arbeid geworden overeenkom
stig de mysterieuze wet, dat uit den dood
het leven, uit de grootste smart de kost
baarste parel geboren wordt.
Een zoon van het Nederlandsche volk
was het, die reeds in de 17 de eeuw een
basis vond, waarop de duurzame vrede
kon worden gegrond. Hugo de Groot stelde
onomstootelijk vast, dat oorlogen mis
schien somtijds verklaarbaar en recht
vaardig, maar nooit menschelijk zijn kon
den. De Groot heeft zijn ideeën zoo won
derlijk klaar gezien en weergegeven, dat
2e nog heden ten dage uitvoerbaar zijn. En
tot den huldigen dag is zijn invloed zoowel
theoretisch als praktisch belangrijk ge
bleven. Hij was „de vader van de weten
schap der internationale wetgeving," zoo
als Amerikanen en Engelschen hem noe
men. Zijn werk „Het Recht van oorlog
en vrede" had een buitengewonen invloed
op zijn tijd. Het werd op alle hoogescholen
van Europa gebruikt en onderwezen, het
werd de basis van het volkenrecht. Philo-
sophen en denkers, juristen en humanisten
namen de Groot's ideeën over.
Maar ook het beeld, dat Hollands poli
tieke leven, dat van de „Vereenigde Ge-
Westen" bood, werd beschouwd als een
navolgenswaard voorbeeld voor de strijders
voor de yiedesgedachte. William Temple
Wijst in zijn „Account of the United Pro-
Vinces" op de mogelijkheid van een Euro-
Peesche Federatie op grond van de geschie
denis der „Vereenigde Gewesten".
De vrede van Utrecht inspireerde den
Abbé St. Pierre in 1712 tot zijn werk: „Het
Plan van den Eeuwigen Vrede". Hij dacht
?ich een „Europceschen Senaat" en wilde
G'trecht lol vrije Vredesstad en zetel van
dezen Senaat verheffen.
Onder invloed van Hugo de Groot werkte
Zwitserland de volken-rechtsgeleerde
mchard Price; hij verlangde de stichting
*4n een „wereldstaat."
Kant verdedigt hel ideaal van een
■'Statencongres", dat hij denkt te organi
seren overeenkomstig de Haagsche Staten-
eiicraal.
Reeds uit dit korte overzicht blijkt dui-
,eiijk, hoeveel draden hun oorsprong in
,°'land vonden, die uilgingen naar alle
d°elen der wereld; gouden draden, ge-
,veven door het werk dés vredes in alle
""■den.
Het is geen toeval, dat Holland gekozen
erd tot zetel van de gewichtigste resul-
'den van den vredesarbeid. De naam „Den
•aag" beduidt een belangrijk hoofdstuk in
?e geschiedenis der vredesbeweging. Het
eSin van de internationale wetgeving is
den naam van deze stad onafscheide-
'W verbonden.
Onder den invloed van den Fransch-
ditschen oorlog werd in 1871 te Amster-
de „Nederlandsche Vredesbond" op
dicht, die zich in 1901 met den „Vrou
wenbond voor Ontwapening en Arbitrage"
tot den bond „Vrede doorRecht" ver
eenigde en sedert werkten alle Nederland
sche vredes-vereenigingen samen. De voor
mannen der Hollandsche vredesbeweging
Voi'k" he' lum plicht, het Nederlandsche
ook '„.l"1. '\ct niet !l"oen meer kén, maar
vp„ri'oet doen
^r«dcsconrerenü,.r°r1de bevordering der
Een hunner is pr„r dan andere volken.
,1rf.i!Cl|lrijver V;>n h(?|SSOr yan Vollenhoven,
'hel „de Roen;, °Prienbarende Gids-
mivermoeide strijd'"8 Van Holland", de
nalo politie. Uil v°°,r een internatio-
andsche vereeniarheid der Neder-
hoe breed cTe iS'!, voor den vrede
*s- vereon^ !andsclle gezichts-
Recht bemoeide z;cjj ..Vrede door
gelsche bonden s!" hn,lct' zooals de En-
andere speciale zijde de mel de een of
Ieder, die mede wil Werk-F vrodesbeweging.
vaan den duurzamen vr.-n Voor ilet ideaal
haar gelederen. c' Was welkom in
Van den aan va nu „r
-o.at, hegreeo „Vrede
door Recht" wel'k een macht ten goede
dat de N.A.O.R. met enkele scherp gefor
muleerde eischen kwam inplaats van de
vage wenschen en principes van de toen
malige vredesbeweging; ten derde breidde
de N.A.O.R. zijn werkkring uit over het
geheele, ook het platte land; hij bewerkte
de publieke opinie.
Lichamen va.i gelijken aard als de N. A.
O. R. in de verschillende neutrale landen
werden in April 1915 uitgenoodigd tot Oen
conferentie, waar toen op initiatief van den
N.A.O.R. de „Centrale Organisatie voor
een Duurzamen Vrede' tot stand kwam.
Spoedig vormden .zich afdcelingen in De
nemarken, Spanje, Noorwegen, Zwitser
land, Zweden en de Vereenigde Staten.
2730 April kwam op Hollandschen bo
dem nog een ander internationaal congres,
in den Haag samen: het internationale
vrouwencongres, dat de volgende beginse
len aannam: de strijdvragen tusschen sta
ten en volken moeten op vreedzame wijze
worden beslecht; het Kiesrecht voor de
volksvertegenwoordiging moet worden uit
gebreid tot de vrouwen.
Uit dit korte overzicht, dat onmogelijk
volledig kan zijn, blijkt, hoe Holland reeds
gedurende den oorlog een zeer waardevolle
kracht vertegenwoordigde, die in het be
lang van de goede verstandhouding tus
schen de volken onafgebroken kon arbei
den en nooit moede werd, te gelooven
aan de mogelijkheid van een blijvenden
vrede.
Toen eindelijk de ongelukkigste vrede
kwam, waarmede ooit de menscliheid
werd bezocht, en de economische nood
overwinnaars, zoowel als overwonnenen
begon te bedreigen, waren het wederom
Hollandsche financiers en nationaal-econo-
men, die dit gevaar,dat de overwinnaars
kan uitgaan van de opvoeding. De Bond
gaf verschillende geschriften uit, schreef
prijsvragen voor opstellen uit voor leerlin
gen van H. B. Scholen cn Gymnasia over
onderwerpen, samenhangend met dc vredes
beweging.
Ten tijde van de inwijding van het Vre
despaleis in 1913 is Holland het middel
punt van het internationale leven. Met de
beste verwaohlingen bezield, maakten de
Hollandsche pacifisten zich op naar het
20ste Internationale Wereldcongres voor
den Vrede, dat in 1914 in Weenen zou
plaats hebben.
Toen dreunde er een verschrikkelij .e
donderslag.
De wereldoorlog brak uit.
gevaar staalde de krachten en zette
de Nederlandsche vredes-vrienden aan tot
verhoogde krachtsinspanning. En iedereen
wilde deelnemen aan den vredesarbeid in
de hoop, dat de ellende nog voorkomen
zou worden.
Deze hoop werd niet vervuld. Maar men
verslapte met. Integendeel.
Men begreep, dat een sterkere concen
tratie van alle krachten ten gunste van
den vrede noodzakelijk was en zoo ont
stond in 1914 op initiatief van „Vrede
door Recht" de „Nederlandsche Anti-Oor-
iog-Raad", die personen uit alle politieke
godsdienstige en maatschappelijke kringen
in zich sloot. Dat was het eerste verschil
mei „Vrede door Recht'.' Het tweede was,
zelf niet eens zagen, ontdekten. Het re-
sullaat van hun besprekingen met buiten-
landsche deskundigen was de Brusselsche
Conferentie. Van welk een buitengewone
beteekenis deze was, blijkt hieruit, dat te
Brussel de vertegenwoordigers der elkaar
vijandige staten elkaar voor liet eerst na
den oorlog weer ontmoetten.
Van het allergrootste belang uit alge-
meen-menschelijk oogpunt is echter wat
Holland in den eigenlijken zin van het
woord deed voor de goede verstandhou
ding tusschen dc volkeren.
Zooals in vroegere eeuwen zoo dikwijls
vonden oo-k tijdens den oorlog en daarna
duizenden en nog eens duizenden der on
gelukkige volken op Hollands gezegenden
bodem rust en bescherming. In Holland
vond ook een onderkomen de eens door
vorst-englans omringde Vrouw, wier hooi d
sinds zich legde ter eeuwige rust. En de
omstandigheid, dat de Duitsche ex-keizenn
zoo rustig kon heengaan, wekte in dui
zenden menschenhart-en het verzoenende
gevoel van dankbaarheid.
De wetenschap wijst er met trols op,
dat het haar gelukt is, de besmettelijke
ziekten, die liet noodzakelijk gevolg
heetten van eiken oorlog, verre te hou
den De wetenschap was echter met m
slaat Europa te re lden van die verschrik
kelijkste aller epidemieën, de sociale pest,
die geheet Europa, ja de geheele wereld
bedreigde en Middel- en Oost-Europa
reeds bereikt had De wereld-ellende
steeg ten toppunt; toen snelde Holland
toe met een zee.r eigenaardige, taktvolle
wijze van hulpverleening. Het breidde
zijn armen uit; nam duizenden en hon
derdduizenden kind-eren der n<md yde.ide
volkeren tot zich en redde daardoor dc
wereld van onuitsprtkelijkennood en e^
en opstand, redde de tof J
Midden-Europa in zijn kinderen en <V'
1 ijker tijd opende het nieuwe, grootse c
perspectieven voor de vredesbeweging.
Het wees zoodoende den weg, wellicht
den cenigen weg. die naar betere ver
standhouding, beter onderling begrijpen,
in één woord: naar den blijvenden vre
de voeren zal.
Ook gedurende den oorlog kwam het
al wel voor, dat de van den oorlog ver
schoond gebleven landen, de kinderen der
noodlijdende volken tot zich riepen en
onder leiding hunner onderwijzers in
scholen of leegstaande hotels onder dak
brachten.
Wanneer we echter zien. hoe in Hol
land de kinderen van vreemde naties in
de gezinnen als familieleden werden op
genomen, verzorgd, opgevoed en geliefd1,
als een eigen kind, hoe in het hart van
het vreemde kind en in die van de
pleegouders en hun kinderen, wederzij,d-
sche liefde ontstond, dan is dit alles
niet alleen voor de betreffende kinderen
en ouders, maar ook van algemeen men
schelijk stand-punt van zeer groot be
lang. Kinderen van vreemde volken, ge
heele generaties groeien hier op in we-
derkeerige liefde, waardeering en begrij
pen. Het is dan ook niet twijfelachtig, of
dit is een van de belangrijkste dingen,
die ten behoeve van de onderlinge go-ede
verstandhouding der volken geschiedden-.
De belangrijke resultaten van dit Hol
landsche werk zijn n-og hierdoor ver
groot, dat ze lerendigen weerklank von
den bij de andore neutrale, ja soms zelfs
bij de oorlogvoerende naties.
Dat dc bijzonder tactvolle, uit de diep
te van een liefdevol hart voortspruitende
arbeid van Holland reeds nu zeer veel
zijdige resultaten oplevert, daarvan zien
wij dagelijks wonderen. Bij het noemen
van den naam „Holland" openen zich de
meest gesloten harten, het somberste oog
verheldert en glimlacht. Dagelijks ziet
men door ondraaglijke zorgen gebogen
vaders, door den oorlog verweesde kin
deren, tot weduwen geworden vrouwen:
zij allen vergeten bun zorg en smart, als
men Hollands naam noemt.
En dan al die andere wonderen! Ik
heb kinderen gekend, door de omstan
digheden, door den tijdgeest slecht be
ïnvloed, bijna op een verkeerden weg
geraakt, uit Holland kwamen ze beter, ik
zou willen zeggen: genezen naar huns
terug. Arbeiders zie ik glimlachen en
bidden, die in de laatste jaren slechts
vloeken en dreigen konden; ook dat heeft
Holland bewerkt.
Niet slechts materieele, ook moreele
hulp is het die op deze arme verbitterde
gemoederen zoo diep en heilzaam in
werkt. De geest van begrijpen, van vre
de is liet, dien de kind-eren m Holland
inademen en met zich naar huis nemen,
die al deze wonderen weikt. Allen, die
met Holland in aanraking komen, nomen
iets van den Hollandschen geest over,
bun gezichtskring wordt breeder, hun
gemoed-eren .-zachter, meer toegankelijk
voor mildere gevoelens, zi.| worden meer
m-ens-chlievend, beter en geschikter voor
dc gedachte van internationale samen
werking.
En wat het sociale gevaar aangaat,
moet er o-p gewez-en worden, dat niet
gemakkelijk te zeggen valt, uit hoeveel
harten de Hollandsche arbeid den doorn
der vertwijfeling, van het nihilisme heeft
uitgetrokken. Wie zou vermogen te be
wijzen, hoeveel het Hollandsche kinder
werk heeft bijgedragen tot verzachting
van de zoo gevaarlijke revolulionnnire
stemming en tot bevordering van dé vre-
desgeziind'heid?
Dat echter dit zegenrijke werk plaats
kon inden en zich ontwikkelen kon op
Holland's bodem, dat Holland te midden
-der oorlogsvlammen neutraal blèef en
daardoor een rustpunt, een eiland, van
waaruit de vreesgeachte zich over de
geheele wereld kon verbreiden, dat dankt
Holland en de menscliheid aan de Ko
ningin der Nederlanden. De Koningin is
het geweest, gelijk ook de Hollanders
dankbaar erkennen, die den vrede voor
haar land in menig kritiek oogenblik,
heeft gered.
Volkomen terecht verzoekt daarom
Europa aan het Nabel-Comité, om dit
maal het Hollandsche volk in de persoon
van zijn Koningin" met de hoogste mo
reele beloon-img, die op -het oogenblik be
staat, te beloonen. Terwijl het om de toe
kenning van den Nobelprijs voor den
vrede aan de Kóningin der Nederlanden
vraagt, verzoekt het -daarmee tevens de
waardeering en vereering van den mees
onzelfzuclitigen, edelen en in haar resul
taten vérstrek-kenden vredesarbeid.
In Teylers Museum zijn gedurende een
maand twee belangrijke Rembrandt-tee-
keningen tentoongesteld, welke in bet
buitenland voor Holland werden verwor
ven, ten eerste de Bembrandt-teekoning
van 1640, een gewassehen penteekening>
welke onlangs door dr. Hofstede de Groot
te Parijs werd verkregen en waaraan
hij in de le aflevering van „Oud-Hol
land" 1921, een belangwekkend artikel
wijdt.
Als blijk van sympathie voor hot Haar-
lemsch museum i3 vermeldenswaard, dat
dr. Hofstede do Groot deze teekening
geschonken heeft aan Teyler's kunstver
zameling.
Het bleek dr. Hofstede de Groot even
eens, dat deze teekening voorstelde de
Kathedraal van St. Albans bij Londen.
Met deze teekening is de getuigenis
aan bet licht gekomen, volgens dr. Hof
stede de Groot, dat Rembrandt al in
1640 in Engeland geweest is. Reeds eer
was bekend, dat onze groote kunstenaar
naar alle waarschijnlijkheid omstreeks
1661 in Londen moet zijn geweest.
He tweede Rembrandt-teekening is een
aanwinst, welke door aankoop is verkre
gen. 7iij stelt voor: „De Kruisdragende
Christus", en is een van die forr-ch schets-
matig- uitgevoerde penteekeningen, een
weinig opgewasschen, zooals Rembrandt
er meer tusschen 1640—1650 heeft ge
maakt (o.a. een „Kruisopname", berus
tende in 't prentenkabinet te Berlijn).
De teekeningen blijven tot einde Sep
tember tentoongesteld.
Het oude gebouw van de hoofdwacht
op de Groote Markt, zal, zooals onze le
zers weten, in gebruik worden genomen
door de vereeniging „Haerlem", dc we' c"
kende oudheidkundige vereeniging- e
oude gebouw had verschillende hers ei
gen dringend noodig. zoodat on f* en
van den aannemer Seays dc
troffel ter hand werd genomen.
't Gebouw is nu bima gereed en zal ver
moed-fclijk half September in gebruik kun
nen denomen worden. De schilder is aan
zijn laatste werlk bezig, terwijl in de twee
vergaderzalen alleen de eikenhouten vloer
nog gelegd moet worden, 't Gebouw heeft
veel van zijn oudth-eid bewaard. De gevel
en ingang zijn dezelfde gebleven. Binnen
zijn een tweetal allergezelligste vergader
zaaltjes aangebracht, die er zeer practisch
uitzien.
't Zal een „home" worden, de vereeni
ging volkomen waardig.
De consecratie der nieuwe parochie
kerk van de H. Lidui-na, aan den Scho-
terweg, is bepaald op 12 September a.s.
Z. D. H. Mgr. A. J. Ca Hier, Bisschop van
Haarlem, zal de plechtigheden, die om
half acht 's morgens aanvangen, ver
richten.
GEEN WINKELSLUITING.
Ter gelegenheid van d-en verjaardag van
H. M. de Koningin m-ogen in Scholen,
Woensdag alle zaken tot 11 uur des
avonds geopend blijven.
Tot directrice van het Diaconessenhuis
is, inplaats van zuster Loeff, benoemd
zuster Creutzberg Ze wordt Donderdag
avond in de kapel van het ziekenhuis
door Ds. Blaauw, predikant-directeur der
stichting, ingezegend^
Te 'sGrayenhagc is geslaagd voor het
examen Handelswetenschappen M. O. de
heer H. J. B-udé, alhier.
Benoemd in Oranje-Nassau tot officier:
J. F. Hulswit, oudste d,Toetenr N. V.
Haaremsche Machinefabriek vjh. Gebr.
Figee, Haarlem; Mr. A. Maclaine Point,
seer, uiitv. commissie N.O.T. in liquidatie
Haarlem; ridder::: S. M. D. Valstar secr
ui tv commissie NO.T. in liquidatie te
Heemstede.
Aanbesteding. De firma J. Bakker
en Co., alhier, is laagst inschrijf ster voor
den bouw van 94 woonhuizen en 1 wim-
kelhuis voor de bouwvereeniging „Ar
beidersbelang" te Rijswijk, enwel voor
f 505.000.
Begrafenis mej. A. Hobma. In het
„Utr. Dgbld." lezen wij dat op de tweede
begraafplaats te Utrecht Maandagmiddag
de teraardebestelling heeft plaats gehad
van de 22-jarige mej. A. Hobma, die de
vorige week Woensdagavond in Haarlem
op het stationsplein fietsende, plotseling
door een tram werd overreden. De tragi
sche omstandigheden, waaronder dit doo-
detijk ongeval heeft plaats gehad, had dé
deernis bij verwanten, vrienden en kennis
sen gaande gemaakt, en de belangstelling
op het kerkhof was dan ook' buitenmate
groot. Bovendien waren de treurende moe
der vele bloemen en kragen toegezonden,
die de lijkkist overdekten met een waas
van wit en groen. Aan de groeve sprak
een oom, de heer J. Hobma, woorden van
christelijken troost en bemoediging tot de
achterblijvende moeder en broer, er op
wijzend dat de dood, geen antwoord gaf,
bet graf zweeg, maar dat God antwoord
seven zou in een eindelijke hereeniging
hiernamaals. Eenige vriendinnen zongen 'n
lied, terwijl aan 't slot van de aandoenlijke
plechtigheid de aanwezigen het bekende
psalmvers zongen: „Gelijk 't gras is ons
kortstondig leven".
Een koopman. Te Furmerend tracht
te een diamantbewerker uit Amster
dam bordjes aan den man te brengen
waarop stond „labaksvergunning" en
ocrende bij de winkeliers pressie uit om
van hem een bordje met „Tabaksvergun-
n7?.. K koopen voor den prijs van ƒ2.50.
V"1^. Sebruilcte daarbij verschillende han
digheidjes en zeide ook, dat men volgens
den Bond van Sigarenwinkeliers zoo'n
bordje van hem moest koopen. Daar een
der winkeliers wist, dat de Bond deze
bordjes voor minder dan 1 beschikbaar
zou stellen, werd de politie in de zaak ge
mengd. De koopman werd op het politie
bureau verhoord en zeide van meening te
zijn geoorloofd zaken te doen. Hij had al
eenige bordjes verkocht en wilde het geld
gaarne teruggeven, indien dit werd ge-
wenscht. De politie stelde den officier van
justitie te Haarlem telefonisch met het ge
val in kennis en deze verzocht, hem den
persoan voor te Ieideft, hetgeen daarop
gebeurd is. De officier was na zijn ver
boor en kennisneming van hot proces-ver-
haal van oordeel.dat hier geen strafbaar
feit in den zin der wet gepleegd was, hoe
wel de koopman bij het te koop aanbieden
der bordjes verkeerde practijken toepaste
worden oefeningen steeds goed bezooht en
dat goede bezoek moedigt nieuwelingen
aan. Daardoor ook zijn de turners flink
getramd en belhalen zij op wedstrijden
mooie prijzen en dat vooral is het wat 'het
aantal leden gestadig doet toenemen.
Met zulke leden kan een bestuur wer
ken. Daarom is thans besloten ook naar
buiten flink uit te komen.
Dezen winter wordt een groote uitvoe
ring gegeven waaraan dames, heenen en
aidspiranten zullen deelnemen. En cwn de
kosten dezer uitvoering te kunnen bestrij
den, zal een propaganda op touw wouden
gezet niet het doel donateurs le werven.
Onder luid applaus stemde de vergadering
met deze voorstellen in.
Do jaarverslagen van den secretaris G.
Kruyver en den penningmeester G. Wols,
worden onder dankbetuiging aan deze
functionarissen, goedgekeurd.
Tenslotte werd nog een teohnisohe com
missie saamgesteld, bestaande uit de
heeren S. Hooy, H. v. Rijn, A. Verheeim,
J. Preyde, Th. Vreeswijk, B. Langcveld en
de dainés A. Montauban, Suze v. Korde-
laar en C. Vreeswijk.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: R. van Haarlem,
Harmenjansstraal 81, armbandhorloge;
Uvlenbroek, Ruysdaelstraat 20 zw„ af
standmeter; J. v. Veen, Drossestraat 10,
ceintuur; T. v. Duffelen, Amsterdamstraat
3 rood, geboortebewijs; Goederenstation
Westergracht, geiten; K. N. v. Meule-
naarsgraf, Vooruitgangstraat 90, hond;
Gcm. Reiniging, hond; A v. d. Pol, M. v.
Heemskerkstraat 25, portefeuille; H. Lo-
dewijk, Kritsingerstraat 43. Schoten, por
tefeuille; A. Post, Kerkhof straat 31 zwart,
regenjas; Hensbergen, Anegang 27, ring
met sleutels; J. Bol, Prinsessekade 64,
pakje met schortjes; Star, Jansstraat 47,
sleuteltjes; H. Duin, Leidschestraat 111,
tochtscherm voor auto; Bureau v. Politie,
Smedestraat, kist
Bovengenoemde Toon eel vereeniging zal
in Juni van 't volgend jaar 50 jaar be
staan.
't Ligt in de bedoeling om ter gelegen
heid van dit feit een groot buitenfeest
te goven in den tuin van het Brongo-
bouw. Ook voor kinderen van 6 tot 13
jaar zal men een groot feest organi-
oeoren. De feestcommissie bestaat uit
de heeren P. Bitter, voorzitterH
H. Mulder, secretaris-penningmeester; J.
van Aken en W. van Aken, terwijl ook
zitting heeft het bestuur van „Door In
spanning Uitspanning", waarvan voor
zitter is de heer P. J. Schruijer.
Verplaatsing. Het domes- en meiseseon-
fectiemagazijn Groote Houtstraat 142,
wordt met ingang van 1 Sept. verplaatst
naar Groote Houtstraat 19.
Ter gelegenheid van deze opening zal
tevens een exposiitie plaats hebben van
de laatst uitgekomen modellen der meest
toonaangevende Parijsc.be huizen.
ZEDENMISDRIJF.
De Haarlo.msche Rechtbank veroordeel
de gister L. R. te Haarlem, beschuldigd
van overtreding van art. 48bis, het ple
gen van ontuchtige handelingen met min
derjarigen van hetzelfde geslacht, tot 1
jaar gevangenisstraf met aftrek van den
tijd dien hij in preventieve hectenis door
bracht.
Getrouwd: 30 Aug. W. Verdonk en C. J.
Norjé. P. D. Renipt en E. A. Jacobson.
Geboren: 28 Aug. z. van M. v. Meerveld-
Bontekoe. z. van D. Bergman-v. Duijn.
29 Aug. z. van M. Punt-v. Sinderen.
z. van C. v. Bennik-Ostermeijer. 30 Aug.
z. van J. Beer-Dasberg. z. van A. S.
de Kruif-Hofsfee. T. Kamp-de Nijs.
Overleden: 29 Aug. H., 6 j., z. v. Jansen,
Ilazepalerslaan. H. Heykoop-Ooster-
wal, 49 j., Kamperlaan. F. W. Lokerse-
Gerbehij, 26 j., Jan Steenstraat. 30 Aug.
F., 4 mnd., z. v. J. Hagedorn, Kamperlaan.
Missicavond Pi t r Li iiAt. In dijn
regel is het R. K. Vereenigitigsgebouw
te groot of liever de belangstelling
in Heemstede is zelden zoo groot, dat
het fraaie gebouw met belangstellen
den gevuld is.
Zondagavond evenwel was het an
ders. De toeloop voo-r dezen Missie-
avond was zóó groot, dat niet alleen de
gewone plaatsen bezet waren, maar
alle stoelen uit de overige zalen bij
gezet moesten worden, zoodat vanaf
het tooneel tot achter in de zaal alles
tjokvol was, ja zelfs de nissen der
ramen waren bezet. Ongeveer 500 toe
schouwers waren aanwezig.
Om ruim 8 uur opende Dr. E. A.
M. Droog met een grappig speechje
den feestavond en verzocht aller mede
werking, opdat deze avond een suc
ces voor Patel' Luiten zou worden.
Nadat de Harmonie ,,St. Michael"
zeer verdienstelijk eenige nummers
had gegeven, werd aangevangen met
,-,Ramcharam", operette in 2 bedrij
ven of 11 tafereelen.
Als het scherm opgaat, zien we
twree Hollandsche matrozen, van hun
schip afgestapt en het binnenland van
Afrika ingeredsd.
Daar maken zij kennis met „Ram-
charam", den onheschaafden neger,
die veel lust heeft de „blanken" op
te peuzelen. Dezen beloven hem ech
ter Hollandsche gelden, waarop zij
vriendschap sluiten en de neger hen
belooft, hen de binnenlanden te laten
zien.
In het 2e tooneel zien we een aan
tal negers in het kamp, terwijl in het
3e tooneel „Onbescliaving" op pak
kende wijze verteld wordt, hoe de
negers te lijden hebben onder den
druk der blanken, hoe zij zelf onder
elkander „liefde" prediken, hoe zij htm
ouders eeren, naar priesters vragen,
terwijl de blanken hun. priesters en
liefdezusters verjagen, zoodat dezen bij
hen komen vragen, voor hen te
bidden.
Het 4e tóonecl „Het Negevland", is
een aansporing aaii ons, blanken, de
Missionarissen met onze giften te steu
nen. ,,'t Is om ons, menschen te be
schaven, die leven in het wild", klinkt
het refrein.
Het 2e bedrijf begint met een beeld
van verschillende rassen en schildert
den nood der Javanen en de verdruk
king der blanken.
lil tooneel 6 „In de canoboot", zien
we een prachtig Indisch landschap,
waar in een rivier oen echte canoboot
vaart.
Tooneel 7, „Het arme negerhart".
laat ons zien, hoe de arme negers
zicli moeten behelpen met godsdienst
en ander onderwijs en hoe wij hier
met onze prachtige kerken en scholen
zooveel heter af zijn dan zii Het smee-
IV e hebben nog niet lang geleden ge
schreven over den onsmakelijken toestand
aan het Bloemendaalsche strand, die het
voor vele bezoekers en heusoh niet ai-
leen R.-K. ongenietbaar maakt.
Tot ons genoegen vernem.en wij, dat het
volgend seizoen maatregelen zullen geko
men -worden, die het baden in een be
paalde strook van het strand verbiedt
zoodat iedereen van de Bloemendaalsche
Zee kan genieten. Zoo hoort het ook en
het is alleen maar jammer dat het Ge
meentebestuur van Bloemen daal verzuimd
had dezen maatregel te treffen vóórdat de
Zeeweg geopend was.
Maar nu bespreekt een geregelde mede
werker van een onzer plaatselijke bladen
in zijn courant ook den toestand en '1 feit
dat bij het gemeentebestuur van Bloemen-
daal werd aangedrongen op meer toe
zicht Hij besluit zijn beschouwing aldus:
„Nu, eerlijk gezegd, vind ik dit alles klets.
Een strand is nu eenmaal geen marktplein
en als men zich ergert aan deze dingen is
werkelijk hel einde zoek!"
„Klets" dus. Hiermede'zijn de duizenden
en duizenden in Haarlem en verre omge
ving, die zich ergeren aan den ongewensch-
ten toestand op het Bloemendaalsche
strand, dus finaal uitgepraat, afgemaakt.,
morsdood.
Die meneer decreteeert, dat het ge
zwam daarover klets is en daarmede is de
klacht be- en veroordeelt
Het is een van die geliefde krachttermen
als: „dein Reine ist alles rein". Welja, hel
varken vindt de modder en de 'drek,
waarin het zich rondwentelt, ook buiten
gewoon rein, anders zou het zich wel
schamen.
Klets is het, als men durft beweren, dat
het gemis aan toezicht op het Bloemendaal
sche strand niet bevorderlijk is aan de
zedelijkheid;
klets is het als men durft beweren, dal
de schaamteloosheid van veten de begrippen
van reinheid en zedelijkheid en fatsoen,
ook bij de strand bezoekers, die er zelf
niet aan meedoen, doen vervagen en ver
warren;
klets is het als de liberale hoofdredac
teur van het „Utrechtsch Dagblad", schrij
vende over eenzelfde aangelegenheid,
spreekt van de „verploerting van het le
ven";
klets is hot, ais het liberale „Vaderland"
tekeer gaat tegen het reproduceeren sar
foto's, die de toestanden van het zooge
naamde o zoo reine stille strand, illustre
ren:
klets is hetmaar laat ons een
vraag stellen aan bedoelden medewerker:
Zou hij in zijn huiskamer tooneelen
dulden, die blijkbaar zijn goedkeuring weg
dragen, nu zij plaats vinden in het publiek,
te midden van duizenden toeschouwers,
aan het Bloemendaalsche strand?
ken van den. „arme neger" om steim
en gebed is zeer pakkend.
Het 8ste tooneel is het meest pak
kende. In een kleine hut, waarop in
lichtletters staat: „Vader Willibrrrd.
kom tot ons", zitten 4 kleine kinde
ren. Dezen zingen, onder doodsche
ren. Dezen zingen, onder doodsche
stilte van het vele publiek eenige cou
pletten, waarvan het eerste luidt:
„Vader Willibrord, kom naar hier!
Kom tot ons en leer ons bidden.
Ach, aanhoor ons allen vier,
Kom toch spoedig in ons midden.
Koop ons, arme slaafjes, vrij,
Van die treurige slavernij."
Bij het zingen dezer verzen zag men
menig traantje in stilte wegpinken.
Het 9e tooneel, ,.De Mission.iris",
was een suocesnummer voor de Man
dolineclub, onderafd. van dc Harmonie
„St. Michaël". Het tooneel had als
achtergrond het kerkje, waar Pa Ier
Luiten de laatste jaren gewerkt had
Op een Jialcon het portret van den
Pater, wien een „serenade" gebracht
wordt.
Den spelers werd een lint aangebo
den, met als opschrift: „Ter gedach
tenis aan dem Missieavond op 28 Au;'.
1921".
Dan zien we den Missionaris te
paard. Hel 1 --ensuroot.
was het niet levend.
Het 10e looi.O., >.elt voor „terug
naar Holland", en dan tot slol ge
zongen wordt „Afscheid der negers".
Een negerdans, in tegenwoordiglic.'d
van alle medewerkenden, 17 personen,
een tooneel vol zwartjes.
Het geheel was bijzonder frkai, cn
de voldoening der aanwezigen bleek
wel uit het applaus, dat opklonk, na
verschillende tafereelen, maar veora
aan het einde.
Kwam dit applaus vooral toe aan
de spelers, voor een groot deel ver
dienden dit ook de regisseur, de lieer
J. Schrama van Hillegom, de kappers,
de heer en mevrouw Maas uit de
Berkenrodestraa Ialhier, die hun roem
als kappers in dit zeer moeilijke stuk
alleszins handhaafden.
Daarnaast of misschien allereerst de
N.V. Electro-Technisch Bureau v.h. C.
Nijman, te Beverwijk en Hillegom, die
geheel belangeloos de verlichtingsiu-
stallatie had aangelegd, waardoor d«
groepen ipet hun schitterende licht
effecten zoo eenig tot hun recht kwa
men; verder nog aan den heer Hees-
