Brieven uit België.
BUITENLAND.
BINNENLAND
FEUILLETON.
Onder Valsche Vlag
GEfig. BUITENL. BERICHTEN.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
DINSDAG 6 SEPTEMBER 1921
De toestand in Ierland.
De toestand in Duitschland.
Na den moord op Erzberger.
DE ROODE TERREUR.
DE PERS EEN GEWETENS-
ZAAK.
VRIJ NAAR HET DUlISCtt
TWEEDE DEEL»
Augusta staarde hem eenige 008
blikken sprakeloos aandan richtte
zij zich in haar volle lengte op en stak
1 de hand uit naar de schel.
,,lk denk, dat u verstandiger doet
geen getuigen te roepen, mevrouw,"
zei Muller, terwijl hij het eene been over
'het andere sloeg. „Wil u dat echter
(toch doen, zoo heb ik er niets tegen.
/De gevolgen zijn voor uw rekening."
Augusta liet de hand zakken. „Wat
(heeft u mij te zeggen?' vraagde zij
met benauwde stem.
N eemals het u belieft, eerst plaats,
hernam Muller op spotachtigen toon.
„De mededeeling die ik u te doen heb,
zal u vermoedelijk meer of minder
(aandoen. Ik weet wel is waar niet, of
aanleg heeft om flauw te vallen, maar
het is beter op alles bedacht te zijn.''
Een dreigende plooi vertoonde zich
tusschen de wenkbrauwen van mevrouw
Guthbridge. „Is u krankzinnig of
1 „Of dronken, wil u zeggen. Noch 't
een, noch het ander, mevrouw, of
schoon ik moet bekennen, datikvoor'n
goeden borrel volstrekt niet uit den
weg ga. ieder mensch heeft zoo zijn
zwakke zijde, gelijk u weet."
„Ik moet u nog eens verzoeken, da
delijk met de zaak te beginnen," zei
Augusta met een blik op de pendule.
Zij slaagde er niet geheel in, hare op
gewondenheid te verbergen.
Goed, u wil dus van de jeugd van
uw echtgenoot liever niets hooren. Nu,
wij zullen er nog wel eens op terugko-
men. Ik verschijn voor u als handelaar,
mevrouw. Ik ben namelijk bereid u mijn
stilzwijgen te verkoopen, indien u een
aannemelijken prijs biedt."
Augusta haalde de s;houdeis op.
„Of u zwijgt of spreekt is mij volkomen
onverschillig.1''
Dat zegt u, omdat u met de zaak
niet bekend is. Uw echtgenoot dacht
anders over de waarde van mijn aanbod,
dat verzeker ik u."
„Zijne zienswijze behoefc daarom
nog niet de mijne te zijn wellicht had
hij redenen, die niet meer bestaan.
„Die reden kan ik noemen. Ik ben
in 't bezit van een klein geheim dat,
indien ik het had bekend gemaakt,
hoogstwaarschijnlijk mijnheer uw echt
genoot voor de rest zijns levens achter
slot had gebracht. Hij toonde zich
daarom ook gaarne bereid, eiken ge-
vraagden prijs voor mijn stilzwijgen
te betalen."
Inderdaad Dan is zijn dood voor u
een zwaar geldverlies, want ik ben vo -
strekt niet van plan zijn voorbeeld te
volgen."
„Ook niet, wanneer ik u zeg, da
slechts van mij afhangt u uit dit kasteel
hetgeen u voor uw eigendom o
te verdrijven?" vroeg deze rnet een
sluwen blik. „aar
-Auffusta we'd bleek. --U ^e?
wat. Dit kasteel, en over 't algemeen
de geheele nalatenschap van mijn over
leden man is door een wettig testament
op mij overgegaan."
„Men kan slechts dan over een zaak
beschikken, wanneer zij ons eigendom
is, mevrouw."
„Natuurlijk. Het recht van mijn man
op het vermogen, dat sedert lange jaren
in zijn bezit was, staat toch boven
twijfel, naar ik meen."
„Hij was de eenige erfgenaam van
den heer Braunsberg, niet waar
Augusta knikte.
„Heeft u ooit het testament van den
heer Braunsberg gelezen 7'
„Neen, waarvoor Het bestaan er
van is een bekende en bewezen zaak.
„Zeker, het is mij zelf gelukt er een
afschrift van te krijgen, en daarom
kan ik u over de bepalingen, die er in
zijn, de nauwkeurigste Inlichtingen
geven. De zin, waar het hie* om te doen
is, luidt aldus
„Ik laat aan mijn neef William
Sidney Guthbridpe mijn geheel ver
mogen enz. na. Zou genoemde William
Sidney Guthbridge vóór mij "overlijden,
dan bepaal ik, dat mijn neef Robert
Wallhagen in zijne plaats treedt, en dus
mijn geheele nalatenschap op hem of
zijn rechtmatige erfgenamen zal over
gaan." Ik weet niet of het woordelijk
zoo luidt, maar volgens den zin is het,
gelijk is zeg."
Augusta haalde de schouders op.
„Wel, wat zou dat?"
„U weigerde zoo even de geschiedenis
uws echtgenoots te hooren.
„Wat heeft die met het testament
te maken 7'
„Zeer veel. Zal ik u die geschiedenis
nu mededeelen
Augusta antwoordde met. Een zeker
gevoel van angst trok haar hart te
zamen.
„Ik wil uw zwijgen voor toestemming
aannemen, mevrouw. U zal mij ver
ontschuldigen, dat ik eerst van mijn
persoon spreek, omdat dit noodig is
om het geheel te kunnnen begrijpen.
Ik ging als jonkman naar Amerika,
waar ik hoopte eerder fortuin te maken
dan hier. Nu het komt er niet op aan
hoe het mij in mijn nieuw vaderland-
ring genoeg, ik sloot mij, kort na het
uitbreken van de zoogenaamde Call-
fornische goudkoorts, aan bij een
troepje jongelui, die hun geluk m de
goudvelden wilden gaan zoeken. Onder
leg werd ik ziek. Mijn makkers trokken
natuurlijk verder, en ik bleef verlaten
in een armoedige, vuile hut achter,
waarvan de eigenares, een oude Iersche,
mij goed verpleegde zoolang mijn geld
reikte. Dan echter handelde zij geheel
anders. Misschien zou ik het leven er
niet afgebracht hebben, indien met een
dame, die met haar zoon. een
jonkman van zeventien of achtiten
jaren, in de nabijheid woonde, zich
over mij had ontfermd. Zij was ze ve-
arm en sukkelend, maar het wein.ge
dat zij had, deelde nj met imp Ik
kwam weer bij krachten e ,g
ernstig over mijn vertrek te denken..
(Wordt vervolgd.)
Tweede Blad.
NEDERLANDERS IN BELGIë.
(Van onzen correspondent).
BRUSSEL, 1 Sept.
Sinds de vijf- en veertiendaagse he goed-
koope rondreis-biljetten op de Belgische
spoorwegen weer zijn ingevoerd, schijnt
half Nederland zoowat leeggeloopen te
zijn Het is hier op 't oogenblik al Hol
lander wat de klok slaat. Men kan niet
op slraat loopen, in den tuin zitten of in
de restaurants 'n pint drinken of men
hoort of ziet er. Ja, men ziet ze vooral.
Want ge moet weten, dat wij, Brusse
laars. de Hollanders niet alleen herken
nen op 't gehoor, maar ook op het ge
zicht. En hier is de bekoring tc sterk
om geen revanche te nemen tegen dien
ondeagenden Hollander, die tegenwoor
dig ia België is en brieven schrijft naar
„Oore-hte Haarlemsche Courant".
l)e::;: briefschrijver beeft zich door zijn
oppervlakkig geschrijf den haat op den
hals gehaald van heel de Vlaamsche
pers. We zien slraks wel waarom.
Wc willen eerst even reageeTen op de
manier, waarop die briefschrijver de
mentaliteit vaststelt van „de beige" „Geef
den man en de vrouw uit bet volk een
paar mooie, bruine, liefst gele schoenen,
een paar dito kousen, zorg dat haar kap
sel er keurig uitziet en offreeT een pint
bier en ge hebt de gelukkigste mensch
van de wereld1."
Aldus de griefsch.ri.jver.
Weet ge nu boe wij hier de mentali
teit van een Hollander vaststellen en
waaraan wij de Hollanders herkennen?
Luister naar de volgende diagnose, ze is
niet van een Belg. maar van een Hol
lander, die reeds 20 jaar in Brussel ver-
loeft en dus kan meepraten van de
kwestie.
„Wanneer men in Brussel dames ziet
■oopen met leelijke schoenen, is het een
Engel sche of een Hollaudsche. Wanneer
men een dame ziet met een zonderlingen
hoed is het bijna zeker een Hollandsche.
Maar wanneer men een dame ziet èn
met slechte schoenen én met een zon
derlingen hoed, dan is het beslist abso
luut zeker, een Hollandselie." We hebben
dikwijls de proef op de som genomen en
haast eiken keer komt ze uit. Voeg daaT-
bii een slordig kapsel, slecht zittende
Mee ren en rood-verbrande gezichten en
't beeld is compleet.
De lezeressen zullen mij hooastwaar-
'schivnlijik uitmaken voor een akeligen ke
rel, die een hekel heeft aan Holland en
een aanbidder is van de bloole armen-
en hnlzenmode, van de bopoeierde ge
zichtjes ert de kuil vrije rokjes. Heele-
manl niet hoor; 't was zoo kwaad niet
bedoeld.
Hoewel het onbetwistbaar vast staat,
'dat de éléganee nu eenmaal bij de Nc-
'derlandsche dames geen hoofdkwaliteit
5s. en de meisjes er. niettegenstaande de
talriike uitstekende Nedcriandschc mode
bladen en moderubrieken in de dagblad
pers. weinig verstand van hebben zich
met smaak te kleeden, moeten we graag
toegeven dat zij er met al hunne -medi
sche gebreken heel wat fatsoenlijker, bcei
wat degelijker en nelter voorkomen dan
onze genommadeerde Brusselsche mode-
popjes. Wij Vlamingen weten maar^ al te
best welke benijdenswaardige kwaliteiten
'de Hollandsche vrouw bezit en hoeveel
hooger zij staat dan onze Brusselsebe da
mes, die meestal weinig anders ter be
wondering kunnen aanbieden dan wat
vleesc.ii en wat klatergoud.
Wij Vlamingen, beschouwen Nederland^
als ons geestelijk vaderland. Wij zijn ont
zettend jaloersch op de Nedcriandschc cul
tuur en trachten deze zooveel mogelijk na
bij tc komen. Wij zijn jaloersch op de
degelijke inrichting der Nedcriandschc
staatsinstellingen, het Nederlandsch on
derwijs en de Nederlandscbe sociale bewe
ging. Wij zijn ijverzuchtig op het Neder-
•landsche huiselijke leven, op de Ncder-
•landsehe reinheid en beleefdheid. Wij be
nijden het geheele Nederlandsche leven in
al zijn nilingen van geleerdheid en zijn
sclioone kunsten. Wij bewonderen de Ne
derlandsche taal, doen ons best om haar
even schoon tc spreken als de Nederlan-
I ders en lijden daarom verachting, bespot
ting cn verkettering. En daarom stuit het
ons zoo geweldig tegen de borst als de hier
verblijvende Hollanders, in plaats van ons
een beetje tegemoet te komen en in onzen
vcrschrikkelijken strijd 1c helpen, ons
door hun Fransch koelerwaalsch komen
bekampen. We kunnen begrijpen, dat de
meeste Hollanders, die herwaarts komen,
anet niet veel hooger idealen bezield zijn
en dat zij als voornaamste leuze hebben
het materialistische „op zoo kort mogelij-
iken lijd rijk worden".
Van zakenmenschen is nu eenmaal niet
veel anders te verwachten. Maar dat ze
dan tenminste Nederlandsch spreken in
bet openbare leven, zooals in café's en
iiolels, op trams en in treinen, wanneer
«e het niet willen gebruiken voor hunne
zaken. Waarom in 't Fransch bestellingen
commandeeren in restaurants, wanneer zc
heel den tijd hun gesprekken voeren in 't
Nederlandsch; waarom hun kaartjes m de
Irams vragen in 't Fransch, wanneer ze
onder elkaar Hollandsch zitten te kakelen
dat heel het rijtuig ervan davert, waarom
op straat en in trein aan medereizigers
inlichtingen gevraagd in 't Franscli, wan
neer ze goed hebben gehoord dat die me
dereizigers uitstekend Vlaamsch spreken.
Zooals het mij de vorige week nog over
kwam. De Hollanders denken nu eenmaal,
dat zc absoluut Fransch moeten spreken,
wanneer ze in België komen. Wanneer
zullen ze dit vooroordeel toch eens voor
goed laten varen? Men kan in Antwer
pen en Brussel overal terecht met Neder
landsch, als men cr wal moeite voor wil
doen.
Niet langer dan gister kwam ik bij mijn
kleermaker om een nieuwe overjas te be
stellen. Aan de toonbank stond een heer
Fransch te babbelen; 'n Engelschman naar
ik dacht. Ik groette mijn kleermaker op
joviale wijze in 't Vlaamsch, de man
groette even joviaal in 't Vlaamsch terug en
de heer vóór de toonbank keek verbaasd
op. Hij kwam als uit de wolken gevallen,
dat er in een voornaam kleedingmagazijn
Vlaamsch gesproken werd en haastte zich
ai gauw zijn belangen in 't Nederlandsch
uileen tc doen. Toen hij weg ging zei mijn
kleermaker vol fierheid: „Een Rotierdam-
mer! Ja, 't is verbazend hoeveel Hollan
ders wij tegenwoordig krijgen!" Ik vroeg
of ze allemaal Fransch spraken en hij ant
woordde: „Ja, allemaal, en 't is me een
taaltje, dat ze eruit lappen, zoodanig dat
ik zelf hen dikwijls in 't Vlaamsch voort
help." Die kleermaker is geen flamingant;
toen wij er een paar jaar geleden voor de
eersle maal kwamen, sprak de man af
schuwelijk plat-Brusselsch, thans spreekt
hij zuiver Vlaamsch. Enkel en alleen, om
dat hij een drietal Vlamingen tot klant ge
kregen heeft. En zoo gaat het overal. In
de groote magazijnen zooals „Bon Marché"
en „Innovalion" zijn speciale tolken voor
de Vlaamsch-sprekenden, hoewel de mees
te winkeljuffrouwen Vlaamsch kunnen. De
meeste schamen zich echter in plat-Brus
selsch te antwoorden, wanneer men hun
in fatsoenlijk Nederlandsch toespreekt cn
verkiezen daarom in 't Fransch le ant
woorden.
Waar de Vlamingen systematisch over
al en op alle plaatsen met opzet Vlaamsch
spreken en waar deze Vlamingen steeds
opzien naar Holland, dat hun in de mate
van het mogelijke cn geoorloofde toch 'n
klein beetje zou helpen in hun zwaren
strijd, daar moet het toch wel tergend zijn,
dingen te lezen als onderstaande van den
briefschrijver van de „Oprechte Haarlem
sche Courant".
,,'t Zij voldoende, dat ik den Hollander
in België aanraad, geen Hollandsch doch
alleen Fransch te spreken. Al voelt ge u in
die mooie taal niet sterk genoeg, het went
enorm gauw, en voordat ge 't weet hebt ge
een routine, waarover ge zelf verbaasd
staat: de woorden komen vanzelf, alleen
door den zelfdwang Fransch tc spreken.
Dit doende zal men u nooit vragen of ge
Hollander zijt, doch een enkelen keer
of u Engelschman bent, en hebt ge n voor
vooroordeclen gevrijwaard, daar elke Belg
u verstaat."
Dat is de taal van een der ergste vijan
den der Vlaamsche Beweging. Een razend
franskiljon zou het niet beter kunnen zeg
gen. En de mannen van de Fransche pro
paganda in Vlaanderen, zouden geen beter
werk kunnen verrichten. Misschien is de
man buitenlandsch eerelid van het be
ruchte „Comité de Politique Nationale".
De Vlamingen zijn er steeds op uit ge
weest zoo hartelijk mogelijke betrekkingen
met Holland aan te knoopen. Zij hebben
daarvoor steeds met grooten ijver gewerkt.
Die ijver is aan 't verslappen nu men
meer dan ooit inziet dat er van het mate-
rialische Holland weinig tegemoetkoming
in verband met de Vlaamsche Beweging te
verkrijgen is.
En persartikelen, zooals dat van den Bel
gischen briefschrijver van genoemd Haar-
lemsch blad dragen cr niet toe bij, om de
sympathie der Vlamingen voor Nederland
tc versterken.
De weigering oan Sinn Fein.
Zooals verwacht was ligt het zwaarte
punt van Sinn Fein's antwoord in de pas
sage in zaïke de Ulster-quaeslie. In dit
verband wordt waarde gehecht aan de
rede, die Zondag door Collins, de minis
ter van financien der Dail Eircann ge
houden is. Hij deed een beroep op Ulster
om ziol» bij de Iersche natie aan te sluiten
zoolang het dil nog kan doen met opge
heven liooi'd, om ahlus het tijdperk van
welvaart mee le genieten, waaraan Ierland
bijna toe is, en hij verklaarde; Wij kun
nen méé ré geven dan rechtvaardigheid,
wij verkeeren in een posilie van edelmoe
dig le kunnen zijn.
Persstemmen.
De Engel solve ochtendbladen c ommen
teerden gisteren in het algemeen behoed
zaam Valera's jongsle antwoord. De
„Daily Chronicle" zegt, dat cr diepe
teleurstelling over het gansohe rijk zal ge
voeld worden bij het lezen van Valera's
brief. Zulk een ernstige beslissing lijkt
de voortzelting der onderhandelingen on
mogelijk te maken. Men kan slechts
hopen, dal er te elfder ure betere raad
gevers van het Dail Eireann hun invloed
kunnen doen gelden, opdat de weg nog
gevonden wordt om de ra nip van «en
heririeiiwden strijd te vermijden.
De „Daily Mail" zegt: De Valera klopt
aan een open deur, want indien Lloyd
Georges' laatste brief geen aanbod tol liet
uiterste was, n.i. een regeering met toe
stemming der regeerden, dan welen wij
niet hoe het aanbod in eenvoudiger woor
den te hullen ware geweest.
De „Daily Express" meent dat de deur
nog open is. De „Times" dringt er bij de
regeering op aan Sinn Fein-gevolmaoh-
tigden tot beraadslaging uit te noodigen
en voegt er aan toe, dat ook al zal de
vrede al of niet het onmiddellijk resul
taat er van zijn, het vooruitzicht op een
blijvende regeling er door wordt verbe
terd.
De a.s. kabinetsraad.
Uit Inverness wordt aan de „Times'
gemeld, dat de kabinetsraad, welke naar
men weet Woensdag a.s. aldaar zal
bijeenkomen, groote belangstelling bij de
bevolking wekt. In het stadhuis worden
tal van toebereidselen gemaakt om een
waardig milieu voor de beraadslagingen
der ministers te scheppen. Zoowat alle
leden van het kabinet bevinden zich met
vacantie >n Schotland, hetgeen Lloyd
George, die thans te Gairloch vertoeft, in
zijn voornemen heeft gesterkt elders dan
te Londen en ministerraad bijeen te roe
pen ter bespreking van het Iersche ant
woord. Terwijl Churchill, Sir Robert
Home, Sir Hamar Greenwood, Sir Eric
Geddcs cn Sir Gordon Hcwart zich reeds
in Schotland bevinden, zijn de ministers
Chamberlain en Shortt van plan zich er
speciaal heen te begeven. Inverness is
mede als plaats van bijeenkomst gekozen,
omdat de Koning zich de volgende week
tc Balmoral denkt op te houden, en dus
gemakkelijk te bereiken zal zijn.
De verordening van den Rijkspresident.
He communistische blad de „Tribune
te Halle, is op grond van de verorde
ning van den rijkspresddent voor veer
tien dagen verboden wegens een tweetal
artikelen, waarin onjuiste mcdedeelingen
werden gedaan over concentratie van
Schutzpolizei-lroepen met het doel de re
publiek van rechts ten val te brengen en
tot d strijd werd aangespoord, ferwfijl
voorts op de regeering gescholden werd
en grondwettige organen cn instellingen
van den staat werden bespot en belee-
(lfigd.
De „Rote Fabne", het orgaan der com
munisten, concludtert uit dit verbod, dat
zijn voorspelling is uitgekomen, dat de
bewuste verordening in handen dei reac-
tionnaire bestuursambtenaren als uitzon
deringswet tegen de arbeiders, met name
tegen de communisten, wordt toegepast.
De Vereeniging van Dagbladuitgevers
der groot steden heeft zich bezig gehou
den met de verordening van den njks-
president inzake het verbieden van bla
den. Zij wenscht zich niet te l>egeven in
een bespreking van politieke kwesties en
van de kwestie der onvoorwaardelijke
handhaving der persvrijheid. De vereeni
ging acht rich edhter verplicht er de
aandacht van de rijksregcering op te ves
tigen, dat liet verbod van bladen cn tijd
schriften een economische benadceling
kan beteekenen niet alleen van den on
dernemer maar ook van zijn rediaclioneelc
medewerkers, beambten en arbeiders cn
dat dientengevolge de mogelijkheid be
staat, d«t in plaats van de politieke rust,
die men hoopt le bereiken, het omge
keerde effect zal worden verkregen m
den vorm eener ernstige economische
lteroering. De vereeniging ge schouwt net
ook als een krenking van liet algemeene
rechtsgevoel, dat een zoo ernstig econo
misch ingrijpen kan geschieden, zonder
rechterlijke uitspraak, ja zelfs z
mogelijkheid van beroep op een ïecn»
lijke autoriteit en zonder de 111 1
hcid van een eisch tot schadevergo
bij onrechtmatige toepassing der
dening. Tevens vermaant de vereenk-
hare lesten, er het hunne toe bil le
gen, dat de politieke strijd door de i
niet op een wijze wordt verscheïp
ertoe bijdraagt, de eerlijkheid van
meenimg van den tegenstander ver-
te maken en aan wcnschen
geven tot
doelen der tegenstanders.
Een rede van dr. Wirtn.
Aan het ,.HWd." wordt uit Berlijn K«*
meld: De in deze dagen onvermoeide
rijkskanselier dr. Wirth sprak Zorulag-
mongen in de „Stadtlvalle" le Berlyn
een door het Centrum bijeengeroepen
vergadering over den toestand in
binnen 1and sche politiek. In zpn rede, 0i«
meer dan een uur duurde, bespre
Wirth de door den moord op Erzbergt
ontstane politieke situatie Hij «prak, zoo
als hij in zijn Weidend wond uitdrukke
lijk verklaarde, vrijuit, zooals hij dat ge
woon was. Hij zeide o.n.: wie zoo sterf'
als Erzberger gestorven is, sterft niet
voor zichzelf, maar voor het vaderland-
Nu deze schoten op Erzberger gevallen
zijn, mag hel Duitselic volk niet langer
zónder bliksemafleider blijven. Wij wil
len goed voorbereid zijn en waar de
Teactie het hoofd opsteekt zal liet vol*
gereed staan. Hét moet de ^zaak van
tegenwoordige regeeriug zijn, dc
nen van de reactie te verstoppen.
menschen. die op 9 November m ee"
muizegiaatje gekropen zijn, gebrul*»
thans'de tegen hun zin verworven
voedsel te
"onderdrukking van perspro-
tielke vrijheid voor poli tick en laster.
Duitschland moet dus een wet hebben
en de rijkskanselier zal er persoonlijk
voor zorgen dat die spoecfig komt die
de eer der medeburgers, die in het po
litieke leven slaan, zooals dit in Enge
land en in andere parlementair geregel
de landen reeds lang hel geval is, be
schermt. Komt een dergelijke wet niet
tot stand, dan zal in Duitschland nie
mand meer te vinden zijn, die onder
dergelijke omstandigheden polilieken ar
beid wil verrichten. Als voorbeeld noemt
de rijkskanselier dr. Walter Ralhenau,
die een ongeloofelijk groot inkomen In
den steek heeft gelaten en zich in dienst
der regeering heeft gesteld om het Duit-
sohe volk te dienen. Tegen dezen man is
thans een waanzinnige „Hetze" aan den
gang, terwijl hij het Duitsehc volk reeds
meer heeft gegeven dan het geheele ge
zelschap dat in het Stadion demonstreer
de voor de monarchie.
En zulk een man noemt men een „ver-
fluchie Judensau", (geroep: foei! Rathe-
nan is heelemaal geen Jood!). Jawel, zei-
de de rijkskanselier, Ralhenau is een Jood,
hij is zijn geloof trouw gebleven. Wij Ka
tholieken moeten voor zulk een man den
hoed afnemen. Een dergelijke „Helze"
werd ook tegen Erzbergen gevoerd, maar
niettegenstaande alle pogingen is het niet
gelukt, in de belastingprocessen tegen
Erzberger iets te zijnen nadeele te ontdek
ken. Het resultaat van het onderzoek was
zoo, dat dr. Wirth slechts kon zeggen, dat
het mooi zou zijn als in liet Duilsehc va
derland alle belastingaangiften zoo nauw
keurig waren als die van Erzberger.
Dr. Wirth besloot zijn rede met de
woorden: Slechts op democratischen
grondslag kan Duitschland weer gezond
worden. Van dezen weg zal de regeering
geen stap afwijken. 7.ij is bereid, tegen de
reactie van alle haar ten dienste staande
machtsmiddelen gebruik te maken.
De Berlijnsche gemeenteraads
verkiezingen.
De moord op Erzberger heeft ook op de
constellatie der partijen voor dc aanstaan
de gemeenteraadsverkiezingen te Berlijn,
invloed gehad. In een democratische ver
gadering deelde het gemeenteraadslid Mor
tens mede, dat er besprekingen waren ge
voerd met alle burgerlijke partijen over de
vorming van een gemeenschappelijk blok,
doch dat deze door den moord op Erz
berger waren mislukt. Men wil thans blijk
baar niet meer met de Duitsch-nalionaien
samenwerken.
Erzberger en het sluiten van
den wapenstilstand.
Op een vergadering van het Centrum
deelde de afgevaardigde Pfeiffer, volgens
de „Berliner Montagerpost" mede, dat ge
neraal Hindenburg na het sluiten van den
wapenstilstand op 13 Nov. 1918 in tegen
woordigheid van generaal Gröner en
Pfeiffer den afgevaardigde Erzberger uit
drukkelijk voor de diensten had bedankt,
die deze aan het Duitsclie vaderland had
bewezen door deze ondankbare lunclie op
zich te nemen.
De nasporingen.
De nasporingen naar de moordenaars
van Erzberger worden met grooten ijver
voorlgezet. Alle resultaten, die het onder
zoek tot nu toe heeft opgeleverd, zullen he
den vanwege de politie in het openbaar
arbeiders (a worden aangeplakt, teneinde het publiek
aanknoop in+j.spun ten te geven voor even-
tueele medewerking. Er wordt groote waar
de aan gehecht te weten te komen, of de
moordenaars op eigen initiatief hebben ge
handeld, of dat zij door anderen daartoe
zijn aangezet, en in de eerste plaats van
geldmiddelen zijn voorzien.
SPOORWEGONGELUK.
Op het station Iserlohn had gisteren een
spoorwegongeluk plaats, waardoor 4 per
sonen werden gedood, één zwaar en twin
tig lichtgewond. Des avonds was bet ver
keer weer normaal. Er wordt een onder
zoek ingesteld naar de schuldvraag.
Blijkens een bericht in de „Kölnischc
Zcitung" liep des middags te twee uur bij
liet binnenrijden van het station Iserlohn
de uit Letmathe komende personentrein
dwars op een uit de richting Schwerte
binnenkomenden personentrein. Twee met
reizigers dichtbezette wagens werden om
vergeworpen, twee andere meer of min
der ernstig beschadigd. Het ongeluk is
vermoedelijk ontstaan doordat dc trein uit
Schwerte door het signaal, dat bij sloppen
moest, heenreed.
EEN VERSTOORD WELDADIG
HEIDSFEEST.
Zaterdagavond is te Partkow (Groot-
Berlijn) volgens de „Lokal Anzeiger" een
weldadigheidsfeest van een verbruiksver-
eeniging van vroegere leden van het in-
fanterie-regiment-Lehr door communisten
met geweld uit elkaar gejaagd. Tal van
personen werden door stokslagen en het
werpen met bierglazen en andere voor
werpen verwond. Aan verschillende aan
wezigen werden de mantels, benevens
portefeuilles en handtasschen ontnomen.
Een ooggetuige deelde aan het blad mede,
dat dc vereeniging volkomen onpolitiek is
cn dat er aanhangers van alle partijen toe
behooren. Er werd een weldadighcidscon-
cert gegeven ten bate der nagelaten betrek
kingen van gevallen kameraden. De „Po-
lizeiprasident" had toestemming tot de bij
eenkomst gegeven. Er waren geen vlaggen
uitgestoken, die uitdagend hadden kunnen
werken en werdén er geen vaoertandschc
liederen gezongen. Daar ziel: voor 'l lokaal
een groote menigte verzameld had, werd
om politiebescherming gevraagd, doch het
betrokken bureau verklaarde, dat er voor-
loopig geen beambten beschikbaar waren.
De menigte drong het lokaal binnen,
voorafgegaan door ongeveer dertig jonge
lieden met de sovjetster op de borst Met
stokken, stoelen en bierglazen werd op de
feestgenooten ingeslagen en de muziek
werd verjaagd; de instrumenten werden
deels vernield. Onder het zingen der „In
ternationale" gingen de indringers te keer.
Dit tooneel duurde ongeveer drie kwartier,
waarop de aanvallers plotseling verdwe
nen. Een uur later kwamen zes politie
agenten.
„OVERVAL-COM M AN DO'S".
De Berlijnsche politie heeft ten dienste
van het publiek „overval-commando's" in
gesteld. die ten doel hebben rechtstrecksche
bedreiging van leven en eigendom af le
weren. Zij staan van io uur 's avonds lot
7 uur 's morgens ten dienste van het pu
bliek. Deze commando's bestaan uit een
leider en verschillende beambten, die met
personenauto's, dus zoo snel mogelijk,
worden vervoerd. Om hulp te vragen
noemt men door de telefoon het woord
„Ueberfall", en de centrale verbindt dan
dadelijk met het betrokken commando, aan
hetwelk men zijn adres en telefoonnum
mer opgeeft. Misbruik wordt als „grober
Unfug" vervolgd. Overdag moet men zich
wenden tot liet naaslbijzijnde politiebu
reau.
IIET HONORARIUM VOOR DEN
ADVOCAAT.
De Engel sche advocaat Barrington
Ward zal een honorarium krijgen van
io.ooo guinjes (een guinje is lz6o), om
in Egypte een rijken Albanees te gaan ver
dedigen, die beklaagd wordt van een
moordaanslag op Lord Allenby, der. En-
gelschen gouverneur.
Het „Law Journal" herinnert er aan dat
de advocaat Ballantine in 1875 een derge
lijk honorarium ontving voor de verdedi
ging van den Goekwar van Baroda. die
beklaagd was van poging tol vergiftiging
van kolonel Fhayre, loen resident van Ba
roda
Die verdediging was eerst aangeboden
aan den laleren Lord Brampton, tegen een
honorarium van 50.000 guinjes, doch deze
had voor het aanbod bedankt, omdat hij
niet naar Indië wilde gaan.
„Wanneer men advocaten honoraria biedt
van 10.000 guinjes", teekent bet Law
Journal aan, „dan geeft dit zeker te den
ken over bet feit, dat rechters bezoldigd
worden met 5000 pond sterling 'sjaars en
dus de bekwaamste advocaten cr nog wel
eens over denken vóór zij een aangeboden
recbterszetel aannemen".
Reu ter's bijz. dienst meldt uit Londen
dat er voorbereidingen worden getroffen
voor de rondreis, welke a.s. zomer door
een Britsch tentoonstellingsschip van 20
duizend ton zal worden ondernomen. Het
schip gaat de voornaamste havens der we
reld, waaronder Indië, Zuid-Afrika,
Australië, Japan en Zuid-Amerika bezoe
ken.
De Engelsche stoomvaart-maatschap
pijen hebben op dit oogentblrk zóóveel aan
vragen voor passage naar Indië, dat zij
slechts met moeite hutruimte kunnen re
serveeren voor gou vernemen ts-ambtena-
ren en hun gezinnen.
„Generaal" Booth, schrijft de „Evening
Stand", heeft dc moeilijkheid voor zich op
gelost door het charteren van het stoom
schip „Calypso" van de Wilson-Iijn. Dil
schip zal onder de vlag van hel Heilsleger
op 10 October e.k. van Huil uitvaren naar
Bombay met 126 zendelingen van bet Le
ger aan boord.
Het congres van werkloozen te
Stockholm hpeft een motie aangenomen,
waarin de regeerrng wordt verzocht be
paalde maatregelen tegen werkloosheid te
nemen.
De regeering heeft evenwel verklaard,
dat dit verzoek door de regeering niet in
overweging kan worden genomen. De re-
regeering waarschuwt de werkloozen tegen
stakingen, waarvan het eenige gevolg bet
verlies van loonen en toenemende werk
loosheid zou zijn.
Een fabrikant uit Darmstadt is in
den D-lrein naar Berlijn tusschen Kassei
en Maagdenburg in zijn slaap van een
portefeuille met 460.000 mark beroofd.
Men weet, dat „Het Volk" zich steeds
beijvert, om hot voor te stellen, alsof de
socialistische arbeiders zoowel in ons
land als daarbuiten zouden liggen onder
tyrannic van hetgeen het blad pleegt te
noemen „de zwarte terreur."
Dat integendeel in ons land de „roode
terreur" over de christelijke arbeiders
tracht te heerschen, is herhaaldelijk in
dc Katholieke pers aangetoond.
In het buitenland is liet veelal niet
anders, gelijk weer gebleken is op het
eerste Internationaal Congres van chris
telijke arbeiders in de grafische industrie,
o-p 14 cn 15 Augustus te Stuttgart bij
eengekomen. Volgens „Het Grafische Or
gaan" gaf de vooral ter van het Grafisch
Centraal Verbond, de beer A. Hornbaeh
van Keulen een referaat, waaruit bleek,
welk een strijd door de Christelijse or
ganisatie gevoerd moest worden, om als
contractanten erkend te worden. Zelfs
,1
deelden de algevaardigden uit België me
de, dat zij, die leden van den Christe
lijke!) Vakbond in genoemd land zijn, een
voudig als ongeorganiseerden worden be
schouwd, zoodat de besyndiceerden wei-"
gerden met de christelijk-georganiseerd
le werken. I11 Oostenrijk is het nóg er-j
ger. Daar mag met recht worden gespro
ken van een roode terreur!
Ieder moet lid zijn van den r00den
bond. Komt een gezel in een inrichting
arbeid verrichten, die niet rood-georgani-
seerd is, onmiddellijk komt de fahrieks-
raad bijeen, het werk wordt neergelegd
en niet hervat, eer de Christelijk georga
niseerde verwijderd is. Maar het is niet
voldoende om in den rooden vakbond te
zijn. leder Kd moet lid zijn van de ar
beiderspartij. Dat wH dus zeggen van de
socialistische politieke partij. Hoe dan]
mogelijk is nog een Christelijken Bond
op de been te houden? Enkel door het
dubbel-lidmaatschap. De leden moeten',
óók lid zijn van den socialistischen vak- I
bond, van de socialistische politieke par-
tij en dus bovendien lid van den Christe
lijken vakbond. Heerlijk land, waar de
geestelijke vrijheid aldus in den kerker
gedreven ist
Op den Duitschen katholiekendag»
heeft, in de laatste bijeenkomst, dr. Jo
sef Eberle, de bekende Wecnsche jour
nalist, het woord gevoerd over „De
Katholieke pers van den tegenwoor-
digen tijd".
Het onderwerp was dezen geleer
den publicist, die in zijn „Groszmacht
der Presse" reeds zoo goed de vinger
op de wonde heeft gelegd, bijzonder
goei toevertrouwd.
Hij wees er op, dat de pers van de;
katholieken een veel te kkrne macht*
is tegenover de be teekenis van het ka
tholicisme.
Wij geven onszelf daarvan niet altijd
rekenschap.
Voor den oorlog verschenen bij
voorbeeld in Duitschland 446 katho
lieke bladen met een gezamenlijke op
laag van 2.625.000 exemplaren, ter
wijl alleen het Berliner Tageblatt"
een oplage had grooter dan alle lei
dende katholieke bladen van Berlijn,
Keulen, Augsburg, Mirnclien, Dresden.
Karlsruhe en Mainz te zamen. En te
genover die 446 katholieke organen'
stonden 3500 niet-katholieke.
Eberle, die het zeggen mag omdat
hij een der katholieke intellectueelen'
van groote be toeken is is, die het werk
der pers niet beneden zich vinden,
én er dus offers voor brengen, be
toogde, dat de katholieken ten aanzien,
der pers 'n „scherper geweten" krij
gen. De pers moet een „gewetenszaak"
worden, want „de perskwestie is het
zwakste punt van onze ontwikkeling."
Het „O.D." kantleekent hierbij, dat
dit nóg altijd waar is, ook in ons land
en zegt dan verder:
„Al staan wij er iets beter voor,
toch hebben wij in onze pers niet dien.
invloed op de publieke opinie, die ons
toekomt. Dat zal alleen dan geheel
en al veranderen, wanneer alle katho
lieken begrijpen, dat de perskwestie
een „gewetenszaak" is en dat, wie ia
de kerk voortaan zit en toch de ka
tholieke pers verwaarloost, soms te
genwerkt, om welke redenen dan ook,
er zeker neven doet."
DE VERLAGING DER MIJNWERKERS-
LOONEN.
De voorgestelde regeling.
Woensdag vergadert de Contact-commis
sie voor de mijnindustrie en dan zullen,
naar de „Tel" meldt, dc loonsverlagings-
voorslellen door de mijndirecties worden
ingediend.
I)e directeuren van de staats- en parti
culiere mijnen willen ingaande 1 October
de persoonlijke duurte-toeslagen van f 5
per maand doen vervallen, zoodat de on-
gehuwden geen duurtetoeslag en de ge
huwden f 5 per maand minder duurtetoe
slag ontvangen. Voor hel ondergrondsche
personeel willen de directies de loonen te
ruggebracht zien van 7.50 op f 7.20
per dag voor houwers en de andere func
ties percentsgewijze eveneens verlagen.
Wat het bovengrondsche personeel aan
gaat, wordt voorgesteld, de mimmum-loo-
nen van de arbeiders boven 23 jaar le blij
ven handhaven. De directies kunnen even
wel niet de verzekering geven, dat de loo-
nen ran h<?t bovengrondsche personeel bo*
ven 23 jaar, voor zoover deze boven de
minima staan, niet verlaagd zullen worden.
De loouen van de bovengrondsche ar
beiders onder 23 jaar worden in elk geval
niet 3 cent per uur verminderd.
Tweede Kamer-vacature. Als plaats
vervanger voor baron de Wijkerslooth de
Weerdesteijn, die door zijn benoeming tol
Staatsraad aftreedt als lid der Tweede Ka
mer, is aangewezen de lieer I- F. J. M.
bRron van Voorst tol Voorst.
