Eerste Blad.
UIT DEN OMTREK
DAMiAATJES
44ste JAARGANG No. 13940
F PER WEEK l 0-25
P,VNC3 PER POST PER KWART. BIJ VOORUITBETALING f 3.577,
BUREAUX:
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1426, 2741 EN 1740,
POSTREKENING No. 5970.
ADVERTENTIËN 35 CENTS PER REGEL-'.
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
Oii nummer bestaat uit 3 bladen
PARLEMENTAIRE KRONIEK.
HAARLEM.
Propaganda-club Leo XIII.
Commissie van Overleg.
Een nasleep der Arasterdamsche
Grenswijziging.
Schoolgeld Middelbaar Onderwijs
en Gymnasium.
Het ongeluk bij het nieuwe post
kantoor.
Dante
DE ABONÏJEMENTSPSyS SE92AAQT VOOR HMBLEMENASENTSCHAPPEN®
PER KWARTAAL 3.25
De interpellatie-Marchant.
Wanneer de heer Merchant gemeend
heeft, dat zijn interpellatie over de recon
structie van het Kabinet, waarmee twee da
gen zijn zoek gemaakt, niet den indruk in
den lande heeft gewekt, dat het hem te
doen was om de Regeering te plagen en te
tergen, dan lijdt hrj aan zelfverblinding.
Wet heeft hij het doen voorkomen, alsof
alleen hef landsbelang hem lot spreken
drong, maar tusschen al zijn mooie woor-
oen over vertrouwen en waarheid en zui
verheid, kwamen telkens en telkens weer
pogingen voor den dag om te stoken tus
schen de partijen der Rechterzijde en tus
schen. de Regeering en de Rechterzijde, om
tel Kabinet zooveel mogelijk te benadee
lden.
Men kan, zonder vermetelheid in oor
deel nu al voorspellen, dat de chagrijnige
afgevaardigde, in liet komend' zittingjaar,
mi K-her waardig spel zal voortzetten.
De opzet van zijn feilen aanval op de
Regeering. trachtte de heer Merchant te
camoufleeren, door te gewagen van bet
wantrouwen dat hij in de Rechtsclie pers
ontdekt had inzake de voorwaarden waar
op de coalitievrede werd gesloten; de op
lossing der crisis was zorgvuldig als een
Rechtsch onderonsje behandeld; bij be
greep waarlijk niet, de eenvoudige man.
waarom Pop heenging, terwijl R'uvs bleef,
terwijl toch ook deze het ontwerp-dienst-
pliohtwet had onderteekend: hij was zelfs
zoo vermetel liet nog minder verklaarbaar
te vinden, waarom de heer De Vries heen
ging, die toch zoo gesteund werd door de
Rechterzijde; hij richtte een feilen aanval
op de Ministers van IJsseisteyn en De
Graaft', die hij oo-k had willen zien weg
gaan, omdat de eerste door gebrek aan
waarheid meermalen incidenten veroor
zaakte, en de tweede een werktuig zou we
zen der exploitanten, een dorre bureau
craat; hij noemde reeds nu bet optreden
van Minister De Geer een mislukking, om
dat de nieuwe Minister van Financiën de
regeling der gemeente-financiën zou heb-
■H>n achterop geschoven en de militaire
kliek van Oorlog een volledige overwin
ning zou hebben behaald; hij repliceerde
en dat was wel heel kras met oen
tevoren opgeschreven rede, waarin hij
meende te mogen beweren, dat Minister
De Geer als politiek man in het Kabinet
was getreden, in verband met de spanning
tnssctven Katholieken en Ghristelijk-Histo-
rischen en wel om te acoentueeren dat de
katholieken over de geheele linie (van de
fensie lot processieverbod) hadden geca
pituleerd.
Deze politieke ophitsing en stokerij te
ia ten voorkomen als geheel in 's-Iands
belang, is wel een sterk staaltje van de
grenzelooze brutaliteit van den heer Mar-
chant, van wien wij op dit punt trouwens
heel wat gewoon zijn.
De door den in terpellant gestelde con
crete vragen luidden:
1. Welke redenen hebben het Kabinet
genoopt tot een collectief verzoek om ont
slag?
-■ Wat is de grond, waarop na de op
dracht van H. M. de Koningin aan den
iieer Ruys <]e Beerenbrouck om een nieu
we voordracht te doen tot handhaving van
liet tegenwoordige Kabinet, zij het voor
zoover noodig, in gewijzigde samenstel
ling, de handhaving van het Kabinet in de
zelfde samensielling onmogelijk bleek?
Waarom bleef de wijziging beperkt
tot de vervanging van de Ministers van Fi
nanciën en Oorlog?
4. Op welke gronden bleek de vervan
ging noodzakelijk:
a. van den Minister van Financiën?
b. van den Minister van Oorlog?
5. Welke wijzigingen zijn er door de
reconstructie gekomen in het program en
beleid van het Kabinet, met name wat be
treft de departementen van Financiën en
van Oorlog?
Het was o. i. van Minister Ruys goed
gezien, den scherpen aanval van zijn poli
ticken vijand, in eerste instantie kort en
sober te beantwoorden.
Het antwoord van den premier kwam
hierop neer, dat het kabinet besloot tot
een collectief verzoek om ontslag om de
verwerping der legerorganisatie, welke een
gewichtig onderdeel was van de taak,
v.elke het kabinet zich had gesteld en om
dat het parlementair gebruik wil, dat na
zulk een votum aan anderen gelegenheid
W'ordt gegeven de taak van het kabinet
Over te nemen. Minister Pop kon uit den
aard der zaak geen deel meeruitmaken
van'het kabinet, toen dit zich schikte in
de noodzakelijkheid om het bewind te
blijven voeren. De legerorganisatie droeg
ric onderteekening van Minister Ruys al
leen, omdat Binnenlandsche Zaken be
trokken is bij de uitvoering van onder-
dceien der Militiewet. Minister de Vries
kon niet steeds rekenen op voldoende in
stemming en daarom was het goed daar-
nede rekening te houden, toen men toch
jerrmaal aan het reconstrueerden was. Tot
eerdere wijziging van de samenstelling van
het Kabinet gaven de omstandigheden
evenwel geen aanleiding. En wat de plan
nen der Regeering betreft, die van den
Minister van Oorlog blijken uit de Nota
van wijzigingen op de Dienstplichtwet, die
van Minister de Geer zullen blijken nit de
Millioenennota.
Deze laatste ging in op de zeer persoon
lijke aanvallen, waarmee de interpellant I
hem te lijf was gegaan. Hij verklaarde, dat
hel verlangen om de gemeentefinanciën
iefinitief te regelen een der voornaamste
tedenen was voor het aanvaarden zijner
rortefeuille en dat hij 't doet goed zulks
te hooren nog altijd van oordeel is,
lal de defensie op de eerste plaats in aan
merking komt vco het snoeimes en dat de
I Minister van Oorlog hem wil helpen
j snoeien.
Natuurlijk deed ook de heer Troelstra
I zijn duit in 't zakje, ook hij viel was er
j iets anders van hem te verwachten?
de coalitie, die doorn in 't oog der
socialisten, scherp aan.
Eerlijker kwam de heer Dresselhuys
de leider der Vrijheidsbonders, uit den
hoek. Hij erkende tenminste dat re
constructie de eenig mogelijke crisis-
oplossing was, omdat de Linkerzijde
niet in staat is tot regeeren. Alleen
vond hij, dat de reconstructie uiter
lijk wel heel weinig verandering heeft
gebracht. Maar hij wilde de Millioenen
nota afwachten om te kunnen beoor-
deeleri, of dc reconstructie iawend:g
iets betcekcnt, vooral in dien zin, dat
er groote bezuinigingen zullen komen.
Het tegen de Regeering gespeelde
spel, zou niet volmaakt geweest zijn
als de zoogenaamd rechtsclie heer Van
de Laar ook niet zijn gal over de
coalitie, die z.i. het clericalism© dient,
had uitgestort.
In een bezadigd speechje, wees de
anti-revolutionnaire heer Rutgers er
op, dat het hijeenblijven der coalitie
aangewezen is, behalve om de een
heid van beginsel welke evenwel
niet uitsluit dat verschillen kunnen
bestaan en dat samengaan soms moei
lijk kan ziju'. ook omdat ons land
een Constilulioncele Regeering noodig
heeft en geen enkele andere partij-
groepeering in staat is tot regeeren
en betoogde toen kort, bondig en af
doende, dat het aanblijven van liet
Kabinet de eenig mogelijke oplossing
der 'crisis was, omdat geen ander Ka
binet de Regccring zou hebben kun
nen overnemen.
Het kon wel niet anders, of de
repliek van Minister Ruys, was veel
uitvoeriger en ook van moer beteekenis
dan zijn eerste rede.
Het deed ons goed van hem te hoo
ren (al was ook kwalijk anders te
verwachten), dat het kabinet verze
kerd was van de instemming der drie
groepen van de Rechterzijde met het
nieuwe militaire program. Volgens
den Minister, raakt het systeem-Van
Dijk niet aan het beginsel: beperking
der militaire uitgaven zonder verzwak
king dei' weermacht. Het steisel-Van
Dijk is bovendien ffoedkooper dan dat
van Pop en zal meer geoefenden op
leveren. Omtrent de niet-opheffing van
het processie-verbod verklaarde de
Minister, dat het hij de Regeering
reeds vóór het uitbreken der crisis
vaststond, dat het Godsdiensthoofdstuk
der Grondwet in zijn geheel (dus ook
met kapitalisatie der uitkceringen aan
de kerkgenootschappen) of niet moest
worden herzien. En daar bedoelde ka
pitalisatie thans financieel onmogelijk
is, moet ook de opheffing van het
processieverbod vervallen.
De Chris leli jk-Historische heer Schik
king wilde thans niet over het militaire
vraagstuk spreken, maar wenschte te
volstaan met de opmerking, dat de voor
stelling van zalken, in deize door den heer
Dresselhuys gegeven, niet juist was.
Na de tweede redevoering van den mi
nister was er voor hem geen reden meer
tot vragen stellen. De oplossing der crisis
kon geen aindere zijndit weet de Linker
zijde oolk heel goed en daarom is haar
criliek zoo onoprecht.
Tegenover de beweringen van den heer
Marohant. dat de crisis reeds was opge
lost toen de leiders van de Linkerzijde
werden gehoord, constateerde spr., dat
zijm groep op dien datum nog geen over
leg met het Kabinet over een reconstruc
tie had gepleegd.
Men verkeere niet in den waan, dat al
leen de Rechtsohe pers, de wijze, waarop
de heer Marohant zijn interpellatie lan
ceerde onomwonden afkeurt.
Het liberale ,,Hbld." schrijft er over:
We zijn er van overtuigd, dat de heer
Ma reliant verblind door de politiek, niet
inziet, hoe weinig belang de overgroote
meerderheid van het Nederlandsehe volk
nog stelt im zulke politieke kwesties en
hoezeer hij en de zijinen doo het forcee-
ren van een politiek debat, de Tweede
Kamer nóg meer vervreemden van het
volk dan ze het zichzetve reeds heeft ge
daan. Door de uitermate handige ant
woorden van den premier, is de politieke
voorbarigheid van de intorpetlalic-Mar-
ohant, voldoende aan de kaak gesteld."
En'het „Vaderland", van dezelfde po-
tieke kleur, schrijft niets meer of minder,
dat de heer Machant wel tot de conclu
sie zal zijn gekomen, dat zijn typisoh-vrij-
zinmig-democralische begeerte om alle
andere parijen een vlieg af te vangen en
de eerste te zijn, die de Regecnng aan
den tand voelde over de „reconstructie
aan zijn interpellatie geen goed heeft ge
daan. Door zijn te groote haast kwam hij
onbeslagen ten ijs."
En dit wordt gezegd van een man, die
anders uitmunt door degelijkheid van
redevoering en door het goed gedocumen
teerde er van.
Inderdaad, veel genoegen beleeft de heer
Marchant niet van zijn „te groote haast",
om de Regeering te bestoken.
Hij heeft niet anders verdiend.
Woensdagavond vergaderde de Propa-
ganda-club Leo GUI in gebouw „St. Ba-
vo". Er waren slechts weinig aanwezigen.
Om kwart over 8 opende de voorzitter,
de heer J. B. Dijk mans, de vergadering
met den Cbrisielijken groet en heette
ailen welkom. De notulen werden onver
anderd vastgesteld.
Medegedeeld werd, dat men inzake de
Propaganda-maand nog eenige nadere in
lichtingen af moet wachten. Vrijdag 23
September zal weer ©en vergadering ge
houden worden, waar pastoor Reijnen-
berg zat komen spreken.
Dan nam kapelaan Burwimkel het
woord.
De Eerw. spr. wilde eenige wen/ken
geven omtrent het voeren van propagan
da. Propaganda komt van een Latijhsch
woord, dat verbreiding, verspreiding be-
teekent. Propaganda beteekent: wat ver
breid moet worden. Wat moet er nu
verbreid worden? Alles wat goed is, op
elk gebied. Het kwade wordt ook wel
verbreid, maar dat moest eigenlijk niet.
Wil iemand .goede, propaganda kunnen
maken, dan moet hij met het sociale werk
ter dege op de hoogte zijn. Men moet
ziah niet vergenoegen met cursussen te
volgen, men móet auto:did:act zijn: zich
zelf onderrichten, vooral door lezing. Er
is lectuur genoeg in dit opzicht. Vooral op
het punt der Katholieke vakbeweging
dient men goed onderleg-d te zijn. Dp dit
gebied heersehen nog vele verkeerde
ideeën. Er zijn er nog, die meenen, dat
de socialisten meer gedaan hebben dan
wij. Maar we moeten niet vergeten, dat
we veel meer te doen gehad hebben. We
hadden niet alleen de sociale kwestie op
te tossen, we hadden den strijd te voeren
tegen de liberalen en den schoolstrijd, we
moesten kerken bouwen, scholen en nog
zoo veel meer moesten we doen. Als
we dil alles nagaan, dan zullen we toch
moeten erkennen, dat er ontzaglijk veel
door en voor de katholieken gedaan is.
De Eêrw. spr. herinnerde aan de En
cycliek „Rerum Novarum" waarvan zelfs
de socialist Marx erken,de, dat.als alles
vervuld werd, in die encycliek aangege-
veT1 rfgfc csvinltf» rvpgpl/Xit znn rf>n.
De Eerw. spreker spoorde aan, zióh
toe te leggen op bestudeering der sociale
kwestie, opdat men, aldus goed onderlegd,
oo-k waarlijk goede propagandisten zou
zijn.
De maatschappij moet op goede grond
slagen opgebouwd worden en die goede
grondslagen moeten zijn onze Katholieke
beginselen. Wij moeten echter niet te
haastig zijn. Een propagandist moet ge
duld weten te oefenen. Hij moet „aus
dauer" hebben. Als het niel in eens gaat,
niet den moed verliezen, doorzetten.
Dan zullen we het winnen. Geduld over
wint alles.
De Eerw. sipr. gaf dan eenige wenken
voor het voeren eener nuttige propagan
da. Een propagandist moet werken met
geduld, tactiek en beleid en hij moet voor
al onbaatzuchtig zijn. Dan zal men rijke
vruchten van de propaganda plukken.
Een luid applaus dankte dien Eerw.
spreker voor zijine rede, welken dank de
voorzitter met een vriendelijk woordje
onderstreepte.
Eenige leden gaven zich op als
propagandist voor de „Volkskrant*.
Uit de vergadering gingen stemmen op,
reeds nu actieve propaganda te gaan
voeren. Opgewekt werd, met huisbezoek
te beginnen. De voorzitter deelde mede,
dat het bestuur nog wat had willen wach
ten, doch als enkele personen al lot huis
bezoek witten overgaan, kunnen zij dat
nu reeds doen.
Hierna sluiting der vergadering.
Op Maandag 12 September j.l. verga
derde de Centrale Commissie van Overleg
voor de Werklieden, onder leiding van ha
ren Voorzitter den heer Mr. J. B. Bomans.
Mediedeeling geschiedde o.a. van het
besluit van Burgemeester en Wethouders
dat n.l. de vacanti-etoeslag en het kinder-
suppletieloon worden berekend over het
geheele bedrag der inkomsten, krachtens
vast aanstelling genoten en van het besluit
dat bij 25- of 40-jarige dienstvervulling
aan de werklieden respectievelijk 5 en 10
extra verlofdagen zullen worden toege
kend, terwijl de v ac an t ie toe st ag over dat
jaar met e>en evenredig bedrag wordt ver
hoogd.
D-e Commissie nam over den wensch van
een der organisaties om n.l. voor het per
soneel van het St. Elisabeth's of Groote
Gasthuis ten aanzien van den arbeid des
avonds, des nacht en d-es Zondags ver
richt, -dezielfdc loonbepalingen te doen
gelden als voor het gemeente-personeel
voor dergelijlken arbeid vastgesteld zijn.
Een nieuwe dienstregeling voor het per
soneel van het Openbaar Slachthuis werd
goedgekeurd.
Een breede discussie werd gevoerd over
de positie van het personeel van het ge-
meente-electriciteitsbedriji, voor zoover
het thans aan bet stroornopwok'kend ge
deelte der Haarlc-msche Centrale verbonden
is en naar de P.E.G.E.M. zal overgaan.
len slotte sprak de vergadering zich in
dezen zin uit, dat Burgemeester en Wet-
houders zal worden verzocht, te wiUen be
vorderen, dat bedoeld personeel van de-
zen overgang geen schade lijdie j het geor-
ganiseerd overleg worde ingesteld, mede
ter voorbereiding van de arbeidsvoor
waarden, waaronder het personeel der
P. E. G. E. M. zal aanvangen te arbeiden,
terwijl in dezen overgangstoestand het ge
heel der arbeidsvoorwaarden gelijk zij aan
die van het personeel der verschillende
publiekrechtelijke lichamen waaruit dat
personeel is overgegaan.
Naar aanleiding van een betreffend
schrijven van een der organisaties sprak de
commissie uit, dat ten aanzien van het
losse personeel, dat door de reorganisatie
van het gasbedrijf binnenkort overcom
pleet wordt, te onderscheiden is tusschen
ren düe nog betrekkelijk kort in lossen
dienst zijn en met in acht neming van een
redelijken termjjn kunnen worden ontsla
gen en hen, die met het oog op den tiid.
gedurende welken zij in lossen dienst wa
ren, op een bijzondere regeling aanspraak
kunnen maken bijv. door hen op te nemen
in de persomeelreserve, welker oprichting
in voorbereiding is.
Een geanimeerde bespreking over het
stukloon, hoofdzakelijk gevoerd door de
hoofdbestuursleden der werklieden-organi
saties, die met het oog op de behandeling
van dit punt in deze vergadering aan wezig
waren, leidde tot aanneming van een
voorstel om Burgemeester en Wethouders
te adviseeren, stuk- of tariefwerk in te
voeren in die gevallen, waar de aard van
den arbeid zich daartoe leent, met dien
verstande, dat de grenzen der belooning
zoowel in minimum als maximum worden
vastgesteld in overleg met de organisaties,
met uitsluiting van alle categorale bonden.
Na de behandeling van eenige zaken
van meer huishoudelijken aard werd de
vergadering gesloten.
Woensdag werd in de openbare zitting
van Gedeputeerde Staten te Haarlem, het
besluit van B. en W. van Amsterdam, tot
opi>. ffing der Hunrcommissies in de door
Amsterdam geannexeerde gemeenten be
handeld. De betrokken Huurcommissies
waren tegen dit besluit bij Gedeputeerde
Staten in verzet gekomen, aldus lezen we
in de „Tel.":
Alleen de voorzitter der opgeheven huur
commissie te Sloten, mr. Rits, was aanwe
zig. Het gemeentebestuur van Amsterdam
was vertegenwoordigd door zijn gevol
machtigde, mr. H. A. van Beusekom.
Mr. Rits deelde mede, dat de huurcom-
missies te Sloten en Watergraafsmeer met
de grootste verwondering kennis hadden
genomen van een bericht in „De Telegraaf"
dat door B. en W. van Amsterdam de huur-
commissies waren opgeheven en de voor
zitters en secretarissen zoo maar zonder
meer waren ontslagen. B. en W. hadden
daarvoor in de plaats huurcommissie No.
9 te Amsterdam opgericht.
„Dit bericht", zei spreker, „wekte de
grootste verbazing, omdat de autoriteiten
der Amsterdamsche Huurcommissie meer
malen op desbetreffende vragen hadden
geantwoord, dat het voor de hand lag, dat
de huurcommissie Ie Sloten zou blijven be
staan en dus met haar werk kon voortgaan,
alsof er door Amsterdam geen gemeenten
geannexeerd waren. Dit was ook de mee-
njng van den algemeenen voorzitter der
Amsterdamsche Hunrcommissies.
Spr. acht het niet bevorderlijk voor den
goeden gang van zaken, dat het werk van
ae huurcommissie te Sloten nu verricht
moet worden door huurcommissie No. 9 te
Amsterdam.
Spr. deelde voorts mede, vernomen te
heblxtn, dat het gemeentebestuur van Am
sterdam hem „zocht". Hij was blijkbaar
door wien was hem niet bekend
bij B. en W. belasterd; hij zou bijvoorbeeld
bevorderd hebben, dat veel Roomsch-Ka-
tholiek personeel op zijn kantoor werk
zaam werd gesteld. Men had toen maar,
zei spreker, geïnsinueerd: „Die Roomsche
kliek moet er maar uit!" Spr. ontkende
evenwel ten sterkste hieraan schuldig te
Z1jn en noemde eenige namen van ambte
naren op zijn kantoor, die niet Roomsch-
Katholiek zijn. TeD slotte verzocht hij, het
besluit van B. en W. van Amsterdam te
vernietigen.
Mr. van Beusekom, namens B. en W.
van Amsterdam sprekende, zette de be
weegredenen uiteen, die B. en W. ge
noopt hadden, de betrokken huurconunis
sies op te heffen. Dit college wilde name
lijk de verschillende huurcommissies cen-
traliseeren; er meer eenheid in brengen,
niet het minst uit een zuinigheidsoogpunt.
De twee huurcommissies van Sloten en
Watergraafsmeer kostten namelijk f 12.000
a f 13.000 per jaar. Nu dit één commissie
geworden is, waren de kosten natuurlijk
belangrijk minder.
Mr. van Beusekom merkte op, dat niet
kon aangetoond worden, dat het college
van B. en W. als zoodanig ooit eenige toe
zegging zou hebben gedaan, dat de huur
commissie te Sloten zou blijven bestaan,
zooals door mr. Rits opgemerkt was. Mis--
schien, zei mr. van Beusekom, heeft een
of andere ambtenaar wel eens uitgelaten,
dat de huurcommissie te Sloten voorloopig
kon blijven doorwerken, maar dit wilde
natuurlijk niet zeggen, dat dit voor altijd
zou zijn.
Spreker acht het voor den goeden gang
van zaken in Amsterdam dringend noodig,
dat de betrokken huurcommissies worden
opgeheven.
In het persoonlijk element, dat door mr.
Bits in het debat was gebracht, kon spr.
niet treden. Hij vroeg tenslotte, of God.
Staten zoo spoedig mogelijk een beslissing
wilden nemen.
Beide partijen voerden nog in tweede in
stantie het woord. Zij handhaafden hel in
eersten termijn gesprokene.
De voorzitter sloot toen de zitting en
deelde mede, dat Gedeputeerde Staten wel
dra een beslissing zullen nemen.
Dezer dagen gaf ons blad een bericht
omtrent het schoolgeld voor de Hoogere
Burgerscholen en het Gymnasium, hetwelk
voor dfe buitenleerlingen op 300 per jaar
is bepaald, maar waartegen de Minister
bedenkingen heeft geopperd. Wij deelden
voorts mede, dat, ofschoon de verordening
slechts voor één jaar (d.i. tot 1 September
1921), was goedgekebnd, bij ons Gemeen
tebestuur het voornemen bestand, de ver
ordening opnieuw, dooh onveranderd,
vast te stellen, en ze vervolgens ter goed
keuring op te zenden, zoodat ook voor den
cursus 1921'22 of langer hetzelfde be
drag ad 300 zou worden gevraagd.
Een der gemeenten uit den omtrek heeft
aan den Minister, vermoedelijk naar aan
leiding van ons bericht, inlichtingen ge
vraagd, waarna bij het gemeentebestuur
informaties zijn ingewonnen.
Wij vernemen, dat het antwoord van
B. en W. te dezer zake op het navolgende
neerkomt:
Het ligt in de bedoeling, den Raad der
gemeente voor te stellen de verordeningen
tot heffing en invordering van schoolgeld,
zooals zij thans luiden, onveranderd be
houdens enkele wijzigingen van redactio-
neelen aard en die, betreffende een andere
wijze van invordering opnieuw vast te
stellen om daarna, bij de inzending ter
verkrijging van dc Koninklijke goedkeu
ring, te verzoeken althans voor den cur-
fis 1921'22 een schoolgeld te mogen
heffen als in die verordening is aang.ge-
ven.
Wij zijn, zelfs na kennisneming van de
brieven van Gedeputeerde Staten van 3 en
17 Augustus j.l., tot dat vooj-nemen ge
bracht, eerstens door de omstandigheid,
dat de Koninklijke goedkeuring, (slechts
voor één jaar, ingegaan op 1 September
1920), verleend werd op 12 Juli j.l., en
deze eerst op 11 Augustus d.a.v. te onzer
kennis kwam, op een tijdstip dus, dat het
jaar bijna geheel verstreken was; het is
dan ook zeer de vraag, of die zoo laat
verkregen goedkeuring neg eenig resultaat
voor de gemeente-kas zal kunnen hebben;
de navordering van de eventueel verschul
digde meerdere bedragen zal met vele
moeilijkheden gepaard gaan. Aan de in
ning der schoolgelden zal nog moeten
voorafgaan: het opmaken van kohieren;
de goedkeuring van Gedeputeerde Staten
zal daarop nog moeten worden verkre
gen, enz. terwijl de teruggaaf van
wat, volgens de progressieve heffing, min
der verschuldigd zal zijn dan het
(geïnde) bedrag ad 60, vele administra
tieve bezwaren met zich zal brengen.
Teneinde aan de verleende Koninklijke
goedkeuring on de nieuwe schoolgeldhef-
fing met zekerheid althans eenig resultaat
te waarborgen, komt het ons hoogst ge-
wenscht voor, dat zij nog minstens voor
dien cursus 1921'22 worde verlengd.
In ons (gemeld) voornemen zijn wij
versterkt geworden door inlichtingen, aan
den Wethouder van Onderwijs, (bij een
persoonlijk bezoek aan het Ministerie van
Binnenlandsche Zaken en aan dat van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen),
door ambtenaren aldaar verstrekt en op
grond waarvan de verwachting is gewekt,
dat een eventueel verzoek ora verlenging
door den Minister in gunstige overweging
zal worden genomen.
Verschil in toepassing van de nieuwe
verordening voor den cursus 1921'22,
vergeleken met die voor den cursus 1920
1921, zal zijn, dat zij voor het eerst
ook voor de buiten-gemeenten geldt; voor
elken leerling zal dus rechtstreeks van den
belanghebbende 300 gevorderd worden
(in plaats van 200, gelijk tot 1 Septem
ber 1921 bet geval was).
Met dien datum is vervallen de bef-
fitigswijze, waarbij 60, geïnd werd van
den belanghebbende, en 100 van het Be
stuur zijner woonplaats; (door het bestaan
eener overeenkomst werd het verschuldig
de bedrag van 200 tot 160 terugge
bracht).
Het komt ons voor, dat een recht-
streeksclie heffing van f 300 niet te kort
doet aan het beginsel indien het al
voor buitenleerlingen mocht gelden
dat slechts „schoolgeld naar draagkracht"
verschuldigd is. Is belanghebbende zelf
niet in staat om f 300 bij te dragen,
dan, zoo meenen -wij, heeft het bestuur
zijner woonplaats in geen geval de
gemeente Haarlem den plicht om hem
daarin tegemoet te komen.
Dit gevoelen wordt ook gedeeld door
den Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, blijkens dons voo-ne: en
om in de nieuwe middelbaar onderwijs
wet een zoodanige regeling der school
geldheffing op te nemen, dat „de buiten
gemeenten verplicht zullen ziin bij te
dragen in de kosten der middelbare scho
len (en gymnasia), waarvan de kinde
ren harer ingezetenen gebruik maken".
Weliswaar bestaat er, zoolang aan dat
voornemen geen uitvoering is gegeven,
geen wettelijke verplichting voor de be
sturen van buiten-gemeenten om bij te
dragen, doch zij zullen, naar wij ver
trouwen, in hunne zedelijke verplichting
te dezen opzichte niet te kort schieten;
te minder, indien gelijk in eene na
burige gemeente reeds geschiedt
door de ingezetenen-zelve gemeenschap
pelijk op hun Bestuur (door indiening
van verzoekschriften) aandrang wordt
uitgeoefend.
Hoe het zij, in geen geval kan van
Haarlem gevergd worden, dat het zich
tot slachtoffer maakt van den onwil der
buiten-gemeenten.
Zelfs bij een schoolgeld van f 300
bljjft nog een bedrag van ongeveer f ISO
per leerling en per jaar ten laste de
zer gemeente, wat zeggen wil, dat Haar
lem bij een getal van ongevee* 500
buitenleerlingen jaarlijks nog een
bedrag van ongeveer f75.000 of 'erf. In
dien d an ook tot de voorgenomen heffing
niet kon worden overgegaan, zou ernstig
in overweging genomen moeten worden,
om den toegang tot de Haarlemsehe mid
delbare scholen aan buitenleerlingen te
weigeren.
Omtrent het doodelijk ongeluk aan het
nieuwe postkantoor meldt het officieel©
politierapport 't volgende:
Woensdagmorgen omstreeks 11 uur
werd de 36-jarige G. D., opperman, wo
nende Bloemertótraat lb door een met
selaar dood aangetroffen in een der
kelders.
G. D. was bezig geweest, water te
scheppen uit den kelder en is in aan
raking gekomen met oen ongeïsoleerden
electrischen draal, waar een draaistroom
„Een trouw lezer", dc heer v. d. H..
schrijft ons:
*t Is in den nacht van 13 op 14 Sep
tember 1321 geschied, dat te Ravenna
Dante zieltogend lag en zei: „Ik heb ge
werkt voor de eeuwigheid. Na eeuwen
zal men mijn werk nog bespreken."
Dit is wel een profetie geweest
De 600ste herinneringsdag van zijn
dod wr-d-t thans in de heele wereld her
dacht. In Frankrijk, Italië en Duiitschlanc
lagen de étalages der boekwinkels sind:
maanden vol mei zijne werken en afbeel
dingen. In Holland leest men niet zoo
veel. Maar toch wordt de zeshonderdste
stervensdag er gevierd.
Amsterdam maakt zich op het genie
Dante openlijk te huldigen. In Haarlem
geschiedt dat binnendeurs. In „Geloof en
Wetenschap" zal misschien kapelaan v.
Delft dezen winter als spreker optreden.
In „Deutscher Verein" treedt a.s. Zater
dag de lieer De Rijk, Duitsch leeraar te
dezer stede, als DantespTeker op. Zou het
echter niet mogelijk zijn, dat ook hier in
Haarlem eenige vereenigingen zich ver
bonden met het doel eene meer openlijke
hulde aan Dante te brengen en zoo den
grooten dichter, geleerde en wat niet al
meer bekend te maken?
Het doel reeds moet de moeite looncn.
van 220 volt op etaat. De man had den
draad nog krampachtig vast.
Onthulling gedenkplaat P. H. d. d. Leg.
Bij zijn afscheid werd den directeur der
rijkskweekschool voor onderwijzers na
mens het personeel, de leerlingen en oud-
teerlingen een marmeren gedenkplaat aan
geboden, die echter toen nog niet gereed
was.
De beeltenis van den oud-directeur der
school is thans gereed gekomen en werd
gisteren op offioieele wijze opgedragen
aan den heer v. d. Ley en overgedragen
aan de regeering.
In de hal van de school is 't fraai stukje
werk, vervaardigd door den Haarlemschen
beeldhouwer Vh. A. Vos, geplaatst.
Het geheele personeel, cn alle leerlingen
hadden zich verzameld om bij de onthul
ling tegenwoordig te zijn.
Als afgevaardigde van den Minister van
Onderwijs was tegenwoordig de Hoofd
inspecteur voor 't lager onderwijs, de heet
Wielinga.
De heer P. v. d. Ent sprak den heer v. d.
Lev 't eerst toe.
Spr. herinnerde aan de huldiging van 6
maanden geleden. Men had gemeend een
blijvend aandenken te moeien aanbieden
aan den oud-directeur der Haarl. Kweek
school. Hiervoor was echter de medewer
king noodig van den heer v. d. Ley en
van den uitvoerder van 't werk, die ge
lukkig den noodigen tijd voor de uitvoe
ring ervali heeft genomen en zijn taak tot
aller genoegen heeft vervuld.
Op de derde plaats had men noodig de
medewerking van 't Rijk. Het Rijk moest
toestemming geven, de beeltenis in de
school te plaatsen en zorg voor het ge
denk teeken te dragen.
Toestemming was spoedig verkregen.
Spr. draagt vervolgens het beeld aan dé
zorg van bet Rijk over.
De beeltenis zal eer. herinnering zijn
voor allen die de school bezoeken.
Daarop had de onthulling plaats.
Dan nam de heer v. d. Ley het woord.
Spr. dankte zichtbaar aangedaan voor de
hem bewezen hulde.
Spr. richtte vervolgens eenige woorden
tot den heer Wielinga en wees op de goe
de samenwerking die tusschen beiden
steeds bestaan had. Spr. hoopt dat de heer
Wielinga nog veel ten dienste van het on
derwijs zal doen en vraagt in het bijzonder
zijn belangstelling voor deze inrichting.
De heer Wielinga hield ten slotte nog
een rede. Spr. wees op den verdienstelijken
weg dien de lieer v. d. Lev achter zich
heeft en wat hij voor het Nederlandsehe
volk gedaan heeft. Spr. beloofde tenslotte
er voor te zu'.len zorgdragen, dat de beel
tenis van deii man, die zooveel schoonen
arbeid voor ons goede vaderland heeft
verricht, zal blijven bestaan.
Een langdrig applaus brak los, toen de
heer v. d. Ley zich tusschen zijn vroegere
leerlingen begaf. Hij sprak de leerlingen
nog met eenige hartelijke woorden toe,
waarna de heer Wielinga nog eenige woor
den richtte tot den nieuwen directeur, de
heer Mijk.
Hiermede was de plechtigheid afgeloo-
pen.
De tentoonstelling van „Floralia".
Het twee-jarig kindje „Floralia" <'at
voor zijn doen al aaxdig uit de kluiten
is gewassen, hoeft nog een steuntje
noodig om flink te kunnen loopen,
Gaarne willen wij het helpen en tot
dat doel een opwekking pl a en voor - e
tentoonstelling doir „17 Tal ia" ge rgani-
joerd, t en einde deze een zoo druk mo
gelijk bezoek te verschaffen.
Deze tentoonstelling omvat inzendin
gen van kleine planten door kinderen
van alle scholen gekweekt. In Juni heo-
ben de kinderen, die daartoe hun ver
langen te kennen gaven, van de ver-
eeniging ontvangen een stekje om dit
zorgvuldig op te kweeken. De re-u'ta en
dier verzorging zijn thans te zien.
De tentoonstelling is bepaald op Za
terdag van 2 tot 5 en Zondag van 17
tot 5 uur. Zij wordt gehouden in het
daartoe bij uitstek geschikte gymnas
tieklokaal der school in de Tempeliers
straat.
Verder wordt de tentoonstelling aan
gevuld door inzendingen Kamerplanten
van particulieren, waarvan zij, die fraaie
exemplaren in hun bezit hebben, ver-
