Eerste Blad. DE TROONREDE. \J 6 Doorzetten. Stadsnieuws DAMIAATJES DINSDAG 2$ SEPTEMBER 1921 44ste JAARGANG No. 13945 FPER WEEKI l f 0.25 BA»ÜG0 PER P03 T PER KWART. BIJ VOQR'JITBETALING f 3.577, Dit nummer bestaat uit 2 hi&isn, Mij wederom in uw midden be vindende, leden der Staten-Gene- raal, mag Ik niet verhelen, dat, zelfs thans, nu de wereldoorlog welhaast drie jaren tot het verle- dene behoort, zijne gevolgen zich nog in hevige mate doen gevoelen. Schoon Qod ons voor zware ram pen spaarde, lijdt ook het Vader land onder de algemeene ont wrichting der economische ver houdingen. Met noesten ijver aan het herstel van de welvaart te arbeiden, angstvallig de spaarzaamheid te betrachten, is ons aller plicht. Zorgwekkend is de toestand dei- schatkist. De sterke groei der uit gaven in de laatst verlooiden jaren heeft den verrassenden aanwas der middelen nog ver overtroffen, terwijl de laatste thans tot staan is gekomen en teruggang reeds plaats vindt. Aan belangrijke op voering van de reeds zwaar druk kende heffingen valt, wegens de daaruit dreigende schade voor het algemeen belang, wel nauwelijks te denken. Het publieke leven op meer bescheiden voet dan tot dus ver in te richten, zal noodzakelijk b lijken. Ook in de overzeesche deelen van den Staat is een zuinig beheer geboden. Vooral de scherpe daling der prijzen van de producten van De internationale toestand blijft ernstige aandacht vorderen. In- tusschen geeft Mij de ontwikke ling van de betrekkingen, die met vreemde mogendheden worden Onderhouden, in velerlei opzicht reden tot voldoening. Met waar doering en ingenomenheid maak Ik gewag van liet door de in den Volkenbond vereenigde mogend heden genomen besluit tot vesti ging van het Permanent Hof van internationale Justitie te 's-Gra- ve uliage. De afdoening van de in het af gesloten tijdvak voorbereide wet telijke maatregelen, allereerst de herziening van de Grondwet, zal uwe volle toewijding vorderen, /vlet partieele herzieningen van verschillende onze wetboeken zal worden voortgegaan; een wets ontwerp tot regeling van het le ve nsverzekeringsbedrijf zal u zeer spoedig bereiken. Ter versterking van de Zeemacht, vooral met het oog op de verdediging van Neder- landsch-Indië, zal een voorstel worden ingediend. In voorberei ding is een wetsontwerp dat be- oogt de mogelijkheid te openen om vrijstelling van militairen dienst te verleenen aan hen, die daartegen ernstige gewetensbezwaren koes tereu. Voorstellen tot wettelijke egeling van de ruilverkaveling en tot herziening van de bepalingen betreffende de pacht-overeen- konist zullen worden ingediend. Ontwerpen tot wijziging en aan vulling der Arbeidswet, de Invali diteitswet en de Ouderdomswet zuilen u weldra bereiken. in af- v achting van de tot standkoming ^er voorgestelde wijzigingen van cte Grondwet wordt eene daarbij a.uiisluitendc herziening van het V'geeringsreglement voor Neder- '"idsch-Indië voorbereid. Moge op uwen arbeid Gods ze- geu rusten! j verklaar de gewone zitting C,C|' Staten-Generaal geopend- Mr. B. C. j. LODER, BUREAUX: NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1428, 2741 EN 1748. POSTREKENING No. 5970. Openluchtdag Rijkskweekschool voor Onderwijzers te Haarlem. „Sint Christoffel". ADVERTENTIÊN 35 CENTS PER REGEE. BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING AGENDA 21 SEPTEMBER. Gemeentezaken. Hinderwet. „Herwoiiuesi Levenskracht." VAN ONZE RECHTBANK. TOQNEEL. Herrie na afloor» van 'n vergade ring in 't Brongebouw. Stoomtrawlers of motorscheven NIEUWE HAARLEMSCHE A LN DE A&OgOTMENTSPBIJS BED2AAGT VOOR HAARLEMENAOENT5CHA PPEN PER KWARTAAL T 3.25 Hedenmiddag heeft H. M. de Koningin in de vercenigde zifting der Staten-Gene- raal de volgende Troonrede uitgesproken, fcr gelegenheid van de opening van het •ieuwe parlementaire ziltingsjaar: land- en mijnbouw baart, zoowel in Oost-Indië als in Suriname, ern stige zorgen. laatste jaar van tiet kabiroet-Ruys V "J r'° gpoolc vcrkicai-nflenl Uiteraard is c c troonrede daarom vandaag sober, zon- l-er voel beloften van nieuwe wetten of TjL'eeringsmaa IregclenTe minder was I noodig, omdat deze christelijke Re- ftecrïng op een vruchtbaar ariuvid'sveld mag terugzien De groolc beloften van U'IS zijn in vervulling gegaan: voor de 1 rr' 'V ai s ai e p 1 a a i '-en van da Ministers de u*Cr ci A<jl(ierse hftnfcic mfnïgeaii onge- l.oo"v ijjj zijn schouders o-p. Men kende vac ouids den toornen stag van den Neder- landsohen wetge vend en molen. Zouden deze Oh rislelijfke Ministers in staat zij-u om in een paar jaar te doen, waaraan het HolHndsc-iio par len rent gewoon is eer. tiental jaren te ploeteren'? Maar weldra ldeek, dat de Kamers de Ministers niet konden bijihourf-en: de de partementen van Onderwijs en Arbeid verstonden den polsslag van den tijd, tot dat er een prijzenswaardige wedijver ont stond tusseiven Regeering en parlement. Waarlijk, er moge in de laatste jaren over arbeidsschuwiheid geklaagd zijn, in den Haag is dat niet het geval geweest. Zo-odat lieden kan worden volstaan met „de afdoening vsan de in het afgesloten tijdvak voorbereide wettelijke maatrege len." Daaronder wordt terecht oip de eerste plaats genoemd de aanhangige herziening van de Grondwet, die, al gaat zij menig- j een niet ver genoeg, toch op tal van pun ten van diep ingrijpenden aard is. Maar daarbij zal de Reigeoring hot niet laten: een volksbelang van den eersten rang, hel 1 e vens ve rzeke-ringsbed rij fzal nog in dit zittingsjaar een betere wette lijke regeling krijgen; aan degenen, die gemoeds-boza-ren hebben legen den mili tairen dienst, wordt vrijstelling bij de wet beloofd,; de veel gelaakte wettelijke bepalingen der pacihtoverenkomst zullen worden herzien; de reeds aangekondigde wijzigingen van arbeids- en invaliditeits wet staan voor dit zittingsjaar op 't pro gram. Voeg daarbij enkele netelige wets voorstelten, welke de Regeering bij deze Troonrde nog aanhangig maakt: verster king van de vloot voor de verdediging van d-e Koloniën en de herziening van het Regeeringsregleanent van Nederlandsah- Inidtlë, dan mag gezegd worden, dat Gods zegen niet voor niets over dit laatste jaar wiordit a fgebeden. De Regeering blijft zich zelf gelijk in groote werkkracht, in zorg voor hot alge meen 1 andsweizijnzij wil dit laatste jaar niet op haar lauweren rusten,, maar ook met geen schoonschijnende wetsontwer pen de groote verkiezingen van 1922 te gemoet gaan. Het grootste deel van die Troonrede is een ernstige vermaning tot parlement en volk om dezen moeielijlken tijd in een geest van spaarzaamheid en anbidzaam- heid te beleven. Woorden, die van zóó hooge plaats gesproken, indruk mogen maken. Want inderdaad, al zijn wij voor den oorlog gespaard, de gevolgen onder- vin, den wij dagelijks. De Regeering wil voorgaan met den belastingdruk niet ster ker te maken: terecht voorziet zij daar van meer kwaad dair. goed. Maar,dan dient „het publieke leven ook op meer besdhei- d'en voel te worden ingericht," zegt de Troonrede. Wait echter weinig zal baten, wanneer niet ieder in zijn privaat leven '1 voorbeeld van de Overheid volgt De som ber gestemde inleiding der Troonrede moge velen vandaag tol nadenken bren gen! die bij eerste stemming in de vergadering van den Raad van den Volkenbond te Genève gekozen is tot rechter in het Intern. Gerechtshof. V. Terugkomend op ons uitgangspunt her halen wij: de post „Directe Belastingen naar het Inkomen" moet snel en kloek verminderd worden. De J 5.500.000 van 192.1 is f 2.000.000 te hoog. Er behoeft van oen algemeene malaise geen sprake te zijn, doch slechts van een merkbare inzinking en ons kohier daalt tot f 35.000.000. Zelfs zonder economische inzinking, doch lou ter door vertrek van hooge inkomens kan dit getal zeer spoedig bereikt worden. In enkele jaren steeg het Haarl-emsche kohier van 15 op 45 millioen. De eenvoudige re kenaar weet dan dat 10 procent zonder progressie van 35 millioen nog slechts t 3.500.000 geeft. Het verhoopte cijfer. Maar in welk systeem ook: de progressie is er en bij de 100 opcenten op de Rijks belasting: vrij sterk. De hoogere inkomens zullen hoog belast worden, maar, naar ik mij vlei, loch lager dan elders, zoodat de prikkel zal wederkeeren Haarlem als woon plaats te kiezen; Dit ontlast gansoh de bur gerij en komt vooral den arbeider len goede, doordat hel ni-el progressief, dus evenredig percentage der aanvulllngsbe- lasting van Gfb weldra lot 4, tol 2, mogelijk tot nihil kan dalen, terwijl niet minder de middenstand gebaat is èn door verlaging der belasting èn door koopkrachtiger pu blick. welke laatste factor de eerste verre overtreft. Zijn dit illusies of idealen? Ik meen nr.: r werkelijkheid te streven en heel spoedig kaai het blijde resultaat be reikt worden, natuurlijk dank zij de me dewerking van den Raad, die echter zij nerzijds niet gehinderd moet worden door een publieke opinie, die op belastinggebied heel kortzichtig is, hoezeer vergefelijk, daar uitteraard alle heffingen in den be perkt egoistischen gezichtskring besproken en dies veroordeeld worden. Tegen deze regelen zijn nog twee be zwaren aan te'voeren. Ie. Gij houdt, als wethouder der geld middelen, geen rekening met de grenswij ziging. Pardon. Geen B. en W. van Haarlem kan deze zaak ooit een oogenblik verge len, maar ik ontken den machtigen invloed ten goede dei verwachte grenswijziging o,p financieel gebied. Zelfs komt mij. rein financieel bezien, deze grenswijziging een storende factor voor. Ook op het stuk van vestiging en uit tocht «doof ik geen optimisme te mogen koesteren, althans niet do eerste jaren, wijl de vaste wetenschap der nieuwe begren- zin« in den aanvang vele aarzelende „ver huizers" zal doen besluiten tot het kiezen van de nieuwe woonplaats buiten Haai- loni's belastinggebied. 2c. Is de gewilde daling var. .iet eindcijfer van den Hooiddiikcn Omslag (f 2.000,090 minder in enkele jaren, mo gelijk reeds voor 19221 niet te sterk? Kan met f 1000.000 niet volstaan worden? Hierop zij ons antwoord, dat wie naar 2 millioen streeft vanzelf wel de 1 millioen moet bereiken en ik zal blijde zijn dit be reikt te hebben, hoezeer niet voldaan, doch de 2 millioen lijkt mij niet overdreven, wijl de post „Directe belasting naar het Inkomen" een reserve moet open laten waarvoor thans en zelfs bij vermindering met 1 millioen geen ruimte is. Ik wil dit zeggen: Juist finantieel beleid móet reke ning houden met plotseling opkomende zeer nutlige uitgaven, die even plots in komsten vragen. Als dan moeten niet -tall-ooze belasting verordeningen en tarie ven labedten overhoop gehaald worden die le veel omslag en tijdverlies geven en vaak slechts alles te zam-en vrij weinig opleveren, doch eenmaal deze heffingen op rede lijken grondslag gesteld moet de plots opkomende uitgave gemakkelijk althans niet bezwaarlijk gecompenseerd kunnen worden door oen verhooging van den vermenigvuldiger of het evenredig (sup- pletiel-percentnge, m.a.w. de mange, de reserve moei aangesproken kunnen worden en dus moet de Hoofdelijke Omslag zoo mogelijk ruimte laten van meerdere op brengst zander dadelijk een druk uit te oefenen die óf absoluut te zwaar is, óf relatief te zwaar in vergelijking met an dere gemeenten. Daarom moet Haarlem zich stellen op den grondslag: twee mil lioen minder opdat, als onverhoopt toch enkele tonnen gouds méér opgebracht moeten worden in ecnig jaar, niet het ge- heele belasting- en tarievenstelsel kraakt doch de directe heffing iets verzwaard kan worden zonder dat dit een doodwond is voor de burgerij. Daarom: vasthouden de lijn! Doorzetten! Mr. BOMANS. behoeve van het verkrijgen van bouwter- 'rein (annuïteit 5,132 pet., gedurende 75 jiaren te voldoen). Gein. Dienst Lich. Opvoeding. Ge urende het tijdvak 1 tol en met IS Sep tember wend-en in de gein. Zwem- en Bad inrichting aan de Houtvaart 6120 baden ;enomen, verdeeld, ais volgt: hee-ren. dames. A-bonné's 1820 877 35 ets. baden 66 58 10 ct. baden 218 191 Kostclooze baden 1863 1037 Totaal 3967 2163 In hetzelfde tijdvak werden in de Gem. Zwem- en Badinrichting aan de Kiever- iaan 3464 baden genomen, verdeeld als- volgt iheeren. dames Albonné's 808 II13 35 ets. baden 176 232 10 ets baden 489 646 Totaal 1473 I99I Programma voor den openluchtspeldag op het H. F. C.-terrein op Donderdag 22 September 1921. 's Morgens 10—12: A til 1 e ti ck - zes kampen, le studiejaar: 75 M. hardloo.pen, ver springen, speerwerpen, slingerbal werpen, 5 K.G.-ikogcIslooten. 2e studiejaar: 100 M. hardloopen, Duït- sobe driesprong, hoogspringen, discus werpen, speerwerpen, kogel sten ten 7.25 K.G. 3e studiejaar: 100 M. hardloopen, pols- vèrspringen, hoogspringen, discuswerpen, speerwerpen, kogelsloolen 7.25 K.G. 4e studiejaar: groep A: hordienJocp, pols-hoógispringen, verspringen, kogelslin- geren 7 25 K.G., speerwerpen en discus werpen. Groep B: hiordenJoop, hoogspringen pols-verspringen, discuswerpen, speerwer pen, kog eist ooien 7.25 K.G. 's Middags 1.30: Vrije oefeningen van allen. 1-45: EsitafeUeloop over 4 X 166 M. 2.Kaïst-ie le tegen 2e studiejaar. Korfbal 3e tegen 4e studiejaar. 2.45: Af- losisingswedslrijd ovei 2500 M. door groe pen van drie uit hel 3e en 4e studiejaar. 3.Handbail le legen 2e studiejaar. Voetbal 3e legen 4e sudicjaar Slingerbal; 5e tegen 4e studiejaar; 3.45: Voetbal 3e tegen 4e studiejaar, 4.30 Prijsuitreiking. De R. K. Hancelsreizigersvereeni- tng „St. Christoffel", afdeeling Haar- em, vergaderde op Vrijdag 16 Septem ber 1921, in het gebouw „St. Bavo." "Nadat door den voorzitter op de gebrui kelijke wijze de vergadering was geo pend en de aanwezigen waren verwel komd, werden de notulen voorgelezen en goedgekeurd. De ingekomen stukken werden voor kennisgeving aangenomen. Hierna leidde de Voorzitter de be spreking in over het. V. O. F. (Vrijwillig ondersteuningsfonds) dat, vooral in de tegenwoordige tijdsomstandigheden, in de gunst der leden aanbevelende. Staande de vergadering traden de meeste aanwezigen als donateur toe. Daarop hield de heer Lucassen een heerst inter""'"r.te rede over de betee- g'-ci is van den W. M. en v n de val> torcepen. voer t.e leeen van St. Chris toffel. Esnige vragen gedaan bij de rond vraag werden door spr. beantwoord waarop de voorzitter deze zeer geani-, meerde en goed bezochte vergadering met den Chr. groet sloot. Gevonden voorwerpen. Terug te be komen bij; A. IJzerman, Bakcnesser- gracht 38, beursje; O. Klcijn, M. v. Heemskerks traaf 56zwart, duimstok en boord; Gemeente reininging, zwart hond je; De Mink, Saenrodamstraat 59, hon denhalsband; J. de Vries, Nieuw Heiiig- laud 13, Ketting; Heetum, R.ipperda- 1 straat 24, kindermuts; A. Visser, B.Huet- straat 25, rose kindermuts; J. Roost, Kruisweg 24zw., medaillon; De Groot, Bres. Steijns'traat. 14, notititcboekje; G. J\ruijer, Oranjestraat 29, portemonnaie; Bakker, Saenredamstraa't 98, pair je brood; P- O. Groot, Broesfraat 4, reticule; Bu reau von Politie, Smedestraat, Rozen krans; Bouwen, Gasthuisstraat 15, re ticule; A. C'orver, Wouwcrmansstraat 106, tennisballen; v. d. Krolt, Leidschestraat 134, vulpenhouder. Goevl afgbtoopenMen schrijft ons: Twee Haarlemsche jongelui, II. v. L_ en II. R0 die op liuii vacantiereis door Duitschland in Bingen overnacht ten, zijn aan een groot gevaar ont snapt. Terwijl zij 's avonds in een auto naar lmn hotel reden, kon de chauf feur den draai niet meer nemen, zoo dat de wagen slipte, waarbij het ach tergedeelte geheel versplinterd werd. Doer den schok waren de beide hee- ren echter uit de auto geslingerd en kwamen er wonder boven wonder niet eenige lichte ontvellingen af. Boef pes. Door de politie zijn in verzekerde bewaring gesteld J. Gr. Ch. S-, 14 jaar en H. H. 13 jaar. Deze beide boefjes hebben bekend, de in braak in de Emmastraat gepleegd le hebben. Zij hadden een ruit verbrij zeld. waren toen de woningen binnen gedrongen en hebben verschillende kleinigheden, waaronder cigaretten en ,een eigarettenpijpje, weggenomen. Hit is echter niet het eenigste kwaad, dat zij op hun geweten hebben. Daags -mreijnp op ut frz ufrz ipmaqui op jooa uouiuiopph Suiijnips nso .ioaó jbbjis 'oïipsvj Tioo o.i.ms ur.o Jin uoqqoi) no het «eld toegeëigend le hebben, hebben Stadsschouwburg. Het Schouwtoo- neel „Belachelijke Iloofsche Juffers" en „Dokter tegen wil en dank"8 uur. Sociëteit „Vereeniging"Bioscoop voorstelling „De zwarte Tulp". Luxor-theater Groot Houtstraat I39 Bioscoop- en variété-voorstelling. Familie-bioscoop Kleine Houtweg 12 Voorstelling. Kinderhuisstngel SISom-caroussel, cake-walk en rutsohloopbaan van Antoon Benncr. Oud-Holland Verwulft Concert. Prinsenhof Gemeenteraad - 1.30 u. Bisschoppelijk-Museum Dagelijks, uitgenomen Zaterdag, Z011- en Feestdagen toegankelijk. B. en W. bieuen den raad een lijst aan van verordeningen, tegen welker overtre ding straf is bedreigd. Ter inzage is ncdergeiegd het ingekomen verzoekschrift met de bijlagen van deN.V. Technische Maatschappij Heringa en Wu- thrich om vergunning tol oplichting va" een inrichting tot het' herstellen van elec- tromotoren en schakelborden in een te bouwen perceei aan de Spoorwegstraat, waarbij als beweegkracht zal worden aangewend een electromotor van 3 P-K. tot het aandrijven van te plaatsen werktui gen. De K.K. Vereeniging tot bestrijding der Tuberculose „Herwonnen Levenskracht" za! Donderdag 22 September 's avonds half negen, in het gebouw „St, Bavo" een belangrijke Comité-vergadering houden. Op de agenda komt o.a. voor: Bespreking feestavond en de Kalender-actie. Elk co mité-lid zal dan ook wel 011 de vergade ring aanwezig zijn, zoodat niemand zal wegblijven. Die avond is bestemd voor steun aan de l.b.c.-lijders, waarvoor alle medewerking gevraagd zal worden. Boekbindersstudieclub Haarlem. A.s. Vrijdag, 23 September, 's avonds 8 uur, zal in het gebouw „de Nijverheid", voor bovengenoemkde vereeniging als spreker optreden de heer J. Fenthur, van Amsterdam. Voorschotten. Bij beschikking van de Ministers van Arbeid en van Finan ciën is aan dc gemeente Haarlem, tegen een rente van 5 pet., een voorschot uit 's Ivijks kas verleend van ten hoogste 29.850, ten behoeve van liet verkiaigen van bouwterrein (annuïteit 5,132 pet., ge durende 75 jaren le voldoen), alsmede te gen een' rente vair 5 pel., een voorschot n.t 'sRii'.ts kas va» ten hoogslc i 20. '.43 I inhoudende f 12, weggenomen. Na zich zij het tasehic weggeworpen. Zulke boefjes! Een tijdje opbergen in een ïuchlschool is hoog noodig voor ben. Uitspraken van 19 September 1921. P. W. O., borstelmaker te Schoten, over treding militiewet, f 10 boete, subs. 5 dagen hechtenis. L. G. de G.. vuurwerker te Scholen, bij verstek, overtreding mili tiewet, 10 boete, subs. 5 dagen hechtenis. H. J. v. d. W., arbeider te Hillegom, mis handeling, f 10 boete, subs. 5 dagen hech tenis. L. J. B., expediteur te Hillegom, bij verstek, verduistering. 2 maanden gevan genisstraf. C. v. D., hvr. W. H. te Lisse, bij verstek, vrijgesproken. P. D., schippers knecht te Zaandam, diefstal, f 20 boete, subs. 10 dagen hechtenis. S. de L., arbei der te Amsterdam, eenvoudige beleedigi 11 g, f 20 boete, subs. 5 dagen hechtenis. G. K., dienstbode te Zaandam, bij verstek, vernie ling, 10 boete, subs. 5 dagen hechtenis. M. T., hvr. J. B. te Zaandam, bij verstek, mishadeling, f 10 boete, subs. 5 dagen hechtenis. G. N„ landbouwer te Uitgeest, mishandeling, f 10 boete, subs. 5 dagen hechtenis. W. W., arbeider te Graft, thans ged. H. v. Bew. te Haarlem, 3 maanden ge vangenisstraf met aflr. preventieve hech- nis. 1. Tb. T., timmerman te Volendam, 2. J. P., fabrieksarbeider te Volendam, wederspaannigheid, No. 1, f 20 boete, wederspannigbeid; no. 1, f 20 boete, subs. 1 week hechtenis. J. S., visscher te Volendam, eenvoudige beleediging, f 20 boete, subs. 1 week hechtenis. M. T., los werkman te Zaandam, verstek vonnis be krachtigd. St. Josephs-Gezellcn-vereeniging. Door deze vereeniging wordt voor de leden en oud-leden 21, 22 en 23 September a.s. een Triduum gehouden. Zondag 25 September is er in de kerk van het II. Hart, onder de H. Mis van 7 uur algemeene H. Com munie, terwijl des avonds 7 uur in de St. Antoniuskerk bet Triduum plechtig geslo ten wordt. Daarna is er feestelijke samen komst in het Vereenigingsgebouw tot vie ring van het koperen priesterfeest van den vice-president der vereeniging, den Wel- Eerw. Pater P. van Veen. „De Zwarte Tulp". Voor a.s. Woens dagmiddag is door den lieer Benno een schoolvoorstelling georganiseerd voor de film „De Zwarte Tulp". De prijzen in de benedenzaal zijn voor die voorstelling op een kwartje per kind gesteld. („De meid" fFeest". De tooneelstukken van Herman Heiier- mans behooren over 't algemeen tot die werken, waarvan men zeggen moet: „Hier zijn groote gaven ten kwade be steed." Tot die werken, waarnaar een katholiek niet gaat zien. Met do twee kleinere stukken, waarvan de titels hierboven staan, en die we Zaterdagavond in den Stads-Schouwburg zagen opvoeren, is 't niet zoo gesteld. Die kan een ontwikkeld volwassene wel gaan zien. (Wie niet ontw.kkeld of niet volwassen is heeft er trouwens ook niets aan). Men zou „De meid" zelfs een op bouwend stuk kunnen noemen, 't Laat zien, boe 't kwaad ziehzelve straft, en brengt tot de verfoeilijkste slavernij. De mevrouw, die afweek van den rechten weg, wordt de slavin van eon dienstmeid met modderig karakter. En de krachtige, vergevende liefde van haar man werkt, met haar eigen berouw, de bevrijding. 't Nastuk „Eeest" is 'n schets, die o.i. geenerlei verdienste heeft als bijdrage tot sociaal inzicht, maar door een vijf tal aangrijnende (hoewel niet alle even levensware) episoden toch wel het aan kijken zonder zoeken naar een strek king waard is, enaan elk der op tredenden gelegenheid geeft zijn spel- kraelit eens flink te toonen. Van die ge legenheid werd een goed gebruik ge maakt: J. Jurgens, Jacques de Haas, Oor Hermus en Hetten Beek speelden hun sterke rollen doordacht en door voeld; Hein Harnes ook.... wat ons te meer pakte, wijl hij in t eerste stuk niet uitblonk, waartoe trouwen3 de kleine kruiersrol geen sterken prikkel gaf. Ma rie Eaassen en J. Kaarti Sr., waren in beido stukken voldoende, Ko Arnoldi meer dan dat in 't eerste stuk nu en dan voortreffelijk. De volle maat van lof verdienen Esther do Boer- van Rijk en Henrietta van Kuyk, die in 't eerste stuk resp. de dienstmeid en de mevrouw tot een vol tooide creatie maakten. „De meid" was een-en-al brutaliteit en venijn, de me vrouw toonde zich in staat haar rol van wroeging, zieleniin en vermoeidhe:d, met groote maar niet te felle kracht af te spelen. Nog verdient G. J. van Waal- duynen, de directeur in „Feest", de er kenning, dat zijn spel, klaar en be- hoerscht op 't gewensehte peil stond. Maandagavond had rn de kleine zaal van het Brongehouw een verga clerwig plaats van een 150-tal communisten, tegen oovargewhondiriR van Groenend aal. Na afloop der vergadering, omstreeks 10'uur, wilden de 150 zingend eninop- tooht de stad door trekken. Op het Hout Plein werd echter door de politie verbo den te demonstreeren. De troep^ tro^ toen kalmer voort, totdat men .n Groote Houtstraat, nabij <Ve Bieeslraat w-eer beg-on be zin-gen. Nogmaals verbood <be politie, <loch men stoorebe zich aan dat verbod niet, waarop een inspecteur chn sabel hok en de meiwft* werd v?r- O O O O <3 O do p oeoe..»-»* o o o e o Een medewerker uit IJmuiden schrijft ons het volgende: I11 hel Engelselie vakblad F. F. G., kom. een artikel voor met bet opschrift: „Is de stoomtrawler ten doode opgeschreven?' en vraagt verder: „Heelt dit type zijn da gen gehad en zal hel tot de geschiedenis gaan behooren, evenals de zeilsmack, d:e 'n vijf en twintig jaar geleden door 't stoom schip verdrongen werd?" Deze kwestie, waar niemand vóór een jaar, ja zelfs niet vóór een haV jaar aan zon gedacht heb ben, is geworden een zaak van groot be lang, die wel terdege onder de oogen moet genomen worden. De kolenschaarsch- te heeft aanleiding gegeven, dat de motor booten den stoomtrawlers concurrentie aandeden en met succes. Uit Denemarken en Holland voorzagen motorbooten Enge land van visch, toen drie vierden van de Engelschc trawlers werkeloos lagen door gebrek aan kolen en -hooge bedrijfskosten. Het is te begrijpen, dat het bezoek van d'e concurrenten met leede oogen werd aan gezien door de reeders der stoomtrawlers eu door allen, die meenden, dat door die prachtige kostbare trawlers nu wel het ïaatste woord over de trawlvisscherij in <Ie Noordzee en elders gesproken was; doch de voordeden, die aan de motorscheper, met hun sleepnetten verbonden zijn, zijn zoo in het oogloopend, dat reeds eenige reeders, die een groot kapitaal in de trawlers gestoken hebben, motor';»00ten hebben aangeschaft. Nu mag het wel wa. 1e boud zijn al te zeggen, dat de stoom trawlers ten doode opgeschreven zijn, doch het zou zeker ook dom zijn om <U teekenen des tijds, die op een verandering in de industrie wijzen, te negeeren. Toen bij deu kolennood een 500-tri Grimsbytrawlers stil lagen en een groo aantal vreemde motorboolen de Noordzei overstaken, werden cr plannen beraamd om molorkrachl op de Irawlschepen toe te passen, ja een nieuw schip werd geheel ge lijk aan de gewone moderne trawlers ge bouwd, doch voorzien van een machiiH voor vloeibare brandstof in plaats voo, steenkool; maar toen de buitenlander kwam met zijn kleinere motorbooten, die slechts 1 tiende kosten van den prils be steed voor den bouw van den nieu'ver. stoomtrawler, varende met half de be manning der stoomtrawlers en maar 1 3 der uitgaven vorderen, en dan wetende dat ze evenveel visch aanbrengen, dan moet men loe.h wel ziende blind zijn oin niet te erkennen, dal de Britsche tcawlvissche- rij volstrekt niet onaanvechtbaar is. V 1 zijn er bij de motorbooten ook jnoeiiiik- heden aan te wijzen, zooals de onmogelijk heid om in de Noordzee te visschen ge durende een ruwen winter; doch de oude. zeilsmacks waren de beste schepen Tij stormweer, en wat toen de scheepsbouw kunst kon, zal nu niet onmogelijk zijn Een tweede zwarigheid, die van nations len aard i-s, zit in het drukke gebruik vat het sleepnet (seine) door een groo!-: vreemde vloot binnen een betrekkelijk klei ne oppervlakte. Dit net werkt zeer intens, zoo goed als niets ontsnapt aan de mazen zoodat de resultaten grooter ziin dan bij het trawlnet, terwijl een seinen et slechts een tiende van een trawlnet kosl. Hier staan evenwel veel voordeden te genover. De Deensche en Ho!landsc..c motors vereischen heel wat minder bouw en exploitatiekosten. De dagelijkscbc uit gaven zijn niet meer dan 10 p.s. persdag, en van een trawler 3540 p.s.; terwijl de vangsten gelijk of zelfs voor een motor nog grooter zijn. Hier kan met winst gewerkt worden, met de meeste trawlers tegen woordig alleen met verlies. In 1913 was het een belangrijk vischjaar, dc vangst maakte een record met een vloot van 700 trawlers. Dit jaar, nu een 500-tal trawlers verscheidene weken stil hebben gelegen, was de hoeveelheid visch nog 200 ton grooter. Dit is te danken aan het grook succes der motorbooten, die samen werk ten met de verkleinde vloot te Grintsby van 200 trawlers. Al deze gegevens geven le denken. In het tijdschrift „De Visscherij" van 1., Aug. 1.1. bespreekt de heer G. F. Haak ook dit onderwerp cn voegt er terecht een aan sporing bij tot eene overleg-pleging tus- sch-en onze Regeering en de reeders. Een gedeelte van zijn conclusie laten we hier volgen: „Uit bovenstaande blijkt, dat men in En geland uitziet naar een andere, minder kostbare wijze van visschen. De schrijver wil de Deensche wijze van visschen toe passen de zoogenaamde „simrre vaa- den." Ook wij moeten andere wegen zoeken voor onze zeevisscherij, voor een tak van industrie, die zoo' echt nationaal mag ge noemd worden. De toestand is slecht cn de vooruitzichten zijn zoo ontmoedigend, dat overleg plegen tusschen regeering et reeders noodzaak mag genoemd worden. De regeering moet haar volte aandacht schenken aan deze belangrijke zaak, dit schijnt mij geboden en men doet dit tori» immers ook reeds in 't buitenland! Laat onze regeering toch eens blijk re ven, dat ze belang stelt in dezen echt natn- nalen tak van volksbestaan, laat ze eens helpend voorgaan! Dat is van groot belang voor onze visschers en voor alles wat mei hen in verband staat. Dit is toch ook in het belang van onze regeering zelve, die reeds zulke groote sommen vastlegde in de vischhallen en havens te IJmuiden. strooïd, zonder dat er klappen werden uif gedoeld. De 23-jarige M. W. wend gearresteerd, terzake verstoring der openbare orde. Zijn overbrenging naar het politic-bureau trok een massa ïwewwsgSerigïn. die ech ter door de poli tic op eerbiedigen afstano werden gehouden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1921 | | pagina 1