Eerste Blad.
DE TROONREDE.
\J
6
Doorzetten.
Stadsnieuws
DAMIAATJES
DINSDAG 2$ SEPTEMBER 1921
44ste JAARGANG No. 13945
FPER WEEKI l f 0.25
BAȆG0 PER P03 T PER KWART. BIJ VOQR'JITBETALING f 3.577,
Dit nummer bestaat uit 2 hi&isn,
Mij wederom in uw midden be
vindende, leden der Staten-Gene-
raal, mag Ik niet verhelen, dat,
zelfs thans, nu de wereldoorlog
welhaast drie jaren tot het verle-
dene behoort, zijne gevolgen zich
nog in hevige mate doen gevoelen.
Schoon Qod ons voor zware ram
pen spaarde, lijdt ook het Vader
land onder de algemeene ont
wrichting der economische ver
houdingen.
Met noesten ijver aan het herstel
van de welvaart te arbeiden,
angstvallig de spaarzaamheid te
betrachten, is ons aller plicht.
Zorgwekkend is de toestand dei-
schatkist. De sterke groei der uit
gaven in de laatst verlooiden jaren
heeft den verrassenden aanwas
der middelen nog ver overtroffen,
terwijl de laatste thans tot staan is
gekomen en teruggang reeds
plaats vindt. Aan belangrijke op
voering van de reeds zwaar druk
kende heffingen valt, wegens de
daaruit dreigende schade voor het
algemeen belang, wel nauwelijks
te denken. Het publieke leven op
meer bescheiden voet dan tot dus
ver in te richten, zal noodzakelijk
b lijken.
Ook in de overzeesche deelen
van den Staat is een zuinig beheer
geboden. Vooral de scherpe daling
der prijzen van de producten van
De internationale toestand blijft
ernstige aandacht vorderen. In-
tusschen geeft Mij de ontwikke
ling van de betrekkingen, die met
vreemde mogendheden worden
Onderhouden, in velerlei opzicht
reden tot voldoening. Met waar
doering en ingenomenheid maak
Ik gewag van liet door de in den
Volkenbond vereenigde mogend
heden genomen besluit tot vesti
ging van het Permanent Hof van
internationale Justitie te 's-Gra-
ve uliage.
De afdoening van de in het af
gesloten tijdvak voorbereide wet
telijke maatregelen, allereerst de
herziening van de Grondwet, zal
uwe volle toewijding vorderen,
/vlet partieele herzieningen van
verschillende onze wetboeken zal
worden voortgegaan; een wets
ontwerp tot regeling van het le
ve nsverzekeringsbedrijf zal u zeer
spoedig bereiken. Ter versterking
van de Zeemacht, vooral met het
oog op de verdediging van Neder-
landsch-Indië, zal een voorstel
worden ingediend. In voorberei
ding is een wetsontwerp dat be-
oogt de mogelijkheid te openen om
vrijstelling van militairen dienst te
verleenen aan hen, die daartegen
ernstige gewetensbezwaren koes
tereu. Voorstellen tot wettelijke
egeling van de ruilverkaveling en
tot herziening van de bepalingen
betreffende de pacht-overeen-
konist zullen worden ingediend.
Ontwerpen tot
wijziging en aan
vulling der Arbeidswet, de Invali
diteitswet en de Ouderdomswet
zuilen u weldra bereiken. in af-
v achting van de tot standkoming
^er voorgestelde wijzigingen van
cte Grondwet wordt eene daarbij
a.uiisluitendc herziening van het
V'geeringsreglement voor Neder-
'"idsch-Indië voorbereid.
Moge op uwen arbeid Gods ze-
geu rusten!
j verklaar de gewone zitting
C,C|' Staten-Generaal geopend-
Mr. B. C. j. LODER,
BUREAUX:
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1428, 2741 EN 1748.
POSTREKENING No. 5970.
Openluchtdag Rijkskweekschool
voor Onderwijzers te Haarlem.
„Sint Christoffel".
ADVERTENTIÊN 35 CENTS PER REGEE.
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
AGENDA 21 SEPTEMBER.
Gemeentezaken.
Hinderwet.
„Herwoiiuesi Levenskracht."
VAN ONZE RECHTBANK.
TOQNEEL.
Herrie na afloor» van 'n vergade
ring in 't Brongebouw.
Stoomtrawlers of motorscheven
NIEUWE HAARLEMSCHE
A
LN
DE A&OgOTMENTSPBIJS BED2AAGT VOOR HAARLEMENAOENT5CHA PPEN
PER KWARTAAL T 3.25
Hedenmiddag heeft H. M. de Koningin
in de vercenigde zifting der Staten-Gene-
raal de volgende Troonrede uitgesproken,
fcr gelegenheid van de opening van het
•ieuwe parlementaire ziltingsjaar:
land- en mijnbouw baart, zoowel
in Oost-Indië als in Suriname, ern
stige zorgen.
laatste jaar van tiet kabiroet-Ruys
V "J r'° gpoolc vcrkicai-nflenl Uiteraard is
c c troonrede daarom vandaag sober, zon-
l-er voel beloften van nieuwe wetten of
TjL'eeringsmaa IregclenTe minder was I
noodig, omdat deze christelijke Re-
ftecrïng op een vruchtbaar ariuvid'sveld
mag terugzien De groolc beloften van
U'IS zijn in vervulling gegaan: voor de
1 rr' 'V ai s ai e p 1 a a i '-en van da Ministers de
u*Cr ci A<jl(ierse hftnfcic mfnïgeaii onge-
l.oo"v ijjj zijn schouders o-p. Men kende vac
ouids den toornen stag van den Neder-
landsohen wetge vend en molen. Zouden
deze Oh rislelijfke Ministers in staat zij-u
om in een paar jaar te doen, waaraan
het HolHndsc-iio par len rent gewoon is eer.
tiental jaren te ploeteren'?
Maar weldra ldeek, dat de Kamers de
Ministers niet konden bijihourf-en: de de
partementen van Onderwijs en Arbeid
verstonden den polsslag van den tijd, tot
dat er een prijzenswaardige wedijver ont
stond tusseiven Regeering en parlement.
Waarlijk, er moge in de laatste jaren
over arbeidsschuwiheid geklaagd zijn, in
den Haag is dat niet het geval geweest.
Zo-odat lieden kan worden volstaan met
„de afdoening vsan de in het afgesloten
tijdvak voorbereide wettelijke maatrege
len."
Daaronder wordt terecht oip de eerste
plaats genoemd de aanhangige herziening
van de Grondwet, die, al gaat zij menig- j
een niet ver genoeg, toch op tal van pun
ten van diep ingrijpenden aard is.
Maar daarbij zal de Reigeoring hot niet
laten: een volksbelang van den eersten
rang, hel 1 e vens ve rzeke-ringsbed rij fzal
nog in dit zittingsjaar een betere wette
lijke regeling krijgen; aan degenen, die
gemoeds-boza-ren hebben legen den mili
tairen dienst, wordt vrijstelling bij de
wet beloofd,; de veel gelaakte wettelijke
bepalingen der pacihtoverenkomst zullen
worden herzien; de reeds aangekondigde
wijzigingen van arbeids- en invaliditeits
wet staan voor dit zittingsjaar op 't pro
gram. Voeg daarbij enkele netelige wets
voorstelten, welke de Regeering bij deze
Troonrde nog aanhangig maakt: verster
king van de vloot voor de verdediging
van d-e Koloniën en de herziening van het
Regeeringsregleanent van Nederlandsah-
Inidtlë, dan mag gezegd worden, dat Gods
zegen niet voor niets over dit laatste jaar
wiordit a fgebeden.
De Regeering blijft zich zelf gelijk in
groote werkkracht, in zorg voor hot alge
meen 1 andsweizijnzij wil dit laatste jaar
niet op haar lauweren rusten,, maar ook
met geen schoonschijnende wetsontwer
pen de groote verkiezingen van 1922 te
gemoet gaan.
Het grootste deel van die Troonrede is
een ernstige vermaning tot parlement en
volk om dezen moeielijlken tijd in een
geest van spaarzaamheid en anbidzaam-
heid te beleven. Woorden, die van zóó
hooge plaats gesproken, indruk mogen
maken. Want inderdaad, al zijn wij voor
den oorlog gespaard, de gevolgen onder-
vin, den wij dagelijks. De Regeering wil
voorgaan met den belastingdruk niet ster
ker te maken: terecht voorziet zij daar
van meer kwaad dair. goed. Maar,dan dient
„het publieke leven ook op meer besdhei-
d'en voel te worden ingericht," zegt de
Troonrede. Wait echter weinig zal baten,
wanneer niet ieder in zijn privaat leven '1
voorbeeld van de Overheid volgt De som
ber gestemde inleiding der Troonrede
moge velen vandaag tol nadenken bren
gen!
die bij eerste stemming in de vergadering
van den Raad van den Volkenbond te
Genève gekozen is tot rechter in het
Intern. Gerechtshof.
V.
Terugkomend op ons uitgangspunt her
halen wij: de post „Directe Belastingen
naar het Inkomen" moet snel en kloek
verminderd worden. De J 5.500.000 van
192.1 is f 2.000.000 te hoog. Er behoeft van
oen algemeene malaise geen sprake te zijn,
doch slechts van een merkbare inzinking
en ons kohier daalt tot f 35.000.000. Zelfs
zonder economische inzinking, doch lou
ter door vertrek van hooge inkomens kan
dit getal zeer spoedig bereikt worden. In
enkele jaren steeg het Haarl-emsche kohier
van 15 op 45 millioen. De eenvoudige re
kenaar weet dan dat 10 procent zonder
progressie van 35 millioen nog slechts
t 3.500.000 geeft. Het verhoopte cijfer.
Maar in welk systeem ook: de progressie
is er en bij de 100 opcenten op de Rijks
belasting: vrij sterk. De hoogere inkomens
zullen hoog belast worden, maar, naar ik
mij vlei, loch lager dan elders, zoodat de
prikkel zal wederkeeren Haarlem als woon
plaats te kiezen; Dit ontlast gansoh de bur
gerij en komt vooral den arbeider len
goede, doordat hel ni-el progressief, dus
evenredig percentage der aanvulllngsbe-
lasting van Gfb weldra lot 4, tol 2, mogelijk
tot nihil kan dalen, terwijl niet minder de
middenstand gebaat is èn door verlaging
der belasting èn door koopkrachtiger pu
blick. welke laatste factor de eerste verre
overtreft.
Zijn dit illusies of idealen?
Ik meen nr.: r werkelijkheid te streven
en heel spoedig kaai het blijde resultaat be
reikt worden, natuurlijk dank zij de me
dewerking van den Raad, die echter zij
nerzijds niet gehinderd moet worden door
een publieke opinie, die op belastinggebied
heel kortzichtig is, hoezeer vergefelijk,
daar uitteraard alle heffingen in den be
perkt egoistischen gezichtskring besproken
en dies veroordeeld worden.
Tegen deze regelen zijn nog twee be
zwaren aan te'voeren.
Ie. Gij houdt, als wethouder der geld
middelen, geen rekening met de grenswij
ziging.
Pardon. Geen B. en W. van Haarlem
kan deze zaak ooit een oogenblik verge
len, maar ik ontken den machtigen invloed
ten goede dei verwachte grenswijziging o,p
financieel gebied.
Zelfs komt mij. rein financieel bezien,
deze grenswijziging een storende factor
voor. Ook op het stuk van vestiging en uit
tocht «doof ik geen optimisme te mogen
koesteren, althans niet do eerste jaren, wijl
de vaste wetenschap der nieuwe begren-
zin« in den aanvang vele aarzelende „ver
huizers" zal doen besluiten tot het kiezen
van de nieuwe woonplaats buiten Haai-
loni's belastinggebied.
2c. Is de gewilde daling var. .iet
eindcijfer van den Hooiddiikcn Omslag
(f 2.000,090 minder in enkele jaren, mo
gelijk reeds voor 19221 niet te sterk? Kan
met f 1000.000 niet volstaan worden?
Hierop zij ons antwoord, dat wie naar 2
millioen streeft vanzelf wel de 1 millioen
moet bereiken en ik zal blijde zijn dit be
reikt te hebben, hoezeer niet voldaan, doch
de 2 millioen lijkt mij niet overdreven,
wijl de post „Directe belasting naar het
Inkomen" een reserve moet open laten
waarvoor thans en zelfs bij vermindering
met 1 millioen geen ruimte is. Ik wil dit
zeggen: Juist finantieel beleid móet reke
ning houden met plotseling opkomende
zeer nutlige uitgaven, die even plots in
komsten vragen. Als dan moeten niet
-tall-ooze belasting verordeningen en tarie
ven labedten overhoop gehaald worden die
le veel omslag en tijdverlies geven en vaak
slechts alles te zam-en vrij weinig opleveren,
doch eenmaal deze heffingen op rede
lijken grondslag gesteld moet de plots
opkomende uitgave gemakkelijk althans
niet bezwaarlijk gecompenseerd kunnen
worden door oen verhooging van den
vermenigvuldiger of het evenredig (sup-
pletiel-percentnge, m.a.w. de mange, de
reserve moei aangesproken kunnen worden
en dus moet de Hoofdelijke Omslag zoo
mogelijk ruimte laten van meerdere op
brengst zander dadelijk een druk uit te
oefenen die óf absoluut te zwaar is, óf
relatief te zwaar in vergelijking met an
dere gemeenten. Daarom moet Haarlem
zich stellen op den grondslag: twee mil
lioen minder opdat, als onverhoopt toch
enkele tonnen gouds méér opgebracht
moeten worden in ecnig jaar, niet het ge-
heele belasting- en tarievenstelsel kraakt
doch de directe heffing iets verzwaard kan
worden zonder dat dit een doodwond is
voor de burgerij.
Daarom: vasthouden de lijn! Doorzetten!
Mr. BOMANS.
behoeve van het verkrijgen van bouwter-
'rein (annuïteit 5,132 pet., gedurende 75
jiaren te voldoen).
Gein. Dienst Lich. Opvoeding. Ge
urende het tijdvak 1 tol en met IS Sep
tember wend-en in de gein. Zwem- en Bad
inrichting aan de Houtvaart 6120 baden
;enomen, verdeeld, ais volgt:
hee-ren. dames.
A-bonné's 1820 877
35 ets. baden 66 58
10 ct. baden 218 191
Kostclooze baden 1863 1037
Totaal 3967 2163
In hetzelfde tijdvak werden in de Gem.
Zwem- en Badinrichting aan de Kiever-
iaan 3464 baden genomen, verdeeld als-
volgt
iheeren. dames
Albonné's 808 II13
35 ets. baden 176 232
10 ets baden 489 646
Totaal 1473 I99I
Programma voor den openluchtspeldag
op het H. F. C.-terrein op Donderdag
22 September 1921.
's Morgens 10—12: A til 1 e ti ck - zes kampen,
le studiejaar: 75 M. hardloo.pen, ver
springen, speerwerpen, slingerbal werpen,
5 K.G.-ikogcIslooten.
2e studiejaar: 100 M. hardloopen, Duït-
sobe driesprong, hoogspringen, discus
werpen, speerwerpen, kogel sten ten 7.25
K.G.
3e studiejaar: 100 M. hardloopen, pols-
vèrspringen, hoogspringen, discuswerpen,
speerwerpen, kogelsloolen 7.25 K.G.
4e studiejaar: groep A: hordienJocp,
pols-hoógispringen, verspringen, kogelslin-
geren 7 25 K.G., speerwerpen en discus
werpen.
Groep B: hiordenJoop, hoogspringen
pols-verspringen, discuswerpen, speerwer
pen, kog eist ooien 7.25 K.G.
's Middags 1.30: Vrije oefeningen van
allen. 1-45: EsitafeUeloop over 4 X 166
M. 2.Kaïst-ie le tegen 2e studiejaar.
Korfbal 3e tegen 4e studiejaar. 2.45: Af-
losisingswedslrijd ovei 2500 M. door groe
pen van drie uit hel 3e en 4e studiejaar.
3.Handbail le legen 2e studiejaar.
Voetbal 3e legen 4e sudicjaar Slingerbal;
5e tegen 4e studiejaar; 3.45: Voetbal 3e
tegen 4e studiejaar, 4.30 Prijsuitreiking.
De R. K. Hancelsreizigersvereeni-
tng „St. Christoffel", afdeeling Haar-
em, vergaderde op Vrijdag 16 Septem
ber 1921, in het gebouw „St. Bavo."
"Nadat door den voorzitter op de gebrui
kelijke wijze de vergadering was geo
pend en de aanwezigen waren verwel
komd, werden de notulen voorgelezen
en goedgekeurd.
De ingekomen stukken werden voor
kennisgeving aangenomen.
Hierna leidde de Voorzitter de be
spreking in over het. V. O. F. (Vrijwillig
ondersteuningsfonds) dat, vooral in de
tegenwoordige tijdsomstandigheden, in
de gunst der leden aanbevelende.
Staande de vergadering traden de
meeste aanwezigen als donateur toe.
Daarop hield de heer Lucassen een
heerst inter""'"r.te rede over de betee-
g'-ci is van den W. M. en v n de val>
torcepen. voer t.e leeen van St. Chris
toffel.
Esnige vragen gedaan bij de rond
vraag werden door spr. beantwoord
waarop de voorzitter deze zeer geani-,
meerde en goed bezochte vergadering
met den Chr. groet sloot.
Gevonden voorwerpen. Terug te be
komen bij; A. IJzerman, Bakcnesser-
gracht 38, beursje; O. Klcijn, M. v.
Heemskerks traaf 56zwart, duimstok en
boord; Gemeente reininging, zwart hond
je; De Mink, Saenrodamstraat 59, hon
denhalsband; J. de Vries, Nieuw Heiiig-
laud 13, Ketting; Heetum, R.ipperda-
1 straat 24, kindermuts; A. Visser, B.Huet-
straat 25, rose kindermuts; J. Roost,
Kruisweg 24zw., medaillon; De Groot,
Bres. Steijns'traat. 14, notititcboekje; G.
J\ruijer, Oranjestraat 29, portemonnaie;
Bakker, Saenredamstraa't 98, pair je brood;
P- O. Groot, Broesfraat 4, reticule; Bu
reau von Politie, Smedestraat, Rozen
krans; Bouwen, Gasthuisstraat 15, re
ticule; A. C'orver, Wouwcrmansstraat 106,
tennisballen; v. d. Krolt, Leidschestraat
134, vulpenhouder.
Goevl afgbtoopenMen schrijft
ons: Twee Haarlemsche jongelui, II.
v. L_ en II. R0 die op liuii vacantiereis
door Duitschland in Bingen overnacht
ten, zijn aan een groot gevaar ont
snapt. Terwijl zij 's avonds in een auto
naar lmn hotel reden, kon de chauf
feur den draai niet meer nemen, zoo
dat de wagen slipte, waarbij het ach
tergedeelte geheel versplinterd werd.
Doer den schok waren de beide hee-
ren echter uit de auto geslingerd en
kwamen er wonder boven wonder niet
eenige lichte ontvellingen af.
Boef pes. Door de politie zijn in
verzekerde bewaring gesteld J. Gr. Ch.
S-, 14 jaar en H. H. 13 jaar. Deze
beide boefjes hebben bekend, de in
braak in de Emmastraat gepleegd le
hebben. Zij hadden een ruit verbrij
zeld. waren toen de woningen binnen
gedrongen en hebben verschillende
kleinigheden, waaronder cigaretten en
,een eigarettenpijpje, weggenomen. Hit
is echter niet het eenigste kwaad, dat
zij op hun geweten hebben. Daags
-mreijnp op ut frz ufrz ipmaqui op jooa
uouiuiopph Suiijnips nso .ioaó jbbjis
'oïipsvj Tioo o.i.ms ur.o Jin uoqqoi) no
het «eld toegeëigend le hebben, hebben
Stadsschouwburg. Het Schouwtoo-
neel „Belachelijke Iloofsche Juffers"
en „Dokter tegen wil en dank"8 uur.
Sociëteit „Vereeniging"Bioscoop
voorstelling „De zwarte Tulp".
Luxor-theater Groot Houtstraat I39
Bioscoop- en variété-voorstelling.
Familie-bioscoop Kleine Houtweg
12 Voorstelling.
Kinderhuisstngel SISom-caroussel,
cake-walk en rutsohloopbaan van Antoon
Benncr.
Oud-Holland Verwulft Concert.
Prinsenhof Gemeenteraad - 1.30 u.
Bisschoppelijk-Museum Dagelijks,
uitgenomen Zaterdag, Z011- en Feestdagen
toegankelijk.
B. en W. bieuen den raad een lijst aan
van verordeningen, tegen welker overtre
ding straf is bedreigd.
Ter inzage is ncdergeiegd het ingekomen
verzoekschrift met de bijlagen van deN.V.
Technische Maatschappij Heringa en Wu-
thrich om vergunning tol oplichting va"
een inrichting tot het' herstellen van elec-
tromotoren en schakelborden in een te
bouwen perceei aan de Spoorwegstraat,
waarbij als beweegkracht zal worden
aangewend een electromotor van 3 P-K.
tot het aandrijven van te plaatsen werktui
gen.
De K.K. Vereeniging tot bestrijding der
Tuberculose „Herwonnen Levenskracht"
za! Donderdag 22 September 's avonds
half negen, in het gebouw „St, Bavo" een
belangrijke Comité-vergadering houden.
Op de agenda komt o.a. voor: Bespreking
feestavond en de Kalender-actie. Elk co
mité-lid zal dan ook wel 011 de vergade
ring aanwezig zijn, zoodat niemand zal
wegblijven. Die avond is bestemd voor
steun aan de l.b.c.-lijders, waarvoor alle
medewerking gevraagd zal worden.
Boekbindersstudieclub Haarlem. A.s.
Vrijdag, 23 September, 's avonds 8 uur,
zal in het gebouw „de Nijverheid", voor
bovengenoemkde vereeniging als spreker
optreden de heer J. Fenthur, van
Amsterdam.
Voorschotten. Bij beschikking van
de Ministers van Arbeid en van Finan
ciën is aan dc gemeente Haarlem, tegen
een rente van 5 pet., een voorschot uit
's Ivijks kas verleend van ten hoogste
29.850, ten behoeve van liet verkiaigen
van bouwterrein (annuïteit 5,132 pet., ge
durende 75 jaren le voldoen), alsmede te
gen een' rente vair 5 pel., een voorschot n.t
'sRii'.ts kas va» ten hoogslc i 20. '.43 I
inhoudende f 12, weggenomen. Na zich
zij het tasehic weggeworpen.
Zulke boefjes! Een tijdje opbergen
in een ïuchlschool is hoog noodig
voor ben.
Uitspraken van 19 September 1921.
P. W. O., borstelmaker te Schoten, over
treding militiewet, f 10 boete, subs. 5
dagen hechtenis. L. G. de G.. vuurwerker
te Scholen, bij verstek, overtreding mili
tiewet, 10 boete, subs. 5 dagen hechtenis.
H. J. v. d. W., arbeider te Hillegom, mis
handeling, f 10 boete, subs. 5 dagen hech
tenis. L. J. B., expediteur te Hillegom, bij
verstek, verduistering. 2 maanden gevan
genisstraf. C. v. D., hvr. W. H. te Lisse, bij
verstek, vrijgesproken. P. D., schippers
knecht te Zaandam, diefstal, f 20 boete,
subs. 10 dagen hechtenis. S. de L., arbei
der te Amsterdam, eenvoudige beleedigi 11 g,
f 20 boete, subs. 5 dagen hechtenis. G. K.,
dienstbode te Zaandam, bij verstek, vernie
ling, 10 boete, subs. 5 dagen hechtenis.
M. T., hvr. J. B. te Zaandam, bij verstek,
mishadeling, f 10 boete, subs. 5 dagen
hechtenis. G. N„ landbouwer te Uitgeest,
mishandeling, f 10 boete, subs. 5 dagen
hechtenis. W. W., arbeider te Graft, thans
ged. H. v. Bew. te Haarlem, 3 maanden ge
vangenisstraf met aflr. preventieve hech-
nis. 1. Tb. T., timmerman te Volendam, 2.
J. P., fabrieksarbeider te Volendam,
wederspaannigheid, No. 1, f 20 boete,
wederspannigbeid; no. 1, f 20 boete,
subs. 1 week hechtenis. J. S., visscher te
Volendam, eenvoudige beleediging, f 20
boete, subs. 1 week hechtenis. M. T., los
werkman te Zaandam, verstek vonnis be
krachtigd.
St. Josephs-Gezellcn-vereeniging. Door
deze vereeniging wordt voor de leden en
oud-leden 21, 22 en 23 September a.s. een
Triduum gehouden. Zondag 25 September
is er in de kerk van het II. Hart, onder
de H. Mis van 7 uur algemeene H. Com
munie, terwijl des avonds 7 uur in de St.
Antoniuskerk bet Triduum plechtig geslo
ten wordt. Daarna is er feestelijke samen
komst in het Vereenigingsgebouw tot vie
ring van het koperen priesterfeest van den
vice-president der vereeniging, den Wel-
Eerw. Pater P. van Veen.
„De Zwarte Tulp". Voor a.s. Woens
dagmiddag is door den lieer Benno een
schoolvoorstelling georganiseerd voor de
film „De Zwarte Tulp". De prijzen in de
benedenzaal zijn voor die voorstelling op
een kwartje per kind gesteld.
(„De meid" fFeest".
De tooneelstukken van Herman Heiier-
mans behooren over 't algemeen tot die
werken, waarvan men zeggen moet:
„Hier zijn groote gaven ten kwade be
steed." Tot die werken, waarnaar een
katholiek niet gaat zien.
Met do twee kleinere stukken, waarvan
de titels hierboven staan, en die we
Zaterdagavond in den Stads-Schouwburg
zagen opvoeren, is 't niet zoo gesteld.
Die kan een ontwikkeld volwassene wel
gaan zien. (Wie niet ontw.kkeld of niet
volwassen is heeft er trouwens ook niets
aan).
Men zou „De meid" zelfs een op
bouwend stuk kunnen noemen, 't Laat
zien, boe 't kwaad ziehzelve straft, en
brengt tot de verfoeilijkste slavernij. De
mevrouw, die afweek van den rechten
weg, wordt de slavin van eon dienstmeid
met modderig karakter. En de krachtige,
vergevende liefde van haar man werkt,
met haar eigen berouw, de bevrijding.
't Nastuk „Eeest" is 'n schets, die o.i.
geenerlei verdienste heeft als bijdrage
tot sociaal inzicht, maar door een vijf
tal aangrijnende (hoewel niet alle even
levensware) episoden toch wel het aan
kijken zonder zoeken naar een strek
king waard is, enaan elk der op
tredenden gelegenheid geeft zijn spel-
kraelit eens flink te toonen. Van die ge
legenheid werd een goed gebruik ge
maakt: J. Jurgens, Jacques de Haas,
Oor Hermus en Hetten Beek speelden
hun sterke rollen doordacht en door
voeld; Hein Harnes ook.... wat ons te
meer pakte, wijl hij in t eerste stuk niet
uitblonk, waartoe trouwen3 de kleine
kruiersrol geen sterken prikkel gaf. Ma
rie Eaassen en J. Kaarti Sr., waren in
beido stukken voldoende, Ko Arnoldi
meer dan dat in 't eerste stuk nu en
dan voortreffelijk.
De volle maat van lof verdienen Esther
do Boer- van Rijk en Henrietta van
Kuyk, die in 't eerste stuk resp. de
dienstmeid en de mevrouw tot een vol
tooide creatie maakten. „De meid" was
een-en-al brutaliteit en venijn, de me
vrouw toonde zich in staat haar rol van
wroeging, zieleniin en vermoeidhe:d, met
groote maar niet te felle kracht af te
spelen. Nog verdient G. J. van Waal-
duynen, de directeur in „Feest", de er
kenning, dat zijn spel, klaar en be-
hoerscht op 't gewensehte peil stond.
Maandagavond had rn de kleine zaal
van het Brongehouw een verga clerwig
plaats van een 150-tal communisten, tegen
oovargewhondiriR van Groenend aal.
Na afloop der vergadering, omstreeks
10'uur, wilden de 150 zingend eninop-
tooht de stad door trekken. Op het Hout
Plein werd echter door de politie verbo
den te demonstreeren. De troep^ tro^
toen kalmer voort, totdat men .n
Groote Houtstraat, nabij <Ve Bieeslraat
w-eer beg-on be zin-gen. Nogmaals verbood
<be politie, <loch men stoorebe zich aan
dat verbod niet, waarop een inspecteur
chn sabel hok en de meiwft* werd v?r-
O
O
O
O
<3
O
do p oeoe..»-»* o o o e o
Een medewerker uit IJmuiden schrijft
ons het volgende:
I11 hel Engelselie vakblad F. F. G., kom.
een artikel voor met bet opschrift: „Is de
stoomtrawler ten doode opgeschreven?'
en vraagt verder: „Heelt dit type zijn da
gen gehad en zal hel tot de geschiedenis
gaan behooren, evenals de zeilsmack, d:e
'n vijf en twintig jaar geleden door 't stoom
schip verdrongen werd?" Deze kwestie,
waar niemand vóór een jaar, ja zelfs niet
vóór een haV jaar aan zon gedacht heb
ben, is geworden een zaak van groot be
lang, die wel terdege onder de oogen
moet genomen worden. De kolenschaarsch-
te heeft aanleiding gegeven, dat de motor
booten den stoomtrawlers concurrentie
aandeden en met succes. Uit Denemarken
en Holland voorzagen motorbooten Enge
land van visch, toen drie vierden van de
Engelschc trawlers werkeloos lagen door
gebrek aan kolen en -hooge bedrijfskosten.
Het is te begrijpen, dat het bezoek van d'e
concurrenten met leede oogen werd aan
gezien door de reeders der stoomtrawlers
eu door allen, die meenden, dat door die
prachtige kostbare trawlers nu wel het
ïaatste woord over de trawlvisscherij in <Ie
Noordzee en elders gesproken was; doch
de voordeden, die aan de motorscheper,
met hun sleepnetten verbonden zijn, zijn
zoo in het oogloopend, dat reeds eenige
reeders, die een groot kapitaal in de
trawlers gestoken hebben, motor';»00ten
hebben aangeschaft. Nu mag het wel wa.
1e boud zijn al te zeggen, dat de stoom
trawlers ten doode opgeschreven zijn,
doch het zou zeker ook dom zijn om <U
teekenen des tijds, die op een verandering
in de industrie wijzen, te negeeren.
Toen bij deu kolennood een 500-tri
Grimsbytrawlers stil lagen en een groo
aantal vreemde motorboolen de Noordzei
overstaken, werden cr plannen beraamd
om molorkrachl op de Irawlschepen toe te
passen, ja een nieuw schip werd geheel ge
lijk aan de gewone moderne trawlers ge
bouwd, doch voorzien van een machiiH
voor vloeibare brandstof in plaats voo,
steenkool; maar toen de buitenlander
kwam met zijn kleinere motorbooten, die
slechts 1 tiende kosten van den prils be
steed voor den bouw van den nieu'ver.
stoomtrawler, varende met half de be
manning der stoomtrawlers en maar 1 3
der uitgaven vorderen, en dan wetende dat
ze evenveel visch aanbrengen, dan moet
men loe.h wel ziende blind zijn oin niet
te erkennen, dal de Britsche tcawlvissche-
rij volstrekt niet onaanvechtbaar is. V 1
zijn er bij de motorbooten ook jnoeiiiik-
heden aan te wijzen, zooals de onmogelijk
heid om in de Noordzee te visschen ge
durende een ruwen winter; doch de oude.
zeilsmacks waren de beste schepen Tij
stormweer, en wat toen de scheepsbouw
kunst kon, zal nu niet onmogelijk zijn
Een tweede zwarigheid, die van nations
len aard i-s, zit in het drukke gebruik vat
het sleepnet (seine) door een groo!-:
vreemde vloot binnen een betrekkelijk klei
ne oppervlakte. Dit net werkt zeer intens,
zoo goed als niets ontsnapt aan de mazen
zoodat de resultaten grooter ziin dan bij
het trawlnet, terwijl een seinen et slechts
een tiende van een trawlnet kosl.
Hier staan evenwel veel voordeden te
genover. De Deensche en Ho!landsc..c
motors vereischen heel wat minder bouw
en exploitatiekosten. De dagelijkscbc uit
gaven zijn niet meer dan 10 p.s. persdag,
en van een trawler 3540 p.s.; terwijl de
vangsten gelijk of zelfs voor een motor nog
grooter zijn. Hier kan met winst gewerkt
worden, met de meeste trawlers tegen
woordig alleen met verlies. In 1913 was
het een belangrijk vischjaar, dc vangst
maakte een record met een vloot van 700
trawlers. Dit jaar, nu een 500-tal trawlers
verscheidene weken stil hebben gelegen,
was de hoeveelheid visch nog 200 ton
grooter. Dit is te danken aan het grook
succes der motorbooten, die samen werk
ten met de verkleinde vloot te Grintsby
van 200 trawlers. Al deze gegevens geven
le denken.
In het tijdschrift „De Visscherij" van 1.,
Aug. 1.1. bespreekt de heer G. F. Haak ook
dit onderwerp cn voegt er terecht een aan
sporing bij tot eene overleg-pleging tus-
sch-en onze Regeering en de reeders. Een
gedeelte van zijn conclusie laten we hier
volgen:
„Uit bovenstaande blijkt, dat men in En
geland uitziet naar een andere, minder
kostbare wijze van visschen. De schrijver
wil de Deensche wijze van visschen toe
passen de zoogenaamde „simrre vaa-
den."
Ook wij moeten andere wegen zoeken
voor onze zeevisscherij, voor een tak van
industrie, die zoo' echt nationaal mag ge
noemd worden. De toestand is slecht cn
de vooruitzichten zijn zoo ontmoedigend,
dat overleg plegen tusschen regeering et
reeders noodzaak mag genoemd worden.
De regeering moet haar volte aandacht
schenken aan deze belangrijke zaak, dit
schijnt mij geboden en men doet dit tori»
immers ook reeds in 't buitenland!
Laat onze regeering toch eens blijk re
ven, dat ze belang stelt in dezen echt natn-
nalen tak van volksbestaan, laat ze eens
helpend voorgaan! Dat is van groot belang
voor onze visschers en voor alles wat mei
hen in verband staat. Dit is toch ook in
het belang van onze regeering zelve, die
reeds zulke groote sommen vastlegde in
de vischhallen en havens te IJmuiden.
strooïd, zonder dat er klappen werden uif
gedoeld.
De 23-jarige M. W. wend gearresteerd,
terzake verstoring der openbare orde.
Zijn overbrenging naar het politic-bureau
trok een massa ïwewwsgSerigïn. die ech
ter door de poli tic op eerbiedigen afstano
werden gehouden.