buitenland
BINNENLAND
Indische Kroniek.
feuilleton.
DE VIOOL.
DONDERDAG 29 SEPTEMBER
Frankrijk en Duitschland.
De toestand in Ierland.
Vertaald uit het Engelsch door Her
nette v. d. Waarden.
De conferentie te Washington.
GEffl. BUfTEML. 3ERSGKTEN.
Brand in de Printemps.
doordringende oogen werden nat van
tranen. Hoe zorgvuldig ook verborgen,
kon men een groote liefde tusschen
deze twee bemerken.
Iris hielp Fraulein met de kopjes
en sloeg geen acht op haar tegenwer
pingen.
Het staat niet, dat een gast de
bezigheden mee verricht, zei ze.
Maar als ik het nu zoo graag doe,
uw gast wascht thuis honderden keeren
de kopjes, lachte Iris.
In de zitkamer voerden de Meester
en Lynn ondertusschen een geanimeerd
gesprek. De Meester vertelde van groo
te violisten, die hij gehoord had, en van
beroemde, oude violen, die hij gezien
had maar de Cremona vernoemde
hij niet.
Kent u misschien „mein" vriend
den Dokter zei de Meester.
Ja, ik heb het genoegen, antwoord
de Lynn. Maakt hij het goed
Hij denkt, antwoordde de Meester,
dat hij altijd gelijk heeft. Men kan hem
nooit overtuigen. Hij wil hebben, dat
ik op een groote tournée ga, en veel
roem inoogst, maar waarom zou ik
gaan, vraag ik hem, als ik hier gelukkig
ben. De menschen denken altijd het
beste te weten wat dienstig is voor een
ander's geluk. Het leven is zeer vreemd.
Het duurde een heelen tijd voor hij
weer sprak.
Ik heb „mein" roem gehad, zeide
hij, ik heb hier en in het buitenland
8r°ote huizen gespeeld en vrouwen
hebben roode rozen gestrooid voor mij
en „mein viool. Er hebben schitte
rende recensies in de couranten gestaan
en ik heb groote sommen gelds ver
diend, die ik natuurlijk altijd aan de
armen heb gegeven. Men 'moet zijn
kunst aanwenden om er goed mee te
doen, niet om rijk te worden. Ik bezit
mein huis, „mein" kleeren, het noo-
dige om te leven, „mein" zuster en
„mem hjj aarzelde een oogenblik,
®n Tnn wist dat hij aan de Cremona
dacht.,„Mein" violen, eindigde hij,
»®«n werkplaats, waar ik ze maak en
het beste van alles, „mein" droomen.
Iris kwam terug en Fraulein Frede
rika volgde haar. Fraulein's gezicht
glom van vreugde en haar stem klonk
zacht toen ze zei i
T za' de lamp aansteken, het
wordt nu donker. De daad bij het
woord voegende, trok zij de lamp naar
beneden.
Neen, neen, Frederika, zei de
Meester, het licht hoeft niet aan.
Heer Irving, zei ze, hebt u niet
liever het licht aan
Absoluut niet, antwoordde Lynn;
ik vind schemeren wel prettig.
- Komt u bij me zitten Fraulein,
zei Iris. Heb ik u al verteld hoe u een
kleerborsteltje kunt maken van ge
vlochten touw en biauw lint
HET TEEKENT DEN GEEST.
Neen, zei Fraulein opgewonden
ik wil het dolgraag hooren.
De beide vrouwen spraken zachtjes'
en de anderen zwegen zonder te luiste"
ren. De straat lag in de schaduw, en
hier en daar flikkerde een lantaarn in
het duister. Beneden in het dal lag
de nacht als een fluweelen kleed over
de rivier en de wilgen, die de oevers
omzoomden maar er schemerde licht
boven de blauwe heuvelketens, waar
een eenzame ster schitterde.
De nacht spreidde zijn donkere vleu
gelen over het aardige huisje, en nog
werd daarbinnen geen woord gesproken.
Er heerschte een intieme stilte, zooals
die soms tusschen geliefden valt, die
geen woorden noodig hebben. Lynn
en Iris verdiepten zich in hun toekomst
met al het idealisme der jeugd, de an
deren mijmerden over het verleden,
dat hen beiden edelfnoediglijk bedeeld
had met vreugde en leed.
De maan kwam groot en vol achter
de wolken te voorschijn en het dal
baadde zich in een stroom van zilver
licht.
O, riep Iris uit, wat een sprookjes
achtig gezicht
Ja, zei de Meester, dat is het
droomlicht. Al wat leelijk is, is geban
nen, zooals in het leven, als we onze
droomen behouden kunnen. Alleen de
schoonheid blijft dan over. Wacht, ik
zal het voor Jullie spelen.
R.-K. UNIVERSITEIT.
„MISDAAD EN DOMHEID"....
Hij ging beneden zijn viool halen en
Lynn schoof dichtei naar Iris, Fraulein
Frederika trok zich in den versten hoek
der kamer in de schaduw terug.
Spoedig kwam de Meester weer en
spande de snaren. Het v/as de Cremona
niet. Hij ging bij het raam zitten en
net maanlicht beroerde liefkoozend ziin
gezicht. Zijn vijftig jaren hadden hem
grijs gemaakt, maar zooals hij daar zat,
den massieven kop naar achteren ge
worpen, en zijn haar verzilverd zag
hij er zeer jeugdig uit.
In een oogwenk was hij zijn omgevin*
vergeten. Hij tikte met den strijkstok
op de vensterbank, zooals de dirigent
van een orkest om de aandacht te ver
zoeken, zette zich in houding, glim
lachte en begon.
Het was een klaterende, parelende
melodie, nauw hoorbaar gespeeld,
met onverwachte wendingen, broze'
wonderlijk-frissche klanken, saamge-
weven tot een harmonisch geheel. On
middellijk waren de toehoorders onder
de bekoring, en vattende beteekenis.
Het was Titania met hare elfjes die
plotseling de aarde bevolkten.
(Wordt veruolea
Tweede Blad
DB MALAISE.
Met dit eene woord wordt do econo
mische toestand van vrijwel de geheele
„beschaafde" wereld aangeduid, en wel
licht zijn liet slechts de primitieve volks
stammen, z oals de Nam-Nam-negers in
Centraal-Afrika of de Kaja Kaja's in
Zuid Nieuw Guinea, die zich in geluk
kige onkunde omtrent het wereldgebeu
ren geen zorgen behoeven te maken over
den huidigen crisis-tijd.
In Nederlandsch Ocst-Indië heeft men
de benauwing van den wereld-oorlog
slechts in zeer verzwakte mate gevoeld,
althans gedurende den tijd dat hier in
het Vaderland de nood door heel het
maatschappelijk leven zich nijpend deed
gevoelen, was daar de stoornis in het
dagelijksch bestaan zooveel geringer, dat
velen hier in 't land en vcoral de In
disch-gas ten, die hun terugkeer naar In-
die zagen belet wel zeer verlangend
moeten hebben gedacht aan de „vleesch-
potten van Indië.
De opleving der maatschappelijke be
drijvigheid na het sluiten van den vrede
heeft daarna dat land van natuur-rijk-
dommen eenige „gouden" jaren bezorgd.
Doch reeds het einde van 1920 zag de
rr oto aftakeling komen.
En de toestand ic momenteel zoodanig,
dat in de jongste Troonrede gesproken
is geworden van „ernstige zorgen", die
„de scherpe daling der prijzen van de
producten van land- en mijnbouw baart
zoowel in Oost-Indië als in Suriname.'!
In het laatste jaarverslag van de Ja-
vasche Bank over het boekjaar 31 Maart
1920 tot 31 Maart 1921, worden als naar
gewoonte uitvoerige beschouwingen ge
wijd aan den economischen toestand van
Indië, die ditmaal in deze omstandig
heden op bijzondere wijze belangwekkend
zijn.
In korte opsomming worden o.m. de
producten genoemd, die den nadeeligen
invloed der prijsdaling ondergingen, en
in 't algemeen daarover gezegd:
„Voor nagenoeg alle voornaamste uit-
voerproducten zijn aan het einde van
het jaar 1920 do prijzen in korten tijd
van het vroegere hooge niveau tot veel
lager peil gedaald, hetgeen tot em
stige moeilijkheden in den handel heeft
aanleiding gegeven. Het eerst deden
die moeilijkheden zich voor in den rub-
berhandel, door het failleeren van eene
buitenlandsche Maatschappij te Bata
via, vervolgens bleek een Noorsch con
cern zich dusdanig in speculaties in
suiker te hebben begeren, dat failliet
verklaring moest worden aangevraagd.
Het tekort werd daar tusschen de E.
v Li, en E. 20 mil'.ioen begroot."
Dat AA™ voorbcoid uit veleï
-m kracht der „Insulinde"-oliefabrie-
ken staat ons nog versch voor den geest!
Duidelijk kenschetsend is ook het vor-
6 ag der „Soekaboemische Landhouwver-
eemging over do thee-cultuur. De som-
ho«n gestemdheid komt, ondanks de
heeldsprakjgo stijl, tot duidelijke uiting,
aar in dit verslag geschreven wordt
uver
„de liopelooze inzinking van de
markt, waardoor heden, bijna S maan
den na 1920 nog geen lichtpunt aan
den zwaar bewolkten theehemel gezien
kan worden en de eene onderneming
na de andera in onrustbarende fre
quentie het bedrijf geheel of gedeel
telijk stop heeft moeten zetten. En de
meer kapitaal-krachtige ondernemingen
blijven met halve kracht, op uiterst zui
nige dus economische wijze door-
ploeteren, met het zwaard van Da
mocles boven zich hangend."
huT^i ge:import- en export-
ÏSSÖS&B 4rd00Ve- a'gemeene
den uiteengezet. nader te wor-
We doen een enkelen greep uit een
der vele verslagen in den laatsten tijd
Handelsmaatschappijen uitgebracht:
Me';V199oa T iU °nS ProsPec<ns van
-2J wij Zon op een voorspoedigen
gang van zaken gedurende de eerste
de re Ti n Va,n dat iaar en bleven
de resultaten cok in de vier volgende
maanden buitengewoon gunst-g, thans
moeten wij, ondanks het zeer aanzien
lijke winstcijfer tot ultimo Augustus
gehoekt, constateerën', dat dit winst
cijfer niet alleen moest verdwijnen, doch
heeft moeten plaats maken voor een
zeer ernstig verlies."
Denkt men nu daarbij nog aan de
plannen van de Koninklijke Petroleum-
Maatschappij tot geleidelijke inkrimping
barer werkzaamheden in Indië, waaraan
de heer Deterding bekendheid heeft ge
geven, dan is het gemakkelijk te zien
welk een moeilijken tijd Indië in de
naaste toekomst heeft door te worstelen.
Wo behoeven echter in dezen huldigen
malaise-toestand geen aanleiding te vin
den om aan de verdere toekomst van
Indië te wanhopen.
Uit het hierboven aangehaalde jaar
verslag van de Javasche Bank kunnen
wij nog deze hoopgevende voorstelling
putten
„Nedorlandsch-Indië staat niet aan
den vooravond van den economischen
ondergang; wel mag men verwachten,
dat veel van het zoo gemakkelijk in
vorige jaren verdiende geld weder zal
worden verleren, maar daarmede gaan
de cultures, op zulk een hechten grond
slag opgezet, nog niet te loor. Betere
tijden zullen aanbreken. Het is niet
de eerste crisis, die men in Neder-
landsch-Indië op cultuur-gebied door
maakt en de geschiedenis heeft geleerd,
dat elke crisis in de grondslagen der
ondernemingen ten slotte nog verbe
tering heeft gebracht."
Het is niet zonder speciale bedoeling,
dat ik hierboven aan de hand van di
verse jaarverslagen vrij uitvoerig een
schets heb gegeven van den huidigen
toestand in Indië.
Het was me to doen om de jongelui
in Nederland, die bij handel of cultures
in Indië een werkkring willen zoeken,
voor te bereiden op de groote moeilijk
heden, die hun daarbij te wachten staan.
Het spreekt toch van zelf dat door die
algemeene inkrimping der bedrijven er
zoo goed als geen behoefte bestaat om
nieuw personeel in Nederland aan te
werven. Er zijn reeds zooveel personen
van hen, die in dienst der diverse maat
schappijen waren, ontslagen, dat het voor
andere, die nieuw personeel noodig heb
ben, heel gemakkelijk valt dat in Indië
zelf te vinden.
Het is me niet mogelijk om door cij
fers een algemeen beeld te geven van
do werkloosheid onder de Europeesche
particulieren. Dat echter het aantal der
werkzoekenden in Indië belangrijk hoog
is, kan met zekerheid worden aange
nomen. Dat valt bijvoorbeeld af te lei
den uit het feit, dat er onder hen En-
gelschen zijn, die trachten eene betrek
king te vinden bij Duitsche firma's.
Voorts staat in „de Planter", het orgaan
der Deli -assistentenopgegeven dat alleen
ter Sumatra's Oostkust sinds 1 Janu
ari van dit jaar reeds 157 assistenten,
ontslagen zijn, waarvan er slechts 5 weer
een werkkring in de cultures hebben
kunnen vinden. Dit enkele cijfer teekent
reeds den toestand I
In de eerstvolgende jaren is dus in
t algemeen de kans om een emplooi te
vinden bij een particuliere maatschappij
voor menschen zonder uitstekende di
ploma's of bijzondere vakkennis en
ik kan er bij zeggen: zonder „kruiwa
gens" uiterst gering.
Laten we hopen ook voor deze werk
zoekenden, dat de malaise spoedig ha
ren acuten vorm verloren zal hebben,
en binnen enkele jaren zal hebben plaats
gemaakt voor een toestand van normale
bedrijvigheid.
S.
De sancties worden opgeheven.
Bnand deelde in den ministerraad me
de, dat Duitschland de voorwaarden heeft
aanvaard, vastgelegd in de overeenkomst
getroffen tusschen de geallieerden betref
fende de controle op de in- en uitvoer-
ren aan den Rijn na de opheffing der eco
nomische sancties.
Aan den Duitschen gezant Mayer heeft
Bnand meegedeeld, dat de economische
sancties 30 September zullen worden opge
heven.
Het accoord van Wiesbaden.
Binnen niet al te langen tijd moeten de
wetgevende lichamen van Frankrijk en
Duitschland een beslissing nemen in zake
de, nog steeds niet gepubliceerde, over
eenkomst, door Rathenau en Loucheur te -
Wiesbaden in hoofdlijnen vastgesteld. Over
het algemeen schijnt men in Frankrijk wel
met de regeling, voor zoover bekend, te
vreden te zijn. Bij de beoordeeling spe
len. vooral in regeeringskringen, zeer ze
ker, behalve economische en financieele,
ook zuiver politieke overwegingen een rol.
Ook Rathenau heeft zich ongetwijfeld be
halve door economische, tevens en niet het
minst door politieke inzichten laten lei
den, teneinde zoo mogelijk het bewijs te
leveren, door krachtigen steun te verlee-
nen bij den wederopbouw van Noord-
Frankrijk, van Duitschland's goeden wil.
De vraag is intusschen, naar thans de
„Köln. Ztg." opmerkt, hoe deze politiek
van Duitschland is overeen te brengen met
die van Frankrijk?
De Parijsche correspondent van het blad
er n.l. dezer dagen op, dat, naar velen in
Fransrhe politieke kringen meenen, de
Poincaré-Pcrtinax-Tardieu campagne be
tref ende den linker-Rijnoever niet zoo
zeer bedoelt Clemenceau een hak te zetten
over diens slappe houding ter zake in de
dagen van Versailles, dan wel om gedaan
te krijgen, dat op de a.s. conferentie te
Washington de kwestie van Frankrijk's be
scherming en veiligheid wordt ter sprake
gebracht ten einde zoodoende oen recht
vaardiging te scheppen voor Frankrijk's
weigering in afzienbaren tijd zijn bewape
ning te verminderen en den linker-Rijn
oever als waarborg vast te houden
Tegenover de politiek uit dit kamp staat
die in het kamp van Briand-Loucheur in
scherpe tegenspraak.
Deze tegenspraak nu, betoogt de „Köln.
Ztg." moet worden ontzenuwd, voordat de
Wiesbadensche regeling door den Rijks
dag wordt goedgekeurd. De vraag ntoet
n.l. gesteld worden of het mogelijk is, dat
een dergelijke overeenkomst, waarbij aan
Duitschland geweldige economische en fi
nancieele lasten worden opgelegd, kan
worden gesloten, vóórdat men van de
Fransche regeering de verzekering heeft
ontvangen, dat niet achter de Poincaré-
campagne meer steekt dan de bespreking
van een academische vraag. Hel blad zou
het gewenscht achten, dat zoowel Briand
als Loucheur de vraag wordt voorgelegd,
of zij gelooven, dat eenige Duitsche re
geering haar industrie, arbeidersklasse, fi
nancieele wereld en het geheele belasting
betalende Duitsche volk drukkende lasten
zou kunnen opleggen, wanneer aan den
anderen kant ernstig werk ervan gemaakt
wordt het economisch meest waardevolle
gedeelte van Duitschland voor onbepaalden
tijd van het rijk te scheiden.
Frankrijk moet, aldus concludeert de
„Köln.", zijn politiek tegenover Duitsch
land grondig herzien, wil de overeenkomst
van Wiesbaden überhaupt zin en beteeke
nis hebben.
Bij de a.s. interpellaties van nationalisti
sche zijde in de Fransche Kamer zal waar
schijn lijk spoedig blijken in hoever Briand
positie sterk genoeg is om weerstand te
kunnen bieden aan den druk van rechts.
Hetgeen van niet minder gewicht is voor
de ontwikkeling van de betrekkingen tus
schen Duitschland en Frankrijk dan de
consolideering van de democratische repu
bliek in Duitschland.
Het antwoord van Sinn Fein.
De bladen melden, dat het ontwerp
antwoord van den premier aan Sinn Fein
thans door alle leden van het kabinet
Roman door MYRTLE REED.
12
- En nu, zegt ze, moeten wij wach
ten, want ik heb „mien" werk goed ten
«nde gebracht De zon, de wind en de
egen moeten het volmaken; en toen
e regen alles nat maakte en de wind
<n de zon alles weer droogde, ver
inderde de aarde die zij met haar
tooverstokje had aangeraakt, in sap
Jat als een eekhoorntje door den heelen'
Joom klimt en van blijdschap zou
billen zingen als een vogeltje. Ziezoo,
icgt deze jonge dame, nu gaat alles
öoais het behoort. Ze spreekt een
weede tooverformule uit en als de zon
morgens verrijst, ziet het meisie
at de takken bedekt zijn met knoppen
n blaren. Het jonge meisje en de maan
ewerken ze 's avonds samen, en den
eigenden morgen ziet men dit 1
De Meester verborg zijn gezicht
i de geurige bloesems.
V/at een wonderlijke welriekend-
Jid, ging hij voort. Het is een menge-
Jg van wind en zon en gras en van de
elen van gestorven appelbloesems.
Franz, riep Fraulein Frederika.
kom je nu met hen theedrinken, ja
n het verloop van den avond groei
de Lynn s bewondering voor Iris. Ze
scheen zich in het aardige vogelenhuis
op de helling van den berg even thuis
te gevoelen als in het deftige huis van
miss Field. Ze was in een vroolijke
stemming en maakte hen allen aan 't
lachen.
Haar vroolijk gebabbel ten spijt,
bemerkte Lynn een ondertoon van
verlangen, die zijn hart luid deed klop
pen. Ook de Meester was op zijn voor-
aeeligst. In den regel was hij terugge
trokken en rustig, maar dezen avond
gaf hij zich ongedwongen. Hij vertelde
verhalen uit zijn studententijd in
Duitschland, wonderlijke avonturen
er land en ter zee, en riep geesten op
Xai\ Koningen en Koninginnen uit de
Oude Wereld.
..~,.Het,leven is heel vreemd, zuchtte
mj,. Men begint in de schaduw van het
keizerlijk paleis, men ziet den keizer
en de keizerin, en het einde is hier
T~ fa.r,I?en zich bevindt, moet men
zich gelukkig voelen, zei Fraulein. De
goede God beschikt het zoo. Toch denk
ik ook dikwijls aan „mein" Duitsch-
land, en verlang er naar.
Frederika, riep de Meester uit,
ben je niet gelukkig hier.
wel zeker, Franz, altijd. Haar
scherpe stem verzachtte zich en haar
- zijn.
inhoud van het antwoord is nog niet aan
te duiden, doch het bevat geen wijziging
van de houding der regeering met name
ten aanzien der weigering om den eisch
van Ierland tot volledige afscheiding te
overwegen. Het uitstellen van het ant
woord heeft de spanning in Ierland ver
hoogd, waarloe ook bijdroegen de onlus
ten te Belfast en het opnieuw mobilisee-
ren der speciale konstabels in Ulster.
De onlusten te Belfast.
Het blijkt er Zondagavond te Belfast
warm te zijm toegegaan. Gewapende Si-nn
Feiners, voorzien van patroontassohen,
losten salvo's in de Newtonards-road-
waar zich unionisten ophielden. Dezen
verdedigden zich hardnekkig doch zonder
succes met st-eenen en andere projectielen
De strijd duurde met tusschenpoozen twee
uren. Ten slotte werden er twee bommen
geworpen, die echter niemand troffen.
orfen tijd later werden door een nieu
we bom, die over het dak van een huis
heen geworpen werd-, een aantal personen
gewond. De troepen deden toen 'n krach
tige poging om de onlusten te onder
drukken. Zij losten eenige salvo's op de
binn-Feiners en ten slotte werd de orde
hersteld.
Lloyd George toch naar Washington1
De „Daily News" verneemt dat de pre
mier bij zijn terugkeer te Londen het
proefprogram voor de Washingtonsche
conferentie zal bestu-deeren en zich bezig
houden met de samenstelling van de dele
gatie. Het blad adh-t het nog altijd niet
uitgesloten dat de premier naar Washing
ton zal gaan, vooral indien de conferen
tie wat uitgesteld zou kunnen worden.
In de Engelsche bladen is dezer dagen
het bericht verschenen, dat Bonar Law
Brittannië ter Washingtonsche conferentie
zou vertegenwoordigen. De „Manchester
Guardian" meldt thans, dat Lloyd George
Bonar Law nog slechts persoonlijk heeft
gepolst of hij bereid zou zijn te gaan, zoo
hij werd uitgenoodigd. Iets definitiefs is
echter niet vastgesteld.
In officieele kringen tc Londen tast men
nog altijd in het duister omtrent de wij
ze, waarop de conferentie zal worden ge
leid. De gang van zaken wordt geheel te
Washington geregeld. Men beschouwt het
echter als waarschijnlijk, dat geheel de
zelfde procedure zal worden gevolgd als
in de bijeenkomsten van den Oppersten
Raad, nl dat de voltallige conferentie de
algemeene lijnen van een bepaald vraag
stuk zal onderzoeken en het daarna naar
een commissie van deskundigen zal ver
wijzen. om het weer te entameeren zoo
dra het uit de commissiekamer komt.
De Fransche deelneming.
Omtrent de Fransche deelneming aan
de Washinglonsche conferentie wordt nog
gemeld, dat Briand waarschijnlijk 29 Oc
tober met de ..Savoie" van de Compagnie
Transallantique vertrekken zal. Hij heeft
geen oorlogsschip voor zich willen rno-
biliseeren. Briand zou van plan zijn niet
langer dan veertien dagen te Washington
te blij-ven en om op 23 Nov. te New-York
de „Paris" weer te nemen om terug te
keeren. Zijn aanwezigheid zou zoodoende
niet langer dan vier weken duren, liet
is nog niet besloten, wie Briand daarna
als vertegenwoordiger van Frankrijk op
de conferentie zal vervangen. Waarschijn
lijk zal dit vanmorgen in den minister
raad worden besproken en beslist.
De correspondent van de „Times" te
New York meldt, dat de Amerikaansche
regeering de -hoop voedt, dat de Washing
tonsche conferentie het eens zal worden
over maatregelen, die voorzien in alge
meene overeenkomsten in de plaats van
het Engelsoh-Japansche verdrag en van de
verdragen tusschen Japan en de Wester-
sahe mogendheden betreffende China. De
regeeri-ng koestert het denkbeeld, aan te
sturen op feitelijk identieke verdragen
tussoh-en China en dik der mogendheden,
waarin nauwkeurig de rechtmatige aan
spraken der vreemde mogendheden wor
den omschreven, zoodat men na de confe
rentie met een schoone lei zou kunnen
beginnen, hetgeen wil zeggen dat alle
mogendheden liet beginsel van de „open
deur" en der gelijke oommercieele en in-
■dustrieele kansen dient te onderschrijven.
DE VOLKENBOND.
De zesde oom-missie, voor politieke aan
gelegenheden, heeft heden een begin ge
maakt met de besproking van den hon
gersnood in Rusland. Motla diende het
rapport der sub-commissie ad hoc in,
welke constateert, dat de toestand in Rus
land zeer ernstig is en spoedige hulp
noodig. Uit aan de commissie afgelegde
verklaringen blijkt intusschen dat ver
scheidene regeeri ng-en o p het o ogenbl ik
geen kredieten voor dit doel beschikbaar
kunnen stellen. De sub-commiissie stelt
daarom voor een beroep te do-en op alle
particuliere vereeniging-en voor bulpver-
Jeeraimg en uit den wensch, dat alle re-
m??
itot-riJifen nrorcetlen en fi'Tbanc/eefen SfeÖTl
aan deze vereenigingen zullen verieenen.
Nadat lord Robert enkele amendemen
ten op het rapport had voorgesteld, is de
bespreking lot moigen verdaagd.
DE HONGERSNOOD IN RUSLAND.
De correspondent van de „Manchester
Guardian" meldt uit Saratoff, dat de hon
gersnood in het gebied van Pokrofsk zóó
groot is, dat, volgens mededeeling van
commissaris Gunitsj, den voorzitter van de
districtssovjet, de vrouwen in de dorpen in
zijn -district haar kinderen uit wanhoop in
putten werpen en ook dat in zijn distriot
jongens tussdhen zeven en acht jaar in een
bazar ten gevolge van zwakte waren
neergevallen, waar zij mei hondenvleesch
waren gevoed. De oorrespondent heeft
verschillende gebouwen bezocht, waar de
Sovjet de kinderen voedt, en vastgesteld
dat de kinderen verschrompelde geziohten
-hebben, als oude mannen en vrouwen,
armen en beenen zoo dun ais >ezemstelen.
Kinderen worden des nachts heimelijk
j1 de ingangen der Sovjet-instellingen
achtergelaten door ouders, die niet langer
in staat zijn, ze te voeden.
De toestand in de stad Saratoff zelf is
acuut, doch dn de zeven districten der
provincie gelijkt hij op een catastrofe cn is
een groot aantal kinderen louler levende
geraamten. Het sterftecijfer is enorm en
z-oo er vóór 1 December geen hulp wordt
geboden, zullen de kinderen in de ergst
getroffen districten niet onwaarschijnlijk
gelieel word-en uitgeroeid. Treinen vol
kinderen worden naar het Westen wegge
stuurd. Het aantal kinderen te Saratoff
bedraagt ongeveer 60,000 en van Je zeven
getroffen districten 100,000. Op het oogen-
blik heerschen er gelukkig nog geen epi
demische ziekten.
Uit Parijs werd gisteren gemeld:
Een geweldige brand heeft vanochtend
de pas voltooide nieuwe winkels van de
Printemps verwoest. De brand is op een
der bovenverdiepingen uitgebroken en,
gevoed door groote hoeveelheden koop
waar, nam hij weldra een reusachtige af
meting aan. De hooge koepel van de
Printemps, die boven alle gebouwen in de
buurt uitstak, is ingestort. De brand is
uitgebroken voor de opening van den win
kel. Men spreekt van enkele slachtoffers
ouder het personeel. De schade is zeer
groot.
Het noorden van Parijs was geheel
overdekt door de enorme rookwolken.
Hoewel er groote hoeveelheden water op
de twee gebouwen werden gespoten, nam
het vuur steeds toe. Het verkeer in den
omtrek der Printemps was geheel ontred
derd.
Later werd nog gemeld:
Om negen uur is de voorgevel van de
vernieuwde gebouwen der Printemps aan
den boulevard Haussmann ingestort. Een
half-verstikte brandweerman is naar het
ziekenhuis gebracht. Tot dusver heeft men
de oorzaak van den brand niet kunnen
vaststellen. Het vuur heeft zich zeer snel
door het geheele gebouw verspreid
HET POLITIESCHANDAAL TE
CHICAGO.
Uit New-Y'ork wordt aan de „Daily
Mail" gemeld, dat de autoriteiten een on
derzoek hebben ingesteld naar de beschul
diging, geuit door den hoofd-comm.issaris
van politie, dat de helft van het politieper
soneel betrokken is bij den clandestienen
drankhandel.
Uit de verhooren. die reeds hebben
plaats gehad, is gebleken, dat kroeghou
ders reeds maanden lang hun inkoopen
hebben gedaan bij verkoopers die tot de
politie behoorden. Dezen leverden zendin
gen whisky in de politiewagens, die ge
woonlijk dienen voor het vervoer van ge
vangenen. De politie berekende een extra-
belooning van vijf dollars voor elke kist
whisky die op die wijze werd bezorgd. Er
is een lijst opgemaakt van honderd poli
tiebeambten die bij dezen drankhandel
zijn betrokken. Een bende mannen, hoofd
zakelijk bestaande uit politie-beambten,
had de laatste maanden een winst van
meer dan x.ooo.ooo dollar gemaakt met
deze georganiseerde overtreding van het
drankverbod.
Volgens de „Daily Mail" heeft alder
man Bonstred in den armenraad van Mile
End medegedeeld, dat een van de werk-
loozen, die om onderstand vroeg, uit zijn
gezin een wekelijksch inkomen had van
p.st. 7.10 sh. po) en zeer verbolgen
was, toen men hem bedeeling weigerde. Er
waren andere gevallen, waarin de leden
van het gezin 4 p.st. en 5 p.st. in de week
inbrachten en het was een schandaal,
meende hij, dat zulke gegadigden om on
derstand vroegen, vooral daar sommige
leden van den armenraad niet eens zulk
een inkomen hadden.
In Zuid-Wales wordt de crisis steeds
scherper. De heer Llewellyn, beheerder en
eigenaar van meer kolenmijnen in Wales
dan eenig ander, heeft verklaard dat de
stoom kool-mijnen in September acht tot
tien shilling per ton zullen verliezen en ve
le mijnen zullen moeten sluiten. Reeds
zullen vele mijnen dadelijk moeten wor
den stopgezet.
Te Falmouth is dezer dagen mevr.
William Rogers overleden. Zij was 104
jaar oud.
Smith, de Britsche vlieger, die ver
leden jaar van Engeland naar Australië is
gevlogen, is van plan, nu een vlucht om
de wereld heen te doen.
De „Daily Mail" verneemt, dat hij zijn
plan nog vóór den winter denkt uit te
voeren met een amphibie-vliegtuig, dat
zoowel op water als op land kan neerda
len.
Zijn route zou zijn Engeland, dwars
door Midden-Europa, Mesopotamië, Indie,
China, Japan, vandaar noordwaarts over
de Behring-zee, Canada en Brifsch-Colum-
bië.
In plaats van wijlen Trimbom heeft
de Centrumsgroep in den Rijksdag giste
ren tot voorzitter den afgevaardigde Marx
gekozen.
Onder het hoofd „Het geestelijk boven
het wereldlijk gezag" en het ondertioofd
„Roomsche manieren" meen* de „Strijd",
weekblad van de Federatie Noord-Brabant
der S. D. A. P., ons katholieken een lesje
te kunnen geven.
Het sociaal-democratisch orgaan heeft
er zich aan gestooten, dat vóór het in ge
bruik nemen van het nieuwe raadhuis te
deken word ingezegend en het kruisbeeld
door den burgemecsler op een eereplaals
aan den wand werd opgehangen.
Het meest heeft de „Strijd" blijkbaar
geërgerd, dat eerst de pastoor-deken een
toespraak hield en pas daarna de burge
meester aan het woord kwam: vandaar
het opschrift: het geestelijk boven het
wereldlijk gezag.
Maar Iaat de „Strijd" nu toch even kalm
nadenken, adviseert het „Huisgez."
„De pastoor-deken verricht de inzege
ning en ridht in verband daarmee het
woord tot het gemeentebestuur: een woord
van toelichting, oen woord van geluk-
wenscb.
Hierna betuigt het hoofd der gemeente
zijn dank voor de heilige handeling, door
den pastoor-deken verricht.
Hoe kan men nu, met goeden of kwaden
wil, deze volgorde willen omkeeren?
Hoe kan hier sprake zijn van geestelijk
boven wereldlijk gezag?
Hoe kan de .„Strijd" schrijven: „zoo
demonstreert deze plechtigheid de Room
sche opvatting van de heerschappij der
geestelijke boven de burgerlijke macht?"
Kunnen niet veeleer wij zeggen: zoo
demonstreert de onbenullige opmerking
van de „Strijd den anti-katholieken geest
bij de sociaal-democraten?
Het heet bij hen altijd, dat zij eerbied
hebben voor den godsdienst en de gods
dienstige overtuiging der bevolking respec
teeren.
Welnu, dit had de „Strijd" hier kunneo
doen blijken.
De vertegenwoordigers der bevolking,
ook het niet-katholieke raadslid, hadden
er prijs op gesteld, dat het nieuwe gemeen
tehuis een hoogere wijding zou ontvangen
en dat Koning Christus Zijn plaats in de
raadszaal zou hernemen.
De „Strijd" had deze volksuiting be-
hooren te eerbiedigen.
In plaats van dit te doen distilleert het
uit het geval een toeleg om het geestelijk
boven bet wereldlijk gezag te stellen, ter
wijl het verloop der handeling redelijk en
logisch niet anders had kunnen zijn."
Op zich zelf is het geschrijf van de
„Strijd van geien waarde, het deert nie
mand, zegt het „Hsgezn." terecht.
Maar niet zonder beteekenis is bet als
een nieuwe aanwijzing van den anti-gods-
dienstigen geest, die in de sociaal-democra
tie leeft en waaruit zij leeft.
Ook in het buitenland wordt gewag ge
maakt van de voorgenomen stichting eener
Katholieke Universiteit in Nederland,
waarover de buitenlandsche katholieke
bladen hunne vreugde uitdrukken. 4
Aan een beschouwing van Paul Ver-
schave in „Les Faeultés <öatholiques da
Lilleis het volgende ontleend:
„Nu eindelijk de strijd over het Lager
Onderwijs in Nederland een oplossing
heeft gevon-den overeenkomstig de recht
vaardigheid in het nieuwe artikel 192 van
de Grondwet en de daaruit voortvloeiende
wet van 9 October 1920, is het oogenblik
gekomen, dat de Katholieken van genoemd
land hun wensohen in vervulling zien gaan,
welke zij reeds langen tijd in hun hart
hebben gedragen en dat de kroon op
hunne inrichtingen van onderwijs zal wor
den gezet door de stichting eener Kaïho
lieke Universiteit."
De schrijver zet vervolgens uiteen, he e
de St. Radboudstiehting tot stand is gek j-
men en maakt melding van de ontwikke
ling der Universiteitsidee onder de Neder-
landscihe Katholieken. De St. Radboud
stiehting beschikte in 1911 over een re-
serve-fonds van fl. 107.568. Hij legt den
nadruk o> het feit, dat gedurende de oor-
iogsjaren de giften bleven aanhouden. Zoo
vermeldt hij, dat een edelmoedige dame,
wier naam onbekend is gebleven, de som
schonk van f 100.000. Echter laat de
schrijver uitkomen, dat deze sommen na
tuurlijk in de verste verten niet voldoende
zijn, om den bouw te beginnen. „Men schat
in Holland zoo zegt hij dal men voor
dit doel een kapitaal van 18 millioen gul
dens zal noodig hebben."
Ten slotte zegt de schrijver: „Het oogen
blik voor deze stichting is zeer gelnkki"
gekozen; de katholieke families, thans
bevrijd van een grooten last, nu zij geen
financiëele zorg meer hebben vonr het
onderhoud hunner 1138 openbare lagere
scholen, kunnen zich geheel en al wijden
aan het stichten en bevestigen der „mach
tige intelleclueele kathedraal, naar welke
het katholieke volk van Nederland zoovele
jaren heeft uitgezien"
Onder dezen titel bevatte de Protes-
tantsche „Amsterdammer" een hoofdarti
kel, waarin men dit moois kan lezen:
„Met het verval van de kerk en de ver
koeling van het kerkelijk leven, gaat een
verval en verkoeling van het Christelök
teven in Duitschland gepaard en zoover
schijnt het al gekomen, dat men gelijk is
Vug"t bij 's-Bosch, dit door den pastoor-
