Indrukken van den dag.
S isdsnleiws
X
DAMIAATJES
WOENSDAG 19 OCTOBER 1921
44ste JAARGANG No. 13968
PER KWARTAAL I J-25
FRANCO PER POST PER KWART. BIJ VOORUITBETALING f 3.57'/,
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1426, 2741 EN 1748.
POSTREKENING No. 5970.
ADVERTENTIËN 35 CENTS PER REGEL
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Steun aan Oostenrijks Ka
thol ek Onderwijs.
EEN ZELDZAAM JAARBOEK.
AGENDA 20 OCTOBER
VOOR DE HONGAARSCHE
PERS.
Haarlemsche Kunstkring.
VAN ONS KANTONGERECHT.
Geloof en Wetenschap.
Personalia.
Pater Dom Lambert Leusen.
De Gemeentelijke Arbeidsbeurs.
Onwelriekend.
J. J. WEBER ZOON,
Opticiens Fabrikanten.
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegrafisch Weerbericht.
Liederenavond Jac. Urlus.
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN:
PER WEEK U-
BUREAUX:
Eerste
227.
Vanochtend ontvingen wij een zwaarlij
vig boekwerk van meer dan 700 pagina's,
goed verzorgd en in keurigen omslag met
bandversiering van Hans Mengelberg. Wij
bedoelen het jaarboek 1921 van het Onder
wijs en de Opvoeding der R.-K. jeugd in
Nederland en Koloniën, uitgave van het
R.-K. Centraal Bureau voor Onderwijs en
Opvoeding te 's-Gravenhage.
Het is niet de eerste maal, dat zulk een
jaarboek verschijnt. Reeds in 1912 werd
door den Nederlandschen R.-K. School
raad het initiatief genomen lot de uitgave
van een jaarlijksch overzicht van het R.-K.
bijzonder onderwijs en zelfs gedurende den
oorlog is dat werk onafgebroken voortge-
let.
Maar in 1920 gebeurde er iets bijzonders:
het Doorluchtig Episcopaat zag de gelijk
stelling van het openbaar en bijzonder on
derwijs komen, met tal van andere nieu
we wettelijke voorschriften, welke zeer veel
werk en zorg op <le schouders der school
besturen zouden leggen. Daarbij was lei
ding en voorlichting dringend noodig en
ook eenheid van actie. Toen kwam het be
slujt tot oprichting van het R.-K. Centraal
Bureau voor Ouderwijs en Opvoeding te
's-Gravenhage, een instelling, welke op
verrassende wijze de vooruitziendheid van
onze Kerkelijke. Overheid heeft bewezen.
Dat Centraal Bureau komt titans met
een jaarboek, hetwelk in menig opzicht
van de voorgaande verschilt. Er bestond
thans geen aanleiding meer om wettelijke
bepalingen met commentaren op te nemen
het Centraal Bureau heeft daarvoor gere
geld gelegenheid in een eigen uiigave en
in de R.-K. dagbladen, bovendien in de
voortdurende briefwisseling en mondelin
ge VOOrlictiting, waaruit voor oen groot deel
xijn laak bestaat.
Met deze uitgave voor 1921 voelt men
aanstonds, dat wij op onderwijsgebied een
nieuwe periode zijn ingegaan. Terecht
wordt dan ook in de inleiding geschreven
"Hit Jaarboek is een symbool. Het ver
schijnt voor het eerst als uitgave van het
Roomsche Katholiek Centraal Bureau voor
Onderwijs en Opvoeding, de breed opgezet
te stichting van het Doorluchtig Neder
iandsch Episcopaat.
Zijn uiterlijk is rijker en voornamer dan
rijn voorgangers. Geheel zijn voorkomen
spreekt van opgewekt leven, van frissohen
moed en blijden lust tot werken.
Zoo treedt het in liet liolit, als een tref
fend zinnebeeld van de heerlijke overwin
ning, door Ncderland's Katholiek-en en
hunne trouwe bondgenooten behaald, na
jaren langen strijd voor vrijheid en recht
op onderwijsgebied; als een dankbare hul
de aan allen, die op eenigerlei wijze heb
ben medegewerkt tot de wettelijke vrijma
king van het R.-K. bijzonder onderwijs in
Nederland; als een eerbiedige lofprijzing
van de goedertierenheid Gods, die in ons
Vaderland zoo gunstige voorwaarden
schiep voor liet onderwijs en de opvoeding
enzer katholieke jeugd, de hoop der toe
komst."
In deze lofzang schuilt niets overdrevens,
'"tegendeel I Als wij dit lijvige boek door
bladeren en wij zien, wat er op den Neder-
1 ""dschen bodem voor liet Katholiek bij-
"01,der onderwijs wordt gedaan; wij zien
0l,ganisatie voor 't bcwaarschoolonder-
;s' 'tet algemeen vormend lager onder-
ls» het nijverheids- land- en tuinbouw-
Prof. Rotter uil Wcenen is in ons 1-an-d.
Wie de heer Rotter is?
Hij is de oud-voorzitter van den Ka-
tholischen Leh-rerbun-d für Osterreich,
thans de vertegenwoordiger van dezen
Bond en afgevaardigde naar Holland.
Holland wordt wel bezocht door ver
tegenwoordigers van bijzondtere beiangen-
-roepen uit d'e noodlijdende landen. De
onderwijzers bleven nog wel. Prof. Rotter
komt nu al-s e:en der hunnen. Steun komt
hij vragen als zoovelen; dubbelen steun
bij dubbelen nood.
Hij -komt wakken de sympathie van
het kleine Holland, dat pas zijn school
strijd heeft uitgestreden, voor het thans
niet veel grootcre Oostenrijk, dat den
schoolstrijd moet gaan beginnen, in het
nieuwste Bond's'land-Ween-en. De soc.-
dem. regeering van dit land wil de ver-
ontchristelijking der school, maar vindt
tegenover zich 8ooo onderwijzers, die pal
slaan voor de verdediging van heilige
Roomsche beginsel-en, die ondanks die
zwaarste geldelijke zorgen en allerlei ont
beringen, van welke de Nederlanders zich
geen denkbeeld kunnen vormen, bereid
zijn met mannenmoed en energie den
verdedigingsstrijd -te voeren, wanneer hun
arsenaal maar éven gevuld is. Ween-en en
Oostenrijk behoeven een krachtige school-
pers, een geldelijk wel gefundeerde orga
nisatie, om het volk te bewerken. Dezelf
de actie, die Pater Bangha voerde voor
de Hongaarsche pers, moet gevoerd voor
dé Katholieke Oostenrijksche schoolpers,
voor de Kerk. organisatie en tegen de
ontkerstening d-er school.
Rechtstreeks daarmee in verband staat
de steunactie voor de Katholieke onder
wijzers, d.w.z. voor hen. die hun geloof
ook m-et de daad bclij-den. Wat deze
open-lij-ke geloofsbelijdenis beteekent, is
duidelijk als -men bedenlkt. dat in Oosten
rijk de zoogenaamde „Geheime Kwalifi-
kalionen" beslaan. Wie Roormsch is met
de daad, maakt zich onwelgevallig aan de
soc.-dem. regeering: de geheime conduite
staten doen dan het overige. Pensionnee-
ring is het vóórland. En dit staat gelijk
met dte zwartste armoede. Moeten deze
missionarissen niet gesteund worden.
Moe-en wij "ben hulpeloos laten, waar hun
missie-arbeid bij eenigen steun ook zoo
veel vruchtbaarder is dan m dte heiden
sche lartd-en?
Vraagt m-en of er gebrek geleden wordt
onder de onderwijzers? Prof. Rotter zal
u d'at vertellen. Zijn eenvoudig woord zal
diepen indruk mak-en, ook op and-eren
dan onderwijzers. Dat hij echter de naak
te waarheid za-l zeggen, dat waarborgt die
aanbeveling van den Kardinaal-Aartsbis
schop Dr. Piffl, terwijl het Ned. Door
luchtig Episcopaat door het verleen-en van
zijn toestemming het bewijs leverde die
actie welgezind te zijn.
Prof. Rotter trcedit Donderdagavond
op in St. Bavo voor die H.K. Onderwij
zers en voor allen, d-ie zijn woord willen
hooren. Niemand zal naar huis gaan, zon
der een juisten kijk te hebben gekregen
op de nood-en van het Katholiek ondier-
wijs in Weenen en Oostenrijk en de
zware worsteling die daar om -het behoud
der geestelijke goederen gaat beginnen.
Ook Haarlem's Katholieken kunnen me
dewerken, dat zijn optreden tengevolge
heeft, dat Weenen geen geestelij-ken
woestijn behoeft te word-en, waarin een
tweede Petrus Canisius het werk van
Neerland's grooten zoon opnieuw moet
gaan beginnen.
H. G. DE BOER,
2e Seer. Fed. R.K. Bijz.
Ond. in Nederland.
eii
6y
ha
andelsonderwijs, het middelbaar en
'""asiaal onderwijs, do R.-K. Leergangen
Volksuniversiteiten, het werk der Sint
-'dhouclstichting, de seminaria en lalijn-
scholen, het jeugdwerk in de pntro-
'len en speciale honden, de Katholieke
1 ''ooipers enz., en wij zien dan hoe lieel
1 /c machtige organisatie haar leidend, hel-
h "ft fc!1 V001 ''«''tend middelpunt gekregen
'"ogen
de Centrale te 's-Gravenhage, dan
w'j met
jaarboek *"v' ee" ^er schrijvers in dit
Wij, Nctlerla"<Jharle uilroePen: »Wat z'ju
lukkig in dc,enCl,e KalhoUeken' loch Se'
Bij veel duisters"e°il,ltk'oen tijd!"
hopeloos verwarden ïmT™'*
r „riimvt s J komi een work
nis dil jaarboek van Ifcathoi; i i
i ,v ulohekc' Kïugdvor-
tiling weer moed en vertrouW4,n
.iters, zoolang er in een jni„,
fcLtlaan wor
dl voor het opkw.
behoeven
geven. Im-
"og zóóveel
«eken van een
wij
aan de
"''risteiijk geslacht,
V'i'koinst nog niet te wanhopen.
Wij bevelen de lezing van dit jaarboek
al|c belangstellenden in liet bijzonder
'trwijs van harte aanl
Soc. „St. Bavo". Paedagogische
cursus, 3 uur I-'ropaganda-vergade
ring Volksbond, 8 uur Grossiers in
Groenten, 8 uur L. T. B., 10.30 uur
Propaganda Onderwijzers in Oosten
rijk, 8 uur Smedenpatroons, 7 uur.
Schouwburg, Jansweg. Viool-avond
Albert Spalding, 8 uur.
De Kroon. S-hakespcare-avond
Olhello.
Groote Kerk. Orgelbespeling door
den heer George Robert, van 23 uur.
1-ttx or.theater. Groote Houtstraat
09 Bioscoop- en variété-voorstelling.
fwilie.bioscoop. Kleine Houtweg 12
v oorstelling.
Oud-Holland. Verwulft Strijk-
orkest.
St. Elisabeth' s-vereeniging. Jans
straat 49 Van 12 uur aanvraag om
versterkende middelen voor arme zieken
d-er S. E. V.
St. Mart ha-vereeniging, Kleine
Houtweg 13 Van 3—4 uur Betrekking-
bureau.
Bisschoppelijk Museum. Dagelijks,
uitgenomen Zaterdag, Zo-n- en feestdagen,
toegankelijk.
Scholen. Raadhuis Gemeenteraad,
2 uur.
Bloemendaal. Raadhuis. Ge
meenteraad. 2 uur.
Ontvangenf 109.50
cn 3000 kronon, 5 Hong. Coupons en
f 80 Hong. Hyp.bank.
Van J. Ff 2.C0
J. V. f 2.50
Van pen lid der H. Familie f 2.50
N. ie Zaandamf 5.00
To'aal f 121.50
Provinciale Staten.
De heer J. F. Kamphuis te Zaandam
dezer dagen bedankt als lid van de
Provinciulo Staten. Daar de heor Dor-
beck van Alkmaar is ingevallen voor
den heer Ilulselmans, komt No. 4 van de
Katholieke lijst in aanmerking, n.l. de
heer W. Boon to Krommenie.
Tentoonstelling van het werk der leden.
Het gemis aan een goede tentoonstel-
lingsgeleflenheid' doet zich hier ter stede
wel gevoelen. Vonden de verschillende
ku-nst-enaarsvereenigingen tot voor kort
een onderkomen in de zaal van „Zang en
Vriendschap", ook deze schijnt thans voor
hen gesloten te zijn en zoo is de Haar
lemsche Kunstkring aangeland in het ge
bouw van het „Blauwe Kruis" aan de
Oude Groenmarkt. Het moet echter da
delijk gezegd worden dat de jonge Haar
lemsche kunstenaars van het zaaltje iets
heel aardigs wisten te maken en voor
hun werken een behoorlijke omgeving
-hebben geschapen.
J. de Ru levert het affiche voor de ten
toonstelling, een houtsnede van flinke af
metingen, die door z'n goede zwart- en
wilverdeeling wel de aandacht trekt. Ook
de gedachte is niet onaardig; de figuur
loont ons de vruchten, waarmede bedoeld-
worden de vruchten van den arbeid der
exposeerend-en in -het afgeloopen vereeni-
gingsjaar. Jammer diat deze figuur zoo on
sierlijk uit de proportie is en al even on
sierlijk is hel afgeplatte hoofd. Tot derge
lijke gezochte middelen lot het „bijzon
dere" moest de vervaardiger, die elders
1-oo.nt tot goede dingen in slaat te zijn,
zich niet laten verleiden
De tentoonstelling wordt voornamelijk
gevormd door grafische kunst, waarbij
een belangrijk deel toegepaste kunst", ter
wijl ook kunstn-ijverheidsvoorwerpen een
plaats vonden. Het aantal schilderijen is
dezen -keer niet groot. Alzoo beantwoordt
deze ten-toonstelling meer dan haar voor
gangsters aan het döel -der vereeniging,
Opmerkelijk en verheugend is de voor
liefde voor de aloude kunst van houtsnij
den.
Deze zoo gezonde techniek, waarin met
betrekkelijk weinig middelen veel bereikt
kan word-en, wordt door verschillende
leden van den Haarlemsch-en Kunstkring
met succes beoefend.
Volge hier een beknopte beschouwing
van 'het tentoongestelde in de volgorde
zooals de catalogus die aangeeft.
Mej. B. Amesz exposeert poppen, waar
naar niet alleen kinderen, maar ook groo
te menschen met genoegen zullen kijken.
Deze poppen zijn nu eens niet „popperig",
ze hebben oen leuk snuitje en de vervaar-
digster weet ze met een kleurig smaakvol
kleedje te tooi-en. 't Ameublementje is wel
aardig maar lijkt ons geen kinder-spec",
goed in den waren zin van bet woord.
Goede smaak komt echter ook hierin weer
aan 't licht.
J. C. Busé is er met schilderijen, hout
en linoleumsned en en een tweetal tee-
keningen. Hij -blijft met zijn werk wat op
een hoogte, er is weinig groei. Het schil
derij „Zilkerhei-d'e" is een goed kleuren-
geheel, frisch en spontaan opgezet. Onder
zij.n grafisch, werk zijn verdienstelijke pro
ducten, het zelfportret is echter niet ge
lukkig. Van de t-eekeningen geven we de
voorkeur aan „Zorgen", al vinden we den
titel nogal gewichtig voor een studie zoo
als menig schilder er een portefeuille vol
heeft. Een naa-k[studie zagen we van hem
meer dan eens beter. J. van der Kaay 1S
de eenigste beeldhouwer en komt slechts
met één zijner scheppingen voor den dag.
Dit werk, van een jong beeldhouwer,
mag echter gezien worden, er is 'leven en
beweging in en de maker weet z'n ma
teriaal te bearbeiden.
C. Klij-n gaat in zijn schilderijen voort
met felle („schelle" is eigenlijk een beter
woord) kleurtegenslelli-ngen en moet op
passen dat het geen maniertje wondt. De
boomstudie (no. 14) is wel 't best ge
slaagd. Het wandpaneel „Duin bij avond
is qua kleur te loven, terwijl zijn ontwer
pen voor -kunstn-aa-dwerk. zooals die door
m-ej. C.Kar.in-dk zijn uitgevoerd, prettig
aandoen. De Ru heeft een flinke inzen
ding en toont zich het sterkst zoodra hn
zich op het terrein der decoratieve 'kunst
begeeft. Het portret ligt niet zoo onder
zijn bereik en vooTal, het zelfportret is
zwak. In de ontwerpen voor marionetten
is hij op z'n best. daarin zit karakter en
openbaart zich zijn decoratieve aanleg.
Zoo'n pop is als 't ware een sierlijk orna
ment.
Ook Sehrier komt flink voir den dag»
hij is een ernstig werker die ons op
het gebied van reelamo-kunst en wat
daaraan verwant is, veel goeds toont.
Heel verdienstelijk zijn ook zijn lithos
„Wachtvogels" en „de Yisschers". Zijn
haardscherm is weer rijk van kleur en
van detailleering, qua compositiie zagen
wo het echter wel beter van hom, er
is hier geen zwaartepunt, geen bogm
en geen eind.
Mej. L. Stokhuizen exposeert kunst
naaldwerk. Zij weet frissche kleuren goed
te rangschikken en heeft in haar ont
werpen dikwijls een aardige vinding. Haar
kussens, theemuts enz. zijn niet alleen
smaakvolle gebruiksvoorwerpen doch ook
dingen die een omgeving aantrekkelijk
helpen maken.
0. Visser is een vaardig snijder in hot
hout, hiervan getuigen de vele goed ge
slaagde proeven in deze zwart- en wis
kunst, Ook als teekenaar heeft hij zijn
verdiensten en waarom hij in „Spaarn-
dam" (48) zulke akeligo poppetjes plaat
ste is ons dan ook een raadsel. Spaarn-
dam (47) is in alle opzichten veel bo
ter. Van de portretten noemen we voor
al 110. 54.
A. van der Vosson is eveneens een
verdienstelijk grafikcr cn goed ontwer
per die ons met verschillende werken
aangenaam heeft verrast. Wijknict zond
een reclamebiljet dat wol good is f»
kleur doch niet sterk van compositie,
terwijl de lettors aan duidelijkheid nog
al te wenschen overlaten.
F. Meijer en J. de Petit kunnen nog
veel leeren, de laatste heeft wat te veel
durf bij te weinig kunnen.
Alles saamgevat mogen we zeggen dat
de Kunstkring met deze tentoonstelling
goed voor den dag komt.
M. v. d. W.
Een goed werk. Gisteravond ongeveer
6 uur kreeg een man op den Wagenweg
een loeval cn het gebeurde dicht bij het
tramhuisje. Hij werd door '11 paar mannen
daarheen gebracht. Onderwijl werd uit een
nabijzijnde woning water gebracht, zoo-dat
hij na eenigen tijd weder in orde was. Het
bleek dat de arme stumperd van Amster
dam was komen loopen en naar Leiden
moest, waar hij werk ikon vinden. Door
©entee omstanders en reizigers werd wat
gdd hij elkaar gebracht, zoodat hij per
tram zijn doel kon bereiken.
Dit bericht van het „H-bld." zoo wordt
uit Utrecht aan 't „N. v. d. D." gemeld,
eiseht nadere toelichting:
Luxor-Theater. Wij voor ons vinden
't altijd 'n prettige verrassing, als we op
'n bioscoop-avondje 'n goed en aardig blij
spel van eenig-e bedrijven lente te genieten
kriigen. Per saldo is zoo'n avondje toch
-bestemd om wat lichte verstrooiing te ge
ven en dit wordt niet beter berei-kt dan
door 'n vlotte, pittige comedie al-s „De
Benzin-e-baron", welke film enkele dagen
in het Luxor-thcater draait, 'n Stuk met
eciht-komische -momenten, maar ook met
'n spannende verwikkeling, 't Is 'n voort
durend genoegen de lotgevallen te volgen
van een boerengezin, dat, plotseling rijk ge
worden, zich in de groote wereld wil be
wegen en dan bijna het slachtoffer wordt
van een sluwe oplichterstroep. Vooral de
lieftallige dochter des huizes, door Em-my
Wehlen met veel charme uitgebeeld, komt
in een moeilijk parket, maar op 't laatst
keert alles zich ten goede.
Behalve dit hoofdnummer zijn er nog
enlkele 'bezienswaardige films, zooals het
natuurbeeld: Een bezoek aan Stockholm,
het drama: De Taverne „De witte Vos",
de klucht: „Het laatste pierenverschrik-
kertje" en de Bensrevue. Ook de variété
nrtisten, wier aardige vertooningen wij
reeds in ons vorig verslag besproken heb
ben, oogstten weer veel bijval.
Kennisgeving. De Burgemeester van
Haarlem brengt bij dezen ter kennis van de
ingezetenen dezer Gemeente, dat de op den
14en October j.I. executoir verklaarde ko
hieren No. 13, 21 en 24, af-d. I en II op
de Personeele-belasting, dienst 1921, op he
den aan den ontvanger der directe belastin
gen zijn ter hand gesteld.
Wordende den ingezetenen tevens her
innerd, dat de -belastingschuldigen verplicht
zijn hunnen aanslag op den bij de wet be
paalden voet te voldoen.
Leerlingen in de Typografie! Gis
terenmiddag brachten een 70-tol leer
lingen in de typografie een bezoek aan ide
Kon. Papierfabriek van de firma Van
Gelder en Zn. te Velsen. Rondgeleid in
acht groepen werd het geheelo belang
wekkende bedrijf in oogenschouw geno
men. Voor de leerlingen was deze excursie
een leerzame.
Een lantaarnpaal.
A. H. F. reed met een aulo in den
naoht van Zaterdag 27 op Zondag 28
Augustus Ojp den Zijlweg. Hij wilde de
Zijlbrug overrijden, doch toen dachl hij:
„Neen, jjj kan beter den Zijlsingel ne
men.'' Hij zwenkte met zijn wagen, maar
mi nam hij de bocht Zijlweg—Zijlsingel
le groot en reed een lantaarnpaal onder
ste boven. Een passeerende agent zag dat
en maakte proces-verbaal op. Hij 'had
ook gemerkt, dat de inzittenden „wat" op
hadden, hoewel ze nu niet bepaald In
kennelijken staat waren. De schade van
den lantaarnpaal is aan de gemeente ver
goed.
D© ambtenaar van -het O. M. merkte In
zijn requisitoir op, dat het vergevorderde
uur van den nacht (half drie), alsook co
nacht (Zaterdag op Zondag) wel
deed jeden, dat de heeren eenigszlns
'n een vroolijke stemming geweest wa
ren. Dat had ook de verbalisant bemerkt.
Spr. wilde niet beweren, dat zij in kenne
lijken slaat verkeerd hadden, maar ?vel,
dat zij onder den invloed geweest waren.
Het was, volgens den verbalisant, ter
plaatse licht genoeg geweest. Ook de
bocht is groot genoeg, zoodat de lantaarn
paal het niet had behoeven te ontgelden.
Sp<\ eischte 100 boete of 25 dagen
-hechtenis, en 6 mad. intrekking van het
rijbewijs,
Sleutclgeldwaarborgsom.
Perceel Amsterdamschevaarl 12 stoml
reeds eenigen tijd leeg. De Huurcommissie
had dit in de gaten en stuurde verschil
lende gegadigden naar den eigenaar, doch
deze wilde hun het huis niet verhuren.
Einde Augustus ontdekte een iid van de
Huurcommissie, dat het huis verhuurd
was. Hij ging er op af. maakte een praatje
met de vrouw van den huurder en kwam
al gauw te welen, dat het huis tegen den
vastgestelden huurprijs verhuurd was,
maar dat men f 325 sleutelgeld had moe
ten betalen.
Een proces-verbaal legen den eigenaar
vollgde nu en heden stond hij terecht.
Hij beweerde, dat hij die 325 als
waarborgsom ontvangen had, doch de
kantonrechter bracht hem aan hel ver
stand, dat men hcelemaal geen extra geld
aan de huurders mag vragen. De bena
ming doet er niets toe. hel moge dan
sleutelgeld of waarborgsom genoemd wor
den.
De ambtenaar vond het een zeer ern
stig feit en eischte f 500 boete of 25 da
gen -hechtenis.
De vleeschkeuringsverordcning.
Een tweetal winkeliers in fijn© vleescli-
waren moest terecht staan wegens over
treding der Vleescbkeuringsverordening.
Een was er verschenen, van wien getuigd
werd, dat hij niet bijzonder welwillend is
jegens de controleurs. Wordt hem bijv.
gevraagd, den kelder te openen, dan ant
woordt hij: „Doe -het zelf.'
Bekl.: „Maar mijnheer de kantonrech
ter, -liet is toch te gek. Ik ben, in mijn
eigen huis en dan zeggen ze tegen m!J:
„Doe dien kelder open." Dat is toch te
gek."
Eisch tegen ieder f 25 boete of 25 da
gen hechtenis, met verbeurdverklaring
van het in beslag genomene.
Albert Vogel is een artist. Dat heeft hij
gisteravond weer eens bewezien voor -die
vereeniging „Geloof en Wetenschap" in
onze stad.
Een uitgelezen schare had' zich verza
meld in de groote zaal der Sint Jozefs-
geze Hen-ver e en ji;i ng, om te aanhooren
zijn voordracht van Oedipus.
Vogel heeft Sophocles' meesterwerk
weer gaaf tot ons gebracht. Wa-t een ta
lentvol declamator is Vogel toch. Het
was e-en genot, zijn voordracht, die af was
in elk opzicht, bij te wonen.
De aanwezigen hebben dan ook aan
dachtig toegeluisterd. Zij werden van het
•begin tot het einde door den voortreffe-
lijk-en kunstenaar geboeid, en toondien zich
dankbaar door veel applaus.
De voorz.. d;e beer MSchiel-sen, had -dén
'heer Vogel met 'n sympathiek woord inge
leid', waarbij hij enkele toelichtende
woord-cn over -het voor te dragen werk
sprü^
Een vraag: Heeft G. en W. niet méér
leden dan gisteravond' tegenwoordig wa
ren?
Waar bleven de andleren?
Bij de najaaisexamens voor de acte
L. O. treden o.m. als deskundigen' op
voor Ned. taal en lezen de heeren W.
Jansen en W. A. Korenslra; voor rekenen
de heer J. Luyten, voor kennis der na
tuur de heer T. Stellinga en voor opvoed
kunde de heer W. Kraak, allen alhier.
Tot lid van liet bestuur van de afd.
Haarlem van het Nat. Verbond van Ge
meente-ambtenaren is in de vac. H. C.
Sprik gekozen de heer W. Bou-man, in
specteur der waterleiding.
Eigen gebouw. 25 October a.s. word!
hier ter stede de gedelegeerden vergade
ring gehouden van den Christelij-ken, Be
sturenbond, waarin o.m. zal besproken
worden de aankoop van een eigen ge
bouw.
Waarschijnlijk zal overgegaan worden
tot den aankoop van een 'huis aan de
Bakenessergracht.
Pater Leumn, onze stadgenoot, is naai
de Missiën vertrokken. In „De Maasb.
lezen wij omtrent dit vertrek het vol
gende:
Gisteren had een treffende plechtig
heid plaats in de Kapel van het H.
Laurentius-Jongensgesticht, te Rot
terdam.
Twee missionarissen, R. P. Dim Lam
bert Leusen en R. P. Dom. Rupertus
Brik, van de orde der Benedictijnen, uit
de Abdij van Merko'besk, namen a "scheid
van hun familie. Om kwart over vier
begaven *de beide missionarissen, in hun
midden de Hocgeerw. Pater Romualdus,
abt van Merkelbeek, zich naar de kapel,
waar de familie van Dom. Lambert
Leusen hom wachtte.
Na het zingen der Psalm: In exitu
Israël de Aegypto, gaven beide missiona
rissen mot hun missiekruisen den zegen
aan de aanwezigen.
Per auto vertrok men naar de Jobs
haven, waar het Duitsche sj. „Usaramo
gereed lag om hen naar Zuid-Afrilia te
brengen.
Tre fend was de laa'sto afscheidsgroet,
toen de beide misdor.ari sen den Vredes
kus met hun Abt wisselden en men de
boot moest verlaten.
Toon de boot van wal stak en reeds
door de sleepbooten in beweging werd
gebracht, knielden de missionarissen op
het dek neder om den laatsten zegen
van hun abt te ontvangen.
Wii lezen in de „Stads-Editio O. H.
Crt."
Van verschillende zijden vernemen
wij, dat onze Arbeidsbeurs, dank zij de'
uitbreiding met een paar ambtenaren,
tot' bijzondere tevredenheid van werk
gevers en werknemers werkt en dat de
nieuwe werkwijze geheel ten goede komt
aan het publiek en de instelling. De
ambtenaren bezoeken getrouw de werk
gevers om te komen tot do zoo noodi-
ge en gowonsclite samenwerking en do
resultaten daarvan zijn reeds moer dan
bevredigend.
Van werkgeverszijde hoorden wo ver
schillende verklaringen, dat de Arbeids
beurs thans aan haar doel beantwoordt
en dat het vermoeden gewettigd is, dat
zij binnen afzienbarén tijd zal blijkon
to zijn de onmisbare instelling voor de
arbeidsbemiddeling in onze stad.
Deze verklaring uit de pen van de
rednetie der „Stads-Editie Opr. H. Crt."
doet ons zeer voel genoegen, omdat onze
lozers zich zullen herinneren, dat wij
bij de aanstelling van de bedoelde amb
tenaren in heftige polemiek met „Verre
kijker", een medewerker der „Stads-Edi
tie", zijn geweest. Wij hobben toen (lo
uitbreiding en nieuwe werking van don j
^OOOOO OOC-OOOO C-OOOO» O OOOO 0-4
-Het is een oode geschiedenis, -waar ik
•ditmaal over klaag, «naar de kladht is
daarom niet minder gewettigd.
Wie dezer dagen over of langs on
grachten en singel-s passeer!, zal toegeven
dat de daaruit opstijgende geuren ma k et
dat met recht aan open riolen mag woi
den gedacht.
En de kleur van het water is navenant
Dat -water mag den naam van -water
niet meer dragen. Het is pikzwart en bij
eenigermaie warme temperatuur stijgt er
een damp uit op, die walging wekkend is.
Men raakt blijkbaar aan alles gewoon,
anders kunnen we ons niet voorstellen
hoe de bewoners langs de Nieuwe Gracht
het uithouden. De enkele maal dat wij er
passecren, baasten we ons om daar van
daan te komen.
Zijn we wel ingelicht dan kan er thans
zeer goed gespuid worden en versch water
worden binnengelaten.
Dat zulks dan ook spoedig gebeure.
3?
i
Barometerstand: 768. Neiging: achteruit.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteor!.
Instituut te De Bildt.
Hoogste barometerstand 771,6 m.M. t«
Miinchen.
Laagste barometerstand 748,9 m.M. te
Thorshawi.
Verwachting vam den avond van 19
October tot den avond van 20 October:
Zwakke lot matige zuidelijke tot zuidwes
telijke wind, meest licht- tot hal-fbewolkt,
weinig of geen regen, iets koeler overdag.
dienst der werkloo-heid-bcmiddeling mot
hand en tand moeten verdedigen.
De erkenning dat het zoo goed gaat,
is van die zijde dan ook zeer betee-
kenisvol.
Voor oen zanger als Urlus 'beslaan cr
eenige sentimenten: schenerzlidh, lk-blach,
feierlich, grosartig en andere. Ze zijn alle
te vinden in de Duitsche muziek, iedereen
kent ze en wie weet h-oevelen houden de
optelling dezer Scliönhei-ten voor het ge
heel der kunst. Vele zangers, men kan zeg
gen bijna allen, roepen deze sentimenten op,
weten ze te ontwikkelen voor hun stem.
Maar men moet -den beroemden tenor Ur
lus met cere nageven, dat zijne bedoelin
gen volkomen edel en respectabel zijn. Men
mag aannemen dat bij tegenover zichzelf
verantwoord is. De leerschool der roman
tische opera met den eeuwigen Wagner
als opperheer is de eeuwige belemmering
voor allen groei van gevoel en intelligentie.
De opera-zanger leert zóó „werken" met
bestaande, a-lgemeene sentimenten, dat hij
met een goed lied niets beginnen kan.
De meesten beginnen er dan ook niel aan.
Nu deed Urlus zich honderdmaal beter
voor dun met een kcrkconcert. Maar men
kan toch die krullende opvliegingen dezer
stem, telkens profiteerend van de ge
woonste plaatsen in ieder lied, onmogelijk
als onthulling der lyriek aanvaarden. Dit
blijft de zaak: alles richt zich naar deze
stem, alles moet in één der sentimenten
geplaatst worden, alles wordt geverfd in
bestaande, flinke of lieve kleuren. Dit is
onartistiek. Het best kon men den zanger
waardeeren in de aria „Mit Würd' und
Hoheit nngetan" uit Haydn's Schöpfung
oen stuk -dat evenmin als een later-gczongen
aria van Siegfried Wagner op een liede
renavond thuis -hoort, maar door Urlus
met waardige reserve werd voorgedragen.
Hij zong daarna een liederencyclus (Lied-er
des Monches Eliland) van Ludwig Kind
schor, een ellenlange sentimentaliteit, zon
der eenige benadering van schoonheid ge
componeerd Sn de meest-laffc maatver
houdingen, in mee-gekleurdc cadenzen van
duffe aecoordjes. En dit vindt Urlus d-us
mooi.
Na de pauze zong Urlus drie liederen
Van Liszt, die soms wel goede passages
hebben, maar over 't geheel oppervlakkig
zijn; o.a. Du bist wie eine Blume, van welk
gedicht -liet niet zeker is of Heine het voor
een meisje dan wel voor een rozig var
kentje heeft gemaakt. In deze liedenen en
soms ook in de Mahler-liederen, welke hij
hier op volgen liet, kon men «net bewon
dering het mezza-voce van Urlus hooren.
Overigens lijden vooral deze Mahler-
liederen onder Urlus' VVagnerzingen. Ten
siot-te een onsympathiek Sounengesang uit
de opera Bauna-Diefrioh van Siegfried
Wagner.
Marcel van Gooi -had de pl-eizierigc
karwei te mogen Izegeteklen. Voor zangers
schijnt do ensemble-kunst in 't geheel niet
te bestaan. H. F. A.
