Ie moordzaak te Spaarndam voor1
het Amsterdamsche Hof
Jhr. G. Graafland.
VOOR DE HONGAARSCHE
PERS.
Burgerlijke Stand.
De melkprijs.
5 ISSE.
Een groote sorteering
VILT EN KAMEELHAAR
PANTOFFELS EN
KNIPSCHOENEN
vindt men in het
Schoenmagazijn van
B. JONCKBLOEDT
I ZIET DE ElAüfif. - ALLES IS GfPMiSD
HILLEGOM. 1
NOORD VVIJKERH OU T.
(Vervolg.)
(Zitting van Donderdag).
AMSTERDAM, 27 Oct. Hel Gerechtshof
vcf't heden voortgezet de behandeling der
aak van Dirk Roza, die door de Haar-
-jnscbe rechtbank veroordeeld is tot 20
•»ar gevangenisstraf terzake van moord op
"orneiia en Willem Melchior, ontvanger te
tpaarndam.
De Raadsheer-rapporteur, mr. Jolles,
«ijst bij den aanvang der zitting den be
daagde erop, dat verschillende getuigen
lécharge hem weliswaar hebben afgeschil
ferd als een zachtaardige, zoetsappige man,
loch uit de verschillende dossiers blijkt
terder het tegendeel, want Roza heeft reeds
lerschillende vonnissen gehad terzake van
seaeftpannigheid, mishandeling, poging
ot moord en andere misdrijven.
De advocaat-generaal mr. Baron van Ha-
inxina thoc Slooten neemt vervolgens
Konisitoir.
Het vonnis van de Haarlemsche recht
bank kan niet gehandhaafd blijven, daar
jebleken is, dat getuige Hofstee niet heeft
rcrklaard, wat hem in het procesverbaal
fan deze terechtzitting is toegeschreven.
Het geldt hier een zeer zonderlinge zaak.
Beklaagde ontkent alles en zoo heeft de
behandeling dezer zaak een voortduren-
:len strijd te zien gegeven tusschen beklaag
de en diens verdediger.
Beklaagde heeft den verdediger de ver
dediging toevertrouwd en omgekeerd
leeft de verdediger aan beklaagde de ver-
icdiging toevertrouwd.
Als men de verschillende getuigenver-
tlarir.gen nagaat, blijkt er geen sprake
fan te zijn, dot beklaagde een zwetser is,
looals de verdediger getracht heeft hem
roor te stellen
Het is beklaagde zelf geweest, die her-
hadlelijk tegengesproken heeft een op-
Kiijder te zün.
Vastgesteld kan worden, dat de mede-
ueelingen, waaronder de moord is ge
pleegd, precies kloppen met de feiten,
welke uit het onderzoek zijn gebleken.
Wat evenwel niet duidelijk is gewor
den, is de omstandigheid, hoe beklaagde
in het huis van Melchior is binnengedron
gen. Te dien aanzien kan slechts vermoe
den bestaan.
De moord moet gepleegd zijn met het
mes van Maas, dat toevallig op den dag
na den moord was schoongemaakt.
Hieruit en eveneens uit de omstandig
heid, dat hij drie weken voor den moord
deze 'misdaad had aangekondigd en bo
vendien uit df wetenschap, dat de moord
te Spaarndam hem voortdurend bezig
hield, kan afgeleid worden, dat Dirk Ro
za de dat r is.
Hebben we ooit een geschiedenis ge
had, die zoo sterk het menschelijk geweten
heeft gedemonstreerd, als de geschiedenis
van deze beklaagde? Melchior, die altijd
door Roza bedreigd werd en dan ook het
voorgevoel had 't slachtoffer van den be
klaagde te worden, is dit inderdaad ge
worden?
Komende op de verklaringen van de ge
tuigen a deohavge die beklaagde als een
goedaardig mensch beschouwden, vraagt
de advocaat-generaal of men in Spaarn
dam dnn niets weet van den aanval door
Roza op een Rijksveldwachter, van een
poging tot moord van beklaagde op nu-
Jirrmnnv 17e rertcs err Pc TiWlorie van d-cn
„Kattenboer".
Al deze verklaringen zijn slechts afge
legd als een soorl medelijden. Resumee-
Tend, komt de advocaat-generaal tot de
conclusie, dat het bewijs geleverd is door
de buitenrechtelijke bekentenis met de
toevallige omstandigheden als het mes en
de voorspellingen. Met het requisitoir van
den Officier van Justitie te Haarlem is
de advocaat-generaal het niet eens, dat er
nl rekening moet gehouden worden met
•het feit. dat de moord tien jaar geleden
is gepleegd.
Deze man mag niet moer op de maat
schappij worden losgelaien en daarom re-
quireercie de advocaat-generaal oernieti-
,i;ng van het vonnis der Haarlemsche
Jicchtbank en opnieuw rechtdoende ver
oordeeling van beklaagde tot levenslange
gevangenisstraf.
Be verdediger, mr. Pauwels, die 't Hof
dankt voor het breedvoerig, onpartijdig
onderzoek, merkt allereerst op, daat
sterk in twijfel getrokken moet worden,
oi bekl. wel toerekenbaar is.
Als Roza onderzocht wordt, zal blijken,
dat dit niet het geval is. Bekl. iis een
dronken zwe e een verschop eling, doch
tot het plegen van een moord acht men
algemeen in Spaarndam hem niet in
slaat.
Gebleken is, dat Roza wel vaak ge
pocht heeft op het plegen van allerlei
misdaden en waar is, dat hij herhaalde
lijk plannen daartoe gemaakt heeft, maar
tot uitvoering daarvan is nimmer iets
gekomen. Daar bleek hij te laf voor
tc zijn.
PI. betwist de geloofwaardigheid der
getuigen a charge, die allen van het
zelfde slag waren als bekl. zelf en in dit
verband herinnert hij aan een uitlating
van den hoogst bekwamen procureur-ge
neraal, mr. van Geuns, dat de verkla
ringen van een ge.u ge, die slechts een
cnaeie onwaarheid heeft gesproken, bij
na alle waarde hebben verloren. Hoe
twijfelachtig zijn trouwens al die ver
klaringen, weke thans worden afgelegd,
nadat men tien jaar gezwegen' heeft.
Uit alle verklaringen betreffende de
buitengerechtelijke bekentenissen van be
klaagde blijkt, dat de voorgenomen mis
drijven en aanslagen, waaraan hij zou
deelnemen, niet doorgingen.
PI. is er van overtuigd, dat beklaagde
wel weet, wie de dader is en bovendien
is uit de reeks getuigenverklaringen ge
bleken, dat bekl. eens gezegd heeft: „Ik
heb het niet gedaan; wel heb ik er geld
voor gekregen."
Alles wijst er op, dat Roza wel meer
van den moord weet en dit kan voorts
afgeleid worden uit beklaagde's brief
aan den Rechtere ommissaris, waarin hij
schrijft, dat men hem van den moord
beticht, doch dat er alleen van zijn
mededaderschap sprake kan zijn.
In zijn verdere betoog voerde mr. Pau-
v, els, de verdediger, aan, hoe bekl. aan
„macabere fantasie" lead.
Het „N. v. <1. D." meldt hieromtrent:
Beklaagde, aldus mr. Pauwels, heeft
zich. eens uitgelaten, dat hij de lijken van
de slaclitoffere, als sobikle.rijen tegen den
muur had willen ophangen. Is dat niet een
bewijs van de „macabere fantasie" van
beklaagde, die tegenover zijn kornuiten 't
geval aandikte, om een held te lijken. Er
zijn verhalen gedaan, volgens welke te
Anna Paulowna de kattenboer beroofd
zou worden en te Spaarndam nog een al
leen wonende juffrouw vermoord zou
worden. Doch geen van die plannen waar
Roza bij is geweest zijn doorgegaan.
Een ander staaltje van bekl.'s macabere
fantasie is zijn gezegde: „lk 'heb twee
menschen vermoord en toch brandde mijn
sigaar nog. Voelt men niet, dat hier de
zotte zwetser aan hel woord is. Een get.
heeft gezegd, dat Roza zich graag beticht
te, om het effect te maken, den groot mis
dadiger te zijn. Uit verscheidene andere
beweringen trachtte pleiter aan te toornen,
dat Roza opschepte en maar wat zwetste.
Vreemd is nog het volgende: In een ge
zelschap doet iemand een verhaal van een
moord, welken hij gepleegd zou hebben.
Niemand loopt naar den veldwachter, doch
op de mededeeling volgt slechts een char
mante stilzwijgendheid
De advocaat-generaal heeft betoogd, dat
beklaagde een poging tot moord op zijn
geweten heeft. Doöh dat moet men niet
au sérieux opnemen. Op het platteland
gebeurt het herhaaldelijk, dat een man
met een mes dreigt, als hij dronken is.
Dat is daar gebruik.
Tot de getuigen behoort ook een juf
frouw, die beklaagde na den moord in 'n
boschje bezig heeft gezien, waar vermoe
delijk de buit verborgen is. Maar waarom
houdt deze juffrouw tien jaar haar mond,
en begint nu ineeens te praten? Vreemd is
het ook, dat deze juffrouw vermoedende,
dat in dat boschie een buit verborgen
was, er nooit eens ging kijken of er met
haar man over sprak. Er kon wel eens 'n
groote som liggen.
Pl. concludeerde, dat de bezwarende
buitengerechtelijke bekentenissen afgelegd
zijn tegenover onbetrouwbare getuigen en
dat de moordplannen, waaraan hij debet
was, niet doorgegaan zijn. De uitlatingen
van Roza tegenover de gevangenisbe
waarders houd'en evenmins als de brief
van bekl. aan den rechtercommissaris, 'n
eigen daderschap in. Alle mondelinge en
schriftelijke verklaringen van bekl. wijzen
er op, dat bekl. er meer van weet. Bij
zonderheden 'kan hij hebben vanden
dader. Niet alle dessous van de zaak zijn
opgehelderd. Er is nog veel twijfel.
Een deel van Spaarndam wijst den
zoon van Melchior als den dader aan.Doch
deze zaak wilde pl. laten rusten. Het is
gebleken, dat deze daar niet had kunnen
zijn. Maar volgens pl. zijn er ernstige
aanwijzingen, dat de slager Maas de da
der is. Deze zijn verpletterend en daarbij
vergeleken vallen Roza's buitengerechte
lijke bekentenissen in het jjiet. Maas en
zijn vrouw staan zeer ongunstig bekend.
De vrouw van Maas heeft eens gezegd:
„Denk je dat ik alles van iou verdraag?
Als je lyet ophoudt met zuipen, zal ik
uitbrengen, wat je op Spaarndam met die
andere zuiplappen uitgehaald hebt". Maas
zeide daarop, als je het doet snij ik je nek
af". Pl. verwonderde er zich over, dat
Maas niet in de beklaagdenbank zit.
Pl wees verder op de onwaarschijnlijk
heid, dal bekl.. <lie niet van kleeren ver
wisseld) bad. na zulk een bloedbad, als
daar te Spaanidam gepleegd is, geen bloed
aan zijn jas had. Het onderzoek naar de
kleeren heeft niets opgeleverd.
De avond van den moord is beklaagde
Roza door een juffrouw gezien, kalm
loopend, terwijl hij toch dan de bijl, het
vreeselijke wapen, in een zakje bij zien
droeg. Iemand die een moord gaat plegen,
loopt niet rustig op den heenweg, doch
kiest een verborgen paadje. Overigens be
rust het op een vermoeden, dat dn het
zakje een bijl was.
Twee getuigen hebben den avond op
Spaarndam een vreemden man waarge
nomen, een langen man met een bolhoed.
Wie is die man? Het is geen legendari
sche figuur.
Pl. haalde nog eens de gunstige verkla
ringen der getuigen a décharge, aangaande
Roza aan. Er is in Spaarndam maar een
roep: Roza is aan de daad onschuldig.
De advocaat-generaal heeft opgemerkt,
dat Melchior zich al eens uitgelaten heeft
dat hij door Roza bedreigd was. Maar te
genover een huisvriend heeft hij er niet
over gesproken.
In de dagvaarding is beklaagde ten
laste gelegd, dat hij den moord gepleegd
had in vereeniging met anderen. Pl. ge
loofde, dat er een heel complot is ge
weest. Het is niet te zeggen, welken rol
Roza in dit complot gespeeld heeft. Men
zal voor 'n eventueel mededaderschap toch
aan moeten toonen. dat beid. in het huis
of in de nabijheid ervan geweest is. Zijn
aanwezigheid op de sluis beteekent niets,
daar hing heel Spaarndam.
Het vonnis van Haarlem bevredigt
niet. De zaak heeft meer dan tien jaar
gerust. Men had haar moeten laten rus
ten.
De voorbedachte rade is evenmin be
wezen, als de schuld1 van bekl. Men h,eeft
geen moordenaar voorgebracht, doch een
zwetser. Is bij liet Hof alle twijfel weg
genomen, dat Roza de dader is? Als er
maar eonigc twijfel is, dan moet hij vrij
gesproken worden. Pleiter vroeg met den
meesten aandrang vrijspraak. Doch dat
zal misschien niet eerder kunnen gebeu
ren, vóór gebleken is, of Roza toereken
baar is, of niet. Een nadere instructie is
noodig. Doch zeker is. dat in breede krin
gen in Spaarndam een veroordeeling geen
bevrediging zal wekken. Wordt Roza vrij
gesproken, dan zal men in Spaarndam
zeggen: „Roza is niet de moordenaar. De
dader is niet gevat".
Daarop volgen re- en dupliek.
Bij zijn repliek wees mr. V an Hannx-
ma thoe Sloolen er op, dat de verdediger,
zooals wel eens meer gebeurt, de getui
gen, die bezwarende verklaringen afgelegd
hebben, zwart gemaakt heeft. Doch, plei
ter heeft dezelfde getuigen aangehaald,
om zijn bewering waar te maten, dat
Maas de dader kan zijn.
Roza vertelde nooit iets, dat niet w aai
is, doch hij vergrootte alleen alles. Dat is
nog een verschil.
De advocaat-generaal maakte het Hof
nog eens op de reeks „toevalligheden" at
tent, die belangrijke aanwijzingen zijn
voor 'beklaagde's schuld. Spreker blijft er
van overtuig!i', dat Roza de dader is. Hij
heeft de daad gepleegd, misschien dan niet
alleen.
Mr. Pauwels wilde bij de appreciatie
der getuigenverklaringen niet langer stil
staan. De een zal ér.deze waande aan1
hechten, de andere gene. Pleiter persis
teerde hij zijn verzoek tot vrijspraak,
subsidiair een nadere instructie.
De president, mr. Bjjlevekl, (tot bekl.)
„Heb je zélf nog iets te zeggen?"
Beklaagde: „Ik heb het niet gedaan,
eerlijk niet, gerust niet".
Het onderzoek is daarop gesloten.
Uitspraak over 14 dagen.
Aan een artikel van T. H. van Haeftcn
ever wijlen jhr. G. Graafland in het week
blad „De Amsterdammer", ontlcenen wij
het volgende:
En dan wil ik in de allereerste plaats
in herinnering brengen, hoe hij bij zijne
Marechaussée de „klewangvrees" be
streed, door hen bij hunne nachtelijke
tochten, vaak uitsluitend voorzien van het
blanke wapen, te doen uitrukken, waarbij
hij dan zelf meermalen geheel ongewapend
mede ging. Door dien echten moed hielp
hij den offensieven geest, die als een der
noodlottige gevolgen van ons optreden ge
durende den tijd der geconcentreerde linie
in Atjeh dreigde te «zwakken, weder
lierleven.
Verder is van niet geringe waarde voor
het Indische leger geweest zijne appre
ciatie van het Inlandsche element. Om
trent Javanen, met wie hij als 2e luite
nant uitrukte, die hij als kapitein com
mandeerde, en die hij meermalen waar
nam in hun optreden als marechaussée,
had hij een beslist gunstig oordeel. Hun
gevechtswaarde schatte bij zeifs even hoog
als die der Europeanen. En daar het aan
werven van Javanen weinig bezwaren op
leverde, en zij goedkoop te verplegen wa
ren, moesten zij naar zijn gezaghebbend
oorlecl, zoo niet uitsluitend, dan toch in
hoofdzaak gebezigd worden bij ons op
treden tegen den Inlandschen vijand,
voorol ook in het belang van 's lands
schatkist.
Dakbaar erkende hij altijd, veel te heb
ben kunnen bereiken, omdat bij als of
ficier spoedig reeds besefte van hoe
groote waarde de onderofficieren in den
troep zijn. Waar hunne eigenwaarde en
zelfstandigheid ontwikkeld worden, zooals
ook hij dat wist te doen. toonden zij hun
bijzonder nut, hunne bijzondere geschikt
heid in den krijg en elders. Graafland
heeft evenals ik den tijd nog bijgewoond,
niet alleen, dat in de werkelijkheid nooit
iels zelfstandigs mocht worden uitge
voerd dan onder de bevelen van een of
ficier, doch dat zelfs bet corveeën in een
kazerne niet uitsluitend aan liet toezicht
van een onderofficier werd toevertrouwd.
De brigade-commandanten (sergeanten)
der Marechaussée hebben getoond, wat
men in den oorlog aan een onderofficier
kan toevertrouwen, en Graafland heeft
zelf ruimschoots ondervonden, dat het de
onderofficieren waren, die zijne compag
nie en later zijn bataljon zoo voortreffelijk
in orde hielpen houden. Men zag hem
echter ook met hen omgaan als een oud 'r
vriend met iongeren, die den gepasten af
stand nooit uit het oog verliezen; hij stel
de belang in hun lot, bezocht hen op hun
kamers, in hun cantine. in hun eetzaal, re
gelde hun feestjes, hield voordrachten
voor hen enz. Aan hen immers
dankt hij dan ook voor een groot deel
den goeden roep, dien hij '111 het Indisch
leger heeft gekregen.
Ontvangen 145-
en 3000 kronen, g Hong.
Coupons en fl. 9o Hong.
Hyp. bank.
N. N3.50
Totaal*48-5°
Ondertrouwd: 27 Oclober J. W. Lagrand
en B. M. Kuijper. H. A. Meijer en M. G.
Voss. J. Hoogland en J. Marcusse.
N. L. Koehorst en J. van Noort. P. N.
L. M. Tummers en L. G. M. van Aar.se 11
J. M. Zieren en S. E. Zitman. J. P.
ISeshorst en J. P. Vermeer. N. Warners
en P. Ouwerkerk. N. D. van Konings-
brugge en W. A. van Zanten.
Getrouwd: 27 October J. H. Hooijschuur
en M. E. Swart. P. Smits en A. A. Kuij
per. A. Klinkenberg en M. J. E. Meijer.
W. F. H. Hascher en J. C. Heijstek.
P. J. Massinkoff en W. Hogervorst. J.
W. Liepertz en B. M. van Eijkern. P. J.
van Muijen en S. A. Toepoel. J. C. van
Oploo en W. M. A. Vermeer. A. van dei-
Heiden en J. C. Archer W. Vreeken en
P. C. Noteboom. C. Jon Aloi Tjon en
E. G. M. Versteeg. W. F. van Konings-
bruggen en A. Engels.
Geboren: 24 Oclober z. van M. Heems
kerk-Smits. 26 Oclober d. v. C. Sohaap-
A onk. z. van M. F. A. F. Nielen-Vlckke.
d. van E. E. Hartendorp-Hos.
Overleden: 24 October P. J. Hazen, 71 j.,
Drossestraat. 26 October J. H. J. van
Raaphorst 36 j., Korte Dijk.
Namens den Haarlemse'uen Melkhandel
wordt onis de volgende oproep „Aan de
Haarlemsche huismoeders", Ier plaatsing
aangeboden:
Zooals u uil een advertentie in dit blad
zal blijken, heeft de Haari. Melkhandel,
ingaande 1 November e-k.. Uaire detail
prijzen herzien en die van volle melk
terug gebracht op 23 ct. per liter.
Deze prijsverlaging heeft de Haarl.
Melkhandel gebaseerd op een inkoopprijs
voor de melk vam 17 cent franco gele
verd aan hare inrichtingen.
Zooals ti in voorgaande dagen desbe
treffende artikelen heeft kunnen lezen, ls
een en ander het gevolg van een aanmer
kelijke daling der prijzen voor zuivelpro
ducten. In verband .hiermede vindt dan
ook al'lerwcge daling der consumptie
prijzen plaats.
Óver het geheele laud krijgen de vee
houders minder geld voor de geprodu
ceerde melk uitbetaald en nemen daar,
met het oog op dén dalenden lendenz,
genoegen mede. Terwijl veehouders op
andere plaatsen in ons land een prijs uit
betaald krijgen varieerende van 14 tot
16 ct. per liter, zijn de veehouders uit de
omgeving van onze stad niet genegen de
melk aan dén handel te leveren voor een
'lageren prijs dan 18 ct. per liter. Dezen
te hoogen prijs willen zij van den Haarl.
Melkhandel afdwingen, en zoo deze hen
dien te hoogen prijs niet willen betalen,
dreigen zij zelf tijdelijk hun melk onder 't
publiek te brengen voor een lageren prijs
dan de melkhandel van het publiek
vraagt.
Op het eerste gezicht lijlkl dót een ide
ale toestand voor de consumenten te
worden, immers "wanneer 'er strijd is lus-
schen veehouders en melkhandel en deze
daardoor elkaar beconcnreeren, krijgt
het publiek goedikoope melk ter beschik
king. He schijn" bedriegt hier echter de
werkelijkheid. Immers de veehouders zijn
wei bereid tijdelijk de melk voor een lagen
prijs aan de consumenten af te leveren,
doch dit is voor hen niet anders dan een
middel om den melkhandel te dwingen
hum melk wederom tegen te hoogen prijs
van hen te aanvaarden, daarna trekken
zij zich niets meer van de consumenten
aan. De melkhandel zoodoende gedwon
gen wederom een hoogen prijs aan <;c
veehouders te betalen, kan dan niet an
ders dan wederom het publiek een ver
hoogden prijs berekenen. De schijnbare
actie van de boeren om den melkprijs ie
drukken is dus in werkelijkheid niet an
ders dan den melkprijs na afloop der
strijd ongemotiveerd hoog op te drijven.
Wanneer toch, de melkhandel zich
door de actie der veehouders genood
zaakt ziet wederom de melk Ie duur ln
te koopen, beteekent dit voor de consu
menten het verder deel van den win les
te dure melk.
Huismoeders hieruit kunt u z;en dat
■het steunen van de veehouders door in
dagen vam strijd melk van hen legen
lageren prijs dan de mellkhandel vraagt, et
betrokken, geen ander gevolg heeft dan
't verdere deel van den winter te hoogen
prijs voor uw melk te betalen.
Indien U echter in Uw eigen belang
wilt handelen, blijft dan Uw melk van
Uw vasten leverancier betrekkendeze
kan daardoor den inkoopsprijs verlagen
en kan U het verdere deel van den
winter van melk tegen matigen prijs
blijven voorzien. Wordt de strijd om den
melkprijs in het voordeel voor de boeren
beslist, dan beteekent dit voor U niet3
anders dan naleol voor Uzelf; bovendien
heeft de melkhandel heslo'en ge'luren'1 e
den melkstrijd U de melk te leveren
tegen denzelfden prijs als de melk U
door de veehouders werdt aangeboden.
U koopt dus ook in de dagen van melk
strijd Uw melk bij den boer nietgoed-
kooper dan bjj Uw vasten leverancier.
Door dus Uw melk van Uwen vasten
leverancier in de dagen van strijd te
blijven betrekken, stelt U den melk
handel in staat den strijd to winnen
en behartigt Uw eigen belang, daar de
melk U dan in het verdere deel van
den winter een cent per liter minder
zal kosten.
Melk koopen van boeren beteekent
voor U p ij verheogirg, me k kooien van
Uw vasien leverancier beteekent voor U
prijsverlaging.
De R. K. Vrouwenbond hield Woens
dagavond in het Bonrisgebouw een propa-
ganda-vergadering. De zaal was maar
matig bezel. Als spreekster trad op mej.
Peelers uit Oveiween. met het onderwerp:
„Aan den Arbeid." Met dien Chrislelijiken
groet opende de presidente, mevr. de
Meulder, de vergadering en heette allen,
in het bijzonder de spreekster, welkom.
Zij hoopte dat hel deze zou mogen ge-
lakken de af doeling nieuw leven in te
blazen opdat deze in groei en bloei moge
toenemen. Vervolgens doelde zij mede,
dat het bestuur het Bondslied had aange
vraagd' en verkregen. Door enkele jonge
dames werd dit op goed,klinkende wijze
ten gehoore gebracht.
Hierna werden door de secretaresse,
mej. M. van Ruilen, de notulen voorgele
zen en onveranderd vastgesteld. Hierna
deed de presidente eenige mededeeli.nen,
o.a. dial door verandering van de Witte
Zwaan, de vergaderingen zullen worden
gehouden in het Bond'sgebouw; de ver
gaderingen worden voortaan aangekon
digd in O. W. en op ©en bord achter in
de kerk; da! Dr. Haase in de e.v. verga
dering zal spreken over „Eerste Hulp bij
Ongelukken"; voorts dat binnenkort
kookdémonstralies zullen worden gehou
den over koken op gas. Omstreeks Kersi-
mds zal de Tooneelvereenigij'g een uitvoe
ring geven. Vervol,eens zal in overleg mei
het bestuur der Kiiesvereen'ging getracht
worden ook nog iets inzake de Politieke
ontwikkeling der vrouw te doen. Voor
bet feest van O. L. V. van Lourdes zal
een driedaagscbe oefening worden gehou
den. Bij de Eerw. Zusters bestaat gelegen
heid den naai- en knipcursus fe voigen
voor meisjes van leden van den Vrouwen
bond. Tevens zal er weer gelegenheid
zijn voor meisjes het herhalingsondierwijs
te volgen; tol lieden hebben zich echter
slechts drie leerlingen aangemeld, dit ge
tal is natuurlijk te kllein om le beginnen.
Voorts kan men een abonnement op „De
Katholieke Vrouw" nemen voor 6 cent per
week. Voorts deelde zij mede dat de kas
van Hulp ;n de Huishouding in nood ver
keert, weshalve op elke vergadering zal
worden, gecollecteerd, -echter zij opge
merkt dat men een vol jaar lid moet zijn
eer men in aanmerking kan komen voor
steun uit deze instelling.
De afdeeling Lissc is, bij het vormen
van kringen, aangesloten bij den kring
Haarlem. Voorts bradht de presidente
dank aan de propagandisten voor het vele
werk door haar verricht. Het contrihutie-
innen door de club is een zeer ondank
bare taak. Er zijn leden welke drie- vier
maal laten aankloppen en ten slotte toch
bedanken toter weer een uilvoering
in 't richt komt. Wie echter na 1 Novem
ber lid wordt, betaalt voortaan 50 cent
contributie meer als de 'rouwe leden. De
leden werdén aangespoord de propagan-
daclub le steunen door steeds in eigen
kring propaganda le maken. Thans was
bet woord aan mej. Peelers om haar on
derwerp in te leiden. Deze begon anet de
veronderstelling uit te spreken dat de
meeste aanwezigen geen lid waren, daar
zij bijna geen enkele zag welke een in
signe droeg.
Zij begon er voorts allereerst op te wij
zen. dat wc ons leven zoo moeten dragen,
dat we 'n wet stellen. Wij moeten degroo
te vraag stellen: Hoe moeten wii leven? Wij
levens als f ware twee levens. Het eene ge
lijkt een voortdurend carnaval; het andere
is bet leven: de strijd tusschen Gad en
ongeloof. Dezen strijd moeien wij strijden.
Ons leven daarop in te richten is onze dure
plicht. Ons geestelijk leven ontwikkelen.
Hoe meer ons geestelijk leven zal groeien,
hoe meer drang er bij ons zal opkomen om
dit leven naar buiten uit te werken. God
heeft den mensch geschapen als gemeen
schapswezen. Iedere daad die -wij stellen,
heeft gevolgen, vooral voor hen, die met
ons in aanraking komen. Onze daden zul-'
ten zielen dooden of zielen tot God bren
gen. De eeuwigheid alleen zal openbaren
hoe onze daden hebben ingewerkt op onze
samenleving. God zal ons ter verantwoor
ding roepen voor elke ziet, die door onze
schuld verloren ging. Geldt JU voer eiken
■mensch, nog meer in het bijzonder geldt
dit voor de vrouw. Groot toch is haar in
vloed op de samenleving.
De schoone vrouw in het huwelijk en
maatschappelijk leven oefent een grooten
invloed uit op liet leven harer omgeving.
De vrouw moet woekeren met die talen
ten. Gij moet woekeren niet alleen in uw
gezin, doch even hard woekeren in hel so
ciale leven. Hoe januner, dat zoovelen
die groote kracht ongebruikt laten liggen.
De macht van de vrouw in het goede is
onlzettend groot. Wij noemen ons Room-
sche vrouwen, dooh laten we ons leven
eens vergelijken met he4 leven der eerste
christenvrouwen. Hun martelaarsbloed
heeft duizenden heidenen tot hot ware ge
loof gebracht. Een nieuw heidendom is
thans naast ons ontstaan. De oude heide
nen aanbaden een boom of dier. De te
genwoordige moderne heidenen vergoden
het stof. Ze leven voor het genot en God
bestaat voor hen niet.
Zij willen trachten ook aan de goeden
het geloof te ontnemen. Welnu, noem God
uit den mensch weg en or blijft r'-'s anders
over dan een dier. Wij hebben 's geloot
niet geleefd, wij hebben geheuld met onze
liberate heidenen. Het nieuv*c heidendom
heeft de klove tusschen kapitaal cc arbeid
nog grooter gemaakt. Hoeveel katholieke
maturen en vrouwen heulen nu nog met de
socialisten; gij zult het straks zien bij tie
verkiezingen Wij zullen moeien va rken om
tc halen wat er te halen is. Aan ar
beid, roomsche vrouwen! Kerk en maat
schappij roept u. Geeft u in woord en in
daad. Gij moet een leekenapostolaat uit
oefenen. Gij moet een offer brengen om
Christus in de maatschappij terug te bren
gen. Uw bloed wordt niet gevraagd zooats
111 de eerste chistenjaren. Alleen wordt hel
offer gevraagd van uw eerzuclit. Groot
moedig moeten wij ons geven om het ge
loof in de maatschappij terug te brengen.
Dat vereiseht heldenmoed. De v're hel
denmoed doodt niet. doch vit i.-ven bren-
Katholieke vrouwen zal het ongeloof ont-
de maatschappij gered. De sno-om van
Katholieken vrouwen zal het ongeloof ont
wortelen, het heidendom den kop indi uk
ken, God heeft ons onze taaik opgelegd'.
Niets is zoo veranderd als de taak der
vrouw. Wij hebben het kiesrecht wat ons
mede zware verplichtingen oplegi. Als
al'le Katholieke moeders goed waren wat
zou de maatschappij er geheel anders uit
zien.
Zij zijn 't die Kerk en maatschappij
in stand houden. Zij behooren in alles een
voorbeeld té zijn. Kalmte en bedaardheid
is een, van de mooiste eigenschappen van
de huismoeder. Zij brengt hierdoor alles
tot een wekt ad'gen indruk. De geheele
Kath. Sociale Actie rekent op dé hulp der
goede vrouwen. Kerngezond moeten zij
zijn in liet Katholieke leven.
Het is niet voldoende de kinderen naar
de Katholieke school of Catechismus te
zenden, neen uw leven moet uiblinken
door uw goed voorbeeld. Ook gij jonge
meisjes moet u onderscheiden door uw
gedrag, door uw bescheidenheid, door uw
kleeding, door uw lectuur. Kleedt u zoo
dat gij elk oogenblik voor God kunt ver
schijnen; lees die lectuur welke gij God
kunt voorlezen. Laat de wereld' u uit
lachen, en draagt de overtuiging in
u om dat gij voor God hebt gewerkt. Gij
moet omgang zoeken niet sociaal wer
kende vrouwen. Breng liet offer van zelf-
beheersching en gij zult veel helpen tol
stand brengen. Uw loon zal worden uil-
betaald in eeuwige valuta. Aanpakken en
doorzetten dat zij uw leuze. Ook de roótn-
sche werkgeefsters hebben een duren
plicht te vervullen. Er zijn nu eenmaal
standen in de wereld. Verschillende
standen hebben verschillende plichten te
vervullen. Wie deze plichten 'he' beste ver
vult, brengt de beste vruchten voot de
samenleving. Er zijn wel werkgeefsters,
doch weinig Katholieke werkgeefsters, er
zijn wel werkneemsters, dooh weinig Ka
tholieke werkneemsters
Waren beidé standen goed Katholiek,
wei de sociale kwestie was opgelost. De
werkgeefsters weten zich niet zoo aan den
nieuwen tijd aan te passen als de manne
lijke werkgevers. Wat vraagt de Katho
lieke Actie van de werkgeefsters. Dat zij
zich aanpassen aan den nieuwen tijd. De
werkgeefster heeft geld en vraagt daar
voor arbeid, de werkneemster geeft ar
beid maar vraagt daarvoor geld'. Tus
schen mevrouw en het dienstmeisje moet
de christelijke liefde den boventoon voe
ren. Wij behooren alten tot ©en gezin:
God is onze Vader, de Kerk is onze moe-
dér. De Katholieke solidariteit moet door
de werkgeefsters en werkneemsters ver
staan en wordén toegepast. Neem dit re
cept ter harte, werkgeefsters, spreekt
nooit met uw geburen of vriendinnen,
oveir uwe dienstmeisjes; werkneemsters,
spreekt nooit met uw vriendinnen over
uwe mevrouwen.
Wanneer dit recept trouw werd opge
volgd was het dienstbodémvraagstuk voor
een goed déél opgelost.
In die pauze werden door het dames
koor nog enkele nummertjes gezongen.
Na de pauze spoorde de spreekster allen
aan, wglke nog geen lid' waren van den
R. K. Vrouwenbond zicih nog heden op te
geven. V^irts moeten alle Roomsohe
vrouwen en meisjes, welke oiud genoeg
zijn, lid worden van de R. K. Kiesver-
©en'riid?. Voorts abe cursussen voor ont
wikkeling in de Kiesvereeniging volgen.
Gij moet weten wat er op maatschappe
lijk terrein voor u fe doen is. De geeste
lijke goederen zitten vast aan de verkie
zingen. Wij hebben een prachtig christe
lijk Ministerie. De verkiezingen moeten
dit ministerie bestendigen.
Laten we een voorbeeld nomen aan de
kinderen der duisternis, de socialis/en,
in het voeren van propaganda. Voor hen
'ig geen moeite te voel; laten wij trach
ten hun in bun ijver le overtreffen. Wan
neer de katholieke maatschappij zich
verheugt over het algemeen kiesrecht,
dan heeft zij het oog op den goeden in
vloed deT katholieke vrouw. Alles dus,
katholieke vrouwen, gezien wat u op
politiek terrein te doen staat. Geeft u
aan God door uw vruchtbaren arbeid o,p
sociaal en politiek terrein. De lijd is
daar dat gij mie' «w mannen en zonen
o,p zult gaan ter verdetiging van Chris
tus in de maatschappij. Geeft aan God
terug de plaats in bet familieleven.
Een donderend applaus brak na
Barieljorisstraat 27
Alsmede ruime keuze BAL- en
AVONDSCHOENTJES naar de
laatste mode.
dtoze mooie rede los. De Zeereerw. heer
Pastoor bradht de spreekster ©en kern
achtig woord van dank. Hij spoorde aan
de woorden van de spreekster ter harte
tc nemen en in daden om le zetten.
Onderwijl was gecolporteerd met het
Bondslied, hetwelk tot slot door allen
werd gezongen. Met den obristelijken
groet werd de vergadering gesloten.
R- K. Dnankbestrijding. Gister
avond werd door de Hiiiegomsche Ma-
riavereeniging en den Annabood, in
hotel Sislerinans een Oudersavoml
gehouden voor de ieden vun belde
organisaties. Als spreekster trad op
Mevr. Huijvenaar—Van Beek, uit Am
sterdam.
De belangstelling was slechts matig,
wat heel jammer was. Mej. G. M
Uilenhoed, presidente der Mariaver-
eemging, opende met den Chr. groet
en een hartelijk woord van welkom,
waarbij zij do spreekster aan de be
langstellenden voorstelde. Ook heeLe
zij bijzonder welkom den WelEerw.
heer kapelaan Nieuwenhuizen, van
Heemslede, voormalig Geest. Adviseur
van de Mariavereeniging, die als be-
Jangstellende weer toonde de Drank
bestrijding 'n warm hart toe te 'dragen.
Mevr. Huijvenaar betrad nu het po
dium. Zij had lot onderwerp gekozen:
„Wat is het kind?" Aan de hand van
tallooze voorbeelden schetste zij hoe
't mooie, '1 '.trine in het kind kan
worden aangekweekt of daaraan ont
nomen. De ouders moeten eerst het
oog op zichzelf richten en veel in zich
herzien, 't Innerlijke wordt zoo dik
wijls vergeten; men leere het kind de
natuur liefhebben, nicn sloote het kind
niet af door snauwen of geen belang
stelling. Dan gaat spr. na, hoe moei
lijk het opvoeden is, hoe het kind
geneigd is tot nadoen eu navolgen
ten goede of ten kwade.
Dan komt mevr. Huijvenaar Lot den
alcohol, de dief, de moordenaar van
liet reine in de kinderziel. Hoeveel
wordt er bedorven, ook door fatsoen
lijke ouders uit onvoorzichtigheid
door het Zondagsborreltje. Dan wijst
spr. op de drinkgewoonten, die door
de actie der Drankbestrijding vermin
deren. Het kind vraagt en smeekt u,
den alcohol ver uit uwe omgeving
le houden en u te verbinden minstens
tot den tijd, waarop uw kind de volle
ontwikkeling van zijn versland "heeft,
.vlet een schitterende peroratie sloot
spr. hare gloedvolle rede.
Mej. Uilenhoed bracht mevr. Huij
venaar namens de vergadering en het
bestuur hartelijk dank voor haar keu
rige en leerrijke rede.
Hierop volgde een kleine pauze. De
dames Balvers en Lommerse vulden
deze aan met eenige mooie piano-
nummers.
Toen eeu keurig blijspelletje, geti
teld: „Woningdistributie". De tooneel-
club van de Mariavereeniging had eer
van haar werk, dit moet gezegd. Keu
rig spel en leuk van inhoud, een aardig
lachsucces.
Kapelaan Nieuwenhuizen compli
menteerde de club.
Hierna eenige toepasselijke liederen,
een dankwoord en toen huistoe.
Een mooie avond
Brand. Woensdagmorgen is te Eg-
momd-Binnen brand ontstaan in de als
bollenschuur gebruikte boerderij, bewoond
door den 'heer Jb. S., eigendom van de fir
ma Reijmveld te Ilïllegom. De heeie boer
derij werd een prooi der vlammen, er
werd zoo goed als niets gered. Men neemt
aan dat de brand ontstond door ©en ge
brek aan de pijp vun de voor het drogen
der ibollcn gestookt kachel.
Ais een bewijs dat onder deze gemeen
te nogal tamelijk rijke jachtvelden gevon
den worden kan dienen, dat bij een ge
houden drijfjacht in het jachtveld van
den hear Dolleman bij het zgn. Jaarsveld
door drie schutters werden geschoten 77
faizanten, 422 duinkonijneri, 9 houtsnip
pen, 1 patrijs en 1 eend. Voor de Nimrods
om van te watertanden.
Voetbal. A.s. Zondag zal op het
voetbal terrein van N.V.C. de eerste thuis
wedstrijd in de competitie-wedstrijden van
den .TI. V. B. gespeeld worden door het
Xe ëiftal van N.V.C. Deze wedstrijd zal
gespeeld worden tegen S.M.C. I vaD
Warmond. Het belooft een zeer mooie en
spannende wedstrijd te worden, waarvan
de fitstag door velen met belangstelling
zal worden tegemoet gezien. Met een
beetje goeden wil en flink spel is de over
winning voor N.V.C. I niet twijfelachtig.
Bioscoop-voorstelling. In de zaai
van den heer N. v. d. Berg werd gister
middag door den beer van Gerven, uit
Den Haag, een bioscoopvoorstelling gege
ven voor de kinderen. Een grool aantal
was tegenwoordig. Zij amuseerden zich,
vooral ook met de vertoonde goocheltoe
ren en de oud-Hollandsohe poppenkast.
Gisteravond werdi ew voorstelling gege
ven voor het grootere publiek. De ver
schillende vertoonde films waren V e zeer
„hoon en muntten uit door helderheiden
uitbeelding, terwijl ook een vtolte verkla
ring der films werd gegeven door den on
dernemer. Wi> tonnen .gerust een kijkj»
aanbevelen.
