handel m
HET JUISTE WOORD.
BIMNENLANDSCH NIEUWS.
Het tekort bij de Spoorwegen.
TWEEDE KAMER.
Uit onze West.
ORDE EN ARBEID.
<)e staking in de Metaal-nijverheid.
GEMENGD NÏSUWS.
KORTE BERICHTEN.
HOUTVERSCHEPING VAN ARCHAN
GEL HERVAT
LANDBGteiid ttfidSOHERU.
Waar voldoend katholie idealisnie in
de politieke gezindheid en overtuiging
aanwezig is, en dus minder liet mate-
ricele primeert zal het niet anders kun
nen, dan dat de eerste vraag voor den
kiezer zal zijn: boe verzeker ik de grootst
mogelijke kracht aan mijn, aan de kalho-
licke partij. Pas daarna kan het zijn: wat
is mijn persoonlijk of wat is mijn stands-
belang?
Het besluit van den Metaalbond tot
loonsverlaging, genomen zond er vooraf
gaand overleg met de vakorganisaties der
werknemers, on et worden betreurd. Zei 8
door hen, die meenen, dat het op zich
zelve juist is en noodzakelijk.
Er is een fout begaan die zrh al
tijd moet wreken, hoe de zaak ook loopt,
sehrijft de „Standaard"
„De vrees Is niet ongewettigd, dat
men zi h door al'erlei krachtsvertoon zoo
heeft vastgelegd, dat het moeilijk zal
vallen den juisten weg te vinden. Toch
zal niemand kunnen aantoanen, hoe er
door feilen strijd iets gewonnen kan
worden. Een staking zal het bedrijf ten
zeerste schaden en voor geen van beide
partijen voordeelig kunnen zijn. Stel,
dat de werknemers den strijd wonnen
en het bleek later dat de harde feiten
een loonsverlaging toch wettigden, welke
winst zou dan zijn verkregen? Of neem
aan dat de werkgevers na harden en
langen strijd de zege wegdroegen, hoe
zouden zij de schade, die dan geleden
werd, ooit kunnen inhalen?
Ee ontettendo moeilijkhe 'en, waarvcor
ons bedrijf staat, doet eiken loonstrijd
ten uiterst gewaagde onderneming zijn.
Er is intusschen te midden van het
groot gedruisch van scherpe uitingen 'n
noord vernomen, dat den eenig juisten
iveg aangeeft om nit de gerezen moei
lijkheden te geraken. En dan is het
voord: overleg. Wie het goed meent
met ons volk moet zijn best doen dit
voord niet te doen ondergaan in het
•geweld van dreigement over en. weer.
Men had met overleg moeten begin
nen. Maar de gelegenheid daartoe staat
nog alle dag open".
Hoe er in te voorzien.
Het „Dbld. voor Z.-H." heeft het oor-
'loel van een der hoogste autoriteiten op
spoorweggebied ingewonnen, of niet langs
naderen weg dan dien van arbeidsver-
lenging of loorsverlaging, besparing kan
rerkregen worden.
Deze autoriteit verzekerde, dat reeds
al het mogelijke wordt gedaan om de uit
gaven te beperken.
Uitbreiding van den treinenloop en
rergrooting der snelheid van de treinen
beide maatregelen van groote urgentie
worden reeds uitgesteld omdat de mid
delen ervoor niet aanwezig zijn. Men
zou er gaarne toe besluiten, maar zij
zouden in plaats van besparing, onmid-
de'lijk verhooring der uilgaven tengevo,ge
hebben, zonder noemenswaardige vef-
grooting der ontvangsten.
Op traetiegebied tracht men te be
zuinigen door het 6token van kolen-
poeder in plaats van stukkolen. Geleide
lijk worden de bestaande locomotieven
hiervoor ingericht.
Electrificatie is een ander middel tot
besparing, dat, hoe belangrijk ook, ech
ter eerst in de verdere toekomst eenig
resultaat kan opleveren.
Aan verhooging der tarieven kan niet
worden gedacht, aangezien de tarieven
reeds een maximum staan. Slechts zou
hier of daar eenige egalisatie van ta
rieven kunnen worden overwogen. Een
algemeene verhooging der tarieven zou
het vervoer dusdanig doen verminderen,
dat eerder een lager dan een hooger
ontvangstcijfer het gevolg daarvan zou
kunnen zijn. Eeeds thans ondervindt het
spoorwegbedrijf groote concurrentie van
het auto-verkeer en de scheepvaart.
We zouden deze, misschien wat para
doxaal klinkende vraag willen stellen:
Zou verlaging der tarieven misschien ver
hooging der inkomsten kunnen geven?
Ook de Prot. Ghr. Bond heeft te dezer
zake een onderhoud gehad met minister
Konig, die zich in denzelfden geest
uitte als tegen de deputatie van St.
Raphael.
BIJZONDEEE SCHOLEN VOOR
NIJVERHEIDS- EN HANDELS
ONDERWIJS.
Verschenen is het eindverslag der
Tweede Kamer in zake het wetsontwerp
tot Wijziging en aanvulling der wet
ran 22 December 1919 waarin machti
ging tot het van Rijkswege garandeeren
van de geldleeningen ten behoeve van
ie stichting en inrichting van gebou-
sen van gesubsidieerde bijzondere scho
len voor nijverheids- en handelsonder-
wijs.
Men wees er op, dat een regeling, als
ai dit wetsontwerp met betrekking tot
loor bet Rijk gesubsidieerde bijzondere
icholen voor nijverheids- en handelson
derwijs is opgenomen, ook voor het bij—
londer middelbaar onderwijs bestaai In
rerband daarmede zou men willen verne-
gien welke voorwaarden de Regeering
tan de betrokken schoolbesturen of
jchoolvereenigingen stelt voor het verleo-
»en der Rijksgarantie. Bij het middel
teer onderwijs schijnt het voor te ko
nen, dat de Regeering den eisch stelt,
lat alle leden van het betrokken school-
lestuur of alle leden der schoolvereeni-
{ing persoonlijk voor de aflossing en
rentebetaling borg blijven. Mocht dit zoo
rijn, dan zou de garantie van den Staat
irijwel alle beteekenis missen.
Verder meende men te weten, dat het
jestuur der Rijksverzekeringsbank het
(vernemen van door het Rijk gewaar-
jorgde leeningen, als waarvan in het
wetsontwerp sprake is, weigert. Gaarne
jou men hnet oordeel der Regeering hier-
untrent vernemen.
Installatie Hof Internationale Justitie.
folgens het Haagsche Correspondentiebu
reau Hgt het in de bedoeling om tegen bet
einde van Januari 1922 over te gaan tot
installatie van het Hof van Internationale
Justitie, dat zetelen zal in het Vredespaleis,
hetwelk waarschijnlijk eenige inwendige
veranderingen zal moeien ondergaan.
GEMEENTELIJKE MEEL- EN
BLOEMVOOEZIENING OPGE
HEVEN.
In den Gemeenteraad van Amsterdam
is Woensdag, na uitvoerige discussie, een
motie-Abrahams tot opheffing van de
gemeentelijke meel- en bloemvoorziening,
met 22 tegen 17 stemmen aangenomen.
EEN OPROEP VAN DEN
OOSTENRIJKSCHEN BONDSKANSE
LIER AAN NEDERLAND.
In de dezer dagen, gehouden Kring
vergadering van hel R. K. Huisves-
tings-Conhté te 's Hertogeobosch werd
door den gedelegeerde van genoemd
Comité te Weenen, Graaf Wolff Metter-
nich, een rapport uitgebracht over den
toestand in Oostenrijk en voorlezing
gedaan van het volgend schrijven van
den Oostemijkschen Katholieken mi-
nister-president, tevens minister van
bualenlandsche zaken, Schober:
Geachte Graaf,
Reeds bij uw jongste bezoek had
ik gelegenheid, U een beeld van on
zen toestand te schetsen en U om
uwen verderen vriendelijken steun van
het Nederlandschc hulpwerk le ver
zoeken.
Niettemin wil ik in liet belang mij
ner landslieden voor uw vertrek U
nogmaals het verzoek doen, toch na
uwen terugkeer in Nederland er daar
op te wijzen, dat de toestanden in
Oostenrijk nog geenszins eene verbete
ring hebben ondergaan, dat de laatste
maanden veeleer, als gevolg van het
voortdurende uitstel der credietactie.
een nieuwen geweldigen duuriegolf ge
bracht hebben, die in breede kringen
de vooruitzichten voor de toekomst
in het donkerste licht stelt.
Yerre ervan zich reeds geheel aan
de hooge buitenlandsche wisselkoer
sen te hebben aangepast, fijn de prij-
zijn van alle artikelen van eerste be
hoefte nog steeds aan het stijgen; voor
duizenden gezinnen wordt onder deze
omstandigheden de strijd om het be
staan schier ondraaglijK en zij zien
met de grootste bezorgdheid den ko
menden winter tegemoet, die hun huis
houden nog met uitgaven voor stook-
materiaa! belasten zal, die hun econo
mische krachten verre le boven gaan
Veroorloof mij daarom, geachte
Graaf, door uwe tusschenkomst een
beroep te doen op het Nederland-
sche publiek, om toch aan deze zwaar
beproefde menschen niet op dit oogen-
blik door eene beperking of zelfs eene
stopzetting van de zoo zegenrijke hulp
actie een zoo beduidenden steun te
onttrekken. Wees ervan verzekerd, dat
het Oostenrijksche volk zijn helpers
in den nood blijvend dank zal weten.
SCHOBER.
Vergadering van Donderdag 3 Nov. 1921.
De heer HUGENHOLTZ, S.D.A.P.,
vraagt verlof lot een interpellatie over
de veiligheid van het personeel bij het
loods- en reddingswezen en het lot van
'hun nagelaten betreklkigen.
Op dit verzoek zal morgen worden be
slist.
De interpellatie van Zadelhoff
over de dienstweigeraars wordt toege
staan en zal worden gehouden op een
nader le bepalen dag. Een aantal kleine
wetsontwerpen worden aangenomen zon
der discussie of stemming.
De heer TROELSTRA S D.A.P. licht
een amendement toe om bij ontstentenis
van een bevoegden troonopvolger het
volk door een referendum te. laten be
slissen over de vraag: „Nieuwe dynastie
of republiek?"
De heer OUD V, D. licht een amende-
menl-Mardhant toe van gelijke strekking
als het amendement-Troelstra.
De heer VAN RAVESTEIJN C. P. ver
dedigt een amendement- van zijn fractie,
dat ook dezelfde strekking heeft.
De heer VAN SCHAIK R.K. licht een
amendement toe om d-e wettelijke aanwij
zing van den troonopvolger uit te stellen
tot na den dood van den regeerenden
Koning.
De heer SCHOKKING C. H. verdedigt
een amendement ter verbetering van re
dactie.
De heer DE MONTE VER LOREN
A.R. bestrijdt het amendement en ook het
Regeerinsvoorstel. Hij wil in het belang
van het land, waarvoor de republiek een
ramp zou zijn, de erfopvolgingsbepaliin-
gen onveranderd laten.
De heer VAN DE LAAR C. S. P., be
strijd het betoog van den heer Troelslra
tegen de beteekenis van de monarchie
en Oranje voor ons volk.
De heer DE KANTER V. B. bestrijdt
eveneens het beloog van den heer Troel
stra. Hij kan zich met geen der amen
dementen vereenigen; dus is hij het eens
met het Regeeringsvoorslel.
Minister RUYS is niet overtuigd door
het beloog van den heer De Monté ver
Leren. Hij bestrijdt voorts de amendemen-
ten-Rutgers en S-noeck Henkemans als
onpractisch en gevaarlijk, met het oog op
moeilijkheden, waartoe ze aanleiding kun
nen geven.
DE ONTVANGST VAN DEN NIEU
WEN GOUVERNEUR OP CURASAO.
Daarover lezen we o.m. in de „Msb.",
dat op ió October j.l. de plechtige ont
vangst plaats trad van den nieuwen gou
verneur, mr. N. J. L. Brantjes, in de
kathedrale kerk te Otrabanda. Aon den
ingang van de kerk werd Zijne Excellen
tie opgewacht door Z.D.H. Mgr. M. G.
Vuylsteke, Apostolisch Vicaris, met zijn
beklc secretarissen, de parochiegeestelijken
en de geestelijkheid der stad. Met bet
groot ceremonieel, dat slechts bij vorste
lijke personen en regeerende staatshoofden
wordt gebruikt, werd Zijne Excellentie
ontvangen. Daarna door de schare pries
ters naar zijn zetel geleid, die in palm-
groen prijkte, nam de katholieke gouver-
eur plaats om 't welkom in ontvangst te
nemen, dat Z.D.H. in naam van het
Roomsche Curacao tot hem richtte.
Na dit hortcliik welkom waarin de
kerf-vobgd den zegen des Allerhoogsten
over liet bestuur van den Gouverneur af
smeekte, droeg de Zeer Eerw. pater M.
v. d. Eisen, pastoor der kathedraal, een
plechtige H. Mis op, geassisteerd door de
beide kapelaans, de Eerw. paters M. Kos
ters en L. van Rooy, als diaken en sub
diaken.
Te Utrecht.
De staking is tlians vrij algemeen. Het
werk dat verricht wordt door de enkelen
die aan den arbeid zijn gebleven, mag
geen naam hebben. De geweldige malai
se die de meeste groote fabrieken reeds
doormaakten vóór de staking maken
voor die bedrijven de gevolgen van de
staking niet zoo drukkend als in normale
tijden het geval geweest zou zijn. De zoo
genaamde werkwilligen hebben 's mor
gens naar het werk gaande en 's avonds
weer naar huis gaande, toezicht van po-
liliewege, om hen voor overlast van de
zijde der stakers te' beschermen, toezicht
dat niet heelemaal overbodig is, want de
stakers probeeren natuurlijk de werkwil
ligen te overreden zich bij 'hen aan te
sluiten, waarbij het Aintimida
tie. naar ons word t
aangewend blijft. Tot dusver heeft zich
niets ernstigs voorgedaan; de politie moet
wel eens ingrijpen om ril te lastig volgen
te voorkomen, maar waar dit gebeurt
met de noodige tact, daar vallen geen
erge dingen voor.
Te Rotterdam.
In de staking is geen enkele wijziging
voorgekomen. Bij Wnton zijn de arbei
ders, die aan het werk waren gebleven,
naar huis gezonden.
Te Winschoten.
Te Winschoten zijn de loonen van het
personeel der rijwielfabriek „Gruno" met
tien procent verlaagd. Een-staking dreigt.
De Hengclosche Fabrieksbode",
weekblad voor het personeel van Gebr.
Stork en Co., schrijft in een hoofdartikel
o.a.:
„De heer Danz, Voorzitter van den
Alg. Ned. Metaalbcwerkersbond, beeft
volgens een interview in het „Handels
blad" verteld: „De loonen in de industrie
zijn vrijwel de laagste van alle bedrijven".
Tevens werd rils gemiddeld uurinkomen
in de metaalindustrie 70 tot 89 cent ge
noemd, met de bijvoeging: „Hoogere
weekinkomsten dan 35 ri 36 worden
niet gemaakt".
In deze mededeelingen zijn de zaken
onduidelijk en onjuist voorgesteld.
De uurinkoimens zijn volgens dc laatste
statistiek over liet eerste halfjaar 1921
bij den Metaalbond voor de geschoolden
in de laagste gemeenteklasse werkelijk 70
cent, in de hoogste 88 cent. Maar waar
om volgt hierop, dat de weekinkomsten
niet boven 36 stijgen? Dit cijfer blijft
hangen in het geheugen en is onwaar.
Niet het uurloon is maatstaf van de
weekinkomsten, maar het uurinkomen en
als in de iste. 2de en 3de gemeenteklasse
dat uurinkomen gemiddeld 79 cent en
meer is, dan beteekent dit, dat bij een 48-
urige werkweek de' week-inkomsten in al
die bij 13,339 van c1e totaal 14.410 ge
schoolden gemiddeld 37-02 zijn, pij
12.965 werklieden gemiddeld 38.88 en
bij 7798 werklieden gemiddeld 42.24".
Het artikel zegt verder, dat loonsver
laging noodig is voor de metaalindustrie
om te blijven concurreeren, noodigt ook
voor de geheele maatschappij om weer
nieuwe loonsvoorwaarden en lagere prij
zen van alle levensbehoeften te scheppen.
HOOG WATER.
Op het Pampus steeg 't zeewater Woens
dag tot 140 c.M. boven A. P. De buiten-
poiders, alsmede het eiland Marken zijn
no" «lee1'* over^'rnnmd.
Woensdag van 10 uur tot nam. 3 uur ble
ven de Oranjesluizen gesloten.
VERGIFTIGING?
Woensdag zijn in het ziekenhuis aan den
Bergweg te Rotterdam, ter verpleging op
genomen de 4-jarige B. H., een meisje, en
de 11-jarige J. G. H., in verband met ver
giftigingsverschijnselen, die zich bij de kin
deren voordeden. De jongen is overleden,
het meisje maakt het redelijk wel. Een on
derzoek heeft plaats. De kinderen woonden
te Hilligersberg. Msb.
VECHTPARTIJ IN VOLLE ZEE.
Aan boord van bet Fransche stoomschip
„Angleterre", dat van Havre naar Rotter
dam onderweg wpas en thans in de Spoor-
haven aldaar ligt, heeft in den nacht van
Woensdag op Donderdag, toen het schip
zich nog in volle zee bevond, een 26-jarige
stoker. M. G. genaamd, de hut van den
26-jarigcn bootsman L. J. geforceerd en
daaruit een bedrag van 600 francs gestolen.
Met een scheermes bracht hij daarna den
bootsman, die te slapen lag, een steek in
den hals toe. Deze viel zijn belager aan en
in het donker van de hut ontstond een
worsteling, waarin de bootsman overwon,
nadat hij den stoker met zijn mes eenige
niet ernstige verwondingen aan de noisen
had toegebracht. Bij aankomst te Rotter
dam riep de kapitein de hulp van de ri
vierpolitie in, die met eenige verplegers
van den Gen. Dienst de mannen voorloopig
verbond, waarna ze naar het ziekenhuis
vervoerd werden. Beiden konden spoedig
naar hun schip terugkeeren, doch de sto
ker werd door de rivierpolitie in bewaring
gesteld.
EEN ARRESTATIE MET HINDER-
NISSEN.
Woensdagavond, vertelt de „Maa<b
trachtte de koopman L. 't H. in een café
op den Schiedamsehen Dijk te Rotterdam,
van een Duitscher een portemonnaie te
rollen. Dit wer 1 door den kastelein en
eenige ezoekers emerkt, die hem liet
eafé uitzetten. B si'en nam 't H. een kei
steen, dien hij door de ruit van het café
wierp. De vrouw tl. 1.. met haar 1 M-iarig
kind. -'a: ze op Ion arm droeg, en die 7ir.l1
in het café bev>nd, verd getroffen, het
kind rustig. Ze urn sten in het zieken ;u;s
verbonden worden. Een agent van politie
wilde 't H. arresteeren. Deze echter verzette
Z'"ch en werd daarbij door het publiek ge
steund, dat met stecnen begon te werpen.
Assistentie van het bureau Groote Pauwen-
steeg slaagde er in de menigte uiteen te
drijven. Twee agenten bekwamen verwon
dingen aan het gelaat, 't H. werd tenslotte
in verzekerde bewaring gesteld.
VAN DE GRENS.
Verscherpt toezicht.
Men meldt aan het „Hbld." uit Zeve
naar
De controle In Duitschland op Hol
landse he inkoop er s, die al zeer ver-scherpt
was, is sedert 1 November nog in bedui
dende mate toegenomen. Op het oogen-
blik hebben de beambten aan de grenssta
tions op Duitsch gebied zich stipt te hou
den aan de hen verstrekte instructies,
welke zoo streng zijn, dat schier alle naar
ons land gaande passagiers zelfs weder
aan den lijve aan een minutieus onderzoek
worden onderworpen. Tot de schoenen
toe moeten de meeslen uittrekken. En
zoo werd ons door reizigers verzekerd
dat bijna alle ingekochte goederen cmver-
biddellijk werden in beslag genomen. Men
begrijpt, dat het onder deze omstandighe
den streng moet worden ontraden de
grens over te gaan om inkoopen te doen,
daar men ons verzekerde dat een specia
le recherchedienst is ingesteld om de stra
ten en winkels af te neuzen van onze
landgenooten.
De burgerij in Duitschland, die aan
vankelijk een afwachtende houding aan
nam, vereenigt zich nu volkomen met
deze maatregelen. Wij \ernemen voorts,
dat eenige nieuwe beambten aan de
grens zijn geplaatst ten einde het onder
zoek ook op de bekende heen en weder
reizende personen in alle scherpte te kun
nen toepassen.
DE RAMP VAN DE „BRANDARIS".
Volgens een bericht in de „Held. Crt."
heeft de burgemeester van Helder, be
kend gemaakt, dat het gewenscht is
nauwkeurig toe le zien of voorwerpen, af
komstig van de „Brandaris", aanspoelen.
Speciaal wordt de aandacht van vletler-
lieden hierop gevestigd. De beschadigde
toestand, waarin de reddingsgordels en
-boeien, die aangespoeld zij, zich bevin
den, schijnt er op te wijzen, dat de moge
lijkheid eener ontploffing niet is 'uitgeslo
ten. Het reddingsmateriaal is zeer sterk,
bidet aan den invloed van het water zeer
goed weerstand en heeft een voldoende
drijf vermogen, zoodat de beschadiging
welhaast niet aan de zee kan worden
toegscbreven. Om meerdere zekerheid
over de oorzaak van de ramp te krijgen,
worden zeevarenden uitgenoodigd goed
te letten op mogelijke wrakstukken en den
toestand, waarin deze zich bevinden. Te
vens wordt toezending verzocht aan den
burgemeester-strandvonder van Terschel
ling van alle stukken, die in dezen licht
kunnen spreiden; op het aanbrengen er
van staat een premie.
OOK TEXEL BEDREIGD.
Door den storm is de Noord-Oostkust
van Texel, sedert de laatste jaren, over
een breedte van 230 M. aanzienlijk afge
nomen.
Op slechts nog 25 meter van de zee ver
wijderd, loopt de polder Volharding groot
gevaar overstroomd te worden, temeer,
daar vooral ook door den laatsten storm
het gevaar grooter is geworden, door het
zich vormen van een bres van 1 meter
hoogte in den dijk van genoemden po'l-
dcr.
Een spoedig ingrijpen is noodzakelijk,
wil men een stuk kostbaren grond van het
eiland niet zien verloren gaan.
IIET ONGEVAL TE SNEEK.
Uit Sneek wordt aan de Tel. gemeld,
dat Ligthart en de gearresteerde T. de
L. in een woordenwisseling waren ge
raakt over het uitwijken bij het fietsen.
Beiden moeten handgemeen zijn geweest,
waarbij het schot van het geladen geweer
is afgegaan, vermoedelrk omdat Eigthart
de L. daarmede een slag wille toebren
gen, dien deze ontweek en waarbij het
geweer is gebroken. T. de L. verkeerde
onder den invloed van sterken drank.
EEN BOEEJB.
De politie te Bussum heeft een 15-
jarigen knaap aangehouden, wegens dief
stal van verschillende kleedingstukken,
ten nadeele van zijn vader. Het ge-
stolene verkocht hij daarna voor een lut
tel bedrag. Het jongmensch, geen on
bekende bij de politie is Woensdag ter
beschikking gesteld van den Officier van
Justitie. Tegen den koopman die het ge-
stolene kocht, is wegens heling proces
verbaal flpgemaakt.
HET AMSTERDAMSCHE RAADSLID
ZUURBIER.
De „Vrije Socialist" schrijft:
Zeg, die Zuurbier schijnt ook al allu
res aan te nemen. Zaterdag moest ik
hem hebben, maar meneer was niet te
spreken.
Was 't 's middags?
Ja.
O, dan boent-ie altijd den grond bij
de drukkerij „Libertas" en dan kan le
met niemand spreken, anders wordt z'n
water koud.
EEN BESTEVAER.
Men schrijft uit Bameveld:
Een gelukkig vader van 77 jaaT en
6 maanden kwam dezer dagen ten ge
meentehuize alhier aangifte doen van de
geboorte van zijn vierden spruit. On
geveer 9 jaar geleden is deze krasse
baas voor het eerst' van zijn leven in
het huwelijk getreden met een vrouwtje,
iuist een halve eeuw jonger dan hij
zelf-
HET NIEUWE BANKBILJET VAN 25.
'De „N. Rott. Crt." schrijft:
De Nederlandsche Bank heeft een nieuw
bankbiljet van 25. Duidelijk zijn op den
voorkant de letters, de cijfers. Frisch rood
is de kleur hier van '1 nieuwe papiertje.
Bovenin staat in een medaillon de kop
van den Zwijger. Zijn Holland, het iand
met breed kronkelend water-en-scihepen,
met fijn silhouetteerende gebouwen en
molens en bruggen, ziet men aan den
benedenkant op een prentje. Aan den lin
kerkant van de voorzij is er verder een
HoUandscli schip, zoo'n wa ter ka st eel uiit
den gouden tijd; aan den anderen zit
Mercurius, een staf houdend of hij een
boompje plant, keurig poseerend. een
been over het andere geslagen.
Keurig, alles, keurige prentjes. En dat
in het "frisch rood, van het nieuwe pa
piertje.
De achterkant van het bankbiljet is
stemmig van toon. Zonderling, rose en
groen allebei. Toch duidelijk ook hier,
zoowel letters als cijfers. En duidelijk'
't prentje, weer, in het midden: een af
beelding van het gebouw der banik, aan
't Rokin te Amsterdam.
Geen eenheid dus, in kleur van liet ge
heel.
Wel eenheid in een verscheidenheid van
afbeeldinkjes, van prentjesl
Waariijke eenheid is ex in mets. De
-stijl" van dit bankbilijet is aan den voor-
1 kant afbeelding van motieven-van-vroeger;
de afbeelding aan den tegenkant zou te
begrijpen ;^n, indien de Bank een fabriek
was of een nijverheidskantoor, met haar
gebouw reclame makend, als met een
adres.
En dit, dit totaal dat stijleenheid ont
beert, is al wat men vermocht te schep
pen nu de tijd toch naar stijl, naar ge
dachte dringt'....
EEN ZONDERLING VERHAAL.
Uit Wedde (Gron.) wordt aan het
„N. v. li. N." gemeld:
Sedert eenigen tijd loopen hier ge
ruchten, als zou er zich een wolf in
de buurt ophouden. Velen hoorden dit
met een ongel o ig schouderophaten aan.
Verschillende personen verklaarden
's avonds een langgerekt gehuil te heb
ben gehoord, ongeveer als van een hond
wanneer er muziek gemaakt wordt, maar
een gehuil van langen duur. Een na
der ingesteld onderzoek bracht aan 't
licht, dat personen uit ons dorp reeds
in den tijd van het korenzichtwi oen
vreemd dier in de bosschen van Wet-
singhuizen hebben gezien, dat er als
volgt uitzag: de voorpooten langer dan
de achterpooten, kleur bruinachtig geel
gevlamd met zwarte dwarsstropen, een
dikke staart, een stompe snuit, recht
opstaande ooren. Het moet dan oen ge
streepte hyena zijn. Overdag hoort men
hem wel, maar hij blijft onzichtbaar.
Toen den persoon, die hom gezien had,
eenige afbeeldingen van dieren werd ge
toond, wees hij direct den hyena aan.
Een grooto hond, waarmee men er
des nachts jacht op maakte, durfde niet
doorloopen, maar verzette zich uit alle
macht, teen men hem meo wilde trek
ken. Het vreemde dier had hem n.l.
al vroeger eens te pakken gehad. Zon
dag hebben een vij "tal jagers er jacht
op gemaakt, maar zagen hem niet. Wel
kwam er luid huilende een kind bij
hen, zeggende, een monsterdier te heb
ben gezien, maar het was zóó ont
steld, dat het de plaats niet durfde
aanwijzen, waar het ondier zich ophield.
TAND VERPLEGING.
Wij lezen in „Hygiëne":
De kolossale verbreiding van het tand
bederf, waardóór een mooi, gaaf gebit
tot een zienswaardigheid van groote zeld
zaamheid is geworden, is in hoofdzaak
le wijten aan het gebrek aan zindelijk
heid, waaraan de groote meerderheid der
bevolking tegenwoordig nog lijdt. Slechts
betrellkelifk weinig mensdhen reinigen
hun gebit aneer dan eenmaal per dag, In
de lagere standen is liet gebruik van de
tandborstel óf geheel onbekend óf de zorg
voor het gebit begirot, als 't grootste on
heil reeds is aangericht.
Nadrukkelijk moet er daarom op gewe
zen worden, dat de nadeelige gevolgen
van het tandbederf door zindelijkheid der
mondholte en dagelijksc'h gebruik van den
tandborstel 'kunnen voorkomen worden.
Minstens 2 maal per dag, 's morgens en
's avonds, moet het gebit gereinigd en de
mond uitgespoeld worden. Het gebruik
van laww water maakt deze bewerking
voor vielen aangenamer. Hoe vroeger ki-n-
deren hieraan gewend worden des fe be
ter, de goede gewoonte wordt hun dan
tot een tweede nauur en hun geheele le
ven zullen zij er de goede gevolgen van
ondervinden.
Vooral 's avonds is de land-reiniging het
noodigst, want 's nachts gaan de spijsres-
ten, die tusschen de landen blijven zi'ten,
't gemakkeiijkst in bederf over. Het tan
denpoetsen moet dan ook niet alleen dwars
over de tanden, maar meer nog op en
neer geschieden, omdat zóó spijsresten,
die tusschen de tanden zitten, best door
de haren van den landborstel worden
weggeveegd. Als tandpoeder, dat eens per
week gebruikt kan worden, is fijn gepul
veriseerde magnesia of geprecipiteerde
kalk aan te bevelen, alle scherpe poeders
en mondwaters moeten vermeden worden,
daar zij het glazuur der tanden aantasten.
Om het gebit in goeden toestand te hou-
den. is het verder noodig de tanden niet
voor verrichtingen te gebruiken, waarvoor
zij niet geschapen zijn, b.v. voor het kra
ken van noten en het afbijten van een
draad garen, voorts is hot vermijden van
te hcete en te koude spijzen en dranken
en vooral de plotselinge afwisseling van
beide va:n groot belang, daar zoowel door
bet een als door het ander hot glazuur
der tanden springt. Ook het uitzuigen van
citroenen en het eten van zoetigheden
schaadt de tanden, terwijl daarentegen
flink kauwen van grof brood (rogge
brood) en het gebruik van kalkrijlk voed
sel (haverdegort, spinazie), vooral voor
kinderen uitstekend is om de tanden te
versterken.
Bij reeds aanwezig tandbederf moet de
tamdverpleging met verdubbelden ijver
worden doorgevoerd. Ook het dagelijksch
gebruilk van een desinfecteerend mond
water, b.v. verdunde alcohol, is raadzaam,
maar bovenal verzuime men dan niet <te
aangetaste tanden door den landarts te
laten behandelen. De tandheelkunde heeft
het tegenwoordig ver gebracht, zoowel 'jn
het plonubeeren en conserVeeren als in
het pijnloos uittrekken van landen en het
inzetten van kunsttanden. Van grooten
zegen voor het instandhouden van goede
gebitten bij bet opgroeiende ges la abt, zijn
de inrichtingen voor school'andverzor-
girig, die vooral in de groote steden te
vinden ziin.
RaTTENPLAAG te volendam.
Uit Volendam wordt gemeld, dat het
niet alleen de besmettelijke ziekte is on
der 't pluimvee, waarmee de eenden-
boeren aldaar te kampen hebben, ook
hebben zij last en schade te verduren
van het ontzettend groot aantal ratten.
Er zijn er bij als katten zoo groot. Op
sommige plaatsen is het aantal dier
knaagdieren zóó aanmerkelijk, dat men
li ens het voederen maar onmiddellijk bij
de hokken blijft, omdat anders de ratten
meer van het voer weghalen dan de een
den.
Aanvaring. Het Nederlandschc s.s.
„Brielle", van Amsterdam naar Oost-
Afrika vertrokken, is in de Hamburger
haven in aanvaring geweest" met het
Duitsche s.s. „Holstein". Beide schepen
beliepen ernstige averij.
De „Brielle" zal de reis niet voortzet
ten, doch worden vervangen door het
stoomschip „Bourne", dat verdoopt in
„Bennckont" 12 dezer onder Nederlands
sche vlag van Amsterdam vertrekt.
Procesverbaal tegen een telepaath.
Tegen den telepaath. Maloitz, die in ver
schillende plaatsen van West-FriesIarW
séances geeft, is procesverbaal opgemaakt
wegens het onbevoegd uitoefenen der ge
nccskunde.
„Dc President van Ileel". Te Vlaar
dingen is binnengesleept de stoomreddings
boot „President van Heet", welke in dea
storni van 22 op 23 October aan den Hoek
van Holland is verongelukt. Zij is op d<
slcephelling vari de firma A. de Jong ge
bracht. Het boventuig is geheel weggesla
gen, doch de machine schijnt niet bescha
digd te zijn.
NEDERLANDSCHE MERKENVER-
EENIGING.
De ernstige moeilijkheden, die zoowa
Nederlandsche als buitenlandsche fabri
kanten van merkartikelen bij de bescher
ming hunner reohten in Nederland on
dervinden, heeft aanleiding gegeven tol
de stichting- van een Nedertanusche mer
le enveroen i gi rag
Naar het voo-fceeld der Ergelsche Tra
deinarks Federation zal deze organisa
tie zich ten doel stellen de belangen dei
fabrikanten te behartigen, zooveel moge
lijk in overleg en samenwerking me'
grossiers en detaillisten.
Het voorloopig bestuur der vereent-
ging, waarin zoowel Nederlandsche als
de Engelsche, Am-erikaansche, F ranser*
en Duitsche industrie vertegenwoordlea
zijn, bestaat uit de heeren- mr. H P
Marchant, lid der Tweede Kamer,
Gravenhage, voorzitter; mr. A. E. voi
Saber, Amsterdam, sescretaris; A. Kool
hoven, "Amsterdam; dr. H. Nanning, "s-
Gravenhage; A A. Bosman. ?«f. B. Neu
mann, P. J. S-theeman, J H. Lnhneman
R. P. Mosenthal, Henri Hage-meüer, alle
le Amsterdam; A M Boom. Arnhem.
De eerste algemeene s-ergadering zal
nog in de maand November te Amstei
dam gehouden worden.
RIJKSBESTELLINGEN TN HET BUI
TENLAND.
Het hoofdbestuur van den Alg. Ned
Typografenbond heeft een profest gezon
den aan den Minister van I. H. en N.
naar aanleiding van het voornemen, om
een periodiek drukwerk, dat gemiddeld
per jaar aan minstens 20 zct'ers en druk.
kers werk en brood verschaft, voortaan
in Duitschland le doen vervaardigen.
De houtverscheping van Archangel naai
Nederlandsche havens, welke sedert het
uitbreken van der oorlog was gestaakt
geweest, is thans wederom hervat.
Maandagmiddag kwam het Noorsche
s.s. „Alex" als eerste boot van Archan
gel met een lading hout in de Amster-
damsche haven binnen.
nOORD-HOf .LANOSOHE VERE.ENIGING
HET WITTE KRUIS
Bij de op 1 November gehouden trek
king ziin uitgeloot 20 seriën: 835 954
1230 1644 1983 2037 2186 2349 2735 2909
3163 3682 3745 3868 4282 4438 4671 5623
6142 6876
Bij de opvolgende pnenvietrekking zirn
uitgeloot-van serie 3745 no. 3 met f 10 WO
serie 2037 no. 24 met f 250; serie 2037
no 3 met 100 a 50; serie 21.36 no. 33,
serie 4282 no. 36. serie 5623 no. 24, serie
6142 no. 48 en serie 6142 no. 49.
en de volgende met f 25:
Serie
No
Serie No.
Serie No.
Serie No.
835
5
835
15
954
3
954
22
954
39
120
8
1230
16
1644
48
198.3
19
2037
8
2037
15
2186
5
2349
6
2349
27
2349
36
2735
41
2909
3
2909
22
3163
13
3682
1
3682
2
3682
12
3682
19
3682
44
3745
20
3745
27
3745
34
3868
50
4282
38
4438
3
4438
11
4438
24
4438
32
4671
6
4671
42
5623
26
5623
42
5623
49
6142
10
6142
20
6142
41
1644
33.
Alle andere nummers vervat in de
bovengen seriën ziin aflosbaar met 15.
Betaalbar- r- 1 ""ei
ONZE ZOETEWATERVISSOHERIJ.
De zalmvisscherij leverde op onze ri
vieren, althans op de lager gelegen vis-
scberijen, in de afgeloopen week wel iets
betere resultaten op, maar do ruimere
vangst bepaalde zich uitsluiten! tot die
van z.g. k 1 ine scliotzalmpjes of zeefo
rellen. Geen enkele winterza'm werd be
machtigd en slechts een gering aantal
zomerzalmen, ofschoon in verscheidene
riviervlakken enkele beroe; s-, isscheie, ook
des nachts, hun drijfnetten te water
brachten. De gezamenlijke mark tem voer
bestond uit ongeveer 40 zalmen, waar
van enkele kleine zomerzalmen waren
en de overige schotjos of zeeforellen.
Zomerzalmen, die klein van stuk waren
en die, wat qualiteit betreft, ongunstig
afsteken bij die van vorige maanden,
konden op den afslag opbrengen van
f 1.501.75 per pond, schotjes van f 1.50
5, zeeforellen van f 1.502.15 per
stuk. De besomming aan andere stand-
of schubviscn was over het algemeen, op
enkele uitzonderingen na, beneden het
middelmatige. Vooral met do vischzegen,
waarmee druk gevischt werd, waren de
uitkomsten zeer teleurstellend. Op de
Waal vingen de visschers slechts eenige
partijen witvisch, in hoofdzaak als ge
woonlijk wat snoek, baars, bliek en voorn.
Op de Maas daarentegen bij Gennep
was de vangst tengevolge van het was
sende water vrij bevredigendhier en
daar werden voldoende hoeveelheden bra
sem en berm buitgemaakt. In de binnen
wateren zijn tal van visschers nog steeds
druk in de weer om hun gepachte wateren
met alle geoorloofd vischtuig af te visschen
maar de opbrengst voldeed niet overal aan
de verwachting. De palingvisscherij met
ankerkuiten blijkt tot dusver zeer onbe
vredigend, alleen met de fuiken werd
tamelijk veel gevangen, meestal dunne
aal van minder marktwaarde. Dunne aal
kon aan den wal opbrengen 2535ct-,
dunne paling beneden één pond 65
75ct., dikka" paling van één pond en
zwaarder f 1.201.35, zeelt 3040 ct.,
snoek 3545 ct., baars 2030 ct., groote
bliek 1620 ct-, kleine bliek 812 ct*
voorn 57 alles per pond.
