pmimtmmEmQïMK,
BUITENLAND
BINNENLAND
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
DE VIOOL.
DINSDAG 8 NOVEMBER 1921
De Washingtonsche Conferentie.
De Staatsgreep in Hongarije.
De toestand in Ierland.
FEUILLETON.
Vertaald uit het Engelsch dooi Hen
riëtte v. d. Waardea.
AFKEURING VAN LIBERALE
ZIJDE.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
De A. R. K. A.
DE VETVOORZIENING DER
TOEKOMST.
t weede Blad.
(Irondwetsherziening. Troonopvolging.
De débatten leveren niet veel zaaks op.
Do desbetreffende voorstellen in zake
lo eigenlijke troonopvolging van de
Staatscommissie, zijn door de Eegeering
geheel overgenomen. Van dezen grond
slag dient men uit te gaan, tot goed be
grip van de discussies in de Tweede Ka
mer. Deze voorstellen hebben in 't
algemeen deze strekking, dat „die be
palingen, welke anderen, dan nakome
lingen van de thans regeerende vorstin
tot de regeering kunnen roopen, worden
geschrapt, terwijl de troonopvolging,
indien mannelijke, uit mannen gekomen
nakomelingen ontbreken, beperkt wordt
tot het tweede geslacht uit den laatst
overleden koning gesproten." (Rapport
tier staatscommi sie). De voornaam te be
doeling bij deze wijziging is dus, om
het eens vooral onmogelijk te maken, dat
de troon zou worden bestegen door een
buitenlandschen prins, die met ons volk
in geen enkele betrekking staat.
Wij achten dit zeer goed gezien en
in 't algemeen was men het in de Ka-
pier er mee eens. Slechts de anti-revo-
lutionnaire heer De Monté Verloren, wil
de per sé de bestaande bepalingen hand
haven. Hij vond de regeeringsvoorstel-
len bedenkelijk, zóó bedenke ijk zelfs, dat
ze de geheele herziening der Grondwet
voor hem onaannemelijk maken. Zijn be
toog kwam hierop neer, dat, door de
regeeringsvoorstellen de zekerheid van
het behoud tot in verre toekomst van
onzen huidige staatsvorm uitermate ver
zwakt wordt, waartegen het voorkomen
van het nadeel van een vreemden prins
op onzen troon niet kan opwegen, te
minder waar deze pretendent „zich hier
te lande voor zijn taak zal kunnen voor
bereiden."
Ook de partijgenooten van den heer
De Hontê Verloren, de heeren Eutgers
en Snoeck Henkemans hadden bezwa
ren, maar deze waren van minder prin-
cipiëele beteekenis. Het spreekt van zelf,
dat de Minister van Binnenlandsche Za
ken zich geenszins met de zienswijze van
den hear Verloren kon vereenigen.
Van socialistische en communistische
zijde wordt getracht, en dit stelselmatig,
de voorstelling te wekken, dat liefde
voor- en gehechtheid aan het Oranje
huis eigenlijk slechts in sommige, de
z.g. kapitalistische, groepen van ons volk
werkelijk te vinden is. De arbeiders
zoo poogt men van die zijde den in-
tïruk te vestigen staan, zooai niet
vijandig, dan toch onverschillig tegen
over onze dynastie. Mr. Troelstra is,
gedurende de vorige dagen, met een
nadrukkelijke poging om dezen indruk
to vestigen bezig geweest en van revó-
revolutionnaire zijde heeft men deza wijze
van voorstelling gre'.ig overgenomen. Na
dat de lieer Kolthek had betoogd, dat
do beteekenis van onze Koningin door
de andere partijen slechts in zooverre
erkend wordt, als men haar persoon kan
misbruiken voor politieke demonstraties
de spr. doelde daarbij n.b. op de
treffend spontane en gee tdriftrre hulde,
welke zoo goed als geheel het volk H.M.
in de bange dagen van November 1918
heeft gebracht heeft de communist
Van Eaves'.eyn, die ten stelligste ont
kend had, dat de arbeidersklasse van
liefde voor het Oranjehuis vervuld zou
zi n, opnieuw onomwonden als zijn mee-
ping verklaard, dat deze gehechtheid
aan ons vorstenhuis „niet een histori-
schen, doch een kapitalistischen wortel
heeft."
Het moet ons van 't hart: veel zaaks
heeft de vergadering van Donderdag en
Vrijdag niet opgeleverd.
Dg gevoerde debatten stonden van so
cialistische en communistische zijde in
't toeken der partij-reclame. Het was
over en weer tusschen de socia
listen en oommnni ten een kruisvuur
van persoonlijke hatelijkheden en vin
nigheid] es.
Prins Tokoegawa, het hoofd van de
Japansohe delegatie ter Washingtonsche
conferentie heeft in een interview met een
verlegenweordiger van de „New York
World" te Washington verklaard, dat wat
Japan en de rest van de wereld wensehen,
is een steviger grondslag voor internatio
nalen vrede. Hij geloofde dat de beste
verzekering van een zoodanigen vrede de
vorming zou zijn van een entente cordiale
tusschen de Vereenigde Slaten, Japan,
Groot-Britannië, Frankrijk en Italië. Uit
zijn eigen naam sprekende, verklaarde de
prins dat hij ter conferentie kwam met
het vertangen als van een kleinen jongen,
die een lang-gekoesterden droom van
vrede in den Stillen Oceaan vervuld wil
zien. „Ik ben er weer", zeide hij, „om van
het begin tot het einde de kaarten op
tafel te leggen. In onzen honger naar en
jacht op vrede hebben wij, volk van Nip
pon, ons over niets te schamen en niets
te verbergen."
De Japanners, verklaarde hij verder,
kwamen ter conferentie met de bedoeling
president Harding's hooge verwachtingen
te doen triomfeeren. doch prins Tokoe-
gawa en zijn landgenooten moesten doov
hun naburen dan ook worden behandeld
als menschelijke wezens als menschen,
die bezig waren te worstelen met duizend
en-een verwikkelde vraagstukken. De prins
verklaarde dal de achterdocht, die som
mige Amerikanen koesterden, dat het
Engclsch-Japansche verdrag tegen de Ver
eenigde Staten was geridht, monsterachtig
en krankzinnig was.
De onttroningswet.
De Hongaarsche Nationale Vergadering
heelt Zondag de onttroningswei betreffen
de het huis Habsburg met algemeenc
stemmen in derde lezing aangenomen.
Het afscheid van Karl en Zita.
Sauerwein, de bekende modewerker van
de „Matin" is de eenige journalist ge
weest, die tegenwoordig was bij Karl's
afscheid van Hongarije. Plaats en uur van
Karl's vertrek waren zorgvuldig geheim
gehouden. Sauerwein wist er toch achter
te komen, huurde een auto en na vele
avonturen kwam hij aan den oever van
den Donau, waar de twee kanonneerboo-
ten lagen. Het was er heel eenzaam in de
streek. Slechts een paar boeren waren
gekomen om bloemen te brengen. Op de
kanonneerboot „Gloworm" waren voor
Karl en Zita ingericht een tamelijk groot
slaapvertrek met twee bedden en een
kleine werkkamer. Het ex-keizerpaar
wordt vergezeld door gravin Boerolriczeny,
graaf Esterhazy, een knecht en een kamer
meisje.
Karl hield zich goed toen hij aan boord
stapte. Het scheen Zita, die een baby
verwacht, moeite te kosten over de kleine
loopplank te gaan. Engelscshe matrozen
haalden een leuningstoel, die bedekt was
met de EngelsChe vlag, en wilden Zita
naar het schip dragen. Maar zij dankte
lachend en liep toch dapper de plank over.
De Hongaarsche officieren, die Karl
vergezelden, gedroegen zich heel ruw en
onbeleefd. De entente-officieren daarente
gen probeerden hem hel afscheid zoo ge
makkelijk mogelijk te maken.
Toen Karl de deur van zijn kajuit open
maakte om naar den oever te kijken, zag
hij geen enkelen Hongaarsohen o-fficicr
meer. Die waren allen al weg geloopen.
Hij zag alleen een gendarme, een recher
cheur en een ouden, idioten hoer, die ge
komen was om.... keizer Franz Joseph
te begroeten. Kari ging tie kajuit in en
sloeg de deur achter zich dicht.
VRIJ RONDLOOPENDE MISDADIGERS.
Er wordt terecht geklaagd over de toe
nemende misdadigheid en het ontstellend
aantal moorden, die op de meest onbe
schaamde wijze worden bedreven. Maar
wanneer men leest, op welk een onver
antwoordelijke wijze polilie en justitie de
misdadigers laten rondioopen en kans ge
ven tot ontvluchten, dan behoeft men zidh
over de vermeerdering van de misdaden
niet meer te verbazen.
Ziehier een tweetal feiten van de laat
ste dagen, welke op die lichtzinnige han-
delwijze der Overheid wijzen:
De gewezen voorzitter van de commu
nistische partij in Duitschland Brandler
werd wegens het deelnemen aan den op
stand in middel Duitschland in April van
dit jaar veroordeeld lot 6 jaar vesting-
straf, die hij moest doorbrengen in Go"/
now. Hij schreef maanden geleden 'ij-
den s een „verlof van lien dagen - aan
het partijbestuur, dat hij zroveel vrijheid
genoot, dat hij den indruk had gekregen,
alsof men niet ongaarne zou zien, dat hij
ontvluchtte. Maar hij dacht er niet over
van deze uitnoodiging gebruik te maken.
In de s'ad Gollnow mocht hij eigenlijk
vrij rondioopen. Dat deed hij den 29en
October weer. Doch van deze wandeling
keerde hij niet terug. Hij is hoogstwaar
schijnlijk naar Danzig gegaan en men
vermoedt, dat hij den weg heeft gevon
den naar Rusland.
Een tweede feit:
Zaterdag werd te Weenen verteli, dat
een der moordenaars van Erzberger, Kurt
Tillesen te Marbach a. d. Donau gevan
gen was genomen, doch weer had weten
te on'snappen. De gendarmerie te Mar
bach had den jongen man, die het voor
Tillesen karakteristieke lidteeken m het
gezicht had, gearresteerd. Tijdens het es
corte in den trein sprong nij echter uit
een coupéraam en men kon hem niet te
rugvinden.
DE VERLAGING DER POST-
TARïEVEN.
De minister der posterijen, de lieer Kel-
laway heeft, gelijk reeds met een enkel
woord werd gemeld, gezinspeeld op een
mogelijke verlaging der posttarieven in
het volgende jaar. Hij deelde dit mee in
een vergadering der liberale vereeniging
van Rushden, waarbij hij er op wees, dat
de uilgaven van den postdienst voor liet
loopendc jaar 70 mdllioen bedroegen,
waarvan 45 millioen werd besteed voor
salarissen en loonen. Een tekort betee-
kende volgens hem. dat er een subsidie
werd gegeven voor salarissen en loonen;
dit noemde de minister een demoralisee
renden stand van zaken en als men dit
ongehinderd Het voortduren, zou dit een
precedent gevormd hebben, dat in han
den van een socialistische regeering gebe
zigd had kunnen worden voor corruptie
op groote schaal. Het ideale middel om
dc tarieven te verlagen was volgens den
minister de kosten te verminderen. Het
deed hem genoegen, te kunnen mededee-
len, dal hij hiermee bezig was. Het per
soneel was voortdurend aanzienlijk ver
minderd en daarmee zou worden voortge
gaan zoolang de dienst er niet onder leed.
Bovendien was nog op andere wijze op
den dienst bezuinigd, en de minister
hoopte dan ook bij de indiening der vol
gende begrooting te kunnen mededeelen,
dat er geen subsidie van bijna 7 millioen
uit de schatkist meer noodig was, maar
lat in plaats daarvan de dienst zich niet
alleen zelf kon bekrimpen, maar dat het
ook mogelijk was af te komen van de
verhoogde tarieven.
Ook besprak de minister bet denkbeeld
om het stuiversport en de briefkaart van
een balven stuiver weer in te voeren.
Keerde men aldus terug tot dc tarieven
van vóór den oorlog en ware het aantal
poststukken even groot als toen, dan zou
bet grooter aantal brieven, briefkaarten
enz. een millioen pond meer opleveren.
Maar het verlies door de verlaging van
het port zou IQ millioen pond bedragen,
zoodot dit denkbeeld een verlies zou be-
teekenen van 18 millioen pond per j aar.
DE BELASTINGEN IN ENGELAND.
Hoe noodzakelijk het is dat er wijziging
komt m de belastingheffing, blijkt uit het
officieel verslag omtrent de heffingen
van belastingen van hen. die van belegd
kapitaal leven. Iemand die op deze wijze
•n inkomen heeft van 100 pond st. 's
jaars, kan slechts IS sh. van elk pond
voor zich houden. Degene, die 150.000
pond sterling 's jaars inkomen heeft be
haalt 15 sh. 5 d. in het pond belasting, be
houdt dus van elkponddus 4 sh. 7 d. Nu
kan degene, die weinig bezit gemakkelijk
zeggen „dat hij best tevreden zou zijn als
hij jaarlijks nog meer dan 20.000 pond
sterling te verteren had", maar een feit is
toch dat dergdijke beffingen bet ge
heele Engelsche leven gewijzigd wordt en
niet ten goede. Dc verkoop der oude land
goederen is niet steeds een goed ding,
want zulk een verkoop treft velen in dc
maatschappij en vernietigt veel waarop de
Engelschman trotsch was, ook al behoor
dc hij niet tot de gegoeden onder de
„edelen" van bet platteland.
De *>nderhande\inge*>
Sir James Craig, de premier van Ulster,
heeft aan het eind der week verschillende
langdurige conferenties gehad met den
Britsdien premier en andere ministers
onder wie Chamberlain Craig neen
eveneens geconfereerd met lord Ca^son,
zijn voorganger als ledder der uisi
partij.
DRAADLOOZE DIENST THUIS.
De directie van de Rijkspost te Berlijn
is thans bezig een draadioozen „Rund-
spruchdienst" in te richten in de hoofd
stad, waardoor lang draadloos-telefoni-
scben weg van een centraal bureau ml
den a bonne's voor hen belangrijke eco
nomische berichten onmiddellijk worden
medegedeeld, b.v. de koers der beurzen
in New-York, Londen Parijs, Amster
dam. De ontvangsttoestellen worden bij de
abonné's in huis geplaatst. De buur kost
4000 mark per jaar. Bovendien moet dan
nog het honorarium betaald worden van
de maatschappij, die voor het nieuws
zorgt, de „Eildienst für amtliche
private Handelsnachrichten".
DE KELLNERSSTAKING IN BER
LIJN OPGEHEVEN.
Aan le kellnersstaking te Berlijn is Za
terdag een eind gemaakt, door dat beide
partijen verklaard hebben zich te zullen
houden aan de beslissing van een scheids
gerecht.
De kellners in bier- en tuinlokalen
krijgen een minimum loon van 1600 mark
per maand, in koffiehuizen en wijnloka
len van 1800 mark. Van alle spijzen en
dranken zal een toeslag van 10 procent
Roman door MYRTLE REED.
'41
Ze kon hem niet zeggen, dat ze van
gedachten veranderd was, dat ze zijn ge
selschap niet langer verkoos, dal hij ge-
'rust naar beneden kon gaan om op Herr
■^auiinann le wachten.
de pjjoliilke stille, die volgde verzon
Z'j r^rsehillende uitvluchten, en eindelijk
klaarde haar gez;cht op
u. '"oh hier bent, zei ze, om op
„mem buis (e passelli zou it wel op
groenten uit kunnen gaan voor het di
ner van .pneiu Rruder. Hij zal zoo hon
gerig zijn van zijn langen toclvt, en zoo-
nls 11 z'e', Kaa' nog niet peg enen.
II wilt mij wel even excoseeren, ja?
Met het grootste pleizier, antwoord
de Lynn oprecht.
Dan kan ik ook gerust gaan, het is
heel vriendelijk van u
Ze was pas een paar minuten weg,
loen de slorm losbrak. Lynn zag de wilde
Pogen hel dal geeselen en een gevoel van
behagelijke veiligheid kwam als een. ge
heel nieuwe emotie over hem. Hij zou nu
een poosje alleen kunnen zijn, alleen
en toch beschut tegen den storm.
Soms, na een droevige of blijde erva
ring bekijkt men de levenlooze dingen
om zich heen met verwondering. De ge
broken vaas, al de eigenaardige dingen
in deze kamer spraken van het Verleden.
Hier bad hij onnadenkend de Cremona
aangeraakt, en zich de tijdelijke vijand
schap van Frau'lein op den hats gehaald.
Haar afkeer van hem was pas vermin
derd, toen hij en Iris dien afschnwelijken
vlinder gemaakt hadden, die in een hoek
prijkte. Zijn geest ging terug naar den
dag, toen zij hem gemaakt hadden, alleen
in de groote eetkamer. Hij zag den lieven
ernst op het gezicht van het meisje toen
ze de voelhorens er aan lijmde.
Nu was de eetkamer ledig, alleen de
Veest van het verleden spookte er in rond.
Tante Peace rustte op het kerkhof, de
koorts was ten einde, en Iris, Iris was
wegt een schrijdende leegte achterlatend.
De vlinder was overgebleven, dat
waardelooze papieren ding. Dc schoone
gedachten, waar zijn geest zich mee be
zig gehouden had, waren verdwenen. In
hun plaats was een zielcipijn gekomen,
die met de dagen groeide en waarvoor
de nacht geen verlichting bracht.
In het begin had Lynn zich absoluut
alleen voelen slaan. Nu begon hij te ge
voelen, dat hij verbroederd was met zoo
vele anderen. Hij voelde zich als j,n een
opgepakte schouwburg als de lichten
eensklaps uitgaan, absoluut geïsoleerd en
zich toch bewust, dat hij omringd is door
uienscb.cn, die dezelfde emoties doelen.
De donder rolde door het dal, en de
bliksem spleet de wolken. De grijze regen
zweepte tegen de ruiten en het huis
kreunde in den wind. Toen nam de storm
bijna zoo plotseling af als hij was opge
komen, en een glimlach vertoonde zich
aan Lvnn,s mond.
Diamanten schitterden op iederen tak
en het gras was er mee bezaaid. Het ge
lach van blijde kinderen klonk in zijn
ooren en een regenboog van levende kleu
ren spande zich over het dal.
Lynn zuchtte zwaar want de schoon
heid van dit alles zond een golf van pijn,
sidderend door zijn geheele lichaam. De
viool van den Meester lag op de piano en
hij nam haar op, alleen ziende, dat het
de Cremona niet was.
Toen zijn vingers de snaren aanraakten,
voelde hij het instrument opeens als een
oude bekende, als een vriend, dien men
na een scheiding weer terug ziet. Hij
zette de snaren vast, nam den strijkstok,
en begon te spelen.
Het was het adagio van hel concert
stuk, waarvan de Meester gezegd had,
dat het vol van harlcpijn was. In de
geheele muziekgeschiedenis was, niets ge-
gehev "enwörtfen. Van de som, die deze 10
procent opbrengen, zal het minimumloon
worden afgetrokken. Wat. er over blijft
zal verdeeld worden onder de kellners
van de inrichting.
Er zullen plakkaten aangeplakt worden,
waarin het personeel vraagt geen fooien
meer te geven, daar het aannemen con
tractueel verboden is.
STORM.
Zondagmorgen heeft boven die Brilsche
eilanden de hevigste storm gewoed, die
sedert vele maanden is voorgekomen. Hij
heeft groote schade aangericht. Dc ge
heele Kanaalscheepvaart stond stil. De
pieren te Calais stonden blank. Een Fram-
sche mailboot di euit Dover vertrok, werd
gedwongen te Folkstone binnen le loo-
pen, daar zij Calais niet konden bereiken.
Driehonderd passagiers uit Londen, die
het vasteland tot besteming hadden,
moesten te Dover blijven. De storm in
bet Kanaal hield gisteren den geheelen
dag aan. Van vele schepen kwam bericht
daf zij in moeilijkheden verkeerden. Tot
nogtoe is geen bericht binnengekomen,
dat levens verloren zijn gegaan.
BRILLANTEN IN BROOD.
In Berlijnsche bladen lezen wij, dat de
Ams-terdamsche koopman Pollack er een
eigenaardige methode op had gevonden
brilt anten over de Duitschc grens te
smokkelen. De recherche le Berlijn had er
de lucht van gekregen, dat Pollack goud
en briljanten over de grens wilde brengen.
Zij liet hem nagaan door een van haar
ambtenaren. En bij het onderzoek te
Bentiheim werden inderdaad in een ben
zine-sign renaan.steker 44 brillanten gevon
den. Op dat oogenfolik haalde Pollack
boterhammen uit zijn zak en begon te
„ontbijten". Wat natuurlijk achterdocht
wekte. De boterham we.rd bekeken. En in
de dikke boterlaag vond men brillanten,
twee ringen en een broche. Ail dat moons,
ter waarde van anderhalf millioen mark,
werd in beslag genomen.
De rechter heeft het beslag opgeheven
voor de brillanten, niet voor de ringen en
de broche, omdat bewezen kon worden,
dat deze in een .jSchiebercafé" door Pol
lack waren gekocht.
Voor den Hoogen Raad te Leipzig
zullen den 7en December terecht staan de
heeren von Jagow, von Wangenheim en
Schiicle, wegens deelnemen aan den Kapp-
Putsch.
Officieel wordt gemeld, dat er schik
kingen zijn getroffen voor de vestiging
van duizend gezinnen uit Groot-Brilitannië
op een terrein van 200.000 acres (acre is
ruim 4000 vierk. M.) in Britsdh-Columbia.
Over de nieuwbakken anti-papistische
partij, waarover we onlangB onze mee
ning gezegd hebben, is ook het liberale
„Vaderland" allerminst te spreken.
Het bevat een scherp afkeurend artikel,
waarvoor de aanhef als volgt luidt:
„Wij kunnen de nieuwe partij, die
zich als Hervormde (Gereformeerde)
Staatspartij is komen aandienen, aller
minst welkom toeroepen. Aan anderen
de verheuging, dat Rechts daarvan na
deel zal lijden, voor ons is het beslissend
dat die partij er eens is, die als ze
vasten voet krijgt, den godsdiensthaat, in
easu tegen de Katholieken, in hooge mate
zal bevorderen. Dat dit ook het doel
ie, blijkt reeds uit de voor de Katholieken
hoogst beleedigende woorden, waarin art.
2 vervat is, nl.: „Zij erkent in tegen
stelling met de beginselen van Rome
en van de revolutie, enz." Wie voelt
niet wat het is voor den Roomsche, om
met den revolutionair in één adem ge
noemd te worden? Wie bespeurt hier
niet den opzettelijken wil om anders
denkenden zco onaangenaam mogelijk te
zijn?
Zeer juist is ook de uiteenzetting van
het Vrijzinnige blad van de houding
des heeren de Savomin Lohman in de
allerlaatste jaren.
Men heeft blijkbaar gehoopt, aldus het
„Vad." vooral van Christelijke-Histori-
scho zijde, dat men door zich met allo
macht tegen de opheffing van het pro
cessieverbod te verzetten, de oprichting
van de nieuwe partij, die feitelijk niets
anders is dan eene continuatie van de
Frieseh-Ohristelijk-Hi torische, zou kun
nen voorkomen. Maar nu dat doel niet
bereikt is, zal de heer de Savornin Loh
man toch wel moeten bekennen, dat hij
met zijne felle anti-Roomsohe politiek
van den laatsten tijd eene groote fout
heeft begaan. In de eerste plaats lag
die niet in zijn lijn, waar hij altijd krach
tig voor de conscientievrijheid van an
deren heeft gestreden. Wat heerlijke her
innering hebben wij te dien opzichte niet
aan Hem uit do Staatscommissie voor het
Onderwijs, waarin hij, als 'een tweede
Aristides, den na.am van den rechtvaar
dige ten volle verdiend heeft, omdat hij
zich tegen alles verzet heeft wat on
recht jegens de voorstanders van het
Openbaar Onderwijs of jegens die van
het Bijzonder Onderwijs geweest zou zijn.
Maar daar is nog iets anders. Het is
niet aan te nemen, dat een staatsman
van den rang van den heer Lohman
niet zou inzien, dat de opheffing van
het processieverbod slechts eene kwestie
van tijd is hier te lande, waarin de idéé
van godsdienstvrijheid meer en meer veld
wint. Welnu, was het dan reeds uit een
politiek oogpunt voor het Protestantsche
deel der Coalitie niet beter geweest, als
zij zich de kies maar dadelijk had laten
trekken, al zou dit op verlies bij de stem
bus van 1922 zijn komen te staan? Nu
blijft de kwestie er eene, waarop iedere
candidaat van de Christelijk-Histori-
schen bij volgende verkiezingen zal wor
den geëxamineerd, om niet te zeggen
getorqueerd, en komen de Christelijk-
Historischen in de weinig benijdbare po
sitie van den man, die aan kiespijn leed,
en wel telkens naar den tandarts wan
delde, maar bij diens deur gekomen, we
derom den terugtocht aanvaardde.
Buitengewone Algemeene Vergadering.
De Algemeene R. K. Ambtenarenver-
eeniging hield Zaterdag te 's-Hertogen-
bosch een buitengewone algemeene ver
vergadering.
De voorzitter de heer von Prijtag
Drabbe huldigde den tweeden secretaris,
den heer Narvinck, die om gezondheids
redenen als bestuurslid bedankt.
De afd. Groningen stelde voor f 1000
te bestemmen voor de R. K. Universi
teit. Het hoofdbestuur zal daarover eer
lang een voorstel doen.
Medegedeeld werd, dat overeenstem
ming is tot stand gekomen met de Chris
telijke Centrale, waardoor de actie thans
zal uitgaan van 30.000 personen in plaats
van 20.000.
De voorgestelde wijzigingen in het reg
lement werden, na eenige besprekingen
en aanvulling goedgekeurd.
Aan artikel 1 wordt toegevoegd, dat
de vereeniging gesteld is onder bescher
ming van het Goddelijk Hart van Jezus.
Zeer lang, ook nog na de pauze, werd
gedebatteerd over een voorstel van de
afd. Eindhoven aangaande reorganisatie
der A. R. K. A., zoodanig, dat afzon
derlijke vakvereenigingen gevormd kan
nen worden onder federatief verband,
terwijl de 'leden zich aansluiten bij een
standsorganisatie.
Het eind was, dat de afd. Eindhoven
haar voorstel introk. Zij diende tegelijk
een ander in, behelzende, dat een com
missie zal worden benoemd, welke een
onderzoek instelt naar de fouten, doch
die tevens de middelen ter verbetering
aangeeft. Dit voorstel werd met nage
noeg algemeene stemmen aangenomen.
Er werd gesproken over het orgaan
en ten slotte werd besloten, dat heit een
weekblad wordt en het hoofdbestuur
wordt gemachtigd hiertoe te komen hin
de raming van 10.000 gulden.
Besloten werd, dat de steunfondscom-
mis-ie een tweede rapport zal uitbrengen.
Jaarlijks zal 10 cent per lid aan het
Centraal Bureau der K. S. A. afgedra
gen worden.
Er werd nog langdurig gedebatteerd
over het standpunt, in te nemen tegen
over de organisatie van den werkne-
menden middenstand.
De behoefte aan olie en vetten is in de
laatste jaren sterk toegenomen' en vooral
de oorlog beeft dat zeer vergroot schrijft
de „Delftsche Crt" Dat de oliepalmen
een belangrijk aandeel in de versehoffuig
van plamtenvetten hebben, blijkt uit de
vergelijking met de copra. In de jaren
vóór de oorlog kon tropisch Afrika on
geveer 125.000 ton palmolie en 325.000
ton patnipj'ten uitvoeren, terwijl de to-
taaluitvoer van copra uit alle producee-
rende landen te zamen ruim 500.000 ton
en die van de kokos-olie JOO.OOO ton be
droeg. Bij vergelijking van de waarde
der olie van palmpitlen en copra ziet men,
dat de oliepalm in zijn beteekenis voor
de wereldmarkt der olie weinig meer dan
een vierde bij die van den kokos-palm
achterstaat En nu verkeert de oliepalm
•:og in dc ongunstige omstandigheid, dat
hij meest voorkomt in streken met pri
mitieve land'bouwtoeslandien en weinig
hulpmiddelen voor het verkeer, terwijl dc
kokos-palm in dit opzicht meer begun
stigd is. Aangenomen mag daarom wor
den, dat in de toekomst de productie der
oliepalmen nog zeer groote uitbreiding zal
schreven, dat 7.00 volmaakt op zijn stem
ming paste.
Hij stond met zijn gezicht naar het
raam, zijn oogen nog gevestigd op den
regenboog, en diepe, trillende lonen ont
snapten de viool. O ogenblikkelijk voelde
Lynn zijn meesterschap. Hij speelde zoo
als de groolen voor hem gedaan hadden,
met hartstocht en oneindige smart. Al <le
schoonheid van de wereld beefde er in,
de zon, de wijde velden, en dc zo
merregen; maanlicht en bet geklater van
vele wateren, de donkere nachten van het
heelal, Iris en de schoonheid van de moe
rassen, waar haar naambloem als een
pupperen draad doorheen "°P, een ko
ninklijk tapijt wevend. Hier boven uit
klonk de schoonheid van den geest, die
alles gelooft, alles verdraagt, en ten
laatste triomfeert door zijn lijden en ho
pen.
De diepste menschelijke aandoeningen
spraken uit het adagio, aanzwellend in
overweldigende tonen liefde en
duisternis en dood. Het was de
kreet van een gewonde ziel, zich inspan
nend om te ontsnappen, worstelend te
gen de ketenen, die haar omsnoeren om
haar rechtmatige plaats in le nemen bij
degenen, die geleerd hebben te leven.
Lynn beefde als een riet, dat door den
wind Bewogen wordt, en zijn adem ging
möëieldjk, Toen kwam het majestueuze
crescendo, dat de boodschap der ousteirfe-
oudergaan als de cultuur verbeterd wordt
in de binnenlanden, waar de palmboom
gevonden wordt, beter dioor verkeerswegen
worden ontsloten.
De oliepalm is een soms 30 meter boog
groeiende waaierpalm met bladeren, die
in een vochtig klimaat 6 i meter lang
worden. De volwassen boom brengt jaar
lijks 600 4 800 steenvruchten voort: een
oranjegele, vezelhoudende laag vrucht-
vleesch omhult de eigenlijke noot en deze
vruchtwand is rijk aan een vette olie,
welke onder den naam van palmolie be-
kend 9taat. De palmnoot bestaat uit een
harde schaal .benevens het eigenlijke
zaad. de palmpit; de palmpitlen zijn omge
ven door een donkere schil, waarbinnen
een vrij hard vleescb, dat 50 pet. vet bevat.
De pitten worden in Europa verwerkt tot
een eetbaar vet en beste veekoek. Palm-
pittenvet is uitstekend geschikt voor de
kunstboterfabricagehet gelijkt in vele
opzichten op cocosvet. waarmede het ook
wet vermengd wordt.
Palmolie wordt in de laatste jaren hoe
langer hoe meer gebruikt in de planlen-
industrie en de uitgeperste massa als vee
voeder aangewend.
De oliepalm is in Azië niet inheemsoh
en zijn invoering in Ned.-In lie is nog
van jongen datum. Eerst in 1818 werd
op Java van twee zijden planlerunale-
riaal ontvangen, n.l. uit Mauritius en uit
den Amsterdamschen Horlus. In 1859
werd van Regeeringswege een proef ge
nomen met de leelt van den oliepalm
t€ Moeara Enim op Sumatra. Eerst ui
1911 is in Ned.-Indië de belangstelling
voor den oliepalm ontwaakt; talrijk wa
ren in dit jaar de plannen om op groote
schaal dezen boom te planten. Van uit
Saak wead de cultuur uitgebreid in Atjeh,
Sumatra's Oostkust, in de Lampongs en
op Java. De Assahar.sdhe onderneming
Poeloe Radja had in 1916 al producee-
rende oliepalmen. maar moest dc vruch
ten nog met bandwerktuigen brcken of
persen, omdat wegens den oorlog de
noodige machines niet waren te verkrij
gen Vele teekenen wijzen er op. dat de
oliepalmcultwur in Indië een mooie toe
komst tegemoet gaat.
In 1916 beslonden er in Indie 19 obe-
palmcultuurondernemingenmet een aan
plant van 4000 H.A. Voor den oorlog was
de bruto-opbrengst per H.A. op 1300 te
stellen; tengevolge van het stijgen der
prijzen van het patatvet. bedraagt die op
bet oogenblik ongeveer 1800 per H A.
Daar 'n rubberaanplant ongeveer .1 120»
en een theeaanplant ongeveer 1000 per
H.A. opbrengt, is dc teelt van olepatan-
boomen meer rendabel dan die van de
genoemde cultures. Ook de opbrengst van
een klapperplantage wordt door die san
den oliepalm verre overtroffen.
Nederland heeft al lang een aanzien
lijken handel in nalmnitten gehad. 1 oor
de hande sbetrekkingendie voorn meh k
van Rotterdam uit met het gebied van
den Kongo werden onderhouden, leerde
men de palmolie en palmnitten hier te
lande kennen: De Nederlandse olie-
industrie, die altijd belangrijk geweest
is en die zich vooral na 18 iO eterk
ontwikkelde in verband met de zeep-,
kunst,, boter- en veevoederindustrie deed
hier de behoefte aan plantonvetten toe
nemen. In 1913 bedroeg de invoer1 n
Nederland van palmolie 24 millioen KG,
en 63 millioen KG. aan palmpitten.
Voor Nederlandsch-Indidoen al'e ver
schijnselen vermoeden, dat de handel is
palmpitten niet belangrijk zal worden,
omdat de olie-industrie zich daar op zeer
groote schaal gaat ontwikkelen en deze
.grondstof aldaar tot olie gaat verwerken.
Deze groote perspectieven openen zicli
echter met betrekking tot productie van
palmolie, wat in niet geringe mate zal
bijdragen tot leninsing van den were.d-
voedselnood.
HET LEGER DES HE1LS EN DE
LIEFDADIGHEID.
De Haagsche Post heeft het jongste
jaarverslag van hel Leger des Heus, :a
volgens h<rt blad een ree van (misschien
wel opzettelijk) slecht en onoverzichtelijk
gegroepeerde cijfers geeft, in handen ge
steld van een accountant.
Daarbij is gebleken, dat het Leger een
inkomen had van 494 000. opgebouwd
uit de volgende posten:
Voogdijgel den f 21300
Collecten cn contributies lob.mw
Giften cn legaten U
Huren en interest ''-^0
Winst op Tehuizen 127.000
Totaal inkomen 494.000
llit het accountantsonderzoek blijkt ver
der. dat van die 494.000, voor de armen
bijeengebracht, sieohts f 25 500 redhl-
streeks voor ondersteuning wordt uitgege
ven, d.w.z. ternauwernood ééa stuiver op
eiken gulden dien het Leger int.
Het geheele reslant van die f 494.000
gaat weg aan salarissen, reiskoslen, pen
sioenen voor officieren en andere beamb
ten van bet Leger.
Wie het Leger dus steunt, zoo zegt het
blad, steunt niet zoozeer de armen, als
wet een religieuse propaganda.
lijkhcid bracht: „Verdraag en gij zult
overwinnen; wacht, en uwe oogen zullen
openqaan." Geheimzinnige, donkere smart
domineerde het geheel.
Onder de betoovering der muziek zag
hij alles duidelijk voor zich de overal
triomfeerendc geesl, die geen rekening
houdt met liet tijdelijke, omdat hij deel
uitmaakt van de eeuwigheid; die geen
rekening houdt met het individu, omdat
hij allen beheersaht. Zijn verdriet was
niet langer persoonlijk, maar het kwam
tot hem als zijn vriend. het wacht
woord, den grondtoon, het parool, dat
hein toegang gaf lol het Walhalla, waar
de helden-zielen der onsterfelijken de
overwinningisleekenen dragen.
De ondergaande zon zette den regen
boog in brand. Lynn speelde nogeens het
adimgo, weer trilden de wereld oude wet
ten. Hij was zoo geheel ziel, dat de sna
ren in zijn vingers sneden, zonder dat hij
het bemerkte, hij speelde, ten volle begrij
pend; met een algeheel vertrouwen de
meesleepende acooorden van het crescendo
tot liet einde.
Daar klonk een weifelende slap op de
trap; een tasten naar de klink. Het was
de Meester, blind van tranen, zijn be
minde Cremona in dc uitgespreide han
den.
««SL
Hier riep hij gebroken uit.
Zoon van „mcin" hart! Speel!
XIX.
De Geheime Kamer.
Hij beeft haar nou lief. De heinnc-
ring aan deze woorden waren balsem
voor Margaret's hart. Er was geen twij
fel mogelijk, want dokter Brinkcrhofl' bad
hel zeer l>tslist gezegd. Het was (le
schoone, stralende werkelijkheid. Al dien
tijd had zij gedacht, dat hij velgeten had,
nu bleek het, dat zij zich vergist had.
Nu kwam er een gedachte in haar op,
die haar het bloed naar de wangen joeg.
Al dien tijd, dal ze in Oost Lancaster
was geweest, was ze bang geweest, dat
hij op de een of andere manier baar te
genwoordigheid te welen zou komen, en
nu was er niets wat zij zoo zeer verlang
de. Als tante Peace geleefd had, zou ze
het nauwelijks gewaagd hebben, de ken
nis met bcm weer aan le knoopen, want
zooals Dokter Brinkerhoff, was de Mees
ter zonder maatschappelijke positie.
Iris was ook weg niemand behoef
de het te weten dan Lynn. Herr Kauf-
niann wist den naam van den man waar
mee ze getrouwd was niet, en bij dacht,
dat hij Lynn's moeder niel kende, liet
zou heel gemakkelijk ziju den Meeslar
een briefje te zenden, dat Lynn's moe
der hem gaarne persoonlijk bedanken
wilde voor alles wat Lij voor Lynn ge
daan had, en bcm vragen een bezoek le
brengen.
(Wordt vervolgd.)
