STORM EN HOOG, WATER.
ELCK WAT WILS.
0
1
De Intern. Arbeldsconferentle.
De Liraburgsche Middenstand en
de lage Valuta.
LUCHTVERKEER.
ORDE EN ARBEID.
De staking in de Metaal-industrie.
KERK EN SCHOOL.
STORMBERICHTEN UIT MEERDERE PLAATSEN*
De treinen.
Te Baarn.
Te Arnhem.
Te Delft.
Een stoomschip in nood.
Ongevallen.
Vlsschers in troebel water.
Te Schiedam.
Te Maaswaal.
Het Kampereiland onder-
geloopen. - -
Te Brielle.
Te Dirksland.
Te Nijmegen.
Te Zundert.
Uit Voorburg.
In het Westland.
Stoomtram in de sloot.
Op Het Loo.
In de Betuwe.
De Kathedraal van Breda
vernield.
Een bange tocht.
Op het eiland Walcheren.
Een slachtoffer te Meppel.
In Friesland's Zuid
westhoek.
Te Zwolle.
Te Ellen
Jan Klaassen als opvoeder.
Afdoende tegenspraak.
De vrees van groote mannen.
Een versteend woud op Sardinië.
Nansen en de broek.
Toekomstbeeld.
'Waardeering van katholieke
wetenschap.
De dooderilijst van de auto.
De Arbeidsduur voor den Landbouw.
Eenigen lijd geleden is bericht, dat de
behandeling van den arbeidstijd in het
landbouwbedrijf op voorstel van F rank-
.rijk was geschrapt van de agenda, inede
door de stem van onze regeeringsafge-
vaardigden Mgr. Nolens en den heer Zaal
berg. Dit leek o>p liet eerste gezicht zeer
vreemd, nu onze regeering een wetsont
werp in zake den arbeidstijd in het land
bouwbedrijf voorbereidt. Zonder nadere
berichten af te wachten begon het „Volik."
dan ook een heftige campagne tegen de
houding van Mgr. Nolens en natuurlijk
werd de reactie er bijgesleept. In een cor
respondentie aan de „Msbd." uit Genèvc
lezen we nu, dat Mgr. Nolens alleen tegen
de behandeling van den arbeidsduur in
het landbouwbedrijf was, omdat de zaak
niet voldoende voorbereid was. Dat bleek
uit de antwoorden der regeeringen op de
enquête van het internationaal arbeids
bureau en ook uit liet armzalige resultaat
der overwegingen van het bureau zelf. Het
verzet van Frankrijk en Zwitserland tegen
de behandeling van dit agendapunt had
een heel ander motief; die regeeringen
zijn van meening, dat landbouwvragen
uitsluitend aan den nationale® wetgever
moeten worden overgelaten. Dat Mgr.
Nolens niet door dit motief werd geleid,
blijkt wel hieruit, dat mede van hem een
voorstel uitging om dén arbeidsduur in
liet landbouwbedrijf in ieder geval op -de
volgende Intern. Arbeidsconferentie te be
handelen. Dail voorstel is ook aangeno
men.
De andere agenda-punten, den land
bouw betreffende, worden bovendien wel
behandeld.
De Miódenstandsraad heeft de aandacht
van den Minister van Buitenl. Zaken ge
vestigd op de zeer groole tenadeeling,
welke met name de Limb. Middenstand
ondervindt ten gevolge van de omstan
digheid, dat particulieren '-o beiangrijke
schaal goederen uit Duitsehland invoeren.
Deze goederen worden door particulieren
in winkels aan de grens tegen de aldaar
gestelde winkelprijzen gekoelit en dan met
betaling van invoerrechten ten onzent in
gevoerd.
Zou de Ned. winkelier deze zelfde goe-
gften uit Duitsehland betrekken, dan moet
hij hoe vreemd het óók ktinkV
daarvoor aanzienlijk meer dan den Duil-
schen winkelprijs betalen. Zjjti omzet toch
noodzaakt hem om niet per stuk te koo-
pen, doch b.v. a of 10 stuks en voor het
verkrijgen van deze hoeveelheden dient
hij zich te wenden tot Duitsche grossiers
of fabrikanten. en
Deze berekenen in opdracht hunner re
geering voor de voor uitvoer bestemde
goederen een z.g. valuta toeslag, die steeds
zeer aanzienlik is en soms '200 a 300 pet.
van de waarde bedraagt. Deze valuta toe
slag betaalt de Ned. particulier bij 't per
stuk inkoopen niet, aangezien uit den aard
der zaak wordt aangenomen, dat hetgeen
de winkelier en détail verkoopt voor bin-
nenlandsch verbruik bestemd is en ook
niet in aanmerking zal komen voor we
derverkoop.
Zoodra dus de winstmarge van den
Duitschen winkelier kleiner is dan de va-
lutatoeslag, dien de exporteur berekent en
bij de hooge valuta toeslagen die geheven
worden is dit steeds het geval, doet zich
dus het eigenaardig feit voor, dat de per
stuk inkoopende particulier aanzienlijk
minder betaalt voor hetzelfde artikel, dan
de bij groó'.e hoeveelheden inkoopende
handelaar. en
Zufks heeft er toe geleid, dat in de Duit
sche grensstreken allerlei winkels wor
den opgericht, waar Ned. particulieren
goederen gaan inkoopen om die ten on
zent in Ie voeren. Voor den Ned. winke
lier is zoodoende een onhoudbare toestand
ontstaan. Zoolang deze winkelier de hoop
had, dat de Duitsche valuta weder zou
stijgen en het inkoopen door particulieren
tegen lagere prijzen dan hij zelf moet be
talen een tijdelijk ka-raikter zou bezitten,
heeft hij zich hij de feiten neergelegd als
iets, waartegen moeilijk maatregelen kon
den worden genomen. Nu 't' echter uiterst
onwaarschijnlijk is, dat de koopkracht van
de Duitsche Mark in Duitsehland en in
het buitenland binnen afzienbaren tijd
weder ongeveer gelijk zal zijn en de boven
geschetste toestanden een zeer duurzaam
karakter gau vertoonen, voelt de Limb.
Middenstander zijn bestaan met den on
dergang bedreigd en acht hij het nood
zakelijk, dat van overheidswege maatre
gelen genomen worden, die aan deze toe
standen een einde maken.
Het is verre van hem te eischen, dat
aan den particulier belet zal worden goe
deren in den vreemde aan Ie koopen en
naar ons land in te voeren; wa't hij echter
wol vraagt, is dit, dat bij dien inkoop de
particulier niet langer een voordeel zal
hebben boven de handelaren, die in den
wederverkoop dier goederen hun bestaans
middel hebben.
Tweeërlei is daarvoor noodig. Aller
eerst zal zorg moeten worden gedragen
voor een verbeterd toezicht aan onze
grenzen en voorkoming van ontduiking
van invoerrechten; van meer belang is
evenwel, dat maatregelen worden geno
men, da't de door de Duitsche regeering
vastgestelde valuta toeslag voor export in
het groot evengoed zal worden geheven
bij export in liet klein dan wel wat
vermoedelijk onbereikbaar zijn zal en
voor de industrie ten onzent,- die zelfs
bij het bestaan van den valuta toeslag
reeds een moordende mededinging onder
vindt, uiterst on wen schel ijk is de va
luta-toeslag geheel komt te vervallen.
Het komt den Middenstandsraad voor,
dat dit verroek van den Limb. Midden
stand alleszins billijk is. Daarom dringt
de Raad bij den Minister aau op het doen
van de noodige stappen bij de Duitsche
Regeering om te bereiken, dat de toepas
sing van hét treffen van den valuta toe
slag zoodanig wordt, dat de exoort van
de en detail ingekochte artikelen geen
voordeel meer bièdt boven den export
van en sros ingekochte goederen.
De gehuwde ambtenares. De gemeente
raad van Bussum heeft, op voorstel van
mej. Baihlmann. met 8 stemmen voor en
7 stemmen van links tegen, een motte
aangenomen, waarbij B en VV. worden
uitgenoodigd <ie ambtenares, bij het aan
gaan van een huwelijk, voor ontslag voor
te dragen, en wel met ingang van den
eersten dag 'na haar huwelijk.
Broodprijsverlaging. De afdeeting ..Zaan
streek" van de Bakkerspatroonsvereeni-
ging heeft met ingang van Maandag 7
Nov. den prijs van het groot waterbrood
met 2. het klein waterbrood met 1, het
meikbrood niet 2 en het Zeeuwsoh tarwe
brood met 1 rent verlaagd.
PARACHUTE-ONGELUK.
Bii proefnemingen m~-t een parachute
ia de vlieger Oaravaglia bij Rome van
een h-ogte van 8C0 M. doodgevallen. Het
toestel werkte niet.
In een vergadering van do Landelijke
Federatie van de Metaalbewerkers, af-
deeling den Haag, ia eon inotie aan
genomen, waarin er bii het Federatie
bestuur op aangedrongen wordt, het
daarheen te leilen, dat alloreor-t in de
metaal-industrie di aLcmeane tia'inj
over dc geheele linie wordt afgekondigd.
DE KATHOLIEKE UNIVERSITEIT.
Weer een mooi voorbeeld.
De parochie Kanver ik (Utrecht) groot
500 communicanten, heeft voor dc stich
ting van de R. K. Universiteit f 2340
opgebracht.
Als a-lle parochies in liet hccle land
naar evenredigheid opbrachten, zouden
we tevreden kunnen zijn.
NIEUW JUVENAAT EN LYCEUM.
Naar het „Centr." veerneemt, bestaan
er ernstige plannen om het gymnasi
um der Paters Oaimelicten te Zenderen
(O.) te verbouwen en uit te breiden.
Het doel i,8 om het tevens aLs juve
naat en missiehuis in te richten.
De treinen uit alle deelen van ons land
kwamen Zondagavond door den storm met
groole vertraging aan. Enkelen waren zelfs
oen uur te laat.
De lievige storm heeft hier Zondag tal
van hoornen geveld. Vele straatlantaarns
zijn vernield en ook aan verschillende hui
zen is groote schade toegebracht door het
afwaaien van vele honderden pannen. Voor
al de nieuwe huizen in de Weteringstraat
moesten het ontgelden.
Het water in de overstroomde polders
is niet verder gestegen. De boeren hebben
voor zekerheid het vee gestald.
De storm Iveeft Zondagmiddag te Arn
hem tdllooze hoornen ontworteld. Het
tramverkeer naar Velp kon slechts tot
halfweg Velp worden onderhouden, omdat
op den Velperweg, nabij Bronbeek, de bo
venleiding door neervallende boonven was
■vernield.
In de Middachlerlaaii versperde een
groot aantal ontwortelde boomen de tram
baan waardoor het doorrijden van de Gel-
dersehe Stoomtram onmogelijk werd.
Van cenige barakken aan den Wester-
voortschen dijk werd het dak afgerukt.
Voor de bewoners moest dientengevolge 'n
ander verblijf worden gezocht.
In' de Wijnstraat is een topgevel van een
woning ingestort.
De storm heeft hier Zondag in de war-
moezierderijen groote verwoestingen aan
gericht. Van sommige tuinders werden
ruim duizend z.g.n. eenruiters dé lucht in
geslingerd. De totale schade wordt op on
geveer f 100.000 geraamd.
Onder donderend geraas werd 's mid
dags omstreeks een uur liet dak van de
pakloodsen der niéuwe groentenveiling over
ruim 200 meter opgelicht en op de baan
van de Wcsllandsche stoomtram gesmakt.
Het tramverkeer werd daardoor geheel be
lemmerd. Het dak van de mandenloods
werd eveneens afgerukt.
la de stad zijn legio pannen van dc da
ken geworpen, enkele schoorsteenen kwa
men naar beneden. Op de Markt werden
twee groole spiegelruiten ingedrukt van het
.modemagazijn van de dames Van der -S-.
Ook een deel der leibedekking van den
stadhuistoren is afgewaaid. Enkele leien
kwamen terecht in de huizen van de
Mark (bewoners. De plantsoenen en de boo
men langs de grachten hebben ernstig ge
leden. Lenige zware hoornen werden ont
worteld. Voor de Ned. Gist- en Spiritus
fabriek zonk een vaartuig.
Lenige politieposten werden geplaatst op de
punten, waar onmiddellijk gevaar dreigde.
Tal van aansluitingen op liet gemeentelijk
telefoonnet werden vernield.
Uit Schiermonnikoog wordt bericht, dat
it, den nacht van Zondag op Maandag na
bij Ameland een stoomschip gestrand is.
Een bericht uit Ameland meldt, dat er uit
zee 's nachts noodseinen gegeven zijn, ver
moedelijk door een groot Duitsch schip.
Des morgens was echter van het schip niets
le zien.
De „Johan de Witt"
Dc mailboot „Johan de Witt" bevond
zich tijdens den storm niet vóór de kuft.
Het schip was nog in volle zee en werd
eerst gisteravond of lieden vóór IJmuitlcn
verwacht. Er is geen reden tot ongerust
heid.
De üurgerdammer visscher P. Beers, be
vind zich Zondagmiddag in zijn kubboot,
toen de plotselinge storm hem voortzweep-
te over het Buiten-IJ. Het gelukte hem,
temidden der golven op tien strekdam te
komen. Dat was zijn redding, want vijf
minuten later zonk het vaartuig.
Op 't Buiten-IJ raakte het anker van
een tjalk los, waarna het vaartuig tegen den
strekdam in gevaar kwam. Nadat de knecht
zich langs den dam naar Schellingwoude
had begeven om hulp, vertrok ten sleep
boot. doch deze kon geen verbinding krij
gen met de tjalk en moest haar dus aan
haar lot overlaten.
De storm schijnt een goede gelegenheid
te liebben geboden voor hen, die hun slag
wenschen te slaan. Althans, in de Laan
van Nieuw O.-I. te 's-Hage hebben bru
tal inbrekers van het stormachtige weer
gebruik weten te maken om daar niet min
der dan 5 rijwielen uit liet huis te nemen.
Een jongen gedood.
De storm heeft ook te Schiedam danig
huisgehouden schrijft de „Msb." Buiten de
ettelijke boomen en schoorsteenen, welke
werden neergeveld, stortten ook verschil
lende houten gebouwtjes in. Aan de
scheepsbouw Mij. „De Nieuwe Waterweg"
werden door den storm 2 kranen in bewe
ging gebracht, welke aan het eind van de
baan vastgdoopen zijn en in elkander ver
ward raakten. Het dak- van de autogarage,
de landingsbrug voor het werkvolk werden
daar vernield, terwijl het s.s. „Gemma" op
drif* geraakte, evenals het s.s. „Ubbergen",
welke door eigen personeel met assisten
tie van den Havendienst weder konden
worden vastgelegd.
Het dak van een in aanbouw zijnd pand
aan de Stadhouderslaan werd afgerukt,
evenals een wiek van den walvisohmolen
aan de Westvest.
Aan de Hoofdstraat werd van een pand,
in gebruik als mandenmakerij bij de firma
Schalekamp en Blonimesteijn het dak weg
gerukt. Juist op het oogenblik dal dit ge
schiedde vertoefde daar een zoontje van
den heer Blommesteijn, welke door de
steenen zoodanig getroffen werd, dat hij in
zorgwekkenden toestand door de politie
naar het ziekenhuis moest worden ver
voerd en daar enkele uren later overleed.
Ook de daar ter plaatse aangebrachte
materieele schade is zeer aanzienlijk.
De muren van de R.-K. kerk te Leeu
wen in Maaswaal zijn door den storm
vol scheuren gekomen. Het beeld is van de
kerk gewaaid.
Tr. Inssen zijn in de omgeving verschil
lende daken van de huizen gewaaid. Een
hieuw gebouwd huis stortte in.
Door dén storm is het Kafliperei land en
dc polders ten Zuiden der stad ondergeloo-
pen. Er zijn geen ongelukken té betreuren.
Het vee was in veiligheid gebracht.
Te Brielle, liet plaatsje, nabij het VVes-
terstrand, waar het van ouds bekend ge
ducht spoken kan, heeft de storm ook ge
weldig huisgehouden.
De halve stad stond ondier water en er
waren maar "weinige (huizen, die geen
averij te boeken hadden aan daken en
vensters. Geheele dakbedekkingen 'Jagen
op de straten, zoodat de passage levens
gevaarlijk was. Van die gasfabriek was
'het hecle dak afgewaaid. Groote boo
men werden ontworteld, waarvan er 2
zijn terecht gekomen op torpedobooten,
welke zich in de haven bevonden. Groote
schade werd hier aangericht.
In Vierpokters, nabij Brielle, is dc Her-
vorrredie kerk deerlijk door dien Noord
wester gehaveral.
Twee personenwagens der R.T.M. in een
sloot gewaaid.
Van de tram der R.T.M. zijn Zondag
middag bij Dirksland door dien storm 2
personen wage v ondersteboven in een
sloot gewaaid. Dc locomotief tnet twee
andere personenwagens kwamen dwars
op dc lijn te staan. Zes personen werden
licht gewond. Er is veel materieele schade.
Zondagavond was de lijn Oud'dorp
Dirksland weer vrij, meldt de „Msb.".
Twee kuisen ingestort.
Te Nijmegen zijn twee huizen gedeelte
lijk ingestort, een in de Vrouwestraat en
een in de Vinkeham.
Op de Waal werd van een stoomboot
de mast doorgebroken. Een tweede boot
werd op dte kribben geworpen
doch kwam la-ter weer vlot. Op het Valk
hof zijn verschillende boomen vernield.
Op de lijn Nijmegen's Bosch was het
verkeer gestremd doordat telefoonpalen
dwars over de lijn lagen.
Een Zuster van het R.K. Ziekenhuis
swaar gewond.
Te Zundert is de toren van liet R.K.
Ziekenhuis afgeslagen; de stukken waren
door het dak in dc ziekenzaal terecht ge
komen.
Een zuster wend zwaar gewond.
X.
In dc Weverslaan te Voorburg is een in
aanbouw zijnd huizencomplex geheel met
den grond gelijk gemaakt; ook een aan den
Achterweg.
Tc Ter Heijdc zijn niachineloodsen
voor de werken van Delfland ingestort en
dc schoorsteen van de DelftsChe duinwater
leiding onder Monster is omgewaaid.
Bij verschillende tuinders loopt de scha
de in de duizenden guldens.
Van de Vereenigde Touvvfabrieken is
eer. hennepschuur ingestort, waarbij een
man en een vrouw in den knel zijn geraakt.
Gelukkig is hun toestand niet ernstig. Een
man is tegen een muur aangcslingerd en
verkeert in levensgevaar.
De stoomtram van Ouddorp naar Mid
delbands is bij Dirksland gedeeltelijk om
gewaaid. Twee wagens kwamen in een
sloot terecht.
In Goudais een vaartuig met turf in den
I Tsel door een vallenden boom zoo getrof
fen, dat het haastig naar een helling ver
haald moest worden ten einde zinken te
voorkomen. De torenspits van de St. Jo-
séphkerk aan de Hooge Gouwe is belang
rijk omgebogen.
Voor het Kon. Paleis Het Loo is het
een ware ruine geweest van gedeelten dei-
eeuwenoude eiken, welke op zichzelf weel
een flinkcn boom vormden en naar bene
den waren gestort.
De eleclriciteitsvoorziening is over een
groote uilgestrektheid gestoord. Van Beu-
ningen tot Zalt-Bommel en van daar tot
Gcldermalsen heeft men zonder stroom ge-
zelen.*
-De toren van de bisschoppelijke kathe
drale kerk van Breda is gedeeltelijk inge
stort en terecht gekoriien op den Westelij
ken linkervleugel van de kerk, welke ge-
het; is verwoest. Alleen de zijmuren zijn
blijven staan. Het dak en de gewelven han
gen tot puinhoop-en in de kerk. Ook de
Zuidwestelijke gevel van den toren is ge
heel ingewaaid. De toegang tot de kerk is
afgesloten, daar men vreest, dat nog meer
dere instortingen zullen plaats hebben.
Van den toren der kerk in de Ginniken-
straat -is een 400 K.G. zwaar blok op de
pastorie gevallen en heeft deze leelijk toe
getakeld.
Zondagmorgen trok een begrafenis uit
Den Boseli naar Vught, waar de beaarding
zou geschieden. Het stormde en stormde
en cenige boomen werden ontworteld en
takken vielen over. den weg. Zij, die den
dot-de op zijn taatsten gang vergezelden,
kregen het zoo benauwd dat zij niet verder
durfden noch vooruit, noch terug, witar-
om zij besloten voor den afgestorvene on
derdak te vragen in de marechausseekazer
ne. De lijkkist kreeg een plaats in een
loods, van waaruit Maandag liet lijk naar
liet kerkhof is gebracht.
Te Middelburg is groole schade aan
véle daken toegebracht. Alom lag veel
puin op straal. Een huis in de Lange-
delft vertoonde zulke groole scheuren',
dat het gestut is moeten worden. In de
■plantsoenen zijn tal van boomen geveld.
Te Vlissingen hebben vele schoorstee
nen en daken liet moeten ontgelden. De
storm joeg de hooge golven over den
Boulevard en speciaal in de Wester- of
Koopmanshaven stond het water zoo
hoog, dat alleen doordat na den storm
vloed van 19045 de kaaimuren zijn ver
hoogd, het indringen van het water in de
stad is voorkomen. De provinciale stoom-
lVoólHilenst moest zijn reizen staken. De
train V'lissingeuMiddelburg kon 3 uur
niet rijden en 'had ook verder vertraging.
Te Veere is een der zijtorens van het
schitterende historische Raadhuis naar
beneden gekomen. Juist was verleden
week voor het herstel van de torens op
R ijk ssubsi'die a anged rongen
Aan de zeeweringen, vooral aan den
Westkaipe-lsehen zeedijk is overal schade
toegebracht. De omvang kan eerst bij laag
water worden vastgesteld, f'
Het Scheldewater sloeg boven den
Boulevard uït. De toodsdienst was we»
gens het vliegend weer gestaakt.
De wed. De Jong te Meppel, die
naar de kenk ging, is door liet noodweer
in het Meppelerdiep gewaaid. Wel is zij
er spoedig uitgehaald, maar toch kort
daarop overleden.
Tc Lemmer heeft liet zeewater 24 d.M.
•boven A.P. bereikt. A He builend ijk sChc
■landen staan onder water. Met de sluizen
kan niét worden geschut. Een deel van.
den havenimuur in de binnenhaven is in
gestort.
Ook in Zwolle en omgeving heeft da
orkaan die Zondagmiddag kwam opzetten
ernstige schade aangericht. Het opge
stuwde water, zette in den nacht het
lagere stadsdeel onder water.
Ruim honderd lo-ale telephoonverbin-
dingen werden verbroken. Ook de in-
terlocale telephoon- en telegraafdienst on
dervonden ernstige stoornissen.
Tientallen boomen werden neergeveld,
schoorsteenen, dakpannen en leien stort
ten neer, en leverden groot gevaar op
voor lien die op straat verkeerden.
Het ontvangnet der draadlooze tele-
graphie tusschen den St. Michaelstoron
en de Broerenkazerne werd vernield.
Eenige voetbalsupporters van Z. A. 0.
die met auto's naar deu voetbalwedstrijd
U. D.Z. A. 0., in Deventer waren ge
weest, bleven daar tot na middernacht.
Toen echter destorm aanhield werd om
2 uur de terugreis aanvaard. Onder
weg kwam een neerstortende boom op
den eersten auto terecht. De inzittenden
sverden er uit geslingerd, en bekwamen
bloedige verwondingen. De tweede auto
kon juist op tijd tot staan gebracht wor
den, zooiat het ongeval vrij gelukkig af-
geloopen is.
Een meisje gedood. I
De hevige storm van Zondag, lichtte,
de kapitale boarenschuur genaamd 't Hof,
van den landbouwer B., te Etten op en
smakte ze als een kaartendoos ineen, met
het noodlottig .gevolg, dat do dochter van
den daarbij wonenden zetbaas onder het
puin werd bedolven. Toen men haar van
onder het gesteente te voorschijn kon
halen, was zij reeds een lijk. Het on
gelukkig meisje was 25 jaar.
Hot vee, 2 koeien en eenige varkens,
dat mede onder het puin bedolven was,
kon daaruit, alhoewel verminkt, met be
hulp van vijzels, zaag en bijl, levend
te voorschijn gehaald worden.
Een aantal andere gebouwen werd om
geworpen, echter, voor zoover thans nog
bekend, zonder persoonlijke ongelukken.
Boomen liggen op de wegen bezaaid.
Tram- en autoverkeer ligt stil.
Er is schier geen enkel huis, waaraan
geen materieele schade is toegebracht.
Het geheele dorp ligt vol takken en
stukken pannen.
i
Uit Maassluis wordt nog gemeld:
De stoomsloep van Hoek van Holland
Prins der Nederlanden heeft te Helle-
voetsluis aan land gebracht 30 man van
de equipage van 't gestrande stoomschip
„Ruurlo". Twee stokers zijn gewond,
waarvan een zwaar.
Do tweede stuurman is verdronken.
De kapitein is aan boord gebleven.
In de laatste tientallen .jaren, sinds
de poppokast meer en meer verdrongen
werd dcor andersoortig kindervermaak,
is. mee.malen de opmer-ring gemaakt dat
Jan. Klaassen nog zoo'n veraeerd pae-
dagcog niet was, dit althans niet bo-
hoeide te zijn. De heer v. E. schrijft
nu in do rubriek „Eeiten en Pogin
gen" in „Volksontwikkeling" over „Het
Poppentheater en de opvoeding der
jeugd" en zegt, dat hij het oen zegen zou
achten, als het poppentheater de bioscoop
zou kunnen verdringen bij de jeugd.
Hij neemt een ca ander over uit een
schrijven van dr. Metalka, Landesschui-
rat in Praag. Hierbij moet in het oog
gehouden worden, dat in Bohemen het
poppentheater ii ingeburgerd.
Tot de middelen die don moesten
invloed hebben op de volksopvoeding, en
waarvan de greote invlocl zich vooral
bij de jeugd doet gelden, behoort het
poppentheater bij systematische en doel
bewuste verzorging.
„De opvoedkundige waarde van het
poppentheater is gelogen in de omstan
digheid, dat 't voor de kinderen
do werkelijkheid, het leven nabij komt,
en zoo bijna do waarde van 't levende
voorbeeld heeft-
„Gued geschreven en goed voorgedra
gen spelen, verlevendigd door liederen,
veredelen bovendien do taal van de kleine
toehoorders, die niet alleen enkele woor
den, maar heefc brokken dialoog van de
geliefde poppen herhalen.
„Do poppen waarvan de jeugd de be
weging, zelfs de verpersoonlijkte bewe
ging, ziet, en waarvan ze de woorden,
de schoonheid van het woord, hoort, wer
ken op de ontwikkeling van den kinder
lijken wil en van den kinderlijken geest
in dio jaren, waarin 't kind nog niets
is, ter ijl er alles uit hem kan worden.
'f Poppentheater biedt voor de kin
deren van eiken leoftijd een passende
uitspanning, houdt ze van de som3 op-
Huisvrouw: Ik hoop. dat dit geen
D oer geërgerd): Zie ik er dan uit als
kunstboter is, die je mij verkoopt
een kunstenaar
windende nieuwerwetsche vermaken (bi
oscoop) af, en voert ze tot een wel een
voudiger, maar daarentegen nuttiger en
gematigder ontspanning, die hun zenu
wen niet uitgeput.
„Nog grooter is echter de betsekenis
van het poppentheater voor afgelegen,
verwaarloosde streken....
„Het poppentheater vereenigt in zich
beeldende- en woordkunst, en vertoo-
ners, die hun plicht kennen, kunnen
deze beiden in de bewaarschool, in de
V-ovo school, zelfs in do middelbare
school, tot heil van de kinderen aan
wenden."
De heer v. E„ vraagt dan:
„Zou 't misschien in ons land niet
mogelijk zijn, dat het poppentheater wat
meer voor de jeugd werd toegepast?
„Zou 't niet aanbevelenswaard zijn?
„En zco ja, zouden dan betrokkenen
bij de opvoeding deze aangelegenheid
niet eens overwegenmisschien er oveor
beraadslagenmisschien zelfs er, zij 't
ook maar, een begin van uitvoering aan
kunnen geven?"
I Het denkbeeld verdient zeker over
weging. Geheel onbekend is het in ons
land niet, zooals blijkt uit advertenties,
waarin goede poppenkastvoorstellingen
worden aangeboden. Maar dan moéten
het goede zijn. Er zijn er, waarbij de
taal zeker wel eens wat ta wenschen laat.
Julius Oaésar was heel barig vóór don
der en bij onweer verstopte hij zich als
een klein kind in de keldergewelven. Fre-
derik II sidderde van angst als hij een
nieuw gewaad aan moest hebben. Ber-
nardin de St. Pierre, de schrijver van
Paul et Virginie, beefde als hij langs
water liep, en Newton en Paganini had
den een oven groote vrees voor water.
Mozart sloeg op de vlucht, als hij trom
petgeschal hoorde. Schopenhauer viel
flauw op het gezicht van een scheermes.
Rossini was bang voor zijn eigen scha
duw, Schumann Chopin, de Musset liad-
een grooten afkeer van mist, die volgens
hen een vreemde wereld verborg. De
Russische schrijver Dostojefski was zijn
geheele leven bang voor oen onverklaar
baar iels dat oenmaal zou komen, terwijl
Guy de Maupassant bevreesd was voor
een open deur, waardoor, naar hij meen
de, de waanzin hem zou overvallen.
Zooals men weet, werd de Maupessant
waanzinnig.
Een Italiaansch geoloog heeft, in op
dracht van zijn regeering, een onder
zoek ingesteld naar het al of niet be
staan van een versteend woud in den
Noord-Westhoek van Sardinië bij het
dorpje Martis, waaromtrent den laat-
sten tijd zooveel geruchten gingen.
De onderzoeker heeft het versteende
woud inderdaad gevonden.
Yermoede'ijk is dit woud destijds door
een Uitbarsting van een vulkaan dooi
de zee overstroomd. Het zeewater heeft
zijn minerale be3tanddeelen op het hout
afgezet en zoo moet in den loop der
eeuwen de vegetatie tot steen verwor
den zür
Er zijn fotografieën en brokstukken
van versteende boomen naar Rome ge
zonden. waaruit blijkt, dut niet enkel
de stammen en takken, maar zelfs de
bladeren en vruchten behouden zijn. Het
water, dat eens het woud overdekte, is
geheel verdwenen. Dit woud heet thans
„het versteende woud van Anglon.
Van Nansen, die onlangs 60 jaar is ge
worden, vertelt een Noorsch blad:
Toen Nansen zijn Noordpooltocht voor
bereidde, waren er velen die mee wilden.
Maar hij had stevige kerels noodig, goed
gezond, gespierd en met sterke zenuwen.
Op een dag meldt zich een zeebonk bij
hem aan. Nansen had wel zin in den ma
troos, maar hij wilde eerst 'smans zenu
wen op de proef stellen.
Zet je hoed op en hou je stil, zei
Nansen, nam een revolver, mikte en joeg
©en kogel doe: den hoed.
De man stond onbeweeglijk.
Goed, zei Nansen, strek nu je rech
terarm uit.
En hij school een kogel door zijn mouw.
De Rian bleef slaan als een standbeeld.
Prachtig, zei Nansen, je bent aangeno
men. En hier heb je schadevergoeding voor
je hoed en je jas.
En run broek? vroeg de matroos.
De 20sle eeuwsche bandiet: Houd je ma
chine naar beneden gekeerd, totdat al je
voorwerpen van waardetr uit gevallen
zijn
1 Je broek?- zei Nansen. Daar heb ik
toch niets aan bedorven?
Nee, zei de matroos, u niet, maar ik,
Aan het college <ler St. Martinus-abdij
te Lacey in de Ver. Staten, gaf pater
Augustinus Osgniaai wijsbegeerte. Deze
professor nu besloot in den afgeloopen
zomer, als toehoorder de colleges in
philosophic aan de Staatsuniversiteit te
Washington bij te wonen, om te zien,
wat daar zooal aan de studenten wordt
voorgenet.
Reeds spoedig geraakte hij aan het dis-
puteeren met professor en studenten en
dit h.ad' een zeer merkwaardig gevolg. De
studenten, namelijk richtten een verzoek'
lot den Senaat der Hoogeschool, om
hun lijdelijken collega tot professor tc
benoemen. En het pleit voor dit bestuur,
dat het zich niet d-oor kat'holiekenvrees
liet afschrikken, doch werkelijk den Be
nedictijn als hoogleeraar aanstelde.
Ook aan andere Staatshoogescholcn is
cr sprake van. leerstoelen voor scholas
tieke wijsbegeerte op te richten.
In 1920 werden in de Vereenigde Sta
ten bij automobiel-ongevallen 12.0.0 per
sonen gedood en 1.500.000 gewond.
getroefd.
Een kaalhoofdig heer doet aan oen ze
venjarigen jongen allerhande kunstjes voor
die deze niet kan nadoen en roept dan
telkens: „Dat kan je niet, hè?" Ten slotte
sarde hij den knaap eens iets te doen,
wat hij niet kon nadoen.
De knaap strijkt daarop met zijn tien
vingers door zijn lokken en roept ud:
„(Doe me dal eens na!"
NA DE REKENLES.
Jantje, een appel deelend met Pietje:
„Hier lieb jij het kleinste genveene deel-
voud."
Pietje (verontwaardigd): „Houd da'
zelf maar, grootste gemeenc deelerl"
