Eerste Blad
SWIKBiUM
I I. imWIBIIIIM
UIT DEN OMTREK
AGENDA:
DAMIAATJES
y
JUECEMBER 192 J
Zzis JAARGANG No. 14012
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN:
PER KWARTAALI J'J*
FRANCO PER POST PER KWART. BIJ VOORUITBETALING f 3.57'/,
BUREAUX:
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1426, 2741 EN 1748.
POSTREKENING No. 5970.
ADVERTENTIËN 35 CENTS PER REGEL.
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
Dit nummer bestaat uit 2 biaiien.
HAARLEM.
De Propaganda-maand.
Feestuitvoering Fanfare-corps
E. S. M. op Vrijdag 9 December.
DE COMMISSIE VOOR DE
GRENSWIJZIGING.
Het R.-K. Lyceum.
Lezing van Pater Kruitwagen.
0? DINSDAG 13 DECEMBER 1921
dus NIET Vrijdag 9 Dec.
des avonds 8 in het gebouw
St. BAVO te Haarlem, (wegens
te weinig tijd van voorbereiding
worden geen convocaties ver
zonden aan de leden).
Besprekingen omtrent
aanvulling of wijzi
gingen in het progra-
ma der R K. Staats
partij.
N. B. De leden der R. K. Kies-
vereeniging worden verzocht,
eventueelevoorstellen voor aan
vulling ot wijziging zooveel mo
gelijk schriftelijk te willen in
dienen bij den secretaris W
ROBBERS, Leegnwaterstraat 19,
terwijl daarenboven ook staande
de vergadering nog voorstellen
kunnen worden gedaan.
Op de vergadering zai ruim
schoots gelegenheid gegeven
worden, om alle mogelijke in
lichtingen aan het bestuur te
vragen.
Ds Secretarie:
W ROBBERS
Alliance Francaise.
Personalia.
Kindervreugd.
Onze Gemeente-ïinanciën.
Auto bandieten-
J. J. WEBER ZOON.
Opticiens Fabrikanten.
Koningstraat 10 Haarlem.
HAARLEMSCHE COURA
pro WFFK T U.^D
9
Vrijdagavond werd in „St. Bavo" de
slotvergadering gehouden der propaganda-
maand November De opkomst had wel
vat beter kunnen zijn, dooh de stemming
ander de aanwezigen was uitstekend.
Aan de bestuurstafel zat mede aan de
Geestelijk Adviseur, de ZccrEerw. Heer J.
rl. W. Borsboocn.
Nadat op de gewone wijze geopend en
.vet Bondslied gezongen was, deelde de
voorzitter, de heer Caslricum, mede, dat er
e Haarlem 100 nieuwe leden geworven
stijn.
Hierna nam de lieer L. F. Guit uit den
Haag het woord.
Allereerst zette spr. uiteen, hoe op het
oogenbtik de reactie den kop opsteekt, dat
ar patroons zijn, die aan loonsverlaging en
aan werktijdenverhooging denken, maar
dat naast deze reactie een andere is een
reactie in eigen gelederen, een reactie,
waarvoor de leiders bang werden. Om die
reactie te verdrijven, om de lauwheid uit
die vele laksohen te verdrijven, is de pro
paganda-maand gehouden. En God dank,
kan gezegd worden, dat ze geslaagd is.
Maar hierbij mag het niet blijven, we mo
gen niét gaan rusten. Er blijft nog veel
werk te doen over. Spr. noemde in dit ver
band het Katholieke bedrijfsradenstelsel.
We hebben vooral met onze priesters tegen
te gaan de ontkerstening der maatschappij.
Men wil de vrijheid boven alles en wil
daartoe God uitbannen. Om die vrijheid
beter in te kunnen voeren, wordt zooveel
mogelijk slechte lectuur verspreid. Dat
moeten we tegengaan door verspreiding
ran goede lectuur. Een systematische pro
paganda moet gevoerd worden voor de
Katholieke pers.
In het Christelijk huwelijk dringt men
door en zelfs reeds op het stadhuis wordt
den pas gehuwden een boekje in de hand
gestopt, de middelen aangevend tot kin
derbeperking. Voorbehoedmiddelen wor
den in vele winkels verkocht. Schuwen wij
die winkels, stellen wij ons met onze mach
tige organisatie op tegen die heilloozc
practijken.
Spr. waarschuwde verder togen de slechte
iooneel- en bioscoop-voorstellingen.
Spr. gaf dan eenige middelen aan, noo-
dig voor den strijd tegen het ongeloof: de
veelvuldige H. Communie, het bijwonen
der H. Mis, het houden van retraites.
Spr. waarschuwde vervolgens ernslig te
gen de socialistische organisaties. We kun
nen niet medegaan met degenen, die niet
vóór God zijn, want nog steeds geldt
Christus' woord: „Wie niet met Mij is, is
legen Mij".
Spr. spoorde dan aan, de in November
ingezette propaganda voort te zetten, op
dat het doel der Katholieke organisatie be
reikt worde: „Alles herstellen in Christus".
Hierna behandelde spr. den strijd in de
metaalindustrie, waarbij hij opmerkte, dat
het zeer goed mogelijk is, dat de metaalbe
werkers den eersten stoot moeten opvan
gen van een algemeene loonsverlaging.
Als het niet bewezen wordt, dat de in
dustrie niet anders kan geraken uit de
moeilijkheden dan door loonsverlaging van
de arbeiders, dan aanvaarden wij, Katholie
ke arbeiders, geen loonsverlaging. Spr.
noemde den strijd in de metaalindustrie
een rechtvaardigen strijd en spoorde ten
slotte tot stoun aan de stakende metaalbe
werkers aan.
Luid applaus volgde op deze rode, voor
welke de voorzitter hem (kink zeide. Deze
doelde voorts mede, dat in Januari a.s.
een ledenvergadering van den Volksbond
zal gehouden worden, waar rector Bors
boom zal spreken over „De standsorga
nisatie op godsdienstig-zedeiijk gebied".
Hierna bracht spr. een woord van dank
voor het verrichte werk aan de Commis
sie van Zeven, waarna de vergadering met
het zingen van „Roomsche Blijdschap" en
den christelijken groet gesloten werd.
De collecte voor de stakende Metaal-
be erkers bracht 24.50 op.
i.d fraaie ieestprogram vermeldde het
15-jarig jubileum van het E.S.M-Fanfarc-
corps. Dit gezelschap dat op 't oogenblik
order de beste in den lande gerekend
wordt, heeft zich, blijkens de vele behaal
de prijzen, op concoursen een gevaarlijk
mededinger betoond, die het technisch
juiste met het artistiek gewenschle steeds
poogt te verbinden.
óór het concert een aanvang nam,
verhaalde de heer Van Helder in eenige
korte woorden het lief en leed van het
corps en hier ontbrak dc „note gaie" niet!
ei volgens voerden de president en de
directeur der E.S.M. de WeiEd.Gestr.
noemde £et.woor<1- LaaGlge-
„-, beste wenschen voor
de toekomst u,t en nam de laak op zich
<le tropeeen eigenhandig aw
ffldüe vaandel te hechten. Hu ontving Cen
foto in lijst van het Corps, evenals de
heer M. Cazon, die vanaf de oprichting
steeds een trouw lid geweest is.
Hiermede was het officieelc gedeelte
afgloopen en de uitvoering kon beginnen.
We kunnen gerust zeggen, dal h.er een
homogeniteit van klank bereikt wordt,
fen 'e ze'den bii een dilettaniencorps zul-
ujuj^ntreffen. De afzonderlijke instru-
avond"1}, 'n goede banden en deze
ing- sj ;ln'efl weer eens bewezen, wat door
den. lliere'1 s'udie verkregen kan wor-
een rceaicitr" *'a:lr natuurijk een vlekje,
«trunient, maar'6 Van 6611 ant'er 'n'
enfin, daar is slecht -aan
te ontkomen. De heer van 't Hoff blijkt
de touwtjes stevig in handen te hebben
en zlj.t mannetjes reageeren goed.
Als solisten traden op de heeren Jon-
gewaard, saxophone-sopraan, en Hen
driks, bugle. Eerstgenoemde ontpopte zich
als goed technicus en weet zijn instru
ment, dat ik op zich zelf niet sympathiek-
klinkend vind, goed tc beheerschen. Zijn
piani waren echter vrij wat beter dan
zijn forti.
De heer Hendricks bugelde er lustig op
los en gaf zijn solo eveneens met een
flinke dosis vaardigheid. Toch lijkt mij
'n weinig zorg voor zuivere intonaties en
intervallen nog gewenscht.
Het vrij uitgebreide programma ver
meldde nog het medewerken van l'Estu-
diantina, het Amsterdamsche mandoline-
sextet. Hun spel was goed beheerscht,
aardig geaccentueerd en sloot uitstekend,
Hun "kleine nummer deden het uitstekend,
maar le Troubadour en Bohème mogen
toch niet op een mandoline gepingeld wor
den! Daarbij bleef de vertolking te oer-
Hollandsch; de Italiaansche emphase
„l'efftïsione dl Cuore" ontbrak ten eenen-
ma'e- T-S
Daarop kwam de heer Clrnge-Dooren-
bos Altijd ausant, hoogst gestig en
nooit onbetamelijk! Dat is zijn groote
verdienste: hij hoeft dan ook den naam
van „humorist" (tegenwoordig 'n naam,
die in discrediet raakt!) volstrekt niet te
dragen, 't Is de zanger van het levens
lied, het blijde levenslied. Toch weet hij te
zingen met 'n lach en 'n traan. Zijn enkel
ernstig liedje „de Loods" was werkelijk
roerend.
Tevens is hij 'n aangenaam causeur, die
zijn auditorium wel aan den gang weet te
houden.
Het werd zachtjes aan laat en om
streeks middernacht werd de welgeslaagde
uitvoering besloten met den Vrienden-
tromv-marsch. 'K L).
B. en W. schrijven aan den Raad:
Zooals u reeds in uwe vorige vergade
ring werd medegedeeld, is bij ons inge
komen een door Gedeputeerde Staten de
zer provincie opgemaakt ontwerp van wet
lot wijziging van de grenzen der gemeen
ten Haarlem, Velsen, Bloemendaal, Heem
st edo alsmede Haarlemmerliede en
Spaarnwoude en opheffing der gemeenten
Schoten en Spaarndam.
Dit ontwerp zal ook in uwen Raad aan
cene bespreking moeten worden onder
worpen.
Teneinde die bespreking van dit om
vangrijk en voor de gemeente zoo aller
belangrijkst onderwerp zoo vruchtdragend
mogelijk te doen zijn, wil het ons voor
komen, dat het gewenscht is liet ontwerp
vooraf te doen onderzoeken door eenc
Commissie uit uw midden, welke Commis
sie wij in dit speciale geval, in afwijking
met het bepaalde bij arl. 33 van het Re
glement van orde voor de vergaderingen
van Uwen Raad zouden willen zien sa
mengesteld uit zeven leden, waarvan een,
lid van ons College als voorzitter.
De Voorzitter van uwen Raad deelde
ons mede, de Commissie dan als volgt
te willen samenstellen, tenzij uw College
er de voorkeur aan mocht geven de be
noeming aan zich te houden.
Mr. Slingenberg, voorzitter, J. Gerrilsz,
M. L. A. Klein, W. J. B. van Liemt, V.
Loosjes, M. A. Reinalda en G. Wolzak,
terwijl als secretaris dier Commissie zou
optreden de gcmeenle-secretaris en als
adjunct-secretaris de hoofdcommies Ier
secretarie Mr. B. Taconis.
Wij hebben gemeend in verband met
ons voornemen om dit punt in de eerst
volgende vergaderig van uwen Raad ter
sprake te brengen, u een en ander reeds
thans te moeten mededeelen.
Naar wii vernemen, is thans de grond,
waarop eerlang het EK. Lyceum zal ver-
riizen, aangekocht. Hij behoorde tot op
heden toe aan den heer Van Velzen en
is gelegen aan den Zijlweg, onder Over-
veen even voorbij de Julianalaan. Hij
heeft een lengte langs de straat van
162 M. en een diepte van 220 M.
Het plan is, daar een school, een
huis voor do paters en een kapel te
stichten. Het volgend jaar hoopt men
met twee klassen H.B.S. te beginnen,
daarna komen er waarschijnlijk k'assen
gymnasium en IToogere Handelsschool bij.
Achter do school wordt een veld voor
lichamelijke oefening inge lokt.
De nieuwe onderwijsinrichting komt,
zooals bekend is, onder leiding der Pa
ters Augustijnen.
Voor de afdeellng Haarlem en O. van
het Aig. Nod. Verbond, hield de bekende
deskundige pater Bonaveniura Kruitwagen
O. F. M. uit Woerden, gisterenavond in
de bovenzaal der Soc. „Vereentiginig" oen
lezing over: De uitvinding van de Boek
drukkunst en de oudste boeken
Een vrij groot getal belangstellenden,
des te opvallender waar gisterenavond, be
halve schouwburgvoorsteiiingen, ©en twee
tal concerten gegeven werd, en het onder
werp uit ter a a id niet de algemeene be
langstelling heeft, woonde de lezing bij en
vormde voor pater Kruitwagen een aan
dachtig en dankbaar gehoor. Die aan
dacht was dan ook ten volle verdiend,
want i-n eenvoudige, doch klare taal, weel
pater Kruitwagen zijn toehoorders oen in
zicht te geven in het voor keken op dat
gebied moeilijke boekdruk vak. Hij bereikt
jj-uist inzicht in de waarde van de uit
eenzettingen achterwege te laten en aan
de hand van ©en schat van lichtbeelden.
N'i'Ot alleen verschaft pater Kruitwagen ©en
juist inzicht in de waardee van de uit
vinding der boekdrukkunst, doch ook tail
van bijzonderheden worden voor de toe
hoorders een openbaring om in dien ver
volge mooi drukwerk te kunnen benneten
en al dadelijk op bepaalde fouten d<en
vinger te kunnen leggen. De spreker gaf
een historisch overzicht vain de ontwikke
ling der boekdrukkunst in ons land en
daarbuiten en een inricht in den toestand
vóór het ontstaan der boekdrukkunst,
toen n.l. de blokdruk, dat is letters gesne
den in planken, in zwang was. Reeds
eenige malen gaven wij verslag van een
dergelijke lezing vain den pater, zoodat
wij ons ditmaal daarvan ontslagen kunnen
achten.
Zooals bekend stelt pater Kruitwagen
zich op het standpunt, (lat de boekdruk
kunst wel in Heiland ïn-aajr niet zeker door
Lolinens Janszoon Coster en ook niet
zeker le Haarlem werd uitgevonden.
Even besprak spr. het onlangs uitgekomen
boek van den Duislchen professor Zedler,
ui't Wiesbaden, die, naar men weet, de eer
van de uitvinding der boekdrukkunst aan
die Hallanders toekent. Spr. waardeerde
het werk van dezen geloerde, doch gaf
als zijn meening, dat het boek de kwestie
niet tot oplossing heeft gebracht. Hij
zegde toe daarover een uitvoeriger studie
te leveren in een of ander Tijdschrift.
Pater Kruitwagen oogstte zeer veel
waardeering van zijn causerie en de aan
wezigen zullen zeker voldaan huiswaarts
zijn gekeerd en met een schat van kennis,
die hun zal bijblijven, omdat ze in zoo
populairen vorm werd medegedeeld.
Prof. Dr. A. A. van Schelven, voorzitter
van het Verbond, leidde spr. in en danikte
hem.
Men schrijft ons:
Hierbij kondigen wij de tweedo soirao
van bovengenoemd gezelschap aan in dit
seizoen, Maandag a.s. zal voor de le
den optreden de heer Albert Emile So-
rel uit Parijs, de zoon van den be
kenden geschiedschrijver, 't Onderworp,
dat deze conférenoier zal behandelen
draagt den woidschen titel van ,,Lo3
fêtes de Versailles sous Louis XIV".
In keurig verzorgde taal zullen de
aanwezigen de geschiedenis der hoffees
ten te Versailles hooren en vooral voor
hen, d'e Versailles kennen en dat zijn
er velen ,zal alle pracht en praal weer
opleven, die door den zonnekoning en
zijn weelderige hofhouding werden ten
toon gespreid.
Als in een sprookje zullen do heerlijke
tuinen van de oude koningstad weer
worden bevolkt door do bekende figu
ren uit de mondaine, politieke en let
terkundige wereld van de 17o eeuw
en de tooverachtige aanblik van de Ga
lerie des glacés, schitterend van het
licht van honderden kaarsen, zal ons de
illussie bijbrengen dat wij cen dier zeld
zame feesten bijwonen, die de verruk
king hebben uitgemaakt van de tijdge-
nooten van den groeten Eranschon Ko
ning.
Bij het gehouden examen van-
weg: de Ned. Steaografenve eenig n?
,,Stolze Wéry" is u.tgcreikt het di
ploma A. voor de zuivere toepassing
van het correspondentieschrift en ver
trouwdheid met het systeem „Stolze
Wery" aan de dames Hogewind en.
A. de Wit, beiden te Haarlem en A.
Zomer, te Heemstede; en het certifi
caat voor machineschrijven vo'gens
Wery's Tien vingrsy s teem (blindschrij-
ven) aan de dames P. G. Bannink, P.
Mok, C. Spoor, A. de Wit, allen van
Haarlem; A. van Resteren, te Hillc-
gom en A. Zomer, te Heemstede; en
aan de heeren M. H. Hospes, A.. Poel
cn A. Schiering te Haarlem en tl. B.
van der Land, te Bloemendaal.
tv> VWri«mii»ii!<T ..Kindervreugd".
1 afd. Leidschekwartier, hield Woens
dagmiddag in het Brongebouw haar
17e St. Nicolaasfeest.
Het eigenlijke feest begon te duur
doch des middags om 2 uur begon
de pret reeds, toen St. Nicolaas in
hoogst eigen persoon op 't Brouwer
plein verscheen, vanwaar men in op
tocht naar 't Brongebouw reed.
Alvorens tot de afwerking van het
programma werd overgegaan had 'n
huldiging plaats.
"De heer H. Vellinga, voorzitter der
Vereeniging sprak eenige sympathie
ke woorden tot den heer P. Huizinga.
eere-lid van Kindervreugd". Spreker
bracht hem hulde en dank voor zijn
Verdiensten aan de Vereeniging.
De heer Vellinga hechtte hem daar
op een medaille op de borst en over
handigde hem tevens een oorkonde.
Een vijftal meisjes zongen nog een
toepasselijk lied waarna de heer Hui-
zinga een hartelijk dankwoord sprak.
Onder leiding van den heer P. W.
Groeneveld werd nu met de afwer
king van het programma begonnen.
De mondharmonieaclub „De jonge
Strijder" en een piano zorgden op
verdienstelijke wijze voor de noodige
muziek.
De diverse bioscoopniumnertjes vie
len natuurlijk uitstekend in den smaak
en deden de jeugdige schare af en
toe schateren van 't lachen.
Een tableau vivant voorstellend:
Hulde aan Kindervreugd" viel zeer
in den smaak.
Toen St. Nicolaas zijn iutrede deed
bereikte de vreugd wel haar hoogte
punt.
De kinderen werden getracteerd en
toen het klokje van gehoorzaamheid
sloeg, vonden velen het nog te vroeg.
Voor de Raadsleden is ter inzage ge
legd een overzicht van de g enneent e - finan
ciën (gewone middelen) van 18751920,
opgemaakt door den hoofde omm'ies-re
dacteur.
De bedoeling ervan is blijkens de toe
lichting een eenvoudig doch min of
moer sprekend beeld te geven van den in
vloed, dien de tijdsomstandigheden en de
omtwikkeling van Haarlem in de laatste
halve eeuw op de financiën der gemeente
hebben gehad. De gegevens zijn voor het
grootste deel ontleend aan de rekeningen
der desbetreffende dienstjaren. Voor de
beo-ordeelang van sommige posten werden
suppletoir* begroetingen en raadsn©tulen
geraadpleegd.
Ter verkrijging van onderling vergelijk
bare cijfers bleek het noodig in verband
met het feit, dat de wijze van verantwoor
ding in den loop dier jaren niet steeds o.p
uniforme wijze plaats vond, hier en daar
van die in diie „rekeningen" gevolgd© ru-
brioeering af te wijken en enkele toeval
lige omstandigheden welke op het geheel
storend zouden werken uit te schakelen.
Teneinde verder het beeld nog scherper
le doen uitkomen, zijn verschillende ont
vangsten en uitgaven, welke op eenzelfde
gemeentelijke bemoeiing betrekking had
den met elkander verrekend, waarna het
saldo in de tabellen is opgenomen.
Onder „bedrijven" werden gerangschikt
de bank van leening, de gemeentelijke
duluwaberleidung 1900, het gem. eleotricd-
tei'tsibodirijf 1905, het gein. gasbedrijf, en
het Openbaar Slachthuis 1910.
De gemeente-reiniging is afzonderlijk
vermeld, terwijl do Siads-Apoliheek en de
Onfsimel'iingsdienist in verhand met hun
aard zijn ondergebracht resp. onder het
hoofd „armwezen" en „plaatselijke ge
zondheid".
Bij de beoordeeling van de oijfers dient
in het oog te worden gehouden, dat het
aantal inwoners bedroeg op 1 Jan. 1875
33.364, op l jan. 895 59.052, en op 1
Jain. 1920 76.303.
De toelichting vermeldt verder eenige
der voornaamste conclusies, welke o.m.
uit het overzicht kunnen worden getrok
ken. Daaraan is hel volgende ontleend:
Bij de ontvangsten neemt de post „rijks-
uit keermg', welke aanvankelijk voor de
gemeente de voornaamste bron van in
komsten vormt (in 1875 ongeveer een
derde van het totaal) gaandeweg een
minder belangrijke plaats in. In 1920 be
draagt zij nog niet één v ij f - en-twintigste
van het totaal. Juist het omgekeerde valt
Ie oonstat-eeren bij den post „Plaaselijke
inkomstenbelasting". Als sluitpost van de
begrootimg heeft zij een steedis grooler
bedrag op te leveren. Daarbij echter de
laatste jaren flink gesteund door de „be
drijven".
V/at betreft die „uitgaven" blijkt dut de
post „algemeen bestuur" hoewel na
tuurlijk op zichzelf elk jaar toenemend
relatief steeds kleiner is geworden.
Hetzelfde kan in meerdere ot mindere
male gezegd worden van de posten:
brandweer en invordering plaatselijke
belastingen en heffingen.
Onder de posten, welke een steeds be
langrijker plaats zijn gaan innemen noe
men wij, bet lager onderwijs, de aflossing
van gridleeivingen, de plaatselijke gezond
heid en de subsidies.
Typeerend voor de wijze waarop ver
anderde omstandigheden zich kunnen doen
gieklien is wel de „reiniging".
Voor dit doel werd in 1875 niet alleen
nog geen enfkele uitgave gedaan, maar
zelfs leverde zij de gemeente toen in
verband met een aan parlioulieren ver
leende concessie tot het inzamelen en
wegvoeren van afval, vuil, enz. enz. een
jaarlijksohe bate van 1500 op.
Sedert dien zien wij dezen post voort
durend im omvang toenemen. De aan
dacht leekt, dat de post rente van geld-
leeniingeii''' in afwijking van hetgeen zich
misschien liet vermoeden, gaandeweg
voor de. gemeente relatief minder belang
rijk is geworden.
Het jaar 1920 tenslotte onderscheidt
ziich in het algemeen door sterk gestegen
uitgaven tegenover niet in die male ver
hoogde inkomsten.
Vergelijken wij de resultaten van dit
jaar met die van 1915, dan valt wel de
grootste toeneming wat betreft de uitga
ven te ooinstateeren bij de posten „rente
en provisie van bij derden opgenomen tij
delijk kasgeld", „Plaatselijke gezondheid"
en .subsidies". De vermeerdering der in-
komsten werd hoofdzakelijk gevonden op
i het gebied der belastingen en heffingen.
De ontvangsten.
Uit de tii bellen blijkt o.m. het volgende:
In de eerste plaats ten aanzien van de
ontvangsten: de opbrengst der plaatselij
ke inkomstenbelasting bedroeg in 1875
86.320.88, in 1885 154.483.11M, in
1895 278.639.01%, in 1905 417.036,
in 1915 837.457.26%, in 1920
2.540.838.59.
Schoolgelden L. O. in 1875 4819.42,
in 1885 24.190.91, in 1895 41.474.03,
ir- 1905 ^59.528.25%in 1915 f80.691.83%
in 1920 f 90.241.93%.
Schoolgelden M. O. en H. O. in 1875
f 18.250; in 1885 26.506.50; in 1895
f 34.318.25: in 1905 39.355.25; in 1915
f 76.897.75 en in 1920 f 127.072.
Rijksuitkeeringen in 1875 105.053.73%;
in '85 f 163.334.77%; in '95 f 125.812.10%;
in 1905 f 207.412.65; in 1915 168.205.49
en in 1920 f 180.995.06.
De batige saldi van de bedrijven bedroe
gen in 1875 2.260.85; in 1885
f 3.690.90%; in 1895 f 1.964.90%; in
1905 f 112.964.18; in 1915 f 213.585.30%
en in 1920 f 342.288.45.
Hel totaal van de inkomsten bedroeg
in 1875 f332.332.86 in 1885 ƒ532.736.34
in 1895 f 813.902.70; in 1905 f 1.361.013.06
in 1915 ƒ118.000.91; in '20 f 4.735.327.91
De uitgaven.
In de tweede plaats ten aanzien van de
uitgaven:
De kosten van het algemeen bestuur be
droegen in 1875 f 26.746.06%; in 1885
f 35.796.27; in 1895 f 42.711.96; in 1905
f 75.354.65; in 1915 118.900.91; in 1920
f 40.463.54.
Die van invordering plaatselijke belas
tingen en heffingen in 1875 f 13.506.79;
in 1885 f 20.188.50%; in 1895 24.919.26
in 1905 35.079.079%; in 1915 ƒ49.620.38
in 1920 172.810.65.
Die van openbare veiligheid in 1875
26.868.35: in 1885 46.249.90; in 1895
76.804.83%; in 1905 f 107.403.37; in
1915 f 143.633.21%; in 1920 f 543.024.33.
Die van de brandweer in 1875 f 3.733.87%
in 1885 6.038.46%; in 1895 8.488.13%
in 1905 f 7.450.40; in 1915 8.329.23%;
in 1920 18.859.37%r
Die van de Reiniging in 1885
21.336.84%; in 1895 42.453.93%; in
1905 60.943.62%; in 1915 83.224.80;
in 1920 351.986.86.
Die van het Lager Onderwijs in 1875
f 34.813.69%; in 1885 63.887.38%; in
1895 124.067.27; in 1905 219.073.04%
in 1915 328.469.81; in 1920 749.147.73.
Vooris worden bij de uitgaven vermeid
o.m. de volgende posten:
Kosten van M. O. en H. O. in 1875:
42.797.45: in 1885 76.233.78%; in 1895
100.570.29%; in 1905 123.778.76%; in
1915 243.362.33%; in 1920 ƒ624.728.32.
Die van liet Armwezen in 1875 33.067.52;
in 1885 28.718.85%; in '95 81.346.70%;
in 1905 ƒ113.238.34%; in 1915 ƒ230.587.38
en in 1920 696.571.58.
Die van plaatselijke gezondheid in 1875
1875 8000; in 1885 21.500; in 1895
5610.78; in 1905 15.229.02; in 1915
39.620.76 en in 1920 154.834.51%.
Die van aflossing van geldleeningen in
1875 80000; in 1885 21.600; in 1895
46.932; in 1905 98.503.95; in 1915
149.771.76; in 1920 499.436.36%.
Die van de subsidies in 1875 1000;
in 1885 6015.28%; in 1895 9475.18%;
in 1905 21.634.98%; in 1915 33.437.79
en in 1920 154.883.96.
Het bedrag der uitgaven bedroeg in
1875 319.437.38%; in 1885 510.987.28;
in 1895 763.094.34; in '5 1.306.526.48;
in 1915 1.943.356.31 en in 1920
6039.896.55%.
Van een tweede tabel toont de linker
helft aan hoe de cijfers van inkomsten
en uitgaven zich onderling verhouden en
hoe die verhouding zioh in den loop der
jaren heeft gewijzigd.
De rechterhelft van deze tabel geeft een
beeld van de stijging der inkomsten en uit
gaven in de laatste 25 jaren en in de
periode waarvan het onderdeel waarvoor
die stijging toen het sterkst is geweest.
Aan deze tabel onlleenen wij, dat op el
ke 100 van de ontvangsten o.m. in
kwam van de plaatselijke inkomstenbelas
ting in 1875 16; in 1890 30.60; in
1905 30.60 en in 1920 53.70.
Van de schoolgelden van het L. O. in
1875 1.40; in 1890 5.10; in 1905 4.40
en in 1920 1.90.
Van de schoolgelden van het M. O. en
II. O. in 1875 5.50; in 1890 5.60; in
1905 2.90 en in 1920 2.70.
Van de Rijksuilkeering in 1875 31.60;
in 1890 20.20; in 1905 15.20; en in
1920 3.80.
Van elke 100 uitgaven werd o. m. be
steed voor kosten van algemeen bestuur
in 1875 8.40; in 1890 6.70; in 1905
5.80 en in 1920 6.60.
Aan openbare veiligheid in 1875 8.40;
in 1890 8.60; in 1905 8.20 en in 1920
9.00.
Voor Lager Onderwijs in 1875 10.90;
in 1890 13.80; in 1905 16.80 en in
1920 12.40.
Voor armwezen in 1875 10.30; in 1890
6.70; in 1905 8.70 en in 1920 11.50.
Verder blijkt uit deze tweede tabel, dat
sedert 1895 zijn gestegen ten eerste wat de
ontvangsten aangaat, de batige saldi van
de bedrijven in 1900 met 329 pet., in 190a
met 5648 pet., in 1910 met 5694 pet., in
1915 met 10769 pet. en in 1920 met 17319
pet.
De opbrengst van de plaatselijke inkom
stenbelasting in 1900 met 16 pot, in 1905
met 49 pet., in 1910 met 102 pot, in 1915
met 200 net. en in 1920 met 811 po*
Dat er ook auto-bandietan bestaan al
zijn zij nu juist geen roovers of moor
denaars blijkt uit het volgende staaltje,
zoo schrijft ons een correspondent uit
Halfweg:
Dinsdagmiddag zakte nabij Halfweg
een zekere E. L. door het ijs.
Op dat oogenblik bevond zich niemand
in de nabijheid, zoodat het hulpgeroep
van den man niet werd gehoord. Nadat
de ongelukkige reeds 'n 10 minuten in
het koude water had gezeten en z'n
krachten hem begonnen te begeven, na
derde er 'n vrachtauto. De drenkeling
riep nogmaals uit alle macht om huln
en de lui op den auto ontdekten den ver
ongelukte.
Nu zou er hulp komen meent u? o
nee! de „menschen" op den auto maak
ten 'n paar grimmassen met de handen
bij wijze van afscheidsgroet tegen den
drenkeling en reden doodkalm door, alsof
daar geen mcnsch met den dood wor
stelde.
Eenige minuten later passeerde er een
Haarlemsche tram, die onmiddellijk stopte
en met behulp van het beugeltouw, werd
toen de man uit z'n hachelijke positie
bevrijd, en op de tram mee naar Half
weg genomen.
Dank zij dus het tactvol optreden der
beambten van de E. S. M. bleef hier
een menschenleven gespaard.
Kan men echter begrijpen, hoe men
schen, zooals die van den vrachtauto,
kalmpjes door kunnen rijden zonder één
vinger ter redding uit te steken? 't Is
schandelijk!
Naar men ons mededeelt stelt de po
litie een ernstig onderzoek in.
Tot zoover onze correspondent.
Inderdaad is dat godrag weinig min
der dan schandelijk en verdient hier extra
gebrandmerkt te worden.
Toen onlangs te Leipzig een proces
werd gevoerd tegen de Duitsche oor
logsmisdadigers, ging een kreet van af
schuw op tegen den majoor, die gecom
mandeerd had in koelen bloedo Eransche
krijgsgevangenen, die gewond waren,
maar nog leefden, te vermoorden. Terecht.
Zoo'n dood verdient de strop.
Maar indien het verhaal van onzen
correspondent juist is, dat wil dan zeg
gen als de drenkeling de zaken juist
voorgesteld heeft, is deze dood niet min
der lafhartig.
Barometerstand: 776. Neiging: Vooruit,
OPGAVE VAN:
Schoolgelden L. O. in 1900 mot 333 pet.,
in 1905 met 43 pet., in 1910 met 80 pet.,
in 1915 met 94 pot. en in 1920 met 117 pet.
Schoolgelden M. O. en H. O. in 1900 met
2 pet., in 1905 met 14 pet., in 1910 met 97
pot., in 1915 met 124 pet. en in 1920 met
270 pot.
Rijksuitkeeringen in 1900 niet 54 pet., in
1905 met 64 pet., in 1910 met 27 pet., in
1915 met 33 pot en in 1920 met 43 pet
Het totaal der ontvangsten is sedert 1895
gestegen: in 1900 met 17 pet, in 1905 r|>t
67 pot, in 1910 met 99 pet, in 1915 met 148
pet. en in 1920 met 481 pet.
Ten aanzien van de uitgaven blijkt, dat
sedert 1895 zijn gestegen:
De kosten van algemeen bestuur in 1900
met 14 pot., in 1905 met 76 pot, in 1915
met 176 pet. en in 1920 met 837 pet.
Die van de openbare veiligheid in 1900
met 116 pot., in 1905 met 58 pet, in 1910
met 81 pot., in 1915 met 112 pet en in
1920 met 700 pet.
Die van de brandweer in 1920 met 122
pet
Die van de plaatselijke gezondheid in
1905 met 171 pot., in 1910 met 217 pet, in
1915 met 606 pet. en in 1920 met 2659 pot.
Die van het lager onderwijs in 1900 met
17 pet, in 11105 met 76 pet., in 1910 met
79 pet, in 1915 met 164 pet. en in 1920
met 503 pet.
Die voor hot M. O. en H. O. in 1900 met
85 pet, in 1905 met 87 pet., in 1910 met
199 pet., in 1915 met 513 pot. en tn 1920
met 1644 pet.
Die van het armwezen in 1900 met 1
pot., in 1905 anet 85 pot., in 1910 met 76
pet., in 1915 met 136 pet. en in 1920 met
50 pet.
Die van subsi: I in 1900 met 38 pet.,
in 1905 met 128 pet., in 1910 met 198 pet,
in 1915 met 252 pot en in 1920 met 1534
pet.
Sedert 1895 is het totaal der uitgaven ge
stegen: in 1900 met 15 pet., in 1905 met 71
pet., in 1910 met 93 pot. en in 1920 met
892 oct.
