Kerk en School
gemengd nieuws.
VOORKOMING VAN BRAND
GEVAAR.
De nieuwe Pensioenwetten.
van dien grondslag en overschrijdt sidndeü
die verhooging niet een bedrag van
VERKEER EN POSTERIJEN.7
EERSTE KAMER.
SPORT EN SPEL.
LEGER EN ¥L00T,
■den voorgestelden maatregel te moeten!
verzetten omdat de toestand van de nij
verheid in dezen tijd allerminst gedoogt,
dat haar steeds nieuwe lasten worden op
gelegd.
lienige leden, die tegen een flinke be
las ing van de winsten der bedrijven geen
bezwaar hadden, keurden de in dit wets
ontwerp gevolgde methode van heffing
af, wijl hier met de uitkomsten van het
bedrijf in het geheel geen rekening wordt
gehouden.
Tegenover deze beschouwingen werd
van andere zijde uiteengezet, dat het
geenszins onbillijk is van de gebruikers
een retributie te heffen. Inlusschen
wenschlen ook deze leden de vraag te
stellen of het thans wel het geschikte
oogenblik is voor het opleggen van de
zen nieuwen last aan de nijverheid. Weer
andere leden gaven als hun oordeel te
kennen, dat de last. welke door dit vvets-
l_n!werp op de industrie wordt gelegd,
niet van zoo buitengewone beteekenis is.
Zij meenden dat in dit geval hoogstens
sprake kan zijn van afschaffing van
een voorrecht en verklaarden gaarne hun
slem aan het wetsontwerp te zullen geven
Vele leden gaven als hunne meening te
kennen, dat, als men de kosten van liet
oezicht voor rekening van de gebruikers
.Drengl, aan dezen ook een zeker recht
lan medezeggenschap bij de inrichting
ai uitoefening van den dienst moet wor-
i len gegeven.
Eenige leden spraken de vrees uit, dat
ile toch reeds betrekkelijk geringe op
brengst van de in 't ontwerp bedoelde
retributie door de kosten der inning voor
«en zeer belangrijk deel weer voor
is Rijks schatkist verloren zal gaan.
En ten slotte werd nog de vraag gesteld
>f stoomketels van een halve atmosfeer
tlrukking en daar beneden onder het hier
sedoelde toezicht vallen, dan wel of voor
'leze ketels de uitzonderingsbepaling van
het Stoombesluit van kracht blijft.
Blijkens het Voorloopig Verslag (Tweede
Kamer) inzake het wetsontwerp tot aan
vulling van het Wetboek van Strafrecht,
net eene bepaling ter voorkoming van
jcvaar voor brand in gebouwen of getim-
uerten, hadden hoewel de gedachte,
ie aan het wetsontwerp ten grondslag
1gt, algemeen werd toegejuicht vele
leden ernstig bezwaar tegen de wijze,
aaarop die gedachte in het wetsontwerp
'is uitgewerkt.
Gewezen werd er op, dat de aanleiding
Vit de indiening van het wetsontwerp ge
legen is in een, door onvoorzichtig op-
reden van loodgieters ontstanen brand in
de Groote Kerk te Delft. Op grond- daar
van wordt thans voorgesteld de Regee
ring zonder eenige beperking bevoegd te
verklaren tot het uitvaardigen van bin
dende voorschriften ter voorkming van
gevaar voor brand in gebouwen of getim
merten. Deze voorschriften zullen zich
derhalve niet behoeven te bepalen tot
maatregelen ter bescherming van monu
mentale gebouwen, doch zullen alle ge
le, uw en of getimmerten kunnen betreffen.
'Zij kunnen zich verder niet alleen richten
legen onvoorzichtige werkwijzen van lood
gieters, doch in het algemeen tegen brand
gevaar-bevorderende gedragingen van
wien ook. Ook voorschriften omtrent de
constructie van gebouwen, omtrent de be
lending daarvan, omtrent het daarin be
waren van brandbare sloffen, omtrent be
waking der gebouwen enz., zullen binnen
het kader van den hierbedoelden algemee-
nen maatregel van bestuur vallen.
Waar de in dit wetsontwerp bedoelde
voorziening een zoo algemeen karakter
draagt, vroegen deze leden zich af, of de
zorg daarvoor wel tot den werkkring van
den Minister van O., K. en W. zou be-
hooren. Ook meenden zij, dat indien men
een zoo verreikend onderwerp wil rege
len, in de wet zelf de grondslagen moeten
worden vastgelegd, waaraan de uit te
vaardigen algemeene maatregel van be
stuur gebonden zal zijn, zooals ook ge
schiedt in de Veiligheidswet.
Ook tegen de strafrechtelijke inkleeding
van liet wetsontwerp hadden deze leden
ernstig bezwaar.
Andere loden konden zich met deze be
schouwingen niet ten volle vereenigen.
Sommigen hunner waren van gevoelen,
dat, waar het wetsontwerp blijkens de
Memorie van Toelichting in het bijzonder
de bescherming van bouw-monumenten
tegen brandgevaar ten doel heeft, zulks
ook in het wetsontwerp tot uitdrukking
behoorde te komen.
Enkele leden vestigden de aandacht van
de Regeering op een door den heer
Hermans, technisch ambtenaar bij dc ge
meentewerken te 's-Hertogenbosch, on
langs tot de Regeering gericht beloog om
trent maatregelen ter voorkoming van
brandgevaar bij loodgieterswerkzaamhe
den, waarin, naar zij meenen, verschillen
de practische wenken dienaangaande wor
den gegeven.
De Stoomwet. Ook het bestuur der
Handelsvereeniging van Metaal-Industri-
eelen heeft de Tweede Kamer verzocht
het ontwerp van Wet tot Wijziging der
Stoomwet te verwerpen.
Dr. FREDERIK VAN EEDEN.
Uit Oosterhout meldt men aan de
„'s-Bossche Ort." dat dr. Ered. van
Eeden aldaar Woensdag in het klooster
ter Eransche Paters is gedoopt.
BEZUINIGING
BIJ DE SPOORWEGEN.
In de afdeelingen der Tweede Kamer
kon men zich met het wetsontwerp tot
wijziging der wet vau 9 April 1875 tot
regeling van den dienst en het gebruik
der spoorwegen, over het algemeen zeer
goed vereenigen.
Verscheidene loden stelden intusschen
de vraag, of niet de afsluiting van den
spoorweg als regel geheel zou kunnen
vervallen.
Enkele leden stolden de vraag, of 't
niet aanbeveling zou verdienen de zorg
voor deze verkoersaangelegenheden aan
de provincie of gemeente op te dragen.
CONGRES „ST. CIIRISTOEEEL".
Do Xed. Handelsreizigersvereeniging
„St. Ohristoffel" heeft op 2de® Kerst-
lag ter herdenking van haar eerste lus
rum, te Utrecht haar eerste congres
pe'uouden. v w
i i
In de kapel van St. Joannes de Deo 1
aan de Mariaplaats, werd des morgens
te half 11 ter intentie van de leden dor
vereeniging een H. Mis opgedragen,
waarbij talrijke congresbezoekers aanwe
zig waren.
Te half 12 kwam men bijeen in het
jaarbeursrestaurant en daarna begon te
ongeveer 1 uur in de groote zaal het
congres. Van de talrijke genoodigden wa
ren o.m. aanwezig de heeren Van Dijk,
Haazevoet en Suring, leden der Tweede
Kamer, een drietal afgevaardigden van
de R. K. Handelsreizigersorganisatie in
België en afgevaardigden van de neutrale
Handelsreizigersorganisaties.
VAN HET CONGRES DER S.D.A.P.
Op het congres der S.D.A.P. verklaar
de mr. Troelstra dat deelneming aan de
regeering afhankelijk moest zijn van de
politieke constellatie. De S.D.A.P. ver-
eenigde zich met het bestuursvoorstel
om belangrijke openbare functies onver-
eenigbaar te verklaren met het Kamer
lidmaatschap.
BESLUIT TOT DIENSTWEIGERING.
De Intern, anti-m Etrristisshe Vereeni
ging vergaderde op de Kerstdagen te
Arnhem en besloot een oproep onder de
wapenen met dienstweigering te beant
woorden.
JOURNALISTIEK.
Tot hoofdredacteur van het Limburgsch
Dagblad is benoemd de heer Goldsmits,
redacteur aan het Huisgezin, tot redac
teur aan het Huisgezin de heer Hol,
redacteur aan de Utrechtsche Courant.
DUITSCHE VISA VOOR SCHIPPERS.
Ten aanzien van de visa op de pas
poorten der schippers, hebben de Duit-
sche Staten er in toegestemd de kosten
dezer visa tot de helft te verminderen.
DE ELLENDE IN RUSLAND.
Het Centraal Bureau der K. S. A. te
Leiden heeft een geïllustreerd boekje
verspreid over de ellende in Rusland.
Tusschen den tekst 22 foto's uit de meest
geteisterde streken van hongerend Rus
land. Het boekje is één stuk weedom
en edlende. Wie dit schrijnend leed en
die misvormde en uitgeteerde kinder
lijkjes ziet moet met deernis bewogen
worden en moet wat geven om te hel
pen en nog te redden wat nog te red
den is.
De totale winst van het boekje, wordt
door bemiddeling van Z. H. den Paus
aan hongerend Rusland geschonken.
We kunnen den verkoop en de ver
spreiding ervan, de minimum prijs is
25 ct. krachtig aanbevelen.
De pensioenregeling voor de ambtena
ren en him weduwen en weezen en de
pensioenwetten voor de landmacht en voor
de zeemacht zijn in de vorige week door
de Tweede Kamer zonder hoofdelijke
stemming goedgekeurd.
Bij de pensioenregeling voor de bur
gerlijke ambtenaren gaat het ouderdoms
pensioen in op 65-jarigen leeftijd, ter
wijl voor bij algemeenen maatregel van
bestuur aan te wijzen betrekkingen dit
pensioen reeds op 55-jarigen leeftijd (ver
vroegd ouderdomspensioen) ingaat, mits
10 jaren in een of meer dier betrekkin
gen kan doen medetellen.
Het pensioen bedraagt voor elk jaar in
aanmerking komenden dienst 2 pOt. van
de middelsom der pensioengrondslagen,
met dien verstande, dat het niet minder
dan 30 pOt. en niet meer dan 70 pCt.
van die som bedraagt.
Als middelsom der pensioengrondsla
gen geldt het jaarlijksche gemiddelde van
de gezamenlijke grondslagen der laatste
3 jaren, of indien het jaarlijksche ge
middelde van de gezamenlijke grondsla
gen der laatste 10 onmiddellijk aan den
dag van ingang van het ontslag vooraf
gaande jaren of van den geheelen dienst
tijd grooter is, het grootste dier bedra
gen.
Het pensioen overschrijdt niet een be
drag van f 4000. Voor gewezen minis
ters is dit bedrag f 6000.
Recht op weduwenpensioen heeft:
a. de weduwe van een ambtenaar, ten
zij het huwelijk was gesloten, nadat hij
den leeftijd van 65 jaar had bereikt
b. de weduwe van een gepensioneerd
ambtenaar, tenzij het huwelijk was go-
sloten, nadat hij was ontslagen of nadat
hij den leeftijd van 65 jaar had bereikt;;
c. de weduwe van een op wachtgeld
gesteld ambtenaar, tenzij het huwelijk
was gesloten, nadat hij op wachtgeld was
gesteld of nadat hij den leeftijd van 65
jaar had bereikt.
Indien de weduwe van een ambtenaar,
die twee of meer betrekkingen achtereen
volgens heeft bekleed, op grond van hot
eerste lid in meer dan een hoedanigheid
recht heeft op pensioen, kan zij slechts
aanspraak maken op één pensioen, en
wel op het hoogste.
Het weduwenpensioen bedraagt 50 pOt.
van de eerste f 2000 en 40 pöt. van het
overige bedrag van den pensioengrond
slag.
Het weezenpensioen bedraagt: a. 10
pOt. van genoemde bedragen voor elk
kind, welks moeder aan het overlijden
van den vader aanspraak op pensioen ont
leent en b. 20 pCt. van die bedragen voor
elk ander kind.
Het weduwenpensioen en het weezen
pensioen worden ten hoogste over een
grondslag van f 3000 berekend.
Het gezamenlijk bedrag aan weduwen
pensioen en weezenpensioen gaat 80 pCt.
van liet bedrag, waarover deze pensi
oenen zijn berekend, niet te boven.
Het recht op pensioen voor militairen
van de landmacht wordt verkregen we
gens langdurigen dienst en voorts ter
zake van verwonding, van ongeschikt
heid, van onbekwaamheid, van het ein
digen van het dienstverband en van wor-
kelijkeu dienst gedurende twintig of vijf
tien jaren.
Evenals voor de burgerlijke ambtenaren
bedraagt het pensioen voor elk jaar gel-
fligen dienst 2 pCt. van den pensioen
grondslag.
Het beloopt zonder verhooging om bij
zondere redenen piet meer dan 7fi pOt.
f 4000.
De som van het maximum-pensoen en
de verhoogingen mag den pensioengrond
slag niet te boven gaan.
Het weduwenpensioen bedraagt, inge
val de militair is overleden tengevolge
van verwonding enz., voor een weduwe
50 pCt. van de eerste f 2000 en 40 pOt.
van het overige gedeelte van des over
ledenen pensioensgrondslag. Voor elk kind
van den overledene bedraagt het 10 pOi
en bijgeval aldien dit kind ouderloos is
of wordt 20 pCt. van den pensioengrond
slag.
Voor de zeemacht gelden gelijksoor
tige bepalingen als voor de landmacht.
SPOORWEG ABONNEMENTEN.
Algemeene Abonnementskaarten, groep-
kaarten en trajectkaarten, welke met in
achtneming van den in het Tarief voor
Abonnementskaarten aangegeven termijn
zijn aangevraagd kunnen voortaan van
den 29en der maand af (in Pebr. van den
26en af) na 12 uur 's middags in ont
vangst worden genomen, eventueel tegen
inlevering van de aansluitende vooraf
gaande kaart.
Indien op de nieuwe kaart een stempel
druk „verlengd" of „voortgezet" voor
komt, kan reeds van den 29sten der
maand af (in Pebruari van den 26en af)
voorafgaande aan den eersten dag op
welken de geldigheidsduur van de nieu
we kaart aanvangt, daarop worden ge
reisd.
Afgiften van do nieuwe kaarten voor
zien van een der genoemde stempelaf
drukken zal echter niet geschieden als
bovenbedoeld.
a. Indien de nieuwe kaart niet is van
dezelfde klasse en voor het traject, als
de voorafgaande kaart;
b. indien niet gelijktijdig de vooraf
gaande kaart wordt ingeleverd.
In de gevallen hierboven onder a. en
b. genoemd, zullen nieuwe kaarten eerst
worden afgegeven aan het einde van
den dag, voorafgaande aan den eersten
dag van den geldigheidsduur van deze
kaarten.
Door de Nederlandsche Spoorwegen is
aan het personeel voorgeschreven, dat
met ingang van 1 Januari 1922 alle
abonnementskaarten ook van perso
nen, <1 ie als geabonneerde bekend zijn,
steeds ter inzage gevraagd en nauw
keurig nagezien moeten worden.
Avondvergadering van Dinsdag 27 Dec.
Voorzitter: J. J. G. Baron van Voorst tot
Voorst.
Regeling van werkzaamheden.
De VOORZITTER deelt mede, dat na af
loop dezer vergadering in de afdeelingen
eenige wetsontwerpen zullen worden on
derzocht w.o. dat betreffende de Indische
Leening. Voorts dat Woensdag in de afdee
lingen zullen worden onderzocht de ont
werpen inzake den dienstplicht en de Pen
sioenwetten. Donderdag zal er dan open
bare vergadering zijn waarin o.a. de „spran
ken-geschiedenis'' aan de orde zal zijn en
waarin een voorstel zal worden gedaan om
het geschorste ontwerp-bouwfonds te be
handelen.
De heer VAN KOL, S. D. A. P., heeft er
bezwaar tegen morgen reeds het dienst
plicht-ontwerp te behandelen in de afdee
lingen. Hij heeft nog niet de gelegenheid
gehad het te bestudceren. Spr. stelt voor dit
ontwerp niet te behandelen, maar tot 10
Januari uit te stellen.
De VOORZITTER acht behandeling
urgent.
De heer DE WAAL MALEFIJT, A.R.,
zegt dat het voorstel-Van Kol beteekent
een terugkomen op een genomen besluit.
Hij is daar tegen.
De heer BLOMJOUS, R.K., ziet ook
geen reden tot uitstel. Hij acht het ont
werp rijp voor behandeling.
Het voorstel-van Kol wordt verworpen
met 25 tegen 5 stemmen. Vóór de heeren
Van Embden, Vliegen, Mevr. Pothuis
Smit, Van Kol, Slingenberg.
De vergadering wordt verdaagd tot
Donderdagmorgen elf uur.
Het eeuwfeest van St. Dominions.
Naar „Het Ov. Dbl.'' meldt, zal in het
Dominicanerklooster te Zwolle het 7de
eeuwfeest van den H. Dominicus gevierd
worden van 3 lot 6 Januari a.s. Bij deze
gelegenheid za'l Z.Ex. Mgr. Vice mini naar
Zwolle overkomen en in de kloosterkerk
een pontificale Hoogmis opdragen.
Nieuwe Dekenaten in het Aartsbisdom.
Z.D.Hè de Aartsbisschop van Utrecht
heeft bij de verdeeling van het Aartsbis
dom in twee en twintig dekenale distric
ten dc vijf volgende nieuwe Dekenalen
opgericht: Het Dekenaat Eist (G,), het
Dekenaat Hengelo (O.), het Dekenaat Hil
versum, het Dekenaat Klazinaveen (Dr.),
het Dekenaat Terborg en heeft benoemd
tot dekens van voornoemde vijf dekena
ten, respectievelijk: den zeereerw. heer
H. B. Bodlifée, pastoor te Huisslen; den
zeereerw. heer J. A. Berendsen, pastoor
te Delden; den zeereerw. heer R. van den
Hengel, pastoor te Hilversum (H. Vitus)
den zeereerw. lieer J. P. P. Oosterbaan,
pastoor te Musselkanaal, den zeereerw.
heer A. B. A. Derksen, pastoor te Ter-
borg.
Naar (fs Missie. De H.E P Stanis
laus, Provinciaal der Gapucijiïen, en
de Z.E.P Mansuetus zullen met het
s.s. „Prins der Nederltinden" 21 Jan.
van uit Amsterdam naar Indië ver
trekken om de missiën der Capucij-
nen van Borneo en Sumatra te visi
teeren. f
BEVROREN,
G. v. D., te Geldrop, was den laatsten
tijd malende. Hij moest bij zijn baas, dien
hij ruim 40 jaren trouw en eerlijk had
gediend en die sedert eenigen tijd ziek
was, alles alleen regelen. 3 Dec. moest
hij eenige boosschappen verrichten, waar
voor hij des morgens omstreeks 9 uur
van huis vertrok, doch keerde eerst den
volgenden dag terug. Dien nacht was het
verschrikkelijk koud geweest, maar D.
wist te vertellen, waar hij dien nacht had
doorgebracht. Doch spoedig bleek, dat
ziin voeten bdvroren wapen. Hij heeft
wel getracht dit të verbergen en een
week daarna verrichtte hij nog zijn ge
wone bezigheden, doch Woensdag ge
raakte hij zoo van streek, dat geneeskun
dige hulp moest worden ingeroepen en
zijn overbrenging naar het liefdehuis
noodzakelijk bleek, waar hij is overleden.
L K.''
SLEEPBOOT GESTRAND.
Uit Enkhuizen wordt gemeldt, dat dc
groote sleepboot Ster 3, uit Amsterdam,
bij hoog water gestrand is op het Zuide
lijk uiteinde van den Oostelijken leiddam
van 't Krabbersgat, in de nabijheid van
de plaats waar de anders waarschuwende
bakens door 't ijs zijn meegevoerd. De
schroef is gebroken of verloren. Pogin
gen, door vletterlieden aangewend om 't
vaartuig los te krijgen, zijn mislukt. De
boot zit muurvast.
IJS IN DE HAVEN.
Nog steeds is de haven van de Lemmer
door een massa ijs van de open zee afge
sloten. Het stormachtige weer van de laat
ste dagen schuift het hoe langer hoe meer
op en in elkaar. Do havenvuren zijn dan
ook nog niet ontstoken. Vier stoombooten
van de firma Koppe en Verschuren Woens
dagmiddag komende van Amsterdam, heb
ben den geheelen dag in dit ijs gezeten en
konden eerst in den laten avond, met de
grootste moeite en met hulp van een sleep
boot de haven bereiken.
SMOKKELAARS.
De politie te Glanerbrug (O.) heeft een
17-jarig meisje aangehouden, dat door eeni
ge mannen uit Bremen was meegetroond
om als tusschenpersoon te dienen, bij de
smokkelarij, welke in deze grensstreek zeer
snel weder opleeft. Haar lastgevers bevon
den zich te Gronau. In samenwerking met
de Duitsche politie werden zij aangehouden,
en kon voor een bedrag van meer dan
30.000 mark in beslag worden genomen.
DE EX-KROONPRINS BIJ DEN EX-
KEIZER.
Ia gezelschap van burgemeesiter
Kolff en majoor Von Mühlheim, is de
ex-kroonprins Zaterdag per auto voor
een tiental dagen naar Huize Doorn
gegaan, ten einde het Kerstfeest en
Nieuwjaar bij zijn vader, den ex-keizer,
door te brengen.
EEN DREIGBRIEFSCHRIJFSTER.
Te Rijswijk (Z.-H.) kreeg 'n dienst
bode dreigbrieven. Ook haar aanstaan
de, die te Loosduinen woont, ontving
zulke epistels, eindelijk werd ook me
vrouw bedreigd, zelfs met moord op
de kinderen.
Uit het onderzoek van de politie
bleek, dat de dienstbode deze brie
ven zelve geschreven had: de brieven
waren met een verdraaide hand ge
schreven en werden soms bezorgd en
kwamen ook wel per post.
Het meisje gaf als reden op, dat
zij de brieven geschreven had, omdat
zij baar ontslag wilde hebben. Haar
moeder verkoos echter dat zij in haar
dienst bleef, omdat zij het er goed
had.
"Het onderzoek der politie duurde
drie dagen, gedurende welken tijd er
geen brieven kwamen; daardoor werd
de aandacht op haar gevestigd.
STAKENDE LEERLINGEN.
Het gebeurde in den ja re 1921.
Eén der leeraren van een school te Gro
ningen verkeerde in de noodlottige positie,
dat hij niet steeds even duidelijk zijn cos-
mographie verklaarde. Het was altijd: „met
de noodige verwaarloozingen kunnen we
dien afstand berekenen" of: „daar moet
een ster liggen, die ligt er niet. maar moet
er liggen", enz. Natuurlijk met het gevolg,
dat vau zijn vak weinig begrepen werd.
Op zekeren dag nu vatte die leeraar het
plan om op een kleine repetitie te geven.
Alle jongens protesteeren: „ach neen, mijn
heer. 't is maar een bijvak!" „Mijnheer,
wij hebben er niets van begrepen!'
Helaas! 't moest, en de repetite kwam. Nu
besloten echter de jongelui „te staken". Zij
schreven dus een opstel, waarin enkele vra
gen als volgt beantwoord waren:
„Na lange berekening en met de noodige
verwaarloozing besluiten we, dat de afstand
van de aarde tot de zon gelijk is aan dien
van de zon lot de aarde."
„De verhouding van verschillende plane
ten was gelijk aan de verhouding van roode
kool tot witte kool tot zuurkool" e.d. Dit
werd vooraf opgeschreven en op liet lesuur
schreef men geen proefwerk. Leeraar, zie
dende van toorn, stuift naar den rector der
school. Deze doodongelukkig: zijn hcele
Kerstvacantie was bederven enz. Enfin,
den volgenden dag zou de klas het werk
overmaken. Zoowel de leeraar als de rector
was aanwezig. Alle jongens zetten hun naam
op 't papier endeden toen hun armen
over elkander. Niemand schreef: men had
voor de tweede maal gestaakt.
Nu was Leiiden in lastl Curatoren (want
het was een gymnasium) en andere leeraren
kwamen er bij te pas. 't Einde was, dat er
besloten werd de klas 't proefwerk nog
maals op te geven. Aldus geschiedde en Don
derdagmiddag gaven de heeren leerlingen
toe ze hebben hun proefwerk afgemaakt.
Aldus geschiedde in December 1921 op
het Willem Lodewijk gymnasium in de
vijfde klas. (W. v. h. N.)
DE MOLEN IN NEDERLAND.
'De heer Dikigemans te Gorinöhem, cor
respondent van hel Rijksbureau voor de
Monumentenzorg, schrijft aan de „N.
Rott. Crt.":
Leerdiani, het fabrieksstad je aan ide
Limge, bewaart nog een stuk van, den mitd-
deleeuwscben vestingwal met wachttorens.
Het silhouet van dit mooie stadsbeeld
wordt mede gevormd door een molen, die
met recht „een koninklijke molen/" ge
noemd mag worden, niet alleen omdat hij
jaren en jaren lang een deel uitmaakte
van de koninklijke domeingoederen, maar
ook om zijn werkelijk 'koninklijke afme
tingen. Deze mooie molen gaat verdwijnen,
niet omdat de molenaar, de tegenwoordige
eigenaar, dezen molen niet meer in exploi
tatie zou willen brengen; neen zooais
de molenaar mij verklaarde, het gaat
heim genoeg aan zijn hart, dat zijn mooie
molen wordt onttakeld, maar hij wordt
hiertoe gedwongen, omdat de Arbeidswet
hem niet voldoende vrijheid gunt om den
molen met winst te exploiteeren.
Als een ffinlc molenaar heeft hij aan
zijn bedrijf vertoonden een motor, om bij
windstilte te kunnen malen1. Wegens het
gebruik van dezen motor mag hij niet
meer mailen, wanneer het waait, maar
moet hij afwachten, of de wind wil
waaien gedurende de 8 uren, die hij mag
werken. Dit 'komt te zeiden voor dan. dat
hij nog met voordeel zijn windmolen kan
exploileenen en daarom gaat hij tot af
braak over; hij maakt va® den steenen
molen/pomp een, sil|Oi 'die ais gen armzalige
monstervorm geheel het stadsbeeld voor
komende lijden zal ontsieren.
Bij onderzoek is mij gebleken, dat de
Leerdamsche molen niet de eerste is, die
verdwijnt door de beperkende bepalingen
van de Arbeidswet ook, dat hot niet
de laatste is, die oon diie redenen zal ver
dwijnen, en dat er veel kans is, 'dat be
waarheid wordt, hetgeen de molenaar te
Leerdam mij zeide:
„Wanneer de Arbeidswet zoo blijft, dan
draad er binnen een paar jaren geen
moten meer in Nederland. De eene moten
na den anderen zal zijn windbedrijf er
aan geven, niet omdat het windbedrijf niet
met voordeel in exploitatie is te brengen,
maar omdat de Nederlaodsdhe Staat het
ons, zoodxa wij den motor aanschaffen,
W1J niet meer buiten kunnen, onmo
gelijk maakt, om ons windbedrijf zóó uit
te oefenen, als de bijzondere eisohen van
dit deel van ons bedrijf noodzakelijk
maken."
Het verdwijnen van onze molens betee
kent een onherstelbaar momumenJtaail ver
lies. Daarom heeft hij een brief gericht,
om aan te dringen op wijziging in de be
staande bepalingen, welke de hoofdoor
zaak zijn, „dat Nederland zoo vele van zijn
mooie molens heeft verloren in den
a tsihen tij'd ten er waar^dnijinlijik nog meer
gaat verliezen dn de naaste toekomst, ten-
zij nog spoedig wordt ingegrepen
EEN INCIDENT.
Tijdens de Maandagmiddag te Arnhem
gehouden huishoudelijke congreszitting
der Intern. Anli-militairistische Vereeni
ging is een ernstig incident voorgevallen.
Een der congressisten meende op den zol
der boven de vergaderzaal gestommel te
•hooren. Bij onderzoek bleek, dat twee
personen zich daar bevonden. De heeren
Eikeboom en Harinck, leden van 't lan
delijk comité die zich naar boven had
den begeven, werden op den zolder met
een revolver bedreigd. Met vereende
krachten wist men een der zich op den
zolder bevindende personen, die toegaf
tot de politie te behooren, te vatten. De
tweede persoon had zich inmiddels uit
de voeten gemaakt. Bij fouilleering van
den aangehoudene weid een revolver in
zijn bezit gevonden. Een deel van het
eongresbesfuur begaf zich met den per
soon die aangehouden was, naar het
hoofdbureau van politie, waar de heer
Alb. de Jong den commissaris van politie
de feiten wensohte te laten vaststellen.
De commissaris weigerde zulks, wel
zeide hij een onderzoek toe.
Door den heer H. Eikeboom is een aan
klacht wegens bedreiging ingediend.
INBRAAK TE 's-HAGE.
Toen om 4 uur Maandagnacht een bri
gadier van politie in de Nassau Zuilen-
sleinsfraat te 's-Hagc patrouilleerde, ont
dekte hij twee mannen,, met rijwielen, die
zich verdacht ophielden bij het poortje
van een brandgang.
Bij zijn nadering gingen de mannen op
de fiets er van door. Wel trachtten twee
agenten per rijwiel hen te achterhalen,
doch de voorsprong was te groot.
Na onderzoek bleek dat de beide man
nen in den tuin van den 'heer v. II. B..
in de Nassau-Dillenburgslraat 18, waren
binnengedrongen en daarna een keuken-
raam iha^ldcn geforceerd.
In ihet thuis hebben zij alles over hoop
gehaald en geprofiteerd van de afwezig
heid van de bewoners, die in Groningen
vertoefden, door verschillende kostbaar
heden, als tafelzilver, gouden voorwerpen,
enz. mede te nemen. Ook de fietsen
waarmede zij ontsnapten, het waren da
mesrijwielen, behoorden tot den buit.
ZWARE BRAND TE AMSTERDAM.
Een woonhuis geheel uitgebrand.
Dinsdagavond was er te Amsterdam
omstreeks 9^/2 uur groote consternatie
in de Bethaniënstraat een nauwe straat
die evenwijdig aan de Hoogstraat loopt.
Op dien tijd kwam iemand uit het per
ceel No. 35 loopen, „brand" gillende.
In een oogwenk was de heele straat
op stelten.
Op één hoog woonde het gezin Vleesch-
houwer. Man en vrouw waren met het
jongste kind, dat één jaar oud was,
bij kennissen op visite. Thuis was een
20-jarige neef achtergebleven, die op niet
minder dan zes kinderen moest passen,
wier leeftijd van 4 tot 13 jaar varieer
de. Een der kinderen moet nu de on
voorzichtigheid gehad hebben met luci
fers onder een bed naar een stuk touw
to zoeken. Plotseling vloog het bedde-
goed in brand. In de achterkamer van
één-hoog liepen de kleine kinderen eerst
in den grooteten angst heen en weer.
Maar gelukkig hadden zij de tegenwoor
digheid van geest, de trap af te vluchten.
De neef nam de kleinste kinderen onder
den arm. Eén ervan, vier jaar oud,
lag reeds in bed. Toen buren het huis
binnensnelden, om te redden, bleek, dat
alle kinderen reeds in veiligheid waren.
Op twee hoog woonde de weduwe Dijk
man, een uitdraagster, die met een 14-
jarigen johgen thuis was. Ook dezen
konden zich nog redden. Aan deze uit
draagster behoorde ook de derde ver
dieping toe, waar lompen en rommel
geborgen waren. De zolderverdieping van
het smalle huis was onbewoond. Gelijk-
etraats is de woning van een zekeren
Bonman met vrouw.
Toen de brandweer, welke met veel
materiaal uitrukte, kwam latenden de
eerste en tweede étage in volle vlam
en kwamen overal dikke rookwolken uit
het oude huis. In de straat zelve lie
pen nog gillende vrouwen in de grootste
verwarring op-en-neer, en stonden kleine
kifideren huilende tegen de muren. Bu
ren vluchtten uit de belendende huizen
de straat op.
AI gauw h'ad men echter de zeker
heid, dat er niemand meer in het bran
dende huis was achtergebleven en kon,
toen de straat voldoende afgezet was,
met kracht het blusschingswerk aanvan
gen.
De brandweer wierp weldna massa's
water in het huis, daar dadelijk een
paar motorspuiten in werking gesteld
werden, met zes stralen werd water ge
geven.
In de smalle straat werd de Magirus-
ladder opgesteld, om de hooger gelegen
verdiepingen te bestrijden en ook van
ae achterzijde door huizen in de Koe
straat bestreed men het vuur. Toch
breidde het vuur zich zeer suel uit,
zoodat de eerste verdieping achter en
de tweede en derde étage geheel uit
brandden, terwijl de vlammen ook nog
uit het dak sloegen. Hoe fel de brand
het eerste half uur gewoed heeft, bleek
wel uit het feit, dat hc4 vuur ook even
naar de zolververdicping van het huis
No. 37 doorsloeg. Daar werd het even
wel dadelijk door den brandweer gestuit.
Aan weerszijden van het brandende per
ceel vlogen op een der verdiepingen nog
de. gordijnen in brand.
Tegen 10 uur was mon den brand
meester.
Voor de gezinnen, die nu dakloos zijn
geworden is deze brand een ware ramp,
want zij waren niet verzekerd. Boven
dien moet bij Vleesckhouwer nog een
bedrag van tweeduizend gulden en een
kas van een voetbalveveeniging verbrand
zijn. Hevig ontsteld kwam juffr. Vleesch-
houwer ruim tien uur de straat in
loopen. Zij moest door een familie-lid
ondersteund worden. Haar kinderen vond
zij goed verzorgd bij de buren.
De politie had een groot deel van de
straat afgezet. De commissaris van po
litie hoeft een onderzoek laten instellen
en het bleek, dat aan onvoorzichtigheid
deze hevige brand, die zooveel ontstelte
nis teweeg heeft gebracht in een druk
bevolkte straat te wijten was.
ENTENTE BRUXELLO'ISE-ZWALÜWEN
4—1.
Op het Darimg-terrein, hetwelk, hoewel
ver uit de stad' gelegen, niettemin uitne
mend is ingericht speelde op Tweeden
Kerstdag een versterkt Iiaariem-team
'tegen een Brusselsoh elftal, waarbij de
internationaals van Hegge en Coppée, die
in conflict zijn geweest met die amateurs-
bepalingen, op het appèl ontbraken, zoo
dat de beide ploegen ais volgt verschenen;
Waayer,
Baay, Houtkooper,
Sissing Beerdam, Terwee,
Van Beekum, Van Daalen, Breshaar, Van
Dam, Van Antwerpen.
Hebdiin, Michel, Bunjon, Verhoeven,
Rossom,
Van den Ouden, VVrigt, Moriet,
Verbeeck, Swartebroeckx,
de Bie.
Te groote vermoeidheid der Hollanders
was oorzaak dat zij niet hun gewone stpel
konden ontplooien. Speciaal de rechtshalf
Sissingh nam van de doelpunten een aan
tal op zijn rekening en het verwondert mo
eigenlijk nog dat beproefde oude knarren
als Micihel en Hebdin, spelers die toch
zeker eerder veertig dan dertig jaar tellen,
niet meer goals tengevolge van zijn spel
hebben weten te maken. Ten. deele was dit
ook te danken aan het uitnemend verde
digen van onze beide backs en vooral van
doelman Waayer. die als een tijgerkat van
de eene hoek van de goal naar de andere
sprong, steeds opduikend met den bal.
Niettegenstaande dit, werd hij viermaal
gepasseerd, telkens door scholen die in
derdaad onhoudbaar waren, dank zij de
sdliutterscapacitei'ten van den Belgischen
aanval.
De wedstrijd ving precies om twee uur
aan ten aanschouwe van een kleine twin
tigduizend menisdhen. De Hollanders speten
in onberispelijk wit, de Betgen dragen het
shirt der Diables Rouges. Van de pers
plaatsen, de best-iingeridhte die ik ooit heb
gezien, is de strijd uitnemend 'te volgen.
De duivels gaan direct tot het offensief
Over en alras 'heeft Waayer zijn handen
gewarmd aan een gloeienden kogel van
Moriet. Boerdam en Terwee trachten met
alle mogelijke moeite de door Sissingh ge
maakte opening te dichten, maar ondanks
dit krijgt de onstuimige Belgisdie voor
hoede alle gelegenheid de score te ope
nen; Wrigt neemt het initiatief ertoe door
na algemeen missen den bal in dien uiter
sten hoek te plaatsen. Dit prikkelt de gas
ten diie een paar aanvallen ondernemen,
waarbij de Dord'tsche vleugel slechts plaat
selijk succes op hot oog heeft met hel
gevolg, dat de rest van de voorhoede tel
kens voor spek-en-boonen mee optrekt.
Sensationeel wordt de ontmoeting als de
drie Belgische binnenspelers beurt om
burt uit vrije schoppen tegen den zijpaal
schieten. Middel vergroot na een half uur-
spelen den voorsprong, die geen minuut
later weer wordt verkleind door een goal
van Van Dam, uit een eomer (2—1).
Het ziet er naar uit of de vogels gelijk
gaan maken als een mooie voorzet van
Van Beekum bij den vrijstaanden Ries-
haair te land komt, docli laatstgenoemde
wordt juist op tijd door Swartebroeck .ge
plant". Bij een gevaarlijken aanval der Bel
gen redt Houtkooper de situatie maar een
minuut voor rust ziet Miohcl kans de
stand op 31 te brengen.
Tijdens de pauze blijkt dat Van Dam
van verder spelen moet afzien, zoodat
Braket zijn plaats inneemt, waarna de
strijd weer een aanvang neemt. De gast-
heeren maken zeer sportief geen gebruik
van een geboden strafschop, dooh dit blijkt
uitstel-van-execulie te zijn, wijl Michel na
de zooveelste militaire wandeling over
Sissingh's grondgebied opnieuw een doel
punt maakt. Vanaf dit moment verslapte
het spel zoo aanmerkelijk dat het mis
schien verstaudiiger is eer geen voorden
«leer over vuil te maken. De Belgen von
den het welletjes en de Hollanders konden
nauwelijks meer een voet verzetten, zoo
dat de wedstrijd, die overigens niet onaar
dig was, uitging als een nachtpit in stik
donker.
Twee wedstrijden achter elkaar is in
derdaad te veel gevergd van onze s/peters.
'De roodbroeken uit het team hebben zich
'echter goed geweerd, speciaal Terwee en
Daan Houtkooper; van Daalen werkte
hard maar had het tegen Swartebroeck
niet wat je noemt gemakkelijk, Bieshaar
ondervond geen steun van zijn buitenvleu-
gel; Waayer uitmuntend.
Deze wedstrijd heeft de internationale
reputatie van Verbeeck,Swartebroeckx en
Bie geen schade gedaan. De Belgische aan
val kenmerkte zich door mitrailleur-vuur.
Wright was de politic-agent van Bieshaar
en heeft als zoodanig voldaan. H. P
Van los werkman tot corveër. Ann
de losse werklieden, die met ingang van
1 Januari 1922 aan 's Rijks construc
tie werkplaatsan te Delft ontslag hebben
gekregen, zijn plaatsen als corveërs bij
da verschillende corpsen en onderdeelen
toegezegd. Allen hebben zich daarvoor
aangemeld. '1 1 3
