van S. J A. KEES0M
bewoners onzer
Provinciën,
VELSEN.
1922;
ZILK.
LISSE.
HAARLEMMERLIEDE.
Accotintaniskanfoor
Leeraar M O. (Staatsakte)
Beverwijk - Alkmaar
Opmaken van Balansen
BENNEBROEK.
SASSENHEIM.
KIM II SCHOOL
CHRISTINE NILSSON.
H1LLEG0M. Gemeenteraad. «r tenoe circulaire vari den minister.
Gisterenmiddag werd een openbarePunt 14. Vaststelling verordening
vergadering gehouden. Wegens af
wezigheid van den Burgemeester werd
de vergadering geleid door den Wet
houder J. H. M. Balvers.
Aanwezig zijn alle leden er is één
vacature. De voorzitter opent de ver
gadering en doet voorlezing van het
gebed, waarna bij loting tot voor
stemmer wordt gekozen de heer H.
Veldhuijzen van Zanten.
Punt 1. Vaststelling der notulen.
Deze worden onveranderd goedge
keurd.
Punt 2. Ingekomen stukken. Deze
worden voor kennisgeving aange
nomen.
Punt 3. Benoeming van 4 leden van
de Gascommissie, wegens periodieke
iftreding. Herbenoemd worden met
algemeene stemmen de heeren J. H. A.
Vooren, C. G. van de Poll, A. Th.
Murk en Th. Paase,
Punt 4. Benoeming van 2 leden van
le Garantie-Commissie, wegens perio
dieke aftreding. Herkozen met alg.
stemmen de heeren J. A. H. Vooren
en P. de Vreugd.
Punt 5. Benoeming van 2 leden en
2 plaatsvervangende leden van het
Scheidsgerecht Werkliedenreglement
wegens periodieke aftreding. Herbe
noemd worden als leden de heeren W.
Jonkheer en G. Veldhuijzen van
Zanten en als secundi de heereu
H. G. Hopman en A. Leliveld.
Punt 6. Benoeming van een lid
van het Burgerlijk Armbestuur wegens
periodieke aftreding.
De heer J. Brussee, no. 1 der voor
dracht wordt met alg. stemmen be
noemd.
Punt 7. Benoeming twee leden van
de Commissie van plaatselijk toezicht
op het lager onderwijs. In de vacature
P. H. van Baasbank wordt met alg.
st. gekozen de heer C. Warmenhoven
in de vac. G. Vixseboxse wordt be-
noemd met alg. stemmen de heer
J. C. de Koning.
Punt 8. Benoeming van gemach
tigden voor de vergaderingen van aan
deelhoudsters der N.V. Electriciteits-
bedrijf Hiilegom—LisseSassenheim.
De Voorzitter beveelt als lid-voor
zitter aan de Burgemeester, waartoe
met algemeene stemmen besloten
wordt.
Nadat de vraag is beantwoord
hoeveel gemachtigden zullen worden
[benoemd en de overeenkomst met de
N. V. is geraadpleegd worden alleen
voor de vergadering van 30 Dec.
'benoemd de heer Vermeer en Murk,
ilaatsverv. de heeren Vooren en
iran de Poll.
Punt 9. Benoeming van 5 leden van
de commissie van toezicht op het cor
respondentieschap der Arbeidsbemid
deling. Tot lid-voorzitter wordt aan
gewezen de Burgemeester. Tot leden
werknemers de heeren P. G. Topper
en G. Veldhuijzen van Zanten tot
'*den werknemers de heeren K. Asper
tn B. Hulkenberg.
Punt 10. Benoeming van een lid
ran de commissie van advies voor de
werkloosheidsverzekering wegens over
lijden van den heer M. Volk.
De voorzitter zegt dat in den heer
Vonk is heengegaan een zeer actief
lid dezer Commissie, wiens nagedach
tenis zal blijven in aangename herin
nering bij de geheele commissie. Met
9 st., 1 blanco en 1 op den heer A.
Schoonderbeek wordt in deze vacatu
re gekozen de heer F. Selhorst, no. 1
Jer voordracht.
Punt 11. Benoeming van een lid
voorzitter van de commissie van ad
vies voor de werkloosheidsverzekering,
wegens het nemen van ontslag als zoo
danig door den heer F. A. J. Heems
kerk. n,
B. en W. hadden aanbevolen
leze vac. den heer P. de Vreugd.
Deze wenschte echter niet in aanmer-
ring te komen, waarna B. en W.
aanbevelen den heer Th. Jonkheer.
Deze zal de functie in geen geval
accepteeren, doch wil de benoeming
aanhouden tot de volg. verg., wijl 't
een gewichtige benoeming geldt. De
voorzitter zegt, dat er nog al haast
bij is, er wachten zelfs ter afdoening
reeds een paar zaken op deze benoe
ming. De heer Murk is niet tegen aan-
aouden, mits de zaken kunnen door-
narcheeren. Hiertegen is geen be
waar, zoodat aldus besloten wordt
Punt 12. Benoeming van een lid
voor het Scheidsgerecht Ambtenaren
eglement, wegens het nemen van
»ntslag als zoodanig door den heer
A. J. Heemskerk.
De heer KLAVER vraagt zich af
wat de oorzaak zou zijn, dat de heer
Heemskerk zich terugtrekt. Z. i. het
besluit der voorlaatste vergadering,
waardoor we menschen met kleine
vermogens troffen door de opcenten
der vermogensbelasting,
De VOORZITTER deelt deze mee
ning niet, de heer Heemskerk staat
hiervoor te hoog. De voorzitter zegt
van af deze plaats in verband met
de punten 11 en 12 den heer Heems
icerk dank, voor wat deze als zoodanig
heeft gedaan.
De heer VOOREN noemt als aan
beveling voor deze vacature den heer
J. A. van Dam, Dir. v. h. Postkantoor
alhier.
De heer KLAVER, niets willende af
loen aan de capaciteiten van den heer
v. Dam meent toch, dat er ambtenaren
{enoeg in de commissie zitten en be
deelt aan den heer A. W. Nieberding-
Bij stemming wordt de heer J. A. van
Dam benoemd met 92 stemmen
Punt 13. Toeslag op de uitkeerim
Hit de werkloozenkassen. Er wordt
besloten coniform het voorstel van
8. en W. afwijzend nadat aan
4en heer Paase verlof is verleend op
iit punt terug te komen bij de rond
vraag, in verband met een desbetref
op den Keuringsdienst van vee en
vleesch. Na een enkele opheldering
wordt de desbetreffende verordening
met alg. stemmen aangenomen.
Punt 15. Verzoek van het Bestuur
van het Departement Hiilegom der
Mij. tot Nut van 't Algemeen om een
subsidie ten behoeve Van de Nuts-
bewaarschooi. Over dit punt wordt
zeer breed gediscusseerd. Bijna alle
raadsleden komen er over aan het
woord. Gevraagd wordt 1500 voor de
ze bewaarshcool. De Raad en B. en W.
willen wel helpen, maar het blijkt dat
de voorstanders der richting niet vol
doenden steun wenschen te geven en
dat het zou moeten worden niet een
dekking van het tekort voor één keer
doch een onderhoud der school.
Wethouder VAN ZANTEN waar
schuwt bovendien voor de gevolgen
we stellen een precedent. Komen an
dere bewaarscholen, dan zouden we
niet mogen weigeren. Deze ontvangen
slechts ruim 500 per 'aar.
De heer V. D. POLL wijst op de
offers der Kath. ouders, steeds en nog
gebracht voor de opvoeding hunner
kinderen, laten de voorstanders der
bedoelde bewaarschool hetzelfde doen
en wij zullen haar subsidieeren als
de andere bewaarscholen.
Na breede, soms half politieke de
batten komen de volgende voorstellen
in stemming
le voorstel Fijma 1500 «aarlijk-
sche subsidie, dus blijvend, wordt ver
worpen met 8—3 st. (rechts—links).
2e voorstel Vooren twee «aren ach
tereen 1500 per «aarwordt op gelij
ke wijze verworpen.
3e voorstel Vermeer Als 't bestuur
der school aan kan toonen dat de
school na één «aar marcheeren kan,
gesteund met de gewone subsidie, za
de 1500 voor een «aar gegeven wor
den en wordt aangenomen met 83 st.
Tegen de heeren Klaver, v. d. Poll
en Murk.
De punten 16, 17, 18 en 19 worden
behandeld in besloten vergadering.
Rondvraag. De heer VERMEER
zegt dat „Patrimonium" in 1920
bouwplannen heeft gediend en deze
thans gewijzigd heeft. De ver. wil
thans bouwen 46 huizen, arbeiders
woningen met weekhuurwaarde van
3.25 a 3.50. Doordat deze zaak als
nog hangende is, raaktdevereeniging
in moeilijkheden met den grond.
Spr. vraagt daarom alsnog behande
ling of toezegging voor de eerstvol
gende vergadering.
De heer KLAVER informeert naar
de plaatsing van een bedrag van
212000. Is dit, zooals de heer Vreugd
wenschte, over verschillende banken
verdeeld en tegen welke rente Nog
vraagt de heer Klaver of de gemeente
in rek. courant staat met een bank,
om gelden door te halen en te brengen.
Is er een rente gemaakt, zoo groot
mogelijk
De VOORZITTER antwoordt, dat
de heer de Vreugd bedoelde zeker
heidsstelling, hieraan is voldaan. Alle
Banken zijn uitgenoodigd. De Bank-
Associatie bood de hoogste rente,
41/«% en deze heeft 't geld gehad, mèt
onderpand gevende.
De heer KLAVER vraagt verder
naar het werk in Rek. courant.
De VOORZITTER zegt, we werken
met den postcheque- en girodienst.
De heer KLAVER zegt dat hij meent
dat er Banken zijn die meer rente ge
ven dan de post (2%).
De heer KLAVER beveelt nog aan
de Meerlaan te verbeteren. Wordt
toegezegd.
De heer JONKHEER wil even op
die 212000 terugkomen. Spr. legt
even vast, dat de Raiffeisenbank
meermalen billijk aan de gemeente
geld leende. Zij had nu ook 4% rente
kunnen geven (Geïnterpelleerd wordt
dat nu 41/, behaald wordt).
De Secr. heldert op, dat óók de
R. B. is uitgenoodigd, zij kon niet in
aanmerking komen, wijl zij geen ander
onderpand kon stellen dan de borgstel
ling der leden. De gemeente Ged.
St. mogen dit niet accepteeren. De
heer JONKHEER merkt op, dat aan
de R. B. alléén gedacht wordt als de
gemeente er beter van worden kan.
De heer MURK informeert nog naar
de werkloosheid.
Den heer Paase worden inlichtingen
verstrekt, enz.
Hierna sluiting.
Gemeenteraad. Openbare verga
dering van den raad der gemeente
Velsen op Dinsdag 3 Jan. 1922, des
voormiddags 10 uur ten gemeente
huize.
De agenda vermeldt
Behandeling van de volgende be
grootingen voor 1922:
a. van het schoolarmbestuur
b. van het R. K. burgerl. armbest.
e. van de commissie van toezicht
op het lager onderwijs
d. van de kamer van koophandel
en fabrieken
e. van het gemeentelijk gasbedrijf
van de gemeentelijke waterlei
ding
g. van het grondbedrijf
h. van de gezondheidscommissie
van het bedrijf reinigings- en
ontsmettingsdienst
van het bedrijf openbare werken;
k. van de gemeente.
Hierbij komen ook in behandeling
de verschillende voorstellen, welke
door burgemeester en wethouders
in de memoriën van toelichting be
treffende enkele begrootingen zijn
vervat.
Eene nota van wijzigingen zal den
leden nog worden toegezonden.
Tevens worden aan de orde gesteld
de volgende adressen om de daariti
1 aangegeven suosidie voor hetjaar
1. van de vereeniging voor Zuige
lingenzorg te Haarlem 50.—is
reeds in de begrooting opgenomen
2. vari de afdeeling Kennemérland
van het Centraal Genootschap voor
kinderherstellingsoorden: 1000.;
is tot een bedrag van 250.in de
begrooting opgenomen
3. van het Centraal Administratie-
bureau van het visscherijbedrijf en
aanverwante, vakken te IJmuiden
2000.is tot een bedrag van,/ 1500
in de begrooting opgenomen.
4. van de vereeniging tot bestrij
ding der tuberculose te Velsen
2500.is reeds in de begrootihg
opgenomen
5. van het Centraal Drankweer-
comité in de gemeente Velsen 500
is tot een bedrag van 250.in de
begrooting opgenomen.
6. van de vereeniging voor ambachts-
onderwijs in „Kennemeriand":
19.386.48;
In afwachting van de inwerking
treding van het bereids door de Sta-
ten-Generaal aangenomen gewijzigde
art. 25 der Nijverheidswet, stellen
B. en W. voor, voor het jaar 1922,
30% der netto-kosten toe te staan.
De subsidie wordt nader geraamd
op 17.000.—.
Zoo spoedig mogelijk zal de Raad
in de gelegenheid worden gesteld om
zich, overeenkomstig art. 57, derde
lid der Nijverheidsonderwijswet, in
het bestuur der vereeniging door twee
gedelegeerde leden te doen vertegen
woordigen.
7. van de afdeeling Santpoort van
de vereeniging „Volksonderwijs" voor
de instandhouding van den cursus
in de Fransche taal te Santpoort,
bedrag niet genoemd B. en W. stel
len voor, onder verwijzing naar het
Raadsbesluit van 17 Mei 1921, no.
1 g., op het adres afwijzend te beschik
ken.
Ten slotte zullen worden behandeld:
a. een verzoek der Buurtverèeni-
ging „Wijkeroog," om eenige urinoirs
te doen plaatsen in deze afdeeling
B. en W. merken op, dat op volgn.
113 der begrooting een bedrag van
2000.voor het "plaatsen van twee
urinoirs te Wijkeroóg is uitgetrokken;
b. een verzoek van J. Adriaanse
te Velseroord, betreffende afslui
ting van de speelplaats van school H
te Velseroord B. en W. deelen mede,
dat op de begrooting van het bedrijf
openbare werken een bedrag is uit
getrokken, waardoor een betere af
sluiting zal kunnen worden verkregen.
B. en W. stellen voor, op de adres
sen om hooger subsidie, genoemd on
der 2, 3 en 5 afwijzend te beschikken,
in verband met den financieelen toe
stand der gemeente.
Meerdere gemeentebesturen zijn
voornemens dergelijke subsidiëri te
schrappen, ZOO'Uat In dit verband hè-
zien, het standpunt van B. en W.
niet onredelijk kan worden geacht.
Bij volgn. 129 der gemeentebe-
grooting moet door den raad, inge
volge de verordening betreffende de
gemeentepolitie, worden bepaald het
aantal inspecteurs, klerken, hoofd
agenten en agenten dat in 1922 in
de gemeente dienst zal doen, benevens
de bezoldiging van dat personeel
in het komende jaar.
Bij volgn. 132 moeten worden be
paald de bedragen, die voor kleeding
en uitrusting zullen worden uitgetrok
ken.
Een concept betreffende de bij de
ze volgnos. te nemen besluiten is
bij de stukken gevoegd.
Bij volgn. 146 moet worden vast
gesteld de toelage welke aan de veld
wachters wordt gegeven voor ver
nieuwing en onderhoud van een eigen
rijwiel.
Voor 1921 is deze toelage bepaald
op f 80.
Een concept-besluit hieromtrent is
eveneens bij de stukken gevoegd.
Ter nadere toelichting van volgn.
196 deelen B. en W. mede, dat bij
hun college in overweging is eene
regeling, ten aanzien van de bijdragen
aan particulieren in verband met de
toelating' van leerlingen uit de ge
meente Velsen tot het hooger onder
wijs te Haarlem, welke neerkomt
op de toepassing in omgekeerden
zin van de verordening op de heffing
van retributiegeld voor de toelating
van leerlingen uit Velsen tot de han
delsscholen te Alkmaar.
Bij volgn. 261 stellen B. en W. voor,
een besluit te nemen tot het opnemen
van kasgeld in 1922 tot een bedrag
van 500.000.—.
Een concept-besluit hiertoe is bij
de stukken gevoegd.*
Armbestuur. Bij Bisschoppelijk
besluit is ia deze parochie eea Arm
bestuur opgericht. Tot leden werden
benoemd de heeren: W. Ruigrok Jz.:
Th. van Haaster; G. Schilder; Jac.
Geerlings; P. Warmerdam Hz.
Burgerlijke Stand. Geboren: Ba
rendina Johanna, d. van N. Nieuwea-
huis en van B. Strietman. Fran-
cascus Johannes Theodorus, z. van
F, den Elzen en van J. Waasdorp.
Gomelis Gerardus Albertus z. van
C, van der Poll en van G. Maaa,
Gerritje, d. van C. Vermeij en
van L. A. Rijsdam. Matthijs. z van
W. F. van Helden en van M. G'
Wolters.
TooneeCvereeniging. Woensdagavond
zijn 15 leden tot de nieuwe Tooneelver
eeniging toegetreden. Tot bestuursleden
werden gekozen de heeren H. v. Assema,
secretaris; O. Wempe, penningmeester;
G. Molenaar, O. Hokman en tot voor-
oittfw Id- Molenaar. De rollen voor het
eerste tooneelstuk zijn reeds verdeeld.
Over vijf weken zal er reeds een uit
voering gegeven kunnen orden. De re
petities zijn gesteld ©p Woensdagavond
half acht
Burgerlijke Stand. Geboren: d. van
M. B. Brouwerde Groot. z. van
J. A. v. BakelMense.
Biljarten. Woensdag speelden het
4e 5-tal van „Vriendenkring" tegen het
3e van „Berg en Dal" in het clublokaal
van laatstgenoemde zijn eerste ontmoeting.
De spelers van „Berg en Dal" zaten
er goed in dien avond" en wisten dan ook
alle vijf partijen te winnen, met een
voorsprong van 97 punten. De stand der
eerste ontmoeting tussehen de drie vijf
tallen der beide clubs is thans
„Vriendenkring" 2e vijftal 426 „Berg
en Dal 485. „Vriendenkring" 3e vijftal
483, Berg en Dal 383. „Vriendenkring"
4e vijftal 303, Berg en Dal 400.
Volgende week valt in de tweede ont
moeting de beslissing.
Burgerlijke Stand. Geboren: Lam-
bertus, z. van D. 8. Wilbrink en G.
Staring. ltuth Jacoba, d. van J. J.
Hansen en G. van Leeuwen. Petro-
nella Geertruida, d. van J. v. d. Eist
en M. van der Laan.
Overleden: H. Bouwman, echtg. van D.
Minnee 66 j. M. H. Berkhout, 10
mnd. d. y. L. O. Berkhout en M. M. van
Roode.
Inschrijving Militie 1922. Deze
inschrijving heeft voor onze Gemeente
plaats in Januari 1922, doch meer spe
ciaal op Donderdag 12 Januari a.s., des
vsormiddags tussehen 10 en 12 uur.
PBIESl EB JUBILEA.
Aan de lijst van Priesterjubi'.ea's in het
Bisdom Haarlem dient te worden toe
gevoegd
Twaalf en een half jaar Piester.
15. Februari, de WelEerw. Heer A.
van Leipaig, kapelaan te Schoten, Paro
chie „St. Bavo."
in
lezenswaardig
'recru op net doel gericht, daarbij vast
houdend aan een eenmaal genomen
beslissing, is hij spoedig geneigd om,
wanneer bij hem de meer gebruike
lijke middelen uitgeput raken, tot de
grovere zijn toevlucht te nemen.
Want erg geduldig is hij niet, en
nevenbedoelingen zijn bij hem, indien
hij ze al kent, verboden motieven.
Ruwe taal in debat of discussie, onbe
suisd optreden op wedstrijden, daar
kan hij ten allen tijde licht toe komen.
„Rincht" en „sliucht", eenvoudig en
eerlijk, zonder omwegen en fraaiig
heden, zoo luidt de naam van menige
Friesche vereeniging buiten Friesland.
Een heel ander volk vindt men in
Drente. De echte Drentenaar is Zeer
eenvoudig.
Onder de bewoners van 't zelfde
Drentsche dorp bestaat in den regel,
tegenover die van andere dorpen, nog
een solidariteithet dorp is nog het
groote gezin, evenals de familiehuis
houding het kleine is dorpsgenooten
nemen elkaar, tegenover anderen,
gaarne in bescherming. Deze deugd
dagteekent echter nog uit den commu-
nalen tijd en is dus, gelijktijdig met het
communaal bezit, bezig te verdwijnen.
Een andere deugd van verwanten oor
sprong is de Drentsche gastvrijheid
de vreemdeling, die bij een Drentschen
boer binnentreedt en zich daar be
hoorlijk kan legimiteeren, krijgt zeker
een plaats aan den haard en een pijp
tabak, en, als het de tijd er voor is,
ook koffie en een boterham. Een eigen
aardige bekoring ligt er in die gemoe
delijke verhoudingen.
Steekt in de woudstrekeii van Fries
land het bijgeloof nog wel eens het
hoofd op, Drente is liet land van de
oude gewoonten, (waerschaps, spin
malen). De „Bruiloften" zijn groote
feesten, maar in min of meer besloten
kring. Wanneer het voorkomt dat een
Drentsche jongen, onder pressie van
zijn .familie," de op hem rustende plich
ten van een toekomstig vaderschap
van zich af tracht te schuiven, dan
springt het heele dorp als één man
voor liet verstooten meisje in de bres.
Een boerenwagen wordt dan aange
spannen en daarop wordt het meisje
geplaatst met een stroopop naast
zich. Zoo rijdt men den wagen net dorp
door. Is de jongen genegen om met
den steun der dorpsopinie die zijner
ouders te trotseeren, dan verbergt
hij zich kwasie in een droge sloot,
waaruit de „rechters" hem gemakke
lijk weten op te diepen. Men noemt dit
alles „waerschop holin".
Aan den maatschappelijken voor
uitgang heeft het in de laatste eeuwen,
door zijn isolement en de armoede van
zijn bodem, weinig, te weinig deel ge
had.
Vragen van den Dag"komt een
artikel voor van den
heer J. Rietsema, over de bewoners
onzer Noordelijke provinciën.
Zooais men weet werden onze tegen
woordige provincies Friesland, en Gro
ningen bij het begin onzer jaartelling
bijna uitsluitend" door Friezen be
woond.
De Friezen spelen, al van 't begin
onzer jaartelling af, in onze geschie
denis een groote rol. Zij waren, met
de Batavieren, toen de hier het meest
op den voorgrond tredende groep.
„Van at de provinciën," zegt Dr.
Blink, van een lateren tijd sprekende,
„was in Friesland de stand der on-
vrijen het eerst verdwenen."
In de zeventiende eeuw had Fries
land het strafrecht en het strafproces
op hooger peil dan eenig ander gewest.
Een bekend schrijver, Eekhof, uit
zich volgens schr. zeer juist, als volgt
over de Friezen uit„De krachtige
Fries is vaak hevig in zijn handelingen
en wordt licht driftig, doch vergeeft
spoedighij spreekt weinig, schijnt
onverschillig, doch bezit een groote
eerzucht. Wat hij belooft, volbrengt
hij trouw. Veinzerij en vleierij zijn
hem vreemd, want wat hij zegt, meent
hij. Hij heeft eerbied voor orde en
wet, doch kan geen dwang of over-
heersching dulden. Hij is gedienstig
jegens zijn vrienden, vreeselijk voor
zijn vijanden. De Friezen zijn gezet
op lichaamsoefeningen, spelen en volks
vermaken, vooral op de kermissen.
Alles moet daarbij krachtsinspanning
en snelheid vereischen. Vandaar dat
geen volk zooveel werk maakt van
harddraverijen van paarden, hardrij
derijen op schaatsen, hardzeilen op de
meren, kaatsen en dergelijke uitspan
ningen, die tevens inspanning vorde
ren. Wegens krachtige mannen en
schoone vrouwen isFriesland beroemd
De zeden zijn er, over 't geheel en over
al op het land, deftig, eenvoudig,
slecht en recht, zonder complimenten
goede trouw, gezond verstand, ar
beidzaamheid en zuinigheid heerschen
allerwegen."
Een bekend Ncderlandsch geleerde,
de Directeur der Pol. Techn. School
Cohen Stuart, beweerde in zijn tijd
dat iedere Fries van adel was. Nu, ik
geloof,dat onze adel er volstrekt niet
bij zou verliezen, wanneer hij nu en nu langzamernanu anaers, maar viji-
dan eens met een beetje burgerlijk tig jaar geledenjioemde de Groninger
Friesch bloed gemengd werd: de boer een als heer gekleed persoon
hedendaagsche Fries heeft nog een gaarne een „gladstevel
hoog gevoel van eer. In den landbouw staat Gromnge
Volgens de oude Friesche zede in ons land vooraan, zegt schr. in
behoort de man den groet af te wach- geen andere provincie is de gemiddelde
ten van de vrouw, die zich wil ver-{opbrengst per hectare grooter. En ook
waardigen hem aan te zien; eerst met nijverheid en handel is üro-
daarna voegt het hem te groeten. ningen Friesland voorbij gestreefd
Een andere eigenaardigheid van de
En Groningen
Groningen'" heeft een .oyerwegend
Saksische bevolking. Westerwolde wel
het meest, Westelijk-Westerkwartiei';
het minst. Wanneer we nu tevens ber
denken dat van die „Saksers" de
afstamming nevelachtig is, dan zien
we wel dat Groningen, meer nog dan
Drente, een mengelmoes van stammen
herbergt, in tegenstelling vooral met
Friesland, dat bijna zuiver Ger-
maansch is. Zuiver Germaansch, be
halve dan de ongeveer 20 pCt. brunet
ten en zwarten, die men in iedere der
drie noordelijke provincies vindt en
die wel grootendeels aan de in vroegere
tijden nu en dan aanwezige vreemde
troepen zullen moeten worden toege
schreven. In Drente vindt men ze b.v.
meest in de omgeving van de oude ves
ting Coevorden. Vele familienamen
wijzen er ook op, b.v. Romein, Noor
man, Deen, Engelschman, Waling,
Beiering, Brandenburg, Frank,
Spaanschstra, Kleefstra, Paltsma, Van
den Berg en Casitnir. Verder zullen
het wei afstammelingen zijn van
gewone immigranten, zooals b.v. de
vele van Munsters, Munstermans en
Munstra's en de Joden.
De gemiddelde Groningeriander is
over 't geheel zuinig op zijn tijd en
op zijn krachtdaarbij.is hij, wat men
zeer eigenaardig noemt „zwaar op de
hand", beredeneerd, rustig, kalS,
zonder echter laks te zijn. Hij is mete
meegaande dan de Fries. Hij is nier
luidruchtig, maar kan toch ook, als
hij zich in zijn recht aangetast acht
veel gerucht maken, en hij verloochent
dan zijn Friesch bloed niet.
Bluf en brani verstaat hij niet
dat ziet men hem dadelijk aan in zijn
gang met zware, secure stappen
ook is hij geen mooiprater, zijn gevoel
van eigenwaarde verhindert hem het
te worden.
Hij is wat houterig, en houdt, voor
zijn gemak gaarne hieraan vast.
Een gebrek in de Groningerlanders
is misschien hun jalouzie ze kun
nen moeilijk, wat men noemtue zon
in het water zien schijnen. Het wordt
nu langzamerhand anders, maar vijf-
Friezen is de groote beteekenis, die
ze toekennen aan het stam- en fami
lieverband van gelijken oorsprong
is hun gehechtheid aan taal en klee
derdracht.
Tegenover zijn deugden staan ver
schillende gebreken hij is verstandig;
maar toch eigenlijk niet altijd politiek
practisch, maar niet philosophischp
Hij komt daardoor niet wat hij o
zijn wegen ontmoet, licht in botsingl
in doorsnee kortaf en met den wi
Vergelijkt iemand de bewoners der
drie provincienmet die der aangren
zende zoogenaamde Saksische gewes
ten, Overijsel en Gelderland, dan zal
het hem meestal voorkomen, dat deze
laatste, tengevolge van afstamming,
menging en kruising, of door den eeu-
wenlangen invloed van bodem, kli
maat, omgeving en leenroerige dienst
baarheid, wat hun zeden en gewoonten
betreft meer verzacht zijn.
in de beide Hollanden is men door
druKker handel, zeevaart en onderling
verkeer meer beschaafd, in den
overdrachtelijk opgevat techni-
sehen zin. Maar van een voor het
Noorden nadeelig verschil van eenige
beteekenis is geen sprake.
In het Noorden is veel ernst en te
rughouding in het Zuiden heerschen
vroolijkheid en tegemoetkoming. In
het Noorden leeft men, naar 't schijnt,
om te werken in 't Zuiden werkt
inen om te leven. De Noordelijke le
vensopvatting neigt naar het pessi
misme de Zuidelijke naar het opti
misme.
Van de beroemde zangeres Christine
Nilsson, die dezer dagen gestorven is,
wordt een en ander in de Hollandsche
Lelie verteld.
Zij behoorde tot een doodarme
Zweedsche boerenfamilie en als ei
reizigers langs den straatweg van Vexio
naar Christiaanstad kwamen, dan was
er een klein boerenmeisje, dat alle ande
re kinderen vooruit liep, om de hun
toegeworpen koperen geldstukjes te
kunnen oprapen. De kleine Christine
behoefde echter niet uit nood te be
delen haar vader, jona; Nils:on, was
weliswaar zeer arm, maar kon met
hard werken zijn gezin toch wel on
derhouden. Neen, het kind zamelde
geld bijeen, om een viool te kunnen
koopen. Haar broer bezat er een, maar
het was haar streng verboden, die aan
te raken, daar die viool de schat der
familie was. Al de b oers en zusters
waren min of meer muzikaal aange
legd, maar door op kermissen te spe
len verdiende de oudste broer een aar
dig stuk geld.
Het ging echter zóó ang aam met
het opsparen, dat Christine besloot,
zelf een viool te maken. Zij hoMe een
stuk hout uit n spande er sna en 'ov r,
en tot haar groote blijdschap gelukte
het haar, er op te kunnen pelen. Zij
wa toen acht jaar oud
Toen de oudste broe het huis ver
liet en zijn verdien ten dus ophielden,
werd voor Christine d zoo lang en vu
rig verlangde viool gekocht. Maar
niet voor niets. Zij moest haar broer
opvolgen en muziek gaan maken op
kermissen en in herbergen, en ofschoon
de viool haar soms van vermoeidheid
uit de handen viel en haar oogen pijn
deden in de benauwde omgeving vol
rook, men had voor de muziek betaald
en zij moest dus spelen, totdat zij niet
meer kon.
Gelukkig bezat Christine een sterk
gestel, en de voetreizen naar de ver
schillende kermissen hadden haar ge
zondheid gesterkt. Haar stem, die,
toen ze nog een heel klein kind was, al
helder en zeer welluidend was, nam in
kracht en omvang toe en zij spaarde
die niest, want door t geraaa V3TT dei*
dans tieen,was naar stem bctor to Koo
ren dan de viool, en als zij de dansen'*
tijdelijk zong, verdiende zij veel meer
geld
Maar Christine wilde „hooger op".
Zij had van Jenny Lind gehoord en
zij peinsde er dag en nacht over, hoe
zij toch aan het geld voor eene goede
opleiding kon komen.
Zij trok van herberg tot herberg met
haar viool onder den arm en was overal
een welkome gast.
Op een marktplein verzamelde zicb
een groote menigte om het meisje,
toen eens de reiskoets van den land
raad Tomerhelm voorbij reeddeze
liet stil houden en luisterde vol ver
bazing en bewondering toe, hoe de
schoone stem van het meisje de bijna
halsbrekende passages der viool tot
in de hoogste hoogte getrouwelijk
volgde.
De stem van Christina Nilsson om
vatte bijna drie octaven, en zij haalde
met gemak de drie gestreepte f.
De landraad die zeer muzikaal was,
zag dadelijk een toekomst in Christine;
hij stelde de ouders voor, haar een op
leiding te laten geven, en Christine was
buiten zichzelve van verrukking uit
was het voortaan met al het vermoei
ende reizen en trekken, het spelen er
zingen in de herbergen en het rondgaan
met het centenbakje.
Zij studeerde met noerie vlijt en
maakte verrassende vorderingen, en
weldra trad zij op soirée en concerten
te Stockholm en Upsala op, waar zij
met groot enthousiasme werd begroet.
Daarna ging zij naar Parijs, om haar
studies voort te zetten na het onder
richt, dat zij van mevrouw Leuhau-
sen-Valeries en van Berwald genoten
had. In 1864 trad zij in de Parijsche
opera op met een schitterend debuut.
Daarna gaf zij concerten te Londen,
en maakte een kunstreis naar Amerika,
waar zij overal met geestdrift werd
toegejuicht.
Toen zij eindelijk naar haar vader
land terugkeerde, was het publiek zóó
opgetogen, dat men in Stockholm de
paarden van haar rijtuig spande en haar
naar haar h ótel trok. Daar trad zij op
het balkon en zong het volk haar heer
lijke Zweedsche liederen in de open
lucht voor.
Het jonge meisje, dat eertijds hunker
de naar een cent, werd schatrijk en ge
vierd en was in staat, voor haar «ouders,
broers en zusters groote pachthoeven
te koopen.
In 1873 huwde zij met den Fran-
schen bankier Auguste Rouzeaud, die
in 1880 overleed. Na zijn dood maakte
zij toen voortdu-end tournées door
geheel Europa en trad ook in 1875 in
Nederland op. In 1889 trouwde zij den
Spaanschen graaf di Miranda
en nam tegelijk afscheid als zangeres
van het publiek. Christine Nilsson stierf
den 23en Nov. j. 1- nadat zij haar twee
den echtgenoot negentien jaren ha°
overleefd
