BERICHT.
I
m
Het centraal bureau vani^f^ s-jft
Éuitengewsne Vergadering,
Dit nummer bestaat uit twee bladen.Eerste blad
Katholieke organisaties.
R.K. Kiesvereeniging
Stadsnieuws.
!j DAMIAATJES
BAANDAG 9 JANUARI 1922
44ste JAARGANG No. 1403/
FRANCO PER POST PER KWART. BIJ VOORUITBETAL1NG f 3.5
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1426, 2741 EN 1748.
POSTREKENING No. 5970.
ADVERTENTIÊN 35 CENTS PER REGEL.
DIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
Abonné's, die te klagen hebben over onrêgeinistïge
ri slechte bezorging der Nieuwe Haarlemsdje Courant,
worden dringend verzocht, dit onmiddellijk \hriitelijk
te berichten aan de Administratie N. H. Courant, of
mondeling aan onze Bureaux, Nassaulaan 49.
ADMINISTRATIE N. ïi. COURANT.
'te kunnen doen dan het Comité het-
I welk de eerste stappen had gezet, be-
fstendigen en was zoo welwillend de
Wanneer men aan de idee van in-1plaats, die zijn landgenoot, mr. Ed-
ternationalisatie, die over de geheele warc* Hearn, Oversea Commissioner
wereld voortdurend veld wint, de volle ïderKnights of Columbus, daarm had
aandacht wijdt, dan komt men tot de j 1 m ,e nemen-
overtuiging dat ook voor de Katho-f Allereerst werden nu eenvoudige
licken deze „eenheid, die macht [statuten ontworpen, welke de volgen-
maakt" van groot belang moet zijn.
Zeker, in hun algemeene Moederkerk
zijn zij sterk door eenheid van geloofs-
en zedenleer, maar waar liet geldt
associatie op gebied van onderwijs en
wetenschap, van werken van socialen
aard en van naastenliefde, van pers
en propaganda, daar zien wij l\en, door
het gemis van het wereldverband, bij
al hun sterkte nog betrekkelijk zwak
in hun nationaal isolement.
De verschillende, bij alle volkeren
en in alle landen reeds bestaande or
ganisaties met uitsluiting van de
zuiver godsdienstige en politieke
door een ondcrlingen band vereenigen
niet behoud nochtans van eiker auto
nomie, mag in het groot en moeilijk
tijdsgewricht, dat wij doorleven, niet
alleen wenschelijk, maar veilig nood
zakelijk worden genoemd.
Ten einde dit doel te bereiken heeft
zich reeds 'geruimen tijd geleden een
comité gevormd, bestaande uit vijf
personen van verschillende nationali
teit en ieder reeds werkzaam op een
bepaald gedeelte van het geheele ter
rein.
Wijl intussclien de zaak waarom
het gaat een internationaal karakter
heeft, wilde het Comité niets onder
nemen zonder zich vooraf en vooral
vergewist te hebben van de inzichten
des H. Vaders zclven. In een particu
liere audiëntie, verleend aan een der
leden in het midden van 1919, heeft
2. H. Beneaictus XV het plan „goed
verklaard, overwegende dat de bedoe
ling was, lo. alleen katholieke orga
nisaties te vereenigen, en 2o. in alle
vraagstukken, waarin de H. Stoel
zich uitsluitend de beslissing voor
behoudt, Rome te zullen volgen.
Daarna hebben de leden, elk in eigen
land, de goedkeuring en instemming
de punten bevatten
Doel en middelen, als boven om
schreven.
Definitieve plaats van het Centraal
Bureau, Rome.
Indeeling vier departementen
1. Onderwijs en Wetenschap;
2. Eigenlijk sociale werken 3.
Sociaal-charitatieve werken 3.
Pers en Propaganda.
Financien een uit giften te creëeren
kapitaal voor de oprichting van
het Bureau en zijn instandhou
ding gedurende de eerste jaren,
benevens vrijwillige bijdragen van
de organisaties die zich als lid
bij het Bureau hebben aangeslo
ten, legaten, enz.
Leden. Elke organisatie, goedgekeurd
door den Bisschop van het Dio
cees en, daar, waar dat vercischt
wordt, wettelijk erkend, waarvan
het Bestuur aansluiting heeft
aangevraagd.
Bestuur. Een Raad van Actie, bestaan
de uit den Directeur van het
Centraal Bureau en de chefs der
Departementen. De leden van
dezen Raad worden gekozen door
den Algemeenen Raad. De leden
van den Algemeenen Raad wor
den benoemd voor een tijdperk
van drie jaren door Z. H. den
Paus of door een Kardinaal-
Bcrcherinheer van het Werk,
aangewezen door Z. H. Als eerste
Algemeene Raad worde door Z. H.
bevestigd het door Mgr. Schrembs
benoemde Comité van voorbe
reiding.
Eereraad. Als leden hiervan zullen
eerbiecliglijk worden uitgenoo-
digd Prinsen der Kerk, in elk
land één.
Dit ontwerp-statuten aan een alge
pevraa^d van den daarvoor aangevve- meene vergadering van gevolmach-
der Kerk en van enkele ge- tigden der organisaties ter beoordee-
e personen in hetvereeni ling en goedkeuring voorleggen, ware
i. Zij mochten bij allen geweest, voormtloopen op het werk
.tlcle sympathie voor het plan waarvoor het Centraal Bureau in het
t!U|en. leven wordt geroepen immers dit ver
bemoedigd door ue instemming onderstelde reeds het tot stand geko
net denkbeeld, betuigd door het men zijn van de toenadering der ver-
rhoo^ste kerkelijk gezag en zoovele schillende organisaties, welke men met
ter zake"bevoegden, heeft het Comité en door het Centraal Bureau hoopt
daarop enkele vertegenwoordigers van te verkrijgen. Aangcz.en het zeer
eenige organisaties uit verschillende sober gchouuen ontwrp geheel den
landen in vertrouwelijke bijeenkomst geest weergeeft van de gehouden voor-
uitgenoodigd, teneinde te geraken vergadering, heeft men nu aangeno-
tot een plan van uitvoering dat ver- men, dat de dair vertegenwoordigde
moedeliik aller medewerking zou ver- organisa+ies zich met den inhoud kun-
krijgen "en waarmede men met kans nen vereenig.-n b<» 'endien heeft men
op .-vucccb zou kunnen beginnen. Deze zich verzekerd dat dit ook het geval
vergadering, waarbij 'n dertigtal ver- is met die, welke Jaar niet vertegen-
cmigingcn uit acht landen waren ver- woordigd zijn geweesteindelijk heeft
t -genwoordigd, aanvaardde eenstem- men alles voorgelegd aan het oordeel
mig het beginsel van toenadering der van den H. Vader, overtuigd, dat
organisaties van alle landen en sprak diens hoogc goedkeuring dcor elke
zich, insgelijks eenstemmig, uit, ter organisatie volgaarne
bereiking van dit doel, een Centraal
Bureau op te richten, dat zich in ver
binding zou stellen met de over de
geheele wereld verspreide organisa
ties. Dit Centraal bureau zal dan coo.
middel van briefwisseling, doo." het
uitgeven van een jaarboek en een tijd
schrift, de verschillende organisaties
inlichten over elkanders bestaan,
streving, arbeid en succesbevorde
ren de oprichting van organisalies
waar ze nut kunnen stichten, maar
waar ze nog niet zijn eindelijk aan
sporen tot en zoo mogelijk helpen bij
actie, daar waar de gemeenschappelij
ke katholieke belangen dat vragen.
Als gevolg van de betrekkingen tus-
ichen het Centraal Bureau en de or
ganisaties, op deze wijze aangeknoopt,
zal dan langs geleidelijken weg en
als vanzelf, de onderlinge band tot
«and komen en zoo de gewensebte
vvhontstaan, niet opgelegd door
De %et>111 aar gegroeid uit het leven.
1921 vt0rk3dering, op 2 en 3 Februari
v"r7;tu parijs gehouden, koos tot
SchrÏÏ ÏI fi D- MSr' J0SCPl"
/Ahim 9- D„ destijds Bisschop
u3! vv nrttTi?ledo en President van
£e j? hnlipk Rr «.Leekenactie" bij
het ka ho c JUr_eau der Vereenigde
Staten, die, op .uitdrukkelijk verlan
gen van Z. H. den Paus, de tot hem
gerichte uitnoodigmg had aangeno
als voldoende
sanctie wordt aanvaard.
De H. Vader, zich voorbehoudend
het onderzoek van een plan tot fede
ratie van de katholieke orga iisaties
er geheele wereld, heeft het ontwerp
statuten van het Centraal Bureau zijn
veile aandacht wel gelieven te schen
ken en enkele behartigenswaardige en
natuu"l:jk ook behartigde opmerkin
gen makt. Zoo gaf bijv. bij het
artikel „Financiën" Z. H. den raad
een „Comité van Stichters" in het le
ven te roepen, waarmede men aan
personen en groepen de gelegenheid
biedt een aanzienlijke bijdrage te of
feren en zoo blijk van bijzondere be
langstelling te geven. Op de vraag naar
een formeele goedkeuring antwoordde
de Paus„de Bisschop dient niet het
Doopsel, maar het Vormsel toe."
Toch, in het verlangen om bij te dra
gen in de onkosten die de organisatie
van het Centraal Bureau zou veroor
zaken, schonk de H. Vader een gift
van 25000 lire en werd daardoor de
eerste Stichter.
Met deze even zeldzv.u.o als waarde
volle aanmoediging heek het Comité
zich toen gericht tot de Prinsen der
Kerk, in elk land tot één, met het eer
biedig verzoek het «erelidmaatschap
van het Centraal Bureau wel te willen
aanvaarden. Het Comité acht zich ge
lukkig te kunnen mededeelen dat tot
nien. Zij verzocht t'aren doorluchtigen heden van de volgende hoogwaardig-
voorzitter een klem Comité te kiezen, j heidsbekleeders een gunstig antwoord
de uitvoering van het eenstemmig ji® ontvangen
HAARLEM
Namens het Bestuur roept
ondergeteekend# ALLE LEDEN
der R.K. Kiesvereeniging op, tot
bijwoning eener
op DINSDAG 10 JANUAR11922,
des avonds 8 uur in St. Bavo.
Agenda:
Besprekingen samenstelling
Commissie, inzake de grens
wijziging onzer Gemeente.
Aller opkomst
dringend gewenscht.
Nan ens het Bestuur,
WILLEM ROBBERS,
Leeghwaferstr. 19. 1e Secr.
H.H. Eminenties de Kardinalen
Michael Logue, Aartsbisschop van
Armagh, Primaat van Ierland
Antonio Mendes Bello, Patriarch van
Lissabon
Francis Bourne, Aartsbisschop van
Westminster (Engeland)
Enrique Almaraz Y Santos, Aarts
bisschop van Toledo, Primaat van
Spanje
Johann Csernoch, Aartsbisschop van
Esztergom, Vorst-Primaat van Hon-
garije
Friedrich Piffl, Aartsbisschop van
Weencn
Louis Dubois, Aartsbisschop van Pa
rijs
Karl Schutte, Aartsbisschop van Keu
len
Denis Dougherty, Aartsbisschop van
Philadelphia
Achille Ratti, Aartsbisschop van Mi
laan
H.H. D.D. H.H.
Henricus van de Wetering, Aartsbis
schop van Utrecht
Franciscus Kordac, Aartsbisschop van
Praag
Alban Ooodier, Aartsbisschop van
Bombay
Louis Duprat, Aartsbisschop van Bue-
rios-Ayres
Georg Schmid v. Gruneck, Bisschop van
Chur.
Thans wendt zich het Comité vol
vertrouwen tot de Katholieken der ge
heele wereld, personen, groepen en
organisaties, om steenen en steentjes,
opdat zoo spoedig en zoo degelijk mo
gelijk het Centraal Bureau kunne wor
den opgericht. Elke gift van 25000 lire
of van het aequivalent, geeft het recht
om, onder den naam van den H. Vader
zeiven, als Stichter (persoon, groep of
organisatie) te worden ingeschreven,
terwijl, het spreekt vanzelf, ook min
der aanzienlijke bedragen, zelfs het
„penningske van de weduwe" harte
lijk welkom zijn.
De opzet van de onderneming zal
evenredig zijn aan het succes derwe-
reldinzameling. Wij vertrouwen dat dit
groot zal wezen, immers in de vele? lan
den waarin de sociale arbeid reeds een
hoogen trap van ontwikkeling heeft be
reikt, zal men verlangen om door een
internationale samenwerking nog ver
der te komen, terwijl daar waar dit nog
niet zoozeer het geval is, de kracht van
dc eenheid als een welkome steun zal
worden begroet bij den als noodzake
lijkheid gevoelden opbouw van het ka
tholieke vereenigingslcven. Eindelijk
zal het feit dat de Vader der Christen
heid en zoovele Prinsen der Kerk liet
werk aanmoedigen en bevorderen,
ongetwijfeld alle mogelijke aarzeling
doen overwinnen en in he't vertrouwen
dat het hier gaat om een groot goed,
allen royaal doen medewerken om het
tot stand te brengen.
Het Comité van voorbereiding
JOSEPH SCHREMBS, D.D., Bis-
schop van Cleveland (Ohio), Presi
dent van het Departement „Lcekcn-
actie" van het Nationaal Catholic
Welfare Council, U.S.A., Voorzitter.
Markies DE COM1LLAS, Vice-Presi
dent van de junta Central de Ac-
cion Catolica", Madrid.
WILLIAM P. MARA, K.S.G., Eere
secretaris der „Westminster Catho
lic Federation".
ALPHONS STEGER, Ph. Dr., Oud-
President van de Afd. V/is- en Na
tuurkunde der R. K. Wetenschappe
lijke Vereeniging, 's-Gravenhagc, Se
cretaris.
JULES ZIRNHELD, Oud-President
der „Fédération Fran'caise des Syn-
dicats ö'Employés cati o'siques", te
Parijs.
P.S. Voor Nederland zijn de giften
te storten bij dc Firma Theodoor Gilis-
sen, Heerensracht 166, Amsterdam
onder het motto „Centraal Bureau van
Katholieke Organisaties".
AGENDA 10 JANUARI
Gemeenteraad.
Dc kwestie in de Metaalindustrie.
Bestuursraad R.-K. Voiksbond.
Het georganiseerd Overleg.
Sociale verzekering.
Gevonden voorwerpen.
j Haarlem en de Zeevaarts
Magelhan
J. J. VVEBER ZOON.
Opticiens Fabrikanten.
Koningstraat 10 Haarlem.
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN i
PER KWARTAAL J 3^5
BUREAUX»
Sociëteit „Sint Bavo" R. K. K iesver-
eenjging 8 uur Ledenverg. schilders
8 lmr Ledenverg. meubetonaik ers
8 uur Reddingsbrigade 8 uur
Rechtskundig bureau van half 9 tot half
10 Kleermakers 8 uur.
Sociëteit VereenigingChr. Orato
rium-Vereen. „Das lied von der
Glocke."
Oud-Holland. Verwulft. Strijk
orkest.
Bisschoppelijk Museum Dagelijks
uitgenomen Zaterdag, Zon- en feestdagen,
toegankelijk.
Museum van Kunstnijverheid. Ten
toonstelling van werken door Johan Thorn
Prikker.
Teyier's Museum. Tentoonstelling.
R.K. Leeszaal en uitleenbibliotheek.
Jansstraat 49- Dagelijks geopend van
io tiur tot half i, van 25 en van 710
uur, behalve des Maandagochtends en
Zon- en feestdagen.
R.K Arbeidsbeurs voor mannen.
Ged. Oude Gracht 39. Alle werkda
gen voorm. van 9—12 uur, nam. van 2—
S uur; Zaterdags alleen van 912 uur.
R.K. Arbeidsbeurs voor vrouwen.
Kleine Houtweg 13. Alle werkdagen
voorm. van 1012 uur, nam. van 24
en van 89 11 ur-
A.s. Woensdag zal geen gemeenteraads
vergadering gehouden worden. De eerst
volgende vergadering is bepaald op
Woensdag 25 Januari.
Evenals de R K. metaalbewerkers beeft
ook de afd. Haarlem van den Alg. Metaal-
bond met algeheele stemmen besloten, het
voorstel van den Bondsraad tot opheffing
van de staking aan tc nemen.
Dinsdagavond vergadert de Christelijke
Met aalbe we rker sbon d.
De bestuursraad van den R K. Volks
bond zal plaats hebben op Woensdag 11
Januari. Op de convocaties slaat vermeld
Woensdag 13 Januari.
Opgepast. Door twee dames is bij de
politie aangifte gedaan, dat zij Zaterdag
avond gedurende de voorstelling in den
Stede-schouwburg vermisten respectieve
lijk 15 en 15.50, welke bedragen ont
vreemd zifn uit de taischjes welke zij
naast z'ch hadden gelegd.
In een schrijven aan den raad zeggen B.
en W., dat het georganiseerd overleg thans
drie jaren bestaat en in het algemeen be
antwoord heeft aan de verwachtingen, wel
ke er van konden worden gekoesterd.
Zij stellen nu voor, het georganiseerd
overleg uit te breiden en een artikel in tc
lasschen, waardoor het mogelijk wordt, on
der georganiseerd overleg te kunnen be
grijpen het geven van adviezen over tech
nische en administratieve aangelegenheden,
waarbij het beheer der bedrijven of van
andere takken van dienst is betrokken.
In een toelichting schrijven B. en W.
nog:
Kon men aannemen, dat de arbeids- cn
dienstvoorwaarden wel in dc eerste plaats
de onderwerpen waren, naar welke dc be
langstelling der organisaties uitging, het is
ons gebleken, dat zij, zoo daartoe de gele
genheid wordt gegeven, evenzeer zullen
prijsstelten op beoordeeling van de vele cn
belangrijke regelingen van technisclien en
administratieven aard, welke bij het behee-
ren der bedrijven en andere takken van
dienst moeten worden getroffen.
ITet boheoft geen botoog, dat deze
gezindheid aan de boteekonis van het
overleg slechts ten goede kan komen.
De belangrijke technische kennis, de
routine en nrontis-he vuard'--d, wel
ke in Ie' a- b'enero:- er wor l "den'orp
zijn belichaam 1, zullen go'.eganhe d kun
nen vinden, zich ineor algemeen dan tot
dusver te doen gelden. Do belangstel
ling van hot personeel voor den goeden
gang van zaken wordt kra h'ig geprik
keld wanneer het weet, dat zijn waarde
volle konnis voor hot be tuur eea e'o-
ment is, waarmede bij het nemen van
beslissingen wordt gerekend. Da botea-
keuis van een dergelijk overleg moet,
vooral 1111 nauwe samenwerking v m a Ion
ter bevordering van een economisch be
heer meer clan ooit gobiedenle oisch is,
niet worden onderschat.
Het overlag zal op doze wijze uit
groeien tot een vealomvattend instituut
voor de geregelde uitwisseling van in
zichten op hot geheele terrein dat door
de dienstvorliouding woidt beheer?cht. De
belangen zoowel van de goineente als die
van het personeel in haren dienst zijn
daarbij gelijkelijk betrokken.
Met de organisaties word in t.vee
gecombineerde vergaderingen o.er de
uitbreiding van het georganiseerd over
leg zeer uitvoerig beraadslaagd. Bleek
er over do wenschelijkheid der uitbrei
ding ten slotte vrijwel eenstemmigheid
te bestaan, door sommige o ganisatic3
werd tegelijk aangedrongen op een wij
ziging van het karakter van het georga
niseerd overleg in (lien zin, dat he^
resultaat van de besprekingen in de
commission zou moeten wo-'den aang -
merkt als een bindende afbraak. Men
beriep zich daarbij o.a. op 'net^ in 1. 20
te Amsterdam voor clo vaststelling der
werklieden looi: en gevogle s! 1 el.
Wij mee nen, dat- dc/e twee uunten
niet noodzakelijk met elkander in ver
band behoeven te worden gebracht.
Het karakter van het overleg is naar
ons oordeel niet bij voorbaat naar een
vast schema te teekenen. En zeker
kan, zoolang noeh uw, noch ons ooile
ge blijk heeft gegeven zijne opvattin
gen over zijne verantwoordelijkheid
ten aanzien van het gemeentebeleid
aanzienlijk te willen wijzigen, het ge
organiseerd overleg zieh ook practisch
niet stellen op de plaats welke de wel
aan de gemeentelijke bestuursmachten toe
wijst al geven wij (in overeenstemming met
onze herhaaldelijk in toepassing gebrachte
opvatting), gaarne toe, dat aan de adviezen
der commission bij het nemen van beslis
singen een belangrijke invloed behoort te
worden toegekend.
B. en W. voelen zieh niet gedrongen,
bun opvatting over bet strikt advisee-
rentd karakter van het georganiseerd over
leg te herzien en wensolien zieth derhalve
te beperken tot het voorstel, de omschrij
ving van de taak dor oommissicn te wij
zigen dioor opneming van een artikel in
bet ambtenaren- en het wenkKedenregle-
menit, waardoor deze ook kunnen worden
betrokken in de beoordeeling van aange
legenheden van teohnisohen cn admini
stratie ven aard.
De redactie van het nieuwe artikel
geeft de noodige vrijheid, merken B. en
W. op, om den meest geschiklen vorm te
kiezen voor de regeling van het overleg
in verband met de iiitberei-ding zijner
taak. De comimissiën in hare tegenwoor
dige samenstelling zijn voor dezen om
vangrijken arbeid niet de aangewezen
lichamen.
Wordt overeenkomstig hon voorstel be
sloten, dan zal derhave moeten worden
bepaad, op welke wijze de gemeente zteh
met Ie organisatie over de onderwerpen,
weke voortaan binnen den kring van het
ooverleg worden gebracht, zal verstaan.
Voorgesteld wordt den te besluiten in
het Ambtenarenreglement en in he Werk
liedenreglement resp. tusschen de artike
len 6bis en 7 en de artikelen 6 en 7 een
artikel in te voegen, te nummeren onder-
scheidenijik Gter en 6bis, van den volgen
den inhoud:
On,der het georganiseerd overleg kan
worden begrepen het geven van adviezen
over technische en administratieve aange
legenheden, waarbij het beheer der be
drijven of van andere takken van dienst
is betrokken.
De Raad van Arbeid te Haarlem ver
zoekt ons opname van het volgende:
„Atzoo Wij in overweging genomen heb
ben. dat de wenschelijkheid is gebleken door
verhooging van de loongrens en belasting
grens van f 2000.tot f 3000.het ver
vallen der verzekering van arbeiders en liet
onverzekerd blijven van arbeiders, die naar
hunne maatschappelijke omstandigheden
verzekerd behooren te zijn, tegen te gaan
enz."
Ziedaar de aanhef van de wet van 34 De
cember 1921 en opgenomen in het Staats
blad van 30 December 1921, No. 1422 tot
wijziging van de Invaliditeitswet.
Ten gevolge van de omstandigheid, dat
in de artikelen 45, 52, 55 en 354 de belas
ting- cn loongrens op 2000.was ge
steld, vielen vele arbeiders, die aan verze
kering behoefte hebben, buiten dc verze
kering, terwijl voor vele anderen, die inge
volge het bepaalde in artikel 55, 4e lid, be
voegd waren de verzekering te doen ver
vallen, de werkgever geen premie meer
verschuldigd was.
Door bovengenoemde wijzigingswet, die
op 31 December 1921 in werking is getre
den, zal dus het aantal personen, dat, vol
gens de Invaliditeitswet verzekeringsplich-
lig is en voor wie door den werkgever de
premie zal moeten worden betaald, belang
rijk uitgebreid worden. Zoowel zij, die bij
het in werking treden der Invaliditeitswet
niet verzekcringsplichiig waren, omdat zij
een loon van meer dan f 2000 per jaar
genoten, als diegenen, wier eerste rente-
kaarten door den Raad van Arbeid nietig
zijn verklaard, op grond, dat later was ge
bleken, dat zij, ofschoon verzckeringsplich-
tig verklaard, reeds op 3 December 1919 een
loon van meer dan f 2000 per jaar had
den, moeten zich ten spoedigste bij den
Raad van Arbeid, ter opname in de ver
plichte verzekering aanmelden, indien hun
.oon minder dan f 3000 'sjaars bedraagt.
Bij bovenbedoelde wetswijziging is te
vens voor lien, die ouder dan 35 jaar zijn,
de gelegenheid lol aanmelding nog openge
steld lot 1 Juli 1922; daarna zijn dezen on
herroepelijk van de verzekering uitgeslo-
teu.
Voor de arbeiders, die eerst verplicht
verzekerd waren, doch wier verzekering, op
hun gedaan verzoek, vervallen is verklaard,
herleeft 1111 dc vroeger verzekering en wor
den zij beschouwd alsof zij altijd verze
kerd waren geweest. De lijd, dien zij met
verzekerd waren, lelt da:i ook voor de
renteberekening mede en zal daardoor liet
bedrag der rente kunnen drukken.
Billijkheidshalve geeft de wet hun het
recht over dien tussclientijd, dien zij niet
verzekerd waren, alsnog zelt premie te be
talen. Deze premie moet echter binnen een
half jaar bijgestort worden, waarbij zij
zelf de loonklasse kunnen bepalen. Deze
bijstorling moet in geld bij den Raad van
Arbeid plaats vinden.
Zoowel voor deze arbeiders, als voor
hen die bevoegd waren vervallenverklaring
hunner verzekering aan te vragen en voor
wie de werkgever niet meer verplicht was
zegels te plakken, moeten nu vanaf den
cialum der inwerkingtreding wijzigingswet,
de verschuldigde premiën worden betaald.
Terug te bekomen bij: Sehalekamp.
£Ulineevoogis!raat lrood, nrmbandhoi-
loira- Coccoi-is, Kruisslraal 33, arm
band; M. P. Weijcrs, Graaf Willemstr.
18, bal; P. Verb ruggen, Romolenstraat
10. tabaksdoos; Biinsdorp, leyler-
dl
We berichtten reeds dat een Magalhaes-
j commissie (waarvan ook te Haarlem en
Omstreken leden wonen) is ingesteld tot
i herdenking van het feit, dat het 400 jaar
geleden is, nat Fernao de Magalhaes den
I doorvaart naar Oos-Indië ontdekte en hoe
door den heer Bog! man aan de Lcidsche
i Vaart bij de Schuwljesbrug een gebrand-
t schilderd glas is vervaardigd volgens een
i ontwerp van Toorop, dat aan het aante
rijkskixwiSg genootschap te Lissabon zal
worden opgedragen.
Een paar geschiedkundige herinnerin
gen hierover
j We zuilen voor het gemak dien bra-
ven zeevaarder op zijn Hollandsch Fer-
nanda MagdLaam of Magerhan noemen.
Ieder schooljongen kent de Magclaan-
j straat, die de zuidpunt van Zuid-Amerika
doorsnijdt.
I Ieder weet ook met trots zooveel van
de wereldhandeisgcschiedenis, dat onzt
oud-N ode riand e rs groote ontdekkingsrei
zigers zijn geweest. De Grieken en Ro
meinen, die in Europa de oudste bescha
ving hadden, dreven reeds handel met In-
diië. Uit dat verre Oosten werden Edel
gesteenten, paarlen, specerijen, kostbare
houtsoorten reukwerken enz. aangevoerd.
De oep van dat ijke Indië dong tot West-
Europa door. Op 't einde der middel
eeuwen maakten de Spaanschc en Portu-
geesChe zeelui zich Jos van de kust. Ze
bleven niet langer varen met die kust in 'I
gezicht. Daarvoor bestonden twee re
denen. In de eerste plaats wilden ze den
weg naar Indië, de zuidkust van Azië vin
den, in de tweede plaats was het te do»n
om de bewoners van Afrika, de neger
die ze als goedkoope werkkachten wilden
vangen; ze wilden een uitgebreiden sla
venhandel drijven.
We behoeven hier niet uitvoerig stil te
staan bij de ontdekkingsreizen van den
Genuees Colombus, die Amerika ontdek
te. Hij verkeerde in de volle overtuiging
de kust van Indië te hebben ontdekt.
Dias de Salis zeilde in 1515 van Span
je uit in Westelijke richting om om dt
door Columbus ontdekte landen heen te
varen. IIij liet aan den mond der Ama
zone, de reuzenrivier in Zuid-Amerika,
het leven in een strijd tegen de inlanders,
Daardoor wend men niet niet afgeschrikt
en Fernando Magelhan, een edelman uil
een oud Portugeesch geslacht wensebte
Columbus' werk te verbeteren en wendde
zich niet tevegreefsch om huip bij den ons
bekendien Ka rol V. Zoo zeilde hij als ad
miraal 20 September 1519 met 5 schepen
uit. Jasuari 1520 kwam bij aan den monc
van de La Olats en had er te kampen met
muiterij van scheepsvolk en officieren.
Met behulp der trouwgeblevenen wist hij
die muiterij te bedwingen, doodde een dei
kapiteins op zijn eigen schip, een officia
werd onthoofd en twee anderen werd'er
werden met wat levensmiddelen aan land
gezet. 20 October vindt hij den doorgang
in het westen, die naar bem, Straat Ma-
gel aan werd genoemd. Nu ging het over
de Stille Zuidzee Westwaarts. Men zeilde
drie maanden en twintig dagen zonder
land te zien en voedselgebrek kwong hen
zelfs de ralten en muizen te eten.
6 Maart 1520 kwam men aan de Sadro-
nen, een eilandengroep ten oosten van de
PhUlipijsen in de Ghineesche zee. Evenals
de Salis lcwam hij hier in gevecht mei de
inlanders en liet er bet leven met velen
van zijn volk. Men was toen al drie
schep'en kwijt. De zeevaarders zetten met
dc overige twee de reis voort en landden
3 November 1521 op Tidore, het kleine
welbekende eiiaind in de Molukken, naast
Halmaheira. Zij vonden daar.... Portu-
gcezen. Een -der twee restcerende schepen
was zoo lek, dat men het moest achterla
ten en met het laatste -der vijf ging men
naar huis langs den reeds bekenden weg
door den Indischen Oceaan, om Kaap de
Goede Hoop.
6 September 1522 landde men in dc
Spaansche haven San Lucas. De reis om
de wereld was volbracht. Zoo men weel
was de Schoonbovenaar Olivier van
Noort in 1598 dc eerste Nederlander dit
liet toenmaals stoute stukje volbrach.
Barometerstand: 760. Neiging vooruil
OPGAVE VAN:
straal 12. handschoenen: H. Cornet;
Jansweg 56, handschoen: J. Pieke,
Graaf van Wiedstraal 21, hesrenhuedJ
A. van Breda, Twijnderslaan 23, Lm*
taarnondcrdeelBureau van Poliue.
^madestraat, lorgnet en sleutel-