gemengd" nieuws.
UNDBOUW EN visSCHERM.
DE „BEKWAMEN".
NIEUWS,
Onze dure kleeding.
Verkeer en Posterijen.
KERK ENSGH00L.
ORDE EN ARBEID.
De moord op Mr. Wijsman.
KORTS ESR1CHTËN.
....J Toegankelijk zijn voor de officieel»
Afgevaardigden (of hunne plaatsvervan
gers), de leden van het Bondsbestuur en
i 11. K. Ters (van ieder Katholiek blad
'ér. vertegenwoordiger), op vertoon van
i-.n toegangskaart op naam, welke tijdig
met oen overzicht der ingediende gros
lijsten der 18 Kieskring-Organisaties zal
v.orden toegezonden.
fa het „Vaderland" schreef dc beer
ïlo xlikuijzen een artikel over het feit, dat
het peil van.... den Vrijheidsbond in de
Kamer omhoog moet!
Ka dat deze aansporing noodig is, blijkt
uit het valger.de citaat:
als men weet, dat een van onze
eerste mannen daar vervangen is door
km and, die toen hij Ruys de Beerenbrouck
met Notens zag sproken, tot een van zijne
medeleden zeide: Ik zie dien mijnlieer (iet
p het mijnlieer) Buys de Beerenfarouck
nog ai een-s met Notens spreken, zou
mijnheer Buys de Beeren-brouck soms ook
Be /msch zijn? dan wordt liet iemand
toch benauwd om het hart, en dan ver
baast men zich tevens, dat er zoo ge
sputterd is tc.gcn de wijziging van de Kies
wet die aan de voorkeurstemmen veel
van hare kracht ontnam; dan duwt men
t'y.'.c Un schuld votn Lande, die nooit in
<ie stad had moeten komen, naar voren,
en presenteert ze aan de aanbidders van
tiet vroegere stelsel als gevolg daarvan
«leze broeder kreeg voorkeurstemmen
door zijr.e bijzondere connectie in die
wereld, die met het slachtvee heeft te
doen. Maar men kan zich overtuigd hou
den. dat <ie vriendjes, die op hem gestemd
hebben, nimmer bedoelden, hom op liet
Binnenhof te brengen, maar het alleen
deilen om hem ecne beleefdheid te be
wijzen."
Het „II! ld." had ilezer dagen geschre
ven over den invloed, wc-Ike het loon der
kleormakersgezellen heeft op de prijzen
van afgewerkte kleeding. Do looncijfers,
welke het noemde, betroffen uitsluitend
die, welke in eerste-klas-zaken worden
betaald.
Het bestuur van den Bond in de Klee-
dingindustrie wijst hot blad er op, dat
do hoogo loonen, waarvan hier sprake
was, sle"hte door een klein aantal werk
gevers worden betaald. Zij betroffen de
hoogste loonen in de eerste gemeente-
klasse.
Het uurloon is in die eerste klasse
voer atelierk'.eermakcrs 87 cent. In elke
Ier vier volgende gcmecntcklassen daalt
hot telkens met 5 cent; tot 67 cent dus
in de vijfde gemeentoklasse. Do huiswer-
lors ontvangen in alle klassen 3 cent
minder per uur.
Voor het maken van maatwerk zijn
nren vastgesteld. Hier goldt du3 prac
lisch stuk-werk, berekend volgens uur-
ocn. Het „Ilbld." noemde, als voor
beeld, voor een colbertjasje 30 uren.
Echter zijn er vijf verschillende tarie
ven. Die 30 uren gelden voor het hoog
ste tarief (tarief V). Het- laagste tarief
voor een colhertje (tarief I) is slechts
15Va uren en verder tarief II, III en
IV, respectievelijk 18, 21 en 24 uren.
Do hoogo loonen nu (30 uren voor
PAa colbert), aldus de voorzitter van den
Bond in de klccdinginitüstrie, v Men
slechts in een klein aantal eerste-klasse
maatzaken betaald. Niet meer dan 6 pOt.
van de werknemers vinden in die zaken
emplooi. Overigens worden vrijwel nooit
do hoogo tarieven betaald, ook echter
niet vaak de laagste in de grooto zaken,
w'aar naast maatgoed, ook confectie wordt
verkocht, is tarief III het meest gang
bare voor maatkleeding.
Een eomplcot colbertpak nu (met vest
en breek dus) kost aan maakloon vol
gens tarjef V f 43.75, volgens tarief IV
f 35.02, tarief III f 30.23, tarief IV
f 25.85, tarief I f 21.75.
Hierbij is uitsluitend met atelierwerk
gerekend. Maar verreweg het grootste
gedeelte der gezellen zijn thuiswerkers.
Deze kosten den werkgever niet alleen
3 cent minder per uur, maar zij ver-
Jagen ook de exploitatiekosten van het
bedrijf. Immers, het werken op ateliers
kost den werkgevers licht, vuur, schoon
houden en ook huur.
Daar nu, vooral in do groote maat-
eoufeetiezaken in verhouding uiterst wei
nig atelierwerk wordt verricht, en nooit
het hoogste tarief wordt betaald, is het
duidelijk, dat daar het loon ook niet
zooveel invloed kan hebben op de ver
koopsprijzen. En toch worden ook in die
zaken voor costumes vaak zeer hooge prij
zen gevraagd.
Het bestuur van den Bond in de klec-
dingindustrie heeft een uitgebreid on
derzoek ingesteld naar do tarieven welke
worden betaald. Uit dit onderzoek is ge
bleken, dat voor maatkleeding, uit prima
stoffen, welke, wat do kwaliteit betreft,
waard zijn met de meeste zorg te wor
den behanio'd, volgons tarief III wordt
betaald. Het publiek, dat zulke kloeding
koopt, verkeert in den waan, dat de
hoogste maakkosten er aan z.ijn besteed
on betaalt daar ook voor.
Uit het bovenstaande blijkt dus, dat
de kleermakers niet zooveel loon maken
als de cijfers uit de eerste klas zaken
zouden doen vermoeden. Het systeem van
stukwerk naar uurloon verplaatst boven
dien het risico grootendecls naar do werk
nemers. Een jong krachtig gezel kan
soms bet costuum in een paar uur min
der afmaken, dan het tarief vaststelt,
maar oudore arbeiders moeten vaak lan
ger werken.
Daarbij komt dat er veel seizoenwerk
is, zoodat in sommige tijden haast geen
werk komt. Een verzoek om tenminste
38 uren werk per week to garandeeren,
hebben do patroons niet willen inwil
ligen, wat dus, zoo zeide men, bewijst,
dat er wol waken zijn, dat minder dan
38 uren locn wordt gemaakt. En vooral is
dat het geval in dezen tijd van malaise.
Er wordt heel weinig kleeding gekocht,
en de bezuiniging treft vooral de eerste
klas zaken, want de mindergegocden, die
meosfal s'echts een minimum aantal pak- -
ken hebben, kunnen weinig minder dan
gewoonlijk koopen. Hoeveel minder bij
eerste klas firma's omgaat, bewijze wel
het volgende:
Een oorlogswinstmaker kocht in één
jaar 43 colbcrtpakken, acht rokcos'tmims
en nog de noodige ja35C-n. Zulke klanten
zijn er niet moer, integendeel, niemand
kcopt meer dan het strict noodige. De
werkgevers ondervinden daarvan de na
doelen, maar vooral ook de gezellen, die
nooit aan een volle werkweek komen.
Al lijkon dan ook de uurloonen hoog,
do verdiensten zijn dat thans niet.
Ten slotte zeide de bondsvoorzitter nog,
dat men, om voor het hoogste tarief
in aanmerking te komoa aan strenge
eischen van bekwaamheid moet voldoen.
Er zijn klanten, die buitengewoon las
tig zijn, zoo erg, dat de gezellen, dio
hun costumes maken halve zenuwpatiën
ten worden. Dat do leveranciers van zulke
klanten inderdaad op hooge loonkosten zit
ten, wil de bondsvoorzitter niet ont
kennen, maar in do gemiddelde maat-
eonfectiezaken zijn, zeide hij, do loonen
heusch niet de oenige oorzaak, welke de
kleeding duur houden.
Hij wees er on3 op, dat in Engeland,
Zwitserland en Duitschland, waar een
zelfde soort contract in het bedrijf be
staat als hier, voor de tariefberekening
een hooger aantal uren wordt aange- i
nomen.
VOOR DE DRENTSCHE VENEN.
Te Broek op Langcticlijk hebben
Woensdagmiddag een aantal meisjes
een collecte langs dc huizen gehouden,
voor de noodlijdenden in de Drent-
sclie venen. Deze collecte bracht ruim
f 400 op en bovendien werd een flinke
collectie kleediugstukken opgehaald.
De stoep voor liet Koninklijk Paleis te
Amsterdam. Met zeer verdeelde instem
ming heeft de Verc-eniging „Herxlrick de
Keyzer" zoo schrijft zij in een adres
aan den Amsterdamse-hen Comeenteraad
kennis genomen van de verschillende
wijzigingen in de bestrating en den aan
leg van het Dam-plein. Onder deze wijzi
gingen zal n.l. ook behooren het verwij
deren van den stoep van het Koninklijk
Paleis, en het daar ter plaatse aanbrengen
van een glooiend terras niet een oprit aan
weerszijden, en een viertal treden aan den
voorkant.
Tegen deze verminking van het groot-
sche bouwwerk van Jacob van Campen
komt de vereeniging met den meesten na
druk op. Al is ook de stoep die het voor
uitspringende middens1, uk van den gevel
omringt, sober en eenvoudig, hij behoort
tot het gebouw en maakt er oen onmis
baar deel van uit, dat onmogelijk kan
verwijderd worden zonder ernstige schade
aan het aspect van liet geheel toe Ie bren
gen. Reeds is er vroeger een vijfde trede
van ilen sloep onzichtbaar gemakt of weg
gebroken. Een verdere afbraak van den
stoep zou het gebouw nog meer van zijn
rijzigheid ontnemen. Een modem, hellend
terras met opritten en moderne lantaarns
daarvoor in dc plaats te .stellen, is een
ondulbare niet alle piëteit en schoonheids
gevoel strijdige ontsiering cn mishande
ling van het monumentale werk, en
tevens een verdere ontluistering van het
toch reeds zoozeer bedorven Dam-plein.
De vereeniging verzoekt den Raad van
Amsterdam met den grootsten aandrang,
aan dit plan zijne goedkeuring 'te onthou
den.
V crvolgingskosten directe belastingen.
Wij vestigen er de aandacht op, dat
de kosten van vervolging in zaken van
directe belastingen bij de wet van 24 De
cember 1921 in werking treden 26 Januari
1922. gewijzigd zijn in dien zin, dat van
laatstgenoemden datum af, voor een waar
schuwing vijftien cents, voor een aanma
ning vijf-en-twintig cents in rekening
wordt gebracht.
Dc kosten voor dc bcleekening van een
dwangbevel zullen bedragen, voor som
men beneden de 100 40 cents lot één
gulden 50 cents, terwijl, indien de gevor
derde som 100 of meer bedraagt, ver
schuldigd zal zijn 2.50 benevens 1
voor elk geheet bedrag van 100 waar
mede zij de som van 100 te boven gaat.
Conflict in 't zicht. In de op 8 dezer
gehouden vergadering van de afdeeling
Arnhem der Vereeniging van Directeuren
en commiezen der posterijen en telegrafie,
kwam men algemeen tot de overtuiging,
dat het vroeg of iaat tot een conflict tus-
schen den directeur-generaal en het cen
traal bestuur van de even genoemde ver
eeniging had moeten komen. Duidelijk
kwam aan liet licht, dat de directeur-gene
raal de belangen van het 'hooger perso
neel niet heeft behartigd. De taak van liet
centraal bestuur is daardoor wel bijzon
der zwaar.De vergadering sprak unaniem
liarc meening uit, dat bestuur te moeten
steunen. (U. D.)
DE KOEPEL OP DEN SINT-WILLI-
BRORD TE AMSTERDAM.
M. Reyners schrijft in dc „St. Willi-
broixlusldok"
Als een „Amstcltlijker" langs zijn
heerlijke kerk ging, dan dwaalden zijn
blikken vol bewondering langs den
krach li gen romp van den reus; zij
bewonderden de sleunbeeren, die als
ribben den bouw samenhielden, de
armen van het transept, de grondsla
gen. rotsvast geplant in den Amstel-
gronil.Maar als hij dan omhoog zag,
dan betrok zijn gezicht! De reus had
geen hoofd, geguillotineerd stond het
groolc lichaam cn hield slechts een
halsvlakte cynhoog.
„Hoe jammer tocli," zeide men.
„Dat zien wij nooit meer af."
„Die komt er nooit op." „De grond
zou den koepel niet kunnen dragen."
Het platte vlak bleef, zooals het
was, 32 meter hoven den grond en
was foei-lcclijk. De oude pastoor Van.
Zanten kon droevig het hoofd schud
den, als hij die lcoepellooze vlakte
zag. De oude dr. Cuypers, die nog
wel 'ns kwam kijken naar zijn „kathe
draal', kon er wel om huilen. Maar
dat platte, foei-Ieelijk, was verbazend
praclisch. Het werd een collecte-hak.
Altijd, dag en nacht, was het een
'doorstomme bedelaar, die niet sprak
en niet luisterde, maar oimewegelijk
zijn leege schaal naar den hemel hief.
Of nu de oude pastoors van den Am-
stcldijk, Wubbe cn Van Zanten, en
de bouwheer van do kerk, dr. Cuy
pers, het in den hemel hebben afge
sproken zeker is, dat een kunstmin
nend man op aarde de gedachte heeft
gekregen, om practisch de koepel
kwestie op te lossen, en de huidige
pastoor kreeg de gelegenheid het werk
van zijn voorgangers voort te zetten.
Er is geen geld voor den koepel
ik zal het geld geven.
En zoo hoorden wij op Nieuwjaars
dag, toen wij als goede parochianen
de H. Mis bijwoonden, de blijde tijding:
„de koepel komt en. .in 1923 slaat
hij boven den St. Willibrord, kant
en klaar."
F.r zijn drie teekeningen van den
koepel. De eerste kunnen wij het
ideaal-ontwerp noemen. Dr. Cuypers
ontwierp dien koepel op de eerste
plannen van den kerkbouw. Hij werd
toen geflankeerd door vier torens. De
indruk van dezen koepel met zijn vier
torens is grootsch, maar, nader bezien,
zou het aspect te druk zijn. Het we
melt boven de kerk van torens en
torentjes, daarbij waren de vier l'lank-
torentjes tamelijk hoog in verhouding
tot dc hoogte van den koepel. De
indruk was te druk, vergeleken bij
de rest van de kerk zelf, le rijk, ver
geleken met de schoone, eenvoudige
golhiek van den romp der kerk. Cuy
pers zelf geloofde niet. dat de vier
torens ooit zouden komen. Het plan
komt meer voor bij de Fransclie ka
thedralen, maar is zelden of nooit
verwezenlijkt geworden. De tweede
teekening is, mijns inziens, niet mooi.
De vier torens zijn geslonken tot to
rentjes, de koepel, betonbouw mat
halfstecn ommelscld, doet corpulent
aan als een uitgezakte luchtballon,
de verdeeling van de zijvlakken van
den koepel in drie kleinere ramen is
minder gelukkig. De derde teekening
voldoet praclisch aan al onze wen-
schen. Rustig en stevig staat de koe
pel op den St. Willibrord. De vier
torens verstoren niet de kalme kracht
van den bouw, die beschermd wordt
door getorende sleunbeeren. Door
groote ramen valt het licht broed
en vol in de kerk. Een sternen balus
trade gaat rond den koepel- De dak
ramen boven dc spits slaan vrij zon
der den storenden omloop.
God zij gedankt! Als ge van Ouder
kerk komt of van Duivendreeht of
van Amstelveen, overal zult ge den
koepeltoren van onzen Sint Willebrord
zien; boven de huizen der nieuwe
stad verheft hij zich, hij ziet boven
de boomen van den Amstcl, ver over
Amsterdam cn het Y en de Zuiderzee
cn overhecrscht het Amste'land.
MGR. ROBERTO VICENT1NI.
Naar de Resb. verneemt, is omtrent den
datum van het vertrek van Mgr. Vicen-
tiiui nog niets definitiefs bekend. Mon
seigneur zal nog eenlge weken in ons land
vertoeven voor andere dan zuiver diplo
matieke zaken. Zoo zal hij een bezoek
brengen aan de verschillende bisschop
pen in ons land, om zich op de hoogte
ie stelten van de kerkelijke toestanden in
htm bisdommen. In verband daarmede
gaat Mgr. morgen naar Breda voor een
bezoek aan Mgr. Hopmans.
Na afhandeling dozer zaken vertrekt hij
naar Rome, om Z. II. den Paus verslag
uit le brengen. Na een verblijf van oeni
ge weken in dc Eeuwige Stad zal hij naar
nieuwen post te Constant inopel vertrek
ken.
PERSONEEL VAN WEG EN WEE
KEN AANGESLOTEN BIJ
„ST. RAPHAEL".
To Utrecht hooft oen zoor druk be
zochte vergadering plaats gehad van per
soneel van Weg en Werken, onder voor
zitterschap van den heer J. M. Linssen
te Maastricht.
Do algemeene toestand, do bezuini
gingsplannen, de kwestie der dienst- en
rusttijden, en vooral do voorgenomen op
heffing der wachtposten, werden na een
inleiding van den secretaris van het
hoofdbestuur, zeer druk door do verga
dering besproken.
Ten slotte werd ondorvolgendo motie
met algemeene stemmen aangenomen:
„Het onderhouds- en bewakingsperso
neel, georganiseerd in den Ned. B.K.
Bond van Spcor- on Tramwegpersoneel
„St. Raphael", in vergadering b.ijeen op
8 Januari to Utrecht;
gehoord de bespreking over den alge-
meenen economischen toestand, over de
bij de spoorwegen genomen bezuinigiin-
gen, speciaal ten aanzien van do ophef
fing van wachtposten en over de kwestie
der dienst- en rusttijdenj
spreekt zijn voldoening uit over de
leiding van het hoofdbestuur alsmede
ovor de gedragslijn, welke het voor do
toekomst heeft uitgestippeld;
verzoekt hot hoofdbestuur zijne bij
zondere aandacht te schenken aan depo-
sitio der beambten, wiior wachtposten
eventueel worden opgeheven, opdat deze
positie niet versleehtere
roept allo R.K. onderhouds- ea be
wakingspersoneel op zich te organisee-
ren in „St Raphael" en besluit dezo
motie te publiceeren iin het ltS. en
de Pers."
BESTUURSVERGADERING VAN DE
CHRISTELIJKE VA.KVEREENI-
GINGS-INTERNATIONAI.E.
Het bestuur van het Internationaal
Christelijk Vakverbond hooft op 4 en
5 Januari te Parijs vergaderd onder voor
zitterschap van den hoer Jule3 Zirnheld.
Het bestuur beraadslaagde over den
tegenwoordigen toestand der arbeiders in
de verschillende landen en de reactie
van werkgeverszijde tegen de wetgeving
betreffende den arbeidsduur.
Verder heeft het bestuur zich bezig
gehouden met de behandeling van een
ontwerp-scon ni's-h weroIJpiog-am, o ge
steld door het dagelijksch bestuur van
het I. 0. V.
Dit program, dat onverdeeld i3 ia
meerdere hoofdstukkenbeginselen, eco
nomische orde, eischen, opvoeding der
arbeidersklasse, zal aam de aangesloten
vakverbonden wonlen toegezonden mot het
verzoek hun amendementen op het ont
werp zoo spoedig mogelijk ter kennis
van het bestuur van het I. C. V. te
brongen.
Hot program zal vastgesteld worden
op het eerstvolgend internationaal con
gres, dat in do week van 18 Juni to Inns-
brück (Tirol) zal worden gehouden.
Tot, dit congres zullen eveneens de in
ternationale federaties der verschillende
beroepen worden uitgenoodigd.
Het zal worden voorafgegaan door een
internationale arbeidersconferentie.
NIET ALLEN WEER GEPLAATST.
Do staking van do metaalbewerkers is
ook te Apeldoorn geëindigd. In do ver
schillende fabrieken kunnen de arbei
ders, ofschoon niet allen, weer aan den
gang gaan.
Aan de Apeldoomsche Machinefabriok
firma Loog Landaal kondon Maandag
morgen van de 101 stakende werklieden
slechts 50 weor geplaatst worden, ten
gevolge van gebrek aan voldoendo orders.
De overigen zullen den arbeid weer kun
nen hervatten als de werkzaamheden aan
deze fabriek zijn vermeerderd.
Op do Koperpletterij van de firma do
Keus konden van do 45 arbeiders maar
20 weer worden aangenomen. De an
deren zullen geleidelijk herplaatst wor
den.
In Dordrecht hebben vers hii'ondo pa
troons het opnieuw aanmelden geëiseht.
Daar zijn reels enkoio slich tof Iers ga-
vallen. Te Rotterdam is voorloopig nog
geen 50 pCt. der stakers weer te werk
gesteld. De aanneming is echter nog
niet afgoloopen; de niet te werk gestel-
don moeten zich aan do gewone loka
len, waar zo stempelden molden, en
worden door de organisatios ingeschre
ven, Hie een steunregeling voor hen in
elkaar willen zetten.
UIT DE METAALINDUSTRIE.
Te Utrecht zijn ongeveer 5/6 van de sta
kende metaalbewerkers weor onmiddellijk
le werk ges'lekl 'kunnen wordien.
Het R.-K. Vakbureau hoeft tiet derde
verzaak van het N. A S. om ter gollgen-
iheid dor melaatbewerkersslakiing een
stalking over het gehoede land 'te doen ont
ketenen, andermaal van do ihnnd gewe
zen.
R.-K. VAKBEWEGING.
In Februari a.s. zal 'de heer J. van
Rijzewijk 12)4-jaar voorzitter zijn van liet
R.-K. Vakbureau. In een aan ito houden
bestuursvergadering zal dit feit worden
herdacht.
VERMINDERING VAN LOON.
Wegens den tegenwoordigen economi
schen toestand zullen de loonen aan de
fabrieken der Venn. „Mosa en Stella" te
Maastricht met 5 in begin Maart op
nieuw inet 5 verminderd worden.
Voorgestelde uitzonderingen voor ge.
huwden en gcOcellolifk werkenden zijn
door da 'directie in overweging genomen.
0>E STEUNREGELING VOORTGEZET.
Het R.-K. Vakbureau heeft aan de aan
gesloten vakbonden verzocht, do steunre
geling de eerste zes weken nog door te
zetten en liun lodien op le wekken tot
steun. Dit in verban'J met de groolc kas
ten, welke de stalking van dien R.-K. Me-
taatbewerkersbond heeft gevirdcrd.
HET KOPEREN JUBILé VAN HET
R.-K. VAKBUREAU.
Naar tiet Cen.tr. verneemt, z.ii het kolve
ren feest van het R.-K. Vakbureau niet
feestelijk herdacht worden.
Een vertegenwoordiger van het Pers
bureau Van Dias te Londen heeft, den
in Londen vcrfclijvenden Amsterdammer
opgezocht, die, naar gemeld is op Oude
jaarsmiddag op het Rokin iemand gezien
had wiens uiterlijk een volkomen gelij
kenis vertoonde met dat van den ge
signaleerde die den moord op mr. Wijs
man gepleegd moet hebben.
Hij bevestigde de mod 'dodingen welke
hij dienaangaande in den bekenden brief
aan een zijner familieleden had gedaan
en logde verder nog do volgende ver
klaring af.
„Ik zag op dien bewusten Zaterdag
middag, omstreeks 6 uur, een persoon
langs het huis van hot slachtoffer op het
Rokin heen en weer wandelen en die per
soon droeg een regenjas mot ceintuur.
Hij was goed gebouwd en zal ongeveer
6 voet (1.80 M.) groot zijn. Mot airg-
waan keek hij mij voortdurend aan. Ik
ben er zeker vaa, dat, 0J3 mij een foto
wordt getoond, ik hem absoluut herken
nen zal."
Het „Hbid." deelt nog het volgende
mede:
De ouders van Mr. Wijsman wisten van
hun zoon zoo goed als niets af. Deze
had do gewoonte eenigszins geregeld om
de veertien dagen thuis to komen, hij
bracht dan zijn voor de wasch bestemde
ondergoed mee. Het eenige wat de vader
zich uit den jongsten tijd herinnert, is
dat zijn zoon hem enkele weken gele
den verklaarde, niet te dik in zijn con
tanten te zitten. Daaruit word gecon
cludeerd dat de portefeuille die mr. Wijs
man hoogstwaarschijnlijk bij zich droeg
Want ook daarover bestaat geen absolute
zekerheid ten hoogsba f (JOO f 300
bevatte.
Het was cm deze bijzonderheid, dat bij
politie en justitie, ook in verband met
andore omstandigheden uit höt leven van
het slachtoffer, aanvankelijk de meening
postvatte dat hier geen moord om to roo-
ven werd gepleegd. Later is men daarop
teruggekomen, omdat de pleegzuster uit
het Wilhelmina-gasthuis, die hare mede
reiziger nauwkeurig observeerde, niet het
minste teeken van verstandhouding lus-
schen beide mannen heelt ontdekt. Dat
de derde reiziger, in den coupé komende,
«iet wist da't zij in Haarlem zou uit
stappen en hij dit eerst ontdekte toen
zij den coupé verliet, want do plaats
barer bestemming hoeft do conducteur
niet luide genoemd. Do politie geeft toe
dat het een zoowel als hot ander slechts
is: veronderstelling, en daarom geen en
kele aanwijsing, ai lijkt dio nog zoo
zonderling, mag worden verwaarloosd.
In verband met deze zaak werd bekend
dat mr. Wijsman op zijne kamers aan
het Rokin nogal vrij drukkon aanloop
had van tal van personen. Hij was huur
der van de Hollandsche Sociëteit van
Levensverzekeringen, waaraan liet perceel
behoort, en daar niet in pension.
Hij at huiten de deur, ging, toen hij
ppas op het kantoor kwam van mr. Van
Gigch, d. i. ongeveer 2 Yb jaar goleden,
hier en daar eten, wat hom niet scheen
te bevallen. Hij plaatste oen advertentie
om aan een besloten tafel lie dineeren,
een pensionhoudster uit do Grensstraat
schreef er op en het gevolg was dat hij
daar do beide laatste jaren iederen mid
dag van half ze3 tot half zeven of
daaromtrent, dineerdo. Zijn kennismaking
werd daardoor in Amsterdam vergroot,
doch geen enkol gehoorde getuige, ook
zij niet dia de begrafenis in den Haag
hebben bijgewoond, wist iets bijzonders
omtrent de bekenden van mr. W. meo
te doelen.
In de „Teil." 'kamt oen «ïedadieeliMg
voor van een dame, die op Oudejaars
avond van Amsterdam mot dien bewusten
trein naar Den Haag is vertrokken. Zij
verklaarde, dat ze eenigien tijd op het
perron hoen en weer had geloopen, daar
de treiin nog niet voorgereden was. Bij
het buffet op hot tweede perron be
merkte zij twee heeren, waarvan een door
zijn rijzige figuur haar aandacht trok. In
het gepubliceerde portret van mr. Wijs
man herkende zij den tweeden man.
De lange had een rood geariöht. was
glad geschoren en droeg een beige regen
jas. De hoed had een artistiek model. Zijn
'pantalon had een grijszwarte kleur en
zijn schoenen waren rood-bruin.
De dame is op he't bureau Leadischepiein
gehoord.
I
Men bericht uit Middelburg;
Bij de politic atllhier, die ook hare volte
aandacht wijdt aan de moordzaak, werd
dezer dagen aangifte gedaan, dat men
kort na den moord ailhier een persoon in
oen auto heeft gezien, dae veel overeen
komst heeft met het signalement van den
vermoede!ijken moordenaar. Daar de auto
van een verhuurder van auto's te Goes
was, wordt aldaar oen nader onderzoek
ingesteld.
Te Middelburg hoorden wij ook van
personen, die er gaarne iets voor over
zouden hebben om de som, gesteld op
het vinden van den moordenaar, te ver-
hoogen.
EEN VERLOREN GEWAANDE
TERECHT.
In „Daily Mail" slaat te lazen, dat de
heer H. W. Venstceven, uit Schoonhoven,
technisch adviseur van de Nederlandsche
delegatie tor arboidersconferentie van Ge
neve, ten opzichte van wien in Volken-
bonifekringen ceniige ongeruslickt bestond
wegens zijn onverklaarbaar vertrek uit
Geneve op 22 November, dn Wecnen ver
toeft. Dc heer Versieeven verklaarde dat
aan den correspondent van het blad, dat
er omtrent zijn vertrek uit Zwitserland
niets geheimzinnigs bestond. Hij was
oenige dagen de bergen ingegaatï, toen hij
erg vermoeid was, en zijn familie, beang
stigd, toen de andere afgevaardigden
zonder hem in Holland terugkeerden, liet
ijverige nasporingen in Zwitserland doen.
Sinds 30 November echter, zoo zeide hij,
kende zijn familie zijn verblijfplaats.
LASTER MAAR RAAK.
In Drieschor (Z.) worden al sedlert en
kele jaren, zoo meldt de N. R. Gt, ano
nieme brieven verzonden, weike de
schandelijkste aantijgingen bevatten. Ze
worden ook meestal gezonden aan iemand
welke het uitgekozen offer niet is, doch
van wien vermoed wordt, dat hij voor de
verspreiding van den inhoud zal zorgen.
De inhoud wijst er op, dat het gebeurt
door ontwikkelde personen, die gped op
de hoogte zijn van het wel en wee dier te
treffen personen: de waarheid wordt ver
mengd met dubbelzinnige onwaarheden.
Meestal worden menschen getroffen, die
in aanzien en zaken vooruitgaan. Haat
tegen verdachten, tegen verspreiders van
ile brieven en wantrouwen in velen is
uatuurjijk bet gevolg.
HET „DRUKFOUTENKRANTJE".
De redactie van „School en Huis" deelt
mede, dat een der abonné's schreefHier
mee Ixu-icht ik u, dat ik mijn abonnement
op „School en Huis", of, zooaAs mijn
kinderen het noemen, „Het Drukfouten-
krantje" wensch te eindigen.
Het weekblad wordt in dc vereenvou
digde spelling geschreven.
DE VROUW IN DIENST VAN
TELEGRAAF EN TELEFOON-
Ouitrent de geschiktheid der vrouw
voor de bediening van Telegraaf en Te
lefoon, lezen we in het „Hbid." het
oordeel van den Directeur1 wati 't Rijks
telegraaf- en telefoonkantoor te Am
sterdam. 1 1
Dezo deskundige zegt:
Te onderscheiden is de telegraaf- en
de telefoondienst.
Als axioma geldt, hier te landa zoo
goed als overal elders, dat, in verband
met den aard van het werk, de tele
foondienst zich bij uitstek leent om
door vrouwelijk personeel te worden uit
geoefend.
Ik zou mij de vervanging door man
nelijke werkkrachten, tenzij alleen voor
het verrichten van nachtdienst, welke,
in verhand met het dan zeer geringe
verkeer, meer als waakdienst is ta be
schouwen, niet kunnen denken.
Over het algerneon is onder het
vrouwelijk personeel een groot verloop,
natuurlijk gevolg van de omstandigheid,
dat voor vrouwen het beroep niet is de
levensbestemming. Bij den telefoondienst
schaadt dit echter niet, wijl da oplei
ding van nieuwe leerlingen sleetits wei
nig tijd vordert en hot aanhol de vraag
thans overtreft. De vele mutaties leve
ren feitelijk zelfs een economisch voor-
doel voor den workgever op.
Bij den telegraafdienst hebben de vrou
welijke werkkrachten sedert ruim 25 ja
ren het bewijs van hare geschiktheid
voor bepaalde werkzaamheden: tosstelbe-
dieniug, administraiioven arbeid, afdoen
de goleverd.
De oorlogsjaren vooral hebben bij de
Telegrafie het nut, neen, de noodzake
lijkheid van de werkzaamstelling van
vrouwen in het licht gesteld.
Van een uitsluitend vrouwelijk ambte
naren-corps kan hierbij echter gaea spra
ke zijn.
Overwegingen van algemeen e. onomi-
schen aard, de mindere gesohikn'neid voar
bepaalde functies, hare geringer ge
neigdheid om zich door studie voor vak
examens tot hoogeren rang te bekwamen
(zij zoekt immers in do ambtelijke func
tie niet haar levenstaak), zouden een be
letsel vormen.
Bij den telegraafdienst most het dus
blijven een gemengd corps, waarbij er
naar gestreefd dient te worden oen
zoodanige verhouding tusschen het aan
tal vrouwelijke en mannelijke werk
krachten in het leven te roepen en te
bewaren, dat de nadeelen, verbonden aan
het gemeenschappelijk arbeiden van voor
't meerendeel jonge lieden van beider
lei kunne, tot oen minimum worden te
ruggebracht.
TUSSCHEN DE TANDRADEREN
GEDOOD.
Maandag geraakte de 62-jarige P. vat
A., uit Leiden, werkzaam op de wet
„Maasdijk" bij de firma Kuy en vi
der Rhee, to Schiedam bij het amerou
van de ponsmachine tusschen de tand
raderen bekneld.
De man werd geheel in tweeën ge
scheurd en was volgens dr. Groenewe-
gen, die spoedig ter plaatse verscheen,
dadelijk dood.
De politie stelde een uitgebreid onder
zoek in, waarna het lijk naar het lijken
huis aldaar werd overgebracht.
EEN ONJUIST BERICHT»
Wij namen dezer dagen uit „Het Volk'*
een, bericht over, dat er in de kas van den
Ailg. Gron. WerkKed/erevereeniiging een
tekort wan 1100 is, dat men zou gei
poogd hebben iweg ite moffelen ondier on
voorziene uitgaven,
Het „N. v. h. NoondtenP' noemt dit be
richt wan a tot 1 onjuist. De kwestie ia
deze: De administrateur had in zijne re
kening en verantwoording een post van
1100 aan deverse onkosten. En hoewel
deze door kwitanties getdlekt zijn en eene
kascommissie, bestaande uit vooraan
staande mannen, alles ia orde haid bevon
den, 3lélde de oppositie zich daarmede
niet tevredlen. In de Hoofdbestuursver-
gatdering, waarin die administrateur rap
port uitbracht, werden aanmerkingen ge
maakt over genoemden post. In eene toen
gt volgde huishoudelijke ledenvergadring
werd verlangd dat de boeken zouden wor
den nagegaan dioor een accountant, tenge
volge waarvan het hoofdbestuur den ad
ministrateur verzocht aldus te doen.Maaar
hij wenschte voorloopig aan dat verzoek
geen gevolg te geven, omdat de boeken
reeds nagezien en an ordlo bevonden waren.
Er Ibaid toen weer oen huishoudelijke ver
gadering plaaits, waarin het H. B. rapport
deed en waarin nu 'besloten werd dien ad
ministrateur te schorsen Deze raad
pleegde daarop mr. Schaap, dfie hem ad
viseerde de boeken maar over te geven,
Hech te verlangen, dat bet schorsingsbe
sluit zou wordien ingetrokken, omdat de
leden niet bet recht hadden hem te
schorsen. Genoemd besluit werd hierop
door het H.B. weer ingetrokken Eea
accountant onderzoekt thans de boeken
Ijjm/abrieJc afgebrand. Zondagmor
gen is do lijmfabriok te Wolvega (Fr.)
gedeeltelijk afgebrand. Do schade, die
zee raanzienlijk is, wordt door verzeke
ring gedekt. Het bedrijf zal geruimen
tijd stilstaan, waardoor een veertigtal
arbeiders workloos zijn geworden.
Autobus van den dijk gestort. -
Maandagmiddag is een der twee auto
bussen, die do verbinding Ootpsloin—
Knippen a. d. IJsel bij Rotterdam on
derhouden, ter hoogte van het nieuwe
sportpark van den dijk gestort. Do au te
kwam in do sloot terecht. Gelukkig be
kwam do chauffeur, dio alleen in da
auto zat geen zwaar letsel on was de
auto na oenige tuimelingen zoo komen
te liggen., dat hij nog het deurtje kon
openen en zjjn benarde .positie verlaten
Een hetel gesprongen. In de oLie-
rafinaderij van de fabriek „De Toe
komst" te Wormerveer, werden door het
springen van een ketel een drietal groo
te ramen langs den Hoogenweg uit het
gebouw geslagen en een vierde vernield.
Onhandigheid in de bediening is dedo-
zaak van het ongeval, waarbij veel ina-
terieele schade werd aangericht. Per
soonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Kerkdief op heeterdaad betrapt. Te
Herkenbosch (L.) wist Zaterdag een
Duitscher de R. K. Kerk binmen te drin
gen. Hij werd door den pastoor ontdekt,
toen hij bezig was met het openbreken
van een der offerblokken. De veldwach
ter wist den dief te arresteeren. Op heul
werd een boe veelheid klein gejd gevon
den.
Loondaling. Mon schrijft van do
Veluwe aan de „Msb.":
De zeer grooto werkloosheid welke ook
hier heerscht heeft eene aanmerkelijk»
loondaling voor de landarbeiders teweeg
gebracht. In verschillende plaatsen wordt
reeds weer gewerkt voor 1.25 en f 1.50
per dag, natuurlijk door menschen, die
geen ondersteuning uit workloozenkassem
hebben-
