Eerste Blad.
telegrammen.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Stadsnieuws.
DAMIAATJES
DONDERDAG i> JANUARI 19?
44ste JAARGANG No. 14044
FRANCO PER POST PER KWART. BIJ VOORUITBETALING f 3.571/?
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1426, 2741 EN 1748.
POSTREKENING No. 5970.
ADVERTENTIËN 35 CENTS PER REGEL-
Dl] CONTRACT BELANGRIJKE KORTING
De Paus ongesteld.
De eerste Duitsche betaling van
31 miliioen gouden marken.
ex-keizerin zita.
NachS>. 18 Jan. Volgens de „Basler
de Zwitg heeft ex-keizerin Zita van
ontvangen Cl16 regeering de mededeeling
rekenen A 'k'l zij binnen drie dagen, te
opereerde den waarop haar ge-
AGENDA 20 JANUARI
5°-
De Griep en de dokters.
Sarah Bernardt komt niet te
Haarlem.
Het Triduum van den R.-K.
Vrouwenbond.
Van onze Rechtbank.
MUZIEK.
Ina Santhagens-Waller.
Nationale Opera.
Opening van de Stadsbibliotheek
en Leeszaal
Regularisatie van den arbeid in
de bouwbedrijven-
J. J. WEBER ZOON.
Opticiens Fabrikanten.
Koningstraat 10 Haarlem.
Personalia.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN:
PER KWARTAAL
ppD UUCpV U»fcO
BUREAUX:
V,
ROME, 18 Jan. Do paus lijdt aan een
lichte niet-ernstige verkoudheid. Op aan
dringen van zijn geneesheer heeft hij zijn
audiënties gestaakt.
Volgens de „Osservatore Romano" moet
de Paus het bed houden wegens een
niet-ernstige catarrhale influenza-achtige
aandoening van de luchtpijp.
Een later telegram meldt:
ROME, 18 Jan. Uit goede brom wordt
gemeld, dat de toestand van don. pdus
eenige reden tot bezorgdheid geeft. In
den loop van den dag bereikte de koorts
een hoogte van 39.9 graden. De lucht
pijp is vrij ernstig aangedaan. Mot het
oog op den hoogen leeftijd van den paus
vreest de geneesheer voor complicaties.
PARIJS, 18 Jan. Havas is in staat
mede te deelen, dat de Duitsche regee
ring de eerste storting van 31 miliioen
gouden marken hoeft verricht, waarvan
de betaling heden moest geschieden
krachtens besluit van de commissie van
herstel.
Volgens de „Temps" zou dit niet de
eerste betaling van 31 miliioen zijn, wel
ke Duitschland dit jaar doet. Den 7en
Januari had de Duitsche regeering reeds
op last der garantie-commissie, als waar
borg voor de (oorspronkelijke) betalingen
door Duitschland to doen, een som van
31 miliioen gouden Marken gestort, die
in mindering is gebracht van den oor-
spronkelijken termijn van 15 Januari (500
miliioen gouden marken). De commissie
van herstel heeft echter op 13 Januari,
en 15 Februari, en daarvoor in de plaats
gesteld tiendaag3che betalingen van 31
jpillioen.
DE FRANSCHE REGEERINGS-
VERKLARING.
PARIJS, 18 Jan. De kabinetsraad heeft
hedenavond onder voorzitterschap vam
Poincaré dien inihoud der regeeringsver-
klaring goedgekeurd, waarvan de redactie
morgen in den ministerraad definitief zal
worden vastgesteld.
PARIJS, 18 Jan. In de regeenimgsverkla-
ring wordt o.m. toegezegd, dat het onit-
W'erp-begrooting voor 1923 binnenkort zal
worden ingediend.
Ten aanzien van de buitenJamdsciie poli
tiek geeft de regeering den wensch te ken
nen om de bondgenootschappen te hand
haven en te bevestigen en 'te steunen op
het verdrag van Versailles.
Inzake de conferentie van Genua meent
hel kabinet, dat Frankrijk vooraf waar
borgen van de sovjet regeering moet
eischen.
Wat de schadevergoeding betreft moet
Duitschland er eindelijk eens toe overgaan
zijn verplichtingen na te komen en de ver
woestingen te herstellen.
DE CONFERENTIE TE WASHING
TON.
De mijnen van Klao-Tsjaa.
WASHINGTON. 18 Januari. De Chi-
neesche en de Japansche gedelegeerdn
kwamen tot een vergelijk, ingevolge
hetwelk de kolen- en ijzermijnen in
het pachtgebied van Kiao-Tsjao zul
len worden geëxploiteerd door een
maatschappij, opgericht onder een
speciale wet door de Chineeschc re
geering. Den Japanners wordt ver
gund kapitaal in deze onderneming
te steken, dat het bedrag van hetj
Chineesche kapitaal echter niet te bo
ven mag gaan.
DE TOESTAND IN IERLAND.
IJ ongerslakers'.
LONDEN. 18 Jgn. Bij de elf Sinn
Feiners, die tijdens het bestand uit
"de gevangenis te Belfast trachtten te
ontsnappen en tot hongerstaking wa
ren overgegaan, hebben zich achttien
anderen gevoegd, die tijdens het be
stand wegens misdrijven waren ver
oordeeld. De Sinn Feiners trachtten
vrijlating te verkrijgen, doch de auto
riteiten van het noordelijke parlement
'ijn van oordeel dat deze gevange
hen niet onder de amnestie vallen.
Speciale politic van Ulster handhaaft
de orde bij de gevangenis.
ONTPLOFFING VAN EEN HAND
GRANAAT.
..DARMEN, 18 Jan. Een ernstige ont-
heeft bij Unterbamion plaats ge-
in een vierde-klasse-coupé van don
BarmenKeulen. Een reiziger had
111 zeildoek gepakte handgranaat in
iHeiJ^Ragenot geiegd. Door het seliom-
n®^* van den trein ontplofte de gra-
kngevolgo waarvan zes personen
Kewond werden.
ten gevaar door de goaeesheeren bui-
moet verlate^®*14 verklaard, Zwitserland
PRINSES MARY VAN ENGELAND.
LONDEN, 18 Jan. Het huwelijk van
prinses Mary is thans op 28 Februari
vastgesteld.
Sociëteit „St. Bavo". Ledenvergade
ring Metaalbewerkers, 8 uur. Leden
Bouwvalkarb.-bond, 8 u. Bestuur Over
heidspersoneel, 8 uur. Ver. van Verze-
kenïng>sperson>ee'l, 8 uur. Ziekenfonds
tramambtenaren. Feestcommissie ty
pografen.
Gemeentelijke Concertzaal. Concert
„Zang en Vriendschap'', 8 uur.
Tcyler's Museum. Tentoonstelling.
Museum van Kunstnijverheid. Ten
toonstelling van werken door Johan Thorn
Prikker.
R.K. Leeszaal en uitleenbibliotheek.
Jansstraat 49. Dagelijks geopend van
io uur tot half i, van 23 en van 7-xo
uur, behalve des Maandagochtends en
Zon- en feestdagen.
R.K Arbeidsbeurs voor mannen.
Ged. Oude Gracht 39- Alle werkda-
gen voorm. van 912 uur» nam. van 2
5 uur; Zaterdags alleen van 912 uut.
R.K. Arbeidsbeurs voor vrouwen
Kleine Houtweg 13. A" werkdagen
voorm. van 1012 uur, van 24
en van 89 uur.
Oud-Holland. Verwulft. Strijkor
kest.
Spaarbank „St. Rosa". Van 7.30
8.30 in het Patronaatsgebouw Nassauiaan
Bisschoppelijk Museum Dagelijks
uitgenomen Zaterdag, Zon- en feestdagen,
toegankelijk.
De dokters in onze stad hebben het ver
bazend druk met de influenza- of griepgolf,
die over ons land en onze stad gaat. De
patiënten kunnen het den dokters gemakke
lijker maken, door hun des morgens, vóór
zij uitgaan, zoo noodig te verwittigen, dat
hun komst gewenscht is. De dokters kun
nen dan hun bezoeken straalsgewijs indee-
len, terwijl zij anders eerst de heele stad af
rennen en, bij terugkomst thuis, denzelfden
tocht nog eens kunnen beginnen. Men waar
schuwe de dokters dus zooveel mogelijk
vóór het einde van het spreekuur.
Sonalenavond. Het Concertbureau Vcr-
nout deelt ons mede, dat Dinsdagavond a.s.
in den Stadsschouwburg een sonatenavond
zat worden gegeven door de heeren Louis
Zimmerman, viool en A. de Vogel, piano.
Bovenstaande solisten zijn voor ons Haar
lemmers geen onbekenden, want wie kent
niet den viotist Louis Zimmerman, den
Concertmeester van het concertgebouw or
kest te Amsterdam, die ons zoo vele malen
van zijn hooge kunst deed genieten? Ook
de heer de Vogel, Directeur Muziekschool
der Maatsch. tot Bevordering der Toonkunst
afd. Haarlem, mag tot de beste pianisten
van dezen tijd gerekend worden, wat blijkt
uit de verschillende rccenties in de buiten-
landsche bladen, alwaar hij steeds met groot
succes is opgetreden.
De lieer v. Gasteren deelt ons mede, dat
Sarah Bernardt tot haar leedwezen verhin
derd is in Haarlem op te treden, wegens ge
brek aan tijd, dat haar noopt onmiddellijk
naar Parijs terug te keeren.
Geivetensgeld. - Ingekomen is bij den
inspecteur der directe belastingen enz. te
Haarlem, 2de afdeeling f 1642.55 en
f 2433.90 wegens te weinig betaalde inkom
stenbelasting over 1915-1916 en I9I6-19I7;
f 2928 wegens te weinig betaalde verdedi-
gingsbelasting II over 1916-1917; f 1456.35
en f 1895.25 wegens te weinig betaalde in
komstenbelasting over 191^-1916 en 1916-
1917; 2274.50 wegens te weinig betaalde
verdedigingsbelasting II over 1916-1917.
Het Triduum van den R.-K. Vrouwen
bond wordt 2, 3 en 4 Februari in de St. Jo-
sephskerk aan de Jansstraat gehouden door
pater Borromaeus de Groeve. Zondag 5 Fe
bruari wordt het gesloten.
Besmettelijke ziekten. In de week van
8 tot en met 14 Januari zijn in de navolgen
de gemeenten gevallen van besmettelijke
ziekte voorgekomen: Haarlem 2 van rood
vonk; Spaarndam 1 van buiktyphus; Vel-
sen 1 van roodvonk; Wijk aan Zee 1 van
roodvonk; Zaandam 2 van diptherithis en
Zaandam 1 van roodvonk.
Appels plukken.
In de zitting van Donderdagmorgen
hadden zich allereerst te verantwoorden
eenige jongelui, die in October te Bloe-
m-emlaalt over de schutting van den tuin
van den heer O. aldaar waren geklommen
en ziich eenige appels onrechtmatig hadden
toegeëigend.
Voor «leze misdaad zal ieder een brief je
van 25 in 's-Rijks schatkist moeten stor
ten of 25 dagen hechtenis moeten onder
gaan.
Over een duif.
F. II. v. H. te Schoten is geen katje
om zonder handschoenen aan te pakken.
Toen de deurwaarder hem zijn dag
vaarding thuis bezorgde beloofde hij dezen
een pa'k slag.
Bc-kl. had met J. A. de R. Icwestie ge
had over een duif en de R. een klap op
zijn oog gegeven. Bekl. is al eens wegens
wederspannighedd veroqr-deeld en zal dit
feit nu moeten uitboeten door 1 maand
te moeten- brommen.
Een liefhebbend echtgenoot.
C. B. sOh-ijii't 't niet al te Ibest met zijn
vrouw te kunnen vinden en leeft den laat
stee tijd gescheiden.
B. fcwam zijn vrouw in November op
zoeken en berw.ee» haai; toen een vriende
lijke attentie door ihaar met een stuik ijzer
twee slagen op 't hoofd te geven.
B. -moest zich nu verantwoorden, doch
was maar niet verschenen.
De Officier eiserte een gevangenisstraf
voor den tijd van 1 maand en twee we
ken.
Oanoerten, zooals deze zangeres er in
de bovenzaal der ,,Vereeniginggaf en
waarop als pianiste Mevrouw J. Otten
van Warmelo hare medewerking ver
leende, wekken door een bijzondere, laat
ik zeggen: bijzonder goede verzorging van
het programma ook bijzondere verwach
tingen Wie een vijftal der beste liederen
van Hugo Wolf kiest, zoo ook van Er-
nest 0hau3son en Gabriel Fauré een vier
tal dat we van de allerbeste onzer zan
geressen mogen hoóren, van haar mo
gen we als stellig aannemen, dat de
schoonheid haar innerlijk heeft beroerd.
En het verraad ook een fijnen smaak om
uit den allerbeston tijd der Italiaansche
meester 'n stuk waarlijk levende schoon
heid te nemen en aan zijn hoorders ta
toonen, hoe in die zangmuziek van vóór
1600 de warme polsslag van het leven
klopte. Oacoini was het waarmee Me
vrouw Santhagen—Waller haar program
ma opende. En ge kunt u 'n beteren
overgang naar de Wblf-liederen denken
dam Beethoven's werk uit zijn tweede
periode, zijn Lebewohl-sonate? En een
pracht van een vleugelpiano daarbij, zoo
dat zéker niet aan Beethoven, minder
nog aan Wolf, allerminst aan de mo
derne Franschen iets te kort behoeft ge
daan te worden.
Bij Oaccini begon het al; niet de ver
vulling van de hooge verwachtingen. Oac
cini was een teleurstelling- Och, wan
neer in een eerste lied een zangeres
haar mes-sa di voce niet volledig be-
heorscht, wie zal haar dit altijd euvel
duiden
Wanneer echter de gedachte aan in
hoofdzaak cerebraal werk u zelfs bij de
liederen van Wolf niet verlaat, wanneer
men moet speuren naar een moment waar
er gezongen wordt niet niet do algehee-
le aandacht op de zangtechniek, maar
geheel en al van binnen uit, dan brengt
dit optreden niet slechts teleurstelling,
maar men vraagt zich af of het zingen
der Wolfliederen eigenlijk wel gerecht
vaardigd is, enkel en alleen otn 'n mooie
uitspraak, een stem die bij volledigs oe-
heersbhing klankvol is, ou een goede
woordbelichting op die plaatsen waar
spontaniëteit niet hoofdeisch is.
Ik moet echter terstond zeggen dat de
Fransche liederen veel beter waxen.
Vooral „Textase" had gelukkige gedeel
ten, 't m'dde 1 o inlet to en 1. Maa op
merkelijk alvveer, dat zelfs in „Oantique h
répouse" met zijn bijzonder goeden op
zet een zwak middendeel weer alles komt
bederven. En somwijlen, neen dikwijls:
wat een tekort aan stemboheersching.
In 't kort: ik had in dezen liederen-
avond een goede dosis intelligentie (A's-
vrouw SanthagensWaller zingt en de
clameert heel besohaafd )gaarne cadeau
gegeven voor wat natuurlijk, gevoel, voor
een blijk van innerlijke schoonheids-ont
roering.
Ook Mevrouw OttenVan Warmelo,
pianiste van ongewoon technisch kunnen,
speelde na de pauze beter dan daarvoor.
Het is mij een raadsel hoe men „Voi
les" van Debussy zoo echt pianistisch, en
Beethoven's „Les Adieux" zoo Ozemy-
achtig doorgaans, zoo hard van klank
dikwijls, (nogwel bij een sext-har
monie!), en zoo grillig van tempo som
tijds kan voordragen. Neon, mevrouw Ot
tenVan Warmelo had dunkt me haar
avond niet, al gaf de degelijke ontwikke
ling van haar klavierspel, ook in haar
begeleidingen, ook meerdere malen gele
genheid, van haar degelijk spel te ge
nieten.
Men mocht jaloersoh worden op beide
dames om de pracht en den overvloed van
bloemen, die maar steeds werden aange
dragen. G. J. K'.
Laagland.
Laagilarad vaai. Eugen d'Albert is oen uit
stekend zelfstandig stuk. Het .is niet vanuit
Wagner, vanuit de Italianen of vanuit «ten
modernen tijd zoo getrouw mogelijk sa
mengesteld, maar vanuit hot drama ge
componeerd en ailte verstandelijke kunst en
teóhinielk thald' hier dien vrijen, moeiiilijiken
weg te kiezen. Een Si-uk mislukt en valt
zooveel te erger, wanneer het niet slagen
kan maar 'n zelfstandigen opzet. Nu lijkt
het uiterlijk 'n beetje op allies maar in den
goeden zin; het zal de kracht kunnen be
waren, dooT de sterkte van den vorm,
waardoor alle inwendige verhoudingen
juist zijn en het geheel prachtig gestólen i».
Men moet tegelijkertijd d'Atbert's onver
schilligheid ten opzichte van alles wat
buiten hem staat en zijn meester-aandacht
voor zijn dnaima waaadieeren.
Men zal „Laagland" wel graag zangen en
spellen. Van HeJvoirt-Pól -treedt op alsof
hij zijn partij in d'AlberFs kamer heeft af
geluisterd en daarna in -Noord-Spanje is
gaan wandelen. Hij had nu samen te -wer
ken met Faniëita Lohoff, die de Maria
speelde. Men kom verwachten dat dit g-o-ed
zou zijn. Ook hier slaagde Lohoff in allies;
zij hoeft moor dan de meeste opera-zan
geressen een f-risch uitzicht in het geheel
en spoelt gevaarlijk-paiih.et'isohc momenten
zonder -de gebruikelijke huil-eriighedd. De
■tenor Juies Moes bracht zijn vermoeiende
karwei met verrassende vlugheid ten ein
de; hij zong uitstekend en vroeg vanzelf die
aamdacht door een harmonisatie natuur
lijkheid. Rondom diit belangrijke trio werk
ten met beproefd talent Kubhimga, Coen
M uiter en Ellize de Haas. In de schimmen
hoven 't orkest meende ik deni dirigent
Hammam» te herkennen, en alles wat van
hem herken/baar was, kan geprezen wor
den. 'H. F. A.
Woensdagavond is de Openbare Stadsbi
bliotheek en Leeszaal geopend.
In de voor deze gelegenheid versierde
Raadszaal hadden de genoodigden zich ver-
eenigd. O.m. was aanwezig het college van
B. en W., behalve mr. Bomans, die uitste-
dig is, de heer Joh. de Breuk, oud-wethou
der van Haarlem, de heer A. H. Gerhard,
lid van Ged. Staten, mr. S. H. Vening Mei-
nesz, griffier van Ged. Staten, dr. J. F. M.
Sterck, inspecteur bij het L. O., de heer P.
E. Bredée, schoolopziener, dr. C. Spoelder,
rector van het gymnasium, de Zeererw. Heer
Pastoor L. J. Boogmans en de heer H. J.
M. Bartels, van de R.-K. Leeszaal, de heer
J. L. Tadema, voorzitter van het departe
ment Haarlem van de Mij. tot Nut van 't
algemeen, de heer L. C. Dumont, directeur
van O. W., verscheidene raadsleden, hoof
den van scholen en de heer J. D. Rutgers
van der Loeff, directeur der Openbare Lees
zaal en het personeel ervan.
Allereerst nam de burgemeester, de heer
C. Maarschalk, het woord.
Deze begon met de aanwezigen hartelijk
dank te zeggen voor het gevolg geven aan
de uitnoodiging van het dagelijkse!» bestuur
om aanwezig te zijn bij de opening; in 't
bijzonder richtte spr. zich tot het lid van
Ged. Staten en den Griffier der Staten.
Onze aanwezigheid, vervolgde de Burge
meester te dezer plaatse zou ik willen noe
men een historisch oogenblik. Het doel toch
waartoe wij thans bijeen zijn is om in de
geschiedenis van Haarlem vast te leggen op
officieele wijze, de heropening van de Stads
bibliotheek, die evenals het Frans Hals Mu
seum, een kostbaar bezit is der gemeente,
een bezit, dat ons lief is.
Spr. wilde niet de aandacht vragen voor
de geschiedenis der bibliotheek, maar stelde
er prijs op te verklaren, dat de Haarlem
mers trotsch kunnen zijn op een bibliotheek
als deze, die terecht den naijver van andere
gemeenten zou kunnen wekken. En waar
thans aan onze bibliotheek een openbare
leeszaal wordt verbonden, daar mag ver
wacht worden, dat van die bibliotheek met
hare 60.000 deelen een nog ruimer gebruis
zal worden gemaakt dan ooit to voren.
Nadat de burgemeester een woord van
bijzonderen dank had gebracht aan allen,
die tot verbetering van den toestand heb
ben medegewerkt, besloot hij zijn rede met
den wensch dat de oude „librye" in haar
nieuwen vorm krachtig zal bijdragen tot
vermeerdering der kennis, ontwikkeling en
beschaving van velen, inzonderheid van
Haarlem's ingezetenen van eiken rang en
sland.
'Dan sprak de heer Mr. A. Bruch in zijn
hoedanigheid rvan Voorzitter der Commis
sie van de Openbare Leeszaal en Biblio
theek.
Wel is waar is de weg, dien de voor
standers van een openbare leeszaal in
Haarlem hebben moeten afleggen, zeide
hu, allerminst geeffend geweest 'en een te
rugblik op wat overheid en particulieren
ten dezen deden, noopt niet uitslui
tend tot voldaanheid.
Ook is, wat heden de gemeente Haar
lem ih-et publiek aanbiedt allerminst ideaal
en toen spreker gisteren wat lectuur
doorbladerend1, een fotografie van voor
20 jaar dateerend, zag van de groote lees
zaal van de openbare bibliotheek te Bos
ton, Rwarn over hem een beetje géne, dat
het Gemeentebestuur voor dusdanig be
scheiden begin, als hier wordt aangebo
den, zoo selekt gezelschap had uitgenoo-
dig-d. En toch stemt deze opening tot
blijdschap.
Immers hoezeer men moge betreuren,
dat waar reeds jarenlang overal in den
lande openbare leeszalen bestonden, Haar
lem ibier zoo achteraan komt, de Haar-
lemsche leeszaal is er gekomen, en
is gekomen in zoodianigen tijd en onder
zulke omstandigheden dat de verwachting
gewettigd is, dat zij onmiddellijk mede
daardoor hare juiste plaatsbepaling vindt.
Die plaatsbepaling is niet zoo eenvoudig.
Menigeen, die aanvankelijk enthousiast
zich op d'e leeszaalbeweging wierp, heeft
zich later ontgoocheld teruggetrokken. Hij
had zich van den goeden invloed daarvan
zooveel voorgesteld en -de vruchten ble
ken zoo weinige
W-as dat, omdat de leeszaal op zich zelf
niet de verwezenlijking eener zuivere en
ook prachlisch uitvoerbare gedachte is?
Neen, maar omdat men als met zoo
vele nieuwe zaken ook in idiit sociaal-
paed-agogisch instituut, plotseling het ab
soluut en alleen-heilbrengend geneesmid
del meende gevonden te hebben.
Bouwt openbare leeszalen en volksbi
bliotheken, dan kan en za-1 het volk zich
ontwikkelen en als men nu maar een
rijk voorziene leeszaal heeft neergezet,
dan zoo meent man komt de volks
ontwikkeling vanzelf wel.
Die zoo redeneert ziet echter over het
hoofd, dat het enkel geven van gelegen
heid de genegenheid nog niet wekt. Hij
verliest uit het oog, dat de groote massa
des volks ik den er niet aan haar daar
van een woord van verwijt te maken
voor geestelijke ontwikkeling niet die be
langstelling heeft, die d'en voor alle weten
nood'wendigen prikkel vormt.
Voor teleurstelling kan de commissie
van toezicht op de openbare bibliotheek
en leeszaal, kan Haarlemsch Gemeente
bestuur bewaard blijven, wanneer men in
de Openbare Leeszaal overigens met alle
waardeering voor wat zij biedt, niet het
eenige en uitsluitende middel lot volks
ontwikkeling ziet.
De omstandigheden, waaronder ze lol
stand kwam, kunnen een herinnering en
aanmaning zijn om ons steeds op het goe
de pad te houden. Ze kwam tot stand
•door de Volksuniversiteit.
Volksuniversiteit en openbare leeszaal:
de bandi tusschen deze beide instituten
historisch in Haarlem gelegd, symboli
seert zoo juist èn het belang èn het par
tieel karakter van de taak der leeszaal.
Bij de verbree-dling en verdieping der
volksontwikkeling is de openbare leeszaal
onmisbaar! Dit punt zette spreker uiteen
en deed daarbij uitkomen de taak der
openbare leeszaal en haar personeel, die
opvoedend moet zijn.
O. m. zeide spr. dalt teneinde -duurzame
resuteaiten te verkrijgen, aamstlui'ting zal
gezocht en vork-regen moeten worden.
Nu is de theorie Ireel mooi! zeide spr.
Ik geloof echter, M. d. V. namens de ge
boete commissie to spreken, wanneer ik
zieg, dia'fc we ores niet inbedden reeds da- j
idieüj'k hot contact mót hot onderwijs in
don ru i nisten zii-n d.i. met -het kutefflec-
tuiede levon der maissa te zuilten grijpen.
A1 gieUdt niet in dlio maite als in 1906 toon
gezegd kon word-en: id© leeszaal is eon in-
.silel ti ng moor van do toekomst, dan va«n -
hot dioden; ze is fodh een instelling-, waar-1
omtrent eililermimsit gerijpte ervaring be
staat. Althans niet in dien zin, dat nu
reeds te zeggen zou zijn, in welke mate
zij diraagt tot de university extension on
dier de breede lagen des volks.
Daarvoor bestaiait die verkorte arbeids
duur nog it-e kort. En -die verkorte ar
beidsduur ik laait nu -daar of het pre
cies oen 45-urige werkweek moet zijn, is
een der onmisbare factoren voor de wer
king van de leeszaal als sociaal - pa-edag o -
giisch inatóluuit.
Daardoor is een dter beJeLsden voor
meer aflgomóene volksontwikkeling ko
men te vervallen.
Als men, nu die bairriène weg is, maai
bij ons kpmlt.
Spr. zei die nog: De looafliiteitien zijn
alle dames en heeren zullen hot bij de
rondwandeling Stralks toegeven aller
minst ideaalDoch, gegeven de te ver
bouwen ruimte en het verstrekte crediet.
is er meer va)n gemaakt, dan iemand1 on
zer zich liaidi durven voorstóllcn.
Hier is een kunstzinnige geest en zijn
(echiiiisch-vaairdlige handen aan den ar
beid geweest. De Commissie wil niet na
laten hiervoor allteneerdt den Direotour
van Openbare Werken een woord van
irinwk te brengen, bij wlüen de algemeene
1-eiidiing berustte; zij voegt edtnt'ler onmidi-
detUijik hier aan toe de betuiging van har
telijke erkentelijkheid aan den 'heer Smits,
dïe de airchitedluur der verbouwing ver
zorgde en -den heer van Es, die onder
zijn opzicht, mot het directe toezicht op
de uitvoering was belast.
Deze dank, M. d. V. moge evenwel
gepaard gaan inot een .dankbaar, doch
nog niet voldaan." De thans in gebruik
te nemen looaiKtenten, voor een begin vol
doende, mogen blijken weldira ongenoeg
zaam en te klein te zijn. En zoo d'iit blij
ken mochlf, doit dinn .de Raad hoe prij-
zenswiaairdig zuinig ook en terecht in
de beurs larie!
De ledlamenilen onder opzicht van den
Gemeenite- ardhivairis hebben or4s leed ijk
dwars gezeten en ons een moeiilijik te mis
sen geheel vrije studie-zaal gekost; op
hem en op den Rijksarchivaris doe ik nu
Teed-s een beroep. Laten de uiterste willen
van voor jaren gestorvenen den erns-tii-
gen wil tot votksjonitwikkeliinig van het
huidige geslacht niet lang meer in den
weg staan.
Ten sotite richtte men (heit woord tot
het personeel.
De heer Rutgers van der Loeff bracht
danlk voor de hulde, hem gebracht, doch
wilde diie huilde deen afstralen op hen,
die met hem gearbeid hadden mot voort
varendheid, toewijding en belangstelling
nan -de v-oorbareidiendte werkzaamheden.
Als bibliothecaris verheugde spr. zich,
da4 'het oude intieme van liet verleden
zich verceniigd heeft met de f-eurige aan
trekkelijkheid van het heden. Die geluk
kige combiniaitóe ils vooral te danken aan
dien directeur van O. W., den hoor Du
mont, ma-ar tegelijk will spr. hulde bren
gen aan den adjunot-archiilect, den heer
Van Es.
De bibliotheek heeft vele uit 'het verie-
dene vergaarde schatten, maar tevens een
ioekomist vól idealen. Zij is neg in haar
groeiperiode en spr. hoopt, dal binnen
kort aangevuld mag w-orden, wat thans
als gemis wordit gevoeld, weldira noodig
geacht en misschien geëischt zal m-ogen
warden, opdat zij haar laalk geheel kun
nen vervullen. Spr. uitte' den wensch.
steeds oip de werkzaamheid der loden vam
die commissie van toezicht te mogen re
kenen, alsmede op de mede werking der
raadsleden.
Don gaf spr. een kort historisch over
zicht der bibliótheek. Deize is in 1596
geslacht en bevatte rcedis van *1 begin vete
en velerlei werken. Door dir. A. de Vries,
-die nu juist 100 jaar geileden bibliotheca
ris was, is zij lot boekerij ingericht en in
.den loop der 19e eeuw iheef.t hij haar met
vele wenken kunnen verrijken, o.m. -in
1848 met werken van oude Nederi-and-
sclie diohtors, la-ter nog met vaderland
sche hiiStoiriewerkenI, Nodoriainideche
pl-awts- en reAsbesobrijvingen, werken op
litterair gebied, Nederi. taalkunde, enz.
Echter moest ook dó oprichting van vele
nieuwe af-doeli-ngen achterwege blijven:
o.m. bleef die bibliotheek geheel gespeend
van technische werken en werken op so
ciaal gebied.
Spr. eindigde ten slotte met den wensch.
dait hot dod der Stadsbibliotheek en
Openbare Leeszaal bereikt tou mogen
worden
O
O
O
Er worden pogingen aangewend om den
arbeid in de bouwbedrijven wat te regulari-
seeren, wat gelijkmatig te verdeelen, zoodat
niet op één oogenblik veie groote bouw
werken en een groot aantal woningen on
derhanden zijn en daardoor gebrek aan
werkkrachten ontstaat, terwijl op een andei
tijdstip geen bouwwerken onder handen zou
den zijn en dus werkkrachten in de bouw
bedrijven werkloos.
Deze regularisatie van den arbeid is van
belang zoowel voor arbeiders als voor
werkgevers.
Vooral nu het zich laat aanzien, dat de
woningbouw, die de grootste brok in de pap
vormde, zoetjesaan op raakt, doordat het
Rijk schijnt op te houden met het verlee-
nen van steun voor den woningbouw, is het
voor de arbeiders lang niet denkbeeldig dat
er wel eens gebrek aan arbeid zou kunnen
komen. Voor hen is het dus ook van be
lang dat, zoo mogelijk, het werk wat over
lengte van dagen verdeeld wordt en dat zij
gedaan zien te krijgen dat voor de bouw
werken in Haarlem bij voorkeur Haarlem-
sche werkkrachten worden gebezigd.
Voor de werkgevers is het eveneens van
belang dat het werk wat regelmatiger wordt
verdeeld.
Ze loopen dan niet de kans, dat werk
krachten door den eenen aannemer worden
„weggekocht" van den anderen.
Het heeft er allen schijn van, dat de on
derhandelingen goeden kans van slagen heb
ben.
De werkgevers schijnen vooral vast te
houden aan de naleving door de arbeiders
organisaties van 't z.g. contractloon, dat is
het loon, dat in de contracten is vastgelegd;
de werknemers schijnen wel geneigd te zijn
in die wenschen te treden.
De gemeente kan in dezen goed regelend
werk doen en het blijkt dat men ten stad-
huize ook warm voor de zaak voelt.
Wanneer de regeling tot stand kan ko
men, zal daarmede een mooi stukje econo
misch werk zijn volbracht.
Daarmee zal men er nog niet zijn. Wan
alles zal allangen van de resultaten en deze
resultaten weer van het beleid, waarmede
de regeling zal worden uitgevoerd.
Haarlem is de eerste gemeente in Neder
land, die iels in dit genre tot stand tracht
te brengen. Het is duidelijk, dat van uit velf
hoeken des lands de oogen gevestigd zijn op
dit Haarlemsche initiatief.
Barometerstand: 759. Neiging: Vooruit.
OPGAVE VAN:
Hierna weóden thee en vervorsohiiuigen
geserveerd, waarna de aanwezigen -de
leesizaall beziohitiiigiden.
Den 25 Januari a.s. zal als soliste op
treden bij de Haarlemsche Orkest Verceni-
ging, onder directie van den heer N. Gcr-
harz, onze zeer jeugdige stadgenoote Marie
W. Erdsieck, piano met de „Vaucations
Symphoniques" van César Franck. Thans
is zij candidate voor de prix d'excellence
aan het Conservatorium Ie Amsterdam, ter
wijl zij bovengenoemd werk met alle orkesl-
partijen ontving bij het j.l. Juni gehouden
eindexamen. Kort geleden trad zij te Davos
fZw.) met zeer veel succes als soliste op.
Te water. Woensdagmiddag geraak
te een paard, gespannon voor een met
steenen beladen wagon op den Koudou-
horn te water, doordat het dier, hetwelk
langs den walkant liep, uitgleed.
Met een roeibootje werd de viervoeter
naar do overzijde getrokken en daar aan
wal gebracht.
Oplichterstruc. Bij een firma te dezer
stede werden een 10-tal heerencostumes
besteld, welke bezorgd moesten worden
aan perceel Nassauiaan 10. In dit per
ceel, waarvan de bewoners afwezig wa
ren, had zich een man opgesloten, dio
de costumes in ontvangst zou nemen.
De bewoners kwaaien e.-hter intusschen
thuis en de indringer ging or vandoor.
Onderweg kwam hij don bediende der
firma togen, en wilde van deze do
costumes hebben, daar zo „voor hem be
stemd waren". De knecht gaf ze echtor
niet af, wat, zooals later bleek, maar
goed was ook. De politie stelt een on
derzoek in.
Op straat gezet. In 't Tulpen-
Hofje is een moeder met 4 kindoren,
door den broer van de moeder, op
straat gezet. Het gezin kroeg hij fa
milie onderdak
