TV
Politieke gevaren en
bezwaren.
Uit den Omtrek
WOENSDAG 8 MAARi
44ste JAARGANG No. 14085
PER KWARTAALT 3.25
f ER WEEK fr 0 25
FRANCO PER POST PER KWART. BIJ VOORUITBETALING f 3.57»/,
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1426, 2741 EN 1748.
POSTREKENING No. 5970.
ADVERTENTIÊN 35 CENTS PER REGEL.
DIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
EERSTE BLA0
Dit nutnnier bestaat uit 2 bladen.
HAARLEM.
De moeilijkheden te Wormerveer.
De faillissementsaanvrage van
Wormerveer.
DE ABOIIKÜMENTSPHIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEMEN AGENTSCHAPPEN:
BUREAUX:
Over 't Politiek Advies.
Een lezer uit de provincie verzoekt ons
een plaatsje voor de volgende opmerkin
gen' j
Bedriegen de voorteekenen met, dan
zal de heer Mr. Paul Reymér in verband
,net zijn benoeming tot burgemeester van
Hilversum, geen vernieuwing van zijn
Tweede Kamer-mandaat aanvaarden. De
vraag doet zich nu bij mij op, of het, daar
er nog tijd is, geen aanleiding is, in dit
verband het politiek advies van den
Rijkskieskring Haarlem te herzien. Wel
kan men zeggen, dat officieel van een be
danken door den heer Reymer niets be
kend is, maar dat is struisvogelpolitiek.
Beter is zoo spoedig mogelijk klaren
wijn te maken.
Als de heer Paul Reymer bedankt
voor een kamerzetel, dan moet voor hem
op de derde plaats van het advies een
candidaat uit het Haarlemsche, liefst uit
het Gooi komen. Dat is de gewoonte
Dc eerste plaats is bezet door den heer
Bomans uit Haarlem; de tweede door den
heer v. d. Bilt uit Den Helder; de derde
is nu bezet door den heer Reymer uit
Haarlem ft Gooi) en zal ingenomen
worden door mevrouw Bronsveld-Vi-
tringa uit Hoorn. Dat zouden twee
candidaten uit het Heldersche geven en
is niet recht.
Op de derde plaats behoort een
candidaat uit Haarlem, om in Haarlem
niet het gevoel van verongelijkt te zijn, te
wekken. Men voere daar niet tegen aan
dat het nu juist zoo gelukkig is dat een
vrouw in de Kamer zal worden gekozen.
Laat men dan een vrouw uit het Haar
lemsche nemen. Er zijn voortreffelijke
vrouwen in onzen Kieskring, die in de
Kamer zeker zoon goed figuur zullen
maken als mevr. Bronsveld, van wie tot
voor kort de campagne begon haar 'n
Kamer te krijgen, nooit iemand had ge
hoord. Trouwens het zij even terloops
opgemerkt je wordt wee van het ge-
kwijl en gesol met al die plaatselijke
grootheden in het Heldersche. In Haarlem
zelf en ook in den Kieskring Haarlem is
men heel wat kalmer, maar daarom be
hoeft van al dat klein gehaspel nog niet
het gevolg te zijn, dat Haarlem zich door
Helder rechten (althans gewoonterecht)
laat afsnoepen.
Wil ons Rijkskieskringbestuur omtrent
de gewijzigde omstandigheden eens vlug
poolshoogte nemen? Het is van belang te
weten of de heer Reymer zal bedanken
voor een nieuw Kamermandaat en zoo
ja, dat er dan een nieuw politiek advies
kome, dat zich aanpast aan de omstan
digheden.
We hebben den inhoud van dit stukje
onderworpen aan het oordeel van den
heer Mr. J. B. Bomans, voorzitter van
den Rijkskieskring Haarlem. Deze deelde
*ns als zijn oordeel het volgende mede;
NASCHRIFT.
De redactie vergunne mij deze gelegen
heid aan te grijpen om iets meer te ant
woorden dan bovenstaande opmerkingen
vragen.
Thuis gekomen van een hartverster
kende tournée in Groningerland (Gronin
gen, Kloosterburen, Sappenneer) vind ik
verscheidene lezenswaardige artikelen in
de „N. Haarl. Ct.", die mij in polemiek
zouden kunnen betrekken. Doch is het
geen teeken van het juiste midden dat ik
tegelijk lichtelijk bestraft word door den
wakkeren strijder Loerakker en den
nobelen katholiek Everard? Of is dat
teeken juist bedroevend wijl ik toch,
politiek verantwoordelijk voor den kies
kring Haarlem, het vertrouwen moet ge
nieten der Roomsche rangen, van Loer
akker tot Everard? Ik ben van nature
optimist en houd mij aan de eerste ziens
wijze, waarin ik mij gesterkt zie door het
buitengewoon verblijdend artikel „De
Richting in de Politiek", van notaris van
Cranenburgh, tweede uitgave, in de
..Maasbode" van 6 Maart.
Katholieken zullen elkander ten slotte
steeds begrijpen, als de waarachtige on
dergrond hunner actie is: liefde voor hun
aller heerlijke Roomsche zaak. Ook
aioeten onze standen, uiteraard het
huidig gebeuren beziende uit verschillen
den gezichtshoek, wel begrijpen dat een
Voorzitter van een kieskring al die ge
zichtshoeken desnoods mag waardeeren,
maar geen enkele tot de zijne mag nemen,
omdat hij voor allen verantwoor
delijk is en voor aller éénheid
heeft te strijden. De steun der redactie
van dit blad aan den Haarlemschen Kies
kringvoorzitter verleend, is een voorrecht
en een groot geluk. Moge de redactie mij
ook willen raden in moeilijke gevallen,
die meer en meer aan de orde van den
dag komen.
Zoo'n moeilijk geval wordt nu weer
gegeven door den geachten inzender van
het platteland. Zijn bedoeling doet goed
en toch zoude ik hem haast willen smee-
ken: vermeerder het aantal moeilijkheden
net! Gevoeligheden worden zoo gauw
gewekt.
Doch dit volstaat niet. De tijd is voorbij
a' de leiders kunnen zeggen: vertrouwt
ons en volgt ons en vraagt niet verder,
nio' geniakkelijke tijd. Tegenwoordig
de n wii me' kracht van argumenten
lin-«oer^ac^c"n^en* groePen, de enke-
j overtuigen.
jaa' °ns trachten,
Hilvérsmr' Reymer is burgemeester van
la tie Maandag woonde ik zijn instal
led. g'" Het doet ons Katholiek hart
benoemf11 eervolle en schoone en juiste
Hij
aen niet"'"bedriegen de voorteeke-
T wee de K'" öeen vernieuwing van zijn
arnerinandaat aanvaarden. Al
dus de inzender. Hij kan gelijk hebben.
De woorden zijn althans voorzichtig en
juist gekozen. Ik geloof dat dc inzender
gelijk heeft. Ik houd ook niet machtig
veel van struisvogelpolitiek, ofschoon in
de natuur niets zonder reden gebeurt en
het soms wel eens nuttig kan zijn den Kop
in het zand te steken. De geachte inzen
der, hetzij alweder erkend, rijdt met lossen
teugel over dc open vlakte. Hij wil liefst
weer een Gooier, Een érfgooier blijkbaar
overnemende Paul Reymer's erfenis. Wat
zoude ik liever willen?
Nu komtf?) mevrouw Bronsveld-Vitrin-
ga voor Haarlem-Helder. Ik geloof eerder
dat zij voor Amsterdam gekozen wordt.
Deze prikkel, althans voor 25000 Room
sche vrouwen, te Amsterdam, moet niet
weggenomen worden. Laat nu de man met
de beste bedoelingen uit de provincie
eens een nieuwe pijp tabak opsteken, laat
hij nu eens in een gemakkelijken stoel in
het voorjaarszonnetje gaan zitten en na
denken. Misschien vat hij de kneep. Mis
schien kan hij het geheel toejuichen. Ze
ker, de vijfde plaats op de Haarleni-
Heldersche lijst wordt bezet door een uit
stekenden Haarlemmer, Michielsen,
gansch in de richting van inzenders
pleitrede.
Moeten wij de boel nu overhoop gaan
halen? ik wilde dat men vertrouwen had
in het Haarlemsche Kieskringbestuur zon
der dat men nu alles op straat moet uit
schreeuwen, Mevrouw Bronsveld-Vitrin-
ga wordt dus gekozen te Amsterdam. De
heer Reymer heeft het inderdaad in de
hand haar in Juli a.s. geen kans te laten.
Waarom zouden wij (Haarlemmers nog
wel!) hem die troeven uit de hand ruk
ken? Doch al zouden wij willen quod
non zouden wij het nog niet kunnen.
Z ij n inzicht.
Evenwel behoeft inzenders commen
taar eenige kantteekening mijnerzijds. Hij
moet voorzichtiger verdedigen de stelling:
de derde plaats behoort den Kieskring
Haarlem.
Laat hij dan b.v. aldus argumenteeren:
No. 1 werd in 1918 (vóór de combinatie
van Haarlem-Helder tot stand kwam) in
méér locale kiesvereenigingen candidaat
gesteld in het Heldersche dan in het Haar
lemsche. Hij was in 1917 reeds candidaat
voor de Prov. Staten in Helder. Hij werd
in t voorgaande jaar reeds gesteld in 't
Beverwijksche. No. 1 is dus iemand van
Haarlem-Helder. Dan heeft de inzender
meer kans om te verdedigen: No. 3 moet
een man uit 't Haarlemsche zijn. Of een
vrouw. Op z ij n wijze, hoogst gevaarlijk,
komt hij averechts uit. Want het is nu
eenmaal een feit, dat in 1918 de kies
kring Helder (luttel) aantal stemmen
méér uitbracht dan Haarlem. Het is een
feit dat onze kieskring sindsdien duizen
den stemmen verloor aan Amsterdam
door de annexatie van Sloten, Water
graafsmeer en een deel van Nieuwer Am-
stel. Duizenden katholieke stemmen. Het
verschil met Helder zal in 1922 aan
merkelijk worden. Maar, wat meer
zegt, omdat het hier gaat over een lijst-
samenstelling, dus een aanwijzing der g e-
organiseerde kiezers: Helder heeft
tweemaal meer leden van Room
sche Kiesvereenigingen dan Haarlem. En
helaas ligt hiervan de hoofdschuld aan
Haarlem, de stad zelf, wijl van de 10.000
Roomsche stemgerechtigden er slechts
een paar duizend leden van de kiesver
eenigingen zijn. Ik maak niemand een ver
wijt (tenzij mijzelf als voorzitter der Pol.
rropaginda), ik besef de moeilijkheden in
u.etj Ijj00*® s*atJ nevens het gemak van
Heldersche platteland, doch ik consta
teer slechts een feit van de allergrootste
beteekenis, waardoor de goedwillende in
zender en de sympathieke lezer aanstonds
beseft, dat Haarlem niet te hoog van den
toren moet blazen, doch de geschiedenis
van 1918 (de namen der 4 eerste eandi-
daten) als een voorspoedige gebeurtenis
mag aanvaarden en aanvaardt. Het Kies
kringbestuur van Haarlem heeft toen
schijnbaar niet geslapen. Best. Evenwel:
niet zóó strak trekken: de scheiding
Haarlem en helder!
Het belang der partij kan ons best no
pen iemand een goede plaats te geven
in de toekomst, die nóch uit Haarlem,
noch uit Helder komt. De algemeene ka
tholieke zaak houdt geen rekening met
door midden gesneden provincialisme.
Wordt de schrijver moe van het gesol
met plaatselijke grootheden in het Hel
dersche? Niet zoo somber, amice, het
loopt best los en, ,,al dat gehaspel" is
ongevaarlijk voor onze Roomsche zaak
omdat het Heldersche Kieskringbestuur
een kranig geheel is, een lust om mede
samen te werken, een combinatie van fik-
sche mannen, die niet met zich laten sol
len. Mag ik, geachte hoofdredacteur, met
deze erkenning en dit eeresaluut aan de
Heldersche organisatiemannen dit na
schrift besluiten? Het doet ons goed dit
nog even te hebben kunnen zeggen, hoe
zeer het brutaal was ook deze plaats
ruimte nog te durven opeischen waar ik
al te veel uw goedheid misbruikte. Maar
dan moet gij mij maar niet uitnoodigen. Ge
weet dat ik in deze tijden nog méér op
het hart heb.
Mr. BOMANS.
Voorzitter Kamercentrale Haarlem.
De richting in de Politiek.
Notaris van Granenburg 'heeft 'in „De
Maasbode" een tweede arliikel geschreven,
hetwelk wij, om het gewicht der zaak;
waarover het hier gaat, hieronder overne
men.
Het artikel luidt als volgl:
In te gau op al hetgeen de laatste dagen
in de Katholieke pers gesdhreven is naar
aanleiding van mijn .artikel onder boven
staand opschrift, voorkomende in „De
Maasbode" van 25 Februari j.l. zou onbe
gonnen werk zijn.
Noodzakelijk echter aoht ik het, dat
ik op den, inlioud van dat artikel op eenige
punten terugkom, teneinde misverstanden
die zijn ontstaan uit den wg te ruimen.
Misverstanden, die zoo licht kunnen voor
komen, daar de plaatselijke pers veelal
commienlarieei't. zonder dat de inhoud
mijn artikel in zijn geheel wordt weerge
geven.
Vast staat het wordt niet ontkend en
juist den laatstcn tijd kwam het op vele
plaatsen tot uiting dat er ontevreden
heid bestaat, grooie ontevredenheid onder
ons Katholieken over de politiek der re
geering.
Overal hoorde men van booze plannen
bij de aanstaande verkiezing.
Die grieven heb ik opgenoemd en ner
gens heb ik beweerd dat de tegenwoordige
malaise uit de regeringsmaatregelen
voortspruit ik sprak over de verdruk
king der door de bnitenlandsche concur
rentie kwijnende industrie.
Maar wel ben ik van oordeel dat de so
ciale maatregelen der regeering met die
malaise geen voldoende rekening houden.
Niets had ik minder kunnen verwachten
dan dat ik op denzelfden dag, warop mijn
artikel plaatsing vond, mijne meening be
vestigd zou zien in „De Nieuwe Haarlem
sche Courant" door mijn stadgenoot Mr.
Bomans die van de sociale politiek der
regering geacht kan worden geheel op de
hoogte te zijn waar deze op de vraag
van „het Patroonsblad": Wat kan de Ka
tholieke Staatspartij doen tot steun der in
dustrie bij de economische en sociale
moeilijkheden warmed© deze le kampen
heeft o.m. antwoordt:
„Vaak met misnoegen heeft dc Room
sche Staatspartij de sociale maatregelen ge
volgd in deze regeeringsperiode. Wellicht
even vaak met evenveel misnoegen de
Roomsche fractie die cr vóór stemde
Maar de strooming des tijds voerde nu
eenmaal de sociale wetgeving in de veel te
eenzijdige bedding der arbe/idsWescherming.
Deze eenzijdigheid zal ten slotte den arbei
ders zelf ten nadeele strekken. Doch ge
prezen en gewaardeerd mag worden dat de
Roomsche fractie zoo zie ik liet de
zen verkeerden loop van zaken inziet. Vele
leden zullen erkennen dat de harde tijd
de sociale welgieving, waarom vooral Dres-
selhuys en Treub gedreind en geschreeuwd
hebben oenlaat ons het woord noe
men te socialistisch karakter gegeven
heeft".
War dit geacht kamerlid verder ver
klaart anders te willen, daar constateer ik
met genoegen dat zijn politieke richting
zich zal gaan wijzigen naar den nood der
tijden.
Het doel van mijn artikel was de stem
men der talrijke ontevredenen voor onze
Katholieke partij te behouden behou
den wij die stemmen niet dan zullen vol
gens mijn overtuiging Katholieke zetels
en daardoor de rechtsche meerderheid ver
lopen gaan.
Maar daarvoor voor het behoud dier
Katholieke stemmen t ds noodzakelijk
wijziging in de politiek overeenkomstig de
gewijzigde economische toestanden, geen
omverwerping der sociale wetgeving, al
lerminst, maar aanpassing aan den tegen-
woordigen toestand der bedrijven men
verzet de bakens als het getij verloopt.
Vrijer overleg tusschen patroon en arbei
der, soepeler hun verhouding, minder
overheidsbemoeiing en in verband
daarmede bepedking van liet aantal
ambtenaren. Kan er op de 50 millioen, die
jarlijks aan ambtenaren worden betaald
niet worden bezuinigd door hun aantal te
verminderen?
En is het toeval dat onder de bestrijders
van mijn artikel zich drie ambtenaren van
sociale instellingen bevonden?
Uit mijn artikel blijkt verder voldoende
dat de weg tot vergelijk niet is afgesneden
het afzondelijk ten strijd© oprukken in
twee legers om de rechterzijde tot de over
winning te voeren en hij het uitbrengen
van zijn stembiljet tevens de richting in de
politiek te kunnen bepalen, zal niet ge
schieden voordat het vóór en tegen ern
stig is onderzocht. Zoover zijn we nog
niet. Wij zullen alleen als wij tot de over
tuiging komen, dat de voordeelen de na-
deelen overtreffen, en niet dan na gepleegd
overleg daartoe overgaan.
Zulks blijkt voldoende uit het slot van
mijn artikel waar ik zeg: „Doch ook de
(jrootc bezwaren tegen een dergelijke
splitsing moeten onder de oorjen worden
gezien". Ik kan de verzekeringgeven dat
die bezwaren zwaar zullen wegen en dat,
mocht het zoover komen, de fractie, d'e
daartoe overgaat, zal zijn pur sang Katho
liek
De Katholieke beginselen zullen niet in
gevaar worden gebracht, alleen immers
over de toepasing dier beginselen bestaat
meeningsverschil.
Waar rk 'in mijn artikel zeide: „Zeker is
het, dat zulk een program breede lagen
der bevolking tot zich zal trekken en niet
enkel de Katholieken, doch ook velen,
wier stem anders aan de tinksche partijen
ten goede zou komen zullen in dat nrid-
denblok zien ©en redplank voor de maat
schappij en medehelpen, die zoo sterk mo
gelijk te maken", daar bedoelde ik dat vele
niet-Katholieken aan de candidaten met
zulk een program hun stem zullen geven.
Hiermede hoop ik eenige misverstanden,
waartoe,mijn artikel blijkbaar aanleiding
heeft gegeven uit de wereld te hebben ge
holpen.
Tegen de actie-van Cranenburgh c.s.
Men seint uit Utrecht aan de Tijd:
Naar wij vernemen worden in de krin
gen der katholieke arbeiders nauwlettend
gevolgd de pogingen van den heer Van
Cranenburgh c.s., om, indien noodig, ge
reed te zijn tot het nemen van eventueele
maatregelen.
Tot een der eerste maatregelen zou be-
hooren, om in geen geval op bepaalde
candidaten te stemmen, die thans, volgens
het Politiek Advies, een vooraanstaande
plaats op de lijsten innemen. Evenmin
zouden eigen lijsten met arbeiderscandi-
daten tot de onmogelijkheden behooren.
Ook andere besluiten, onder v/elke het
houden van een groote vergadering en
een propagandistische tegen-actie, schij
nen nog te worden overwoö»-
Het doel heiligt de middelen.
Welke propagamda-mei'lioden de com
munisten in Haarlem er op nahouden,
moge blijken uit het voligen'dc, dat wij aan
d© „Opr. Haart. Crt" ontkenen. De afkeu
ring daarin vervat, is dus niet van ons,
maar daarom niet minder scherp:
Ook in onze courant werd aangekon
digd, d'a't er een voorstelling in den
Schouwburg aan den Jansweg, directeur
de ijverige heer Smits, zou plaats vinden
voor „Hongerend Rusland**.
Berichten en advertenties dienaangaan
de werden onderleekemd door „Ho! Sub
comité".
Daarop verscheen in de drie Haariom-
sohe bladen ©en herioh't, dat de opbrengst
van deze uitvoering, waarvoor belkende
artiisten zich hadden laten vinden, bestemd
was voor het Algemeen Comité voor Hon
gerend Sovjet-Rusland, voorzitter de heer
Brommert en secretaris ds. Kruyt, 'net
Communistisch Kamerlid.
Dat schijnt ook. zoo le zijn. De uitvoe
ring weid en scene gezet door de Corn-
mimi'Sten in Haarlem, voorzitter van het
Haariemsche comité mr. P. Tideman.
Er bestaat één groote bond tot hulpver
leent ng aan Rusland.
Daarvan is het Ncderlandsche Rpode
Kruis he't dageiijksdh bestuur.
A'Ue leden van dien bond hebben volko
men vrijheid van beweging.
CommunistLsdhe leden van den bond
kunnen arbeiden onder hunne vrienden in
Communistisch Nederland.
De Roomsdh-Katholieken arbeiden in
eigen kring.
Ben comité van Nederkvndisabe profes
soren arbeidt voor de collega's in Rus
land.
Het comité der Nederlan.dsc.he Studen
ten arbefidt voor hun confraters ald'aar.
Het Nederland'Scihe Rood© Eruiiis verza
melt gelden voor de Noderlanidsdhe Rooide
Kruis-keuken, die honderden kinderen van
voedsel voorziet.
Maar allen zijn lid van den Bond tol
hulp en assistentie van hongerend Rus
land.
Zij alten hebben hun eigen devies, hun
eigen parool en volkomen zelfstandigheid,
ook financieel.
Alleen wat de slraatcoUecten of de ©ol-
leoben langs de huizen betreft, hebben de
leden van den Bond oen compromis geslo
ten, teneinde te voorkomen, dat de ge
meentebesturen met verschillende aanvra
gen tot 'het hoti'den van zulk een collecte
worden lastig gevallen. Het 'is ui. voorge
komen, dat hét Nansen-Gomi't©, het Ronde
Kruis en het Algemeene Comité ieder af
zonderlijk zicih tot liet gemeentebestuur
tandden gewienld voor tact houden van een
collecte.
Overeengekomen werd, dat men zooveel
mogelijk gezamenlijk vergunning zou vra
gen tot heit houden van collectes voor
hongerend Rusland en dienovereenkom
stig maakten de loden Van den Bond on
derling ©en regeling voor de verdeeMng
der collectegelden.
Bij het organi'Seeren van uitvoeringen
enz. is het zaalk dat het publiek duidelijk
weet, ten bate van welk Comité hél zijn
gold geeft. Hetzij voor de Professoren, de
Studenten, hot Nansen-cumié, hét Rood©
Kruis, het Algemeen Comité, enz.
Dit nu wordt door het Gouwmunistëscé»
Comité in Haarlem niét voldoende gedaan.
Do advertentiën voor de laatste uitvoering
m den ouden Schouwburg prijkten een
voudig met het onderschrift Het Subco
mité, zonder meer.
Mevrouw Koolhóven-Asbe en mej. M.
Haitsma Muiier wisten niet eens voor welk
«omilé zij eigenlijk hare meewerking ver
leenden, totda't de couranten haar een dag
voor de uitvoering vermeldden, dut het
voor het comité der Gooiimunésten was.
Dientengevolge hebben zij geweigerd op le
treden.
Of dit juist is geweest, laten wij in het
midden.
Wij hopen nu, dat alle oomitéls dlie voor
hongerend Rusland werken, duidelijk 'be
kend zullen maken wanneer zij uitvoerin
gen op touw zetten en zich tot het publiek
wenden, vermeldend van wellke corporatie
de actie uitgaat en voor welk doel.
Het publiek is dan op de hoogte.
Het is allerminst onze bedoeling om de
pogingen, dlie het Communistisch Comité
in Haarlem voor hongerend Rusland doel,
te bemoeilijken.
Het is een ijverig comité en dal verdient
daarom waardeering. Maar het vare ondier
eigen vlag, duidelijk door oen ieder te
zien.
Zooals bekend is werd tegen de ge
meente Wormervveer bij de Haarlemsche
rechtbank ©en faillissement-aanvrage in
gediend, die, nu het rijk financieel© hulp
in uitzicht heeft gesteld, wol zal wor
den ingetrokken.
Naar de Zaanlander" verneemt zal mr.
Merens uit Haarlem op 7 Maart den
dag waarop de rechtbank over de fail
lissementsaanvrage van de gemeente zal
beslissen bij dezelfde rechtbank een ver
zoek worden ingediend tot faillietverkla
ring van ean wethouder van Wormerveer,
als procureur van mr. J. P. Bosman te
Alkmaar.
Mr. Merens treedt hier op voor een
cliënt van mr. Bosman, n.l. de firma
8. te Alkmaar, die oen vordering heeft
op don wethouder wegens schuld in huur.
Haarlemsche Hypotheekbank.
Van dc Haarlemsche Hypotheekbank
ontvingen we het verslag over 1921.
In het algemeen overzicht wordt
gezegd:
Het jaar 1921 vormt in meer dan
een opzicht een tegenstelling met het
vorige. De in December 1920 aan
gevangen afgifte van 6°/o pandbrieven.
nam in 1921 zeer groote afmetingen
aan. Niet minder dan f3.390.100 dier
stukken werden in dit jaar geplaatst!
en daarnevens een klein millioen la
ger rentende pandbrieven. Toen tegen
het einde des jaars de rentevoet voor
hypotheken niet onbelangrijk daalde,
is de uitgifte der 6«/o pandbrieven
gestaakt en die der 5o/o, met alleszins
^bevredigend resultaat, weder opge
nomen.
Het aanbod van pandbrieven ter in
koop was daarentegen belangrijk ge
ringer dan dat over de laatste jaren,
waarin het gemiddeld een f 1 Va mil
lioen bedroeg. Het bedrag, dat was
op te nemen bedroeg dit jaar niet
meer dan f 373.900.- Voor een zeer
groot deel der ingekochte 4»/o, 4i/ï°'o
5% werd herplaatsing gevonden. De
31/2 °/o pandbrieven werden ingetrok
ken en vernietigd.
Door den sterken verkoop en be
perkten inkoop gaf dit jaar een voor-
■uiitgang in pandbrieven (na aftrek
van de uitlotingen) van f2.931,450 of
bijna drie millioen gulden. Voor de
Bank een recordjaar.
Voor dc daardoor tot ons gekomen
gelden, zijn wij er in geslaagd een
goede en loonende belegging te vin
den. Aan hypotheken werd in totaal
gesloten f 6.473.200. Eveneens een re-
oord, dat slechts benaderd wordt door
1919, in welk jaar f 4.698.580 en 1917
toen f 4.577.690 aan hypotheken werd
geplaatst. De gemiddeld te bedingen
rente bedroeg ongeveer 6 l/b'/o.
De werkzaamheden der groote pand-
briefafgifte en plaatsing op hypotheek
werden nog vermeerderd, door de ver
strekking van nieuwe couponbladen
voor 3i/g°/o en 4©/o pandbrieven over
een bedrag van ruim f 10.000.000 en
door den arbeid, verbonden aan de
verwisseling in de accountants-contro
le. Het was voor de Bank een druk
jaar.
Gelukkig mag daartegenover worden
gewezen op een flinke stijging in de
winstcijfers op de diverse hoofden.
Nochtans nieenen wij niet te moe
ten overgaan tot hoogere dividenduitk
keering dan de 27°/o van het vorige
jaar. De onzekerheid omtrent de naast
liggende jaren leiden ertoe, naast de
volgestorte statuaire reserve, de extra-
reserve te versterken en dé uit vroe
gere jaren, ter nadere verrekening,
uit de winst teruggehouden gelden on
verdeeld op de balans te handhaven.
Over de crisis zegt het verslag:
De prijzen, welke voor onroeren-
'de goederen waren te bedingen, be
wogen zieli dit jaar verder in dalende
richting. Voor groote perceelen. ,die
veel personeel vragen, openbaarde zich
dit in sterkere mate, dan voor de
kleinere, meer gadelijke, huizen. Bo
vendien noopte de algemeens econo
mische depressie hier te lande menig
een tot kleinere behuizing; esne re
actie op de voorspoedjaren, to -u meer
dere welstand de vraag naar groote
perceelen deed stijgen. De onzekerheid
der naaste tijden uit zich soms, ook
wegens het te lijden koersverlies bij
realiseering van effecten voor beta
ling van koopprijzen, in een gebrek
aan durf om te koopen. Hoezeer het
onmogelijk is voorspellingen te doen.
meenen wij toch, dat de tegemvoor-
-rdige constellatie voor het hypotheek-
bankbedrijf geen bijzonder gevaar op
levert.
Over de gesloten hypotheken wordt
opgemerkt:
Blijkens het verslag over 1920 wa
ren op 31 December van dat jaar,
sedert den aanvang der werkzaamhe
den bij de Bank gesloten: 7236 hy
pothecaire geldleeningen tot een be
drag van f 64.072.060; daarop werd
ontvangen door geheele aflossing van
4870 leeningen en gedeeltelijke aflos
singen op de andere f 42.588.540, zoo
dat einde 1920 uitstonden 2419 lee
ningen, waarop te vorderen was
f21.483.520. Van de gedurende 1921 in
gediende aanvragen werd in behande
ling genomen cen oedrag van
f 14.014.200.
Daarvan word afgewezen zonder taxta-
tie, 11a voorloopig onderzoek omtrent on-
derjiand en aanvrager f 4.608.150afge
wezen na tartaric, wegens onvoldoende
overwaarde van liet onderpand f 517.600
in verdere behandeling genomen
f 8.888.450.
Van de f8.888.450 aan aanvragen, die
in verdere behandeling zijn genomen,
werd toegewezen esn bedrag van
f7.712,050. Van f329.400 reeds in 1923
aangevraagd en in behandeling genomen,
werd in 1921 toegewezen f73.400. Zoo
dat in totaal werd toegewezen f 7.785.450.
Daarvan is aangenomen en gesloten
f 6 341 750, aangenomen, doch piet ge
sloten, f 82.630, niet aa^enomén
f 1.230.150, nog in beraad gehouden
f 130.920.
In 1921 werden gesloten: van do aan
vragen in behandeling genomen in 1920
19 leening"fc ten bedrage van f 171.350;
van do aanvragen in 1921 324 leemngen
ten bedrage van f 6.298.850. Ia totaal
343 leoningoiij ten beHage r
f6.473.200.
Voegt men daarbij hot bedia^t yter
7236 leeningen, gesloten tot ultimo De
cember 1920, ad f61.072.060, dan blijkt
dat £03k>ton jziju sedert het bogia der
Barometerstand: 741. Neiging; Achteruit.
werkzaamheden bij de Bank 7579 lee
ningen, tot een bedrag van f 70.545.260.
Daarvan waren tot 31 December 1920
afgelost 4817 leeningen geheel en op
de overige 2762 gedeeltelijk, te zamem
een bedrag van f42.588.540; in 1921
word: periodiek afgelost f469.460; wer
den afgelost 306 leeningen ten bedrage
van f2.752.050; werd aan onverplichte
gedeeltel. aflossingen ontvangen f 435.300,
zeodat ultimo 1921 uitstonden 2456 lee
ningen, ten bedrage van f 24.299.910.
In 1921 werd fot een bedrag van
f 6.473.200 nieuwe leeningen gesloten.
Wat de bedrijfsresultaten betreft, voor
het grootste gedeelte kwam de winst
voort uit hetgeen aan hypotheekrente
meer werd ontvangen dan aan pand
briefrente moe3t worden uitbetaald. Ver
der droegen tot de winst bij de provi-
siën bij het afsluiten van nieuwe en
bij het verlengen van afloopende leenin
gen, benevens de vergoeding bij ver
vroegde aflossing van terleen verstrekte
gelden .Mode komen daaraan ten goede
de kosten van overboeking van aan-
deelen.
De inkoop van pandbrieven gaf een
belangrijk agio, waarvan eene afzonder
lijke rekening wordt gehouden. Dit
agio is aangewend tot dekking van het
disagio bij het herplaatsen van inge
kochte akjlckenv ie kosten van aanmaak!
011 zegelen der pandbrieven en de pro
visie bij plaatsing, als ook de uitgifte
der nieuwe oouponbladen. Wij achten,
gewenscht, dat uit d© winst een be
drag op de agio-rekening wordt overge
boekte er ver3terjdug dier reserve.
Voor de waardeberekening der effec
ten i3 aanerenomen de laatste offioiesle
koeranoteering in 1921, die van 30 De
cember, t&rwrjt de Russische ©n Ilon-
gaarseho fondsen, ongeacht den beurs-
boekt ter versterking dier reserve.
Het saldo der bodrijfsrekening over
1921 bedroeg f '294.12 5.77>/ana aftrek
dor onkosten f 88.931.69 blijft
205.i94.O8V2waaruit, over te boeken
op Extïa-resorve f 27.717.02, op Ag'o-
rekening f9.937.66, blijft fl67.839.40i/2-
Van de winst-saldo wordt uitgekeerd 6
pCt. over de onverplichte volstorting o;>
33 aandeelen f 1.782.
Na overbrenging van f 6117.08 op de
dividend-reserve, kan tegen intrekking
van dividendbewijs No. 32 over do ver-,
plichte storting worden uitgekeerd f f.7
per aandeel, na betaling der dividendbe
lasting.
Gisteren is door de Arrondissements
rechtbank de zaak der faillissements-aan-
vrage van Wormerveer verder behan
deld.
De burgemeester, mr. Th. Cluysenaar,
legde de volgende verklaring af:
„Het gemeentebestuur van Wormerveer
heeft besloten, geen voorloopige surséan
ce van betaling te doen aanvragen. De
regeering heeft toezegging gedaan, in de
richting van Wormerveer's wenschen do
behulpzame hand te bieden, om uit haar
geldelijke moeilijkheden te geraken. Ik
hoop, dat daarin termen gevonden zullen
worden, om de zaak een maand te ver
dagen."
Hierna werd wethouder B. W. Binnen
dijk gehoord, die persisteerde bij zijn de
vorige maal gedane verklaring, en weder
om cen uitvoerige uiteenzetting gaf van
den finanticelen toestand van de ge
meente.
Daarna kwam aan het woord de procu
reur, mr. Van Eek, die namens de Am-
sterdamsche Bank de faillietverklaring
aanvroeg en die de juridische bezwaren
daaraan verbonden, niet van overwegend
gewicht achtte.
Na in de raadkamer te zijn geweest, be
sloot de Rechtbank het verzoek van den
burgemeester toe te wijzen, waarop de
zaaic verdaagd werd tot Dinsdag 4 April.
Hierna werd behandeld de faillisse-
ments-aanvrage van den wethouder van
Woormerveer, J. Schrijver.
Door de gemeente is indertijd een
tweede sportpark aangelegd, waarvan de
grond opgehoogd moest worden. Het daar
voor benoodigde materiaal werd betrok
ken uit Alkmaar. Geaccordeerd werd, dat
dit materiaal franco wal geleverd moest
worden.
Na eenigen tijd kwamen bij het gemeen
tebestuur rekeningen in van firma's, die
vletten verhuurd hadden voor het ver
voer van het materiaal. Deze vorderingen
werden niet voldaan. Een der vlettener-
huurders, de firma Schutte, uit Alkmaar,
liet nu door den procureur bij de Haar
lemsche rechtbank, mr. A. Merens, h t
faillissement van den betrokken wethou
der, J. Schrijver, aanvragen.
Door de Rechtbank werd deze aan
vraag 14 dagen aangehouden.
