R.K. PoLPrap. Clnb
R.K. Pol Prop. Club
KIEZERSLIJST
DAMIAATJEsj!
De actie van Cratienburg h s.
VRIJDAG 24 MAART 1922
44ste JAARGANG No. 14099
PER WEEKf 0.25
FRANCO PER POST PER KWART. BIJ VOORUITBETALING f 3.57'/,
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1426, 2741 EN 1748.
POSTREKENING No. 5970.
ADVERTENTIËN 35 CENTS PER REGEL, y
DIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
EERSTE
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
STADSNIEUWS.
AGENDA 25 MAART
Vergadering van „Het Eigen
dom"
BUREAU
Gevestigd: in St. Bavo,
Smedestraat
De Tabaksbelasting.
De_K ezersiijst, waarop alle
namen van onze Roomsche
mannen en vrouwen boven
25 jaar moeten voorkomen
LSGT TER INZAGE
in hei gebouw
Bevolkingsregister
Ged. Oude Gracht 18
hoek Raaks
vanaf heden t/m 21 April a.s.
Wij raden iedereen aan
zich aldaar te gaan over
tuigen of Hij of Zij wer
kelijk op de lijst voo'komt
Telegrafisch Weerbericht.
HAARLEMSCHE
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN:
PER KWARTAAL T 3.25
BUREAUX:
Gisterenavond heeft in Amsterdam de
tweede vergadering van de voorstanders
der actie-Van Oranenhurgh met het dage-
ilifkscihe 'bestuur van den Algemeenien B'On,J
van R.K. Kiesvereenigingen plaats gehad.
De vergadering was veel drukker be
zocht dan de vorige maa'; ook prof. Aen-
genent was aanwezig. Over het verloop
ontvingen wij het volgende communiqué:
De besprekingen van hel Dagelijiksdh
Bestuur van den Algemeenien Bond en
de hoeren Van Cranenburgih c.s. zijn be
ëindigd.
Zij hebben tot hel besluit geleid, dat het
zoo spoedig mogelijk houden van een
vergadering van hen, die met die actie der
hoeren Van Cranenlbucgh c.s. hunne in
stemming hebben betuigd wen®dhelijik is.
Deze mededeeling zou den iniruk kunnen
vestigen, diat nu het tafellaken tussohen
de heeren van Cranenburgih c.s. en het
bestuur van den Algerneenen Bond is
doorgesneden en dat de Haarlemsche en
Ainsterdaimsohe heeren na verzamelen
gaan blazen om op eigen gelegenheid 'bij
die verkiezingen in ®ee te gaan.
Onze informaties luiden gelukkig anders.
Op de vergadering heeft weer een zeer
aangename toon geiheerseht; de aanwezi
gen konden zich niet het pas verschenen
verkiezi ngsprogram en speciaal met het
hoofdstuk „algemeen" heel 'best vereemigen
Hun bezwaar is echter, dat zulke pro
gramma's veel mooie theorieën inhouden,
maar dat de praetifk onder dien drulk van
allerlei politieke omstandigheden vaak heel
veel anders te zien geeft.
Men wit daarom aan die toekomstige
afgevaardigden toonen, dat or een zeer
groote strooining in het landt is, ook on
der de Katholieken, welke het niet eens is
met de huidige richting der politiek. Van
daar dat binnenkort te Amsterdam een
groote vergadering bijeen zal worden ge
roepen, om aan de meemingen, wette
thans nog in kleinen, kring tot uiting zijn
gebracht, de volle ruimte te geven. Re
den voor ongerustheid, vrees voor scheu
ring is er dus nog niet
Wij voor ons hebben altijd nog hot vol
le vertrouwen, dat, nadat deze groep het
hart eens gelucht heeft en tot verheldering
der zienswijzen in ons eigen kamp heeft
bijgedragen, de eenheid aan de stembus
weer 'hersteld word'l I
Sociëteit „Sint Bcwo". Gewone zittin
gen.
Gebouw Spaarne 15. Tentoonstelling
voor natuurbescherming in de duinen.
ft. K. Leeszaal en uitleenbibliotheek.
Jansstraat 49. Dagelijks geopend van
10 uur lot half 1, van 25 en van 710
uur, behalve, des Maandagsochtends en
Zon- en feestdagen.
R K. Arbeidsbeurs voor mannen. Ged.
Oude Gracht 39. Alle werkdagen
voorin, van 912 uur, nam. van 25
uur. Zaterdags alleen van 912 uur.
ft. K. Arbeidsbeurs voor vrouwen. Klei
ne Houtweg 13. Alle werkdagen
voorni. van 10—12 uur, nam. van 2—4
en van 89 uur.
Donderdagavond ten 8 ure had in
net gebouw „De Vereeniging" een vrij
druk bezochte vergadering plaats van
„Hei Eigendom", onder verzochte
medewerking der navolgende verenni-
gingen: Vereenigde Indusfrieelea en
Kooplieden, Maatschappij van Nijver
heid, Nederlandsche Aannemersbond,
aid. Haarlem, R -K Patroonsvereeui-
giug, Schilders Patroonsvereeniging,
Stucadoors Patroonsvereeniging, -Haar-
lemsche Patroonsvereeniging, Smeden
Patroonsvereeniging.
Aanwezig was ook Mr. Romans.
De voorzitter, de heer Th. Stol, uit
Amsterdam, riep allen op deze ver
gadering van harte het welkom toe.
Spv. deelde mede, dat door „Het Ei
gendom"- steun gezocht werd van de
verschillende Middenstandsverecni'gin-
gen. Men had spr., die voorzitter iis
van 'u Amsterdamsche Huiseigenaars-
vcrecniging, uitgennodigd het voor
zitterschap van deze vergadering op
zich te nemen. Maar het is niet in
deze kwaliteit, dat spr. hier optreedt.
Het onderwerp dat Mr. B H Vos. uit
\s 11 age, hier zal bespreken is: de wo
ningnood, de huurwetten, het loon
in de bouwvakken, een nalatenschap
van de abnormale tijden. Niet de po
litieke kant, maar alleen de econo-
misch-sodale zijde, zal hier besproken
Worden.
Spr. verleende thans aan Mr. Vos
bet woord.
Mr. Vos zeide, dat wij staan in het
teeken der bezuiniging, zooals vroe
ger in liet teeken der verkwisting;,
Want verkwisting is er op alle mo
gelijke wijze geweest. In 't algemeen
Wordt van bezuiniging gesproken. Ge
sproken, maar spr. is er niet van over
tuigd, dat hier met ernst naar ge
streefd wordt. Spr. memoreerde een
geschriftje van de Nederlandsche Fa
brikanten vereeniging „Sombere Klan
ken", waarin gesproken wordt over
de noodzakelijkheid om het vermo
gen van ons volk aan te spreken.
Een veeg teeken! Spr. gaf hier voor
beelden, o. a Harderwijk, waar scho
len voor alle gezindten bestaan, maar
GEOPEND
Dinsdag, Woensdag en Vrij
dag van iedere week tot de
verkiezingen namiddags van
7'/s-101/e au»-.
Zij, die inlichtingen wenschsn
»e bekomen betreffende de a.s.
erkiezingen en zij die zich als
,-d der Prop. Club of kiesver-
1 eniging wenschen op te geven,
®ervoege zich aan ons Bureau.
waar nu een school wordt gebouwd
voor een afgescheiden school B. In
Engeland is men gelukkig bijtijds met
succes tegen die verkwisting opge
treden.
De woningnood wordt algemeen be
sproken, maar over 't algemeen weet
men er weinig van. De getallen om
trent den woningnood loopen zoozeer
uiteen, dat men er geen touw aan
kan vastknoopen: Men hoort cijfers
van 160.000, 300.000; de regeeritig zegt
52.000. In 1914 was de woningnood,
een relatief begrip. Toen was er in
den absoluten zin geen woningnood.
Tot 1907 was de aanbouw vrijwel op
gelijke wijze doorgegaan. Maar toen
de kapitalen moeilijk te verkrijgen wa
ren en de ondernemers geen voldoen
de winsten behaalden, kwam er in on-
gunstigen zin een kentering. Spreker
sprak vervolgens over het begrip: wo
ningnood. Er worden bijv. oproepin
gen gedaan om de menschen maar
aan te sporen, dat zij roepen: er is
woningnood. In 1914 kwam het bouw
bedrijf stil te liggen. Met veel moeite
Kon gewerkt worden. In 1916 begon
men weer te werken. Spr.- toonde
dit door becijfering aan. Plotseling zag
men de terugtrekking van den wo
ningbouw. De huurcommissie-wet en
'de vrees voor die wet, waren er de
oorzaak van. In totaal is er sinds 1916
720 millioen voor woningbouw toege
zegd en uitgegeven door de Regeering.
Daarbij zijn niet de bijdragen, die ook
eenige miilioeneti bedragen. 720 mil-
lioen, dat wil nogal wat zeggen. De
Staatsleening van 75 millioen is maar
1/10 ongeveer van het bedrag voor
den woningbouw! Het is dos begrij
pelijk, dat Minister De Geer de koor
den van de beurs wenscht vast te
houden. Het Steuncomité gaf gratis
aan de bouwondernemers 25o/o onder
zekere voorwaarden, d. z. een 7 mil
lioen.
Op het oogenblik leven wij in eeu
tijd van een bliksem-sneltrein. De mi-
nisterieele circulaires volgen elkander
bliksemsnel op. In veel plaatsen is
overproductie van woningen voor den
middenstand. Woningen van f 700900
zijn niet verhuurbaar. Spr. zegt, dat'
niet gebouwd moet worden, wat niet
strikt noodzakelijk is. Spr, beeft in
dit opzicht t.al van gevallen nage
gaan in de particuliere bouwerij. Ook
de scholenbouw is op hoogst ver
keerde wijze volgens spr. toegepast.
Het samenwonen besprekend, zei Mr.
Vos. dat dit door don woningnood
noodzakelijk en permanent geworden
is. De oo z tak i;, d it men de huur
van %cen eigen woning niet kan of
wil betalen. Een besparing naar den
kubieken inhoud! Ook dit geschiedt
met snelle veranderingen. Spr. heeft
het hier niet direct tegen Minister
Aaiberse. Een ander in zijn plaats zou
misschien andere fouten bedreven
hebben in de tijdsomstandigheden die
wij beleven.
Het besparingselement van do luxe.
Architectuur is geen luxe, maar wo
ningen van den heer De Klerk aan
bevelend, zegt spr., dat deze geen be
grip heeft van spaarzaamheid bij den
bouw van volkswoningen. Zoo zijn er
meer kunstenaars, maar de gemeen
schap moet ten slotte die luxe be
talen.
De Arbeidswet en de uiet-soepcle-
toepassing er van is een der grootstte
oorzaken van de duurte. De Minister
is daarvan dan gok teruggekomen:
zooals men weet. In deze lijden is
het niet geoorloofd om dure proeven
te nemen, die misschien pas over
eenige jaren effect kunnen hebben.
De materiaal-prijzen zijn in de dalende
lijn. Alleen de buitenlandsche steen wordt
nog op prijs gehouden, omdat daar geen
concurrentie tegen is. Het loon beslist op
't oogenblik de waarde van het loon.
Maar over loonsverlaging is moeilijk te
spreken. Als men over loonsverliooging
spreekt, dan ziet men een blij gezicht.
Maar er is werkloosheid onder de bouw
vakarbeiders, behalve misschien onder de
stucadoors. Het woningbouwvraagstuk is
op 't oogenblik een loonvraagstuk. Spr.
citeerde in dit verband het rapport-Vis^
ser. De arbeid maakt 50 A 60 pet. uil van
de woning. Spr. criliseerde in dit verband
de woorden van den heer De Zeeuw in
den Haarlemschen Raad. In andere lan
den blijken de arbeidders in zake 't l«on.
beschaafder te zijn dan bij ons. In Lon
den bijv. zijn de arbeiders tevreden met
lager loon. Hier in Haarlem zijn loonen
van 90 per week, zoowel aan een ge
wonen metselaar als timmerman.
Bespaard kan ook worden en zeer goed
door goede controle. Spr. haalde hier aan
de bouwerij in Zwijndrechf, als voorbeeld
van slechte bouwerij. Dit geldt natuurlijk
niet voor alle bouwerij van regeerings-
wege. Na technische controle is en betere
financieeie controle gewenscht. Spr. haalt
hier het voorbeeld aan van het Tuindorp
Vreewijk. De Minister weet thans, dat
daar de controle niet deugde; 3 5 4 ton
zijn daar verdonkeremaand. Men zal toe
geven, dat dit te laken is. De Bouwonder
nemer kan in 't algemeen goedkooper
houwen dan de vereenigingsbouw. Bij de
ze laatste valt ook nooit een berekening
te maken. Die bouw komt nooit uit. Spr.
trad hier in meerdere détails op cijfers
gebaseerd. Het groote gevaar zit in het
blijven dragen van de exploilafierisico. De
esthetische bezwaren tegen den particulie
ren bouw wegen bij spr. niet zwaar.
Woningbouw acht spr. intusschen nood
zakelijk.
Met de huurwetten heeft de Minister,
volgens spr. zijn woord niet gehouden.
Als de oorlog voorbij was, dan zouden
die wetten ook verdwijnen. Niet direct
na het einde van d^n oorlog, maar het
economisch gevolg van die wetten is be
langrijk geweest. De aankondiging dier
wetten heeft dus nieuwbouw stop gezet.
Mr. Vos zette dit nader uiteen. Hij me
moreerde een voorbeeld uit Haarlem
waaruit z. i. bleek het directe afwerende
der huurwetten. Intusschen is de uitvoe
ring der huurwetten op sommige plaatsen
goed, op andere slecht geweest.
Aan het einde zijner beschouwingen
gekomen, zeide spr. dat zij die het niet
met hhem eens zijn, gerust hun be
zwaren kunnen meedeelen.
De voorzitter dankte spr. voor zijn rede
en noodigde hen die met spr. van ge-
dachlen^wilden wisselen, uit.
De heer Mok vroeg of Mr. Botnans, hier
aanwezig, die lid van de Kamer is, niet
wilde constateeren. of vAit spr. hier ge
zegd heeft, juist is
Eenige -opmerkingen werden gemaakt
door de heeren v. Santen en Ramaer.
welke laatste in politieke beschouwingen
trad, waarop hij door den voorzitter ver
zocht werd daarop niet verder in te gaan-
Verder maakte nog de lieer De Laat de
opmerking, dat liet eigendom moet wor
den gehandhaafd; de huurcommissie moet
z.i. opgeheven worden. Hij wil een ver
eeniging stichten, die besluit de Huur
commissie op te heffen. Deze spr. werd
toegejuicht.
De heer Lasschuit vroegwat het Be
stuur van plan is te doen? De heer Bouw
meester had gedacht dat er bijv. een par
tij zóu gesticht worden van huiseigenaren,
grondbezitters enz., die hun afgevaardig
den naar de Tweede Kamer zouden zen
den.
De heer Laméris vindt dat de billijk
heid door de Huurcommissie meer moet
betracht worden. Hij had van avond wel
willen vernemen, hoe daartoe te geraken-
Mr. Vos vond de vragen hem gesteld,
moeilijk te beantwoorden. Intusschen ge
schiedde deze beantwoording door hem
zoo goed hem dit mogelijk was.
Hij sprak nog ais zijn meening uit, dat
de belanngen der huiseigenaren door alle
partijen schromelijk zijn verwaarloosd-
Spr. gaf ook toe, dat er onder de eige
naars, woekeraars zijn. Hij memoreerde
nog liet vele, dat door den Bond gedaan
is. Overigens vond spr. dat men organi
satorisch moest optreden.
De directe kosten aan het Rijk der
Huurcommissies zijn ongeveer 7 ton per
jaar.
De voorzitter sprak een woord van
dank aan Mr. Vos voor de wijze waarop
liij zijn onderwerp besproken heeft. Ook
de Haarlemsche organisaties betuigde hij
zijn dank voor de wijze waarop deze sa
menkomst mogelijk is gemaakt.
Daarna werd de vergadering gesloten.
Gisterenavond werd. in het gebouw
„St. Bavo" een openbare vergadering ge
houden, om te protesteeren tegen de
Tabakswet. De vergadering was belegd
door de Vereeniging van Sigarenfabri
kanten in Noord-Holland.
De voorzitter van de Haarlemsche si
garenwinkeliers, de heer Adelaar, opende
de vergadering met een woord van wel
kom. De avond is belegd, om nog een
laatste poging te wagen de wet, die
ons allen, in welk bedrijf ook, zal knak
ken uitgesteld en hopelijk afgesteld te
«rijgen, zegt spr.
Hierna verkreeg de heer Bekker, fa
brikant uit Krommenie, bet woord. Dezo
herinnerde aan den jarenlangen strijd
die gevoerd is tegen de Tabakswet. De
bedoeling is de wet uitgesteld te krij
gen, en dan te zien wat er aan te
doen is, om de wet veranderd te krijgen.
Het is nuttig ook nog tegen deze aan
genomen wet te protesteeren. Want we
moeten den strijd voeren, zoolang we
kunnen. Wij hebben 't recht de wet
te bestrijden omdat zij is een dwaze wet,
een immoreelo en slachte wet.
De wet druis ht in tegen de bedoelin
gen van dogenen, die ze ingesteld heb
ben. Minister de Vries heeft gezegd dat
da wet moest dienen om de industrieën
te helpen zich te herstellen van de sla
gen, dïe zij kregen. Deze wet echter,
knakt de industrie, de tabaksindustrie,
die "jarenlang in dit land de beste van
de heele, wereld was.
De wijze van voorbereiding en aanne
ming dezer wet toont aan dat deze weit
immoreel is. De samenstelling der com
missie van voorbereiding was niet- goed
en bestond niet uit leden der organisa
ties. De wet was al in elkaar vóór de
organisaties er kennis van kregen. Het
eenige systeem dat voor ons land aan
nemelijk zou zijn was verhooging der in
voerrechten op tabak. Maar dat systeem
was den importeurs en groothandelaars
niet welkom en deze hadden in de com
missie de meerderheid. De stemming in
de Tweede Kamer zou, naar de meening
van spr. en anderen, niet zoo uitgeval
len zijn indien de Kamerleden naar hun
overtuiging hadden gestemd. Minister de
Vrie3 zette den stok achter do deur en
zeide dat hij de dubbeltjes hebben moest
of zelf zou heen gaan. De wet is dus
door een eenzijdige commissie behan
deld en de stemming in de Kamer is
niet geweest een goede afspiegeling van
wat belanghebbenden wilden.
De wet is slecht. We weten dat alle
maal. Alle onderdeelen der wet zullen
de industrie benadeelen en de consump
tie zeer beperken. De gevolgen van de
wet zullen zeer slecht zijn. Dat wordt
bewezen in die landen, dio reeds geze
gend zijn met dergelijke wetten. In
geen dergelijk land is een rookertje of
tabak te krijgen, die- onder bereik val
len van ieders beur3. De wet zal ook
de werkloosheid bevorderen, wat in s'rijd
is met liet systeem industrieën door
subsidies er boven op te helpen. Zulk
een wetgeving is niet geëigend om ge
regelde toestanden te krijgen.
De heer Stroosnijder, secretaris van
den Ned. Bond van SigarenwinkelieiM
uit Amsterdam, kwam dan aan 't woord.
In regeeringskringen is het verwijt ge
maakt dat belanghebbenden zich niet vol
doende tegen de wet geweerd hebben.
Dat verwijt is in hooge mate onbillijk,
wat spr. met voorbeelden aantoont.
Holland mocht niet voor een tabaks
wet in aanmerking komen krachtens zijn
geographisehe positie, die liet maakt tot
een transitoland bij uitnemendheid.
Naar spr.'s ïneening is een fout ge
weest dat de arbeiders-organisaties niet
.actief zich tegen de wet verzet hebbent
Ook zijn er enkele fabrikanten gewoestt
die do wet toegejuicht hebben; andere
fabrikanten deden niets omdat zij naïef
meenden dat de wet wat goeds zou
kunnen brengen door de beteugeling der
hifisindustrie. Spr. critiseei'de dat de re
geling der huisindustrie in de wet is
geregeld.
Spr. meent dat in heel Holland geon
voorstander meer te vinden is van de
huidige tabakswet. De actie op dit oogen
blik is daarom zoo heftig omdat men
meent dat het oogenblik voor de in
voering der tabakswet voor het bedrijf,
dat onder de slechte omstandigheden ge
bukt gaat, fnuikend -.is. Het gevaar is
er dat als eenmaal de wet er is de
belastiftg steeds hooger zal worden. Spr.
wijst op het groot aantal noodige amb
tenaren, een aantal dat nog grooter zal
moeten worden. Spr. meent dat er op
het oogenblik geaarzeld wordt de wet
in te voeren. Maar al zou de strijd
geen succes brengen, dan nog is het
een groote voldoening te hebben gedaan
wat men kan. Spr. poort. aan krachtig
het protest te steunen.
Er ontstond eenige gedaehtenwisseling
waarin naar voren werd gebracht de
Kamerleden individueel te behandelen.
Daarbij werd geklaagd over de wei
nige medewerking die van 'de Kamerle
den wordt verkregen.
Daarna werd een motie aangenomen,
welke zal worden gezonden aan minisf-
ter da Geer, waarin wordt verzocht de
tabakswet, wat do invoering betreft, één
of tweo jaar uit te d tellen.
Hierna wei'd de vergadering gesloten.
Haarl. Vrijw. Burgerwacht
Men schrijft ons:
In afwijking met andere jaren, waarin de
.propagamdacl'Uibd'er Baad. Vrijw. Burger
wacht aan hare loden en genoodigden goed
geslaagdle propaganda-feesta'voin'dien aan
bood!, heeft zij thans onder hare leden 'in
de afgel'oepen mand een drietal wedstrijden
uitgeschreven. Deze wedstrijden (liestonden
uit: een schfetavond in den Stods-tDoelen
en oen kegel- en tbiljardavond dn restau
rant Brimkinanin.
Voor deze wedstrijden wanen door die le
den en buitenstaanders wie en mooie iprij-
®en hösdh'ik'ba'ar gestold. Eenige honderdlcn
loden namen aan deze avonden deel. De
wedstrijden' waren zeer animeerend en
hebben veel bijgedragen om den ouderlin
gen band te versterken. Zeer zetker werd
de saamhoordgheid bevorderd door dfl
deelname van hoplieden, luitenants, vaan
drigs en voormannen, terwijl de comman
dant deze avonden met zijne tegenwoor
digheid vereerd» en op 't eind' een opwek
kend woord! je 'tot zijjie imanscliiaippen
prak.
Thans is de propaganda-club druk doen-1
de, op wederom andere wij-ze iden onder Vim-
gen band te bestendigen, en aai zij weer
eerstdaags van zich kiten ih-ooren.
Museum van Kunstnijverheid.
Het Museum is boden heropend. In
de groote middenhal is 'thans definitief
uitgestald een deel der verzameling©!
weefsels, metaalwerk, glaswerk. Keramiek
enz. uit verschillende lauden.
Vrijdagavond wordt ecne uitvoering van
Oostersche muziek gegeven door Maheb
Khan en Musheraff Khan uit Bame,
(Rritsch Indië), terwijl bij deze gelegen
heid tal van echoone weefsels en Kera
mische voorwerpen uit de Museumver
zamelingen zullen worden vertoond. Op
liet programma staan Perzische lierleren;
liederen uit het Sanskriet; Derwische
liederen; Indische minnezangen en heili
gen-wijzen, begeleid op-de sitter, de vim
en de tabla (strijk- en tokkelinstrumen
ten welke ook als voortbrengselen van
inlandsche kunstnijverheid opmerkelijk
schoon zijn.) De musici treden op in
Indische kleedij. We komen op deze ten
toonstelling nador terug.
Lezing Dr. Van der Sleen.
Door dr. W. G. N. v. d. Sleen is Woens
dagavond in het gebouw der Holl. Mij.
voor Wetenschappen een lezing met licht
beelden over „strandwandelingen" gehou
den.
Allereerst werden op het doek eenige
duinlandschappen, onder een dik sneeuw
kleed bedekt, vertoond, waarbij de spr.
uitweidde over de schoonheid van een
duinwinterlandschap en uitlegde, hoe dit
ook veel aantrekkelijks heeft voor den
speurder, daar deze dan in de sneeuw ge
makkelijk de sporen van wild kan ont
dekken.
Volgens spr. is echter de herfst de
mooiste tijd in de duinen: de herfst met
de rood-bruin getinte bladeren der eiken,
de gele bladeren der berken, de roode
bessen van de wilde asperge, en nog vele
andere planten, geven een rijkdom van
tinten, die in geen andere streek van het
land gevonden wordt.
Na deze enkele afbeeldingen van de dui
nen kwam het eigenlijke onderwerp van
den avond: het Strand, aan de beurt.
Eerst enkele kieken van hetgeen we
zooal op het strand kunnen vinden: ver
schillende soorten van schelpen, een be
groeide mand, een krab, die bezig is uit
zijn huid te barsten, en dergelijke voor
een liefhebberij standvonder belangrijke
zaken. Daarna bracht spr. de vraag naar
voren, waar het zand, dat onze duinen
vormt, eigenlijk van afkomstig is. Er is
beweerd, dat het van de rotsen langs
het Kanaal hierheen 'gespoeld zou zijn.
Spr. Iaat enkele afbeeldingen van die
hooge, stijl in zee afdalende kalkrotsen
zien en betoogt dat het hem waarschijn
lijker voorkomt dat, naar de samenstel
ling van het zand te oordeelen, de afslij
ping van de Scandinavische rotsen ons,
duinzand heeft doen ontstaan.
De dipnen zelf zijn ontstaan nadat de
eerste plantengroei, de strandhaven, hel
zand vastlegde. Pas later kwam de be
groeiing met helm. Verschillende afbeel
dingen verduidelijkten dit ontstaan, het
geen we heden bijv. bij Zandvoort nog
waar kunnen nemen, waar voor de zee
duinen weer een lage rij duin ontstaan is.
Hierna werden kieken der duinen ver
toond, genomen vanuit een vliegtuig,
waarbij o.m. werd te zien gegeven, hoe
smal en zwak de duinenrij ten Zuiden
van den Helder wel is, en hoe die steeds
meer door de zee afgespoeld wodt, het
geen wel heel duidelijk uitkomt bij het
bezichtigen van de Honds-Bossche zeewe
ring, die oorspronkelijk iets achter de
voorste duinen gelegen nu In zee vooruit
steekt.
Ook het bekende Zwanenwater werd
op het doek gebracht.
Hierna legde spr. uit het gevaar van
zandverstuivingen, eveneens door licht
beelden verduidelijkt.
Ten slotte betoogde spr. nog, dat, z.i..
in aanmerking genomen de in de laatste
50 jaren zoo toenemende beschadiging
aan duinen, door wind en water, de
wind-kracht, in dien tijd moet zijn toege
nomen. En juist daarom behooren wii
met zorg te waken tegen onnoodige be
schadiging van de duinerij, die wij voor
onze kustverdediging (niet tegen eer«
denkbeeldigen vijand maar tegen de zeel
zoo hoog noodig hebben.
Openstelling van duinterrein voor een
vernielend publiek zou dan ook hoogst
gevaarlijk zijn. Spr. besloot zijn rede met
een hulde aan het Comité Tesch en met
een opwekking om de Vereeniging tot Be-
ud van Natuurmonumenten te steunen.
tSé<l6A«66éeAeéé*«AA*«6*6*2
De Duitsche trawlers in IJmxiden.
Men schrijft ons van Reederszijde
Onze voorspelling van begin Maart
omtrent den invloed, welke de op
heffing van het verbod van uitvoer
van visch uit Duitschland zou uitoefe
nen, is tot ons leedwezen meer dan.
verwezenlijkt, zeer tot schade van de
Duitsche consumenten en den Hol-
laudschen handel.
De Duitsche bootten zijn niet naai
'de eigen hamis gegaan, maar ze zijn
gewoon doorgegaan hun visch te bren
gen naar IJmuiden.
Van. 1—15 Maart brachten 38 Duit
sche trawlers 10.000 centner visch in
•IJmuiden op de markt. 10 000 centner
teveel voor IJmuiden, 10.000 centner
aan de Duitsche voedselvoorziening
onttrokken en dus in Duitschland te
weinig.
Van de blijde verwachting, dat er
eerst nu recht veel visch in Duitsch
land zou komen, is niets verwezen
lijkt. Integendeel.
Niet alleen blijft een belangrijk deel
aan de Duitsche consumptie onttrok
ken, tengevolge van liet markten in
Holland, maar ook veel van de visch,
die tot nu tloe in Duitschland werd
aangevoerd en in Duitschland. zelf
bleef, gaat thans over de grens naar
Oostelijk Nederland en naar België,
zoodat de voedselvoorziening er nog
hard op achteruit is gegaan. Aan wie
de schuld?
Zeker, een deel der schuld ligt aan
de abnormale valutaverhouding.
Maai- toch ook een deel der schuld
aan de Duitsche regeeringspolitiek,
die niet alleen het Dui'tsche volks*
voedsel laat uitvoeren, maar deze uit
voer nog steunt door hen koste van
groote financieeie opofferingen het
vervoer dezer visch naar het buiten
land te doen geschieden ver beneden
den kostprijs.
De Duitsche spoorwegtarieven zijn
zooveel te laag, dat de Staat jaar*
lijksch milliarden op de exploitatie
moet toeleggen 'en dan nog wordt do
visch uit Duitschland vervoerd voor
belangrijk gereduceerde tarieven en
aldus een premie gesteld op het ont
trekken van" volksvoedsel aan het
Duitsche volk.
Aan wie de schade?
Aan het Duitsche volte, dat eerst het
volksvoedsel uit het land moet' zien
gaan en «dan nog bovendien in da
belastingen moet dragen het verlies,
dat geleden wordt o,p het vervoer naar
het buitenland, waar men tenslotte
de visch nog met leede oogen ziet'
komen.
Zou het niet tijd worden, dat de
Duitsche Regeering zich in deze her
ziet en dat ze de Duitsche consumen
ten beschermt tegen de nadoe tige ge
volgen van de voedselonttrekking door
het uitvoerverbod weder van kracht
te doen zijn en niet Langer met' ver
lies het vervoer van versche visch
naar het buitenland Öe bestendigen?
Barometerstand756. Neiging: Achteruit.
OPGAVE VAN.-
J. J. WEBER ZOON.
Koningstraat 10 Haarlem.
Opticiens Fabrikanten.
Medegedeeld door het Kon. Met. Inst.
te De Bildt. Naar waarnemingen verricht in
den morgen van 24 Maart 1922.
'Hoogsltóbaroanoterstand 764,8 Riga.
Laagste barometerstand 737,6 Vestmaooer.
Venwachtóng van 'den avomid vain 24 tot
■dien avond van 25 Maart: Zwakke tot ma
tige, later toenemende zmdie'ijke tot wes
telijke wind, nevelig tot zwaambewoükt of
betrokken, regen. Zachter.
Vorst.
Vernielend is de vorst op plant en
bol gevallen en heeft menig kweeker
groote schade toegebracht. Hoopte
men reeds op een goeden teelt van
versche jonge groenten, waardoor do
enorme prijzen belangrijk konden da
len, onze huismoeders kunnen die be
lofte thans wel naar St. Jutteniis te
rugbrengen. Althans voor oeruimca
tijd'
