srtwstty&ï<■*-
srexia Tins
BERECHT.
V
Dames- en Deerenkleermakerij
s
"dTzomertïjd.
Uit het Vaticaan
DAMIAATJES
ZATERDAG 25 MAART 192£
PER KWARTAAL T 3.25
OER WEEKf 0.25
FRANCO PER POST PER KWART. BIJ VOORUITBETALING f 3.57
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1426, 2741 EN 1748.
POSTREKENING No. 5970.
ADVERTENTIËN 35 CENTS PER REGEL.;
DIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING;
EERSTE RLUD
Dit nummer bestaat uit vier bla
den, waaronder het Geïllustreerd
Zondagsblad in acht bladzijden.
Tnze abonné's worden er aan
herinnerd, dat in den nacht van
Zaterdag 25 op Zondag 26 Maart
Je Zomertijd in werking treedt;
dat men dus Zaterdagnacht de
Klok één uur moet vooruit zetten.
audiëntie van z. h. den paus.
Deactievan Cranenburgh c.s.
UIT DEM OMTREK.
HAARLEM.
Vergadering van „Het Eigen
dom".
Een voordeelige bakkersrekening,
geeft FRANKEN's MELKBR00D
Abonné's die ie klagen hebben over onregel
matige of slechte bezorging der Nieuwe Haar
lemsche Couranf, worden dringend verzocht, dit
onmiddellijk schriftelijk, of mondeling mede te
deelen aan de Administratie Nieuwe Haarl. Courant,
Nassaulaan 49.
Administratie Nieuwe Haarlemsche Courant.
BRIEVER ÖIT S&SSENHEIM.
ANTON J. KOOIJ
- Nassaustraat 18-
Nieuwe stoffen Nieuwe modellen
J. J. WEBER ZOON.
Koningstraat 10 Haarlem.
Opticiens fabrikanten.
*4Ste JAARGANG No. 141Ü0
NIEUWE HAARLEMSCHE COURAN
»E ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEM EN AGENTSCHAPPEN i
BUREAUX:
gebracht, de volle ruimte te geven. Re
den voor ongerustheid, vrees voor scheu
ring is er dus nog niet.
Wij voor ons hebben altijd nog het vol
le vertrouwen, dat, nadat deze groep 'het
hart eens gelucht heeft en tot verheldering
der zienswijzen in ons eigen kamp heeft
bijgedragen, de eenheid aan de stembus
weer hersteld wordt!
Men schrijft ons uit Rome:
Dezer dagen ontving Z. H. de Paus m
olechtige audiëntie Zijne Palatijnsche
wacht, na vroeger reeds, de hdelgarde
ontvangen te hebben. De Palatijnsche
wacht bestaat uit vrijwilligers der Ro-
mcinsche burgerij die om de beurt dienst
doen in het Vatikaan en slechts b groote
«elegenbeden, feesten, ontvangsten van
vorsten, enz. geheel bijeengeroepen
W D^ audiëntie had plaats in Vati-
kaansche tuinen, waar de wacht opgestela
werd in groot uniform, met geheel de staf
der officieren en de korpsbanier.
Z. H. kwam in Zijn gewone koets naar
de tuinen terwijl de muziek der wacht de
Pauselijke hymne speelde. Na een oogen-
blik gebeden te hebben bij de grot van
Lourdes, onder Leo XIII in de Vatikaan-
sc.be tuinen getrouw nagemaakt met basi
Reken en kerken, nam Z. H. plaats op een
troonzetel en las de commandant der
wacht een devoot adres van hulde
getrouwheid van de wacht aan den per
soon van Z. H. den Paus. Z. H. antwoord
de hierop met eenige welwillende voor
den en schonk allen zijn zegen. Na de
redevoering des Pausen detl|?cry®/C
wacht onder muziek voor den H. Vader,
die staande het schouwspel gadesloeg en
ic korpsbanier bij het voorbijgaan groette.
Eindelijk onderhield dê Paus zich eenige
oogenblikken met den commandant, den
aalmoezenier en de officieren der wacht
en spelde op de korpsbamer, na deze ge
kust te hebben, het kruis Pro Ecclesia et
POSpoideig zullen de Pauselijke gendarmen
en de Zwitsersche wacht op dezehde
wijze door den H. Vader ontvangen wor
den.
van R.K. Kiesvereemgingen plaats gel
De vergadering was veel drukker^be
aooht dan de vorige maal; ook prof. Aen-
genent was aanwezig. Over het verloop
ontvingen wij het volgende communique;
De besprekingen van het Dage.ijksdh
Bestuur van den Algemeenen Bond en
de heeren Van Cranenburgih c.s. zijn be-
&iZ?£ebben tot hetbesluitgeleiddat het
zoo spoedig Wlijk houden van
vergadering van hen, die mei
heeren Van Cranenlburgh c.s. hunne in
ging hebben betuigd wenselijk rs.
Deze mededeeldng zou den inlruk kunnen
vestigen, dlat nu het tafellaken tusschen
de heeren van Cranenlbur#! c.s. cn het
bestuur van den Algemeenen Bonid is
doorgesneden en dat de Haarlemsche en
Amsterd amsohe hoeren nu verzamelen
gaan blazen om op eigen gelegenheid bij
de verkiezingen in zee te gaan.
Onze informaties luiden gelukkig anders
On de vergadering heeft weer een zeer
P ,on gedieersotlt; de aanwezi-
v or kiezi n&s progr a m en speciaal met h
TooS ÏÏemeen" heel fel
Hun bezwaar is eoh'lcr, dat zulke p
gramma's veel mooie theorieën Wouden,
maar dat de practijk onder den dra -
allerlei politieke omstandigheden vaak neet
veel anders te zien geeft.
Men wil daarom aan de toekomstige
afgevaardigden toonen, dat er een zeer
groote stirooming in het land is, ook ou-
»ro 2 tfakhalieken, welke het met eens is
huSi c Uchtiiig der politiek. Van-
daar dat binnenkort to-»*»
groote vergadering bijee welke
troepen, om aan de
ühans nog in kleinen kring tot ui mg zijn
Met de werkzaamheden, ,ten behoeve
der electriciteitsvoorziening, wordt goede
voortgang gemaakt. De perceelen te Sas-
senheim, die van een electrische installa
tie voorzien waren, zijn nagenoeg alle
aangesloten op het kabelnet, zoodat daar
nu een honderdtal aansluitingen gemaakt
;ijn, waaruit blijkt, dat er flink gewerkt
is. Thans is men bezig met de huisaanslui
tingen te Lisse..
Donderdagavond ten 8 lire had in
liet gebouw „De Vereeniging" een vrij
druk bezochte vergadering plaats van
„Ilei Eigendom", onder verzochte
medewerking der navolgende vereeni-
gingen: Verecnigde Industrieelen en
Kooplieden, Maatschappij van Nijver
heid, Nederlandsche Aannemersbond,
afd. Haarlem, R -K Patrooasvereeui-
ging, Schilders Patroonsvereeniging,
Stucadoors Patroonsvereeniging, Haar
lemsche Patroonsyereeniginig, Smeden
Patroonsvereeniging.
Aanwezig was ook Mr. Bomans.
De voorzitter, de heer Th. Sbol, uit
Amsterdam, riep allen op deze ver
gadering van harte-het welkom toe.
Spr. deelde mede, dat door „Het Ei
gendom" steun gezocht werd van de
verschillende Middenstandsvereenigin-
gen." Men had spr„ die voorzitter iis
vain 'n Amsterdamsche Ilidseigenaars-
vereeniging, uitgenoodigd het voor
zitterschap van deze vergadering op
zich te nemen. Maar het is niet in
deze kwaliteit, dat spr. hier optreedt.
Het onderwerp dat Mr. B H Vos. uit
's IIage, hier zal bespreken is: de wo
ningnood, de huurwetten, het loon
in de bouwvakken, een nalatenschap
van de abnormale tijden. Niet de po
litieke kant, maar alleen de econo-
misch-sociale zijde, zal hier besproken
worden.
Spr. verleende thans aan Mr. Vos
het woord.
Mr. Vos zeide, dat wij staan in het
teeken der bezuiniging, zooals vroe
ger in het teeken der verkwisting;,
want verkwisting is er op alle mo
gelijke wijze geweest. In 't algemeen
wordt van bezuiniging gesproken. Ge
sproken, maar spr. is er niet van over
tuigd, dat hier met ernst naar ge
streefd wordt. Spr. memoreerde een
geschriftje van de Nederlandsche Fa-
brikantenvereeniging „Sombere Klan
ken", waarin gesproken wordt over
de noodzakelijkheid om het verino
gen van ons volk aan te spreken.
Een veeg teeken! Spr. gaf hier voor
beelden, o. a Harderwijk, waar scho
len voor alle gezindten bestaan, maar
waar nu een school wordt gebouwd
voor een afgescheiden school B. In
Engeland is men gelukkig bijtijds met
succes tegen die verkwisting opge
treden.
De woningnood wordt algemeen be
sproken, maar over 't algemeen weet
men er weinig van. De getallen om
trent den woningnood loopen zoozeer
uiteen, dat men er geen touw aan
kan vastknoopen. Men hoort cijfers
van 160.000, 300.000; de regeering zegt
52.000. In 1914 was de woningnood
een relatief begrip.' Toen was er in
den absoluten zin geen woningnood.
Tot 1907 was de aanbouw vrijwel op
gelijke wijze doorgegaan. Maar toen
de kapitalen moeilijk te verkrijgen wa
ren en de ondernemers geen voldoen
de winsten behaalden, kwam er in on-
gunstigen zin een kentering. Spreker
sprak vervolgens over liet begripwo
ningnood. Er worden bijv. oproepin
gen gedaan oin de menschen maar
aan te sporen, dat zij roepen: er is
woningnood. ïn 1914 kwam het bouw-
bedrijf stil te liggen. Met veel moeite
kon gewerkt worden. In 1916 begon
men weer te werken. Spr. toonde
dit door becijfering aan. Plotseling zag
men de terugtrekking van den wo
ningbouw. De huurcommissie-wet en
de vrees voor die wet, waren er de
oorzaak van. In totaal is er sinds 1916
720 millioen voor woningbouw toege
zegd en uitgegeven door de Regeering.
Daarbij zijn niet de bijdragen, die ook
eenige millioenen bedragen. 720 mil
lioen, dat wil nogal wat zeggen. De
Staatsleening van 75 millioen is maar
1/10 ongeveer van het bedrag voor
den woningbouw! Het is dus begrij
pelijk, dat Minister De Geer de koor
den van de beurs wenscht vast te
houden. Het Steuncomité gaf gratis
aan de bouwondernemers 25<>/o onder
zekere voorwaarden, d. z. een 7 mil
lioen.
Op het oogenbiik leven wij in een
tijd van een bliksem-sneltrein. De mi-
nisterieele circulaires volgen elkander
bliksemsnel op. In veel plaatsen is
overproductie van woningen voor den
middenstand. Woningen van f 700900
zijn niet verhuurbaar. Spr, zegt, dat
niet gebouwd moet worden, wat niet
strikt noodzakelijk is. Spr. heeft in
dit opzicht tal van gevallen nage
gaan in de particuliere bouwerij. Ook
de scholenbouw is op hoogst ver
keerde wijze volgens spr. toegepast.
Het samenwonen besprekend, zei Mr.
Vos. dat dit door den woningnood
noodzakelijk én permanent geworden
is. De oo z ak i i, cl t men de huur
van beu eigen woning niet kan of
wil betalen; Een besparing naar den
kubieken inhoud 1 Ook dit geschiedt
met snelle veranderingen. Spr. heeft
het hier niet direct tegen Minister
Aalberse. Een ander in zijn plaats zou
misschien andere fouten bedreven
hebben in de tijdsomstandigheden die
wij beleven.
Het besparingselement van de luxe.
Architectuur is geen luxe, maar wo
ningen van den heer De Klerk aan
bevelend, zegt spr., dat deze geen be
grip heeft van spaarzaamheid bij den
bouw van volkswoningen. Zoo zijn er
meer kunstenaars, maar de gemeen
schap moet ten slotte die luxe be
talen.
De Arbeidswet en de niet-soepele
toepassing er van is een der grootste
oorzaken van de duurte. De Minister
is daarvan dan ook teruggekomen*
zooals men weet. In deze tijden is
het niet geoorloofd om dure proeven
te nemen, die misschien pas over
eenige jaren effect kunnen hebben.
De materiaal-prijzen zijn in de dalende
lijn. Alleen de buitenlandsche steen wordt
nog op prijs gehouden, omdat daar geen
concurrentie legen is. Het loon beslist op
't oogenbiik de waarde van het loon.
Maar over loonsverlaging is moeilijk te
spreken. Als men over loonsverbooging
spreekt, dan ziet men een blij gezicht.
Maar er is werkloosheid onder de bouw
vakarbeiders. behalve misschien onder de
stucadoors. Het woningbouwvraagstuk is
op 't oogenbiik een loonvraagstuk. Spr.
citeerde in dit verband het rapport-Vis
ser. De arbeid maakt 50 a 60 pet. uit van
de woning. Spr. critiseerde in dit verband
de woorden van den heer De Zeeuw in
den Haarlemse! en Raad. In andere lan
den blijken de nrbeidders in zake 't loon.
beschaafder te zijn dan bij ons. In Lon
den bijv. zijn de arbeiders tevreden met
lager loon. Hier in Haarlem zijn loonen
van 90 per week, zoowel aan een ge
wonen metselaar als timmerman.
Bespaard kan ook worden en zeer goed
door goede controle. Spr. baalde hier aan
de bouwerij in Zwijndrecht, als .voorbeeld
van slechte bouwerij. Dit geldt natuurlijk
niet voor alle bouwerij van regeerings-
wege. Na technische controle is en betere
financieele controle gewenscht. Spr. haal'
hier het voorbeeld aan van het Tuindorp
Vreewijk. De Minister weet thans, dal
daar de controle niet deugde; 3 5 4 ton
zijn daar verdonkeremaand. Men zal toe
geven, dat dit te laken is. De Bouwonder
nemer kan in 't algemeen goedkooper
bouwen dan de vereenigingsbouw. Bij de
ze laatste valt ook nooit een berekening
te maken. Die bouw komt nooit uit. Spr.
trad hier in meerdere détails op cijfers
gebaseerd. Het groole gevaar zit in het
blijven dragen van de exploitatierisico. De
esthetische bezwaren tegen den particulie
ren bouw wegen bij spr. niet zwaar.
Woningbouw acht spr. intusschen nood
zakelijk.
Met de huurwetten heeft de Minister,
volgens spr. zijn woord niet gehouden.
Als de oorlog voorbij was, dan zouden
die wetten ook verdwijnen. Niet direct
na het einde van den .oorlog, maar het
economisch gevolg van die wellen is be
langrijk geweest. De aankondiging dier
wellen lieeft dus nieuwbouw stop gezet-
Mr. Vos zette dit nader uiteen. Hij me
moreerde een voorbeeld uit Haarlem
waaruit z. i. bleek bet directe afwerende
der huurwetten. Inlusschen is de uitvoe
ring der huurwetten op sommige plaatsen
goed, op andere slecht geweest.
Aan het einde zijner beschouwingen
gekomen, zeide spr. dat zij die het niet
met hliem eens zijn, gerust hun be
zwaren kunnen meedeelen.
De voorzitter dankte spr. voor zijn rede
en noodigde lien die met spr. van ge
dachten wilden wisselen, uit.
De beer Mok vroeg of Mr. Bomans, hier
aanwezig, die lid van de Kamer is, niet
wilde constafeeren of wat spr. hier ge
zegd heeft, juist is
Eenige opmerkingen werden gemankt
door de heeren v. Santen en llamaer.
welke laatste in politieke beschouwingen
trad, waarop hij door den voorzitter ver
zocht werd daarop niet verder in te gaan.
Verder maakte nóg de heer De Laat de
opmerking, dat liet eigendom moet wor
den gehandhaafd; de huurcommissie moet
z.i. opgeheven worden. Hij wil een ver
eeniging stichten, die besluit de Huur
commissie op te heffen. Deze spr. werd
toegejuicht.
De heer Lasscliuit vroeg wat het Be
stuur van plan is te doen? De heer Bouw
meester had gedacht dat er bijv. een par
tij zou gesticht worden van huiseigenaren,
grondbezitters enz., die hun afgevaardig
den naar de Tweede Kamer zouden zen
den.
De heer Laméris vindt dat de billijk
heid door de Huurcommissie meer moet
betracht worden. Hij had van avond wel
willen vernemen, hoe daartoe te geraken.
Mr. Vos vond de vragen hem gesteld,
moeilijk te beantwoorden. Intusschen ge
schiedde deze beantwoording door hem
zoo goed hem dit mogelijk was.
Hij sprak nog als- zijn meening uit, dat
de belanngen der huiseigenaren door alle
partijen schromelijk zijn verwaarloosd.
Spr. gaf ook toe, dat er onder de eige
naars, woekeraars zijn. Hij memoreerde
nog het vele, dat door den Bond gedaan
is. Overigens vond spr. dat men organi
satorisch moest optreden.
De directe kosten aan het Rijk der
Huurcommissies zijn ongeveer 7 ton per
jaar.
De voorzitter sprak een woord van
dank aan Mr. Vos voor de wijze waarop
bij zijn onderwerp besproken beeft. Ook
de Haarlemsche organisaties betuigde hij
zijn dank voor de wijze waarop deze sa
menkomst mogelijk is gemaakt.
Daarna werd de vergadering gesloten.
„DE GROOTE WORSTELING".
De trompet der propaganda schalt
en roept allen op tot deelname; tot
financieele, maar vooral persoonlijke
cn aldus plaats te nemen in onze ge
lederen en voorwaarts - te tre
den, met in ons midden de banier,
waarin ons aflet' levensdevies: „Ge
loofd zij Jezus Christus", geschreven.
Sinds ettelijke jaren streden onze
troepen aanval op aanval, om voor
ons Katholiek Sassenheim te verkrij-'
gen 'n Katholiek vereenigingsgebouw.
Echter alle aanvallen werden, door
de verschillende leiding die er was,
afgeslagen
Nieuwe krachten, nieuwe leiders
kwamen in de rijen onzer plaatse
lijke Katholieke vereenigiugenzij had
den de groote worsteling aanschouwd,
het terrein verkend en kwamen tot
de ontdekking, dat allen onder één
commando voorwaarts moesten en al
leen dan de overwinning konden be
vechten.
Onder de krachtige* leiding van de
K. S A naderen zij voet voor voet
het doel en rusten niet eerder voor
de geel-witte vlag, statig golvend, wap
pert vanaf ons Vereenigingsgebouw.
Velen waren vol warme belangstel
ling voor ons doel, anderen minder
warm, zelfs koei, nog niet begrijpend,
welk schoon doel een Katholiek ver
eenigingsgebouw voor de Katholieke
zaak heelt.
Als wij het wereldgebeuren rondom
ons zien, vragen we ons af, waar het
heen moet met onze Katholieke man
nen en zonen in deze moderne wereld;
is het genoeg een huiselijk geluk te
smaken en zich niet in de gelederen
te scharen, om de fel omstt.veten,
Roomsche vlag? Neen, het is noodig,
dat zij worden geprepareerd en ont
wikkeld, om sterk en hecht te staan
voor ons Katholiek beginsel en onze
Katholieke zaak, en daarom wekken
we allen op, financieel door plaat
sing van aaudeeicn onze instelling te
steunen, voor ons Katholiek beginsel,
voor U zelf en de ziel van uw kind.
De groote worsteling is voorbij en
wij heffen het zegelied aan.:
Het Roomsch geloof der vad'ren, met
broederliefde en trouw,.
Zij immer onafscheidelijk in ons ver-
eensgebouwj
Hoe schoon in Sassems hove
En leeft en bloeit het geloof
Hier groeit het vol en heerlijk,
Er is niemand, die 't ons rooft.
i
Hier zoeken we ontspanning, bij vrien
den eensgezind,,
Waar bet hecht godsdienstig leven
Versterking telkens vindt'.
Hoe rijk bloeit hier de liefde,
Hier houdt de vriendschap stand.
En godsdienst en arbeid bieden elkaar
de Broederhand.!
Vereend geeft kracht vertrouwen, in'
nu en in 't verschiet;
Gij allen hier vereenigd,
Vergeet die leuze niet,
Omhoog dus geest en harten,
Laat klinken wijd en zijd:
„Aan God en aan Pancratius, zij on-
I ze dienst gewijd!"
REVEILLE.
o
e
p
De Duitsche trawlers m IJmxiden
Men schrijft ons van Reederszijde
Onze voorspelling van begin Maart
omtrent den invloed, welke de op
heffing van het verbod van uitvoer
van visch uit Duitschland zou uitoefe
nen, is tot ons leedwezen meer dai
verwezenlijkt, zeer lot schade van d.
Duitsche consumenten en den Kol
lamdscben handel.
De Duitsche booten zijn niet naa:
de eigen lumens gegaan, maar ze zijt
gewoon doorgegaan hun visch te bren
gen naar IJmuiden.
Van 1—15 Maart brachten 38 Duit
sche trawlers 10.000 centner visch in
IJmuiden op de markt. 10 000 centner
teveel voor IJmuiden, 10.000 centner
aan de Duitsche voedselvoorziening
onttrokken en dus in Duitschland to
weinig.
Van de blijde verwachting, dat er
eerst nu recht veel visch in Duitsch
land zou komen, is niets verwezen
lijkt. Integendeel,
Niet alleen blijft oen belangrijk deet
aan de Duitsche consumptie onttrok
ken, tengevolge van liet markten in
Holland, maar ook veel van de visch,
die tot nu toe in Duitschland werd
aangevoerd en in Duitschland zelf
bleef, gaat thans over de grens naar
Oostelijk Nederland en naar België,
zoodat de voedselvoorziening er nog
hard op achteruit is gegaan. Aan wie
de schuld?
Zeker, een deel der schuld ligt aan
de abnormale valutaverhouding.
Maar toch ook een deel der schuld
aan de Duitsche regecringspoiitiek,
die niet alleen het Duitsche volks-
voedsel laat uitvoeren, maar deze uit
voer nog steunt door ten koste van
groote financieele opofferingen het
vervoer dezer visch naar het buiten
land te doen geschieden ver beneden
den kostprijs.
De Duitsche spoorwegtarieven zijn
zooveel te laag, dat de Staat jaar-
Kjksch mil li arden op de exploitatie
moet toeleggen en dan nog wordt de
visch uit Duitschland vervoerd vooi
belangrijk gereduceerde tarieven er
aldus een premie gesteld op het on tl
trekken van volksvocdsel aan het
Duitsche volk.
Aan wie de schade?
Aan het Duitsche-voIk, dat eerst het
voïksvoedsel uit het land moet zien
gaan en dan nog bovendien in da
belastingen moet dragen het) verlies,
dat geleden wordt op het vervoer naar
het buitenland, waar men tenslotte
de visch nog met leede oogen ziet
komen.
Zou het niet tijd worden, dat de
Duitsche Regeering zich in deze her
ziet en dat ze da Duitsche consumen
ten beschermt tegen de nadeelige ge
volgen van de voedselontlrekking door
het uitvoerverbod weder van kracht)
te doen zijn en niet langer met ver
lies het vervoer van versche visch.
Barometerstand 741.
Achteruit
OPGAVE VAN:
TIEN JAREN UIT ONZE VADER- j
1 LANDSCHE GESCHIEDENIS.
(1806—1815)
door Jos* P. H. Hamers.
14.
Wel was Napoleon even sluw als ge
niaal, maar deze keer was zijn poging om
het Hof van St. James een rad voor de
oogen te draaien, door den helderen staat
kundigen blik waarmee de marklies van
Welleslev zijn bedoelingen had doorgrond,
verijdeld.
De Hollandsche onderhandelaar keerde
onverrichterzake - van gene zijde van het
Kanaal naar Parijs terug, en de Fransche
hoerscher begreep, dat de weg, om op
«linksche wijze Engeland tot het sluiten
van den vrede te bewegen, voortaan onbe
gaanbaar was. Op zijn last stelde de her
tog van Cadora een nota op aan baron
Roëll gericht, waarin in naam van den
Keizer de verklaring werd afgelegd, dat,
bijaldien Engeland het door den inarkfes
van Wellesley ingenomen standpunt niet
verliet en geen vrede wilde sluiten, Napo
leon besloten had, den vorst dien hij op
den troon yan Holland had verheven, terug
te roepen, de havensteden des lands door
Fransche troepen te laten bezetten en de
noodige maatregelen te nemen, waardoor
Holland weder geheel onder den druk van
het Conlinentaal-stelsel zou worden ge
bracht.
De uitvoering volgde het dreigement op
den voet.
Op den 7den Januari 1810 had maar
schalk Oudinot, hertog van Reggio, het be
vel over het Noorderieger op zich geno
men. Enkele dagen daarna vaardigde de
Keizer een decreet uit, waardoor het leger
van Braband in het leven geroepen werd.
Aan dit leger werd als operatieveld aange
wezen land tusschen de Schelde, de Maas
en de Noordzee. Toen de Fransche gene
raal, Maison fehoor^jmend aan 't keizerlijk
decreet, zich met ©enige regimenten voor
Bergen-op-Zoom vertoonde en toegang tot
de vesting .verlangde, weigerde de plaatse
lijke commandant, 'het hevel van koning
Lodewijk indachtig, de Franschen binnen
te laten.
ïaien. moes iet. ty,
De gekroonde dwingeland schreef op 18 stelligste protesteeren legen
Januari aan generaal Clarke, den militai
ren gouverneur van Parijs: „Ga naar den
Koning en deel hem mede, dat, wanneer
hij niet aanstonds zijn bevelen, waardoor
mijne soldaten in hun ©er worden aange
tast herroept, ik ze tegen Amsterdam
zal laten oprukken en onmiddellijk Holland
lot Fransch wingewest zal verklaren.
En aan den hertog van Cadora, zijn nn-
nis,ter van buitenlandsche zaken: „Zeg aan
Zijne Majesteit, dat hij moet blijven waar
hij is. Zijn vertrek uit Parijs zou mijn
plannen in de war sturen. Wanneer hij te
gen mijn uitdrukkelijk verlangen in, den
door hem gewcnschten stap doel, dan ver-
Klaar ik direct zijn land bij Frankrijk ,in-
geliifd."
Deze laatste missive zinspeelt klaarblij
kelijk op oen verzoek van den koning van
Holland, om naar zijn bedreigd land terug
Ic keeren.
Opnieuw boog de beklagenswaardige
vorst onder het gewicht der ijzeren vuist
van zijn tirannieken broeder. Den garni
zoenscommandanten der Brabantsche \es
tingen werd aangezegd aan de Fransche
troepen toegang te verleenen. Maar tevens
moesten zij, op order van Lodewijk, ten
elke fiezags-
aanmaliging der Fransche generaals.
Als bewijs dat de koning van Holland,
ten deele althans, er in geslaagd was, de
aanhankelijkheid zijner onderdanen te ver
werven, slippen we hier aan, dat zij over
al diens laatste bevel gehoorzaamden. De
eed van trouw en gehoorzaamheid! aan den
Franschen Keizer, werd op dit tijdstip in
geheel Brabant geweigerd.
De strijd tusschen de beide broeders
Napoleon en Lodewijk, welke laatste zich
vrijwel als gevangene in het paleis derTui-
leriën waarin hij daartoe gedwongen,
zijn intrek had genomenmoest beschou
wen, was te ongelijk. Holland's koning on
derwierp zich ten leste aan den ijzeren wil
van zijn ouderen broeder.
Op 16 Maart teekende admiraal Ver-
huell, daartoe door zijn meester gemach
tigd, een verdrag, waarin al de eischen
van den overweldiger, de conscriptie uit
gezonderd, werden ingewilligd. Volgens
dit verdrag, kwam het Keizerrijk in 't be
zit van Noord-Brabanl, Zeeland cn dat ge
deelte van Gelderland, gelegen op den lin
keroever van de Waal.
Toen eerst werd aan Lodewijk toege
staan om Parijs to verlaten.
vroegen morgen Amsterdam binnen, ver
gezeld van zijn echlgenoote koningin Hor-
lense, die om aan Napoleon te behagen,
zich bereid verklaard had, het paleis op
den Dam met haren gemaal te bewonen.
Een schrijven des Keizers uit Compièg-
ne, gedateerd op den 28sten April, was
haar belooning.
,,Ik heb uw brief ontvangen., mijne
dochter, zoo schreef de geduchte, die
voor die 'kinderen van keizerin Josephine
steeds groote genegenheid koesterde en
verheug mij over uw behouden aankomst
te Amsterdam, Naar ik verneem, laat zoo
wel uw gezondheid als die uwer kinderen
niets te wenschen over. Morgen vertrek ik
naar Antwerpen, waar ik den lsten Mei
denk aan te komen. Daar verwacht ik tij
ding van u. Men heeft mij medegedeeld,
dat gij alle reden hebt, om tevreden o ver
den Koning le zijn. Nu, daar ben ik blij
om."
Niet lang zou het verblijf der wispeltu
rige Hortense in de hoofdstad des Rijks
duren. Spoedig vertrok zij naar de baden
van Plombières.
Reeds kort na den terugkeer van den Ko
ning dn zijn hoofdstad, maakten de Fran
Op den lien April 1810, reed liij in den schen aansluiten, ou* het verdrag van den
16 Maart ten uitvoer te brengen. Een der
bepalingen van dat verdrag hield in, dat
een legercorps van 18000 man, waaronder
3000 cavaleristen en bestaande uit 12000
Hollandiers cn 6000 Franschen], de mon
den der rivieren zouden bewaken, hierin
voorde-licht door de Fransche douane-be
ambten, Deze bepaling werd door de
Franschen uitgelegd op ©en wijze, die alle
redelijke perken te buiten ging. Zij trokken
de rivieren over en nestelden zich in het
hartje van 't land. Als veroveraars trokken
zij den 20sten April Den Haag en Leiden
binnen.
Omstreeks diit tijdstip reisden Napoleon
en Maria Louise door België, waar zij
vooral die provinciën 'bezochte,d,ie kor
telings noodgedwongen door Lodewijk aan
Frankrijk waren afgestaan. Het onderhoud
dat de Koning met zijn keizerlijken broe
der te Antwerpen had vermocht geen wij
ziging te brengen in de onheilvolle plan.
nen, die Napoleon nopens ons Baderland
koesterde.
Nieuwe verwikkelingen tusschen de
broeders zouden dan ook niet uitblijven,
.{Wordt voortgezet,)
