Uit het Sociale Leven.
Tweede Blad
25 Maart 1922
Van en wetgeving.
ELCK WAT WILS
AFSCHUIVING.
DAMMEN.
TREKJES CCXXXIV.
Het neutraal vakverbond zal fusee-
jen met het N. V. V. Een fusie- com
missie uit beide vakcentralen heeft a!
de grootst mogelijke eenstemmigheid
verkregen over een ontwerp-beginsel-
program en daarop reeds den zegen
van de Hoofdbesturen der bij deze
centralen aangesloten vakbonden ont
vangen.
Nog één jaar zal behoudens
bijzondere omstandigheden het Nieu
we Verbond toelaten, dat uit één be
drijf meer dan een organisatie is aan
gesloten wat dus hierop neerkomt, dat
een jaar na de fusie ook de Bonden de
samensmelting moeten voltrokken
hebben.
Zooals wegens de getalsterkte van
het Neutraal verbond wel verklaar
baar is, heeft het N. V. V. de touwtjes
goed vastgehouden. De Heer Stenhuis
blijft voorzitter-Redacteur, terwijl J.
Dekker. (Neutr.) tweede voorzitter
wordt. De beide secretarissen zijn N.
V. Vers., de penningmeester is weer
van het Neutraal verbond.
Op 17, 18 en 19 Juli a. s. zal de
zaak definitief haar beslag krijgen en
het nieuwe Verbond zal den naam
van Algemeen Verbond van Vakver-
eenigingen (A. V. V.) ontvangen de
oude namen zijn dan vervallen.
Hoewel deze fusie onder het motto:
meerdere eenheid onder de arbeiders,
is tot stand gekomen, zal deze samen
smelting aan den loop van zaken al
heel weinig veranderen, wijl maar be
trekkelijk weinig arbeiders neutraal
georganiseerd waren. De arbeiders
houden jnu eenmaal niet van „slappe
kost en moesten van neutraliteit niet
veel hebben.
Bij de ambtenaren schijnt dat even
anders te zijn, althans de hoofd
macht van het Neutraal Verbond be
stond uit Ambtenaren.
Uit de toetreding blijkt, dat ook
deze de „watervrees" te boven zijn
en geneigd blijken wat meer naar
den rooden kant te komen. Want het
is niet denkbaar, dat de Neutralen de
taktiek en de uitingen van het N. V. V.
ook maar in iets zullen wijzigen
evenmin is het te verwachten, dat het
Juli-congres de fusie zal afwijzen.
Het beginsel program spreekt met
geen enkel woord van klassenstrijd., de
Godsdienstige en politieke overtuiging
zal volgens oud recept worden geëer
biedigd.
De klassenstrijd wordt dus voor de
variatie eens een keer afgeschaft
Alleen wordt geconstateerd, dat „de
tegenstelling van belangen tusschën
beide groepen meermalen aanleiding
(geeft) tot conflicten."
Het is uiteraard wel van belang
hoe de woordkeus van een beginsel
program is, maar ten slotte zal toch
de algemeen gevolgde taktiek en het
geen algemeen tot uiting komt, moe
ten beslissen en dan is moeilijk te ver
wachten, dat zulks ook maar in iets
zal afwijken van hetgeen voorheen ge
bruikelijk was.
Voorts zal de fusie-commissie de vol
gende motie aan het congres voorstel
len
n overeenstemming met 't tot nog
todoor ueu.e vakcentralen ingeno
men standpunt, zal het (nieuwe Ver
bond en zijn plaatselijke organen,
zich van elke deelname aan politieke
verkiezingen en stemmingen onthou
den.
.vlen wrijft zich onwillekeurig de
oogen uit, als men zóó iets leest. De
beproefde „bijwagen" blijft dus ge
woon doorrollen en om dat duidelijk
te maken, schijnt nog een motie noodig
te zijn.
't Blijft zooals 't was. En men kan
er verder van zeggen wat men wil,
maar niet dat de neutralen te hooge
eischen gesteld hebben want hoe men
het ook wil beredeneeren als straks
de fusie een feit is, zal een keer bewe
zen zijn, dat neutraliteit slechts een
overgang is en men ten slotte in libe
raal of socialistisch vaarwater terecht
komt. De geheele fusie komt dan oo'-
practisch slechts neer op een verschui
ving van de niet-Christelijke Vakbe
weging juister nog niet Christelijke
ambtenaren naar links.
Het N." A. S. evenals het R. K.
Vakbureau en het Christelijk Vak
verbond eveneens tot fusie uitgenoo-
digd heeft voor de eer bedankt en
blijft zorgen vbor revolutionnaireat-
tractie's en voor behoorlijke aanvul
ling van het scheldwoordenboek.
Verwonderen kan een samensmel
ting van deze beide vakcentralen niet.
Neutraliteit is bijna in alles, maar ze
ker in de Vakbeweging een onmogelijk
heid. Een meer of minder neutraal"
beginselprogram verandert daaraan
niets.
Hoe kunnen zij zelfs anderer overtui
ging eerbiedigengesteld, dat
de wil daarvoor aanwezig was uit
het feit, dat het N. V. V. ook het R. K.
Vakbureau tot fusie heeft uitgeroodigd
blijkt reeds overduidelijk, dat het van
onze inzichten absoluut niets begrijpt.
Nog nimmer heeft men aan die
zijde zich kunnen opwerken tot die
hoogte de waarop men moet staan, om
een anders inzichten ik zeg niet te
eerbiedigen maar slechts behoor
lijk te verklaren.
Wie het waagde anders te doen, an
ders te denken dan men aldaar heeft
uitgemaakt, kon er bij voorbaat op re
kenen, dat men met heel weinig hof
felijkheid als arbeidersvijandig aan
de paal werd genageld en wat er
ooit verkeerd ging, was nog nimmer
de schuld van het N. V. V.
Wij zijn daaraan in het verleden
gewend geraakt en weten, dat het
in de toekomst precies zoo zal blij
ven. Het neutraal verbond verdwijnt
van het tooneel en het B. V. V. komt
versterkt naar voren., dat is de éénige
verandering.
Voor ons is daarin geen reden
tot ongerustheid gelegen en als ik toch
de lezers van dit blad tot de hoogste
activiteit zou willen opwekken om de
R. K. organisatie's zooveel mogelijk
te versterken, dan is dat niet en zeker
niet op de eerste plaats, omdat de
numerieke uitbreiding van het N. V. V.
tot grootere krachtsinspanning onzer
zijds noopt, maar veeleer en veelmeer,
omdat het alleen onze beginselen zijn,
die in staat zullen blijken om deze
ontredderde maatschappij weer tot
een draaglijke samenleving te vormen.
A. J. LOERAKKER.
Dc Arbeidswet 1919.
Zooals reeds in de bladen is bekend
gemaakt, heeft Minister Aalberse een ont
werp van wijzigingen op de Arbeidswet
1919 ingediend.
Het spreekt wel van zelf, dat de belang
stelling voor bedoeld ontwerp bijzonder
groot is en de beoordeeling daarvan nog
al uiteen loopt.
De arbeidersgroepen, die tot beden aan
't woord waren, zijn zeer slecht te spre
ken en meenen dat het ontwerp veel te
ver gaat; terwijl Mr. Kortenhorst in de
Maasbode betoogt dal liij het zeer „lo
gisch" zou gevonden hebben, indien de
Minister voor volwassen mannen maar
heel geen limiet gesteld had.
Daar tusschen in zullen natuurlijk nog
heel wat andere gelaiden vernomen wor
den. Kort samengevat komen dc voorge
stelde wijzigingen hierop neer;
1. In plaats van den 8-urigen arbeids
dag en de 45-urige arbeidsweek met ver
bod van arbeid op Zaterdagmiddag na 1
uur komt de arbeidsdag van 81/^ uur en
de arbeidsweek van 48 uur, met behoud
van den vrijen Zaterdagmiddag, derhalve
den gemiddelden 8-urigen arbeidsdag.
2. Op grond van verzoeken, gezamen
lijk gedaan door vakvereenigingen van
werkgevers en arbeiders in een bedrijf of
bij ontstentenis hiervan door een behoor
lijke vertegenwoordiging van werkgevers
cn arbeiders in een bedrijf, kan de Minis
ter afwijkende regelingen~van de bepalin
gen omtrent de arbeidstijden toestaan,
ook bij het ontbreken van omstandighe
den, die eene overwerkvergunning zou
den motiveeren. Krachtens zoodanige re
geling zal niet langer gewerkt mogen wor
den dan 2500 uren per jaar, ongeveer
overeenkomende met de gemiddelde 48-
urige arbeidsweek.
3. In de regeling dor overwerkvergun-
ningen, zoowel tot verschuiving als tot
verlenging van den werktijd, worden be
langrijke wijzigingen aangebracht, waar
door veel tijdverlies bij het verkrijgen
van vergunningen en administratieven om
slag bespaard wordt. De overwerkver-
gunningen zullen voortaan verleend kun
nen worden, hetzij bij eene algemeene mi-
nistrleelc beschikking, geldende voor do
ondernemingen van een bepaalde bedrijf»
groep, hetzij door de districtshoofden
krachtens een algemeene machtiging' van
den Minister, met de uitvoering 'der wet
belast. Ook voor overwerk vergunningen,
die niet onder dergelijke algemeene rege
lingen vallen, wordt de procedure ver
eenvoudigd. De districtshoofden kunnen
deze vergunningen zonder voorafgaande
machtiging verleenen voor 14 dagen
(thans voor 6 dagen), terwijl de mach
tiging voor overschrijding van dien ter
mijn door den Directeur-generaal van
den Arbeid, inplaats van door den Mi
nister, zullen worden verleend. Door dit
laatste zal, niet alleen tijdsbesparing wor
den verkregen, doch ook het beroepsrecht
dat den werkgever toekomt, beter tot zijn
recht komen.
4. Krachtens de voorgestelde wetswijzi
ging, zal voorloopig tot 24 October 1924
in continu-fabrieken zonder Zondagson
derbreking in drie ploegen kunnen wor
den gewerkt met een gemiddelde 5G-urige
werkweek per arbeider.
5. Teneinde tegemoet te komen aan de
bezwaren, die de grootere bakkersonder-
nemingen door dc concurrentie van het
kleinbedrijf ondervinden, wordt het mo
gelijk gemaakt, dat krachtens vergunning
van den Minister in bakkerijen met 6 of
meer gezellen één uur vroeger dan thans
met den bakkersarbeid wordt aangevan
gen, dus om 3 uur des voormiddags met
den voorarbeid en om 5 uur met den
overigen arbeid. Gedeeltelijk om dezelfde
reden wordt in de wet een algemeen ver
bod gesteld, om deeg en versch of opge
warmd brood vóór 9 uur des voormid
dags te vervoeren en vóór 10 uur des
voormiddags te verkoopen of af te leve
ren.
O. Ten slotte worden o.m. verschillende
verruimingen voorgesteld ten aanzien van
den arbeid van het bewakingspersoneel
en van hen, die buiten de uren voor den
efgenjijken' bedrijfsarbeid bestemd, in fa
brieken of werkplaatsen voorbereidenden
of voltooiingsarbeid moeten verrichten;
den arbeid in bemalingsinrichtingen; den
arbeid in plattelandsbakkerijen; den Zon-
dagsarbeid in koffiehuizen en hotels en
den arbeid in de locomotiefdepots en de
kleinere werkplaatsen der spoorwegen.
Nationale Vereeniging tegen de
werkloosheid.
Hef, bestuur der Nationale Vereenigin
b. vóór de aspivantleden f 0.20 per 11c
en per maand.
Art. 23 1ste lid.
Hecht op uitkeering is aanwezig, na
dat een lid gedurende ten minste 12
achtereenvolgende maanden lid der werk.
loozenkas was en gedurende 12 maande
regelmatig en volledig zijne bijdrag£
heeft betaald.
Centrale Raad Graiisch- en Boekbedrijf.
De Centrale Raad van Vakbonden in
het Grafisch- en Boekbedrijf wijdde in
zijn laatste vergadering een bespreking
aan het rapport van de Commissie van
Onderzoek naar den arbeidstijd in de
Duitsche industrie.
Naar aanleiding dezer bespreking werd
besloten, om aan den Minister vaii Arbeid
te verzoeken de huidige Arbeidswet te
wijzigen en wel in dier voege:
Ie, dat de 45-urige werkweek niet voor
alle bedrijven bindend worde verklaard,
doch dat in de wet dit voorschrift door
mildere bepalingen nopens den duur van
de werkweek worde vervangen, met vrij
gevige bepalingen omtrent de indeeling
per dag en het toekennen van verlof, om
in een bepaalden termijn met een gemid
delden werktijd van 48 uur per week te
kunnen volstaan;
2e. dat bepalingen worden ingelascht,
waardoor het ook voor de Grafische in
dustrie mogelijk wprde tot het tweeploe-
genstelsel ter besparing op de bedrijfs-
onkosten te geraken;
3e. dat alle administratieve bepalingen,
welke uit de wet voortvloeien, eenvou
diger en minder omslachtig worden, op
dat de bedrijfsleiding minder dan tot dus
verre door de wet worde geschaad;
4e. dat daarbij rekening worde gehou
den met dc verschillende eischen der on
derscheidene bedrijven en dat daarom in
de arbeidswet een plaats worde ingeruimd
voor regelingen bij Collectief Arbeids
contract tusschen werkgevers en werk
nemers afgesloten;
5e. dat de bepalingen omtrent het
limiteeren van overwerk niet in een alge
meene regeling worden vastgelegd, maar
ook bij de bovenbedoelde arbeids
contracten kunnen worden geregeld.
„Het Orgaan" van de R.-K, Typografen
kan daarmede niet geheel accoord gaan
en teekent hierbij aan;
„We kunnen het met verschillende
inj bovengemeld request opgenomen
vraagpunten niet eens zijn, en zouden
vcjoral tegen punt 2 ernstige bedenkingen
mbeten maken.
Er is geen enkele reden te noemen die
er toe zou nopen om in de grafische be
drijven een tweeploegenstelsel ingevoerd
te krijgen.
Noch uit bedrijfs-, noch uit algemeen-
belangenoogpunt bezien zou een twee
ploegendienst voor onze bedrijven ge-
wenscht mogen heeten.
Eerstens omdat in normale omstandig
heden de productiekosten niet te hoog
genoemd kunnen worden en tweedens
omdat de bestaande bedrijven meer dan
voldoen'de de vraag naar het grafisch
product kunnen bevredigen. Een export
bedrijf is het niet en zal het, in beduiden
de mate althans, ook nooit kunnen wor
den.
Derdens omdat, bij den huidigen gang
van zaken in andere industrieën, er geen
kans bestaat, ook niet bij verlaagde pro
ductieprijzen, een zoodanig volbelastc
industrie te krijgen, dat een tweeploegen
stelsel houdbaar zou zijn. Eenvoudig niet,
omdat de vraag naar het grafisch pro
duct, voor een groot deel afhangt van
jaar prae-adnes te vragen ovor het vol dan deert ook ons niets. Zel£s zou dan
gende
„In welke mate is do emigratie (tijde
lijke en die mot het doel zich blijvend
buiten onze grenzen te vestigen) tijdens
en na den oortog vergeleken met de
jaren van vóór den oorlog, van invloed
g'eweest op de tegenwoordige werkloos
heid hier te lande en dienen er ook
maatregelen getroffen te worden, om dëJj
emigratie te bevorderen, teneinde, werk
loosheid te verminderen en zoo ja, welke
Als prae-adviseurs hebben zich berei l
verklaard op te treden de heeren Jhr. J.
G. 0. Sandberg, directeur van het bu
reau der Ned. Vereenigiug „Landver
huizing", Prof. Dr. O. A. Ver rijn Stu
art te Utrecht en J. Bs. Westerdijk, voor
zitter der Groningscho Maatschappij var
Landbouw.
Werkloozenkas R.-K. bedienden.
Het orgaan van de R. K. Bediendei
bericht de navolgende wijzigingen in hö
reglement van de werkloozenkas.
De bijdrage voor de kas bedraagt:
a. voor de afdeelings-, verspreide- ei
liospitantleden f 0.40 per lid en pei
maand
de buitenlandsche concurrentie lang zoo
zwaar niet gevoeld worden.
Bovendien zullen de arbeiders er niets
voor voelen om van hun beetje levensge
luk, door een normalen werktijd nog
eenigszins gewaarborgd, nu maar weer af
stand te doen. 1
Het bedrijf zal het zonder deze con-|
cessie dan maar moetep stellen."
Het RECHT VAN VERGADERING.
Zooals wij in ons vorig artikel gezien
hebben, is het recht van vergadering, d.i.
het recht om met anderen samen te ko
men ter onderlinge beraadslaging, ge
waarborgd door de Grondwet.
Alleen de uitoefening van dat recht
moet, volgens de Grondwet, worden ge
regeld en beperkt door de gemeentewet.
Als gevolg dier bepaling, bindt de wet van
22 April 1855 dezelfde wet, die hel
recht van vereeniging regelt het ver
gal eringsrecht aan eenige beperkingen.
Ook in dit opzicht is de wet echter zeerj
liberaal.
Het houden van een vergadering bin
nen gebouwen is niet aan eenig vooraf
gaand verlof gebonden. De wet stelt
slechts als elsch, dat, indien tot dergelijke
vergadering publiek wordt toegelaten, te
vens aan de plaatselijke politie toegang
zal worden verleend. Is het een vergade
ring in z.g. besloten kring, dan wordt er
geen publiek toegelaten en kan de po
litie dus geen toegang verlangen. Wordt
aan de politie onrechtmatig den toegang
geweigerd, dan kan zij, bijgestaan door
den Burgemeester, zich toegang verschaft
fen. Indien bij een publieke vergadering
muziek wordt gemaakt of voorstellingen
worden gegeven, dan is voorafgaand ver,
lof van den Burgemeester noodig, omdat
nagenoeg alle plaatselijke verordeningen
voor publieke ver makel ij khe-
d e n de voorafgaande bewilliging van
den Burgemeester eischen.
Openbare vergaderingen tot gemeen
schappelijke beraadslaging worden in de
open lucht niet toegelaten, dan op be
komen vergunning van den Burgemees
ter, verleend vijf dagen vóór dat de ver
gadering wordt gehouden. Heeft men
dergelijke vergunning noodig, dan moet
die dus tijdig worden verzocht, daar zij
vijf dagen voor de vergadering in het
bezit van den aanvrager moet zijn. Ten
deze is beroep op den Commissaris der
Koningin. Niet alleen, dat de Commis
saris eene door den Burgemeester ge
weigerde vergunning kan verleenen, maar
ook eene door den Burgemeester ver
leende vergunning kan door den Com
missaris worden ingetrokken.
Er is zooals uit het bovenstaande
blijkt alleen dan eene voorafgaande
vergunning noodig, indien in de vergade
ring in de open lucht gemeenscha p-
schappelijk beraadslaagd
wordt. Treedt er alleen esn spreker
op en wordt er niet gedebatteerd
zooals dikwijls bij een z.g. meeting het
geval is dan is geen vergunning ver-
eischt.
Het is verboden op openbare verga
deringen een wapen bij zich te hebben,
tenzij men officier of onderofficier en in
uniform gekleed is. Dit verbod is absoluut
en geldt dus ook voor hen, die krachtens
andere wetten bevoegd zijn om een wa
pen te dragen of om een vuurwapen in
voorraad te hebben.
Bijeenkomsten, om zich dn het hantee-
ren van wapens te oefenen, worden op
plaatsen, in den regel voor het publiek
toegankelijk, of wanneer zij door meer
dan tien personen worden bijgewoond,
niet toegelaten dan met vergunning van
den Burgemeester.
Deze vergunning wordt niet verleend
dan ten minste vijf dagen voordat de
bijeenkomst wordt gehouden en onder de
voorwaarden in het belang der openbare
veiligheid gevorderd. Beroep is ook hier
op den Commissaris der Koningin, in der
voege als straks bij vergaderingen in de
open lucht vermeld.
Elke vergadering, waarin de openbare
orde wordt gestoord, of die zonder de
vereischte vergunning wordt gehouden,
gaat op vordering der politie terstond uit
een.
Is, hetzij tengevolge van buitenlandsche
verwikkelingen, hetzij van binnenlandsche
beroeringen, de staat van beleg fffgekon-
digd, dan is het recht van vergadering
aan streng preventief toezicht onderwor
pen. Er mogen dan geen openbare ver
gaderingen worden gehouden, noch in de
open lucht, noch in gebouwen en besloten
kringen, tenzij met vergunning der mili
taire autoriteiten. Eenzelfde vergunning is
dan noodig voor bijeenkomsten om zich
in den wapenhandel te oefenen.
Stand Wit 14 schijven op 23. 31. 32. 33.
34. 35. 37. 38. 39. 41. 43. 47 4?
en 49.
PROBLEEM No. 142.
Auteur; P. A. Nooy, Haarlem.
Ie Publicatie.
mm
i- tandZwart 12 schijven op G. 8. 9. 10
12. 14. 18. 19. 20. 23. 24 en 29.
Stand: Wit 13 schijven op 11. 23. 37
38. 39. 40. 41. 42. 43 47 4s
49 en 50.
PROBLEEM No. 143.
Aufeur: G. Roosloot, 'Oastricum.
lo Publicatie.
Verzoeke alle correspondentie deze ru
briek betreffende te zenden aan den
Duinredacteur P. J. van Dartelen, ftoos-
veldstraat 70, Haarlem.
PROBLEEM 141.
Auteur: P. A. Nooy, Haarlem.
Ie Publicatie.
Stand: Zwart 9 schijven op: 4. 5. 6.
9, 10. 13. 15. 18. 19 en dam op 25.
Stand: Wit 11 schijven op: 16. 21. 22.
26. 29. 31. 34. 38. 39. 44 en 48.
Voor allo problemen geldt. Wit speelt
en wint tenzij het tegendeel erbij wordt
vermeld.
Oplossingen worden gaarne binnen 8
dagen ingewacht.
CORRESPONDENTIE.
G. R, te O.: Dank voor probleem. Re
glement zal ik U zenden.
OPLOSSINGEN PROBLEMEN.
r-3
'W//V.
Stand Zwart 14 schijven op 7. 8. 10.
11. 13. 14. 17. "19. 21. 23. 24 25
26 en 30.
139. Wit 29-24. 38-33. 48-43. 47-41.
30-25. 35=11. 26=10. 31=4 en wint.
140 Wit. 37-31. 23-18. 33-29, 49=38.
32=5 en wint.
De heer JKunst Jbz. gaf van pro
bleem No. 140 de volgende eenvoudige
oplossing aan
Wit: 32-28. 39-34 23=3 of 5.
Wij ontvingen correcte oplossingen van
de heeren: W. J. A. Matla, W. J. Teu-
nisse, II. G. Teunisse, J. v'. Looy, P.
Mollema, J. W. v. Dartelen, J. Kunst
•Jbz. te Haarlem, H. Koelomeij te Vel-
seroord en G. Roosloot te Oastricum (al
leen No. 139.)
ONZE PROBLEMEN.
Met genoegen annonoeeren wij weer
eens eenige prabLmen van don heer P.
A. Nobij, de oplossingen zijn niet die i,
de standen doen aan een partijgedeelte
denken.
Het dcet ons stee's genoegen, proble-
misten, die nog niet bij o/<o lezers be
leend waren, in onze rubriek te intro-
dueeeren. Do heer Roosloot levert met
probleem No. 143 zeer aardig werk.
Wij houden ons voor meerdere com
posities aanbevolen.
Stille Omgang.
O, Kersten hart 1 Wat traegheit let u
dan
Des morgens vroegh te rennen, daer
dit Man,
Die zuivre dauw des offers, zoo geze-
n gent>
U in den inont en op de lippen regent,
Zoo blank als sneeuw, van 't hcerlijck
paradijs
Wat hoop van staet, gebouwt op smel-
tende ijs,
Wat zucht tot gout, wat vleierij van
pluimen
Betovren u dien zegen te verzuimen
Dien outeroegst dat offerooft die
vrucht,
Voor elck gequeeckt in Serafijnsche
lucht
De Heilant, eens gehecht aen 't heil-
zaem teiken,
Begint van hier zijn vrucht u toe te
reiken.
Hier bloeit de boom des levens dag aen
dagh.
Hier rust de ziel van 't ijdele bejagh.
Hier toomt de geest het vleesch zijn
dartelheden.
Hier antwoort Godt op zuchten en
febeden.
er noot.
Hier leeft het hart in troosthier sterft
de dood.
Hier geeft u Godt den voorsmaeck van
't onsterfiijck,
Oock van zich zelf, door 't offeren
verwerflijck.
Uit Vondel'8 Altaergeheimenissen.
Wellicht ga ik in herhalingen treden.
Want reeds verscheidene malen mocht
ik hier gewagen van dien heerlijken
tocht.
En hij is altijd hetzelfde
Maar toen bedacht ik weerKan men
ooit genoeg herhalen de zoete schoonheid,
de diepe, innerlijke ontroering, ons gege
ven bij en door den „Ommegang
Is hij niet altijd nieuw, die lange weg,
zoo zwaar en toch zoo licht
Wie zegt daar dat ik overdrijf Dat ik
dweeperig doe misschien
Dat kan geen ander zijn, dan de man,
die nooit den omgang heeft meegemaakt..
Want al de meer dan duizend anderen,
die in telkens groeiend getal optrekken
naar de Heilige Stede, zullen er de ge
tuigen van willen zijn, dat voor het
geloovige hart niet spoedig een grootere,
hoogere zielsverheffing zal zijn wegge-
'egd
En dat is het ook, wat telken jare dien
moeilijken gang zoo blij maakt.... wat
telken jare het aantal meetrekkenden
doet toenemen.... wat telken jare in
hen doet groeien het schier kinderlijk
verlangen, opnieuw op te gaan naar de
plek, waar Jezus zijn waarachtige tegen
woordigheid in het Tabernakel aan heel
heLvolk heeft doen kennen.
u,n Zijn wil was het niet, dat toen nog
ontelbaren het wonderbare geheim van
Zijn almacht en iiefde in hun donkere
hardnekkigheid niet wilden aanvaarden.
Dat door die verdere eeuwen heen die
hardnekkigheid bleef voortduren....
zocht naar nieuwen aanhangmach
teloos vorschtewroetteleer
stellingen opwierpom dat groote
mysterie te verdringen te loochenen
Maar elke nieuwe jaarkring bracht
grootere scharen wakkere mannen van
levend, altijd jeugdig geloof, die openlijk
en onbevreesd, van alle windstreken
kwamen optrekken naar die heilige plaats,
om, al die duisterlingen ten spijt, aan
Hem te gaan zeggen :„Wij, en onze
millioenen broeders en zusters, wij ge-
looven in U, wij getuigen voor U, wij
beminnen U, en deze uren van al zwaar
deren tred zijn niets dan een weinig stof
in vergelijking met Uw groote, nooit
volprezen liefde."
En in iederen terugkeerenden omgang
nacht is hun getal grooter.. want die
ééns den stoet hebben vergezeld doen
het wéér en zeggen aan anderen :„Gaat
mee, want het is schooner dan ge kunt
denken."
Daar gaat weer de drom van nachte
lijke bedevaartgangers.... groepsge
wijze veriaten ze het Godshuis, waar ze
zich verzamelden voor de afvaart..'.,
waar ze bemoedigd werden en gezegend
door Hem, die hen in Zijn Alomtegen
woordigheid gaat verwachten in de
Mirakel-stad, waar zoo schril contras
teert het warme, godsdienstige leven, en
het ongeloof met zijn ongebreidelde harts
tocht naar lagere ievensgenieting
Daar trekt uit de massa, die broederlijk
één, zonder te letten op verschil in rang
en stand, dezen nacht gekozen heeft, om
biddend,zingend, nu smeekend, dan jube
lend en lofprijzend; den Heiland tegemoet
te snellen.
Velen staan aan den weg, om hen een
stille afscheidsgroet te brengen.... of..
Ja, ook anderendiewant
wat inoet hij daar Wat mbet hij hier
doen
Waarom staat ie daar op dien hoek met
nog 'n paar van zijn soort
Man, wat doe jij hier En waarom die
grijns om je bleeke kaken
Onwetendheid of domme spot kan het
niet zijn.want 'n jaar of zes geleden
ben je zelf ook nog mee geweest.... in
onze groep liep je.... weet je dat niet
meer Je heldere stein vol jonge kracht
en Roornsche blijdschap klonk boven ons
allen uit. Dat moet je nog weten
Waarom sta je dan hier Hebben je
vrienden 't je gevraagd? Ja, want je
legt het hun uit en je grijnsten zij
lachen mee
Is 't met jou dan zóóver gekomen
Moest dat er óók nog bij
Neen, ik wist wel dat je er zoo een ge
worden was van de zoogenaamde vrije
gedachte.maar dat je zóó'n ellen
deling geworden was.
Ja, dat ben je, waht waarom anders die
vieze lach Is al je schaamtegevoel weg
Is daar niets, geen schijn van overge
bleven
Ga weg, man, of lach tenminste niet..
Waarom maak je dien aftocht bitter?
Maar neen, dat kan je niet.... dat
kan jij nooit, nietig, 'bedorven stuk
inensch.... want de mannen gaan je
ongestoord voorbijze letten niet
eens op je
Maar dat je hier zou komen, juist nu,
om te lachen.dat had ik nooit van je
gedacht.
Of is die lach 'n masker 'n Masker,
dat bedekken moet je angst.je ruste-
looze knaging Hebben oude herinnerin
gen j'e hier heen getrokken Is die grijns
op je dor gelaat niet natuurlijk Ge
dwongen 't is te hopen voor je....
Want ja, je kunt het niet vergeten zijn,
dat je zes jaar geleden hetzelfde voelde.
of was dat menschelijk 'opzicht Wilde
je je groot houden voor je Roonische
vriend? Ik geloof het niet.... je was
een der eersten in de rijen der Katholieke
actie
Zes jaarBemerk je niet hoe vliegend
snel die zes simpele jaartjes zijn voorbij
gegaan Is 't niet precies alsof 't maar
heel kort is geleden Voel je niet hoe
gauw dus je kleine brokje leven aan 't
einde zal zijn En je hebt toch geleerd
van je brave ouders, die al zoo lang om
je treuren dat daar 'n eeuwigheid op
volgt, waarin je onsterfelijke ziel zal
worden opgenomen
Dat geloof je niet meerzeg je
Zeg 't honderdmaalEn nog eens
honderd maalDuizend maal zeg ik je
terug, dat je 't liegtLiegtLiegt 1 Dat
je wel beter weetWant niet uit „over
tuiging" heb je je geloof dien trap gege
ven.... maar otn de vrouw waarmee je
in doodzonde leeft.... de liefde voor
haar stelde je boven de iiefde voor je
G?fd en Zaligmaker.
Nooit bedacht hoe 'n ontzettend ver
schil er is tusschen dat kleine endje
leven van schijngeluk en 't oneindige
daarna Nooit bedacht hoe 'n ontzettend
verschil er is tusschen dat eene oneindige
en dat andere Neen, want dan hadt je
't niet gedaan.
Maar waarom kom je hier?
Ga weg en iach niet
Laat die mannen gaan
Laat ze gaan, zeg ik jeZe gaan bid
den. stoor hen niet
Stoor hen niet, ellendeling, want daar
heb jij allerminst bet recht toe.... je
weet wat je doet en dat is 't ergste.
Stoor hen niet, lafaard.... ze gaan
bidden.... ook voor jou..., ook voor
jou, hoor je Dat kan je hen niet be
lettenen 't geeft je niets of je die
gebeden versmaadt.... ze bidden voor
de bekeering van geheel Nederland....
Ook voor jou vragen ze barmhartig
heidbarmhartigheid aan Hem, Die
ook voor jou 'n uitgebloed lichaam aan 't
kruisblok achterliet, nadat Hij de Zijnen
geschonken had Z'n eigen vleesch en
bloed.... en die zielespijs beloofde aan
alien, die tot Hem komen zouden tot
aan het einde der dagen
Lach niet, menscliwant bij je
machteloozen strijd tegen den onver-
biddelijken dood zal die lach je weer in
de ooren klinken, ontzettend, angstaan
jagend, als de satanslach der eeuwige
vervloeking.
In den donkeren winternacht gaan ze
voort.in dof gedreun van den massa-
stap, die zich vermengt met het dragende
geiuid der biddende stemmen..
En de blijde, zonnige lach van het
kinderlijk geioovende hart maakt dat
de tocht geen enkele te zwaar wordt
De gezangen doorklieven het nachte
lijk duister.snellen vooruit naar de
plek, waar de Godmcnsch wacht
kondigen aan de komst der trouwe zonen
van de Moeder, de heilige Kerk, Die
juicht en jubelt, om het groote, openbare
eerherstel voor den smaad van veel
anderen, dag aan dag.».
Die heilige nacht doet Haar zoo goed.,
en verzacht Haar zoo veel.
„Paree Domine, paree populo tuo.
O. N.
i
