i
in het gezicht van
den strijd.
EERSTE BLAD
STADSNIEUWS.
D AMI AATJES
WOENSDAG 17 MEI
45ste JAARGANG No. 14144
PER KWARTAAL 3.25
PER WEEK 0.25
FRANCO PER POST PER KWART. BIJ VOORUITBETALING f 3.57'/^
NASSAULAAN 49, HAARLEM. TELEFOON 1426, 2741 EN 1748.
POSTREKENING No. 5970.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Nog een korte spanne tijds en het
Nederlandsche volk staat voor den
politieken veldslag.
Als van ouds hadden wij verhoopt,
dat, ondanks alle verdeeldheid oin
ons heen en ten spiit daarvan, de
Kath. Staatspartij zoii staan met een
eenheidsfront.
Het heeft niet aldus mogen zijn.
De nauwte welke overal "rauwte
brengt, werkte ook in onze gelederen.
Krachtens haar samenstelling
was de Katli. partij een ware volks
partij, immers in haar verband von
den rijken en armen plaats.
Dat de partij schier altijd een goede
en gelukkige politiek volgde bleek
o.rn. zeker uit het feit, dat de eene
groep tegenstanders haar reactionair
noemde, de andere groep haar te
democratisch heette.
Men kon dit reeds beschouwen als
een goede aanwijzing dat zij het juiste
midden wtët te houden, krachtens de
historie een vrij juiste aanwijzing
voor het houden van het goede spoor.
Het schijnt ons vooral in de laatste
tijden te veel voor den wind te zijn
gegaan en daarom moest blijkbaar ter
beteugeling van overmoedigheid, te
rugslag komen.
Men is van uit de Haarlemsche
veste begonnen met een actie over de
richting in de politiek.
Wij "zijn overtuigd dat deze actie
met de beste bedoelingen werd on
dernomen. Dit verschijnsel was in
z'di ook niet nieuw in de Kath. partij.
Voor een zestal jaren terug hadden
wij een actie op deze actie gelijkende,
ook in haar wezen over de richting
in de politiek, maar gesteld in pre
cies tegenover gestelde richting. („Ons
politiek Recht,v)
Die actie was toen ter tijd evenmin
bedoeld om eenige scheuring te bren
gen in de Kath. eenheid en zij heeft
er gelukkig ook niet ijte geleid.
Bij de tegenwoordige actie zullen
ongetwijfeld dezelfde bedoelingen heb
ben voorgezeten, maar is helaas, on
danks de aanvoerders, de uitslag an
ders geweest.
Men moge hieruit in al onze krin
gen leeren, hetgeen aan ons eens werd
geschreven door een priester met heel
veel ondervinding, „men heeft het
Politieke beest eerder los gemaakt
lan weer vast gebonden."
Trouwens, hoe het ook zij, er is
thans een groep katholieken, die zich
in een afzonderlijke partij gegroepeerd
hebben.
Waar de zaken aldus staan, en de
strijd in het zicht is, geeft het niet
treurend bij de verloren eenheid ne
der te ga,in zittenwij achten het
veel en veel beter de kiezers te helpen
bij het zoeken van hun weg.
Ook voor de katholieke kiezers is
dit van het grootste belang.
Een van de aangevoerde oppositie
argumenten, wij zouden kunnen zeg
gen het argument, is wel het navol
gende „Ook de Kath. partij, ook
zelfs dgze rechtsche Regeering, heeft
zich laten dringen naar een politiekvan
eenzijdigheid."
Zii zouden te veel hebben gelet op
en gedaan voor de economisch zwak
keren en daardoor de positie van an
dere groepen als vanzelf sprekend
hebben benadeeld.
Het is in en bij deze zaken altijd
maar de vraag, of men niet te veel
generaliseert en wel voldoende on
derscheidt.
Daar zijn er geweest onder, laten
wij ze eens noemen de meest geavan
ceerde katholieken, welke inderdaad
allicht te veel hebben gedaan aan wat
men noemt, doordrijverij.
Maar men vergete dan evenmin
dat daartegenover zeker een gelijke
hoeveelheid anderen staat, laten wij
ze eens noemen de minst geavan
ceerden, welke in de tegenovergestel
de richting zeker niet minder hebben
gewerkt."
Het ergste van die actie is, naar
wijze van zien, altijd geweest,
de, manier waarop deze werkzaamhe-
de" niet zelden werden ontplooid.
Een mug werd vaak opgeblazen
tot ien olifant, een strijd van personen
°nderling, soms op den rug der be
weging gevoerd, om te konten tot
begeerde doeleinden, werd als Iets
Wereldschokkends voorgesteld.
Baarbij kwamen nog, boven dit
alles, de buitengewone moeilijke om
standigheden welke thans worden
doorgemaakt.
Malaise in industrie en handel,
Jegensiag op elk terrein, waardoor
beduidende vermindering van het
volks-inkomen en daardoor stijging
van percentages en bedragen der
belastingen.
»- Anderzijds uitgaven door Staat,
Provincie en gemeente in verhoogde
bedragen, eensdeels door de ten uit-
voerkoming van in vorige tijden ge
nomen besluiten, anderdeels door
moeilijk af te wenden noodzakelijk
heden en rechtvaardigheden, wijders
ook hierdoor de depriciatie van den
gulden.
Bij zulk een samenloop van om
standigheden is het gemakkelijker
een bond. van belastingbetalers of
iets dergelijks op te richten en te
zeggen hoe de positie zou moeten en
kunnen worden gered, dan aange
wezen te worden om het zelf te gaan
doen.
Maar hoe het ook moge zijn, de
positie is voor elke groep of voor elke
partij welke een oppositie-actie voert,
buitengewoon gunstig.
Als men maar durft te beloven,
dat men zal zorgen voor daling van
de belastingen en daarnaast opmerkt,
dat de regeeringspartijen te roijaal
zijn geweest, heeft men, niet door
overtuiging of overreding, maar omdat
ieder dit natuurlijk gaarne wil, ze
ker bij vele oppervlakkigen reeds
een voorsprong.
Maar ieder, die eens de moeite
wilde en kon doen om samen te voe
gen de werkzaamheden van Regee
ring en Kath. partij, zou spoedig tot
de overtuiging moeten komen, dat
beiden niet zelden tegenover boven
matige verlangens stelling hebben
moeten nemen en daarvoor menig
verwijt hebben moeten accepteeren.
Het gaat daarom naar onze mee
ning ook veel te ver, en het is voor
ons gevoel opdegrensvan'tonbehoor-
!ijkeaf(om geen sterker woord te ge>
bruiken) als sommigen van de nieuwe
partijmannen de Kath. partij of de
Regeering gaan vereenzelvigen met
de een of andere minder gelukkige
uitlating of opmerking van deze of
gene.
Het moge al waar zijn, dat er in
het oude leger eenige ijverigen zijn
geweest, met meer en minder invloed,
welke zeker wat te hard of te zacht
van stapel zijn geloopen, zij werden
toch in de Kath. Staatspartij en door
de Regeering voldoende in evenwicht
gehouden.
Het is ons dan ook schier onbegrij
pelijk hoe er personen waren te vinden
welke de verantwoording voor den ge-
danen stap op zich durfden nemen.
Zij zullen van de te stellen daden
geen pleizier beleven en aan de Kath
Staatspartij en hare eenheid vee'
schade toebrengen.
Hunne daad is, vooral in het gezicht
van den strijd, een daad van groote
verantwoordelijkheid.
's B. M. KRIJGSMAN.
AGENDA 18 MËI
ADVERTENTIËN 35 CENTS PER REGEL.
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
Openstelling van de Duinen voor
het Pupliek-
J. J. WEBER ZOON.
Koningstraat 10 Haarlem.
Opticiens Fabrikanten.
Telegrafisch Weerbericht.
HAARLE
OURANT
DE ABONNEMENTSPRIJS BEDRAAGT VOOR HAARLEMEN AGENTSCHAPPEN:
BUREAUX:
De goedkoopste weelde voor ieder-
een is FRANKEN'S MEIKBBOOD.
Sociëteit St. Bavo. Smedenpatroons, 8
uur. Kruisverbond, 8 uur. Wo-
ningbouwvereeivigting St. Bavo 8 uur.
Grossiersveroenaging, 8 uur. Ledenver
gadering Overheidspersoneel, 8 uur.
Sociëteit Vereeniging. Buitengewoon
concert, 8 uur.
Groote Kerk. Orgelbespeling van half 8
tot half 9.
Bisschoppelijk Museum. Jansstraat. Da
gelijks, uitgenomen Zaterdag,—Zon- en
feestdagen toegankelijk.
R. K. Leeszaal en Uitleenbibtiotheek. l'
Jansstraat 49. Dagelijks geopend van
10 uur lot half t, van 2—5 en van 7—10
uur, behalve des Maandagsoohteods en
Zon- en feestdagen.
R. K. Arbeidsbeurs voor mannen. Ged.
Oude Gracht 39. Alle werkdagen
voorna, van 912 uur, nam. van 25
uur. Zaterdags alleen van 912 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor vrouwen. Klei
ne Houtweg 13. Alle werfidagen,
voorna, van 1012 uur, nam. van 24
en van 89 uur.
■St. Elisabeth's Vereeniging. Jansstraat
49. Van 12 uur aanvraag om verster
kende middelen voor arme zieken der
S. E. V.
R. K. Huishoudschool. Kleine Houtweg
14, Spreekuur Maandag 21 uur,
Donderdag van 1012 uur.
Pand 1. Herijk van maten en gewichten
Van 912 uur voor Rollandstraat, Wal
deck -Pyrmontstr., Eendrachtstraat, Zijl
vest en Zijlsingel: van 14 uur Voor
zorgstraat, Jan Nie u werah u ijzen s t raat
Oranjestraat.
Hamlet.
Maandag 22 Mei komt Bduard Verkade
in de Stadsschouwburg Hamlet" opvoe
ren. De plaatsbespreking begint vanaf Vrij
dag.
Groepenwedstrljd Haarlemsche Jacht
club.
Na hel 'bezoek dat enkel'. Haarlemsche
zeilers het vorig jaar brachten aan de En-
gel'sche wateren, toen de Oranje II op de
Ryde eenige wedstrijden zeilde, heeft het
bestuur van do Haarlemsche Jachtclub, dat
het vorige jaar liet initiatief nam tot de
goedgeslaagde groepenwedstrijden tegen de
Zaaitlanrlsche en de Kaag, het plan opge
vat om ook tegen Engel sche jollen zei Iers
eenige wedstrijden te orgamseeren. Deze
wedstrijden zullen nu Zaterdag 20 en Zon
dag 21 Mei a.s. plaats hebben, ter gelegen
heid van de internationale zeilwedstrijden,
die de H. J. C. op het Buiten Spaarne
houdt. Voor de H. J. C. komen uit de
heeren M. van Breemen, J. Hin, P. Blan
kevoort, A. v. Dokkum, A. C. Stoel en J.
Sarlet.
Als tegenstanders krijgen dezen zes zei
lers van de Burnham Jachtclub, die zullen
uitkomen in Nederlandsche jollen, welke
echter voorzien zullen worden van Engel-
sche zeilers.
Wij wijzen er op, dat het nummer jol-
lenzeilen wel tot het belangrijkste behoort
van het tweedaagsche zeilprogramma van
de H. .J. C. en dat het publiek in de gele
genheid is de wedstrijden van de Spaarne-
oevers te volgen.
De Engelschen arriveeren Vrijdag a.s. te
Haarlem. Dien avond organiseert de H. J.
C. een bijeenkomst in Hotel Lion d'Or, ten
einde de zeilers gelegenheid te geven met
elkander kennis te maken.
Middenstandsbank.
Aan de vergadering van aandeelhou
ders der Middenstandsbank alhier zal
worden voorgesteld een dividend van 7
pCt. uit te keeren.
Tevens zal worden voorgesteld, het be
drijf te vereenigen met dat van de Alg.
Centrale Bankvereeniging voor. den Mid
denstand te Amsterdam.
Collecte.
De Burgemeester van Haarlem brengt
ter kennis, dat op Woensdag 24 Mei 1922,
binnen deze gemeente zal worden gehou
den de Collecte ten behoeve van het
„Fonds tot ondersteuning van Invaliden
van Land- en Zeemacht" en beveelt die
collecte aan in de milddadigheid der in
gezetenen.
Met nadruk wordt er op gewezen, dat
de opvatting van hen, die de roeping van
het fonds niet kennen en dit fonds be
schouwen als eene soort van armenbe
deeling voor oud-militairen, geheel on
juist is. Geen aalmoes wordt den gewe
zen krijgsman gegeven, maar eene jaar-
lijksche gratificatie nevens militair pen
sioen of gagement, door de natie aan den
oud-soldaat aangeboden als een stoffelijk
blijk van waardeering zijner diensten, als
een gepaste hulde voor hen, die haar
heeft verdiend.
Eene ruime opbrengst der jaarlijksche
collecte is tot aanvulling van dit fonds
zeer noodig, omdat het daardoor alleen
mogelijk zal zijn óm óf nieuwe catego
rieën van deelgerechtigden te vórmen óf
wel de voorwaarden van opneming in de
bestaande categorieën te vergemakkelij
ken, want dikwijls komt de pijnlijke nood
zakelijkheid voor, dat niet kan worden
voldaan aan aanvragen van verdienstelij
ke oud-militairen, omdat de voorwaar
den van opneming in het" fonds zoo moei
lijk zijn gemaakt.
Bezuiniging in de gemeentelijke huis
houding.
Men meldt ons:
Gisteravond had in het gebouw St. Ba
vo eene gemeenschappelijke vergadering
plaats van de Besturen der Afd. Haarlem
van den Centralen Nederlandschen Amb-
tenaarsbond, den Algemeen Ned. Christ.
Ambtenaarsbond en de Algemeene R.-K
Ambtenaarsvereenigiftg, teneinde eene
bespreking te houden over de vraag van
den Voorzitter van de Centrale Commis
sie van Overleg, gedaan in de vergade
ring van die Commissie 'van 8 Mei j.l.» om
als organisaties met de directeuren samen
te werken om te komen tot een zoo groot
mogelijke bezuiniging.
De Besturen van genoemde organisaties
besloten unaniem aan het verzoek van
den Voorzitter te voldoen.
De besprekingen zullen ook met de
Werklieden-organisaties worden voort
gezet.
Vervolg-Onderwijs. (Vroeger Herhalipgs-
onderwijs.)
De Burgemeester van Haarlem maakt
bekend: dat van 1 September a.s. tot
en met April 1923 van gemeentewege
gelegenheid wordt gegeven tot het onb-
vangen van vervolg-onderwijs, en wel m
afzonderlijke klassen zoowel voor de jon
gens als voor de meisjes, op Maandag-^
Dinsdag-, Donderdag- en Vrijdagavond
van 6 tot 8 uur;
dat de aangifte tot deelneming kan
geschieden op Donderdag 18, Vrijdag 19>
Maandag 22 en Dinsdag 23 M»i a.s.
des avonds van 7 tot 8 uur bij de
Hoofden van de vervolgcursussen:
a. in het gebouw der School aan de
Parklaan No. 108; en
b. in het gebouw der School aan de
Tempeliersstraat No. 1;
dat bij die aangifte moeten worden
overgelegd: een geboortebewijs en oen
bewijs van koepok-inenting.
Nog een nieuwe vereeniging.
De hoofden van scholen alhier hebben
een ambtelijke vereeniging opgericht. Dit
heeft niets uitstaande met de vereeniging
van hoofden van scholen in Nederland.
Tot voorzitter is gekozen de heer E.
ten Broeko alhier.
Eindexamen Handelsschool.
Het eindexamen zal Donderdagavond
a.s. met een openbare les in het ge
bouw Sint Bavo geëindigd zijn.
Na afloop zal de plechtige uitreiking
der diploma's plaats hebben.
Haarlemsche Bankvereeniging.
In de 16 Mei j.l. gehouden Algemeene
Vergadering van aandeelhouders werden
de Balans en Winst- en Verliesrekening
goedgekemvl
De heer Jhr. F". W. van Styrurn werd
als Commissaris herkozen, terwijl verder
de heeren J. Simonsz te Overveen, oud
voorzitter der Comissio van Admissie van
de Credietvereeniging van De Twentsche
Bank, en Herbert Cremer te Haar
lem, directeur der Deli Maatschappij, tot
Commissarissen werden benoemd.
Lijst van onbestelbare Brieven en Brief
kaarten van welke de afzenders onbe
kend zijn.
Terug ontvangen in de eerste helft
van de maand Mei 1922 ten kantore
te Haarlem.
Onbekende binnenlandsche brieven:
Bureel Algem. Handelsblad, Mej. M.
Bals, beiden AmsterdamBoekhandel
Bladergroen 555. JBloemendaal -.Mej. Jo
jfllom, Boasson W, Breemhaar, Mej. T.
Goedhart allen Amsterdam; A. B. Groen,
Botterdam; Haagsche J?cst, Haag; L.
Hinlopen, Bussum: K. Klugt, IJmuiden;
Mej. O. de Krijger, ZaandamDora Klau
wers, HaarlemDe Leidsche Courant,
Leiden; Mej. A. J. v. d. Meer, Haar
lem; Mej. A. Meerberg, Ter Neuzen;
Bieruiua Oosting, HeemstedeMevr. Op
stellen, Beek- Nellie Perk. Haag; De
Peusodent Company, Amsterdam; Fa.
Pluim, Amsterdam; O. Polak Czn., Gro
ningen M. Schaap, A'damT. Schaap
Haarlem; A. F. Smit, G. Smits, beiden
Schoten; Mevr. v. Sijthof, Beek; A. P.
Staalman, Amsterdam; H. Slips, Hilver
sum; Dir. Technische Bedrijven der Ge
meente Apeldoorn Bertha v. Tienen, Ze
venaar; Diena v. Velzen, Katwijk a. Zee;
Mej. v. Voort, Ede; Mej. J. Wiebuskost
Amsterdam; Familie Wittebrood, Hilver
sum; 6'48 Huis v. Bewaring Amster
dam.
Onbekende binnenlandsche brio Ik aar ten
M. Bell, Haarlem; A. Burgen, Am
sterdam; F. Brossois, Haarlem; J. Oor
des, Amsterdam; H. v. Dam, B.
Dooijeweert, Zetten; Gilda, J. Hu-
delers, Assen; F. Hameleau, Haarlem;
S. Verhamme, Amsterdam; J. Herre-
bout, Axel; J. v. Herwaarden, Leiden;
Olara Heijnaam, Arnhem; L. Heusmann,
N. A. G. Jansen, beiden Amsterdam
Pauw de Jongh, Schoten; O, Kammeijer,
Haarlem; L. Kesjen, Amsterdam; Knie-
fall, Haarlem - J. Koonenbrack, Amster
dam; Fam. Korsilin. A'dam; H. Kraan,
ZeistMarietje v. d. Kroft, Schoten
Het Leven, Amsterdam; A. G. v. Lu
nenburg; A'damTh. Marsma, HaagjCa-
to Mesman, N.-Vennep; Opr. Haarl. Crt.
Mej. Pol-Heertjes, beiden Haarlem; J.
Poppelsdorf, Amsterdam; H. Prins, Wa
tergraafsmeer; J. Schaatsenburg 3 stuks
Amsterdam; Nelly van Schagen, Tilburg;
O. M. Schnaar, Leeuwarden; Jo Scholte,
Haarlem; J. M. J. Scholten, Haarlem;
Jo Schol ten, Haarlem-. H. Siemmeling,
Utrecht; B. Smits, Ermelö; G. Sprank,
Velsen; Mevr. Stolp, Amsterdam; H. A.
Vis, Haag; Nico Vernout Egmond aan
ZeeH. Voerman, Egmond aan Zee
L. v. d. Waag, H. v. d. Wal, P, Wiers-
ma, allen Amsterdam; Lena do Wolf,
Hillegom; Zuil, Meije; onleesbaar, Haag;
4 briefkaarten zonder adres.
Onbekende buitenlandsche brieven:
L. van Gelder, BerlinThomas de
Jongh, Ohio; O. P. K. Arp-Kesper, Neu-
chatelKlimbre v. Niel, BerlinJOben-
burg, Frankfort; Mej. W. v. Winsen,
Canada; J. Woutenburg, Missoula Mont.
Onbekende buitenlandsche briefkaarten
A. Banoff, onleesbaar; G. Fritza,Neüss;
M. Girirre, New-York; J. Krabbendam,
OeijnhausenMevr. Lefebre, ParijsH.
O. Louwierse, Wiesbaden; Wed. A. Mor-
selman, Weltevreden; Helen v. Bechte-
ren, Paris; N. Wentholt, Eisenach.
Stukken met port belast.
Kath. Illustratie, Gem. Electriciteits-
bedrijven, Haarlem's Dagblad 3 stuks, P.
F. Hartendorff, N. Haarl. Courant al
len te Haarlem- O. polak Czn., Gronin
gen; Bouma Ca, Amsterdam; B. Schmit,
E. v. Velsen, beiden Haarlem; A. Zan-
stra, Amsterdam; H. Otto, Haarlem;
Schoonbrood, Liege.
M. T. S. en Ambachtsschool.
Zaterdag bestond voor belangstellenden
gelegenheid, de nieuwe gebouwen der M-
T. S. en Ambachtsschool te bezichtigen.
Van deze gelegenheid is door zeer velen
gebruik gemaakt.
Ontwapening.
Gisterenavond werd de tweede cursus
avond gehouden voor de R. K. Propagan-
daclub te Haarlem.
Om precies kwart over achten laat Mr-
Bomans den voorzittershamer vallen en
spreekt er z'n groote vreugde over uit-
dat de opkomst wederom aan de ver
wachting beantwoordt. De zaal is weer
geheel gevuld. Als zóó weer het vuur in
de harten der propagandisten herleeft-
dan gaan we wederom met nieuwen
moed de verkiezing tegemoet.
De heer De Lobel het woord verkrij
gende wil de menschen, die voor afschaf
fing van leger en van oorlog zijn, in drie
soorten verdeelen, vooreerst de gevoels-
menschen, ten tweede, de volksverlak
kers, ten derde zij, die zich door hun ver
stand laten leiden. De gevoelsmenschen
beweren den oorlog te zullen onmogelijk
maken door de Regeering op te ruimen-
waaronder zij verstaan: door van regee-
ring te veranderen. Maar een republikeln-
sche of een socialistische regeering maak'
óók oorlog, zegt spreker. Door het leger
af te schaffen, doch landen zonder leger-
zagen wij in korten tijd een leger uit den
grond stampen. Door het vaderland af to
«-chaffen, doch ook dat gaat niet, wan*
juist in de ure des gevaars voelt ieder
een, dat hij een vaderland heeft. Door het
bezit af te schaffen, doch ook dat is
dwaasheid, want men kan om honderd
andere redenen oorlog voeren, zooals de
Geschiedenis leert. Men kan óók oorlog
voeren om het bezit van vrouwen, om
aan nationalen trots te voldoen, om „één
taal, één volk," om zijn wraakgevoelens
te bevredigen, enz.
Het leger zal men kunnen afschaffeo
en de oorlog zal niet meer uitbreken-
als een sterk rechtsgevoel ontwikkeld is.
en de menschen zich door zedelijk-gods-
dienstige beginselen zullen laten leiden.
Tot de „volksverlakkers" rekent spre
ker hen, die als het er op aan komt druk
aan de militaire actie's meedoen, en in
verkiezingsdagen, om stemmen te win
nen, eiken vorm van landsverdediging be
lachelijk maken. Zoo waren de socialis
ten in 1914 vurige vaderlanders. Overal
stemden zij voor de credieten, die onmis
baar zijn voor het oorlogvoeren. Overal
kwamen de socialisten op, om in het le
ger dienst te nemen, de Internationale
viel als een kaartenhuis in elkaar, overal
plaatsten de socialisten zich achter hun
vaderlandsche regeeringen.... En nu
wordt weer, de leuze aangeheven: Wii
zullen den oorlog ónmogelijk maken door
te staken en het werk neer te leggen, als
de oorlog uitbreekt. Maar, als dat ernst
is, moeten ze vandaag nog ontslag ne
men, als arbeiders en opzichters in de
amunitie-fabrieken.
Hoe denken wij, Katholieken, over oor
log en leger. Altijd bidden wij: Van pest-
hongersnood en oorlog, verlos ons Heer-
altijd is de oorlog in zichzelf een zee van
ellende, maar niet altijd is een oorlog on
vermijdelijk.
Als een volk zijn bestaan moet verdedi
gen en er geen internationale politie is
om het recht te beschermen, dan moet
het bedreigde volk zichzelf recht ver
schaffen. Spreker gaat na, welke punten
een oorlog tot een geoorloofden kunnen
maken, alhoewel iedere oorlog in zich
zelf verwerpelijk is.
Onze Kerk deed in den loop der eeu
wen steeds haar uiterste best om den
oorlog te voorkomen. De Pausen en Bis
schoppen waren echte vredestichters.
Spreker toont dat aan voor de laatst ge
leefd hebbende Opperherders, wier be
moeiingen nog versch in het geheugen
liggen. Een heele avond, zegt spreker zou
er te Vullen zijn met het onderwerp: Waf
deden de Pausen voor den vrede.
Wadr de oorlog niet altijd vermijdelijk
was, streefde de kerk naar beperking en
naar verzachting van den strijd. Een en
kel - woord wijdt spreker aan den
Godsvrede, die zooVeel bijdroeg
tót het doen eindigen der burgeroorlogen
en familietwisten. Ook de anti-müitairis-
tische werking van „De Derde Orde"
van Franciscus was van groote beteeke-
nis in vroeger dagenEveneens vindt
het latere volkenrecht in dien Godsvrede
zijn beginsel en oorsprong.
Hel ideaal van onze Kerk was en is
de internationale, doch geleidelijke en
gelijktijdige ontwapening en daar bij de
arbitrage of het opperste scheidsgerecht
met dwingende macht.
Ons Nederlandsche volk is nie! militai-
ristisch en onze Regeering deed al veel
om de lasten te verminderen. Denk maar
eens aan het opruimen der kazernes door
het instellen van het instituut der voor
oefeningen. In andere landen, óók waar
de socialisten regeeren, zijn de kazerne»'
vol. Bij ons zijn ze leeg.
Het klassenstrijd-beginsel der socialis
ten voert tot den volkeren oorlog; het
Christelijk beginsel predikt de naasten
liefde en daardoor den vrede.
De heer Michieisen, voorzitter der R.K.
Kiesvereeniging dankt met een gevoelvol
woord voor de heldere en sterk gedocu
menteerde rede van den heer De Lobel-
en wil de vergadering opwekken vertrou
wen te hebben in de Leiders der Katho
lieke Staatspartij.
Op treffende wijze brengt de heer Ma-
chielsen de woorden over van Mgr. No-
lens, Zaterdag te Utrecht gesproken en
daar met zooveel geestdrift en instemming:
aangehoord. Vertrouwen en eensgezind
heid is noodig voor behoud van partij en
tot heil van land en volk. (Donderend
applaus)
A.s. Dinsdag om kwart over achten zal
de heer De Lobel zijn derde les geven en
wel over Socialisatie of Solidariteit, een
onderwerp óók van het grootste belang
voor de Middenstanders, die dan ook in
grooten getale verwacht worrden.
Carel F. L. de Wild f.
Beeds gisteren meldden wij het over
lijden van den beer 0. L. de Wild.
Men schrijft aan de „Msb.":
Uit Larchïnont (New-York )komt het
bericht van het overlijden van den be
kenden Hollandschen kunstkenner en
restaurateur Garel de Wild. Zijn heen
gaan beteekent een groot verlies.
Geboren in Kessel (Limburg) den
26 Augustus 1870, kwam hij reeds op
jeugdigen leeftijd in den kunsthandel;
in 1883 werd hij jongste bediende h»
de firma Gonpii (directeur de heer Ter-
steeg in welken kunsthandel bij kennis
maakte met de grootmeesters der Haag
sche School. Bovendien ging hij 's-avonds
naar de Academie om teekenles te ne
men. Al spoedig ging hij zelf ook
schilderen.
Toch is er van schilderen niet zooveel
gekomen, al8 de Wild zelf wel ge-
wenscht had, omdat hij zich al spoe
dig op het restaureeren van schilderijen
ging toeleggen.
.Hij bereikte daarmee in betrekkelijk
korten tijd zulke opvallende resultaten,
dat de opdrachten hem 'an alle kan
ten toestroomden. Hi> geheel in
rim vak on. bezocht eer. „'senen fKei-
gerljik Museum), daarna Berlijn, waar
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
het voorstel van B. en W., strekkende tot
een beperkte uitbreiding van de openstel
ling van de terreinen der Amsterdamsche
waterleiding voor het publiek aangeno
men.
De toestand wordt zóó, dat seizoen
kaarten voor 5 personen 4/5 beschik
baar worrden gesteld, en dagkaarten
voor een dubbeltje. Verder nog introduc
ties voor schoolkinderen, om onder lei
ding van onderwijzers te „botaniseeren."
Loopt het op die manier te druk, dan
wordt de regeling ingetrokken.
De Amsterdamsche raadsleden, die van
meening waren, dat van deze wandeL
plaatsen meer Haarlemmers, Aerdenhou-
ters, Bloemendalers en 'Heemstedenaren
zullen profiteeren dan Amsterdammers,
konden wel eens gelijk hebben.
Voor de Amsterdammers zijn de dui
nen der Amsterdamsche waterleiding wel
wat ver en wie van hen uitgaat dezen
kant heen, gaat in den regel liever naar
Zandvoort. Maar dat neemt niet weg dat
de Haarlemmers zich toch ook wel ver
heugen mogen over een mooi brokje na
tuur (een der mooiste stukjes naar des
kundigen beweren) in hun omgeving, dat
voor het publiek wordt opengesteld.
In de laatste jaren zijn voor en na al
zooveel wandelplaatsen aan den publie-
ken toegang onttrokken, dat deze aan
winst velen verheugen zal.
- Moge het pessimisme van vele Amster
damsche raadsleden, die ruineering van
het duinterrein vreezen, nu eens niet be
waarheid wordent
Barometerstand 760. Neiging achteruit.
OPGAVE VAN:
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut te De BildL
Naar waarnemingen verricht in den
morgen van 17 Mei 1922.
Hoogste barometerstand 763,9 m.M. te
Toulon.
Laagste barometerstand 747A m.M. te
Stornoway.
Varwadhting van den avond van 17 tot
den avond van 18 Mei: Meest matige zui
delijke tot zuid-westelijke wind, zwaarbe
wolkt of betrokken met tijlelijke opkla
ring, waarschijnlijk eenige regen, iets koe
ler overdag.
bij .onder Hauser werkte en verschafte
zich in korten tijd, naast zeer gro<w'
technische bekwaamheid en vaardigheTs,
een groote dosis kunsthistorische kennis.
Zooals algemeen bekend is, behoort da
Wild tot degenen, die, ondanks grooten
"tegenstand van conservatieve autoriteiten
tot het radicaal schoonmaken en restau
reeren der beroemde Halsen in het
Stedelqk Museum te Haarlem den stoot"
gaven. Hij kon dit belangrijke werk
niet ten einde brengen, daar hij naar
Amerika ging, na daartoe vroeger reeds
herhaaldelijk te riga aangezocht. (Zoo
als men weet, heeft de Wild's vertrek
geen stagnatie veroorzaakt in de restau
ratie der overige Halsen, daar deze
thans op verdienstelijke wijze wordt
Voortgezet door de Wild's broer). In
het groote en rijke jJuierika wachtte
hem veel en belangrijk werk- ..talrijke
schilderijen van beroemde oud-Holland-
sche meesters werden door hem geres
taureerd en bovendien werd hjj de ver
trouwde adviseur van verschillende groote
Amerikaansche verzamelaars, o.a. Frick,
Widener en vele anderen.
Een en ander was oorzaak, dat in
1921 rijn benoeming volgde tot professor
in de „Science of Painting" aan de
Pensylvanian-University. Helaas heeft hij
slechts eenige colleges mogen geven
reeds toen openbaarden zich de ver
schijnselen eener ongeneeslijke riekte, die
hem na een zeer smartelijk lijden ten
grave sleepte.
In Amerika heeft hij, ondanks rijn
ontijdig heengaan, zeer veel bijgedragen
tot het behoud van talrijke oud-Hot-
landsche meesterwerken van onschatbare
kunstwaarde, en niet minder tot het
hooghouden van Holland's naam op
kunstgebied.
