I I NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT HEROPENING IEDERE ZAKENMAN DIE ZIJN BELANG BEGRIJPT BERICHT. A. HARTMAN AFWEZIG. Boeren of Büitendienstmeisje Manufacturen. UITGIFTE eener 6 pCt. Geldleening groot f 95.000.- P. VAN RIET Adverteert in dit blad* Zaterdagochtend „de Concurrent'' Prima muizen Malta's Zeeuwscbe Blauws W. K0ELEM1J 3D cent per kilo II Net Meisje. OVERVEEM Nette Werkster Flinke Dienstbode Net Meisje, een Boerenarbeider kantoor IN DE MAAND JUNI Gem. Kamer, Damesrijwiel F. TH. EVERARD, Eng. Damesrijwiel o 2222222222222222 o O 22222222222222222222 222222222222222222; l O SCHOTEN. GEMENGD NIEUWS. IJsland. TRACHT ZIJN AFZETGEBIED TE VERGROO- TEN. DIT BEREIKT MEN HET SPOEDIGST II DOOR TE ADVERTEEREN IN DE II Abonné's die te klagen hebben over onregel matige of slechte bezorging der Nieuwe Haar- lemsche Courant, worden dringend verzocht, dit onmiddellijk schriftelijk, of mondeling mede te deelen aan de Administratie Nieuwe Haarlemsche Courant, Nassaulaan 49. ADRIANA SNOEKS MARGARETHA ENGELMUNDA SMIT, Vraag en Aanbod Advertentiën 3 Er bied zich aan Er bied zich aan Dienstmeisje Gevraagd R.K. Dagmeisje TANDARTS is tot 12 Juni VERHUISD naar P. P. WIEGMAN Hu.ze ,,SONN£WëNDE' TE HUUR Dagmeisje DAGDIENSTBODE Gevraagd en aangeboden Verkoopster, net R. K. ftleisje verwacht het liefdewerk voor Onze arme nieuwe Parochieën veie milde gitten, want het is toegezegd aan het Goddelijk Hart, Postr. 8725 Voorschoten, Rector Th. M. P. BEKKERS HET PLAATSELIJK COMITÉ VAN SE KATHOLIEKE SOCIALE ACTIE TE BEVERWIJK. 'iot den koers van 98x/2 pCt. MET GOEDKEURINC VAN Z. D. H. MGR. CALLIER. Coupons 1 Juni—1 December, in stukken van 1000.—.j 500.en 100.strekkende tot uitbreiding van het bestaande Vereen igingsgebouw. Het R.-K. Kerkbestuur v. d. Parochie v. St. Agatha te Beverwijk stelt zich voor deze geldleening ten volle aan-, sprakelijk. een Slagersbediende Ondergeteekende bericht, dat aan zijne kantoren te Am-: sterdam en Haarlem prospectussen en inschrijvingsbiljet^ ten verkrijgbaar zijn. HEEMSTEDE. TE KOOP t)É* Firma OTTO VAN CREFELD. Runder-, KaBfs- en Lamsalagerij Kruisstraat 4 - Telef. 1187 - Haarlem ZoogSamsvleesch. 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 M 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 van de groentenzaak Door den grooten omzet waren wij genoodzaakt onze zaak belangrijk te vsrgrooten. Ook hierin zullen wij ais stelregel hebben uitsluitend goede kwaliteiten te verkoopen tegen billijke prijzen. Zie onderstaande Puik beste Bravo's 16 ct. p kilo Prima Redstar £5 ct p. kilo Ziet den reuzenvoorraad BLOEM. KOtuL, welke beslist tegen uiterst lage prijzen verkocht sal worden Daar wij heden nog geen verdere prijzen vast konden stellen, zoo verzoeken wij U beleefd Zaterdag ons een bezoek te willen brengen. GEO. RAAMGRACHT 13 14 prijzen 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 li. K. Kiesvereeniging. In het lokaal Billitonstraat 34, heeft hedenavond ten 8 uur eene bijeenkomst plaats van het be stuur der R. K. Kiesvereeniging en de pro pagandisten Wij roepen bij dezen ieder een op zien naar deze belangrijke vergade ring te begeven, om deel te kunnen ne men aan de a.s. verkiezingscampagne. EEN PKACTISCHE MAATREGEL. De Rotterdamsche politie heeft een practischen maatregel getroffen,; waar door het den kiesvereenigingen gemak kelijk gemaakt wordt reclame voor haar lijsten te maken en waardoor de bur gerij verschoond blijft van den over last der „verkiezingsplakkerij". Aan de secretarissen van alle kiesver eenigingen is bericht, dat 180 plaatsen in de stad, muren, schuttingen, fabrie ken, pakhuizen, scholen,, zijn aangewe zen om de aanbevelingen vast te hech ten. Plakkaten op andere dan de aange wezen plaatsen gehecht, worden verwij derd. Als straf ook van de officieele ruimten. Gezorgd moet worden, dat men niet elkaar? aanbevelingen door over- plakken onleesbaar maakt. Als de verkiezingen voorbij zijn, wordt van gemeentewege groote schoonmaak ge houden. DE BRAND BIJ „WERKSPOOR". De inspecteur van den Marine Stoom vaartdienst, hoofd-officier-machinist lste klasse J. de Winde en Schout-bij-nacht J. H. Zeeman, chef van de afdeeling materieel aan het Departement van Ma rine, vertoefden Donderdag te Amster dam in verband met den brand, tem- einde den omvang na te gaan van de schade, beloopen door de turbines voor den in aanbouw zijnden kruiser „Su matra". Volgens de Tel. is het bedrag waar- Voor de gebouwen, machinerieën en ge reedschappen van Werkspoor verzekerd zijn, te stellen op ongeveer f 9,600,000, waarover de schade door den brand ver oorzaakt, geschat zou moeten worden op 10 4 15 procent. Aan goederen was bo vendien nog verzekerd voor een bedrag van ongeveer f 3,000,000,, waarover de schade nog niet bij benadering is aan te geven. VEENBRAND IN DE PEEL. De Peel, in de streek van Helena- Veen, is ten prooi aan een uitgestrekten veenbrand. De brand bevind zich rond om Venray en America. Op verren af stand zijn de geweldige zwarte rook wolken zichtbaar. Het is onmogelijk in do nabijheid der branden te vertoeven vanwege den verstikkènden rook. Tegen het voortwoekerende smeulende vuur, is door gemis aan bluschmiddelen voor zulk een groote oppervlakte weinig te doen. Mogelijk is er geen Staat op de wereld, waarvan land en volk zoo weinig bekend zijn als van IJsland. Dit kleine, vrijwel onafhankelijke Rijk verdient toch aller aandacht, Vrij zijn en vrij blijven, is altijd het ideaal der IJslanders geweest. Zij bereikten in 1918 de geheele vervulling van hun. wenschen, toen hun land werd: zelf standig koninkrijk. De koning van Denemarken is sedert dien ook koning van het zelfstandige koninkrijk IJs land. Het nieuwe koninkrijk is driemaal zoo groot als ons Vaderland en telt ruim 95000 zielen. Deze wonen voor het grootste gedeelte aan de Zuid westkust, waar 't klimaat iets zachter is dan in andere gedeelten en boven dien zijn ze dan veilig buiten het bereik der vulkanen. Dit land van ijs en gletschers heeft zijn groote en talrijke vuurspuwende bergen,waarvan de Hekla de bekendste is; 't is een land van sneeuwstormen en lavasltroo- men; een land van ijsvelden en van warme bronnen o.a de „Geiser" Het eiland reikt juist tot aan den Noord pool cirkel. Boomgroei is onmogelijk De „IJslander" heeft den aard van zijn grond: niet vriendelijk maar so ber. Voor 't uiterlijk afstootend, stug, zelfs koud en hard, maar in zijn. boezem, ver weg onder de harde korst, brandt vaak een vuur, waarvan de gloed weldadig-mild naar buiten komt en warmte geeft. Dit eenzaam volkje, zoo alleen tus- schen de bergen, zoo alleen in de eindelooze zee, is een volk zeer ont wikkeld en verrassend beschaafd en bewaart trouw de oud-Noorsche sage in zijn Edda's. De bewoners kennen hun eigen genealogie; hun huis, hun boerderij, heeft bij hen meer geschie denis vaak, dan bij ons een burcht of kasteel. Het middelpunt van de kultureele stroomingen is Reykjavik, de hoofd plaats met een vijftienduizend inwo ners. Zij begint door de ontwikkeling van industrie en door toenemend ver keer het typisch IJsland's karakter te verliezen. Te Reykjavik zijn, be halve de gewone scholen nog land bouwscholen, een ambachtsschool, normaalschool, zeevaartschool. ook huishoudscholen, een gymnasium en zelfs een universiteit. Er rijden luxe auto's en vrachtauto's en op meer dere punten zijn bioscopen en in een café of hotel speelt al eens een strijkje! De IJslanders waarde eren goed on derwijs en zenden hun kinderen gaar ne naar de school. Het spreekt vanzelf, dat de kui tuur aan Reykjavik ook de verlich ting heeft gebracht van de „moderne gedachten." Vele studenten, die in Scandinavië of Engeland gingen en nog gaan studeeren, zijn na hun te rugkomst op hun eiland de dragers van die nieuwe ideeën, 't Volk dat zoogenaamd Lutersch heette, begint bij Theosofie en Spiritisme en zelfs bij Bolsjewisme voorlichting te zoe ken. De loge der Vrijmetselaars telt vele leden; de samenkomsten van het Leger des Heils trekken veel belang stellenden en veel bezoekers. De pro- testantsche zendelingen vinden ieder een eigen gehoor. Het katholieke kerkje te Reykjavik heeft steeds volle banken van nietrkatholieke belang stellenden. Voor de IJslanders is al les nieuw, ze zien alles met welwil lende nieuwsgierigheid kalm aan; voor het katholiek geloof hebben zo van ouds en uit traditie veel sympathie, 1 zooals we aanstonds zullen hooren. De echte IJslander, de boer, die ver binnen woont tusschen de bergen, en dok de visschers, gaan tweemaal jaars naar de hoofdstad om hun jonge paarden, de wol van hun schapen en andere goederen te verkoopen en zelf voor een half jaar voorraad op te doen. De landbouw is altijd de voornaamste bron van bestaan voor èe bewoners ge weest De oogst beslaat uitsluitend uit hooi, dat als voeder voor runderen, ponnies en schapen dienen- moet. De belangrijkste tak van bedrijf is de schapenteelt. De oorzaak hiervan Is, zoo leest men in het „Alg. Ned. I>andbouw- blad" van 24 Dec. 1921 dat de schapen gedurende het grootste deel van het jaar op de uitgestrekte weilanden kunnen wos- den gehouden en dat zij gedurende den strengen winter met betrekkelijk weinig hooi toe kunnen. De groote beteekenis van de schapen houderij in dit land blijkt wel hieruit, da' er op IJsland thans een koe is voor iedere vier bewoners, een ponnie voor twee be woners, maar niet minder dan zes scha pen voor iederen IJslander. De ponnies worden hoofdzakelijk voor transport ge bruikt, maar in sommige districten, waar de weiden zeer goed zijn, wordt meer aandacht geschonken aan de fokkerij, in het bijzonder voor export Het landbouwbedrijf ondergaat thans zeer sne-He verbetering. Op groote schaal worden moderne machines aangeschaf' en sinds het begin dezer eeuw zijn coöpe ratieve zuivelfabrieken opgericht naar het model van de in Denemarken bestaande In de laatste jaren vóór den oorlog was er een toenemende boter-uitvoer naar Engeland, maar, als gevolg van de blok kade is die opgeschort. De laatste 20 jaren zijn er krachtige pogingen aangewend, om het landbouw bedrijf op hooger peil te brengen en in 't bijzonder als gevolg van de internatio nale tentoonstelling van landbouwwerk tuigen, en -machines, die dezen zomer te Reykjavik heeft plaats gevonden, is men ontegenzeggelijk daarin geslaagd. Door de oprichting van coöperatieve slachterijen, op Deenschen voet geschoeid, zijn vele verbeteringen ingevoerd bij de behande ling van vleesch, bestemd voor export en het gezouten schapenvleesch van IJsland is een zeer gewild handels-artikel gewor den. Ook aan de irrigatie is de laatste 20 ja ren vee! aandacht geschonken. Voorheen werd bevloeiing slechts op enkele boer derijen toegepast, thans echter op groote schaal en in den loop der volgende jaren zullen goed bevolkte streken op 'n deug delijke irrigatie kunnen wijzen. Men ver wacht, dat deze irrigatie een meer inten sief bedrijf mogelijk zal maken." Zoo juist werd gezegd, dat het IJs- londsche volk geheel overeenkwam mét Unrtmtiii. de geaardheid en het karakter van de natuur van het land. Vereenzaamd in de verre zee, alléén, ldein volk tusschen de steenen en het ijs. Maar *n volk met war me bronnen in het land en in het hart De warmste bron van IJsland en de wel dadigste is eeuwenlang het Roomsche ge loof geweest. In het midden der tiende eeuw kwamen moedige missionarissen het Roomsche ge loof op IJsland prediken; zij predikten het voor harde koppen, die niet gewillig bo gen. Toch slaagde de zending in zooverre, dat ongeveer honderd jaren later Paus Victor II twee bisschoppen naar IJsland zond en de zetelplaatsen Skalholt en Ho- lar stichtte. Nu komt er bloei in deze kale vlakten. Kerken en kloosters verrij zen. Scholen worden gesticht. IJslanders bezoeken het vaste land vanwaar monni ken tot hen kwamen. En in de kloosters verzamelen Capueijnen en Benediktijner- paters nauwkeurig in de „Saga-boeken" de schatten van legenden en sagen. En ze gen daalt op het werk. Vijf eeuwen (1050 1550) is er een bloei van katholiek Ge loof, en vruchten van beschaving, weten schap en kunst groeien er in weelde, waar niet alleen de Noorsche rijken, maar heel Europa in deelt. Dan komt ook hier deverwoesting van de Hervorming, die ontbindt en vaneen- scheurt. IJsland's grootste bisschop, Jan Arason, nu nog de grootste figuur, die hun geschiedenis kent. stierf den martel dood, Hij werd in 1550 onthoofd. Een Luthersche bisschop bezette sindsdien den zetel van Skalholt, Ook de plaatsen van de andere katholieke geestelijken werden na hun dood één voor één, door Luther sche predikanten bezet, die in dezelfde kerkjes en voor dezelfde menschen hun dwaalleer slim en voorzichtig kwamen uit eenzetten. En zoo leven thans nog in het Protes- tantsche IJsland, veel Roomsche gebrui ken voort onder het volk en is *t verschil van katholiek en protestant voor vele van die menschen vervaagd. Drie eeuwen volgden nu, dat IJsland nooit een Roomsehen priester zag en dat de wet 't verblijf aan eiken katholiek ontzegde. Toen er dan ook in 1857 een Fransche missionaris landde, die op een Fransche visschersvloot zijn bediening uit oefende, was hij de eenige katholiek op IJsland. Gevestigd bij een boer in het Noorden, heeft hij er 16 jaren onop gemerkt geleefd. Ten slotte werd het bekend, dat hij een Roomsoh missionaris was. Hij moest het eiland verlaten en de boer werd veroordeeld. De Pater ging met steun van eenige vrienden een pro ces aan en won gedeeltelijk althans de oude godsdienstvrijheid terug. In 1876 werden vijf plaatsen aangewezen, waar zach vrij katholieken mochten ophouden. In 1877 stierf de ijverige Fransche missionaris. Hij had in de twintig jaar van zijn verblijf op Usland geen bekeer ling gemaakt; toch kon hij indirecte re sultaten boeken. Drie IJlanders waron naar bet vasteland vertrokken en om heleden in I87I het Roomsche Geloof. Twee er van traden in de Duitsche Prov. van de Soa van Jezus; de derde keerde in 1876 naar zijn dierbaar IJsland terug en was 20 jaar de eenige katholiek, die zich op het eiland bevond. Met groote vreugde begroette hij in 1895 don Deen schen priester, die de bekeering van IJs land wilde probeerenl Zij richtten sa men een katholiek schooltje op. Thans werken op het eiland vier Hollandsche Paters van het Gezelschap van Maria. Het schooltje is uitgebreid, 't Is echter te klein, zoodat in 1919 120 leerlingen niet geplaatst konden worden. En naast de Paters werken nu ook de zusters van het ziekenhuis niet weinig mee, om de waardeering en de sympathie van eiken IJslander voor ons Roomsch Geloof te winnen. Heerlijk is het bericht, dat de zoon van IJsland's trouwen eersten ka tholiek, van Gunnar Einardson, in het Gezelschap van Maria is getreden en thans verblijft te Oirschot, waar bij zijn Priesterstudie voltooit. 't Klinkt ook zeer verblijdend te hoo ren: dat bijna alle IJslanders niet alleen zeer verdraagzaam zijn voor ons Geloof maar dat ze bijna allen cms Geloof sym pathiek zijn. De voornaamsten van stad en land stellen er 'n eer in met de Paters bekend te zijn; en elke IJslander spreekt met waardeering over 't groote hospitaal van Reykjavik, waar ongeveer een twintigtal zusters van St. Jozef de duny met liefde en toewijding de pa tiënten, die bijna geen van allen katho liek zijn, voortdurend verzorgen en verplegen. Die dit hoort, zou aanvankelijk geneigd zijn te verwachten, dat bi» deze welwil lende stemming ook van den bekeerings- arbeid schoone vruchten zijn te verwach ten. En toch moet erkend worden, dat tot nog toe de resultaten van veel arbeid betrekkelijk gering zijn. Slechte zoer wei nig katholieken worden nog qp IJsland gevonden, n.l. ongeveer zestig. In 1919 slechts dertig li veertig. En aio t kerkje ook al dikwjjls vol is, dan is de helft der aanwejagen zeksr Lutheranen. De school telt oen groot aantal leerlingen, maar slechte zeer wei nigen zijn katholiek. De IJslander is godsdienstig verdraag zaam. Maar vlak naast deze goede «gen schap ligt een groot gebrsk: de gods dienstige onverschilligheid. De toekomst teemt niet veel licht Toch zijn er enkele gunstige factoren, die de bekeering van IJsland misschien iets ver gemakkelijken. Ie. De missionarisoen zijn Hollanders en de Hollanders zijn op Usland goed gezien. 2a De Uslander heeft 'n fijnen kunst zin en een groot verlangen naar ont wikkeling. De schat van vrome sagen en legenden heeft in dit volk ook veel van de oude Roomsche ideeën ongemerkt bewaard. In huizen van aanzienlijke Lu theranen vindt men nu en dan 'n groot Madonna-schilder^, mild-vriendalijk aan don wand. Ze zijn wel niet katholiek, «daar een Fra Angel ico is mooi en een Madonna ia zoo symphatiek. 3e. En naast het gevoel voor schoon, blijft diep en hecht 't gevoel voor 't va derland en zijn historie. Geen volk wel licht, dat zoo gaarne dweept met vader- landsche helden. Oc-k dit kan helpen voor 't bekeering8W6rk. Toen, eenige jaren geloden, de drie honderd-vijftigste gedenkdag werd ge vierd van 't sterfjaar van IJsland's grooteten bisschop Jan Arason, die om wille van het katholiek geloof, in de woeste dagen der Hervorming was ge marteld, werd te Reykjavik in het ka tholieke kerkje, op verzoek van IJsland's rijksbestuur een plechtige Dienst gecele breerd, waarbij de eigen misgewaden van den fieren bisschop uit het museum werden te voorschijn gehaald en tentoon gesteld. Alle landsautoriteiten waren daar aanwezig en het kerkje was over vol. Heel de Luthersche bevolking vierde mee den feestdag van den grooten Roomschen held van IJsland's beroem den zoon, destijds door do Lutheranen zelf gedood. De IJslanders staan niet vijandig te genover het Roomsche Geloof. Roomsch zijn ze niet! Volkomen Luthersch zijn se evenmin. Velen staan op den rand van de bekeering. Op ons allen rust de plicht te bidden voor de sympa thieke IJslanders. Administratie Nieuwe Haarlemsche Courant Overleden te Buitenzorg (Ned.-Indië) na een smartelijk lijden en voorzien van de H.H. J Sacramenten der Stervenden, 5 onze innig geliefde dochter en 'nster !n den ouderdom van 38 jaar. Uit aller naam JOH. SNOEKS en kinderen. Harmen Jansweg 37. Eenige en algemeene kennis geving. Hiermede vervullen wij den freurigen plicht kennis te geven van het overlijden, in de Maria- stiebting te Haarlem, na een ge duldig, smartelijk lijden, tijdig voorzien van de H. H, Sacra menten der Stervenden, van onze innig geliefde Dochter, Zuster, Behuwdzuster, Tante en Verloofde in den jeugdigen leeftijd van bijna 21 jaar. Uit aller nam D. SMIT. M. SMIT—JOOSTEN Kinderen en Verloofde. Santpoort, t Juni t922. Hl -4 regels p. plaatsing f 0.60 S. Elke regel meer f 0.15 Si S bii vooruitbetaling BSü' EEN FLINK BURNER MEISJE, liefst in klein gezin. Ook genegen om als winkel juffrouw op te tre den. Brieven onder nr. 2;500 bur. v. d. blad. een R. K. buitenmeisje 21 jaar, liefst in een stil gezin. Omtrek Hoofddorp of Halfweg. Br. fr. onder letters D. M. Hulp postkantoor Sestas N.H. Direct gevraagd 1720 jaar, voor dag of dag en nacht. Flink loon. Huiselijk verkeer. Hoofdstraat 97, Hillegom. gevraagd voor halve dagen om di rect in dienst te treden. Brieven on der no. 2516 bureau van dit blad. van half negen tot 12 of 3 uur. Adres. SOENDAPLEIN 16. Ter Hoft'steedeweg No. 4 gevraagd voor hcele of halve da gen. 3 gulden per dag. Adres ZIJLWEG 41. Gevraagd een Adres: SANTPOORTERSTRAAT 49. GEVRAAGD: v. g. g. v., in gezin van 2 personen. Hoog loon. Voor heele of voor hal ve dagen. Adres Mevr. Biiller, Gier straat 9. Ingang portiek. kleine LANDAUER, voor groote hit of paard. Te zien J. WIJNANDS, Dubbele Buurt. GEVRAAGD een Brieven onder no. 2524 bureau v. d. blad. In een klein gezin zonder kinde ren wordt gevraagd van 8 tot 4 ur. Adres: Coornhertstraat No. 7. Voor direct gevraagd NETTE BDIENSTBODE. Goed kunnende koken. Loon 10 per week. Zondags vrij. Adres Zijlweg 41. GEVRAAGD, goed kunnende melken. Adres Gebr. Vink, Zuid-overton, Scholen. Huis met tuin disponibel. Hollandsch en Duitsch in -en uit wonend Dienstpersoneel in elke branche. Bemidd. Bur. v. Personeel, Nassaustraat 20. Tel. 1514. Voor Kantoor en Magazijnwerk wordt gevragd een FLINK JONG- MENSCH. Aanvangssalaris 14 per week. Brieven onedr no. 7672 burea van dit blad. Kan geplaatst worden een flinke R. C. Juffrouw, zijnde goede legen hoog loon. 'ekendheid met handschoenen vak strekt tot aanbeveling. Tevens gevraagd een TER OPLEIDING. Br. met opgave van leeftijd, onder no. 7720 bureau van dit blad. 4>*- GEVRAAGD Firma VRIES, Overveen. Tegen 1 Juli zit-slaapkamer, met ontbijt voor net heer, bezigheden buitenshuis heb bende, aangeboden. Omtrek Klever park. Br. ond. no. 7705 bur. v. d. bL nog als nieuw, prima Engelscli, 75.Groot Heiligland 47. I'E HUUR van Juni tot en met Sept. :en lief, vrijstand huisje, op eer sten stand. Gedeeltelijk geméubi- week. Brieven onder no. 7672 bur. reau van dit blad. een goed onderhouden PROMENA DEWAGEN, 20 gulden. Vooruitgang- straat 78. Eerste klas te koop z.g.a.n., tevens een nieuw Motor-costuum, groote maat en Motor carbidlantaarn. Zoetestraat 30 rood. LEVERT HET FIJNSTE <fW HOOGAGHTEND Tel. Interc. 2728 H H WW KI WW

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1922 | | pagina 3