BUITENLAND.
Ü@rd9 Blad
2 Juni 1022
BRIEVEN BIT FRANKRIJK.
DE HAAGSCHE CONFERENTIE.
De V. S. weigeren.
De correspondent van de „Times"
te New IJork meldt dat het departe
ment van Buitenlandsche Zaken heeft
medegedeeld, dat het van de gealli
eerde" gezanten een niet-formeele
uitnoodiging heeft ontvangen tot het
bijwonen van de Haagsche confe
rentie, doch dat de regeering, na her
haling van haar meening dat de Haag
sche conferentie slechts eene voort
zetting was van de conferentie van
Genua, heeft geantwoord, dat zij
niet in staat was, de uitnoodiging
aan te nemen.
Frankrijk en de Haagsche con
ferentie.
De „Petit Parisien" meldt, dat
Poincaré aan Facta de ontvangst
berichtte van de uitnoodiging voor
de conferentie van Den Haag en hem
meedeelde, dat hij binnenkort zijn
definitief besluit zal meedeelen met
een uiteenzetting van zijn standpunt
ten aanzien van het program der con
ferentie. Het blad meent te weten
dat Poincaré tot alle mogendheden
welke naar Den Haag zijn uitgenoo-
digd, een memorandum zal richten
gegrond op dezelfde beginselen als
dat van 9 Februari betreffende Ge
nua. Het is dientengevolge niet ze
ker, dat de Fransche regeering het
mogelijk acht naar Den Haag te gaan
als de Russische regeering niet terug
komt op haar onverzoenlijke ver
klaringen.
HET ANTWOORD DER COMMISSIE
VAN HERSTEL.
Zooals te verwachten was, heeft
de Commissie van Herstel het Duit
sche antwoord als voldoende be
schouwd om het moratorium defini
tief te verklaren en zij heeft dit ge
zegd in een nota, die hedennacht is
gepubliceerd. Daarin wordt verder
opgemerkt, dat de Commissie van
Herstel altijd het recht behoudt het
uitstel van betaling weer in te trek
ken, wanneer Duitschland niet ge
noeg meewerkt aan de oplossing van
de andere nog hangende quaesties
en wanneer, voor het geval de inter
nationale leening niet tot stand mocht
komen, het geen nieuwe voorstellen
doet. Ofschoon de commissie zich
dus alle rechten voorbehoudt, is een
deel van de rechtsche pers in Frankrijk
allerminst tevreden, dat Poincaré
zich zoo heeft laten inpalmen en
voorspelt zij, dat al deze nieuwe be
loften geen geld zullen inbrengen
seint de Parijsche corr. van het „Hbl.'
Deze rechtsche opvatting vloeit
zeker voor een niet gering deel voort
uit geruchten, die blijven loopen
dat de internationale conferentie van
bankiers ten slotte niet veel zal kun
nen bereiken, dat voor Frankrijk
waarde heeft. Volgens „l'Oeuvre"
heeft mr. Vissering uit Berlijn den
indruk meegebracht, dat de betalings
capaciteiten van Duitschland min
der groot zijn dan men gedacht heeft
en dat de verplichtingen, voortvloei
end uit het verdrag van Versailles,
op het oogenblik als overdreven zwaar
moeten worden beschouwd.
Meer en meer zou de conferentie
overtuigd raken, dat het moeilijk is
geld te leenen aan een land, op welks
goederen een zoo zware algemeene
hypotheek rust. „L'Oeuvre," kon
digt daarom aan, dat te verwachten
is, dat de conferentie haar beraad
slagingen niet lang meer zal voort
zetten, maar spoedig een rapport
zal uitbrengen, waarin wordt gezegd,
dat geen crediet aan Duitschland ge
opend kan worden, zoolang het ver
drag van Versailles blijft gelden.
De „Action Franqaise" vertelt ver
der, dat een andere moeilijkheid is,
dat Duitschland een zoo groot deel
van de te verstrekken leening zelf
zou willen hebben, zeggende dit noo
dig te hebben om grondstoffen te
koopen, zoodat Frankrijk ten slotte
slechts zeer weinig toucheeren zou.
Eindelijk zou Amerika alleen geld
willen leenen, indien eerst een rege
ling getroffen werd voor de gelnter
allieerde schulden. Afgezien van de
vraag, in hoeverre dit alles juist is,
kan toch worden gezegd, dat de
stemming ten aanzien van de con
ferentie van bankiers op het oogen
blik weer allerminst hoopvol is en dat
men niet verwacht, dat ze veel of
ook maar iets zou bereiken.
Frankrijk en het Duitsche antwoord.
De „Petit Parisien" meldt, dat de
fansche regeering de aandacht van
den voorzitter der commissie van her
stel heeft gevestigd op eenige ondui
delijkheden in het Duitsche antwoord
met name ten aanzien van den vorm
der intergeallieerde controle en op de
noodzakelijkheid om van Duitschland
te eischen, dat het de uitgaven voor
de schadevergoedingen op de gewone
begrooting brengt.
„DE-MILITARISEERINO" VAN
HET RIJNLANDSCHE SPOOR
WEGNET.
Door den voorzitter van de gezan
tenconferentie is aan den Duitschen
vertegenwoordiger te Parijs een nota
overhandigd, waarin wordt gewezen
op art. 43 van het verdrag van Ver
sailles, volgens hetwelk de in stand
houding van alle materleele middelen
ten behoeve van de mobilisatie ver
boden is op den linker Rijnoever en
in de z.g. geneutraliseerde onbezette
zone op den rechter Rijnoever. De
geallieerde regeeringen hebben laten
onderzoeken, welke maatregelen rede
lijkerwijze op het betrokken spoor
wegnet zijn toe te passen ter demilita
riseering rvan, zonder ook maar
eenigszins de tegenwoordige econo
misch: exploitatie te belemme en.
De maatregelen voor het rechtsche
Rijngebied zijn door generaal Noliet
aan de Duitsche regeering meegedeeld
en zijn reeds in uitvoering.
Voor het bezette gebied hebben de
geallieerde regeeringen op grond van
het ingestelde onderzoek het spoor
wegnet in twee categoriën verdeeld.
In de eerste plaats hetgeen thans in
aanbouw is. De arbeid aan nieuwe
lijnen, verdubbeling en verviervou
diging van lijnen, enz., een en ander
met zuiver militaire doeleinden, moet
terstond worden stopgezet.
Ten tweede de bestaande inrich
tingen. Daaronder zijn er verschil
lende, welke slechts van strategisch
belang zijn. De instandhouding daar
van heeft geen reden van bestaan
meer, zoodra de geallieerde bezetting
't Rijnland ontruimd zal hebben.
Daarom wenschen de geallieerde re
geeringen, dat de hier bedoelde werken
op 't oogenblik, dat de geallieerden
't bezette gebied ontruimen, vernield
worden of wel zoodanig veranderd,
dat zij hun militaire karakter verlie
zen, en dat de Duitsche regeering
reeds thans de noodige besluiten
daartoe neemt.
Ten slotte verzekert de nota, dat
deze beslissingen genomen zijn na
diepgaand onderzoek van de quaestie.
De volledige toepassing van het be
trokken artikel zou veroorloofd heb
ben, talrijker en omvangrijker ver
nietigingen voor te schrijven. Maar
de geallieerden hebben ten volle recht
laten wedervaren aan de economische
behoeften van het Rijnland en zij
hebben ernaar gestreefd de commer
cieele exploitatie van de spoorwegen
niets in den weg te leggen. Bovendien,
aldus de nota, zal de beëindiging van
de begonnen werken voor Duitsch
land een aanzienlijke besparing be-
teekenen, welke ertoe kan bijdragen
den financieelen toestand van het
land te verbeteren.
gebouwen van coöperaties in brand
hebben gestoken. De betoogingen
waren in het bijzonder gericht tegen
het gebouw der prefectuur.
De bladen maken zich, blijkens een
B.T.A.-bericht uit Rome, zeer onge
rust, over de concentratie van eenige
duizenden gewapende fascisten te
Bologna. Naar aanleiding dezer inci
denten heeft de minister-president
krachtige maatregelen genomen om
die concentraties tegen te gaan en
den fascisten te beletten van de eene
provincie naar de andere te gaan.
DE KERKVERVOLGING IN RUS
LAND.
Een draadloos telegram uit Londen
meldt, dat, in verband met het door
de Engelsche geestelijkheid aan Lenin
gezonden protest tegen de aanvallen
van de Sovjets op de Russische kerk
en den aartsbisschop Tichon, de aarts
bisschop van Canterbury volgens de
bladen met den paus van gedachten
heeft gewisseld over de quaestie. In
een telegram uit Rome ontvangen,
verklaart de kardinaal-staatssecre
taris, dat de paus rechtstreeks zelf
standig vertoogen tot de soviet-auto
riteiten zal richten.
DE LEGERS DER WERELD.
Het Amerikaansche departement
van oorlog heeft een statistiek uitge
geven betreffende de sterkte en de
verhouding der legers der wereld.
Rusland staat op de lijst bovenaan,
met een leger van 1.570.000 man. Dan
volgt China met een troepenmacht
van 1.083.000 Frankrijk is derde met
een leger van 818.000 man. Vervolgens
komen Griekenland 310.000; Japan
302.000; Polen 290.000; Italië
250.000; Groot-Brittannië 237.000;
Indië 221.000; Spanje 216.000; Tur
kije 188.500; Roemenië 165.000;
Vereenigde Staten 158.000.
De statistiek doet verder zien, dat
Amerika eerst op de 25e plaats komt,
wanneer men den omvang van zijn
leger vergelijkt met zijn bevolking
en dat er in Amerika op iedere 900
burgers ongeveer één soldaat is.
De Centrumpartij van den Rijks
dag heeft deze eischen van de ge
zantenconferentie tot onderwerp van
een interpellatie aan de rijks-regeering
gemaakt, waarin o.a. gezegd wordt
„Alles wat hier onder het voorwend
sel van de militariseering van het
Rijnland wordt geëischt, is in werke
lijkheid een volkomen zinlooze ver
spilling van economische waarden
en een door niets gerechtvaardigde
benadeeling van het Duitsche, spe
ciaal van het Rijnlandsche economi
sche leven. Is de regeering bereid,
met alle haar ten dienste staande
middelen te trachten, deze ramp, die
het verkeerswezen in het Rijnland
bedreigt, af te wenden?"
EEN PETROLEUMOVEREEN-
KOMST TUSSCHEN DE RUSSI
SCHE REGEERING EN DE KON.
SHELLGROEP
Te Berlijn is een overeenkomst be
treffende een petroleummonopolie ge-
teekend tusschen vertegenwoordigers
van de Sovjetregeerin:; en van
Kon. Shellgroep. De overeenkomst
is gesloten voor den duur van vijf jaar.
Het benioodigde kapitaal zal door elk
der partijen voor de helft worden ver
strekt.
Volgens de overeenkomst blijft ter
beschikking van de Kon. Shell-groep
75 van de petroleumproductie en
de rest verkrijgt de Sovjetregeering.
De winst zal worden verdeeld tus
schen de Russi che regeering tn de
Kon. Shell-groep.
Na de uitdrukkelijke verklaring ten
tijde van de Conferentie te Genua door
de Kon. Shellgroep, dat zij geen ver-
eenkomst met de Sovjetregeering be
oogde, waarbij haar een petroleum
monopolie in Rusland zou worden
verleend, mag men sceptisch s aan
tegenover het bovenstaande bericht
en we geven het dan ook onder alle
voorbehoud. Mocht het bericht toch
juist zijn, dan zal het wel in dien in
moeten worden opgevat, dat de Kon.
Shell een concessie heeft gekregen uit
welker baten drie kwart aan deze
groep zelf en een kwart an de Sovjet
regeering ten goede zal komen, zonder
dat echter die concessie een mono
polie voor de geheele Russische petro
leumindustrie omvat, teekent de re
dactie van het „Hbl." hierbij aan.
ROERIGHEID DER FASCISTEN
Uit Bologna meldt een B. T. A.-
bericht, dat zeer talrijke groepen
fascisten, uit verschillende streken,
met name Ferrara, bijeengekomen,
de verbindingen met verschillende
plaatsen hebben vernield en verschil-
ndQ huizen van socialisten alsmede
GEM. BUITENL BERICHTEN.
MOORD OP EEN DRIEJARIG
MEISJE.
Een misdaad zonder voorbeeld is
dezer dagen te Berlijn gepleegd.
Op klaarlichten dag heeft een per
vers individu een driejarig meisje,
dat voor de deur van het ouderlijk
huis op straat speelde, in dat huis
gelokt en het kind op een donkere
trap met en zakmes doodelijke won
den toegebracht door steken in borst
en bovenarm, terwijl een der polsjes
was doorgesneden. Het ongelukkige
slachtoffer kwam met bloed over
stroomd den winkel van haar vader
binnenstrompelen om daar al heel
spoedig te sterven. De dader is ont
komen.
Op de spoorlijn BourgBellegar
de raakte in een tunnel een goederen
trein defect. Een personentrein reed
er op, doch de botsing was niet hevig,
Zeven beambten van den goederen-
rein bleken gestikt te zijn. Het schijnt
dat de ventilatie in de tunnel onvol
doende is. Alleen de machini t was
nog in leven, doch zijn toestand maak
te he onmogelijk hem omtrent de
doodsoorzaak"zijner collega's te onder
vragen.
Het Assisenhof der Seine heeft
vonnis gewezen in het proces inzake
hei apachenduel, waarvan wij dezer
dagen hebben melding gemaakt. Mau
rice la Terreur, die zijn tegenstander
Chariot l'Assassin met een messteek
had gedood, werd tot twee jaar ge
vangenisstraf veroordeeld, evenals
de getuigen. He verweer, dat het
hier een geregeld duel betrof, is dus
blijkbaar niet opgegaan.
-- Het Britsche passagiersschip
„Wiltshire" is bij het groote Barrier-
eiland aan den grond geloopen. De
kapit in heeft draadloos doen weten,
dat het schip aan stuurboord zwaar
overhelt, terwijl een storm woedt.
Het schip verkeert in groot gevaar.
De rechter te Adelaide heeft
dezer dagen een zekeren John Dawson
wegens diefstal tot zes maanden ge
vangenisstraf veroordeeld. Dit heer
schap heeft zijn heele leven niet anders
gedaan dan van gevangenis naar ge
vangenis gegaan. Hij begon reeds in
1854, toen hij te Hull, in Engeland,
tot 4 jaar gevangenisstraf werd ver
oordeeld. In I860 werd hij te Liverpool
veroordeeld tot 20 jaar wegens roof
met geweldpleging en in 1885 werd
hij in West-Australië tot zeven jaar
veroordeeld wegens diefstal. Sedert
is hij meerdan 100 keerenveroordeeld
in verschillende steden van Australië.
Wegens vervalsching ivan pand
briefjes in twee gevallen in Anspach
veroordeeld to zeven maanden ge
vangenisstraf met aftrek van een
maand voorarrest, en drie jaar verlies
van eer.
Ter gelegenheid van het huwelijk
van prinses Marie zal in Roemenië
amnestie worden verleend voor poli
tieke misdrijven.
Volgens e n draadloos bericht
uit Londen komen ernstige berichten
over boschbranden in Canada. Ook
in Britsch Columbia woeden hevige
boschbranden.
BINNENLANDS®» NIEUWS.
R.-K. Vakorganisaties.
Uit onze Oost
ZONDAGSRUST EN GEWESTELIJKE
VERKIEZINGEN.
Luisterrijk is de nationale feestdag
van de H. Jeanne d'Arc den 14en Mei
in geheel Frankrijk gevierd. Gevuld
tot in de uiterste hoekjes wareu te
Parijs de verschillende kerkgebouwen,
waar op plechtige wijze deze populaire
Uciiige werd nerdacht, lofredenen wer
den gehouden op deze Patrones van
Frankrijk. De nationale driekleur wap
perde van de officieele gebouwen en
ook menige particuliere woning gaf
door uilsvendige vereering blijk, mede
te ieven met dezen feestdag. Slechts een
enkele magistraatspersoon in de pro
vincie deed niet mede aan dit eer
betoon, onverbeterlijke aanhangers van
hel vroegere sectarisme, dat hun moei-
lijk doet vergeven aan Jeanne d'Arc,
dal zij behalve een vadcrlandsche
heldin ook een Heilige is. Vreemd en
sluitend deed het echter aan dienzelf
den Zondag te zien benut voor de ge
westelijke verkiezingen. Het was éen
tegenstelling, die feestviering ©ener
zijds en die drukte van verkiezings-
hureaux anderzijds, welke niet onop
gemerkt kon voorbijgaan. Waarom die
Zondag, waarom een Zondag in het
algemeen gekozen om de kiezers hun
plicht te laten vervullen? Meent men
dat die vrije dag het meest geschikt
is om het grootst aantal burgers naar
de stembus te voeren?
Deze gedachte is zeer zeker de reden
maar nergens minder dan hier is zi,
gewettigd. De Zondagsrust, ik spreek
nu niet van Parijs hoofdzakelijk, laat
in tal van departementen heel wat te
wenschen over. Op vele plaatsen heeft
men des Zondags de winkels geopend
ziet men landarbeid verrichten alsof
er geen kerkelijk verbod van slavelij
ken arbeid bestaat eJi wordt de Maan
dag benut om uit te rusten van de
wekelijksche beslommeringen. Vergeefs
roept dan de nedeklok de gemeente
naar de kerk, men luistert niet naar
de bronzen stem, zoo vreedzaam!
klinkend in de stille van het landelijke
dorp. Hoe ongunstig steekt in dit op
zicht het platteland vaak af bij Parijs
en de andere groote steden en helaas
welk een treurige vermaardheid heelt
in dit opzicht het departement van
„Seine of Marne". En toch, ik weet
het bij ondervinding, men moet de in
vvoners niet zeggen niet Katholiek te
zijn. Zij zouden u verontwaardigd aam
kijken, u voorhouden gedoopt, aam
genomen, kerkelijk getrouwd te zijn en
zelfs het voornemen te bezitten zich
kerkelijk te laten begraven. Zeker, er
is een ommekeer merkbaar, de oorlog
beeft velen de oogen doen opengaan
en een juister iuzicht gegeven, maar
toch in sommige gemeenten is de toe
stand, volgens het oordeel der gees
IclijUen, nog verre van bevredigend
Kan het anders in een land waar zoo-
wie jaren de godsdienststrijd fel heeft
gewoed, de gemeentelijke en gewesté
lijke besturen het slechte voorbeeld
gaven en om carrière le maken het
noodig was, lid van de loge te zijn?
Die godsdienststrijd, verheugend ver
schijnsel, is zoo goed als ten einde, de
„Union Sacrée" is geen ijdel woord,
maar een uiting van het innerlijk ver
langen der Fransche burgers, zelfs van
hen, die, gelijk ik boven zeide, het
niet al te nauw nemen met de vervul
ling hunner plichten. Telkens weer be
lrapt men tal van Katholieken hier
op een groole inconsequentie, waar
het hun innerlijk gelooven en hun
uiterlijke piicntsvervulling op godsdien
slig gebied betreft. De verkiezingen
derhalve kunnen evengoed op Maandag
als op Zondag gesteld worden en bo
vendien de uitslag heeft bewezen, hoe
treurig het met stemmen in Frankrijk
is gesteld. De Fransche kiezer is laksch.
ongeorganiseerd, heeft geen vertrou
wen in de politiek eu geeft, al praat
hij er veel over, zich weinig moeite
aan bestuursverkiezingen mede te wer
ken. Geven dus deze verkiezingen geen
zuiver beeld van wat er leeft onder
tiet Fransche volk, toch kunnen wij er
eenigc gevolgtrekkingen uit maken
De verhoudingen tusschen de ver
schillende partijen zijn ongeveer om-
gewijzigd gebleven. Dc communisten
hebben zich eenige schreden vooruit
gemaakt in stemmenaantal, maar vele
zetels gewonnen hebben zij niet Zij
zullen hun steun moeien zoeken bi
de radicaal socialisten om invloed uit
te oefenen, terwijl deze op hun beurt
de communitsen zullen noodig hebben.
Trouwens hel onderscheid is niet bij
zonder groot. De radicalen zonder
meer komen "hierdoor in een moeilijk
parket. Het „Bloc National", dat de
republikeinen van meest uiteenloopen
den aard omval en ook in het parle
ment op het oogenblik de meerderheid
heeft, mag prat erop gaan in de ge
westelijke verkiezingen zich het best
te hebben gehouden. Bij gebrek aan
een Katholieke Staatspartij, waarvoor
de tijden hier, helaas, nog niet rijp
zijn, telt dit bloc voor een groot deel
de principieel Katholieken tot zijn aan
hangers. Deze partij is voorstander van
nationale en godsdienstige éénheid en
wij mogen dus zeggen, dat de meer
derheid in den lande zich daarvoor
heelt uitgesproken. Zeker, als wij weten
dat bij veel meer Franschen dan die
hun stem hebben utigebracht, het ver
langen naar godsdienstvrede leeft,
slechts zeer weinigen terug begeenen
naar de oude combistische theorieën.
Dit zelfde zou ik niet durven zeggen
fan een accoord gaan met de gevoerde
buitenlandsche politiek. Hierover lui
den de meeningen verschillend, al vindt
men Poincarë een krachtige persoon-
lijkehid, Duitschland een schuldenaar,
die moei betalen en al loopt men nu
juist niet hoog weg met de vriend
schap voor Engeland.
Deze gewestelijke verkiezingen,
daarom schrijf ik er hier over, geven
een voorproefje van de parlementsver
kiezingen. Zij nebben bewezen, dat het
sectarismo zoo goed als afgedaan
heeft, in den vorm van onverdraag
zaamheid; Frankrijk als vanouds een
conservatief land is, maar tevens mij
nog sterker overtuigd, ho; wjj in Hol
land er trotsch op moeten gaan een
uitnemende organisatie in de kiesver-
eenigingen le bezitten. De politiek staat
hier als de bekende wolf in een kwaad
gerucht en, eerlijk gezegd, niet geheel
ten onrechte.
Er zaï heel wal noodig zijn om
daarin verandering te brengen. Princi-
pieele voorlichting, besef dat kiezen
een pliclit is en voor alles uitschake
ling van het eigen belang, zijn de
noodzakelijke elementen om de rechte
mannen qp de rechte plaats in het
landsbestuur van Frankrijk te brengen.
Mr. P. v. S.
Parijs, 24 Mei 1922. j
Een belangrijk voorstel.
In de Woensdag j.l. gehouden voortge
zette vergadering, kwam aan de orde he»
voorstel van den R. K. Bouwvakarbeiders
bond, bedoelende, dat het Bureau voor
de R. K. Vakorganisatie zoo spoedig mo
gelijk overgaat tot de oprichting van een
Credietbank, met het doel gelden dispo- j
nïbel te stenen voor (onderlinge) Indu-
strieele- en Handelsondernemingen.
Ter toelichting gaf deze bond het vol
gende:
Het Bestuur dezer organisatie acht het
noodzakelijk, gezien de economische ver
houdingen, dat door de R. K. Vakorgani
satie stappen worden gedaan, welke tot
concentratie van kapitaal kunnen leiden,
teneinde daardoor in staat te zijn arbei
ders, die gezamenlijk voor eigen rekening
een bedrijf willen uitoefenen, aan crediet
te helpen.
Aan deze concentratie van kapitaal
moet door alle arbeiders kunnen worden
deelgenomen, bijvoorbeeld door weke
lijksche bijdragen, waarvoor hun aandee-
len in de op te richten bank kunnen wor
den verstrekt.
Het prae-advies van het Bestuur luidde:
Het Bestuur van het Bureau gevoelt
zeer veel voor het denkbeeld, dat onze
Arbeidersbeweging te beschikken zal
moeten hebben over een eigen bankinstel
ling. De vraag dient echter gesteld, of het
thans wel de gunstigste tijd is om tot op
richting daarvan over te gaan. Wordt het
voorstel van den Bouwvakbond door ons
goed begrepen, dan wenscht men door
een spaarsysteem te komen tot een cre
dietbank om productie-coöperaties finan
cieel te helpen. Omdat thans toch nog
geen definitief besluit zal kunnen geno
men worden, lijkt 't gewenscht de per
soonlijke toelichting op dit voorstel af te
wachten.
De heer VOORHAM (Bouwvakarbei
ders) lichtte het voorstel ter vergadering
nog nader toe. Spr. wees er op, dat per
slot geen enkele vakbond in staat is ver
slechtering van arbeidsvoorwaarden te
gen te houden, want tot het uitvoeren
van een strijd over de geheele linie is
men niet in staat. Daarom moet men
naar andere middelen uitzien. Spr. pleit
voor de oprichting van Naamlooze Ven
nootschappen, waarvan alleen de arbei
ders aandeelen kunnen bezitten. Voor
elke tak van industrie wil spr. een N.V-
Indien 1/3 der georganiseerden deelneemt
tegen 25 cent per week voor een Reser
vefonds dan zou men per jaar al een
som van 780.000 bij elkaar hebben-
En daarmee kan men heel wat beginnen.
Men moet zorgen dat het risico zoo ge
ring mogelijk is. Jaarlijks wordt een ma
tige rente vergoed. Overwinst is voor het
Reservefonds en kan worden aangewend
voor sociale doeleinden. Het geld mag
natuurlijk alleen voor productieve doel
einden worden aangewend.
Op deze wijze kunnen de arbeiders
vormen een machtige concurrentie tegen
over het kapitaal.
In het Bouwvak hebben volgens spr.
reeds een 100-tal personen met dit doel
sympathie betuigd.
De menschen die het Paaschmanifest
onderteekenden en hun woord braken
zouden teellijk op hun neus kijken.
Die begrippen ziin met elkaar niet in
overeenstemming. Wat de heer Voorham
schijnt te willen, zijn eigen fabrieken
om te komen tot kapitaal gelijk nu de
kapitalisten bezitten. Maar dat lijkt spr.
toch wel een wat te grootsch-opgezet
denkbeeld. Hij wijst op verschillende der
gelijke pogingen die mislukt zijn. Een
Credietbank, dat zou gaan. wanneer alle
instellingen van Vak- en Standsorganisa
tie daaraan meewerken en dan in 'n be
teren tijd dan dien we thans meemaken.
Men weet dat daarover met het Federa
tiebestuur onderhandelingen gaande ziin
Maar wat de heer Voorham schijnt te wil
len, dat zou iedere Bond apart moeten
overwegen.
Verschillende sprekers voerden over
deze zaak nog het woord. Men wees er
op, dat de medezeggenschap in het bedrijf
niet verkregen kan worden alls de tegen
partij het weigert. Misschien zou echter
langs den weg van kapitaalvorming dat
beoogde doet zijn te bereiken.
De ZeerEerw. Heer Pastoor van Schaik,
geestelijk adviseur, die de vergadering
niet geheel kon bijwonen, verkreeg in
middels het woord en wees erop, dat de
tijd dien de Vakbeweging thans door
maakt een heel moeilijke is. In het aan
wenden van de natuurlijke gaven en
brachten wenscht onze Vakbeweging voor
niemand onder te doen. Maar daarnaast
moeten we hebben, als katholieke man
nen, een groot Godsvertrouwen. Hulde
brengt spr. aan het bestuur voor de
conscientieuse leiding van het afgeloopen
jaar, om dan allen op te wekken in ge
staag contact met de centrale leiding,
met nuchterheid en goede katholiciteit
de verschillende kwesties op te tossen
(Applaus.)
De VOORZITTER dankte pastoor van
Schaik voor zijne woorden en verklaar
de onder applaus dat het Vakbureau
zich zelf kon gelukwenschen met een zoo
meelevend adviseur.
Vervolgens kwam spr. terug op hel
voorstel van de Bouwvakarbeiders en be
sloten werd, dat het bestuur de kwestie
in studie zal nemen, in 't bijzonder in
overleg met den rechtskundigen adviseur.
De R. K. Slagersgezellenbond wenschte
het Bureaubestuur een uitspraak te laten
doen over de vraag,, welke personen uit
het z.g. particulier slagersbedriif lid kun
nen worden van den R. K. Werkmeesters-
bond. Ook sprekers van andere bonden
signaleerden „grensgeschillen" met den
Werkmeesfersbond en wenschten deze
zaak als geheel door het bestuur behan
deld te zien.
Na eenige discussie werd vastgesteld
dat het bestuur klachten over kwesties
met den Werkmeesfersbond inwacht, om
dan de zaak als geheet te behandelen.
Van den Textielarbeidersbond was er
een voorstel om te bestuiten tot aanstel
ling van een propagandiste, teneinde de
vele ongeorganiseerde meisjes tot de org»
nisatie te brengen.
Mei. HOTTE pleitte krachtig voor dit
oorstel.
Het bestuur had er bezwaar tegen uit
financieele overwegingen. Het denkbeeld
zal nochtans bif het bestuur in overwe
ging worden genomen en over het ver
krijgen van de benoodigde middelen zal
men zich in het biizonder beraden. Een
propagandiste in algemeenen dienst vond
men echter niet voldoende.
De heer Hamersveld en de Voorzitter
vestigden ook de aandacht op intensiever
plaatseliike propaganda onder de vrou
wen. Plaatseliike krachten heeft men ook
noodig en het bestuur verklaarde zicb
bereid ook deze kwestie voor te bereiden
De Bond van Technici had een tweetal
voorstellen ingdiend inzake het stemmen
op de vergaderingen. Daarbii werd er op
gewezen, dat het voor de kleinere vak
bonden onnmogetiik is, op de jaarverga
deringen van het Vakbureau met he'
dag. bestuur aanwezig te zijn.
De heer C. VERWEIJ verdedigde deze
voorstellen. Tenslotte vereenigde hij zich
echter met het prae-advies van het be
stuur, dat tegen reglementswijziging ten
deze bezwaar had. Hij verkreeg echter
de toezegging, dat er zooveel mogelijk
rekening zou worden gehouden met dn
bezwaren, dat de meening der kleinere
organisaties niet tot uiting kan komen.
Dan werd er gepauseerd. Te half 3
werd de vergadering heropend. Daarna
kwam aan de orde het voorstel van den
Ned. R. K. Bond van Overheidspersoneel,
bedoelende dat op de volgende Sociala
Week als algemeen onderwerp aan de
orde wordt gesteld „De taak der K.S.A.
in dezen tijd." Volgens het praeadvie*
van het bestuur bleek, dat dit onderwerp
reeds is vastgesteld. Het verlangen zal
echter aan het Bestuur van de K. S. A.
worden kenbaar gemaakt
Vervolgens kwamen eenige voorstellen
aan de orde om te bewerken, dat in da
R. K. dagbladen het standpunt dat do
Vakbeweging inneemt ten opzichte van
de sociaal-economische vraagstukken van
onzen tijd beter en meer wordt kenbaar
gemaakt. Ook wenschte men dat in da
R. K. pers geen berichten worden opge
nomen door niet-katholieke vakorgani
saties gelanceerd, zonder voorafgaand
overleg met den betrokken R. K. Vak
bond. Een ander voorstel wilde komen
tot de oprichting van een R. K. Persbu
reau.
Het bestuur neemt de zaak in overwe
ging en vertrouwt dat ter gelegener tijd
de resultaten zullen blijken.
Het bestuur zegde den R. K. Bond van
Verzekeringspersoneel medewerking toe
in de bestrijding van het „beunhazen"-
stelsel in het verzekeringsbedrijf, waar
omtrent het een voorstel had ingediend.
Naar aanleiding van een voorstel vart
den R. K. Bond van Overheidspersoneel
werd besloten, dat nogmaals met de K.
S. A., zal worden geconfereerd over da
afdracht der contributie aan dit lichaam.
Bij de rondvraag klaagde de heer VAN
ZEGGELEN over het verschil in opkomst
van den eersten en den tweeden dag.
De heer NIJKAMP, die na de pauze d«
vergadering had geleid, constateerde, dat
de opkomst over 't geheel toch zeer be
vredigend mocht worden genoemd e»
sloot daarna de vergadering met den chr,
groet.
R. K. OPENBARE LEESZALEN.
De Bond van R. K. Openbare Leeszalen
en Boekerijen van Nederland hield Woens
dag in het Oranje-hotel te 's-Bosch een
buiengewone algemeene vergadering.
De belangstelling van de zijde der R. K.
Leeszaalbesturen was zeer groot, wijl het
een kwestie betrof, die in den Bond reeds
vaak ter sprake kwam. Reeds tang is er
gestreefd naar een goede regeling tot oplei
ding van leeszaalpersoneel, waar vele lees
zalen het gemis hiervan gevoelen.
Van bovenaf is nu door de Centrale
Vereeniging van Openbare Leeszalen en
Boekerijen in Nederland, die met een
soort ministerieel gezag de zaakjes om
trent het Leeszaalwezen opknapt, voorge
schreven, hoe en waar deze opleiding zal
geschieden. Uit den Bond van R. K. Jpen-
bare Leeszalen gingen daartegen stemmen
op, wijl gemeend werd, dat in deze belang
rijke aangelegenheid een beduidende groep
als die der R. K. Openbare Leeszalen, wel
mocht worden gehoord. Het feit, dat ook
eenige Katholieken, die zitting hebben in
de C. V., daar hun stem kunnen loen
hooren achtte men niet voldoende.
Uit de besprekingen kwam vast te
staan, dat men loyale medewerking met
de C.VV wenschte, doch dat men ander
zijds zou blijven aansturen op officieele
erkenning van den Bond van Katholieke
Leeszalen.
Het voorstel van de C. V. van de op
leiding tot assistent eener openbare
leeszaal werd uitvoerig besproken, voor
al voor wat betreft de plaatsen, waar vol
gens dat voorstel cursus-leeszalen geves
tigd zullen zijn.
Als zoodanig worden in het voorstel ge
noemd: Amsterdam, Groningen en Nijme
gen.
Door de Brabantsche Leeszalen was een
commissie benoemd, bestaande uit de
heeren A. Brans ('s-Bosch), den zeereerw.
pater F. Jurgens O.E.S.A. (Eindhoven) en
ir. A. Juten (Bergen op Zoom) die met een
voostel kwam tot meer decentralisatie en
meer practische opleiding.
De commissie beoogde met haar voor
stel het voor de leeszalen in het Zuiden
des lands mogelijk te maken haar perso
neel op te zenden naar minder ver afge
legen plaatsen. Daardoor konden hoogero
reiskosten voor de cursisten worden voor
komen.
De commissie wenschte het aantal op
leidingsleeszalen uitgebreid te zien en ook
de leeszalen te Sittard en Tilburg als cur
susleeszalen aan te wijzen.
Voor wat Sittard betreft kon de mede
deling worden gedaan dat de aldaar geves
tigde cursus zou worden erkend. Mocht nu
wenschelijk blijken ook nog in Tilburg een
cursus te geven dan zou men daartoe het
volgend jaar kunnen aandringen.
De vergadering ging hiermede accoord
onder vaststelling dat grootere decentrali
satie haar zeer gewenscht voorkwam.
Het verzoek om steun der R. K. Open
bare leeszalen te Haarlem en Roosendaal
kwam bij de rondvraag ter sprake. Alhoe
wel tot uitdrukking kwam, dat men lees
zalen, die nog niet in het bezit zijn van
Rijkssubsidie gaarne zal helpen, meende
men toch, dat zulks niet kan geschieden,
doordat iedere leeszaal een deel van haaf
subsidie afstaat
DRAADLOOS
SPREKEN
LAND?
MET NEDER-
Het „Bat. Nieuwsbl." weet te vertellen,
dat met den enkelboogzender van het
draadloos station op den Malabar zulke
uitnemende resultaten zijn bereikt, dat
de telefonische gemeenschap met Neder
land ndet meer tot de onmogelijkheden
behoort.
De kosten voor de daarvoor te nemen
proeren moeten, naar wij vernamen, zoo
buitengewoon klein zijn, dat die zelfs in
deze tijden van vèr doorgevoerde bezui
niging niet het minste bezwaar behoeven
op te leveren.
Wie weet, verrast dr. De Groot ons de
zer dagen niet met de heuglijke tijding,
dat er telefonische verbinding met hel
Moederland verkregen is, schrijft het blad.
Wat voor perspectieven dit voor den
handel oplevert, behoeft geen betoog. En
dan te denken aan de mogelijkheid, dat
men met ouders of kinderen van achter
zijn schrijftafel even een praatje zal kun
nen houden!
