BUITENLAND
Tweede Blad
Brieven uit
28 Jani1922
Duitschland.
Onschuldig veroordeeld
Na den moord op Rathenau.
De Iersche kwestie in het Lager
huis.
Een incident in het Engelsche
Hoogerhuis.
Engeland's luchtmacht.
Schanzer te Londen.
Noorwegen en Rusland.
Dit Polen.
FEUILLETON
Goeden avond, Jeanne," zeide hij,
Dc Spanjaarden in Noord-
Afrika,
Het .proces tegen de sociaal- 1
revoUtionnairen
Uit China.
GEB®, BUITENL BERICHTEN.
Verwilderde zeden
Uit onze Oost.
Door samengeperste lucht gelicht.
BEZOEK AAN BERLIJN.
Wie Berlijn bezoekt, moet ook een
uilslapje maken naar Potsdam! dit stel
ik voorop.
Het verdient aanbeveling, wanneer
men naar Berlijn komt, uit te stappen
aan het stalion Friedrichstrasse, in
welks onmiddellijke nabijheid zich tal
van zeer goede hotels bevinden, als
Central, Continental, Coburger Iiof,
Elite e® andere, die alle aanbevelens
waardig zijn. Central-Hotel met ingang
tegenover genoemd station, behoort tol
een gebouwen-complex, waarin zich
ook bevindt het uitmuntend restaurant
„Zum Heidelberger" met ingang Frie
drichstrasse en het theater „Winter-
garlen", dat voor den avond aardige
verpoozing biedt.
Veronderstellende, dat ge in een ho
tel in deze wijk uw intrek genomen
he.bt, mag ik u voor den volgenden
morgen na het ontbijt deze wandeling
wel aanbevelen: Friedrichstrasse tot
Unter den Linden, rechts om deze
straat in naar Brandenburger Tor. Hier
wederom rechts naar het gebouw van
den Rijksdag en de Sieges-Saule, ver
der door de Sieges-allée naar Rolands-
ecke, het standbeeld aan het einde
dezer Allée in 't midden. Hier ga men
door de Bellevucstrasse naar Potsdam
mer Platz, waaraan aansluitend Lcip-
zigtr Platz. Op den hoek van dit plein
en Leipzigerstrasse staat het enorme
Warenhuis van Werlhcim, dat eene
Berlijnsche bezienswaardigheid is.
Het is volstrekt niet mijne bedoe
ling alle wandelingen zoo nauwkeu
rig op te geven, maar voor een eer
sten indruk is de wandeling juist zoo-
als ik die hier aangeef wel van be
lang. Men zal, na eigen ervaring mij
dit wel toegeven.
Stelt men belang in Musea en Pa
leizen, dan bezoeke men in Leipziger-
strasi/e het Poslmuseum, in Unter den
Linden het eens door Keizer Wilhelm
I bewoonde Paleis, waarvoor het Rui
terstandbeeld van Frederik de Groote
(der alle Frits). Aan den overkant be
vindt zich het Zeughaus, wapen-muse
um, waarin een Gedachtniss-Halle mei
fraaie muurschilderingen en waar ook
in vitrines op busted de uniformen
van Frederik de Groote, Bismarck e.a.
te zien zijn, zóó, dat men naar aan
leiding van de Dekende afbeeldingen,
al van verre ziet, wie zich eens in
deze kleedij bewogen.
i In LustgaHen, het groote gebouw
met de vele pilaren, is Alles und neues
Museum" met een schitterende verza
meling Grieksche, Romeinsche en Egyp
tische Antiken en vóór alles een be
zoek waardig. Het groote Slot in Lust-
igarlen is geweldig groot, het inwendige
meer pompeus dan mooi.
In deze omgeving bevinden zich ook
INational-Galerie en het Kaiser Frie-
drich Museum, dat ik evenzeer voor
)een bezoek kan aanbevelen als het
Museum lür Mecreskunde in de George-
ïlrasse bij station Friedrichstrasse.
Beschrijvingen van alles wat zij be
vatten, zouden te ver voeren, ik moei
volstaan met de aanbeveling, genoem
de Musea alle te bezoeken. Ze zijn
dagelijks geopend tot 3 uur.
W anneer ge niet opziet tegen de
beklimming van de 405 treden van
den 9(1 Meter lioogen toren van het
Beniner Rathaus in de Konigstraófee.,
dan kan men daar genieten van eon
prachtig panorama, dat ruimschoots den
?waren tocht naar boven vergoedt. De
wachter daarboven, een gemoedelijk
Vriendelijk mannelje, die u eenige inte
ressante mededeelingcn doet, vertelde
mij, dat hij daar juist bezoek van eene
dame had gehad, die meer dood dan
levend was boven gekomen. Toen zc
een weinig tót zich zelf kwam, ver-
lelde ze diep ontroerd, dat haar man,
„zur Erhoiung'- in Baden vertoefde en
daar, zooals hij schreef, van een hoog
gebergte dagelijks een heerlijk uitzicht
liad op het omliggende landschap. Ze
Zocht nu op den Raadhuistoren zoo'n
beetje den sfeer waarin haar man
leefde. Roerend niet waar? Ja, vrouwen
Itunnen zwaar beminnen!
Daalt nu van deze hoogte af naar
de gewelven van het Raadhuis, de
Katskeller, een eigenaardigheid van elk
Duilsch Raadhuis, waar ge u kunt
restaureeren. Wat men daar gebruikt
|s goed en niet al te duur.
\olgens den Berlijner drinkt men
bet beste bier bij Siechen in de Beh-
renstrasse, vlak bij Friedrichstrasse, een
eemoudige maar toch eerste klas in
richting. Noemde ik hierboven het uit
muntend restaurant „Zum Heidelberger"
eene gezellige inri-ihting, waar men
uitstekend dineert, als bezienswaardig-
Iheid van Berlijn geldt ook het meer
groolsche restaurant Kempinoky in Leip
eigerstrasse, dat om zijn voortreffelijke
keuken ai even aanbevelenswaardig is.
Om in een ander, meer weelderig
Centrum van Berlijn te komen, ga men
van station Friedrichstrasse per Stadt-
bahn (trein) naar station Zoologischer
t&arten, waartegenover de diergaarde
yan dien naam, niet zoo mooi als onze
Amsterdamsche „Artis", maar m!et een
bizonder mooi aquarium. Gaande van
station „am Zoo" rechts, komt men
op den Kurfürsiendamm. Hier heeft
men de zoogenaamde deftige buurt,
waar de nieuwbakken haute volde resi
deert. Als ge mocht verzeild raken
in een der vete „Dielen" (een modern
soort café, honigzoet en fluweelig),
hoedt u dan het woord „Bier" uit te
spreken. Zooiets doodgewoons wordt
daar niet gelapt! Hier wordt alleen
„Mokka" geserveerd en wijn en sect
on alles wat duur is. De inrichting
is kostbaar, de kleeding, die er wordt
rondgedragen door de habitués is duur,
peperduur, alleen de gezichten zijn
spotgoedkoop. Een blozende gezonde
Noord-Hollander laat zich niet van de
wijs brengen door dien bleeken, zwi>e-
rigen meneer, die zijn taartje zit te
snoepen en kwijnend staart naar de
llollandsche schoenen, die niet zwart
gelakt, geelneuzig en wi(geveterd zijn
zooals de zijne. Kijkt dien man, of
liever dat ventje, even in de oogen
en ze worden waterig en knippen. Hij
kan in uw schaduw niet staan. Hij is
of een Schieber, die zich grof ver
rijkt ten koste der noodlijdenden, of
een dier weerzinwekkende wezens, die
Berlijn berucht maken. Of ik hier niet
onbillijk veralgemeen? Ik vraag u, welk
fatsoenlijk mensch (voor zoover hij
geen valutaslèrk builenlander is), kan
of wil in deze tijden veroorloven,
in enkele oogenblikken 1000 Mark en
meer te verteeren.
Inlusschen, een wandeling in deze
buurt is loonend. Kurfiirstendamm is
eene der mooiste straten ter wereld.
Wandeit men ze geheel af tot Halen-
see, dun is men, de brug over, in de
onmiddellijke nabijheid van het Luna
park, dat men stellig tegen den avond
bezoeken moet. De aanleg is grootseh
en er worden zeer goede Harmonie
concerten gegeven. Halensee is een sta
tion van den Stadtbahn, dus met
vlugge verbinding met station Frie
drichstrasse.
Voor ontspanning gedurende den
avond moet ik waarschuwen tegen de
vele cabarets. Men lean veilig den
Slaatsoper bezoeken en de theaters:
Winlergartcn, Melropole, Scala en de
groote Bioscopen als Kammerlichtspiele
op Polsdamer Platz, Ufa op Nollen-
dorfplatz en de Bioscoop am Zoolo-
gischen Garten, groote keurige inrich
tingen. Men zal opmerken, dat 't hier
al zoo is als in Amsterdam; wat fat
soenlijk is, gaat lang vóór 12 uur naar
huis. Ik wil daarom alle latere lief
hebbers nog niet onfatsoenlijk noemen,
maar moet toch zeggen: ze spelen hier
in Berlijn een gewaagd spel! Men neme
dit jer harle!
Het is een moeilijke geschiedenis,
aanwijzingen als deze te schrijven; wil
men volledig zijn, dan zou een geheele
courant daartoe noodig zijn en dat
gaat natuurlijk niet. Ik wil me dan
uok, wat Berlijn betreft, biertoe be
palen.
Best me nog, u met allen aandrang
het volgend uitstapje naar Potsdam
aan te nevelen. Men ga 's morgens
vrooeg, in elk geval vóór 9 uur, naar
Polsdamer Platz. Daar hebt ge vóór u
het Polsdamer Balinhof. Rechts van u
voert een straat langs dit station naar
het slalion van den Wannseebahn (het
staat er met grooe lettters). Hier neemt
gé een kaartje voor Wannsee; Elke 5
a 10 minuten kunt ge vertrekken en
langs de stations Grossgörschenstr.,
Friedaneau, Sleglitz, Botanischer Gar
ten, Gross Lichtcrfelde West, Zehlen-
dorff Mitte, Zehlendorfl West, Schlach-
terisee en Nikolassee bereikt ge Wann
see. Hier uitstappen en, komend uit
het station, linksom naar het groote
restaurant „SehuRlieisoHier verloeve
men eenige oogenblikken op het groote
balkon van de tweede verdieping, van
waar men een prachtig uitzicht heeft.
De teerhartige Stroh-Witwe van den
Raadhuisloren zou hier nog veel meer
den Badenschen sfeer benaderd heb
ben, waarin haar veelgeliefdeook
weende om haar?
In de nabijheid van dit restaurant
vaart de boot af naar Potsdam. Men
yrnge den kellner ecnigfe aanwijzing
omtrent juiste ligging en tijd van af
vaart. De vaart van hier naar Potsdam
is verrukkelijk.
In Potsdam bezoeke men de Garni-
sonskirche met de graven van den
ouden Frits en zijn vader, de laatste in
een kist, die op last van den gröoten
Koning Frederik in Holland gemaakt
is, zooals de „explicateur" als blijk
baar eene bizonderheid, steeds op
dreunt. Heelt men voldoenden lijd, dan
bezoeke men ook het Stadt-Schloss,
maar toch vóór alles eerst Sans-souci
na het bezoek aan de Garnisonskirche.
Heeft men het slot Sans-souci bezocht,
dan. dineere men in het daarachter
getegen restaurant, liet is er wel niet
zooals in Heidelberg, maar bet is ge
nietbaar. Verder bezoeke men het
„neue palais", waarin de laatste Duit-
sche keizer woonde: het is van Sans-
souci na eene wandeling van onge
veer 20 minuten te bereiken,.
Voor hel overige iaat ik u vrij, als
ge maar zorgt van het station te Pots
dam te vertrekken van het 2c perron
met een der volgende avond treinen,
die direct naar Berlin Potsdamer
P»atz loopen met éénmaal stoppen te
Neu-Babelsberg: 609 6.49 7 47
8.49 9.46 1221.
H. L.
Oberrcgjerungsrat dr. Wciss, de leider
van de Berlijnsche politieke politie, heeft
aan een medewerker van het Berliner Ta-
geblatt verklaard, dat het onderzoek niet,
zooals sommige linksradicale bladen be
weren, door nationalistische commissaris
sen wordt geleid. Het onderzoek geschiedt
op volkomen objectieve wijze en wordt tot
in de kleinste bijzonderheden stipt en
nauwkeurig uitgevoerd. Iedereen die maar
eenigszins verdacht wordt, met den moord
in verband te staan, wordt onmiddellijk
in hechtenis genomen, om pas weer in
vrijheid ie worden gesteld na uitvoerig te
zijn ondervraagd en zijn alibi Ie hebben
kunnen bewijzen. Er zijn reeds tal van lie
den in hechtenis genomen. Ook zijn huis
zoekingen gehouden „die belangrijk mate
riaal aan de autoriteiten hebben verschaft."
De talrijke dreigbrieven die dr. Rathe
nau in de laatste tijden had ontvangen zijn
door de politie eveneens nauwkeurig on
derzocht. Dr. Weiss zeide dat Rathenau
zich steeds tegen het aanvaarden van be
scherming heeft verzet. Vooral 's middags
als hij ten huize van zijn moeder ging
eten, zag hij ongaarne dat agenten in bur-
gerkleeding hem vergezelden, daar dit voor
zijn moeder slechts een reden tot onge
rustheid moest zijn. Op den dag van den
moord was de minister geheel zonder ge
leide. Verschillende politieke organisaties
der rechterzijde worden door de autorile-
ten nauwkeurig in het oog gehouden. Bij
anti-semietische vereenigingen zijn reeds
huiszoekingen gehouden. Dit geschiedde
o.a. in het bureau van het Verband Natio-
nalgesindter Soldaten, wier eere-voorzilter
Ludendorff is. Er werd belangrijk mate
riaal in beslag genomen. In den loop van
den dag zijn gisteren nog gearresteerd een
zekere Müller-Hausen, voorzitter van den
Bund gegen die Ueberhebung des Juden-
tums, een persoon op wien de politieke
politie sinds geruimer. tijd de aandacht
heeft gevestigd, alsook een student ge
naamd Flesch. Dit is de jongeman die kort
na den aanslag een ruiker rozen voor
Helfferich, „den redder van de Duitsche
eer," naar den Rijksdag heeft gebracht.
Uit het oiiderzoek bleek dat Flesch in
betrekking met Ehrhardt staat. Flesch die
bij zijn verschijning in het parlement reeds
gearresteerd, maar kort daarop weer ont
slagen is, is weer in hechtenis genomen
toen de politie vernam dat hij zich in Vet
bureau van de Duitsch-nationale volks-'
partij ophield.
Van zeer veel belang zijn de verklarin
gen van verschillende getuigen, die heve
ren Karl Tillessen op den dag van den
aanslag te Berlijn te hebben gezien. Tilles
sen zal te Berlijn in de eerste plaats wor
den geconfronteerd met den houtvester
die de nauwkeurige beschrijving van de
daders heeft verstrekt.
Van particuliere zijde is een bond ge
vormd met het doel de premie van 1 mil.
lioen mark die op de arrestatie van de
moordenaars is uitgeloofd te verlvoogen.
Het Berliner Tageblatt opent deze lijst
met 50.000 mark.
De linksradicale partijen in den Rijks
dag hebben den eisch gesteld dat het groo
te standbeeld van keizer Wilhelm I dat in
de wandelgang van den Rijksdag staat, zal
worden verwijderd.
f De begrafenis.
De rouwplechtigheid voor B.athenau
nam gisteren om twaalf uur 's middags
een aanvang. Zoowel in den Rijksdag als
op straat werd de orde niet gestoord;
de bevolking die aan de betooging deel
nam, was zeer talrijk en zeer eerbiedig.
In den Rijksdag waren de leden van
het diplomatieke korps verschenen, de
moe.sten in gala-uniform; de kist was
geplaatst op den precidentszetel en be
dekt met de rijksvlag. De naaste fa
milie van Rathenau was gezeten in de
voormalige keizersloge.
Nalat de Coriolanus ouverture ge
speeld was door het orkevt vau de Staats-
opera, hield president Efcert de groote
rede. Ilij zeide, van oordeel te wezen,
dat door de vermoording vanRathenau
heel Duitschland getroff n was, 't welk
er door beroofd was van een dor beste
hoofden voor het herstel.
Ebert betuigde aan 'net slot van zijn
rede, den dank van de Duitsche repu
bliek en van het Duitsche volk voor
wat Rathenau in zuivere vaderlandslief
de voor Duitschland had gedaan.
De vice-president van den Rijksdag
vertolkte de meening, dat de dood van
Rathenau het volk er toe moest aanspo
ren, de wereld eindelijk eens van de
moord-atmosfeer te zuiveren.
Nadat- nog een spreker van de demo
cratische partij een levensschets van den
overledene had gegeven, werd de eigen
lijke rouwplechtigheid besloten met de
treurmarsch uit de Oötterdammsrung.
De kist werd toen den grooien stoep
af gedragen en in de lijk-auto geplaatst.
De Rijksweer, die voor het Rijksdagge
bouw opgesteld stond, presenteerde het
geweer.
Het bijzetten van hot. stoffelijk over
schot van Rathenau in Oberschöneweide
vond plaats zonder dat er publieke per
sonen bij tegenwoordig waren. Slechts de
naaste familieleden woonden de plechtig
heid bij, die zich beperkte tot het lezen
van de rouwgebeden door een rabbijn.
Te Berlijn is ten teeken van rouw voor
Rathenau de bsurs gisteren gesloten ge
bleven.
De Iersche kwestie is Maandagavond in
het Lager Huis weer ter sprake gebracht,
terwijl tevens de moord op Wilson bespro
ken werd. Bonar Law zeide dat hij inder
tijd met het tractaat met Ierland vrede
gehad had, maar dat, indien hij den toe
stand precies zoo gezien had als hij thans
is, hij er niet voor zou gestemd heb
ben. Hij zeide dat hij had aangenomen dat
de mannen, die het tractaat geteekend had-
den, niet alleen van plan waren het te
goeder trouwd gestand te doen, maar het
risico te loopen dat aan de uitvoering ver
bonden was. „Wij allen weten, dat zij het
zelfs niet geprobeerd hebben," zeide hij,
le midden van toejuichingen. Zijn werke
lijke hoop op die regeling, volgende op
zoovele die mislukt waren, had hierin ha
re reden gehad dat voor de eerste maal
de vertegenwoordigers van Zuid-Ierland
hadden erkend, dat Ulster slechts over
reed kon worden om toe te treden en er
niet met geweld toe gedwongen mocht
worden. Hij had echter een gevoel gekre
gen dat de heele zaak hopeloos was toen
hij de mededceling van Collins had gele
zen, dat deze eens van zin met Valera te
gen verdeeling van Ierland was, want het
tractaat was de erkenning van de verdee-
ling tot tijd en wijle Ulster toe wilde tre
den. Bonar Law verklaarde verder dat de
moordpartijen m Ulster een rechtstreeksch
gevolg waren van aanhitsingen aan gene
zijde van de grens en er geheel en al door
veroorzaakt werden.
Aan het eind der gedachten wisseling
zeide Lloyd George niet te willen verkla
ren, dat het verdrag een mislukking was,
maar wei, dat hij teleurgesteld was over
de wijze, waarop de voorloopige regeering
de daarmee in verband staande vraagstuk
ken aanppkte. Wij geven toe, dat er veel
moeilijkheden zijn, maar zij kon meer heb
ben gedaan voor de bescherming van le
ven en eigendom. Dat zij de bezetting der
Vier Gerechtshoven te Dublin had toege
laten, viel niet goed te praten.
De Britsche regeering heeft haar ziens
wijze medegedeeld aan de voorloopige re
geering en wat deze laatste en het Iersche
parlement thans doen is een toetssteen
voor hun bekwaamheid om te regceren en
met die bekwaamheid zal het verdrag
staan of vallen. Wij staan er op, dat het
Zuiden het verdrag aanvaardt, en indien
dit niet geschiedt, zal het Lagerhuis han
delend moeten optreden en de mannen
zoeken, die in deze zaak onvervaard hun
plicht jegens het rijk zullen doen.
Een later telgram meldt, dat Lloyd Ge
orge in zijn rede de moeilijkheden erkende
vyaarmee de nieuwe Vrijstaatsche regee
ring te kampen had gehad tijdens de
overgangsperiode, maar hij vond, dat zij
laksch was geweest door toe te laten, dat
drie of vierhonderd jonge republikeinen,
die de Dublinsche gerechtshoven bezet
hadden, daar al twee maanden een soort
van gefingeerde regeering voerden in
naam van een republiek en er bevelen
over geheel Ierland rechtvaardigden, waar
van men moest aannemen, dat sommigen
lot gewelddaden aanspoorden. Dit vond
hij een niet te rechlvangdig.en zwakheid,
welke het. aanzien van de voorloopige re
geering neerhaalde en waaraan spoedig
een einde moest komen.
De Britsche regeering had onze inzich
ten aan de regeering te Dublin medege
deeld.
Ierland binnen het rijk; Ierland erkent de
Kroon; Ierland erkent de vrijheid van Ul
ster; Ierland toont zijn vermogen om den
elemenlairen plicht van een regeering om
het leven te beschermen deze vier wa
ren de kardinale punten van het tractaat
waarop de regeering stond.
Lloyd George betoogde verder dat de
afschuw en de natuurlijke verontwaardi
ging, die iedereen voelde voor de snoode
misdaad, waarvan maarschalk Wilson het
slachtoffer was geweest, Engeland niet
moest verhinderen de kalmte te bewaren,
die het in oogenblikken van beproeving al
tijd gekenmerkt bad.
Ik vraag het Huis niet vervolgde spr.,
een politiek van onbepaalde berusting
goed te keuren bij de verdediging \Vn het
tractaat. Terwijl wij bij het Noorden aan
dringen onpartijdig te werk te gaan tegen
over alle godsdiensten staan wij erop, dat
het Zuiden in elk onderdeel het tractaat
aanhangt, dat zijn leiders geteekend heb
ben.
De partemenlaire medewerker van de
Times zegt, dat Bonar Law's rede een die
pen indruk op het Laagerhuis heeft ge
maakt. Leden van alle partijen werden ge
troffen door het feit dat hij een grens
stelde aan den steun dien hij de regeering
ten aanzien van hare Iersche politiek zal
geven. De omstandigheden waarin zijn
steun aan de regeering onttrokken zou
worden, zijn alle eventueel. Hij zeide dui
delijk, dat de slotverklaring van den mi
nister van koloniën hem bevredigde. Maar
héljHcit dat hij voor het eerst te kennen
gafffwanneer en hoe hij gedwongen zou
kunnen zijn, een oppositie tegen de regee
ring te leiden, brengt een nieuwen factor
in de berekeningen, van den politieken
toesl: 1. De unionistische partij heeft al
tijd geloofd, en weet nu, dat Bonar Law
in zek^- gevallen de banier van het uni
onisme zal verheffen en hij dan een beroep
op de unionistische partij zal doen, om
hem te volgen.
De onafhankelijke liberalen en de ar
beiderspartij namen geen deel aan het de
bat of de stemming. Zij verkozen de ver
deeldheid van meening te beschouwen als
een huiselijke twist in den boezem, van de
coalitie.
De lobby-corresptpdent van de Daily Ex
press zegt dat er nadat het Lagerhuis gis
teravond uiteen gegaan was, druk gegist
werd naar de beteekenis van Lloyd Ge
orge's uitlating dat indien de regeering er
niet in slaagde het Zuiden van Ier »nd tot
naleving le krijgen van het tractaat in al
zijn onderdeelen „het aan het Lagerhuis
zal staan handelend op te treden en man
nen te vinden, die in dat opzicht gelijk in
alle aiidere opzichten onvervaard hun
plicht jegens het rijk zullen vervullen".
Sommige leden dachten dat dit sloeg op
een nieuwe regeering, anderen op het lich
ten van troepen. Maar, tuu «esluit de
correspondent, niemand behalve de eerste
minister, weet het.
Een motie der die-hards tot verlaging
der Iersche begrooting werd met 342 te
gen 75 stemmen verworpen.
Bij de beraadslaging verklaarde Shortt,
de minister van binnenlandsche zaken,
nog, dat de moordenaars van Wilson Lon-
denaars en oud-strijders waren, die niets
met Ierland hadden uit te staan.
Tegen de verwachtingen in, was de
openbare tribune van het Lagerhuis giste
ren open als gewoonlijk. De eenige voor
zorg beslond in een ongewoon nauwkeurig
opnemen (Vn de bezoekers. Lloyd George's
toon was aanzienlijk neerslachtiger dan
gewoonlijk. De verwijdering van de repu-
blikeinsche bende uit de Vier Gerechtsho
ven te Dublin is blijkbaar genomen als
toetsleeen voor de goede trouw en hef
vermogen van de voorloopige regeering.
Lloyd George's uitspraak aan het einde
van zijn rede wordt duister geacht. Hij
zinspeelt er oogenschijnlijk op dat de re
geering aftreedt .indien men er niet in
slaagt de adhaesie van Zuid-Ierland voor
het tractaat te verkrijgen, maar de zin
snede is ook voor andere uitlegging vat
baar.
Te Dublin hebben ongeregelde republi-
keinsche trooepen Maandagmiddag een
autogarage bezet. Men zeide dat zij haar
wilden gebruiken als toevluchtsoord voor
vluchtelingen uit Belfast.
De Vrijstaatsche troepen rukten aan, be
zetten eerst den rijweg voor de garage en
namen late> bezit van de garage.
Het Hoogerhuis was Maandagavond het
tooneel vau een scène, toen de Zuid-Ier-
sclie Unionist Lord Midleton de aandacht
vestigde op een bericht in de Morning
Rost dat verklaarde dat de Midletoniaan-
sche anti-patrionisten hun werk voortzet
ten, alsof de grootste soldaat van het rijk
een blinde bedelaar was geweest die door
een huurauto overreden was. Lord Midle
ton noemde deze mededeling verontwaar
digd laster. Hij zeide dat de hoofdredac
teur en Lady Bathurst, de eenige eigenares
van de Morning Post, geweigerd hadden,
een verontschuldiging te plaatsen.
Lord Bathurst zeide, dat toen Lord Mid
leton Lady Bathurst bezocht, hij beefde
van opgewondenheid en haar vertelde, dat
hij in zekere omstandigheden Lord Bat
hurst zou doodschieten.
Lord Midleton zeide, het geval verder
verklarende, dat indien de toestanden
geweest waren als een eeuw geleden, hij
Bathurst buiten geroepen en getracht zou
hebben hem te dooden.
Lord Bathurst vroeg, of het behoorlijk
was, zoo iets in het salon van een dame te
zeggen.
De Lord-kanselier verklaarde het be
richt een gemcene beleediging, aan een
geëerbiedigd lid van het Hoogerhuis aan
gedaan.
De Londensche bladen deelen mede dat
de kosten van de vermeerdering van de
luchtstrijdkrachten met ongeveer 10 eska
ders, waartoe besloten is, zullen bestreden
worden door vermindering van de uilga
ven voor leger en vloot.
In zijn onderhoud met Lord Balfour
heeft Schanzer ook over Palestina gespro
ken. Hij verklaarde het Britsche mandaat
te aanvaarden, maar hechtte natuurlijk ge
wicht aan de opvattingen van het Vatikaan
ten aanzien van de zorg voor de Heilige
Plaalsen.
Schanzer zal de zaak nog nader met
Churchill behandelen.
Naar de Noorsche minister van buiten-
landsché zaken mededeelt heeft de Russi
sche regeering besloten de in beslag geno
men Noorsche treiters en hun lading vrij
te laten.
De Noorsche regeering heeft daarop de
te Vardö geïnterneerde Russen vrij gelaten
en toegestaan naar hun land terug te
kecren.
In het geschil over het Russische terri
toriale gebied in de Poolzee is de Noor
sche regeering met de Sowjet-regeering het
nog niet eens kunnen worden. In verband
hiermee waarschuwt de Noorsche regee
ring de belanghebbenden tegen het gevaar,
dat zij loopen hij het visschcn in het be
trokken zeegebied.
Jacques Znchnrewitsj Sourits is te Kris-
liana aangekomen om dr. Michailof te
vervangen nis voorzitter der Russische han
delsdelegatie.
Het Poolsclie parlement heeft met 226
tegen 188 stemmen de candidatuur van
Sliwinski voor het minister-presidentschap
goedgekeurd.
t 12
„Bij de honderd zeven en twintig
duizend franken van liet borderel
óp de Bank geïncasseerd, komen de
ontvangsten van vandaagelf dui
zend zeven en twintig franken, waar
van ik vijf duizend franken onder mij
houd. Dus, met wat U in kas hebt,
maakt dat honderd negentig duizend
twee honderd drie en vijftig
franken zeventig centimen. Wilt U
't even nazien
„Ik heb er geen tijd meer voor."
De ingenieur sloot de bedragen, die
de kassier hem gaf in de brandkast.
Jacques en Jeanne wachtten. Vrouw
fortier keek"den meesterknecht aan.
Zij vond, dat hij een vreemde uit
drukking in zijn gezicht had. Zóó had
zij hem nog nooit gezien. Jacques
ging naar mijnheer Labroue
„Hier zijn de plannen en teekenin-
gen,, mijnheer."
Mijnheer Labroue nam ze aan, sloot
ze in 't kistje, waarin hij ze gewoonlijk
opborg. Daarna zette hij het kistje
in de brandkast.
„Ais ik terug ben," zeide hij, „gaan
wij er mee door.
„Best, mijnheer. U hebt mij verder
niets te zeggen
„Jawel, wacht nog even.
De ingenieur richtte zich nu tot
Jeanne.
„Vrouw Fortier, ik verzoek u drin
gend absoluut niet, als was 't ook
maar een minuut, weg te gaan. Als ik
terug ben, zullen wij verder praten.
Wees er zeker van, dat ik U niet zonder
betrekking zal' laten. Denk verder
niet meer over hetgeen is voorge
vallen tusschen ons ik denk er ook
niet meer over."
Jeanne was door die onverwachte
welwillendheid sprakeloos van ver
bazing. De kassier Ricoux sloeg
haar nauwkeurig gade.
„Beslist een slecht karakterbrom
de hij. „Die vrouw heeft een hekel
aan den patroon.... het is duidelijk,
dat zij zich wil wreken
Mijnheer Labroue ging verder
„Maak mijn reiskoffer klaar en doe
er een overjas en een reisdeken bij.
Vrouw Fortier ging heen. Aangezien
ze zoo zwijgend en somber vertrok,
zeide de ingenieur tot den kassier en
den meesterknecht
,,'t Arme schepsel schijnt kwaad op
me te zijn.Zij wil niet inzien, dat
de betrekking van concierge niets
voor haar is.... Het is waar, ik ben
een beetje scherp, een beetje hard
geweest..Nu ja, haar hardhoofdig-
heid maakte me kwaad.... Enfin,
ik zal 't trachten te herstellen.... ik
zal mijn best doen, haar te helpen.
Mijnheer Labrouegaf daarop zijn laat
ste instructies aan Ricoux en Jacques
Vijf minuten later rolde het rijtuigje
waarin mijnheer Labroue zat naar 't
station. Jeanne, de kassier en de
meesterknecht waren bij het vertrek
tegenwoordig.
„Ik druk u nogmaals op 't hart,
vrouw Fortier, de deuren goed te
sluiten, zei de kassier tot de jonge
vrouw. Ik vind, dat de patroon u een
groote verantwoordelijkheid overlaat.
Wees gerust, mijnheer," ant
woordde Jeanne, ik zal stipt op alles
letten. gj$i
Bij het sluiten 's avonds bracht de
meesterknecht als gewoonlijk de pre
sentielijsten bij de concierge voor den
volgenden dag.
de lijsten op tafel leggende. Wel te
ruste
Hij wilde weggaan. Dit keer hield
vrouw Fortier hem staande
„Wat hadt ge mij dezen morgen
willen zeggen,' mijnheer Garaud,
vroeg zij.'
Jacques schrok blijkbaar.
„Ik wilde u verschillende dingen
zeggen
„"Nu, er mee voor den dag dan
„Neenik heb er nog eens over
nagedachtnu nog nietik durf
niet
„Durft u niet U
„Ja, ikMaar als ik je niet meer
spreek, zal ik je schrijven, dat is
eenvoudiger
Jeanne vond de woorden van Ja
cques al even raadselachtig als de uit
drukking van zijn gezicht.
Ik word bijna bang van u," mom
pelde zij. „Waarom bent U toch zoo
somber
„Vraag mij niets meer.... ten
minste nu niet meerantwoord
mij alleen op deze ééne vraag.
„Welke?"
Jacques zweeg.
,,'n Vraag," herhaalde Jeanne. Wel
ke
„Hebt gij ernstig nagedacht, over
wat ik je gisteren zeide, met betrekking
tot je positie.
„Ja, daarover heb ik nagedacht.
„En stemt gij toe, in hetgeen ik je
voorstelde."
„Als u mij hebt verteld. wat U
mij vandaag niet wilt, niet durjt
zeggen."
Jeanne zei met nadruk „durft".
„Wei nu," antwoordde hij, „mor
gen zal 't voor ons beiden een beslis
sende dag zijn."
„Morgen waaron morgen
„Vraag niet verder. Ik kan niet
antwoorden. Het is gauw morgen en
dan, in een paar uren kan er veel
gebeuren."
Daarop ging Jacques, die een einde
aan het gesprek wilde maken, plotse
ling heen. Hij ging eten in het wijnhuis,
waar hij gewoonlijk kwam. bracht daar
den avond door met kaart spelen en
ging om tien uur weg.
Toen hij alleen was, betrok zijn
gelaat weer. In plaats van naar huis
te gaan, volgde hij den weg van Crétei!
en sloeg een pad in, dat dwars door de
velden leidde tusschen Alfortville en
Alfort, achter het fort van Charentou.
Weldr^ liep hij tusschen de bauwde.
Terwijl een troep nog niet onderworpen
inboorlingen een bom vervoerde, Jie uit
een vliegtuig was gegooid, sprong zij uil
eikaar. Tien menschen zijn gedood.
Een Spaansche kolonnc heeft twee po
sities bezet, welke onderscheidenlijk Zcla-
nien en Beni-Abdallak domincercn. De ko-
lonne had aan Spanjaarden één doode en
vijf gekwetsten, aan inlandsche soldaten 30
dooden en gewonden.
Thans hebben ook de Russische verde
digers in het geding te Moskou tegen de
sociaal-revolutionnairen hun taak neerge-
legd, omdat hun verzoek tot verdaging cn
verdere behandeling der zaak voor een on
partijdig gerechtshof was afgewezen, al',
belachelijk. Een proletarisch gerechtsho"
moet een klassegerechtshof zijn, oordeel
den de rechters, die voorts maatregelen toi
vervolging van de verdedigers hebben be
volen.
Li Joean Hoeng, de nieuwe presidem
der Chineesche republiek heeft verklaard
dat hij, zoolang de financiën der Repn
bliek in haar huldigen berooiden staat vet
keeren, geen aanspraak zal maken op uil-
betaling van het hem als president toeko
mende salaris. De wedde is in Neder-
Iandsch geld berekend 450,000 gulden.
De algemeene verwildering der zed r
in de geheele „beschaafde" wereld, a'
gevolg van den oorlog, die aan zoover1
mil'ioeren mensclen het besef heeft ge
schonken dat een menschenleven gee
of maar luttel, waarde heeft, wordt ns
tuurlijk ook in de Ver. Staten gecon -
stateerd.
Op zeer treffende wijze was dat on -
langs bewaarheid bij een staking va",
steenkolenmijnwerkers bij Herrin in de i
staat Il'inois. De opengekomen plaatsen
van een aantal stakers waren ingenomen
door z.g. „stakingbrekers". Deze ware 1
toen door gewanende stakers overvalle -,
die van de „orderkruiper;" 40 man ver
moordden. Natuurlijk grepen de autori -
teiten in en er werd nu een ge trong
onderzoek gehouden naar het voorgeval
lene. De lieden, die aan den aansla-
hadden deelgenomen, en in het alge
meen zij die zteh niet zuiver on d" grr'
voelen, verlaten thans in grooten gets'u
met hun gezinnen de streek, waar do
bloedige botsing had plaats gevonden.
Meer dan 1-50 gezinnen zijn reeds g-
vlueht. De leider van de militaire co—
missie, die het onderzoek leidt, hee
verklaard, het onnoodig te achten, een
troepenmacht te stationneeren in het ge
bied van de troebelen.
De filmspeelster mej. Reine De
vies gaf Zaterdagavond in haar vertrek
ken in een hotel te Freeport, op Long
Island, een feestje. Onder de gasten wa
ren de zeer rijke heer Otto IIir3ch en
zijn mooie eshtgenoote mevr. Hirsch.
Toen de feestvreugde hooggostegon was.
begaf Mevr. Hirsch zich naar haa"
slaapkamer en ging te bed. Mijnher
bleef nog wat pretmaken. Later i
mevrouw opgestaan om haar man te
zoeken. Zij vond hem en er klonk een
schot. Hir.-ch bleek door een revolver-
kogel gewond. Eerst zeide Hirsch, die
zwaar gekwetst is, dat zijn vrouw op
hem geschoten hadlater werd de le
zing in omloop gebracht, dat hij zich
van kant had willen maken doch dat
mevrouw Hirsch nog juist bijtijds was
toegesneld om het ergste te kunnen
voorkomen. Mevr. Hirsch die eerst m
voorleopige hechtenis was gesteld is la
ter tegen borgtocht op vrije voeten ge
laten.
Een waardige stammoeder is de
93-jarige Mary Ann Mobb3 te Oarling-
wood in Nieuw-Zuid-Wales. Zij heeft,
naar de correspondent van de „Times"
uit Melbourne meldt, 269 levende af
stammelingen 12 kinderen, 74 klein
kinderen, 154 achterkleinkinderen en 29
achterkleinkinderen.
Dezelfde correspondent meldt dat Tho
mas Thompson, die te Northampton ge
boren is, te Ballarat Maandag zijn
108-ten verjaardag hoopt te vieren. Hij
is in een houhuis. Een vroegere pre
sident-regent ervan, een man die zelf
tachtig is, zal een verjaarfeest te zij
ner eere aanrichten.
Het gerechtshof te Berlijn heeft
de aanspraken van grootvorstin Xenia
zuster van den overleden tsaar, op het
vroegere Russische gezantschapsgebouw
verworpen, op grond dat sedert alle
erfeniswetten door de Sow jetrepubliek
zijn opgeheven, het gebouw van rechts
wege in het bezit van de Sowjet-regee
ring js overgegaan. f
Het onlangs gezonken marinedok te
Soerabaja is door middel van samenge
perste lucht uit onderzeebooten van het
torpedostation gelicht. Het is do eersfc
maal ter wereld, dat een gezonken dok
op dergelijke manier naar boven gebracht
werd.
akkers. Hij liep vlug, stond nu en dan
stil, keek onrustig om zich heen in dc
duisternis en luisterde, om zich er van
te vergewissen, dat niemand hem
volgde of tegemoet kwam. Eensklap -
stond hij stil. Vóór hem rees een muur
op: de muur van de fabriek van mijn
heer Labroue.
Hij liep er langs tot aan de kleine
achterdeur, die voerde naar de kamers
van den ingenieur.
„Hierlangs moet ik zien binnen te
komen...." mompelde hij, zich voor
over buigende naar het slot, dat hij
nauwkeurig onderzocht en waarvan hij
met den vinger de sleutelopening be
tastte. Daarop haalde hij een blikken
doosje te voorschijn en opende het.
Het doosje bevatte een stuk modeleer-
was, dat diende om een afdruk van
het slot te nemen. Toen hij hiermede
klaar was, veegde hij met zijne hand
het zweet van zijn voorhoofd en liep
de richting in van Alfortville, langs
denzelfden weg, waarlangs hij was
gelwHtwi.
i (Wordt vervolgd-*
i
