mw%
elck wat wils
Tweede Blad
1 JaU 1922
Van wet en wetgeving.
DE KOMENDE VERKIEZING.
'Meermalen zijn wij in de verzoeking
geweest om eens een paar artikelen te
schrijven over onze tegenwoordige
kieswet, maar wij hebben steeds aan
die verzoeking weerstaan. Wij waren
eenigszins bevreesd onzen R.K. Kies
verenigingen het gras voor de voeten
'weg te maaien.
Maar nu wij de volgende week zoo
als de volksmond zegt verkiezing
nebben, m.a.w. nu er de volgende week
gestemd moet worden over de candi-
daten voor de Tweede Kamer, meenen
wij wel te doen eens een kort praatje
over die stemming te houden.
Vooral vragen wij daarbij de aan
dacht van de lezeressen van ons blad,
want voor haar is de zaak nieuw en
voor haar is dus het meest te leeren.
Gij die kiesgerechtigd zijt en
kiesgerechtigd zijn over 't algemeen
allen die op 15 Mei j.l. 25 jaren oud
waren hebt in den loop dezer week
thuis gekregen een oproepingskaart
voor de stemming op Woensdag 5
Juli. Gij die gebruik hebt gemaakt van
de bevoegdheid, die het wetje Albarda
in de kieswet heeft gebracht en tijdig
;'d.w.z. uiterlijk 14 dagen voor den
voor de stemming bepaalden dag
in persoon ter secretarie eener wille
keurige gemeente aan den burgemees
ter of aan een door dezen aangewezen
ambtenaar hebt medegedeeld, dat gij
aldus aan de stemming wilt deelnemen,
ontvangt deze oproepingskaart van
den burgemeester der plaats, waar gij
hebt opgegeven uwe stem te willen
t uitbrengen. De aandacht mag er wel
even op worden gevestigd, dat hij,
1 die overeenkomstig de wet aangifte
heeft gedaan om elders aan de
stemming deel te nemen in de gemeen
te op welker kiezerslijst hij voorkomt
niet meer mag stemmen, ook al zoude
hij bij nader inzien van de voorgeno
men reis zijn teruggekomen en in de ge-
1 meente zijner woonplaats aan de stem
ming willen deelnemen. Er zit dan
niets anders op, dan ondanks de ver-
(anderde omstandigheden toch maar
op reis te gaan, al is het dan ook maar
alleen om zijn stemplicht te vervullen.
Op de oproepingskaart staat het
steminViistrict vermeld, waartoe men
behoort alsmede de plaats waar het
stembureau zitting houdt. Ofschoon
het wellicht geheel overbodig is, vesti
gen wij er toch de aandacht op, dat
men gelegenheid heeft om te stemmen
van des voormiddags acht tot des
namiddags vijf ure. Men stemme zoo
veel mogelijk in de morgenuren, dus
voor des middags 12 uur. Men heeft
dan op de eerste plaats tijdig zijn
plicht vervuld en eene verhindering
in den namiddag kan dan geen aanlei
ding meer zijn om het uitbrengen zij
ner stem achterwege te laten en op de
tweede plaats is 't in de voormiddag
uren over 't algemeen wel veel minder
druk op de stembureaux en heeft men
er dus alle kans op, dat men aanstonds
kan worden geholpen en niet behoeft te
,wachteri7"Nu het aantal kiezers verge
leken bij voorheen minstens verdub
beld is, is dit fn factor van niet te on*
derschatten belang.
Op de oproeping zelve of op een
«afzonderlijk bij de oproeping gevoegd
vel papier staan de lijsten afgedrukt
van alle candidaten, waarover in den
betrokken kieskring gestemd moet
worden. In den kieskring Haarlem
Zijn er zooals wij op onzen oproepings
brief kunnen zien 36 lijsten van can
didaten, in den kieskring Leiden 27,
In Haarlem dus 9 lijsten meer. Dat
komt omdat de lijsten Arts, v.d.
Zwaag, Rapaillepartij, Kunstenaars,
Bond van Belastingbetalers (3 lijsten,)
Goppenolie en Braam op het hoofd
stembureau te Leiden niet zijn inge
leverd Delijsten zijn op ons oproepings
biljet gerangschikt, in de volgorde
der nummers en letters. Dit laatste is
iets nieuws. Het is bij de wet van
24 December 1921 S. 1380, die hier
en daar in de Kieswet eenige techni
sche verbeteringen aanbracht, in de
kieswet gekomen. Zooals gij zien zult
staat er niet bij alle nummers een
letter. Die letter heeft een beteekenis.
Zij duidt aan, dat de lijsten die een
zelfde nummer doch een verschillende
letter hebben met elkander zijn ver
bonden, dat er wat deze lijsten be
treft wel verschil is in de personen,
die zij vermelden, doch dat er bij deze
personen verwantschap van ideën be
staat. Zoo zien wij op ons oproepings
biljet twee lijsten met no 32 en wel 32
A. en 32 B. Beide lijsten zijn van de
Christelijk-Historische unie. Wie dus
voor de Christelijk Historische Partij
wil stemmen, stemt op één dezer
twee lijsten. Het verschil zit hier in de
personen niet in het beginsel.
Hetzelfde zien wij met den Vrijheids
bond. Wij zien op ons oproepingsbiljet
staan 21 C. 21 D. en 21 G. Wie op een
dezer lijsten stemt, stemt voor den
Vrijheidsbond, doch stemt op 21 C. D.
of G naar gelang hij den heer Dressel
huijs, A. Staalman of tér Hall prefe
reert.
De Roomsche lijst heeft No 33, zoo
wel in den kieskring Haarlem als Lei
den. Hier staat geen letter bij, omdat
de Roomsche lijsten niet verbonden
zijn.
Wat hebben wij nu op den dag der
stemming te doen Wij gaan
liefst, zooals boven gezegd is in de
morgenuren naar het stembureau ter
plaatseop onze oproepingskaart aange
duid. Daar gekomen overha: igen
wij aan den voorzitter van het em-
b'ureau onze oproepingskaart. Zijn wij
onverhoopt onze oproepingskaart ver
loren, dan kunnen wij van den voor
zitter eene nieuwe oproepingskaart
krijgen. Dat behoeft dus heelemaal
geen reden te zijn om niet aan de stem
ming deel te nemen. Daarop krijgen
wij van den voorzitter ons stembiljet.
Dit stembiljet wordt ons dichtgevou
wen overgereikt. Aan den binnenkant
staan alle candidaten gerangschikt
naar de nummers en letters der lijsten
precies als op den oproepingsbrief.
Wij gaan dan met ons stembiljet
naar een ledig stemhokje en doen het
daar open. De nummers der op het
stembiljet vermelde lijsten staan alle
in volgorde, bij de laagste te beginnen
en zoo vinden wij al gauw lijst num
mer 33.
Nu nemen wij het roode potlood,
dat van den steinlessenaar hangt en
maken het witte stipje in het bovenste
blokje van lijst no. 33 rood. Achter
dit blokje of stemvakje staat in den
kieskring Haarlem de naam Bomans
mr. J. B. en in den kieskring Leiden
de naam Kooien mr. Dr. D. A. P. N.
Daarna vouwen wij ons stembiljet
weder dicht, op dezelfde wijze als wij
het ontvangen hebben, gaan naar
den voorzitter van het stembureau,
toonen hem de buitenzijde van het
stembiljet en steken het vervolgens
in de stembus.
Als wij aldus hebben gehandeld,
hebben wij zeker goed gestemd en
onzen plicht gedaan als «Katholiek.
Denk er wel aan, dat gij het wit stipje
rood moet maken. Als gij het b.v.
zwart maaktfmet een potlood,fdat gij
in uw zak hebt, dan is het stembiljet
van onwaarde.
De stemplicht bestaat nog steeds
al is hij bestemd om te zijner tijd van
het tooneel te verdwijnen en al zal
hij wel met de slappe hand worden
toegepast.
Plichtgetrouwe Katholieken hebben
echter geen wettelijke verplichting noo-
dig om hun plicht als staatsbur
ger te vervullen Zjj gaan allen ter stem
bus uit kracht van hun beginsel en la
ten zich door niets weerhouden, zelfs
niet door ziekten of gebreken, als 't
hun maar eenigszins mogelijk is de
stembus te bereiken.
Wij hebben ons thans beperkt tot
mededeeling van hetgeen rechtstreeks
met de verkiezing op a.s. Woensdag
verband houdt. Later hopen wij eene
uiteenzetting te geven van het stelsel
der evenredige vertegenwoordiging,
toegelicht met de cijfers van den uit
slag dezer verkiezing.
HEDJSGRS PRAATJES.
LANDBOUW EN VISSCHERIJ.
Bloembollenhandel.
DEMENTIA PARALITICA.
II.
Wij hebben den vorigen keer gezien
dat bovengenoemde ziekte in haar
beginstadium een zeer onbestemd
karakter draagt, zoo onbestemd zelfs
dat wij er niet aan denken de eerste
verschijnselen als ziekelijk te beschou
wen. Was de zieke in den beginne al
leen wat kort aangebonden, licht ver
strooid en vergeetachtig, langzamer
hand wijzigt zich de toestand en-tre
den er verschijnselen van meer ernsti-
gen aard op den voorgrond, die de
gedachte wekken dat de geest van den
patiënt een defect heeft. In deze perio
de gaan zijn begrippen voor wellevend
heid al meer en meer te loor, de lijder
wordt lomp en grof tegenover zijn
medemenschen. Af en toe ontsteekt de
patiënt om niets beduidens in heftige
woede, een aanval die even spoedig
weer verdwijnt als hij opkwam. Dit
alles maakt natuurlijk een zeer
eigenaardigen indruk op de omgeving,
te meer daar zij de patiënt altijd als
een beschaafd man hadden gekend.
Een algemeen verschijnsel is dat
begrippen kortelings door den zieke
eigen gemaakt spoedig weer vergeten
worden doch voorstellingen, welke
hij reeds lang bezat en die verbonden
zijn aan vroegere gebeurtenissen, het
langst in het geheugen bewaard blij
ven. In verband met dit feit worden
de gewone werkzaamheden door den
lijder min of meer werktuigelijk uitge
voerd en niet zoodra wordt in de sleur
van zijn doen een geringe wijziging ge
bracht of het is mis en de patient
raakt de kluts geheel kwijt.
Voortdurend worden de abnormale
handelingen talrijker en het is dit
verschijnsel dat meer bijzonder de
aandacht trekt. Wij allen vergeten wel
eens iets en begaan soms een verre
gaande domheid, maar dit overkomt
ons hoogstens een enkelen keer.
Geschiedt dit iederen dag dan kun
nen wij een zoodanig persoon niet
langer in zijn betrekking handhaven
en is hij absoluut ongeschikt voor de
hedendaagsche samenleving. Ook het
oordeelsvermogen gaat geheel en al te
loor, zoo zelfs dat zij in de allereen
voudigste zaken niet het minste in
zicht meer hebben en de voorstelling
hoe de dingen zich onderling verhou
den min of meer verdwenen is. Deze
schaduwzijde heeft bij de behandeling
van den zieke intusschen haar voordeel
is de patiënt b.v. over een of andere
futiliteit in woede ontstoken dan kan
men hem door zijn gebrek aan oordeel
met een gemoedelijk nietszeggende
fraze onmiddellijk tevreden stellen.
Geleidelijk gaat intusschen t geeste
lijk leven van den patiënt achteruit,
welke toestand nog verergerd wordt
door gedeeltelijke verlammingen. Zij
plukken en trekken aan het beddegoed
en hun kleeren, zonder te weten wat
zij doen. Het slot is dat zij in alle op
zichten hulp behoeven. In dit stadium
der ziekte is het spreken niet meer mo
gelijk en is de patient slechts in staat
enkele, geen beteekenis hebbende ge
luiden, uit te stooten. Hindert de zieke,
iets dan maakt hij zulks kenbaar dopr
een afweerbeweging. Stoppen wij hem
een of ander voorwerp in den mond
dan maakt hij zonder meer zuigbewe-
gingen.
Uit het geheele ziekteverloop blijkt
dat de patiënttenslotte, na verschillen
de phases doorloopen te hebben, tot
het eerste stadium van het leven terug
keert n.l. tot den rang van zuigeling
afdaalt.
Wij stellen ons voor in een volgend
artikel op enkele onderdeelen dezer
ziekte nog nader in te gaan en aller
eerst uw aandacht te vestigen op de
bekende kooplust, waarmede deze
lijders behept zijn.
MEDICUS.
Het 300-jarig bestaan van de
Purmer.
Alcoohvoningcr
L. Cll. Ko'ff. t J'geweld heeft opgelegd, waarbij beid.
Te Hippolylushoef is Woensdag p'ot- een dier vrouwen, Rik je Bouwers, met
geweld heeft beetgepakt, de hand voor
den tnond gehouden en op den grond
in het beddegoed gelegd heeft. Een
en ander den dood van Lijsje Patel
en Rikje Bouwers door verstikking,
door 'gewelddadige afsluiting van den
toegangsweg der luchtwegen, ten ge
volge hebbend; recht doende veroor
deelde de rechtbank Martinus Em
mer tot een gevangenisstraf van 12
jaar en gelastte de vernietiging van de
maskers.
Een der rechters las vervolgens de
vonnissen van Albert Dijkslag en Ja
cob de Graaf voor, waarbij uit de be
kentenis van Emmer voor den rechter
commissaris, het rapport van den heer
Van Ledden Hulsebosch en getuigen
verklaringen blijkt, dat beklaagden in
den avond van 17 October 1921 te
Amersfoort zijn geweest. De schuld
van beklaagden blijkt uit dit onderling
verband en den samenhang der ver
klaringen; blijkt ook uit het rapport
van den heer Van Ledden Hulsebosch
inzake de stukken doek, waarvan een
gevonden is ten huize van Albert Dijk
slag en het andere in den mond van
Lijsje Paler. Deze bewijzen worden
niet ontzenuwd door de ontkenning
GINN1NLANDSCH NIEUWS.
De volgende Internationale
Arbeidsconferentie.
RECHTSZAKEN.
De moord te Houtdorp.
Dc Zwolsche rechtbank heeft Don
derdag M. Emmer veroordeeld tot 12
aar gevangenisstraf. De eisch was 15
jaar. A. Dijkslag en J. de Graaf even
eens tot 15 jaar; eisch was vrijspraak.
De rechtbank overwoog len eerste
het ten laste gelegde door de dag
vaarding, daarna den eisch van den
officier, mr. Viehoff (15 jaar gevan
genisstraf), vervolgens de bekentenis
van Emmer voor den rechter-commis-1
saris en daarna de verklaringen van
getuigen. Op de terechtzitting van 15
Juni heeft Martinus Emmer nog ver
klaard f 450 op zijn aandeel te heb
ben ontvangen. Overwegende, dat Em
mer gedeeltelijk heeft herroepen, toe
gevende naar Amersfoort gegaan te
zijn met Dijkslag en De Graaf, in café
Krijnen te zijn geweest, n ie t meo
naar Houtdorp te zijn geweest; dat hij
onder pressie van De Graaf en Dijk
slag tei-ugkeerend naar Amsterdam, bij
de politie en rechter-commissaris deze
houding van bekennen heeft aangeno
men, in het Huis van Bewaring daarin
heeft volhard, voorgevende dat hij
door de pers in zijn eer en goeden
naam aangerand is en zich op de
openbare terechtzitting wilde rehabili-
teeren. Deze gedeeltelijke herroeping
wordt door de rechtbank onaanneme
lijk geacht.
Overwegende, dat de aanwijzingen
door Emmer gedaan bij den rechter
commissaris, gestaafd zijn door be
vindingen op het terrein, vindt de
rechtbank wettig en overtuigend be
wezen, dat Martinus Emmer in den
nacht van 17 op 18 October te Hout
dorp in de woning, bewoond door
Lijsje Pater en Rikje Brouwers, is
binnengedrongen, te zamen en in vcr-
eeniging met Albert Dijkslag en Jacob
van beklaagden. Rechtdoende veroor
deelde de rechtbank de beklaagden
wegens diefstal gedurende voor den
nacht bestemden lijd in de woning
van Lijsje Pater eii Rikje Bouwers,
waar zij zich bevonden tegen den wil
van de rechthebbende, terwijl nog
geen vijf jaren waren verloopen se
dert geheel was ondergaan door bekl.
Dijkslag een veroordceling wegens
diefstal door drie vereenigde perso
nen op 6 Oct. 1920 te Zutphen en
door beklaagde De Graaf een veroor
dceling wegens diefstal met braak op
30 Mei 1918 te Haarlem, ieder tot 12
jaar gevangenisstraf. Niet bewezen
oordeelde de rechtbank datgene, wat
verder in dc dagvaarding ten laste is
gelegd. De rechtbank gelastte de ver
nietiging van de voorwerpen bij deze
zaak in beslag genomen.
Verduistering van ruim vier ton.
Wé
Wm
'Wiï,
f//m
Wm.
'HÉ
11
fü*t
lm.
GEMENGD NIEUWS.
Een man verbrand.
Een moordenaar van Rathenau?
De zingende candidaat.
De Noorweegsche reis der
Koninklijke familie.
TREKJES CCXXXXVIII.
Buurjongens.
Tooneeleen armo- ige kamer met
weinig meubilair. Jan zit aan de tafel
te slapenhij is schamel gekleed,
zonder kousen en schoenenzijn
klompen staan in e n hoek. Buiten
de kamer klinkt de stem van Wim.
Wim onzichtbaarHè! Jan! Bè-j
d'r in?! (pauze; Jan slaapt door
Jan (harder) Ja-a-han
Jan (wakker schrikkend) Wat Roe
pen ze daar
Wim (a. b.) Ja, ik i
Jan. O I Kom hier, j 6 1
Wim (komt binnen; zijn gezonde
kleur en verzorgde kleeren steken af bij
de gore tint en de armoed-plunje van
Jan) MorrieZat je te maffen?
Jan (oogen wrijvend) Janeeof
'k weet zelf niet.
Wim. Janee'k weet zelf niet
Maar ik weet 'I wel., 'k heb wel drie
maal geschreeuwd.
Jan. En 'k had nog wel zoo m'n best
gedaan om wakker te blijven. Hoe
laat is 't al
Wim. Over tiene..
Jan. Verdikkie
Wim. la, ie had al lang op ie bed
motte leggen.
Jan. HierzooMenéér zeit óók
wat. Twee jaar ouwer als ik.
Wim. Ja, maar ik ben uit geweest,
ventje.
Jan. Ja Waar na-toe
Wim. Lollig avondje gehad van 't
patrenaat. 'k Ben pas thuis. Moe had
net je kousen klaar en die kom 'k
nou effe brengen. Geejt 'n paar kousen
van onder zijn blouse). Asjeblieft.
Jan. Als jouw moeder d'r niet was.
nou
Wim. Oók erg., onderhand es n
kous voor je te stoppen of 'n lappie
goed in je broek te naaien., doet moe
graag voor je., ze weet best, dat je
dat zelf niet kan doen. 't Is hier koud,
trek an die kousen, jó. Is de kachel
al weg hier
Jan. Ja., de kolen waren op en..
(even 'n verlegen stilte) Wat was er in
't patronaat
Wim. O, van alles. Eerst 'n mooie
toespraak van de kapelaan., toen
biëskoop.. en wedstrijdjes, 'k Heb
nog 'n mooi boek gewonnen.. Dat jij
nooit meer komt, zeg.
Jan. Nee., nee., de kapelaan weet
wél waarom ik wegblijf., en jij ook.
Wim. Nou ja, dat Piet Gijsbers nou
es één keer gezegd heb, dat je vader
drinkt....
Jan. Ja., en toen wisten ze 't in
eens allemaal. Allemaal keken e me
an., en de andere Zondag ook weer.,
net of ik 't helpen kan., nee, hoor,
ik mot niet. Dan wacht ik maar tot
't hier misschien nog es anders., nog
es anders wordt., dat ze niks meer
kenne zeggen. En ik ga ook liever niet
weg saves.
Wim. Hier alleen zitten is anders
ook geen pretje— en dan zoo laat
nog., ik kroop 'r onder., in bed is
t altijd nog beter als hier.
Jan (na pauze). In jouw bed mis
schien wel. En., en ik wacht altijd..
Wim. Waarom dan
Jan. Jij vertelt 't niet verder, hè
Wim. Nee, wat dan
Jan. 'n Poos geleeë is ie.is ie van
de trap gevallen., zóó'n gat in z'n
hoofd. En nou wacht 'k altijd tót ie
thuis is., met na-bed gaan. Als 't
dan erg is, help 'k 'm na-boven.
Wim. Wil ie dat
Jan. Meest wel., en anders ga 'k
stil achter 'm loopen op de trap.- je
kan je vader toch geen ongeluk la-
:en 1 rijgenal is 't nou nog zoo'n
(stokt).
Wim. Akelig, hè, dat je vader zoo
is. Vroeger was ie toch heel anders,
niet
Jan. Toen moe dood was is 't zoo
geworden.... Vroeger was 't hier
zoo fijn allemaal., net als bij jullie
zal 'k maar zeggen.. Maar nou
En nou heb c vader geen werk ook.
al 'n heel tijdje niet.
Wim. En hoe gaat 't dan met eten
en drinken en alles Met koken en zoo
bedoel 'k..
Jan. O, dat doen we zelf., aarpels
koken ken 'k al wat immes.. nou
en als 'k dan rijst heb., dat ken'k
ook klaarmaken., daai is niet veel
an. Eerst kwam me tante hier 'smor-
ges.. maar die doet 't niet meer.
Die heb herrie met me vader gehad,
toen ie weer., je weet wel.. Tegen
mijn zee ze, dat ik wel bij 'r moch
komme eten 's middags uit school.
Maar dat wil vader niet
Wim. Doe je 't stiekum..
Jan. Niks hoor., en 'k wil 't zelf
ook niet.
Wim. Stom van je..
Jan. Kan wel wezen., maar als je
weet, dat je vader niks om te eten
heb., dan ga 'k zelf niet bij me tante
zitten bikken.
Wim. Phu Zóóveri ;:1 jij ook niet
om .'m geven.
Jan. Daar weet jij niks van
Wim. Nou, eet me maar niet op.
Jan. Jij weet niet wat me moeder
me gevraagd heb., 'n paar dagen
voordat ze doodging.
Wim. f'. er legen) O....
Jan. Jij mag 't wel weten.. Of 'k
niet van vader weg wou loopen.. en
'm wou blijven helpen en 'n heele-
boel voor 'tn biddennou en dat heb
'k allemaal beloofd. En dat heb 'k
tegen de kapelaan ook gezegd en tegen
meneer Wisser, want die willen me
naar 'n gesticht doen., of bij vreemde
ménschen.
Wint Dan had je 't misschien 'n
boel fijner.
Jan. Kan wel., maar ik ga niet..
tenminste niet voor 'at 't mot.
Wim. Mot
Jan. Ja., als 't zoo blijft met vader
mot 't tóch., dan komt 't voor de
rechter zeggen ze..
Wim. Wat naar allemaal..
Jan. En me moeder heb nog zóó
gevraagd of 'k niet bij 'm vandaan
wou gaan.Maar 't kan nog wel goed
worden.. Ik wacht tot me vader weer
es aardig is... en dan praat ik er
over.
Wim. Heb je dat nog geen een keer
gedaan
Jan. Jawel, maar., (pauze).
Wim. Toen heb ie je zeker geslagen,
niet
fan. Hoe weet je dat
Wim. Hoor 'k wel es.. Mijn slaap
kamertje is vlak naast dat van jullie.
Jan. Nou ja., jij krijgt ook wel
es op je falie van je vader.
Wim. Dikkels genog.. (doet onhan
dig) Maar zeg, hoe mot dat nou als je
vader geen werk heb., dan verdient
ie toch geen cc: te ook Hoe gaat 't
dan met 't eten en..
Jan. Hij brengt haast elke dag wat
weg., naar., na-oome Jan.
Wim. Wie is dat
Jan. Dat is geen man., dat zeggen
ze maar zoo., 't is de bank van lee
ning, weet je dat geen eens?
Wim. O-ja, da's waar ook., (kijkt
rond). Maar dan blijft 'r op 't laatst
niks meer over.
Jan. Als 't zoo door blijft gaan niet,
nee., (pauze). Wel erg als je moeder
'r niet meer is, hè..
Wim. Ja., en als je dan zoo'n
va..
Jan. Jawel, maar., hij is dtkwels
wel anders ook., of dikwels.. Als
ie geen borreltjes heb gedronken is ie
wel goed. En als anderen je telkens
meenemen naar de kroeg., en je uit
lachen als je 't niet doet., heb je zelf
gezienDikwels vindt ie 't jammer
Wim. Nou., ik ga weg., me moe
der zal wel denken.. hij frommelt
aan een bobbel in z'n blouse, wat hij
daarvoor ook reeds eenige malen deed_j
fan. Wat heb je daar toch zitten
Wim (dralend). Ja., zeg, Jan.. als
je 't niet raar vindt.. Ik heb van 't
patrenaat nog 'n paar kadetjes met
rookvleesch over.. We kregen d'r
ieder vier, maar., ik lustte niet meer.
Wil jij ze Of
'Jan. Ja., ik wil ze wel., dan be
waar 'k 'r één voor., voor morg-
ochend, want....
Wim geeft ze) Dankie.. da's goed
werk, zeg. Hij neemt direct 'n gretige
hap).
Wim. Gaat dat zóó maar
Jan (schrikkend) O-ja! (Hij maakt
een kruis en gaat bidden. Men hoort
een stem, die „Wim" roept).
Wim (zacht). Ze roepen me al..
(als Jan z'n tweede kruis heeft gemaakt
Nou, tabé, hoor 1
Jan (met volle mond). Morrie 1 Kom
je nog es, Wim
Wim. Ja, da's goed.wr.nt bij mijn
kom je ook al nie-meer..
Jan. Nee., als 't.. misschien als 't
wat verder is....
(Wim gaai weg. Hij zingt een liedje;
Jan luistert er etend naar. Het kadetje
is spoedig op. Hij neemt het tweede;
zit er mee te aarzelen, dan schuift hij het
van zich af. Pauze. Zijn hoojd zakt
langzaam op de tafel in z'n arm. Z'n
tenger lijj schokt van 't huilen. Men
hoort ruw gestommel en gebrom van een
mannenstem. Jan veegt snel met z'n
mouwen oogen af)
(Nadruk verboden»
Deuitvoer alleen in de maand Mei 1.1. be
droeg 42,094 K.K. voor f 43.112, d.i. iets
meer de invoer 2.823 K.G. voor 2,506;
dit is iets minder dan een gulden per K.G.
Totaal is er gedurende de eerste 5 maan
den in 1922 uitgevoerd 979,916 K.G., voor
een waarde van 967,482, tegen f 491,815
K. G. voor 557,474, gelijk tijdvak vorig
jaar.
Wij zien dus dat dit jaar tot en met bloei
maand bijna het dubbele is uitgevoerd van
verleden jaar. In 't ruwe berekend bedroeg
de prijs per K.G. die jaar 0,95 tegen
1,10 verleden jaar, welk verschil o.i.
grootelijks een tegenwicht vindt in het
dubbele uitvoercijfer.
De zendingen naar Frankrijk leverden
het meeste geld op, n.l. 48,427 K.G. voor
69,083, tegen 31,207 K.G. voor 36,320
in 1921. Dan volgt Portugal en omliggende
met 40,237 K.G. voor 44,730 K.G. en Ar
gentinië 12,191 K.G. voor 15,956.
Alles gerekend tijdvak JanuariMei
1922.
seling overleden de heer L. Ch. Koiff,
burgemeester van Wieringen en oud-lid
der Prov. Staten van Noord-Holland. De
overledene was ridder in de orde van
Oranje-Nassau.
De feesten ter gelegenheid van het
300-jarig bestaan van de Purmer op
31 Aug. 1, 2 en 3 Sept. a.s. beloven
schitterend te worden. Het comité ont
vangt van alle kanten veel medewerking.
De Koningin heeft een groote zilve
ren medaille voor de tentoonstelling be
schikbaar gesteld; prins Hendrik en de
Koningin-Moeder ook ieder oen zilve
ren medaille en vele autoriteiten geven
blijken van belangstellin
De optocht op 31 Aug. zal luisterrijk
zijn. Daarin zal o.m. worden vertoond;
de doortocht van stadhouder Prins Wil
lem V op 21 Juli 1773 door de Purmer.
Er zullen ongeveer 300 personen aan
den stoet deelnemen.
Het Leeghwatermonument zal Vrijdag
1 September worden onthuld. Het wordt
een mooi stuk werk voorzien van de
beeltenis van Jan Adriaensz. Leegh-Wa-
ter in brons en geflankeerd door een
rustbank.
De Minister van Arbeid heeft de hoog
leeraren Eykman te Utrecht, Van der
Steur en Valckenier Kips te Delft uit-
genoodigd hem voor te lichten bij de
beantwoording van de vraag of gunstig
moet worden beschikt op een verzoek
van burgemeester en wethouders van
Botterdam om premie voor alcoofwonin-
gen.
De commissie heeft haar rapport uit
gebracht. Zij is van meening, dat de
bouw van de alcoofwoningen, waarvoor
steun was gevraagd, niet mag worden
bevorderd op grond van constructieve,
hygiënische en moreele bezwaren, welke
met behoud van het type slechts in zeer
geringe en niet afdoende mate kunnen
worden ondervangen.
De commissie herinnerde er aan dat
reeds door Pierson terecht in het licht
is gesteld en op goede gronden aange
toond, dat het woningvraagstuk in de
eerste plaats is een vraagstuk van le
vensstandaard. Men dient ook onder de
tegenwoordige economische omstandighe
den het algemeen belang door de be
volking te gewennen aan het behoorlijk
bewonen eener behoorlijke woning. De
bouw van slechte woningen als de in het
ontwerp voorgestelde alcoofwoningen mag
naar haar oordeel zeker niet door het
verleenen van geldelijken steun door het
Bijk worden in de had gewerkt.
Het rapport zal worden gepubliceerd
in de Mededeelingen van de Gezondheids
raad, die in Juli zullen verschijnen.
Verzoeke alle correspondentie, deze
rubriek bet rei; zenden aan den
heer P. i.v DARTELEN,
Roosveldlsiiuat 70, Haarlem.
PROBLEEM no. 152.
(Uit ,Het Damspel")
G. L. Gortmans, Amsterdam.
Het benoemen van een
arbeidersafgevaardigde.
De Minister van Arbeid heeft aan de
Vakcentralen medegedeeld, bericht te heb
ben ontvangen dat de 4e Internationale
Arbeidsconferentie op 18 October a.s. te
Genève zal worden gehouden.
De Minister noodigt de besturen van de
Vakcentrales uit, overleg te plegen voor het
benoemen van een afgevaardigde van de
arbeiders voor de bedoelde conferentie. Hij
acht het met het oog op de beperkte agen
da niet noodig, dat voor deconferen tie aan
de afgevaardigde technische raadslieden
worden toegevoegd.
V eroordeeling tot 2 jaar gevangenisstraf.
Donderdag heeft het Gerechtshof te Am
sterdam uitspraak gedaan in de zaak tegen
den aannemer Ko de Rooy, die terecht
heeft gestaan wegens oplichting, subsidair
verduistering van 32 kwitanties voor een
bedrag van f 419.716.92M op 1 September
1921 gepleegd, ten nadeele van de N. V.
Spoorwegmaleriaal v./h. firma Orenstein en
Koppel.
De Rechtbank had De Rooy veroordeeld
tot twee jaar, met last van teruggave der
32 kwitanties. De advocaat-generaal had
bevestiging van dit vonnis gcëischt.
Het Hof achtte het primair ten laste
gelegde (de oplichting) niet bewezen, doch
wèl wettig en overtuigend bewezen de ver
duistering der 32 kwitanties, welke een
kwijling inhielden van de schuld van de
Mij. „Titania," waarvan bekl. directeur
was, aan Orenstein en Koppel, toehehoo-
ren aan laatstgenoemde firma. Beklaagde
had deze kwitanties, naar het Hof aannam,
niet anders dan door misdrijf onder zich
gekregen. Het subsidair ten laste gelegde
'(verduistering) bewezen achtende, veroor
deelde het Hof De Rooy, met vernietiging
van het vonnis der rechtbank, opnieuw tot
2 jaar, met tcruagave der kwitanties aan
de firma O. en K.
fn het broedvoerig vonnis heeft het Hof
het verweer der verdedigers mrs. Alfred
Levy en Bernard Cohen verworpen.
Aan bekl. werd meegedeeld, dat hij 3 da
gen had, om van dit arrest cassatie aan te
teekenen. Bekl. zeide, dat hij dit van plan
was.
Op de tribune, op de gereserveerde
banken en die van de balie was veel be
langstelling.
WM.
Turksclie slag.
Stand;
ZwarlC schijven op: 8, 9, 10, 13, 30, 35
en dam op 15.
Wit 5 schijven op; 24, 28, 29, 32, 44 c»
dam op 36.
PROBLEEM no. 153.
(Uit ,IIet Damspel")
H. J. A. van Gelder, Rotterda_
Stand:
Zwart 4 schijven op 6, 13, 14 en 42.
Wit 3 schijven op 23, 24, 34 en dam
op 41.
PROBLEEM no. 154.
(Uit ,Het Damspel")
van B. P. A. Kloos, Den Haag.
Woensdagmiddag is te Leiden een begin
van brand uitgebroken in een winkeltje op
de Langegracht. Een 80-jarige man had
een lucifer aangestoken bij een petroleum
vat. Hij raakte in brand en kreeg ernstige
wonden. De buren hadden den ongeluk
kige spoedig in dekens gewikkeld. Hij
werd op een brancard naar het Acade
misch ziekenhuis vervoerd en daar is hij
kort daarop overleden.
Tc Ter Apel (Gron.) heeft Dinsdag de
marechaussee in arrest genomen een Duit-
schen heer wiens signalement met dat van
een der vermoedelijke moordenaars van
dr. Rathenau overeenkomt. De man moet
den nacht in een houten school hebben
doorgebracht te Barnflair bij Ter Apel
en was van plan per tram nnar Stadska
naal te gaan.
Dc arrestant kon geen voldoende ophel
dering geven van zijn herkomst en wordt
nu aan de Duitsche politie te Rutenbroek
overgeleverd, waar gisteren, twee Duitsche
m.„
hceren op hetzelfde vermoeden moeten ge-
de Graaf; dat hij genoemde vrouwen arresteerd zijn.
Stand:
Zwart 8 schijven op: 9, 12, 15, 18, 20,
22, 30 en 36.
Wit 8 schijven op: 23, 29, 32, 38, 41, 44,
45 en 48.
Voor al deze problemen eldt: Wit speelt
en wint.
1
Oplossingen worden gaarne binnen 8
dagen ingewacht.
Te Winkel (N.-H.) is de heer KI. Drie
huis, de politieke lijster, opgetreden voor
de de Rapaltepartij. Een talrijk publiek wat
aanwezig. Nadat de heer Rijnders gespro-
ken had, zong de heer Driehuis zijn rede.
Er was gelegenheid tot debat. Doch dit
moest ook zingende gebeuren, anders kriItv^
geen discussie worden toegestaan. Een der
aanwezigen maakte van dat aanbod ge-
bruik en jubelde zijn bedenkingen uit „con
espressione." Van repliek zag Driehuis af,
omdat hij niet zoo gauw de melodie kon
vinden. Én wie een beetje muzikaal waren
aangelegd hebben hem dat niet kwalijk
genomen.
Uit Christiana wordt gemeld:
De Koningin arriveerde Dinsdag te Ber
gen. 7" bracht een bezoek aan de stad en
do '-.nopen in verschillende winkels.
Dinsdagavond verliet de Koningin Rer-
gen voor een uitstapje naar de Hardanger
Fjord.
Hiermede eindigt het bezoek van de Ko
ningin aan Noorwegen.
