UITENLA ND
B
Tweede Blad - 20 Jali 1922
Onschuldig veroordeeld
INDISCHE
KRONIEK.
De moordenaars van Rathenan.
UIT SOVJET-RUSLAND.
Het schrikbewind.
SEM. BUITEKL BERICHTEN.
Onverroestbaar materiaal.
Luchtpost in Amerika.
GEMENGD NIEUWS.
Het Chineezengevaar.
Smokkelen.
FEUILLETON
De moordenaars van maarschalk
Wilson.
„Hier blijven, mama.." riep jij,
gelukken, mocht gü veroordeeld wor
vroeg Georges.
bij deze lieve mevrouw en mijnheer
dat alles ging, zooals hij gewenscht
had.
«'en afmen, Terwijl Ö'CtilKvari ïn rmSéwé-
gelijke houding toehoorde. Toen Dunn
werd gevraagd: „Erken je schuldig te zijn,
of niet? antwoordde hij: „Ik erken, dat
ilk Sir Henry Wilson heb doodgeschoten."
Toen de vraag werd herhaald: „Hebt gij
den moord gepleegd of niet?", zeide Dunn:
„Dit is de eenige verklaring, die ik kan
afleggen.'
O'Cullivan liet zich op gelijke wijze uit.
De rechter vatte op verzoek van de verde
diging deze verklaring op als „niet schul
dig." Nadat de procureur-generaal, Sir
Ernest Pollock, het woord had gevoerd,
verzocht Dunn bij monde van zijn verde
diger een verklaring te mogen voorlezen,
waarvan laatstgenoemde een afschrift aan
de rechtbank aanbood, die daartoe ech
ter geen toestemming kon verkenen, daar
deze verklaring naar haar oordeel niet
een verdediging vervat hield, doch een po
litiek manifest was, dat een rechtvaardi
ging inhield van de daad.. Na raadple
ging met de beklaagden trok de verdedi
ger zich daarop lerug.
De rechtbank het daarop beklaagden
in hun verklaringen vrij. Dunn verklaarde,
dat hel niet zijn bedoeling was, zich te
verdedigen, doch een vei klaring af le leg
gen. Desgelijks verklaarde O'Cialtivan.
Dunn legde daarop een uilvocrige ver
klaring af, die hierop neerkomt, dat de
beginselen, waarvoor Engeland aan den
groolen oorlog heeft decigei omen, niet
zijn toe;' op Ierland. Dunn's vader
land. en dol hü daarv m l het unu 1-
scbieten v:m rr-ar Wilson een lans
heen p. O'Cullivan verklaarde
Dm v;-;: i rirg te onderschrijven.
De jury bleef slechts twee minuten in
raadkamer bijeen en sprak het schuldig
uit.
Gevraagd of Dunn nog iets in het mid
den ba l te brengen, op grond waarvan hij
niet veroordeeld zou worden, zeide hij:
Ja, ik heb nog iets te zeggen. Er bestaan
zekere levende uitzonderingen op dezen
algemesnen rechtsregel. Kapitein Bowen
Colthurst, die Sheohy Skeffir.gton heeft
vermoord; kapitein Hardy, van Dublin
Castle, die brigadier Mc Kee, van het Ier-
sche leger heeft vermoord, en Peter Clan
cyDe rechter riep Dunn hierop lot
de orde, waarop Dunn opmerkte, dat de
motieven tot den moord aan een arbitra
gehof dienden te worden voorgelegd
een hof van de hoogste machten in Euro
pa „dat met mijn rights and wrongs
zou rekening houden door de memschen-
wereld te bevrijden van een geesel."
O'Cullivan antwoordde op bovenge-
noemde vraag: „Al wat ik heb gedaan, tny-
Dord, heb ik voor Ierland gedaan en ik
ben er trotsoh op, voor Ierland te ster
ven."
Geroep van „Hear, hear!" op de pu
blieke tribune betuigde bijval met deze
verklaring.
Daarop sprak de rechter het doodvon
nis uit. Toen de rechter de gebruikelijke
woorden: „Moge die Heer uw ziel genadig
zijn," aan het vonnis toevoegde, riep Dunn
uit: „Dat zal hij stellig, my lord."
Toen O'Cullivan zijn vonnis hoorde,
riep hij uit: „U moogt mijn lichaam doo-
den, my lord, doch mijn geest zult gjj
nimmer dooiden.
Beiden wuifden personen op de publie
ke tribune toe, toen zij werden weggeleid.
Het onderzoek van de beide lijken der
moordenaars van Rathenau heeft aange
toond, dat speciaal op het lichaam van
Knauer talrijke eerst halfgeheelde hagel-
schoten aanwezig waren. Men schrijft dit
hieraan toe, dat Knauer eri Fischer bij
hun vlucht waarschijnlijk levensmiddelen
gestolen hebben, en daarbij verrast en
aangeschoten werden. Aan geid hadden ze
samen nog ca. 3000 Mark bij zich. Fietsen
bezaten zij niet meer, daarentegen ver
schillende wegenkaarten van Noord-
Duitschland eenige levensmiddelen en 2
ttesschen bier. Hun papieren hadden zij
niet bij zich. Zij hebben zich echter twee
nieuwe pakken weten te verschaffen. Er
werden paketten met 2kostmims en een
,oiverjas gevonden. De politie tracht te
weten tekomen, wie hun deze kleding
stukken heeft verschaft.
Het onderzoek der Berlijnsche politie
is nog niet gestaakt, doch wordt op uit
gebreide wijze voortgezet. De bewoner
van de burcht, de schrijver dr. Stein en
zijn vrouw zijn nog gisteren in Bad Kö-
sen in hechtenis genomen en naar Berlijn
gebracht. Dr. Stein moet met de moorde
naars op de een of andere wijze in ver
binding hebben geslaan, want deze heb
ben zich met zijn sleutel toegang tot de
burcht verschaft. Na den moord der bei
de daders keerde Stein weder in de
burcht terug en beweerde, absoluut niet
te hebben geweten, wat gebeurd was. Het
is de Berlijnsche politie thans gelukt, vast
te stellen, dat de moordenaars de eerste
drie dagen voor hun vlucht zich bii een
tante van Knauer in Schöneberg, die in-
tusschen ook in hechtenis is genomen, ver
borgen hebben gehouden. De politie tracht
thans uit te visschen, waar de moorde
naars zich daarna hebben opgehouden.
Mishandeling van een Dultsch-na-
tionalen afgevaardigde.
Maandag heerschte in den Duitschen
Rijksdag eenige opgewondenheid over een
incident dat den D. nationalen afgevaar
digde Rieseberg 's avonds overkomen was.
Rieseberg zit reeds jarenlang in den
Rijksdag, is een der weinige rechtsche ver
tegenwoordigers van den middenstand en
vervult als rijksdaglid een zeer bescheiden
rol. Zoodat er allerminst aanleiding
schijnt te bestaan in het gebeurde eenige
politieke oorzaak te zoeken.
Rieseberg dan is 's avonds nabij de
Monbyouplatz overvallen door twee hem
totaal onbekende mannen en een vrouw,
die hem daarbij leelijk hebben toegeta
keld. Tijdens de zitting van den Rijksdag
Maandag werd hij onwel, als gevolg van
de hem toegebrachte slagen op het hoofd
enz. Hij werd ïn de ziekenzaal van den
Rijksdag behandeld door dr. Mozes onaf
hankelijk Rijksdaglid. Aan de politie heeft
Rieseberg gezegd, dat hij zich den aanslag
alleen kon verklaren, dat hij het slacht
offer is geweest van een persoonsvVwis-
seling. Hij gelooft niet aan eenigen poli-
tieken samenhang.
Wapentuig ontdekt.
De intergeallieerde controlecommissie
heeft in een politiekazerne te Sluttgart 500
mitrailleurs ontdekt. Op het landgoed
Westerburg nabij Halberstadt zijn eenige
geweren en twaalf kisten mitrailleurs pa
troonsbanden gevonden.
Ebert en Miilerand.
Rijkspresident Ebert heeft den president
van de Fransche republiek Miilerand ge-
luk gewenscht, dat de aanslag op diens
leven op 14 Juli zoo goed is afgeloopen.
De overwinning van mandoline en
gitaar op piano, viool en gramo-
foon.
Een aloude, sterksprekende karaktertrek
van den Berlijner is zijn liefde voor en
verlangen naar muziek. Elk café, iedere
zomertuin, elk restaurant heeft dan ook
zijn „strijkje" (een verschijnsel, dat trou
wens allesbehalve snee?"al j eri'/nsch is").
Niemand drinkt tc;;en;. oor lig meer een
glas bier of kop ko'lic zonder een deuntje
uit de (.armen of het nieuwste operette-
wijsje.
Maar de Berlijner is er al lang niet
meer mede tevreden zich wat te laten
voorspelen. Zelf doen is de boodschap.
Zoodat in ieder huisgezin, dat zich zelf
respecteerde, een piano of minstens een
viool aanwezig moest zijn. De kinderen
moeslen, muzikaal of niet, muziekles
nemen. On een onderwijsinrichting te Ber
lijn werd kort voor den oorlog een
enquêle ingeste'ri naar het aantal leerlin
gen, dat muziek maakte. En daarbij bleek,
verzekert de „Morgenpost", dat een op de
drie een of ander instrument bespeelde.
Berlijn is de stad der dilettantenmusici.
Er zijn tallooze particuliere orebestver-
eenigingen. Het eenige onderscheid met
vroeger is, dat waar vroeger uit de ge
opende vensters den wandelaar de tonen
van piano of viool tegenklonken, hij thans
onthaald wordt op het tokkelen van gitaar
of mandoline. Naar schatting zijn er
tegenwoordig in Groot-Berlijn minstens
40.000 mandoline- en gitaarspelers, en dit
aantal neemt steeds toe.
Ook hier valt de werking te speuren
van de schrikbarend dure tijden. De prijs
voor een mandoline varieert tusschen 300
en 2000 M„ voor gitaar of fluit tusschen
600 en 0000 M. Deze prijzen zijn eenvou
dig niet te vergelijken bij hetgeen tegen
woordig een piano of viool kost. Vooral
onder de arbeiders, die over het algemeen
zeer veel van muziek houden, heeft de
mandoline vele liefhebbers en beoefenaars
gevonden.
Een andere reden is de toeneming van
het „trekken" der Berlijnsche jeugd. En
een wandeltocht zonder muziek is maar
een half genoegen. Bij dit alles komt, dat
het bespelen van deze instrumenten mak
kelijker en sneller te leeren is.
Welk een vlucht deze nieuwe muziek
neemt, blijkt wel uit het feit, dat de tal
looze mandolinespelersvereenigingen zich
vereenigd hebben in een bond, den „Duit
schen mandolinisten- en gitaristenbond",
met zetel te Leipzig. He Berlijnsche mu
ziekschool stelt haar groote zaal nu en
dan ter beschikking van sommige clubs,
een bewijs, dat de slechts door dilettanten
uitgevoerde concerten in de wereld der
deskundigen waardeering vinden
Nochtans is het aantal groot dergenen,
die geslagen vijanden blijven van deze be
scheiden klinkende muziek. En wien het
getokkel der Wandervögel een ergernis is.
Misschien dat deze lieden zich bekeeren,
meent de „Morgenpost", indien zij zich
willen herinneren, dat nog niet zoo heel
lang geleden uit bijna ieder venster van
de Berlijnsche huizen een gramofoon naar
buiten snerpte.
De muzikale smaak is verbeterd, het
geen niet het minst te danken is aan man
doline en gitaar.
Men meldt uit Moskou, dat üe Siberi
sche aartsbisschop Anatoly ter dood is
veroordeeld, omdat hij had geweigerd
kerkelijke kostbaarheden aan de So
vjetautoriteiten af te staan.
Een twintigtal leerlingen van de mi
litaire school te Kroonstad, die wei
gerden den cursus te volgen, zijn 'ter
dood veroordeeld.
Uit Moskou wordt gemeld, dat de
terechtstaande sociaal-revolutionnairen
een „hongerstaking" zijn begonnen,
omdat hun het recht is ontzegd be
zoeken van hun bloedverwanten te
ontvangen.
Tekort aan medicijnen.
De commissie voor de verlichting
van den hongersnood in Rusland meldt
dat volgens het rapport van den Fran
sehen economischen deskundige, die
Nansen naar de Oekraine had gezon
den, de ziekenhuizen te Charkof moes
ten sluiten tengevolge van gebrek aan
medicijnen en levensmiddelen. Eenige
steden in de Oekraine zoujden meer
dan vijfentachtig procent van haar be
volking verloren hebben.
Een arbeidersoppositie.
Van Poolsche zijde in een Oricnt-
telegram uit Moskou, wordt verteld,
dat in de communistische partij zich
een arbeiders-oppositiegroep vormt, die
aanhankelijk slechts klein, geleidelijk
meer aanhang krijgt, vooral in Siberië
en het Oeral-gebicd. Deze oppositie
zou wel het Sovjet-stelsel willen be
houden, maar er uitbreiding aan wil
len geven, o. a. door toelating van de
intellectueelen lot deelneming aan de
verkiezingen. Men zou tevens de vrij
heid van het woord propageeren en
vrijheid van vereeniging en vergade
ring .Deze oppositiegroep zou nati
onalistisch gezind zijn en ook eenigs-
zins anti-semietisch, volgens de voor
stellingen in het Orient-telegram.
De beteekenis der slagschepen.
Een draadloDs bericht uit Londen
meldt, dat kolonel Amery namens de
Engelsche regeering bij de behandeling
der marine-begrooting in het Lagerhuis
heeft verklaard, dat men tot de conclu
sie was gekomen, dat de nieuwe ont
wikkeling van duikboot en vliegtuig de
beteekenis daarvan ongetwijfeld zal
verhoogen, maar dat het slagschip toch
de grondslag blijft van de vloot.
Had field, 'n Sheffieidsch staalfabrikant
beeft onlangs de schade, die de wereld
elk jaar lijdt door het verroesten en in
vreten van materiaal, op 500 millioen
pond sterling geschat. Dit heeft nu den
stoot gegeven voor 'n plan tot 't houden
van een tentoonstelling van on
verroestbaar materiaal en roestweren-
de prolucten. Vele groote firma's heb
ben reeds bet voornemen te kennen ge
geven, om zich aan te sluiten bij een
bond van fabrikanten van zulke pro
ducten.
De regeeringsluchtpost in de Vereenig-
de Staten tusschen New-York en San
Eranciseo heeft dit jaar uitstekend ge
functioneerd. Er is geen enkel ongeval
voorgekomen. In het afgeloopen jaar
legden de vliegtuigen een afstand af
van 1.750.000 mijlen en vervoerden meer
dan 49.000.000 brieven tot een gewicht
van 1.224.500 pond.
Lloyd's Register geeft een over
zicht van de tonnemaat van de koop
vaardijvloten der wereld, waaruit blijkt
dat de gezamenlijke inhoud van die vlo
ten sedert 1914 is toegenomen met 14.3
millioen ton. In de laatste twaalf maan
den heeft de vermeerdering alleen ruim
21/2 millioen ton bedragen.
De Engelsche koopvaardijvloot meet nu
ruim 19 millioen ton (176.000 ton meer
dan in Juni 1914), de Amerikaansche
12.5 millioen ton (10.7 millioen ton meer
dan in 1914).
De Duitscbe koopvaardijvloot slonk in
dezelde periode tot 1.783.110 ton
(3.315.000 ton minder dan in 1914). Maar
in de laatste twaalf maanden is zij alleen
meer dan verdubbeld. In Juni 1921 stond
zij nog op 652.000 ton. In dienzelfden
tijd van een jaar verminderde de En
gelsche koopvaardijvloot met 231.000 ton
In verscheiden staten van het rijk,
ook te Berlijn heeft het slechte weer
groote schade veroorzaakt. Vooral Pom-
meren heeft veel te lijden gehad. Vele
telefoonlijnen zijn vernield.
De onlangs gestorven prins Al-
bert van Monaco heeft aan het Fransche
Instituut, aan het Instituut voor diepzee-
onderzoek, aan dat voor paleontologie en
aan de Maatschappij voor geneeskunde
elk een millioen frank geschonken. Bo
vendien heeft hij aan de Academie voor
landbouw zijn hoeve te Ste. Suzanne, in
het departement der Aisne, geschonken.
De schenker wenscht, dat dit domein
een centrum van ondervinding worde
voor land-ontginning. In de buurt van
de hoeve heeft prins Albert reeds 800
H.A. woesten grond ontgonnen. Een vee
stapel van ongeveer duizend stuks vee
behoort bij het vorstelijk geschenk.
Dr. Paul Mehnert, die van 1900
tot 1906 voorzitter van de Saksische
Tweede Kamer en later lid van de Eerste
Kamer was, is op een uitstapje naar
Noorwegen door een beroerte getroffen
en aan de gevolgen overleden. Hij werd
een tijd lang als de ongekroonde koning
van Saksen beschouwd, ten gevolge van
den invloed in conservatieven zin, dien
hij op de politiek uitoefende.
De Bayrische Kurier, die reeds her
haaldelijk graaf Zech, den Duitschen ge
zant te München, welke als republikein
bekend staat, heeft aangevallen, beweert
thans dat Zech voortdurend in verbin
ding h eeft gestaan met den wegens land
verraad veroordeelden Loeprechting.
Zech zou het materiaal dat hij van
Loeprechting ontving naar Berlijn heb
ben gestuurd, in plaats van de Beiersehe
regeering te verwittigen.
De burgerlijke partijen in het Saar-
gebied hebben den raad van den Volken
bond verzocht de verkiezing van Victor
Herbst tot lid van de regeeringscom-
missie voor het Saargebied, niet goed te
keuren.
De heer von Kaehne, de eigenaar
van het landgoed Petzow, nabij Potsdam,
is gisteren in hechtenis genomen. Hij
wordt er o.m. van beschuldigd in Mei
1921 den arbeider Larse te hebben dood
geschoten. Inzake andere beschuldigingen
tegen von Kaehne wordt het onderzoek
voortgezet
Te Bologna hebben de fascisten
een nieuw strijdmiddel bedacht, dat zoo-
al niet ridderlijk, toch origineel en mis
schien ook wel doeltreffend is. De redac
trice van een socialistisch blad te Eer-
rara, die de onvoorzichtigheid had zich
te Bologna op straat te vertoonen, werd
door de verwoede fascisten gegrepen. Zij
besmeerden de dame het gelaat met roet
en lieten haar een flinke dosis castor-
olie slikken. De vechtpartijen, tusschen
fascisten en communisten in Cremona,
Ferrara en eenige andere Italiaansche
steden houden aan.
Reeds lang dreigt in Zweden een
staking in het landbouwbedrijf. Men
neemt aan dat zij pas zal uitbreken wan
neer de oogst rijp is om te worden bin
nengehaald. Er zijn echter tal van orga
nisaties, die gereed staan om in te val
len en er toe mee te werken, dat
de oogst niet verloren gaat.
Alle tot nu toe gearresteerde Chinee-
zen blijven in voorloopige hechtenis,
schrijft het „Hbld.". Die, aangehouden
door de politie van het bureau-Warmoes-
straat, zullen hedenochtend in partijen
naar het Huis van Bewaring worden
overgebracht. Daarbij behooren ook de
gele broeders opgeborgen op het Meijer-
plein en op de Oude Waal. Commissa
ris Tinholt, van het bureau Kattenbur
gergracht, is zoover nog niet. Hij moet
enkel werken met Ghineezen, wat het
onderzoek zeer bemoeilijkt. Toch heeft
hij reeds voldoende aanwijzingen tegen
de arrestanten, om ook hen binnen en
kele dagen voor den officier van jus
titie te geleiden. Waarschijnlijk nog
einde dezer week zullen alle gearre
steerden naar het huis van bewaring zijn
overgebracht. Intusechen worden de ove
rige Ghineesche stokers seher pin het oog
gehouden en is aan de Rotterdamsche
politie verzocht daar hetzelfde te doen
in de Rotterdamsche Ohineezenwijk, want
een plotselinge nieuwe wraakuiting onder
deze gevaarlijke vreemdelingen, wordt
geenszins uitgesloten geacht.
De beraadslagingen tusschen de hoogste
justitieele en po' itioneele autoriteiten
over te treffen maatregelen tegenover
de gele nederzetting, worden voortgezet.
Do Rotterdamsche correspondent van
hetzelfde blad meldt:
Naar aanleidjng van de mededeelingen
in ons blad over Oiiineezengenootschap-
pen ook in Rotterdam, hebben wij bii
de politie hier ter stede geïnformeerd.
Men kent ook op Kalend re.-lit het genoot
schap Boön" en dat van de „drie vin
gers", doch heeft van de animositeit
tusschen de leden van deze twee organi
saties nog niet veel bemerkt. 1 wens
de politie aan de Tolhuislaan heeft over
het algemeen weinig over haar 'hinee-
sche beschermelingen te klagen. Alleen
heeft ze meermalen opiummi kkolaars
onder hen aangehouden, maar aan die
smokkelarij deden evengoed Hollanders,
om der wille van de zoete winst, mee.
Opiumschuiven doet het overgroote inee-
rendeel der Oliineezen, do h onze Opium
wet van 1919 verbiedt het in voorraad
hebben van opium voor eigen gebruik
niet, die stelt zich tevreden inet een
verbod tot liet bereiden, verwerken, ver
voeren, verkoopen, afleveren, of ten ver
koop of ter verhandeling v o'handen heb
ben. Gisterenmorgen "C"'r een troep
van 24 Chineeron uit Ro'terdam naar
Amsterdam om te monsteren bii de Pa-
kei-aart. Het gerucht ging, dat deze
24 man naar de hoofdstad vertrokken om
aan de ruzie daar deel te nemen. Het
geheele gezelschap werd daaroo van top
tot teen gefouilleerd, doch bij g 'en er
van werd een vuurwapen in be-lag ge
nomen. Natuurlijk heeft men ook in
Rotterdam bij onderzoeken en ver'acoren
last met de geheimzinnigheid der Ooster
lingen. Enkele poliliemenschen weten in
den dageljjkschen omgang met hen, zich
zeer goed verstaanbaar te maken, terwijl
de Oliineezen zelf, als ze dat noodig
oordeelen, die kunst evengoed machtig
zijn. Als het echter om een of ander
groote misdrijf gaat, of als het do be
doeling is, wat bijzonders aan de weet
te komen, laten de hesren hun slimme
lachje over het gelaat glijden en de po
litieman heeft den indruk dat hij gewoon
voor den gek wordt gehouden.
Nootlottig ongeluk.
OOSTBURG, 17 Juli. De werkman D. de
H. oud 55 jaar alhier, had het ongeluk bij
het aanzetten van zijn zeis, doordat deze
uitgleed, daarin te vallen, met het gevolg,
dat het lemmet hem diep in den buik
drong. Geneeskundige hulp kon niet meer
baten en de mail overleed spoedig daarop.
De politie heeft te Noord-Eschmarke,
gemeente Lonneker, twee Duitschers aan
gehouden, die 25 liter oognac per rij
wiel ongedekt vervoerden. De smokkel
waar en het voertuig zijn in beslag go-
nomen.
De „Zoon van Joseph".
Gisterenmorgen zijn verschillende over
blijfselen op het strand te Stad Vollen
hoven gevonden van het schip de „Zoon
van Joseph", hetwelk nabij Urk losge
slagen is van de sleepboot „Joca" uit
Amsterdam en zonk.
r Semarang's burgemeester, Ir. de Jongh,
heeft er den naam van gedecideerde
oorspronkelijkheid te bezitten.
Nu is hij gekomen met een nieuwtje
op belastinggebied: een extra heffing
voor de vrijgezellen.
Vollediger aangegeven: hij heeft bij den
gemeenteraad een voorstel ingediend tot
instelling van een speciale belasting voor
ongehuwden en gehuwden zonder kinde
ren. De laatsten worden dan voor de
helft aangeslagen van hetgeen de eer
sten te betalen zullen krijgen.
Natuurlijk regent het protesten.
En ingezonden stukken in de dagblad
pers.
Een deel der aldus bedreigden beroept
«ch op den maiaise-toestand om elke ver
meerdering van den belastingdruk af le
.wijzen. Enkelen betoogen op principi-
eele gronden de onbillijkheid van een
dergelijke speciale belasting. De een he
kelt met woorden van bijtenden spot de
Vilders-allure van het gemeentebestuur,
de ander doet een pathetisch beroep op
de rechtvaardigheidszin der gemeentena
ren.
Wat opvallend is, nu blijken de vrij
gezellen de meest beklagenswaardige we
tens te zijn onder de nenschen.
Natuurlijk is het waar, dat velen van
beide genoemde categoriën, door betgeen
tij doen ten behoeve van familieleden,
in gelijke omstandigheden verkeeren als
gezinshoofden, en dus door de nieuwe be
lasting onverdiend getroffen worden.
Vermits de burgemeester toegeeft, dat
bij deze belasting de rechtvaardigheid hier
en daar in 't gedrang komt, doch voor
opstelt, dat ter vermijding van overmatige
rompslomp bij de administratie geen an
dere indeeling mogelijk is, en vermits er
nog velerlei aangevoerd kan worden
Voor of tegen de principieele toelaat
baarheid of de praktische mogelijkheid
van deze beffing, voorzie ik nog lang
durige voortzetting der discussies over dit
novum in de belastingwetgeving, ook in
de pers buiten Semarang.
De gemeentelijke colleges der andere
steden zullen ongetwijfeld met groote be
langstelling toezien of het initiatief van
burgemeester de Jongh die meermalen
heeft getoond zijn origineele plannen
met doorzettenden durf te kunnen verde
digen, succes zal hebben.
De Semarangsche vrijgezellen zijn niet
'de eenigen, die klagen over den toene-
menden belastingdruk. En dat juist in den
huidigen malaisetijd.
Terrecht is op de meeting te Batavia,
waar 4000 ambtenaren bijeen waren om
te protesteeren tegen de intrekking van
den duurtetoeslag, er op gewezen, dat het
niet aangaat de traktementen te verla
gen, terwijl de regeering zelve in de laat
ste jaren den landsdienaren steeds zwaar
dere lasten oplegt.
Door de leiders van cultuur- en in-
'dustrieele ondernemingen wordt geklaagd
dat de belastingdruk eene ernstige be
lemmering vormt tegen het krachtig blij
ven voortwerken.
Toch zal de belastingaanslag op de
beurzen der Indische ingezetenen voorloo-
pig niet verzwakken.
Integendeel. Terwijl men hier te lande
bij Rijk en gemeente er ernstig naar
streeft den belastingdruk te verminde
ren, volgen daar de aankondigingen van
nieuwe belastingplannen elkander op.
De nieuwe landvoogd meldde in zijn
openingsrede tot den Volksraad „dat
èenige nieuwe belastingenen in studie en
overweging zijn, zooals een vermogens
belasting, verhooging en uitbreiding van
de successie-belasting, een waterbelasting
en een statistiekrecht". Al moest hij er
onmidddellijk op doen volgen, dat het
nog niet vaststaat „in hoeverre die belas
tingen dusdanig kunnen worden geregeld,
dat zij op billijke wijze een beteekenende
opbrengst kunnen geven."
Van andere zijde verluidt, dat men zal
trachten eenige millioenen te verkrijgen
door middel va.n een vniirwa<pen.l>elasting,
en werkbaarheidsbelaslting (wat is dat.
S.) en een inlandsche verpondingsbetas-
ting.
Men ziet het.
Nog zijn we er in Indië niet aan toe
•lat „het welletjes is".
De kwestie om eene behoorlijke belas
tingopbrengst te verkrijgen is voor het
koloniale beleid een bij uitstek moeilijke.
DE TOESTAND IN IERLAND.
De strijd ten plattelande. Cork
onder censuur.
De strijd om Limerick duurt voort.
Het ziet er naar uit, alsof de repu
blikeinen gedwongen zullen worden op
Cork terug te trekken, waar zij den
laatsten weerstand zullen bieden.
De plaatselijke bladen te Cork staan
onder strenge eensuur der republi
keinen. Het heet, dat hoofdcensor is
miss Wacswiney, de zuster van wij
len den burgemeester van Cork.
Nadere berichten uit Ierland over
den toestand in het Westen meljcien,
dat de republikeinen volledig uitSligo
zijn verdreven. Twee burgers werden
bij de gevechten gedood. De rebellen
vielen de Vrijstaatsche kazerne van
Manon Hamilton aan, doch werden
teruggeslagen. Drie rebellen werden
gedood.
De toestand te Limerick is onver
anderd.
1
29
Etienne Castel, getroffen door de
interessante opstelling van de groep,
liep naar zijn ezel, nam een nieuw
doek en begon in groote trekken te
schetsen, wat hij vóór zich zag. De
pastoor was opgestaan en ging den
burgemeester tegemoet.
„Ik weet, wat u hierheen voert,
burgemeester," zeide hij. ,,U zoekt
een jonge vrouw, Jeanne Fortier
genaamd."
„Juist, mijnheer pastoor, Jeanne
Fortier, beschuldigd van een drie
voudige misdaad brand, diefstal en
moord."
De voortvluchtige deed een pas
voorwaarts en zeide op beslisten toon
„Die beschuldiging is valsch 1 Ik
ben onschuldig."
„Of gij schuldig of onschuldig zijt,
is niet aan ons om te beoordeelen.
Bent u Jeanne Fortier
„Ik ben Jeanne Fortier."
„Concierge op de fabriek van mijn
heer Lahroue te Alfortville
Dat blijkt natuurlijk het duidelijkst in
tijden van malaise, zooals we heden be
leven.
Wanneer in een periode van voorspoed
de Wester set: e ondernemingsgeest in staat
is de rijkdommen van den Indischen bo
dem te benutten en de opbrengst direct
en indirect de kosten van de Indische
staathuishouding helpt dragen, dan be
merkt men zoo spoedig niet, dat de zaak
toch niet in orde is.
Doch zoodra de toestand der wereld
markt alle export-werkzaamheden ver
slappen doet, loopt alles spaak.
De 50 millioenen-bevoiking der Indo
nesische eilanden heeft zelve nog maar
heel geringe finantieele draagkracht. Er
is bijvoorbeeld al meermalen over ge
klaagd, dat het Javaansche volk zijn ei
gen kunst te niet laat gaan, omdat ze niet
in staat is die te betalen. Zoo dreigt de
batikkterij als volks'kuustvaardligheid ge
heel verloren te gaan, omdat de groote
massa deze producten niet koopen kan.
Het verschijnsel beperkt zich natuur
lijk niet bij de kunst, doch is veel meer
van algemeen m a a tsoh a p pe lijken aard.
Prof. Treub heeft er in de Indische
Post op gewezen, dat: „ook van Indië
geldt, dat men geen hooger maatschap
pelijk leven kan voeren op een niet vol
doenden verzorgden economischen onder
grond. Wie de maatschappij naar een
hooger peil wil opvoeren, komt bedrogen
uit, als hij den onderbouw verwaarloost
of erger nog ondermijnt".
En dus?
Men moet beginnen met de Inlandsche
bevolking economisch sterker te maken.
Doch dat zal niet gaan zonder onder
richt en onderwijs.
„De volksontwikkeling moet allereerst
worden behartigd en bevorA'rd, zoodat
doeltreffend onderwijs noodig is", heeft
de landvoogd gezegd.
Dat begrijpt iedereen: een volk van
anatphabeten kan niet vooruit worden
gebracht. Dat beseffen de Inlandsche
voo rui I s tre venden even goed, die let
wel het politieke einddoel van onaf
hankelijkheid in het oog houden.
Op het Eerste Inlandsche Onderwijs
Congres op 13 en 14 Mei te Bandoeng
gehouden, werd eene motie aangenomen,
waarin o.m. deze overweging was opge
nomen:
„dat de bevordering van het onderwijs
er: de verbreiding van nuttige kennis,
wetenschap en beschaving, noodzakelijk
is voor den economischen en geestelijken
vooruitgang aJs grondslag voor toene
mende zelfstandigheid van die bewoners
van Indonesia."
Reeds vroeger had zich een comité ge
vormd, hetwelk zich den karakteristieken
naam toeeigende van A. B. C., d.i. „Anal-
phabetismie-Beslrijdings-Gomdté.
Vrijwel allen zijn bet dus daarover
eens, dat onderricht en onderwijs moet
worden gegeven aan de Inlandsche be
volking in al hare lagen.
Maar nu.
Hoe zal dat onderricht en dat onder
wijs moeten worden bekostigd?
In de Zaak is een globale berekening
gemaakt betreffende deze kosten.
Op het oogenblik bestaan er een 7200
desa-scholen. Om 1K milioen inlandsche
kinderen eenvoudig onderwijs te geven op
vierjarige volksscholen zonden er een
50.000 moeten komen. De bouw van deze
scholen verdee'lend over een vijftig jaar,
zou men, daarvoor moeten besteden een
jaarlijksche som van 20 millioen. En
voor dit volledig aantal volksscholen al
leen, dus ongerekend nog alle ander vak
onderwijs en dergelijke, zouden noodig
zijn ongeveer 150.000 onderwijzers, 350
kweekscholen en 2000 opzieners ter con
trole. Voor de bezoldiging van het per
soneel, leermiddelen en onderhoud der
scholen zou gerekend moeten worden op
een uitgave van meer dan 400 millioen per
jaar.
Hier ligt het groote probleem van ons
koloniaal beheer.
Dat toch tot oplossing zal moeten wor
den gebracht.
Ik denk dat daar wat méér noodig zal
zijn, dan de heffing van een speciale vrij
gezellenbelasting.
S.
De vrijstaters namen tot nu toe twee
duizend man gevangen. Zij houden thans
de lijn NewcrossKilkenny—Nenagh be
zet met vooruitgeschoven groepen, die te
gen een overmacht van rebellen standhou
den. De toestand van Limerick is tragisch;
negen van de loopgraven zijn van mijnen
voorzien. De stad is gelijk een versterkt
kamp. Elke groote straat heeft een ver
sterkt steunpunt. Er wordt veel geweer
vuur afgegeven, dat zich soms ontwikkelt
tot hevige fusilades. Vete bewoners zijn
naar het land gevlucht, andere loopen
langs de ontredderde straten, op zoek
naar een schuilplaats.
Een telegram heeft reeds gemeld, dat
O'Cullivan en Dunn zijn schuldig be
vonden aan den moord op maarschalk
Watson, en door het Central Criminal
Court ter dood veroordeeld.
Uit de persverslagen van de rechtzaak
teekenen wij het volgende aan. Dunn luis
terde naar het voorlezen van de acte
van beschuldiging met over eilkaar gevou-
„Ja, mijnheer."
De burgemeester gaf een teeken.
De brigadier en de agenten kwamen
naar voren, zeggend
„In nram der wet en krachtens
een daartoe ontvangen bevelschrift,
neem ik u gevangen."
„Neem mij gevangen," zeide Jeanne
Men kan mij in de gevangenis zetten,
veroordeelen, zelfs tot de doodstraf,
maar men kan niet beletten, dat ik
mij onschuldig noem
„Moeder, moeder, moeder.riep
Georges angstig.
De brigadier richtte zich tot zijne
mannen.
„Doe haar de boeien aan," beval hij.
„De boeien,." herhaalde zij met
een trilling in haar stem en achteruit
gaande. „O neen, neen, dat wil ik
niet."
„Niet tegenstribbelen, kind," zeide
de pastoor. „Gij moet aan de wet
gehoorzamen."
De ongelukkige vrouw bukte het
hoofd en stak de handen uit.
„In orde.. En nu vooruit!" ge
lastte de brigadier.
Georges hield de handen zijner
moeder vast.
„hier blijven, ik ben bang."
„Niet huilen, ventje," zeide Jeanne.
„Kom..
„Het kind kan niet met u meegaan,"
zeide de brigadier.
„Mijn kind kan niet bij mij blijven
stamelde Jeanne versch ikt.
„Helaas, neen.... het bevel tot
inhechtenisneming spreekt alleen van
u, Jeanne Fortier. Er is geen sprake
van een kind. In afwachting van or
ders van hooger hand, gaat de vrouw
in de geva genis en het kind naar
het gesticht."
Jeanne werd bleek als een doode.
„Mijn kind naar het gesticht," zeide
zij met verwrongen stem. „Neen, dat
nooit. Het kind moet bij mij blijven."
En terwijl zij h ar geboeide handen
smeekend tot den pastoor ophief
„Mijnheer pastoor, ik bid u, kom
tusschenbeide. Zeg hun, dat het niet
mogelijk is.... dat men mijn kind
bij mij moet laten
„Gij moet aan de wet gehoorzamen,'
herhaalde de pastoor. Wees niet bang
voor uw kind.. Het kind blijft hier
in hu s Als gij, zooals ik hoop, uw
onschuld kunt bewijzen, komt gij
't zelf hier halen.. Mocht u dat niet
den, dan beloof ik u, dat ik uw kind
niet in den steek zal laten."
Mevrouw Darier voegde hier aan
toe
„Wees niet bevreesd, arme vrouw.
Uw kind zal in mij zijn moeder terug
vinden.... ik zal het behandelen,
alsof het mijn eigen zoon was.. Ik
heb eens een jongetje gehad van den
zelfden leeftijd., ik geloof, dat God
mij het kind teruggeeft.."
Jeanne stamelde, terwijl tranen
haar het spreken beletten
„De gedachte, hem niet meer te
zullen terugzien, is vreeselijk."
„Moedertje 1 moedertje, niet weg
gaan
Mevrouw Darier nam het kind in
de armen
„Lieveling, je moedertje moet ver
trekken, maar zal gauw terugkomen.
Wilt gij zoo lang bij mij blijven
„Bij u en bij" mijnheer pastoor
„Ja, bij ons beiden."
„Ik wil bij u blijven, als moedertje
mij beloof dat ze spoedig terugkomt.'
„O zeide Jeanne, ,,u moogt hem
hier houden Spreek hem over zijn
moeder. Ja, ventje, blijf maar hier
pastoor., zij zullen je vertellen, dat
je moeder onschuldig is., verstaat ge,
dat je moeder onschuldig is., vergeet
haar niet., vergeet haar nooit!
Omhels mij, kind, nog eens. .nog eens.
Hier, mevrouw," zeide zij, zich tot
mevrouw Darier wendende, breng
hem weg, neem hem mee, dat ik hem
niet meer zie
En tot de agenten
„U kunt mij wegvoeren., ik ben
klaar."
Zij ging mee. Georges huilde erbar
melijk. Mevrouw Darier bracht hem
binnen, gevolgd door Brigitte. De
pastoor deed den burgemeester en
Jeanne uitgeleide. Op het oogenblik,
dat zij den drempel zou overschrijden,
wendde zij zich tot den priester
„Uw zegen, vader," zeide zij.
Zij vie' op de knieën. Pastoor Lau-
gier, tot tranen toe bewog n, strekte
zijn beide handen uit boven het hoofd
der ongelukkige martelares en sta
melde, want de woorden bleven hem
van aandoening in de keel teken
Ik zegen u, mijn kind, in naam
van den 'rechtvaardi en en almachti-
gen Ood. Moge de menschelijke gerech
tigheid niet 'blind zijn, want de schijn
is tegen u, maar ik geloof, dat gij
onschuldig zijt.
De omstanders stonden tijdens de
zegening, het hoofd ontbloot, en in
gebogen houding. Jeanne stond op.
„Ga nu mijn kind," zeide de pries
ter en drukte haar de hand.
Den volgenden morgen werd Jeanne
per spoor onder politiegeleide naar
Parijs vervoerd, waar men haar in
voorloopige hechtenis stelde.
Onder den naam van Paul Harmant
had Jacques Garaud een plaats geno
men op een boot, welke den dienst
onderhield tusschen Havre en Sout
hampton. Van daar was hij doorge
reisd naar Londen, om zich in te
schepen naar Amerika.
Het arikel, door de bladen aan den
brand van Alfortville gewijd en waar
in gesproken werd van zijn heldhafti-
gen dood was hem onder de oogen ge
komen. Hij verheugde er zich over,
(Wordt vervolgd).
