ÜTNROJraFJF
kSSST&JZSS*
GAAT DE K.S.A. VERDWIJNEN?
PERSSTEMMEN OVER DE
TROONREDE.
BIKNENLANDSCH NIEUWS.
Luchtverkeer Nederland—
Duitschland.
Graan-, meel- en veevoedervoor-
ziening.
Landarbeiders.
Ontginning van steenkolen.
Verlaging van de geneeskundige
tarieven.
Turfprijzen.
De staking in de Rijnsleepvaart.
Herziening standplaatsaftrek voor
Burgerlijke Rijksambtenaren.
EUTERPE (K.N.S.M.) 25/7 V. Amster
dam te Kopenhagen.
U sprak daar van het bestaans
recht der K.S.A. Het is u natuur
lijk bekend, dat, nu er zoovele en
omvangrijke bureaux der afzonderlijke
nationale en diocesane organisaties be
staan, sommigen aan de noodzakelijk
heid van het Leidensche Centraal Bu
reau gaan twijfelen. Ook voor oprich
ting van nieuwe vereen igingen acht
men dat bureau niet meer noodig.
Kan dót misschien niet mede de re
den zijn, waarom men de geliden, aan
de K.S.A. af te dragen, niet goed be
steed acht; te meer waar men zelf
bijna overal met geldgebrek te kam
pen heeft?
U raakt daar inderdaad een zeer
belangrijk punt aan, antwoordde prof.
Van Aken. Ook ik heb de opwerping
natuurlijk herhaaldelijk gehoord, ook
van menschen, die overigens de K.S.A.
niet slecht gezind zijn, maar dat
is mijn wel gevestigde overtuiging
niet voldoende beseffen welke de taak
en de roeping dezer centrale van or
ganisaties is. Laat ik u zeggen, dat wij,
de leiders der K.S.A., wanneer wij
drie vierden van onzen tijd op on
ze bestuursvergaderingen moeten zoek
brengen aan de bespreking der fi-
nancieele moeilijkheden, daarin vol
strekt niet alleen staan. Wij weten
wel, dat bijna alle organisaties lijden,
niet alleen aan ledenverlies, maar ook
aan financieele bloedarmoede. Overal
wordt geklaagd, dat men de eind
jes zoo moeilijk aan elkaar kan knoo-
pen. Alle hebben eigen bureaux met
vaak veel personeel en stijgende jaar-
lijksche uitgaven. Als men eens bij
een telde, wat die bureaux jaarlijks ge
zamenlijk kosten, kwam men tot meer
dere tonnen gouds. Laat ik ook er
kennen, dat èn het belang der vele
ambtenaren, èn het belang der ver-
eenigingen de menschen op de eer
ste plaats zorg doen hebben voor de
ruime financieering en royale uitrus
ting hunner eigen kantoren. Maar ook
daar was bezuiniging niet overbo
dig. Ik acht die vele bureaux, elk met
een staf van ambtenaren, afzonder
lijke gebouwen, eigen, zij 't dan ook
ervaring leert het overal, onrust
barend. Alleen op dat terrein voelt
men niets voor coöperatie, of logi
sche a rbeidsverdeeling, of besparing
van tijd en geld. Ieder moet zijn eigen
heiligdommetje hebben met volledige
outillage. Maar afgezien daarvan, wat
beduidt een enkel dubbeltje per jaar?
Wie kan dèt niet missen? Ik ken
vereenigingen, kleine helaas, die een
voudig een bedrag bijschrijven boven
de contributie op hare kwitanties. En
niemand neemt daar aanstoot aan. Ik
ben dan ook overtuigd, dat, indien
men de K.S.A. wilde helpen aan het
noodige geld, het bijeenbrengen daar
van weinig moeite zou kosten.
Als men dus overtuigd was van
de noodzakelijkheid van haar voort
bestaan, bedoelt u?
Juist! En daar kèn men van
overtuigd zijn. Hadden we eens de
handen vrij, waren we niet zoo ge
hinderd door dat blok aan het been:
dat geldgebrek! U zondt eens zien,
wat de K.S.A. te doen heeft, wat een
bescheiden, bibliotheken van boeken
en tijdschriften, enz. enz. niet eco-
itnomisch. Zoo was er waarschijnlijk
ook heel wat uit te sparen, wanneer
alle inrichtingen van algemeen nut
door een combinatie der vereenigingen
dus door een lichaam als de K.S.A.
werden opgericht en beheerd. Redds
onmiddellijk na de reorganisatie, be
gin 1921, is door ons een enquête ge
houden onder de aangesloten vereeni
gingen, hoeveel hare huif/vesting kost
te, of zij in staat en geneigd waren,
mede. te werken tot inrichting van
een centraal gebouw, waarin onge
veer alle centrale bureaux een onder
dak konden vinden en gemeenschap
pelijk, dus veel voordeeliger, zouden
kunnen doen, wat zij thans, met ont
zaglijk veel meer kosten, ieder afzon
derlijk en vaak gebrekkig, uitvoeren.
In beginsel vonden wij nogal veel in
stemming en de idee is dan ook nog
niet losgelaten.
Dus concentratie?
Als u 't zoo noemen wilt, ja. Met
behoud van ieders volstrekte onaf
hankelijkheid en bewegingsvrijheid na
tuurlijk. Maai" ook met enorme bezuini
ging. Is men eenmaal aan eigen af
zonderlijke bureaux toe, dan stijgen
de werkzaamheden en kosten, de
stuwkracht van haar kon uitgaan. Het
is waar, dat vele vereenigingen er nu
eenmaal zijn en dat dus niet meer
zoo vaak nieuwe behoeven te wor
den opgericht. Maar daèr is toch ook
nogal wat aan te doen. In één jaar
tijds richtten wij toch nog den Bond
van R.K. Volksuniversiteiten en de
R.K. Kunstenaarsvereniging op. En
leerde de jongste politieke geschiede
nis niet, hoe noodzakelijk, maar te
vens moeilijk werk ons wacht voor
de organisatie der z.g. hoogere stan
den? Andere moeten nog voortdurend
gesteund worden door onze hulp en
propaganda.
Én er is natuurlijk nog veel an
der werk
Ongetwijfeld. Het oprichten van
vereenigingen is m.i. maar bijzaak.
Hoe meer er zijn, hoe meer gespecia
liseerd ze zijn en hoe krachtiger zijl
worden, des te noodiger is een punt
van aanraking. Gek is het wel, maar
hoe meer physieke scheiding er is tus-
schen de menschengroepen, des te
grooter wordt ook voortdurend de
mentale scheiding, de concurrentie, de
achterdocht jegens elkander, de vlie-
gen-af van gerij, de vervreemding en 't
eenzijdig najagen van het enge groeps-
cn vereenigingsbelang. Des te meer is1
ook een centraal, allen tezamen bren
gend lichaam als de K.S.A. onmisbaar.
.Hoe meer legercorpsen en verschil
lende wapenen, des te grooter de be
hoefte aan een generalen staf en
krachtige centrale leiding.
Maar dreigt er geen gevaar, dat de
K. S. A. aan andere vereenigingen den
wind uit de zeilen neemt, op haar ter
rein komt, haar dus het bestaan en den
bloei moeilijker maakt. En schuilt défir
niet ook een reden van verzet of afzij
digheid?
Ui ken die opwerping van onds.
Maar ik voeg er aanstonds bij, dat wij,
zoolang ik de K. S. A. nu mede bestuur,
TmgStVHMlg gewamrr meunen, mr tot
grief niet de minste aanleiding te geven.
Integendeel, is ons nog onlangs, op een
centrale vergadering van Geestelijke Ad
viseurs, het verwijt gemaakt, of is al
thans de klacht geuit, dat de K. S. A.
veel te veel aan afzonderlijke vereenigin
gen overlaat, wat beter door haar kon
gebeuren. Het juiste midden is altijd
moeilijk te vinden. Maar ook wanneer wij
op ons standpunt blijven staan, dat ieder
zijn eigen potje koken moet coöpera-
lieve keukens zijn nu eenmaal niet ieders
ideaal dan Is er nog ontzaglijk véél
voor de K.S.A. te doen, wat door geen
afzonderlijke vereeniging naar behooren
gedaan kan of ooit zal worden. Zooals
in het moderne leven bijna niemand meer
zijn eigen bakker en slager en schoen
maker is, en niemand er meer aan denkt,
de communiteit er een grief van te ma
ken, dat zij de zorg voor openbare dien
sten en werken uit handen van particu
lieren genomen heeft. Het is natuurlijk
een onbegonnen werk, alles op te som
men, wat men, behalve het behouden
van geregeld contact tusschen de vaak di-
vergeerende vereenigingen, als de taak
eenér oenlrale organisatie, als de K. S.
A., moet beschouwen. Maar wie zal an
ders, waar 't noodig is, geheel katholiek
sociaal Nederland mobaiseeren? Laat ik
eens een versch voorbeeld noemen. Het
wordt met den dag duidelijker, dat, in
deze crisistijden, het bevolkingsvraagstuk
het middelpunt gaat worden van aller
aandacht en studie, van propaganda even
eens. Weldra redeneert the njan in the
street erover. Zijn wij, katholieken, daar
in voldoende georiënteerd? Hebben wij
wetenschappelijk de economische, de psy
chische, de physieke, de moreiele zijde
van dat belangrijk onderwerp bestudeerd
en bekeken? Zijn wij gereed, om ons volk
straks de juiste beginselen, niet alleen
de moreele, voor te houden? En moeten
wij, om gereed te zijn, niet 'n centrale
leiding hebben, die allen: de medici, de
economisten, de sociologen en theologen.
Voor Eer en Deugd enzP bijeen kan bren
gen, om stelling te nemen in dien, zoo
niet alle teekenen bedriegen, komenden
heeten strijd? Dat is nu maar één voor
beeld. Maar zoo zijn er vele. Als men ons
maar de handen vrij laat. En welke af
zonderlijke vereeniging zal ©ene, toch on
misbare, sociaal-economische bibliotheek
oprichten en bijhouden, zooals de K, S.
A. het in hare armoede nog wist te doen,
zoodat ons Centraal Bureau nog
over 13000 banden beschikt, over een
knipselcollectie van 300 dossiers met
meer dan 35.000 nummers? Welke afzon
derlijke vereeniging zal de Sociale Weken
organiseeren en daar het vele werk en de
moeiten en kosten voor over hebben?
Welke zal dat half millioen vlugschriften
uitgeven en verspreiden? Welke neemt op
zich, om jaarlijks gemiddeld 600 schrifte
lijke adviezen te geven; nog gezwegen van
de ontelbare mondelinge? Adviezen, welke
ook door die afzonderlijke vereenigingen
herhaaldelijk worden ingewonnen? En n
hebt geen Ahnung, wat een tijd en studie
dat kost, maar ook, hoezeer dat richting
geeft. Wie had ook b.v. een steunverle
ning voor Rusland zóó kunnen doen sla
gen?
Ik doe maar lukraak 'n greep hier en daar.
Wie neemt van ons over de bijna gereed
gekomen uitgave van een Sociaal Jaar
boek, waarin men volledige inlichtingen
vinden kan omtrent adres, naam, doel en
werking onzer vereenigingen en vele in
het buitenland? Wie kan zoo goed als wij
de uitgave voorbereiden van eene verza
meling van pauselijke encyclieken en bis
schoppelijke voorschriften, zoo belangrijk,
maar voor velen nauwelijks te vinden?
Wie zal altijd gereed staan, tot wie zal
men zich ieder oogenblik kunnen wenden,
wanneer iets van algemeen belang voor
kath. Nederland initiatief en werkkrach
ten opvordert? Enz. enz. Er is geen grens.
U spreekt daar van een centrale bi
bliotheek. Maar alle vereenigingen van
eenige beteekenis hebben toch hun eigen
speciale boekerij?
Best mogelijk. Maar die zijn abso
luut onvoldoende voor studie van onder
werpen van meer algemeenen aard. Ga
maar eens zien, wat men heeft. Wat spe
ciale werken en meer niet. Meer dan een
paar honderd gulden per jaar mag zulk
een bibliotheek niet kosten, meestal véél
minder. En was 't anders, wat een on-
noodig geldverspillen zou dat wezen. Ik
vergeleek zulke economische monstruosi
teiten op de laatste Sociale Week met een
huisgezin, waar ieder kind zijn eigen keu-
f;en, zit- en slaapkamer, telefoon en bad
kamer enz. hebben zou. Als men de nei
ging tot verkorreling de handen vrij laat
in ons organisatiewezen, dan komt men
tot zulke economische dwaasheden.
U sprak, als ik mij groed herinner,
daarover naar aanleiding van de ver
warring bij het inrichten van sociale cur
sussen.
Juist. Daar hebt u weer een spre
kend voorbeeld van wat dat eigen-baas
zijn uitwerkt. Als voorbeeld heb ik 't
ook maar alleen aangehaald. Niet om
iemands kans om verdienstelijk werk te
doen te verminderen niet om een of
andere vereeniging te verdringen van
een terrein, waar zij gaarne en nuttig
werkzaam is, maar in het algemeen be
lang moest er concentratie dezer werk
zaamheden voor de volksontwikkeling tot
stand komen. Laat desnoods iedereen
doorgaan met voor zijne leden het brood
van kecnis te breken en aldus de le
den aan de organisatie te binden, wan
neer het standpunt te hoog is, dat het
er niet zoozeer op aankomt, wie iets
doet, mits het maar praitisoh en in
voldoende mate geschiede. Maar de ver
spilling van krachten is onberekenbaar.
Spoedig zal men heelemaal geen ga-
schikte leiders meer vinden, want er is
geen vergaderlokaal, of er moet gedo
ceerd worden Is nu de K8A. niet het
absoluut aangewezen lichaam, om wat
samenwerking te bereiken, wat samen
smelting, wat systeem en methode. Men
spaarde krachten uit, kan wat meer en
meer practi oh geld besteden, algemeene
handboeken uitgeven, enz. enz. Een
heel plan is daarvoor reeds in over
weging. Is er iets redelijker, en blijkt
daaruit weer niet opnieuw, hoe onmis
baar centrale leiding is?
Waarbij dus de afzonderlijke ver
eenigingen niets van haar autonomie in
boeten.
Niets, absoluut niets. Baas spelen
of dwingen is niet onze taak- nog min
der onze ambitie. Dienen, meer niet.
Het algemeen belang dienen, de afzon
derlijke belangen bevorderen, met elkan
der in overeenstemming brengen- maar
dat slechts op de tweede plaats, voor
zoover het algemeene daardoor wordt be
vorderd. O, er is zoo ontzaglijk veel te
doen. Maar dat kan niet altijd met ver
blindende klaarheid naar buiten blijken,
daar bemerkt de buitenwacht vaak wei
nig van. Ik ben overtuigd, dat, wan
neer onze K.S.A onverhoopt zou moe
ten liquideeren, men spoedig tot'de <g>-
wvj"riermng pan een 'BWrare centraia zsü"
moeten komen, en dat deze vanzelf een
gelijke taak en een gelijk arbeidsveld
zich zou zien toegewezen. Het is trou
wens bekend genoeg, hoezeer onze Bis
schoppen het vorige jaar, bij de aan
beveling der kerkcolleote, op de onmis
baarheid van de K.S.A hebben gewe
zen. En waar de K.S./A. moet blijven
bestaan, daar zal zij ook haar goed geleid
secretariaat noodig hebben, of men dat
nu een Oentraal Bureau wil noemen of
niet, of het in Leiden, waaraan wii
overigens niet getrouwd zijn zal ge
vestigd zijn of elders.
Ik dank u wel voor uwe inlichtin
gen. Zonder twijfel zullen onze lezers
daarvan met eenige verbazing, in ieder
geval met groote belangstelling kennis
nemen. Mag ik nog één vraag stellen,
met den hoed reeds in den hand: Wat
denkt het Bestuur nu te doen?
Ja, wat zullen wij doen? luidde
het antwoord. Éompen of verdrinken!
Indien wij maar niet zoo optimistisch
waren geweest, wat minder goed ver
trouwen hadden gehad in den goeden
wil der aangesloten vereenigingen, om
de gevoteerde contributie ook te beta
len, dan hadden we eerder maatregelen
kunnen nemen. Thans moet de goede
beslissing vallen op korter termijn. Het
mag geen weken meer duren. Komt er
uitzicht, mogen wij vast rekenen op de
noodige contanten, dan redden we ons
wel. Wij zinnen op allerlei middelen,
trachten bronnen aan te boren. Maar
©ogenblikkelijke redding, zooals di9 thans
noodig ie, zien wij alléén maar in een
nieuwe kerkcolleote. Maar daar zijn vele
bezwaren tegen. Zal zij worden toege
staan P
Ik vrees, maar een klein straaltje
hoop is er toch nog. Heel erg klein!
Komt niet spoedig, vooral spoedig, de
redding, danzullen wij een besluit
moeten nemen, dat ons geweldig hard
zal vallen. Niet om onszelf, want voor
je genoegen sta je niet aan het roer
van een schip, dat men het binnenloopen
eener veilige haven niet gunt. Maar om
het waarachtig belang van katholiek Ne
derland. Een belang, dat, oppervlakkig
als velen oordeelen, maar door te wei
nigen wordt begrepen, omdat men niet
nadenkt.
Wij zullen in dat ergste geval, het
stof niet van onze voeten schudden. Maar
als later, en weldra de keien van ver
wijten zullen gesmeten worden naar de
hoofden dergenen, die zulk een onmis
baar instituut als de K.S.A lieten dood
bloeden, dan zullen wij niet behoeven
te bukken, en zal katholiek Nederland
niet kunnen zeggen, dat het niet gewe
ten heeft, wat op het spel stond.
Heb het uitstekendste aan te bieden dat
iemand wenschen kan, hoe zal de wereld
het weten, indien gij niet adverteert.
JOHN. P. ROCKEFELIER.
„De Maasbode" schrijft:
Het was te verwachten, dat onder
de huidige omstandigheden de Troon
rede geen program zou bevatten van
de maatregelen, waartoe in de vol
gende wetgevende periode in 's Lands
belang de medewerking van de Kamers
zou worden gevraagd.
De Grondwetsherziening is aan de
orde, de ontbonden Kamers der Stoten-
Generaal hebben met groote meerder
heid de voorgestelde wijzigingen aan
genomen-en thans moet het werk vol
tooid. Voor dezen beperkten arbeidt;
zijn de Kamers bijeengeroepen en dit
en niets anders wordt gevraagd.
Hoe sober deze Troonrede overigens
ook zij, er ontbreekt niet in een wijzen
op de moeilijke tijden, die wij thans
beleven en waarop het denken van
heel ons volk, zonder onderscheid van
partijen geconcentreerd is.
De gesproken woorden klinken ern
stig, voorspellen moeilijke jaren. Ons
dierbaar vaderland moet voor inzin
king behoed worden. Hooge eischen
zullen daarom aan de komende regee
ring worden gesteld.
Het is deze ernstige gedachte, welke
de Koningin de bede in den mond
legde, dat God ons de wijsheid moge
schenken, om de moeilijkheden te
overwinnen en ons land voor inzin
king, ja mogelijk voor ondergang te
behoeden.
Wij verheugen ons over deze open
lijke getuigenis van H. M. de Koningin,
dat zonder de hulp van Hem, die
ons riller Vader is, die heel ons leven
leidt en bestuurt, wij niets vermogen,
dat heel ons lot in Zijn handen is en
afhankelijk van de Wijsheid die Hij
ons schenkt.
Moge dit woord door allen gehoord
en verstaan worden, en mogen mil-
lioenen in ons land het herhalen door
him bede te voegen bij die van Hare
Majesteit. Laten ook wij bidden om
wijsheid voor het Staatsbestuur, opdat
Gods zegen moge rusten op den arbeitdi
van deze Volksvertegenwoordiging.
„De Standaard";
Zij is buitengewoon kort ditmaal. Dat
kon niet anders.
De heden geopende zitting wondt
in September weer gesloten en tus
schen heden en den sluitingsdatum
ligt de gebruikelijke vacantie. Zelfs al
was de politieke toestond geheel nor
maal, dan nog zou voor dit zittings
jaar moeilijk iets anders te zeggen
zdjn geweest dan wat nu gezegd wond.
En te meer is dit het geval omdat
het zittend Kabinet de portefeuilles
ter beschikking heeft gesteld en omdat
aan den zittenden premier j.l. Zater
dag opnieuw opdracht tot Kabinets
formatie werd gegeven.
Het zou geen pas gegeven hebben
wanneer onder zulke omstandigheden
de troonrede melding zou hebben ge
maakt van een werkprogram voor de
volgende drie jaren of zelfs maar voor
het zittingjaar, dat aanvangt met den
derden Dinsdag in de komende maand
September.
Volkomen terecht beperkt de troon
rede zich tot de mededeeling dat, ter
voldoening aan het grondwettelijk
voorschrift, onverwijld voorstellen zul
len worden aangeboden om de aan
gevangen Grondwetsherziening te vol
tooien.
Dat was inderdaad het eenige, dat
in de gegeven omstandigheden nopens
den te verwachten arbeid der Staten-
Generaal voor deze zitting van kor
ten duur kon worden gezegd.
Warm klinkt de toon waar H.M.
de vurige bede uit, dat God de wijs
heid moge schenken, onmisbaar om
ons dierbaar vaderland in deze moei
lijke tijden voor inzinking te behoeden.
Zij dit ook bij voortduring de bede
van Neêrland's Christenvolk.
„De Nederlander":
„Voor inzinking te behoeden". Nog
nimmer is zoo sombere klank in een
troonrede van onze beminde Vorstin
vernomen.
Dit heeft één goede zijde. Voor deze
woorden blijft het Kabinet, zii 't dan
ook demissionair, aansprakelijk. Het
heeft, nu aan -den heer Ruys de Bee
renbrouck de opdracht tot kabinets
formatie is gegeven, de verplichting,
krachtig mede te werken om die in
zinking te voorkomen. En aangezien
die inzinking uitsluitend betrekking
heeft op onze economische kracht,
aanvaardt dus het Kabinet van nu of
van de naaste toekomst den dringen
den plicht tot zuinigheid.
We wenschen van harte, dat in de
praktijk der regeering zij, die 's lands
.zaken hebben te behartigen, dien
plicht, thans aanvaard, niet zullen
vergeten.
,,Het Vaderland":
Gelijk te verwachten was, behelst de
Troonrede, waarmee H. M. de Konin
gin heden de nieuwe zitting der Sta
ten-Generaal geopend heeft, geenerlei
aankondiging omtrent voornemens ddr
Regeering.
Het Kabinet-Ruys de Beerenbrouck is
sinds Dinsdag j.l. demissionair en men
weet tot dusver nog slechts, dat de Ko
ningin aan mr. Ruys een nieuwe op
dracht heeft verstrekt tot Kabinetsfor
matie.
Onder deze omstandigheden kon de
Troonrede uiteraard niets nieuws be
helzen. De Troonrede bepaalt zich dan
ook tot de vermelding, dat de noodige
voorstellen onverwijld de Staten-Gene-
raal zullen bereiken, ten einde het aan
gevangen werk tot het brengen van „on
derscheidene belangrijke wijzigingen" in
de Grondwet te voltooien. Over de be
langrijkheid van deze wijzigingen zul
len wij hier niet meer veel zeggen. Het
Kabinet had te rekenen met de zeer
zwakke meerderheid waarop het tot dus
ver steunde en de verwerping van eeni
ge der belangrijkste voorstellen door de
Eerste Kamer heeft de Regeering er
toe gebracht de Grondwetsherziening nog
aanmerkelijk te verslappen. Intussche® is
hieraan niets meer te veranderen en de
beide Kamers der Staten-Generaal zul
len ongetwijfeld de „belangrijke" wijzi
gingen met groote meerderheid aanvaar
den.
Bij de opening van de nieuwe zit
ting op den derden Dinsdag in Septem
ber zal het nieuwe of gereconstrueerde
Kabinet ongetwijfeld zijn plannen be
kend maken.
Deze Troonrede moge onbelangrijk zijn,
de Regeering heeft de gelegenheid toch
aangegrepen om den ernst der tijden
scherp te belichten. Het afsmeeken van
wijsheid, „onmisbaar om ons dierbaar
Vaderland in deze moeilijke tijden voor
inzinking te behoeden," legt getuige
nis af van het besef, dat de economische
toestand zeer ongunstig is.
Het nieuwe of gereconstrueerde Kabi
net zal voor een uiterst moeilijke en
onaangename taak staan.
Moge het daarvoor niet terugdeinzen.
Op den steun van allen, die het wèl
meenen met ons land, kan het daarbij
rekenen.
„De Nieuwe Courant".
Het liet zich verwachten, dat ditmaal
de troonrede zeer sober zou wezen.
Slechts de noodige tweede stap op den
weg naar de Grondwetsherziening heeft
de heden geopende zitting noodig ge
maakt en uitteraard ging het Konink
lijk woord zich schier geheel tot dit on
derwerp beperken.
Toch niet volkomen.
Ten eerste wordt maar ook dit
spreekt volkomen vanzelf hesngewe-
zen naar de opening in September, die
omtrent het regeeringsprogram zal in
lichten.
Maar bovendien klonk reeds thans een
tweevoudig geluid, aankondigend wat
straks in bijzonderheden zal moeten wor
den uitgewerkt. Dan, na de vorming van
een nieuw kabinet en de opstelling van
het program, worden de gedachten pre
cies omlijnd. Nu reeds klinkt de toon
vol ernst, dat „ons dierbaar vaderland
in deze moeilijke tijden voor inzinking
moet worden behoed."
Moge gansch ons volk den ernst ver
staan, die in deze sobere woorden spreekt.
En mogen al meerderen vol innerlijk
medegevoelen den klank vernemen, die
door de somberheid wordt heengemengd
en die opwijst naar God, van Wies»
alleen de wijsheid ons geworden kan,
noodig in dezen zwaren tijd.
De N. R. Crt.
Het is -eene ©enigszins zonderlinge ver
tooning geweest, dat de Koningin eene
Troonrede uitsprekend, gesecundeerd door
een demissionair kabinet. Een demissio
nair kabinet, sinds enkele dagen.
Men krijgt den indruk, dat de groote on
zekerheid, die het kabinet-Ruys in zijn
ganschen levensduur heeft beheerscht, aan
het ministerie tot op hot allerlaatste
oogenblik is bijgebleven. Lang heeft het
zelfs tusschen aftreden en aanblijven ge
weifeld. Toen werd aangekondigd, dat de
Koningin deze formeele zitting van de
nieuwe Kamers in persoon openen zou, en
de opening van de belangrijke zitting, die
in September beginnen zal, aan eene com
missie zou overlaten moet het ministerie
nog het voornemen hebben gehad, niet af
te treden. Dan ware er reden te over ge
weest, het eerste aantreden van de nieuwe
Kamers te doen plaats hebben met eene
rede van stavast, door de Koningin zel
ve uitgesproken. Het kabinet doodgewaand
doodverklaard, uit zijn assche herrezen!
Vol levensmoed, en met een nieuw pro
gram, waar Nederland van te kijken zou
staanl Dat zou wat geweest zijn, en men
begreep dat de regeering er prijs op ge
steld had, dat de Koningin, door hare per
soonlijke verschijning te midden van de
volksvertegenwoordiging, aan de plechtig
heid klem zoude bijzetten.
Maar nu? Nu het kabinet, bijna veer
tien dagen te laat, heeft gedaan wat reeds
vóór de verkiezingen kon worden ver
wacht en voorspeld, nu het kabinet zelf
ten slotte ook heeft begrepen, dat zijn tijd
van vertrek was gekomen, was plotseling
van de plechtigheid alle fleur af. De Ko
ningin stond daar te midden van de
nieuw gekozen Staten GeneraalZii zag er
ZIJ' KWafiT, ZIJ
ging, doch, wonderlijk genoeg, Zij had bij
deze eerste ontmoeting niets niemendal
te zeggen.
Indien men het heden uitgesproken
troonredetje van de franje ontdoet, blijven
er slechts twee zinsneden over. „Ter vol
doening aan het grondwettelijk voorschrift
zullen U onverwijld de noodige voorstel
len bereiken om het aangevangen werk
(der grondwetsherziening) voltooien. Ik
verklaar de zitting der Staten-Generaal te
zijn geopend."
Voila tont. De regeering had, dunkt
ons, der Koningin dezen gang naar het
Binnenhof wel kunnen besparen.
Wij zullen de gelegenheid niet te baal
nemen tot politieke bespiegelingen. Wij
zijn tevreden, dat het kabinet zijn ontslag
heeft gevraagd, en dat er blijkbaar aan
eene reconstructie van het bestaande ka
binet op een gewijzigd program niet wordt
gedacht. De heer Ruys de Beerenbrouck
is opnieuw formateur. Waarom juist hy
werd uitgekozen, is ons niet duidelijk.
Naar onzen smaak was hij niet de eerst
aangewezene. In welke richting hij voor
zijn tweede ministerie zal zoeken, is nog
niet bekend. Als katholiek, gegeven- de
zeer uiteenloopende stroomingen, die in
de katholieke partij bestaan, zal hem de
keuze niet gemakkelijk zijn. En het ge
vaar is niet uitgesloten, dat hij zal pogen
tusschen de twee richtingen in te blijven
hangen.
In de Troonrede heeft de Koningin de
bede uitgesproken, dat God de wijsheid
moge schenken, om ons dierbaar Vader
land in deze moeilijke tijden voor inzin
king te behoeden. Wij hopen, dat de heer
Ruys deze bede ook goed zal hebben ver
staan, en zal hebben begrepen, dat Inzin
king niet zal kunnen worden verhoed
door eene halfslachtige politiek, die de
geit en de kool, dat zijn in deze de oude
en de nieuwe katholieke partij, zal willen
sparen. De heer Ruys zal waarschijnlijk
een bezuinigingskabinet willen vormen;
dit is noodzakelijk en, naar het schijnt'
is dc heer Ruys er wel de man naar,
om bezuiniging door te zetten. Maar be
zuiniging alléén is niet genoeg. Er moet
m de komende jaren ook naar weder
opbouw worden gestreefd, naar herleving
van handel en verkeer, nijverheid en be
drijf. Dat Is hetgeen het nieuwe kabinet
positiefs vindt te doen. Doch om deze
taak met succes te kunnen vervullen,
moet er vóór alles zijn vastheid van lijn
en zekerheid van gedachte. De formateur
moge bedenken, dat eene politiek, die
van twee wallen wil eten, alle kracht
missen zal, en tot onvruchtbaarheid zal
Z1jn gedoemd. DA heer Ruys heeft nu
eenige jaren lang met Aalberse gere-
vü?™ v dre"3 rich(in« hoogtij laten
vieren. Voor de reconstructie van ons
dierbaar Vaderland, om dit voor verdere
inzinking te behoeden, moet thans het
roer om. Laveeren, nu eens eene streek
rechts, dan eens eene streek links, is niet
hetgeen van een staatsman in de komen
de jaren verwacht wordt. Daarom had
den wij bever een ander, dan den heer
Ruys met de leiding belast gezien, een
die aan geen antecedenten gebonden was,
en die in alle opzichten vrij stond, om
zich eene richting te kiezen.
vanhnifeni 1?*? heeft op het ministerie
van buitenland sche zaken alhier de onder-
teekenmg plaats gehad van eene voorloo-
E,rr?k?!t tosschen Nederland en
«"uister van landbouw, nijverheid
en handel maakt bekend:
dat de werkzaamheden van de N. V
an Stolk's Commissiehandel en het Co-
terde.T"1. rva"handelaren, beide te Rot
terdam, ten behoeve van de graan-, meel-
eustu?V°e °rrZiening' mgiunde 1 Au-
inrH ,a s" aIs geheel beëindigd kunnen
worden beschouwd, en eventueele corres
pondentie uitsluitend is te richten aan het
KandeienRnt 7an 'oudbouw, nijverheid en
handel, Bezuidenhout 30, 's-Gravenhage.
De minister van buitenlandsche zaken
t ,.?lr' Van Karnebeek heeft zich ver
gezeld van zijn gezin voor eenigen tijd
naar het buitenland begeven.
De minister van financiën brengt ter
kennis van adjunct-commiezen, rijkskler-
en deurwaarders, gewezen klerken
der directe belastingen, invoerrechten en
accijnzen, dat wegens het ontbreken van
bevoegde sollicitanten voor de vacante
ontvangkantoren Akkrum en Metslawier
zij zich, daarvoor kunnen aanmelden, on
verschillig of zij overigens bevoegd zijn tot
mededinging. Ambtenaren die aan het
ontvangersexamen hebben voldaan, zullen
voorkeur voor de tijdelijke waarne
ming van bedoelde kantoren in aanmer
king komen.
genoemde CISssTffcaHé CoÜSfoïssïé 5T 35H
j.l. van den secretaris-generaal bij hét
Departement van Financiën het Vólgend
schrijven van den Minister van Binnen»
landsche Zaken:
„De Regeering is van meening, dat d«
thans aangenomen percentages van 4 en S
wegens standplaatsaftrek, in het bijzon
der voor de onverplaatsbare ambtenaren,
veel te laag is.
In het particuliere bedrijf geven da
collectieve contracten tusschen de loonen,
die in plaatsen met hoogen en lagen
levensstandaard betaald moeten worden
verschillen te zien tot 4 van de loonen,
die in eerstbedoelde plaatsen worden be
taald. Dat de thans geldende aftrek alge
meen als te laag wordt aangemerkt, blijkt
ook uit den dezer dagen gepubliceerden
brief van den Raad van Commissarissen
der groote spoorwegmaatschappijen eau
de Ministers van Financiën en van Water
staat. Bij die maatschappijen geldt dezelf
de aftrek als bij het Rijk. De betrokken
passage uit den brief luidt als volgt:
„Voorts komt het onzen Raad dringend
noodig voor, dat de z.g. standnlaatsaftrek
herzien worde, opdat de met dien Aftrek
beoogde differentiatie van belooning wer
kelijk beantwoorde aan het verschil in
kosten van het levensonderhoud in de on
derscheidene plaatsen van ons land, hete
geen thans allerminst het geval is."
In verband met het bovenstaande ver
zoek ik uwe commissie binnen drie maan
den een voorstel te doen tot herziening
Van de vieeerende reeding van den stand
plaatsaftrek, met dien verstande, dat een
indeeling in ten minste 4 klassen word»
verkregen."
Naar w(j vernemen is de Classificatie
Commissie ter behandeling van dit schrij
ven bijeengeroepen op Woensdag 2 Augus
tus a.s. om 2 uur, in het Departement vatf
Financiën.
Na een referendum te hebben gehou
den onder haar leden, meldt de „N.
R. Ct", heeft de te Groningen geves
tigde Federatie van Landarbeiders in
Nederland besloten niet te voldoen
aan de door den Minister van Arbeid
verlangde verslechteringen voor de
werklOQzenkas (hoogere bijdragen en
lagere uitkeeringen) en heeft de or
ganisatie met ingang van 1 Juli de kas
opgeheven.
Ir. R. de Kat, te 's Gravenhage heeft
volgens het „Vad." Gedep. Staten van
Limburg concessie verzocht voor de
ontginning van steenkolen in een mijn-
véld, aan te duiden met den naam!
„Hilda", in de gemeenten Simpelvedki,
Wittem, Bocholtz én Vaals.
Conferentie over petroleumbelan-
gen In Rusland.
Aan de „Ag. Econ. Fin." wordt
uit Nederland geseind, dat blijkens een
officieele mededeeling van het bestuur
der Koninklijke deze van plan is, bin
nenkort een conferentie bijeen te roe
pen van belanghebbenden bjj de petro
leumindustrie, om te bespreken, welks
stoppen genomen zouden kunnen wor
den, in het gemeenschappelijk belang
van alle petroleummaatschappjjen, dis
voor den oorlog in Rusland hebben
gewerkt.
De „Ag. Econ." voegt hieraan toe,
dat uit het feit, dat de directie der
Koninklijke bereid was, een dergelijks
mededeeling te doen, is af te laden,
dat de besprekingen, die reeds in Den
Haag hebben plaats gevonden, seri
euze resultaten hebben gehad.
In de gisteren te Zwolle gehouden ver-
gadering van de Nederlandsche Maat
schappij tot Bevordering der Pharmacie,
nebben de secretaris der maatschappij en
een lid van de commissie der tarieven,
de heer V. van Itallie. o.a. medegedeeld,
dat de taneven voor de geneeskunde eerst
daags belangrijk zullen verminderen.
In de gisteren gehouden algemeene ver
gadering van den Bond van Verveners in
Noord-Holland, is besloten de prijzen tot
1 September 1922 als volgt vast te stel
len.
Halfweg en Kamemelksgat le soort
7.75, 2e soort 7.25; Oudekerk le srt.
6.25;; Broek in Waterland 7.
Mogelijke verhooging na 1 September is
niet buitengesloten.
Een telegram uit Berlijn meldt, dat de
toestand in de staking op de Nederland
sche Rijnschepen zich verscherpt; aan
boord der meeste Rijnsleepbooten is po
litie geplaatst om mogelijke botsingen te
gen te gaan.
Bij Kon. besluit van 9 Juni 1921 werd de
z.g. classificatie-commissie ingesteld wel
ke tot taak had de herziening der stand-
plaatsindceling ter hand te nemen. Inge
volge art. 24 tweede lid van het Bezoldi
gingsbesluit moet de commissie voor Geor
ganiseerd Overleg jaarlijks in de maand
Maart advies geven inzake het aanbren
gen van wijziging in de standplaatsindee-
ling. Den 24sten October 1921 diende de
Regeering een voorstel in bij de Commissie
van G. O. om het onderzoek geen voort
gang te doen hebben en om artikel 24
tweede lid van het Bezoldigingsbesluit in
te trekken.
De Centrale Commissie adviseerde ech
ter de Regeering, dat het onderzoek wel
moest plaats vinden en dat de vraag of
bovengenoemd artikel al of niet behoudt.»
moet bliiven, aan de orde behoort te
komen bii de technische herziening van
het Bezoldigingsbesluit, tot welke herzie-
nine sinds ruim een jaar was besloten.
Niettemin ontvingen de leden der boven-
NEDERLANDSCHE STOOM
VAARTLIJNEN.
ALGORAB (R.Z.A. lijn) 25/7 v. R'dam
te Antwerpen.
BALI (Nederl.) thuisreis 22/7 v. Colombo.
BIRMA (Java-Bengalen) Calcutta-Jav»
23/7 v. Cuddalore.
BILLITON (Nederl.) 25/7 van Amster-
sdam via Hamb. en Bremen n. Java.
BINTANG (H. Austr. lijn) thuisreis
24/7 van Genua.
BUITENZORG (R. Lloyd) 25/7 V. R'dam
n. Java.
CELEBES (Nederl.) uitreis p. 24/7
Ouessant.
GEMMA (H.O.A. lijn) uitreis 24/7 v.
Tarragona.
HEBE (K.N.S.M.) 24/7 v. Algiers n.
dam.
HELDER (W.i.M.) 24/7 v. Caleta Buena
n. Amsterdam.
IRENE (K.N.S.M.) 24/7 v. Valencia n.
Carthagena.
JOHAN DE WIT (Nederl.) uitreis 24/7
v. Suez.
JACATRA (R. Lloyd) 21/7 v. Batavia
te Soerabaya.
KON. DER NEDERLANDEN (Nederl.)
uitreis 25/7 v. Southampton.
LEERDAM (H.A.L.) R'dam-New Orle-
ans 24/7 v. Tampico.
MINERVA (K.N.S.M.) 22/7 V. Galatz t«
Ibrail.
MERCURIUS (H.W. Afr. Itfn) thuisreis
24/7 van Las Palmas.
MEDAN (R. Lloyd) uitreis 25/7 bfl
Colombo verwacht.
MEERKERK (Br. Indië lijn) uitreis
24/7 v. Port Soudan.
OLDEKERK (H.O.A. lijn) thuisreis 24/7
te Hongkong.
OBERON (H.W. Afr. lijn) thuisreis 24/7
v. Las Palmas naar Havre.
ORESTES (W.I.M.) 24/7 v. Callao te
Mollendo vertr. n. Arica.
RIDDERKERK (Br. Indië lijn) uitreis
23/7 van Bombay.
RIETFONTEIN (H.Z. Afr. lijn) uitreis
23/7 van Luderitzbicht.
SPAARNDAM (H.A.L.) R'dam-New»
Orleans 24/7 te Bilbao.
SALABANGKA (Nederl.) thuisreis 24/7
te Bilbao.
STELLA (K.N.S.M.) Constantlnopel-
A'dam p. 24/7 Gibraltar.
TJIKINI (Java-China-Japan) 22/7 V.
Shanghai n. Japan.
TRITON (H.W. Afr. lijn) thuisreis 24/7
v. Havre.
TJERIMAI (R. Lloyd) uitreis 25/7 Y.
Marseille.
VENEZUELA (W.I.M.) 20/7 v. Cura^a»
n. Puerto Colombia.
WAALDIJK (R.Z.A. .lijn) thuisreis 20/7
v. Rio de Janeiro.
WARSZAWA (H.A.L.) R'dam-Petrograd
24/7 v. Danzig.
ZEELAND IA (H. Lloyd) uitreis 24/7 v.
Rlo de Janeiro.
ZOSMA (H.O.A, lijn) 23/7 v. Kobe n.
IJokohama.
ZEUS (K.N.S.M.) 24/7 v. Lissabon te
A'dam.
ATREUS (Oceaan) Japan-R dam 21/7
v. Singapore.
BOEROE (Nederl.) thuisreis 24/7 v.
Genua.
CE IJL ON (R. Lloyd) thuisreis p. 25/7
Gibraltar.
HOUTMAN (Paket) 22/7 v. Java te
Brisbane.
NOORDAM (H.A.L.) New IJork-R'dam
25/7 v.m. te Boulogne.
ONO (K.N.S.M.) 25/7 v. A'dam te Kopen
hagen.
TOSARI (H. Austr. Hjn) thuisreis p*
25/7 Ouessant.
