BUITENLAND Kerkel. Kunst - V. OVEN, Den Haag - Vaandels, Insignes, Vlaggen, Medailles Onschuldig veroordeeld Derde Blad 29 Juli 1922 INDISCHE KRONIEK. Bandoeng laat zich gaarne de stad der toekomst noemen. En hare inwoners willen vaak daar naar handelen. Wanneer de plannen slagen, zal men daar een voorbeeld geven van huishoudelijke organisatie, of geor ganiseerd huishouden, alnaar men het noemen wil. Men bereidt er de stich ting voor van een „Verbond van Huisvrouwen." De stoot daartoe werd gegeven door „de Preangerbode". In een artikeltje, dat de opdracht droeg: „Aan Bandoeng's schrandere Vrouwen", had de redactie gewezen op het feit, dat de prijzen door de huisvrouwen „aan de deur" betaald voor verschillende levensmiddelen, aanmerkelijk hooger waren dan die welke de kleinhandelaren bij hunne inkoop besteedden. Groenten en vruch ten werden aan huis verkocht tegen den drie- of viervoudigen inkoops prijs. Voor klappers werd op de pas- sar (markt) een dubbeltje besteed, terwijl ze in de kampong vier vijf centen kostten. Niettegenstaande de prijzen van rijst en mais de helft bedroegen van die van een jaar gele den, bleven de kippen eieren even duur Met het oog op de plannen der Re geering tot intrekking van den duur- tetoeslag werden de Bandoengsche vrouwen opgewekt om maatregelen te nemen, ten einde de vermindering van inkomsten te neutraliseeren door goedkoopere voeding. Het beroep op de schranderheid der Bandoengsche vrouwen heeft uit werking gehad. Door een „Verbond van Huis vrouwen" wil men het nu zoover bren gen, dat de kleinhandel bij den inkoop van voedingsmiddelen uitgeschakeld kan worden. Het wordt dus coöpera tief inkoopen door de huisvrouwen, met als onmiddellijk gevolg daarvan prijsverlaging door de kleinhandela ren. Ik wensch den dames volledig/wel slagen toe. De ambtenaren zullen deze verlich ting der zorgen voor het onderhoud hunner gezinnen dankbaar aanvaar- den- Want de tijden zijn moeilijk Er zijn in Indië ook wel grappige dingen te beleven. Bijvoorbeeld op politiek gebied. Zooals mijne lezers weten, heeft Semaoen, een der opmerkelijkste Jn- Undsche figuren uit de communisti sche beweging op Java, een reis ge maakt naar Moskou. Om besprekin gen te houden met de leiders van het wereld-Communisme. Zijne mede strijders op Java hadden zich op het resultaat dezer besprekingen bergen van verwachtingen gebouwfd. Ook wijl het leek alsof met zijne afwezig heid de dood in dencommunistischen pot was geraakt, werd er reikhalzend uitgezien naar zijn terugkeer. En nu is hij teruggekeerd. Te Semarang bracht kort daaropde vergadering van de V.S.T.P. (Ver- eeniging van Spoor- en Tram-perso neel) gelegenheid om Semaoen zijn publieke rentree te doen maken in de beweging. Er zou immers gesproken worden over de stakingsplannen van het spoorwegpersoneel. Mogelijk als weerslag van de rede van het Volks raadslid Hadje Salim, die op het Al-Indië congres combinatie van vak actie en politieke actie bepleit had zou getracht worden een „grootsche" actie voor te bereiden. En Semaoen had wellicht instructies medegekre- ven uit Moskou En hij heeft gesproken. Doch hoe Hij begon met te vertellen, dat hij op zijn Russische reis veel genoten had van de Siberische kou, waardoor hij ook nu nog koud en bekoeld was. En voorts. Dat de menschen zelf moesten weten wat ze wilden doen, doch dat hij niet tot staking wilde adviseeren, omdat hij de kans van slagen gering achtte en vreesde voor het vallen van slachtoffers. Dat hij wel begreep, dat zijne kameraden hem voor „rechtsch" geworden zouden houden, maar dat hij niet anders meen de te kunnen handelen. En Moskou had geen instructies gegeven. Men moest dat niet verwachten Zoo sprak hij. En ik kan me voorstellen, hoe in de stilte, welke na deze woordenover de vergadering viel, alle grootever wachtingen verijlden tot vluchtige «chimmen. Doch de teleurstelling bracht wrok In de harten. „Semaoen is koud van hart gewor den," constateerde een der kameraden bitter. En toen de zoo vurig terug- verbeide leider voor de tweede maal aan het woord kwam, verlieten som migen demonstratief de vergadering. Om te zoeken naar een anderen leider. Het communisme gedood door het communisme. Wie weet, hoever de mogelijkheid daartoe gaat. Semaoen is niet de eer ste, die teleurgesteld werd na eigen aanschouwing van de verschrikkelijk heid der bolsjewistische maatschappij- verschikking. Ik stel voor om op de Indische be grooting een post te brengen voor „bijzondere studiereizen". Er zijn er wel meer toegestaan, waarvan het nut in hoogere mate problematiek was. Laar men nu eens de gelegenheid openen, om meerdere warmbloedige revolutionairen kennis te doen maken met de Siberische koude. Want, in ernst, de tijden zijn moei lijk. Ook voor hen, die de geestelijke ontwikkeling van de Inlandsche be volking in goede richting willen geleid hebben. De tijden zijn moeilijk. In vele op zichten, De lezers van deze Kronieken weten wel, dat Indië niet meer is het land van beloften, waarvoor het kort geleden gold. De wereldcrisis is oor zaak, dat het verwerven van welstand, ook daar ginds, den allermeesten niet gemakkelijk valt. Doch de wereldcrisis is in wezen er een des geestes. Wie nu, in deze dagen naar Indië gaat, moet twee dingen weten. Dat hij hard, en misschien lang zal moeten werken om voor zich en de zijnen het dagelijksch brood in ruime mate te verzekeren. Dat vooreerst. Doch voorts, dat hij zich niet meer be perken mag tot arbeid ten eigen bate, maar dat hij mede moet werken aan den geestelijken opbouw van de In dische maatschappij. Indië heeft daarom juist Katho lieken noodig. Wereldhervorming, dat is Katho lieke arbeid. Ons, Nederlandschen Ka tholieken is eene bijzondere taak toe gewezen, omdat Indië nu Neder- landsch is. En, niettegenstaande alle moeilijk heden, hoop ik nog vele Katholieke werkers i n Indië welkom te kunnen heeten. Dit is een afscheidswensch. Tot besluit. Over enkele weken voert de boot me weer uit Nederland weg, ga ik wederom huiswaarts. Ik voel me gedrongen de Redactie dank te zeggen voor de welwillendheid, waarmede ze plaats heeft gegeven aan deze „Indische Kronieken". Naar den vorm niet meer dan vluchtige niet luchtige schetsen, ontleend aan het Indische levensbeeld, be doelde de inhoud iets weer te geven van wat ik zelf voel voor mijn ge boorteland, en aldus warme belang stelling te helpen opwekken voor land en volk van Indië. Ben ik daarin geslaagd De lezers zullen dit het beste kunnen beoordee- len. Wat me zelf betreft, het is met groote spijt, dat ik een einde maak aan dit kroniekschrijverswerk, waar aan ik gedurende mijn verblijf in Nederland heel wat uurtjes heb be steed. Te sterker voel ik nu dezen tijd weer als een afgesloten periode, en de weemoed van het afscheid wordt er iets te dieper door. Tot hen, voor wie mijn afscheids wensch, hierboven geuit, in vervulling zal kunnen komen en ik hoop, dat zij met velen zullen zijn is mijn groet: Tot weerziens. Tot de andere lezers - Vaart wel. J. A. MONOD DE FROIDEVILLE. DE TOESTAND IN IERLAND. Eeti betere toestand der Engelsche steenkolcnmarkt. De Fransche ministerraad over de regeling der Duitsche schulden. Het einde der staking in z'cht* Het doorzoeken van de Britsche en Amerikaansche schepen in ver band met het smokkelen van drank. Beieren en het Rijk. De ooffstvooruUziehten in Duitschland. De iinancieele toestand van Polen. De bestrijding van de werkloos heid in Engeland. Pogingen tot het bijleggen der mijn- en spoorwegstakingen in de Ver. Staten. Een artikel van Prof. Cassel. GEM. BUiTENL BERICHTE*. Een Poolsche trein geplunderd. De bank van Engeland. Laconieke vragen. Een burgemeestersfamilie. Dood door suggestie. FEUILLETON s. 87 „Een gevaarlijk concurrent," zeide Mortimer bij zichzelf, doodsbleek ge worden. „Er is geen minuut te ver liezen hier moet snel en doortastend gehandeld worden." „Staat u mij toe, geachte confrater, u eerlijk te zeggen, wat ik denk „Mijnheer. „Ik meen in alle oprechtheid te moeten zeggen, dat u eene uitvinding hebt gedaan, welke u in korten tijd rijk zal maken. Maar u komt in New- IJork aan, waar u niemand kent. U zult u op de hoogte moeten stellen van onze zeden, onze gebruiken, de gewoonten onzer arbeiders. U zult een fabriek moeten oprichten, ateliers moeten installeeren dat zal u veel tijd kosten en.... veel geld. .Ongetwijfeld, maar hoe anders te handelen ?'s „Er is een weg." „Mij evenwel niet bekend.- „Ik zal hem u toonen. U wordt mijn compagnon, u neemt de leiding der ateliers. U kunt dadelijk bij mij be ginnen met de constructie der naai machine, merk „Geruischloos" en met de guillocheermachine. In New- IJork zullen wij het contract opma ken, waarbij ik u de helft van de wins ten door het huis gemaakt, zal toe wijzen. Bij wijze van premie zal ik u een cheque van vijftigduizend dollar geven op mijn vriend, bankier David son ziedaar, de cheque is op vertoon betaalbaar. „Maar geachte confrater.." begon Jacques Garaud, die den schijii aan nam, alsof hij niet wilde toehappen, hoewel hij in de wolken was over het schitterend aanbod van Mortimer. „Wat ik u bidden mag, mijnheer, neem 't aan zeide Noemie op bijna smeekenden toon. „U moogt het voor stel van mijn vader niet afslaan. U kunt niet weigeren een vriend van ons te worden." „U ziet, mijn dochter is 't geheel met mij eens riep Mortimer lachend uit. „Zij verbergt haar sympathie niet voor u. Zóó voeden wij in Ameri ka de meisjes op en ik kan u zeggen, wij bevinden er ons niet slecht bij. Niet waar, meisje „Dat is waar, vader." „U neemt dus mijn aanbod aan, waarde confrater „De sympathie van juffrouw Noe mie is mij meer waard dan alle gelde lijke overwegingen," antwoordde Jacques, „ik neem uw aanbod aan Mortimer drukte hem haastig en hartelijk de hand. Nu zijn we dus compagnons ge worden. Tusschen haakjes, bent u getrouwd „Nog niet," antwoordde de gewe zen meesterknecht glimlachend. „Dan bied ik u eenige appartemen ten in mijn huis aan. Ik hoop, dat u niet zult weigeren." „Zeer zeker nietalleen weet ik niet, hoe ik u mijne dankbaarheid zal bewijzen," zeide Jacques, en dacht bij zichzelfbinnen drie maanden ben ik de schoonzoon van James Mortimer. De rest van den dag werd gezellig bij elkander gesleten. Bij het diner, waarbij overvloedig champagne werd geschonken, heerschte de beste stem ming en het was laat, toen men uit elkander ging. Toen hij weer in zijn hut was en op zijn breed bed lag uitgestrekt, was 't Jacques niet moge lijk te slapen. De ellendeling had met bewonde renswaardige knapheid de gelegenheid, welke hem werd geboden, tot eigen voordeel weten aan te wenden. De fortuin lachte hem toe. Bij zijn aan komst in New-IJork kreeg lyj een flinke som in handen en zou voor de helft deelen in de winsten van de fabriek van James Mortimer. Daarbij rekende hij met het feit, dat hij binnen korten tijd de schoonzoon van inge nieur Mortimer zou worden. Het was alles schitterend. Maar al die schitte ring gaf toch ook schaduwOvide Soliveau. „Hem dank ik, dat ik heden avond mijn rol zoo uitstekend heb gespeeld," dacht Jacques, „maar hij is gewaarlijk. Zijn twijfel over mijn identiteit, voor het geval die bestaat, kan toenemen. Het hinderlijkste is, dat hij tegenover mij steeds van „neef" zou spreken, wat onaangenaam is. Ik zou hem op de een of andere mani er van mij af hankelijk moeten maken." XII. Om elf uur 's morgens waren James Mortimer, zijn dochter en de valsche Paul Harmant in de conversatiezaal bijeen. Bijna den ganschen dag werd door de beide mannen besteed om de acte van vennootschap op te maken, welke voorloopig werd geteekend. Vóór zonsondergang zou men nog even op 't dek gaan, om een luchtje te scheppen. Er waren nog een groot aantal passagiers. Een schip, dat in tegenovergestelde richting voer, werd nageoogd. Jacques slenterde op z'n eentje rond. Hij zocht Ovide, van wiens willendheid hij zich wilde verzekeren, door hem enkele louis in de hand te stoppen. Aan bakboordzij waar een groote menigte bijeenstond, ontdekte hij Ovide. Jacques wilde naar hem toe gaan, maar tond plotse ling stil. Ovide stond achter een be jaard heer, die tegen de verschansing leunde. In zijn rechterhand schitterde een stalen lemmet. De houding van Soliveau kwam Jacques zeer verdacht voor. Hij zag, hoe hij met zijn linker hand den mantel van den passagier oplichtte, waardoor een tasch, aan een riem over den schou Hangend, te voorschijn kwam. „Hè," mompelde hij. „Behatv.. A canicien is hij ook zakkenroller. heeft 't gemunt op de tasch van dien armen man Jacques voltooide den zin niet. Een andere gedachte schoot hem door 't hoofd. „Het toeval geeft mij het middel aan de hand, dat ik dezen nacht zocht,' zeide hij bij zich zelf. „Hij is met han den en voeten aan mij gebonden." Terwijl hij verder liep, bevond hij zich weldra op slechts enkele passen afstands van Ovide Soliveau, die niet vermoedde dat zijn neef zoo dicht bij hem stond. Op dat oogenblik kruiste de Lord Maire met den stoom boot, naar Europa terugkeerend. Ie mand uit de aanwezigen op het dek riep „Het is een Fransch schip, goede reis Alle hoeden gingen af, armen wer den wuivend en zwaaiend heen en weer bewogen. De grijsaard, die de door Ovide begeerde tasch droeg, was bui tengewoon enthousiast en zwaaide hevig met zijn hoed. De ontsnapte gevangenen gepakt. Een draadloos station ver nield. De vijftig uit de gevangenis te Dun- dalk ontsnapte gevangenen zijn opnieuw gevat. Door handlangers was een mijn gelegd buiten de gevangenis. De ontplof fing geschiedde clectrisch. De gevangenen drongen door het gat, terwijl de makkers een hevig vuur onderhielden, om aldus het optreden der nationale troepen of fiiirgërs Te voorKomen De „Daily Telegrapn"* meldt, dat het draadloos station van Clifden (West Gal- way) door rebellen is vernield. Het werd gebruikt voor de verzending van handels berichten naar Canada, tevens stond het in verbinding met de schepen ter zee. De terugtocht der rebellen. De berichten uit Ierland melden dat alle rebellen uit de voornaamste plaatsen in Connaught zijn verdreven. Westport, dat het hoofdkwartier der rebellen en de ba sis der operaties in het Westen was, is door de nationalen uit zee genaderd en bezet zonder een schot te lossen. Een groep nationalen is Donderdag- avondin West-Donegal in een hinderlaag gevallen, waarbij twee nationalen werden gedood. De leider der rebellen was als geestelijke verkleed, ten einde de nationa len om den tuin te leiden. De opleving van de steenkolenmarkt te Cardiff gaat voort onder den invloed van de Amerikaansche vraag. Te oordeelen naar de reeds gecharterde scheepsruimte zijn er al bestellingen ontvangen voor ten minste vijfhonderdduizend ton, terwijl de dringende aanvragen voortduren. Biina alle beschikbare steenkool is opgekocht, Ook de vrachtmarkt leeft op. De Fransche ministers hebben Donder dag in de zitting te Rambouillet gecon stateerd, dat de Duitsche regeering niets deed om den financieelen toestand te verbe teren. Het is onmogelijk om de recon structie daarvan aan te moedigen door een nieuw uitstel te geven, zonder zich waarborgen te verschaffen en nieuwe on derpanden. Indien de geallieerden zich tegen deze opvatting van Frankrijk verzetten, dan zou Frankrijk alleen moeten handelen. Maar tegelijkertijd begrijpt het Fran sche Kabinet volkomen, dat snelle beta lingen opofferingen waard zijn en dat op de internationale finantieele markt groote concessies moeten worden gedaan om spoedig over de noodige fondsen te be schikken. In elk geval zijn deze concessies alleen mogelijk, indien prioriteit wordt verleend voor het hecstel der verwoeste gebieden en aan de staten die groote bedragen moesten voorschieten aan Duitschland Indien de Fransche opvatting wordt aan genomen zou een zeer groot deel der Duitsche schuld kunnen dienen ter rege ling van de intergeallieerde schulden. Het Fransche programma houdt aus zoowel rekening met de internationale economische situatie als met zijn wettige eischen. Dinsdag houden de besturen van de spoorwegen in het geheele land ecn v^ dering te New York ten einde te tTachten In oplossing der spoorstaking te vmden. Cuyler, de voorzitter der spoorvv e„b .stu ren deelde mede in verband me» con ferentie met Harding gisteravond, dat, ot- schoon de vergadering geen bepaalde grondslag voor een schikking kan NV"r, e_u voorgelegd, de conferentie tusschen Har ding en de vertegenwoordigers der arbei ders, welke vroeger in den dag piaats had. een plan besproken had dat voor nader onderzoek vatbaar was. Lewis, de leider der slakende mijnwer kers, voorspelde dat de gemeenschappe lijke conferentie der mijnwerkers voor alle staten, welke binnen eenige dagen wordt bijeengeroepen, zal besluiten het werk «i de mijnen te hervatten. Hughes heeft in verband met de drank- smokkelende schepen voorgesteld, dat Brit- tannië en Amerika wederzijds zullen toe staan eikaars schepen te doorzoeken in be paalde zones buiten de drie mijls grens. Van gezaghebbende zijde wordt modegW- deetd, dat de Amerikaansche nota dit voorstel deed zonder het recht op te eischen de Britsche schepen op te houden, tenzij het zelfde recht aan Engeland wordt toegestaan. Hughes mededeeling behandel de het wederzijdsch doorzoekingsplau als een maatregel buiten de internationale wetten om, maar achtte liet wenschelijk het als een byzondere regeling tengevolge van de moeilijkheden bij de toepassing der Amerikaansche drankwetten uit to voeren. De berichten uit Londen zeggen, dat het voorstel geen gunstige ontvangst heeft ont moet, doch dit veroorzaakte geen verras sing, daar het Statedepartement verwachtte dat 'het voorstel zou worden uitgelegd als een schending van de beginselen der vrij heid ter zee. Er wordt echter op gewezen, dat het voorstel geen poging aanduidt om het internationaal recht te wijzigen. Het dient uitsluitend te worden boschouwd als een uitbreiding der bijzondere maatregelen, welke voor beide naties voordeelig konden zijn. Officieel is nog geen Bntscli antwoord op het voorstel ontvangen. In een uitvoerig artikel, waarin de houding der Beiersche regeering wordt be streden, omdat daardoor het aanzien van de rijksregeering verzwakt wordt en de radicale linkerzijde in voortdurende on rust wordt gehouden, wijst de „Köln. Volksz." op de schadelijke gevolgen, welke em slechte voorbeeld van Beleren speciaal in het bezette gebied kan hebben. Men had in het bezette gebied wel verwacht, dat Beieren verzet zou aanteekenen tegen de nieuwe wetten en langs den legalen weg alles zou doen om daaraan te ontkomen. Nooit had men echter verwacht, dat zulk een stap zou worden gedaan. Men behoeft wel niet in het bijzonder erop te wijzen, dat het Beiersche forceeren van den toe stand noodlottige gevolgen kan hebben in die gebieden, waar in vreemden loondienst staande Leoprechtings op gunstige gele- genheden loeren. De Fransche pers wijdt het conflict na- tuurlijk de noodige aandacht, maar toont zich zeer voorzichtig. De „Temps" ziet er aanleiding in om nog maals te constateeren, dat de administra tie van het rijk evenals zijn leger talrijke agressieve monarchisten verbergt. Indien de Duitsche regeering ziet wal men er op toelegde haar openbare diensten te zuive ren en wat minder om Frankrijk te be strijden, dan zou zij thans niet de verdee moediging van een nederlaag behoeven te ondergaan. Het „Journal des Débats" waarschuwt tegen gevaarlijke illusies. Tegenover het buitenland is en blijft Duitschland eensge zind. Men kan zijn politiek niet meer bouwen op een eventueele duurzame scheiding tusschen Noord- en Zuid- Duitschland. De „Action Francaïse constateert ook, dat tenslotte alle Duitschers eensgezind ziin. De Berliinsche correspondent van de „Echo de Paris" raadt om niet tusschen beide te komen, aangezien daardoor de Duitschers weer tot elkaar zouden worden gebracht: de tijd zal werken tegen de rilkseenheid. Hoewel de verordening van de Beier sche regeering niet geldig is voor het Beiersche rechts-Kijnsche tcrrittoir, is toch de daardoor in het industriegebied van de Pfalz veroorzaakte onrust er niet minder om. De plaatselijke pers besoreekt reeds het politieke regime in den Pfalz. De bur gemeesters van de voornaamste steden heb ben een deputatie aangewezen om de Beiersche regeering den wensch over te brengen, dat het conflict bijgelegd wordt door grondwettige middelen en om de be langen van de Pfalz krachtig te verde digen. Men schrijft aan het „Hbl." Over den stand der landbouwgewas sen, enz. wordt thans door den Duif- schen Landbouwraad officieel het vol gende medegedeeld. Van het begin der maand is er voortdurend veel regen ge vallen. De vraag, of deze neerslag vol doende kan geacht worden, werd door 68 procent der berichtgevers met ja beant woord. Onder groote droogte liiden voor al Oost-Pruisen, Silezië en Saksen. De jongste regenbuien gingen vergezeld van een aanmerkelijke verlaging der tempera tuur, hetgeen aan den plantengroei niet bevorderlik was. Voor do graansoorten kwam de neerslag over 't algemeen te Iaat; voor de bakvruebten echter zal hij een gnnstipen invloed hebben. Het ongunstige voorjaar heeft den groei in het algemeen zeer vertraagd, zoodat de oogslarhcid nog pas op enkele plaatsen is aangevangen. Slechts 19 pro cent der berichtgevers melden een begin van den roggeoogst, terwijl deze om de zen tijd ten vorige jare reeds in vollen gang was. De zaadopbrengst is naar bet oordeel der berichtgevers gemiddeld min der dan in 1921, slechts 8 procent der correspondenten melden een hoogere op brengst dan in het vorig Jaar, terwiil 66 procent haar minder en 26 procent haar gelijk aan die van 1921 oordeelen. Ook de stand der wintertarwe is slechter dan die van het vorig jaar. Terwijl in Juli van het vorig jaar slechts 3 procent der berichtgevers de wintertarwe als „slecht" meldden, berichten nu 28 procent den stand als slecht. Voor de zomertarwe ziin de berichten: 20 proc. goed, 54 proc. mid delmatig en 26 proc. slecht. In Juli 1921 luidden dezelfde mededeelingen resp.: 45 proc., 45 proc. en 10 procent. De zomergranen staan over het alge meen werkelijk slechter dan in 1921. vooral de haver, alleen de gerst staat beter. De vooruitzichten van den oogst van de haver, die door de droogte meer geleden heeft dan de gerst, ziin voor ge heel Duitschland onbevredigend. Slechts '2 procent der berichtgevers berichten den stand als „goed" (tegen 36 proc. in 1921), 56 proc. (16 proc.) als „middel matig" en 32 proc. (18 proc.) als „slecht". Hit allerlei streken wordt vroegrijpheid door de droogte bericht. De haver heeft allerwcge door de schadelijke insecten geleden. De stroo-opbrengst der zomer granen is gering. ■De stand der voedergewassen is over het algemeen niet bevredigend. In het bij zonder is de stand, waar groote droogte heerschte zeer slecht. Ook voor het twee de snit zijn de vooruitzichten daar gering. Eenigszins gunstiger luiden de berichten over de bakvruchten. De jongste regen buien ziin hier van voordeeligen invloed. Slechts 5 procent der berichtgevers mel den de stand der bakvruebten als slecht (22 procent in 1921) en 53 procent als goed, (v. j. 45 procent). Door de zeer on gunstige weersgesteldheid in 't voorjaar is de oogst der vroege aardappelen ver traagd. Slechts 9 procent der berichtge vers melden een begin van den oogst, tegen 31 procent in 1921 in denzelfden tijd. Do Poolsche minister-president heeft een uitvoerig rapport uitgebracht over den financieelen toestand van Polen, waaruit blijkt, dat deze allesbehalve gun stig is. Het in het budget op 121 milliard geraamde deficit bedraagt volgens de nieuwste berekeningen P.Mk. 400 mil liard. Het is echter niet uitgesloten, dat het, afgezien van de fluctuaties in ver band met de valuta, nog verder zal stij gen. Dit ontzaglijke deficit wi'.de de thans afgetreden minister van financiën door buitenlandsche credieten dekken, of, in dien dezo eventueel niet te verkrijgen zouden zijn, door de uitgifte van verdere schatkistbiljetten en verhooging van de Staatsschuld bij de Landsbeleeningskas. De buitenlandsche credieten zouden op 't tabaksmonopolj gefundeerd dorden. Wat de exploitatie van dit monopolie door buitenlandsch kapitaal betreft, heeft de nieuwe regeering een bepaald project in sehriftelijken vorm ontvangen. Haar werd slechts medegedeeld, dat eventueel een naamlooze vennootschap kunnen wor den opgericht, en dat de regeering hierin voor 50 pet., waarvan de helft aan de tabaksfabrikanten zou worden afgegeven, zou kunnen *participeeren. Van de bruto winst zou 50 pet. aan den fiscus komen als compensatie voor den thans geheven accijns. Het probleem van overname van het tabaksmonopolie, waarin een kapitaal van ca. 60 milliard gestoken zal moeten worden, moet door de regeering grondig worden overwogen. In elk geval is de kwestie van het doorvoeren van een buitenlandsche lee ning, die op het tabaksmonopolie zou steunen, nog niet rijp voor nadere be sprekingen. Onder deze omstandigheden zal de verdere uitgifte van bankbiljet ten niet te vermijden zijn. De afgetre den minister van Financiën heeft toch ook reeds op 26 Juni in den Minister raad voorgesteld, nieuwe bankbiljetten tot een bedrag van 240 milliard P.Mk. uit te geven. Een der voornaamste principes van het door de regeering te ontwerpen pro gramma bestaat daarin, dat de staats uitgaven beslist moeten worden aange past aan de aanwezige middelen. Een budget, welks deficit met de hoop op buitenlandsche credieten gedekt wordt, wordt door de rogeering voor onmogelijk gehouden. Alle plannen moeten uitgaan van de eigen krachten van het land. Hoe gering de belastingen zijn, die in Polen betaald worden, blijkt duidelijk uit de desbetreffende statistieken van den afge treden minister van financiën. De in Polen nog bestaande oud-adelijke afkeer tegen b -last'neb t ,1'ng m:st v.o der uit geroeid. Do Minister voor do Spoorwegen is gemachtigd, Je spoorweg a ie en ce m t3 te verhoogen, dat daardoor minstens 73 pet. van het exploitaiei-deficit gedekt wordt. Bij het tegenwoordige exploitatie verlies van ca. 600 milliard Kronen per jaar zou dit een verhooging van meer dan 100 pet. be teekenen. Do rest van het deficit van 23 pet. zal door verminde ring van het aantal beambten cn andere besparingen gedekt worden. Reuter verneemt in de wandelgan gen van het Lagerhuis met betrekking tot de KabineUconnnissie inzake de werkloosheid, waarvan Lloyd George Donderdagmiddag mededeeling heeft gedaan, dat deze commissie zich zal bezig houden met de meer algemeene kanten van het probleem, terwijl de oude kabinetscommissie onder Sir Al fred Mond zich bezighield met plaatse lijke kanten en verschillende verlich tende middelen. De nieuwe commis sie, waarvan Evans ondervoorzitter is, zal de verschillende soorten van werk loosheid onderzoeken, in het bijzon der die, welke verband houden met het verlies of het gemis van markten in het buitenland, en zal ook haar aandacht wijden aan het plan tot emigratie naar de Britsche overzee- sche bezittingen, dat zij zal trachten volledig en doeltreffend, tot uitvoering te brengen. Vernomen wordt dat met het oog op den aanwas der bevolking, zooals door de jongste volkstelling aan den dag is gekomen, en den achteruit gang der binnenlandsche markten, de ministers groote waarde hechten aan de uitvoering van bovengenoemd plan, dat het aanzijn heeft gekregen door tie aanneming van een wet in deze zit tingsperiode van het parlement. In een reeks conferenties tusschen president Harding en de leiders der arbeiders zijn voorstellen opgesteld, om te pogen een einde aan de mijn- en spoorwegstaking te maken. Een plan, welks bizonderheden nog niet bekend zijn, is den besturen |der spoorwegorganisaties voorgelegd. Professor Gustaf Cassel schrijft in een artikel over Nitti's boek: „Europa heeft inderdaad nog enorm veel fe Tceren van den geest van verzoening, welke in Italië duidelijk opkomt en waarvan Nitti de meest vooraanstaande vertegenwoordiger is. Italië is een land, dat zeer veel geleden heeft van den oorlog en dat bereid is de hand te drukken van de vroegere tegen standers, een volk, dat niet blijft vasthou- den aan de herinnering van hetgeen ge. weest is, doch dat de oogen stout durft richten naar de toekomst, een volk, dat zich afwendt van de verwoesting en ver nietiging en zich richt naar den arbeid van het herstel in vriendschappelijke samen werking met andere leden der Europeesche familie van volken. Het is nuttig schrijft professor Cassel ons eigen te maken met dezen geest. Het boek van Nitti leidt den lezer in een znivere atmospheer, zeer gezond voor allen, die zich nog niet heb ben kunnen onttrekken aan den geinfec- teerden sfeer van oorlogsfanatisme. Nitti meent, dat wanneer de oorlog afgeloopen is, hij dan geëindigd is en dan moet hij geëindigd zijn. Voor Nitti is bij den vrede elke poging tot revanche uitgesloten. Nitti is iemand, die alles gedaan heeft wat hij vermocht om de Europeesche politiek te brengen in die banen, die leiden tot den werkelijken vrede, een man die misschien nog eens en dan met verhoogde kracht in de gelegenheid zal zijn dit vredeswe-i voort te zetten. Uit Warchnu wordt gemeld: In de na bijheid van de Pooische grens op Rus sisch gebied hebben roovers een Poolschen trein laten ontsporen en de passagiers ge plunderd. Bij de plundering werden talrij ke passagiers doodgeschoten. Het tolaal aantal dooden bedraagt 100, dat der gewonden 30, In Canada heeft 'n aardschok een pa niek onder de bevolking te weeg gebracht. Er is echter geen enkel ongeval geschied. Een brand heeft in de Aziatische voorsteden HaMerpasja en Kadilkoel 250 huizen vernield. De schade bedraagt acht millioen pd. str. Op 11 Augustus, den datum, waarop voor drie jaar in Weimar de Grondwet der Duitsche repubSek is aangenomen, zullen in liet gehcele Rijk grondwet-feesten gehouden worden. Te Berlijn zal o.a. een feestelijke bijeenkomst van den Rijksdag plaats vinden, waarin de Staatspresident van Baden de feeslrede zal houden. Het oude, stijlvolle genu uw der Bank van Engeland zal worden verbouwd. Het is te beknopt geworden voor de zich steeds uitbreidende diensten, en de archi tecten Baker, Waterhouse en Troup heb ben een plan ontworpen, dat aan de prak tische eischen schijnt te voldoen, doch tevens de architecturale waarde van het gebouw niet aantast. Het thans verspreide personeel zal worden ondergebracht in een gebouw van vijl verdiepingen, dat binnen de muren van het bestaande ge bouw zal verrijzen. De donkere buiten muren in Jonischen stijl uit de 18e eeuw, zullen b lijven bestaan. De gebouwen vor men echter nu reeds geen volkomen een heid; zij zijn meer het resultaat van een gestadigen groei, dan wel verrezen volgens een deskundige teekening. In den loop der jaren hebben de verschillende architecten niet steeds in denzelfden stijl gebouwd, herbouwd, gewijzigd of uitgebreid. De architecten, welke thans met de ver bouwing zijn belast, zullen blijkbaar om zichtiger te werk gaan. Zij hebben bizon- dere aandacht gewijd aan de karakteris tieke binnenplaats met den ouden boom, die de bezoekers van het gebouw zich wel zullen herinneren. Deze binnenplaats zou, indien de muren van het nieuwe gebouw zouden verrijzen, haar licht, haar boom en dus haar bekoring verliezen. Dnarom is voorgesteld een grootere binnenplaats in het centrum van het terrein te bouwen, waar zij het beste bij het gebouw past, en aan de noordzijde er van, Taylor's histo rische Courtroom, met hetzelfde uiteri'f*- te herbouwen. In het Lagerhuis kunnen somtijds over de meest ernstige feiten zeer droogko mieke vragen worden gesteld. Nadat de afgevaardigde Erskine eergisteren had ge vraagd of de moordenaar, die den 29en Mei 1921 miss Lomax in haar woning in Jerusalem heeft vermoord en ter dood werd veroordeeld, inderdaad is terechtge steld, en nadat Churchill had geantwoord dat de moordenaar den 17en December 1921 is geëxecuteerd, zeide dezelfde afge vaardigde: Is het den minister bekend, dat de moordenaar, of hij is opgehangen of niet, heden levend en wel is? (Gelach). Waarop Churchil antwoordde dat deze verklaring hem zeer gewichtig toescheen en hij gaarne zon weten, waarop zy g». baseerd is. William Smith, de tegenwoordige burge meester van het plaatsje Ilkeston, dia des tijds zijn vader is opgevolgd, is voorne mens op zijn beurt zijn ambt aan zijn broeder John Smith af te staan. Beide broeders zijn ongehuwd en wonen met hun vader samen, zoodat eerlang de drie burgemeesters van Ilkeston onder één d#i zullen hebben geleefd. Een schoenmaker te Shareditch wilda door ophanging een einde aan zijn leven maken. Toen hij zijn hoofd door den strop stak, was hij echter zóó van streek, dat hij aan hartverlamming overleed. Dit hebben althans de doktoren vastge steld, die den dood van den man aaü auto-suggestie toeschrijven. (Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1922 | | pagina 7