BINNEHLANBSCH news,
Biraso mum.
KORTE BERICHTEN:
Buitenlandsche Paspoorten.
St. Raphael.
Boe vinden ze elkaar?
Arm afgeslagen.
De Beersche Maas.
De geboeide bruidegom.
Onze spoorweg-misère.
Anti-militairistische relletjes.
Jacht op vossen.
Verduistering van f34.000.
Bij het baden verdronken.
De secretaris der Arasterdamsche
Bioscoop-commissie.
In overspannen toestand.
ffüurwijzen in Drenthe.
A
Boerderij afgebrand.
De heer Wienecke en 's Rijks
Munt.
In het ruim gevallen.
Verbrand
Verdronken.
Ongelukken.
N.V. „DE TIJDGEEör.
De tegenwoordige regeling
Het „Vad." kreeg van den chef der
betrokken afdeeling de volgende bijzon
derheden omtrent de huidige regeling van
pasooorten, visa enz.
Zonder visum der betrokken buiten
landsche autoriteiten kan thans worden
gereisd in België, Luxemburg, Zwitser
land, Frankrijk, Italië, Denemarken en
IJsland.
Met nadruk moet er echter op .gewe
zen worden dat voor het passeeren van
de grenzen dier landen een geldig Ne-
derlandsch paspoort noodig is.
Sinds 12 Juli zijn ook collectieve pas
poorten verkrijgbaar. Op het paspoort van
den man kunnen dan ook de echtgenoote
en in sommige gevallen de kinderen in
geschreven worden.
Voor Ned. Oost-Indië en België kunnen
kinderen beneden de 16 jaar op het
paspoort mede reizen.
Voor Engeland, Duitschland, Zwitser
land en Oostenrijk kunnen kinderen be
neden den meerderjarigen leeftijd mede-
reizen. Voor Noord-Amerika wordt een
dergelijk paspoort zelfs vereischt.
Het aantal personen, dat op één col
lectief paspoort kan worden vermeld, is
uitgebreid met de meerderjarige inwo
nende kinderen, terwijl ook het reizen
van kinderen uit één gezin gezamenlijk,
echter alleen wanneer de kinderen bij
hun ouders inwonen, eveneens toegela
ten is. Betreft het minderjarige kinderen
dan moeten de ouders of voogden daartoe
toestemming geven. Met klem moet er
echter op gewezen worden, dat de mo
gelijkheid blijft bestaan, dat in bepaalde
landen een op een dergelijk paspoort
reizende familie niet wordt toegelaten.
Deze uitbreiding beoogt n.l. in het bij
zonder reizigers naar Duitschland, Oos
tenrijk en Zwitserland.
Van Frankrijk is definitief bekend, dat
dit land geen collectieve paspoorten ac
cepteert.
Ten elotte wordt er nogmaals op ge
wezen dat in het algemeen paspoorten
verlengd kunnen worden, binnen drie
maanden, te rekenen van het tijdstip af,
waarop het paspoort afliep. Is een pas
poort langer dan drie maanden verko
pen, dan moet een nieuw worden aange
vraagd, waarvoor bencodigd zijn 2 foto's
een bewijs van inschrijving van het be
volkingsbureau, het oude paspoort en
f 6.50 voor kosten, zegel enz.
Verslag over het jaar 1921.
Verschenen is jaarverslag 1921 van den
Ned. It. K. Bond van Spoor- en Tram
wegpersoneel „St. Eaphaël." Het ver
meit een groei in ledental van 1235;
op 1 Januari 1922 was het gestegen tot
14881. 6 Nieuwe afdeelingen werden op
gericht, 2 werden er opgeheven (de le
den der afd. Meppel zijn overgegaan
naar afd. Zwolle). In het hoofdbestuur
kwam geen verandering.
In het verslag over het orgaan wordt
wordt aan Pastoor H. J. M. Donders
nogmaals dank gebracht van St. Eaphaël
bij zijn 25-jarig priesterfeest, als aan
den man „die jarenlang de ziel van ons
„Bechte Spoor" was- niet alleen, maar
ook zijn medewerkers heeft weten te
kiezen, die het door hem begonnen en
in gang gezette werk op een den mees
ter waardige wijze voortzetten."
In 1921 werden 1915 zaken officieel
aanhangig gemaakt (in 1920 bedroeg dit
aantal 1600). Over de bereikte resul
taten kunnen we'tevreden zijn, zegt het
verslag. Verder vinden we erin uitvoe
rige mededeelingen over de gevoerde
loonactie, het N. D. V., Scheidsgerech
ten, Commissie van Advies, Dienst- en
Rusttijden, erkenning der organisaties,
de personeelbelangen in de Tweede Ka
mer, de de actie bij de trams, samen
werking met andere organisaties, inter
nationaal verband, commissie?, rechtskun
digen bijstand, retraites, reis naar Kome,
machinistencursus en opleiding tot de
examens voor treinpersoneel.
In het slotwoord zegt de secretaris,
de heer II. F. Timmermans, dat alle
krachten ingespannen zullen moeten wor
den, om de verworven positie te be
houden.
„Der reactie, stevig geholpen door de
ongunstige omstandigheden moge het al
gelukken, de redelijke verlangens naar
een reorganisatie van het bedrijfsleven
een tijdlang tegen te houden, alle na-
deelige factoren ten spijt, dienen wii doel
bewust onze doeleinden na to streven
en korter bij de werkelijkheid te bren
gen. Wil dat streven gelukken, dan moet
ieder lid het doel goed voor oogen heb
ben en naar vermogen meewerken. En
al moge de toekomst ons niet zonnig
toeschijnen, daarom niet minder voor
waarts. Bouwende op ons geloof, op on
ze beginselen en vertrouwende op Gods
onmisbare hulp, zullen wii slagen."
Het verslag eindigt met een bizonder
woord van dank aan den bondsadviseur
Mgr. Mutsaers en Hoofdredacteur Pas
toor Donders.
Het financieel verslag wijst aan in
komsten en uitgaven aan een bedrag
van f 112064.18.
Het saldo bedraagt f 21.427.431/2, ter
wijl het steunfonds vooruitging met
«T875.16; daarbij komt dat de leden vrij
willig „f 8.643.35 voor een eigen gebouw
hebben bijgedragen zoodat het vermogen
in 1921 met f37.945.94Va is toegenomen
Het jaar 1921 behoort uit het finan
cieel oogpunt tot het gunstigste van den
bond.
Dat wil zeggen de insecten.
0011 nirnr ep una. prp 'puejfeq si
vlindersoorten die in ons land voorkomen
de overgroots meerderheid schemer- of
nachtdieren zijn en slechts een klein
gedeelte overdag vliegt. Zet u maar
eens neer om op te schrijven, hoeveel
soorten vlinders u overdag hebt zien
vliegenu zult merken hoe klein dat
getal is.
Hoe vinden ze elkaar nu voor da in
standhouding van de soort? Door: le.
het gezicht, 2e. het gehoor, 3o. het Teuk-
orgaan.
Het gezicht komt overdag 't meeste
te pas; ieder kent zijn soortgenooten,.
Toch bedriegt het gezicht wel eens;
soms zitten hommels harige vliegen na,
die zij voor hommels aanzien, 's Avonds
profiteeren de glimwormen van 't licht,
dat óf de wijfjes óf de heide seven af
geven. Intusschen is 't merkwaardig,
dat ook de larven al lichten, wat niet
in verband met de voortplanting kan
staan. De wijfjes van de glimwormen
zijn ongevleugeld. Op warm© donkere
avonden b.v. in Juli, kan mon 't lichten
op de zwarte aarde heel goed waarne
men.
Het gehoor doet o.a. dienst bij hout
kevers, sprinkhanen en krekels. De zoo
beruchte houtwormen (kevers) maken des
nachts een tikkend geluid't schijnt,
dat de een de ander beantwoordt. Bij-
geloovige menschen, die niet weten waar
dit tikken in huis vandaan komt, zien
hierin de doodstijding van den een of
anderen bekende; vandaar dat de kever
ook wel „doodskloppertje" heet. Hoe
sprinkhanen en krekels musiceeren, weet
iedere buitenman. Zóó vinden ze el
kaar.
Het reukorgaan is 't sterkst en werkt
vooral op groote afstanden. Dit staat
vooral in verband met: le. de leefwijze
(nacht- of avonddier) en 2e de onge
vleugeldheid en 't geringe verplaafeings-
ver--»ogen der wijfjee.
Een aardig voorbeeld hiervan is de
witvlakvlinder. Het wijfje heeft slechts
vleugelstompjes en kan dus niet vlie-
Als 't uit de cocon kruipt, blijft het
daarop zitten. Do mannetjes met roest
bruine vleugels waarop een witte vlek,
vliegen overdag woest rond. Al kunnen
ze de wijfjes niet zien, die zitten in
struiken en boomen, ze vinden ze wel,
want deze verspreiden een sterke luoht.
Vangt men enkele wijfjes en bergt men
die op in een sigarenkistje, dat men
sluit, dan komen al spoedig vele man
netjes er op af. Zelfs al plaatst men bet
sigarenkistje voor een gesloten raam.
Het reukorgaan van de mannetjes moet
dus wel sterk ontwikkeld zijn.
Deze proef kan mem in Augustus,
wanneer 't bruine vlindertje lustig rond
vliegt, gemakkelijk nemen.
Een andere proef is de volgende. In
een laboratorium werd tusschen 10 uur
's avonds en 6 uur 'b morgens een vrou
welijke nachtpauwoog geplaatst. In dien
tijd kwamen er 126 mannetjes op af,
die allen werden ingerekend. Dit is een
goede methode om nachtvlinders te van
gen.
Merkwaardig is 't, hoe verschillende
avond- en nachtvlinders op bepaalde uren
vliegen; vermoedelijk worden ze dan ge
dirigeerd door de lichtsterkte of zwakte,
wat hier 't zelfde is. Zoo vliegt b.v.
de lindepijlstaartvlinder tusschen 9 en
91/2 uur (zonnetijd); de populierenpijl
staart komt een uur later op de vlakte
of in de ruimte, net zooals men het noe
men wil.
Zoo loopt alles netjes in 't gareel.
(,,Alg Ne.d. Landb.blad.")
In de brouwerij „d'Oranjeboom" te
Rotterdam was Zaterdagvoormiddag
de arbeider A. Th. bij de smederii
bezig met het reinigen van een hou
tder van carbidgas, toen plotseling
door onbekende oorzaak het gas in
het toestel ontplofte. De geheele lin
keronderarm van den man werd af
geslagen en zoo geweldig was de
kracht der ontploffing, dat dit
lichaamsdeel in een straat achter de
brouwerij terecht kwam. Door den
heer v. H., scheikundige aan de brou
werij, werd de eerste lnüp verleend
en het noodzakelijke verband gelegd,
waarna de ongelukkige naar het zie
kenhuis aan den Coolsingel werd ver
voerd.
Honderden arbeiders zijn daar thans
aan het wenk en het schiet bijzon
der vlug op, meldt de „Bossche Crt."
Over een paar maanden hoopt de aan
nemer klaar te zijn,wat voor de streek
een groot geluk is. Zandtreinen rijden
den ganschen dag heen en weer over
een lengte van 4 K.M. De dijk ligt
nu veel verder van de Maas af daa
eerst en is ook veel hooger en breeder.
De rivier kan daardoor in den win
ter voldoende water loo.zen.
Het geheel ziet er prachtig uit en
het terrein is zoo mooi regelmatig
hoog, dat het een lust is om te zien.
Voor de streek is het een verbetering
van zeer groote betcckenis.
Wij lezen in het Maandblad van
Berechting en Reclasseering:
Een militair, deserteur, preventief
gedetineerd in een onzer Huizen van
Bewaring, kreeg onlangs toestemming
om te huwen. Uitstel was in het be
lang der vrouw niet gewenscht.
Onder geleide van 2 manschappen
der militaire politie brengt men hem
per cel-auto naar het Stadhuis, waar
izijn toekomstige vrouw op hem wacht.
Met den boeiketting om de polsen
voert men hem aan de zijde van
zijn bruid en de 2 geuniformden hof
felijk als bruidsjonkers ter weers
zijden van het echtpaar. j
Kan het stuitender?
Bij burger preventieven heeft de
Minister het voorschrift gegeven in
dergelijke gevallen als regel
rijksveldwachters, niet in uniform ge
kleed, als geleiders mede te zenden.
In het „Hbld." stelt een reiziger
het Engelsch spoorwezen ten voor
beeld aian het NederLandsehe. Hij
schrijft:
Hier „Dienst", „Voorschrift". In
Engeland, beleefdheid, behulpzaam
heid.
In Engeland kwam het mij voor,
dat ik, voor een trein te laat komende
de trein was reeds in beweging, te
hooren kreeg, „waarom sprong u er
niet meer in."
Hier sleurt men iemand van de
treeplank in zulk een geval.
De conducteurs gijn over het ge
heel wel beleefd, doch de „heereai
met den pannekoek in de hand"
bai-sch.
Waarom verlaagt dé spoor de vrach
ten voor fietsen niet? Daardoor zou
het publiek toch eerder eens een tocht
gaan maken, die met sporen aanvangt.
Waarom geen extra kaarten naar
b.v, tentoonstellingen. (De Mensch),
naar voetbalwedstrijden, naar jaar
beurs, naar muziekuitvoeringen, naar
concoursen
De spoor is „stug" niet soepel ge
noeg.
Waarom zooveel bepalingen en drei
gementen met boete?
Waarom hangen conducteurs de
kaarten „Dames" eerst op, nadat eeni-
ge heeren reeds hebben plaats ge
nomen, zoodat elders de goede plaat
sen reeds zijn bezet?
Waarom mag de hoofdconducteur
een reiziger, wanneer er geen plaats
in zijn klasse is, niet in een hoogere
klasse plaatsen, en mag de chef dat
alleen? Waarom? Waarom? Omdat
„Dienst, Voorschrift, Dienst, Voor
schrift" in de hersenen van de hoo
gere spoorwegbeambten regelmatig
doordreunt.
En daarom is in Nederland de spoor
niet populair, en daarom verliest in
Nederland de spoor zooveel geld.
Te Delft zijn Zaterdag en Zondag anti-
militairistische relletjes voorgevallen. Za
terdagavond moest de politie handelend
optreden om eenige al te vurige propa
gandisten tegen 't publiek te beschermen.
Zondagmiddag heeft de politie handelend
op moeten treden om eenige al te vu
rige propagandisten tegen 't publiek te
beschermen. Zondagmiddag heeft de po
litie op de Brabantsche Turfmarkt een
optocht van anti-militairisten verstrooid.
Onder ernstig verzet werden eenigen dor
betoogers, die niet aan het bevel van
de politie, om nitoen te gaan, wilden
gehoorzamen, naar hot bureau gebracht.
In de omstreken van Voorthuizon
(Geld.) waar de kippenhouders tot voor
korten tijd steen en been klaagden over
de kippen en kuikens, die blijkbaar door
roofdieren werden weggehaald, hebben
jagers en jachtopzieners heel wat klop
jachten gehouden, waarbij niet minder
dan zeven vossen werden buitgemaakt.
Tevens zijn in de bosschen aldaar lal
van holen gevonden, waarin de resten van
honderden kippen, konijnen en andere
beesten werden aangetroffen.
Naar het Huis van Bewaring te Bot
terdam is overgebracht de kantoorbedien
de 0. J. H., die verdacht wordt, in sa
menwerking met anderen, die vermoede
lijk de wijk naar Amerika hebben geno
men van een handelszaak op den R.ui-
geplaatweg ruim f 34.000 te hebben ver
duisterd. Deze verduistering is in 1920
gepleegd door fraude in de boekhouding.
De aangehouden kantoorbediende zou de
zer dagen in het huwelijk treden en had
met het oog daarop een ohocoladewinkel
laten inrichten, waar zijn meisje het
bestuur had. Van het door den aange
houdene verduisterde geld is ongeveer
f 5000 in beslag genomen.
Zondagmiddag omstreeks 5 uur is de
26-jarige' O. v. O., wonende Warmoe-
zierstraat 26 te Rotterdam, bij het baden
in zee te Scheveningen verdronken.
Van O. had zich met zjjn broer en
een nog onbekende dame, ongeveer 50
M. noordelijk van strandpaal 98, ter hoog
te van het batterijhuisje, in zee bege
ven, niettegenstaande de agent van poli
tie Luursen. hem nog kort van te voren
hiervoor had gewaarschuwd.
De gevolgen van het in den wind
slaan van deze waarschuwing bleven dan
ook niet uitj reeds spoedig verkeerde
de dame, die niet kon zwemmen, in le
vensgevaar.
De broer van v. O. redde de da
me, doch tegelijkertijd hoorde hij zijn
broer om hulp schreeuwen. Hij1 kon even
wel de dame niet weer los laten zoo
dat hij zijn broer aan zijn lot moest
overlaten.
De agent Luursen, die op zijn route
weer daar passeerde, begaf zich onmid
dellijk te water en na 3 kwartier ge
zocht te hebben, kon hij bet lijk Van
G. v. O. aan het strand brengen. Na
dat eerst nog was getracht de levens
geesten weer op te wekken, hetgeen
niet gelukte, werd het lijk per brancard
naar het politiebureau vervoerd.
Naar ons bekend -was, zegt dc „Tel."
heeft de burgemeester van Amsterdam
aan den secretaris der gemeentelijke
bioscoopcommissie, den heer Simon
B. Stokvis, een extra belooning toe
gekend van vierhonderd gulden, liet
weekkblad De Kunst verzekert thans
dat deze gratificatie verleend werd
voor den buitengewonen ijver en de
merkwaardige werkzaamheid, die hij
gedurende het tijdvak, aanvangende
1 Jan. 1922, in zijn functie van se
cretaris dier commissie heeft aan den
dag gelegd.
Vooral heeft de heer Stokvis, zegt
het blad, zich bijzonder verdienste
lijk gemaakt bij het opstellen van eert
memorie van antwoord op het rijk
gedocumenteerde rapport, dat de ge
delegeerden der Amsterdamsche bios-
coop-theater-directeuren den 4en Juni
1921 hebben uitgebracht aan den
burgemeester van Amsterdam, in welk
rapport, naar men weet, een aanJ
tal zeer ernstige grieven werden in
gebracht tegen allerlei onnoodige be
lemmeringen van het bioscoop-thea
ter-bedrijf en tegen den secretaris der
commissie in persoon wegens fal van
plagerijen.
Zaterdagavond kwam te 's-Hage aan
een Oostenrijksch meisje, dal in be
trekking .zou komen bij een familie
in Duinoord. Reeds 6 maanden ge
leden had zij zich verhuurd, maar
na dien lijd niets meer van zich laten
hooren. De familie had dan ook al
een ander meisje in haar dienst ge
nomen en kon dus dit meisje niet
meer nemen. De recherche zou zich
over het meisje ontfermen, hetzij om
haar maar naar haar land terug te
geleiden, hetzij om haar een anderen
dfenst te bezorgen. Toen echter hét
meisje in gezelschap van twee recher
cheurs de straat over moest, geraakte
rij zoo overstuur, dat dezen geen kans.
zagen haar per tram te vervoeren.
Zij werd voorloopig binnengebracht in
de tramkiosk op het Valkenboschplein.
Hier ging zij echter zoo te keer, dat
een passeerende dokter kwam toe-
loopen om te zien, of hij soms liulp
kon bieden. De dokter zou even naar
het meisje zien en gedurende 'toogen-
btifc dat de rechercheurs haar on
bewaakt lieten, greep zij een mes en
bracht zich een wonde in den hals
toe, van dien aard, dat voor haar
leven gevreesd moest worden. Zij
werd door den Eerste Hulp Dienst
naar het Ziekenhuis aan den Zuidwal
vervoerd.
Zondagochtend was haar toestand
vrij goed.
De „Prov. Drentsc.lie- en Asser Crt." be
vatte het volgende interessante artikeltje:
Hel huren van boerenplaatsen, zijnde
eene boerenbehuizing met landerijen, van
landerijen zonder huis en van huizen
zonder land was vroeger veel meer alge
meen in Drenthe dan in dezen tijd.
Voor het bestaan van een veel grooter
aantal boerenplaatsen zijn de oorzaken
wel te vermoeden, doch niet altijd met
zekerheid bekend. Een eigenaar met b.v.
80 tot 100 H.A. land, die zelf een boer
derij had, kon al dat land, grootendeels
in natuurstaat liggende, niet bewerken.
Een boerenzoon, de tweede of volgende
van een echpaar, kreeg bij overlijden Ier
ouders bij erfopvolging geen vast goed,
hetwelk alleen de oudste broeder bekwam.
Hij kreeg wel zijn aandeel van bet roe
rend vermogen evenals de zusters, zoo die
er waren. Boven die zusters kreeg bij als
zoon nog eene geldsom voor vast goed.
Trad nu zoo iemand in bet huwelijk met
een boerendochter, die ook baar aandeel
uit het roerend vermogen van hare ou
ders ontving, dan buurde deze tweede
of derde zoon een boerenplaats. De eerst
genoemde grondeigenaar bouwde voor den
huurder van een gedeelle van zijn land,
een boerenhuis. Dat ging langzaam en
gemakkelijk. Eikenbout was er oudtijds
genoeg, maar het moest al heel wat werk
kosten door het te zagen. Was bet hout
werk voor een nieuw huis opgericht, dan
werd de bekapping met stroo gedekt, en
wanneer dit werk voltooid was. werden
de muren, zijnde de lecmen wanden rond
om het huis aangebracht. Dit alles koslte
veel werk doch weinig geld. Voor verf-
werk aan die huizen werden geene uit
gaven gedaan. Het eikenbout was zoo
duurzaam, dat het zonder verf wel 100
jaar verduren kon.
De huurder, die het woeste land deels
ontginnen moest, betaalde in de 5 eerste
jaren geen huur. Alleen van het bouw
land, dat hij niet behoefde te ontginnen,
betaalde hij hef 1/3 van de netfo-koren-
opbrengst als huur. Van de vaak ruime
korenoogsten was dat 1/3 deel geen te
lioogen huurprijs. Mislukte het gewas of
was hef een slecht korenjaar, dan was
dat 1/3 deel ook zeer gering. Als dc eer
ste 5 jaren om waren, dan betaalde hij
het 1/3 deel van zijn geheele korenop-
brengsf, benevens een kleine geldsom,
50 tot 80, als huur van het huis en
van hef hooi- en weiland, veld en veen
dat hij in huur had.
Die huurwijze heeft meer dan twee eeu
wen in Drenthe bestaan. In tijden van ee
nige welvaart waren er genoeg huurders,
in tijden van achteruitgang te wéinig. Een
goede huurder (meier), die het land goed
onderhield en bewerkte en zijn huur be
hoorlijk betaalde, werd door den ver
huurder (heerschap) zeer geacht en er
zijn meiers geweest, die, met hunne zonen
en kleinzonen als huuropvolgers, 100 jaar
dezelfde boerenplaats hebben bewoond en
gebruikt. Altijd bestond de huur uit
„voorhuur", d.i. eene geldsom voor huis,
groenland enz. als boven vermeld, en uit
„de derde", d.i. het derde deel van den
korenopbrengst. Sedert 1870 ontstonden
aptjere huurprijzen.
Bouwland werd meestal ondershands
verhuurd. Huurprijs „de derde" als ver
meld. 't Was nu voor den eigenaar van
belang zijn land te verhuren aan iemand
die het goed bewerkte eji een goed gewas
kreeg, waarvan het 1/3 deel dus van be-
teekenis was.
Huur van huizen met tuingrond, doch
overigens zonder land, kwamen veel min
der voor. Voor een goed woonhuis in een
een kerkdorp betaalde men in de jaren
1870 tot 1890 60 tot 75, voor een
arbeidershuis zonder of met zeer weinig
land 30 tot ten hoogste 40 per jaar.
Zoo was hel met de huurwijzen in
Drenthe.
Na 1870 betaalden de huurboeren 300
a 400 huur per jaar, zonder het 1/3 deel
van den rogge oogst. Vele heerschappijen
of verhuurders betaalden dan de grond
belasting, anders niet, want die belastin
gen waren niet hoog.
tn de kerklorpen vond men bijna over
al landerijen behoorende tot de pastoralia
en kosterij-goederen, de laatste afkomstig
van de vicarijen die hier in den tijd vóór
de hervorming bestonden. Een vicaris was
een helper bij den kerkdienst, die, even
als de priester, inkomsten had van zekere
landerijen Die pastoralia- en kosterij-goe
deren werjen voor den tijd van zes jaar
verhuurd. De verhuringen werden in den
winteravond in een herberg gehouden. De
uitpander of oproeper bij de verhuring
blies op zijn hoorn, welk geluid door het
dorp weerklonk. Wie het door het „afle
zen" bij het uitgaan der kerk (kerke-
spraak) niet onthouden had dat er een
verhuring was, zou er van schrikken, uit
vrees voor het uitbreken van brand, doch
als de eene verschrikt naar buiten kwam,
verzekerde de andere hem dat het van
avond verhuring van landerijen was.
De huurprijzen van het land verschilden
in de kuurperioden aanmerkelijk. Wij
kennen in ons dorp een bouwakker groot
7 schat land, ongeveer een halve H.A.,
die eens 6 jaar tang per jaar f 3.50 aan
huur opbracht, en weten ook dat hij la
ter per jaar 21 huur opbracht. Thans
hebben wij zelf dien pastorie-akker voor
de helft in buur, en betalen 19 per
jaar voor die helft.
Boerenplaatsen worden nu vaak bij in
schrijving ten kantore van een notaris
verhuurd. Wie zou daaraan hier voor
1880 gedacht hebben? De hoogste bieder
wordt dan, als hij door den eigenaar wordt
aangenomen, de huurder. Eerst huurt hij
voor 3 of voor 6 jaar, later blijft hij al
licht huurder tot wederopzegging toe.
Particulieren gingen in de laatste jaren
meer tot verhuur ten overstaan van een
notaris over. Vroeger betaalde de huur
der 5 pet. van de huursom als kosten
van den notarieelen verhuur, later draagt
de verhuurder zelf die kosten.
Sedert 1900 steeg het land steeds in
huurwaarde, doch heel groot was die stij
ging niet. De vermeerdering bedroeg in
vele dorpen zoo ongeveer 15 tot, 20 pet.
De hooge koren- en aardappelprijzen in
de oorlogsjaren hebben de huurprijzen
enorm doen stijgen. Veel land brengt nu,
in den thans nog loopenden 6-jaarlijk-
schen termijn, per jaar meer huur op dan
vóór 1915 in 2 jaar, dus meer dan het
dubbele. De huurders, waarvoor de huur
termijn in de dure jaren van 1918 en
1919 nog niet geëindigd was, behaalden
dus voordeel. Kunstmest was bijna niet
verkrijgbaar, en zij verbouwden op de
nawerking der bemesting van vroegere
jaren. Een Drentsche arbeider, die vroe
ger bij een dagloon van 50 tot 60 cents
per dag een zeer sober bestaan had, ver
kocht in een dier jaren voor 500 aard
appelen. Rekent men de huur en bewer-
kingskosten eens op 50 a 60 en de
chüisatpeter, nog wel verkrijgbaar, maar
duur, op f 50, dan blijkt het voordeel.
Maar hij de volgende verhuurMen
begrijpt het allicht. En nu? Hooge huur
prijzen, hooge kosten van bewerking van
het land en lage opbrengsten der pro
ducten, met misgewas als in 1921 van de
aardappelen. Nu wordt de verbinding
voor een 6-jaarlijkschen huurtermijn een
aanmerkelijke schadepost.
De verhuurder behoudt gewoonlijk aan
zich het recht den huurtermijn na den
halven omloopstijd, 3 jaar te doen ein
digen, de huurder heeft dat recht niet,
volgens huurvoorwaarden. Nu zou het
zeer wenschelijk zijn dat die verhuurders
na 3 jaar hun land opnieuw verhuurden
tegen lageren huurprijs, zooals te verwach
ten is, en niet langer dan 3 jaar profiteo-
ren van de buitengewone omstandigheden
die voor den huurder zoo nadeclig zijn.
430e STAATSLOTERIJ.
2e Klasse le lijst.
Trekking van Maandag 7, Aug,
Hooge prijzen:
20258 5000.
8913 1000.
7570 en 21409 elk ƒ400.
6827 13639 17235 elk ƒ200.
2618 5984 17574 elk ƒ100.
'F Prijzen van ƒ30,
46 65 84 85 106
295 315 332 359 429
529
;760
967
1432
1786
2197
2388
2600
3001
3381
3605
3910
4230
'4478
4612
4902
5166
5578
5725
6135
6386
6560
7119
7364
7676 7815
8168 8221
8476 8528
8908 9028
9617 9637
571
763
1163
1470
2032
2201
2433
2669
3025
3393
3699
4009
4241
4502
4653
4934
5171
5581
5764
6144
6398
6653
7136
7402
626
847
1192
1585
2046
2256
2472
2ü89
3112
3402
3708
4073
4309
4517
4729
4942
5241
5596
5815
6186
6416
6834
7162
7417
7843
8264
8583
9243
9780
667
849
1208
1659
2077
2260
2507
2712
3127
3491
3789
4113
4399
4521
4748
4963
5366
5610
5848
6187
6443
6897
7168
7447
7869
8285
8744
9302
9809
676
872
1281
1666
2093
2268
25.10
2761
3211
3502
3831
4117
4402
4561
4782
5011
5382
5702
5907
201
483
738
876
1284
1707
2112
2295
2514
2811
33Ü5
3529
3840
4158
4406
4582
4786
5048
5393
5708
5987
6190 6209
6480 6535
6913 6985
7237 7317
7478 7558
7961 7975
8301 8415
8790 8861
9382 9402
9817 9827
9867 10017 10074 1012S 10142 10314
10530 10582 10813 10832 10867 10878
10942 1U949 10972 10992 11020 11218
11274 11397 11482 11492 11508 11586
11612 11629 11717 11889 12006 12057
12174 12213 12280 12315 12319 12320
12389 12435 12459 12476 12479 12488
12695 12813 12977 13036 13054 13121
13203 13210 13234 13374 13462 13625
13633 13655 13675 13703 13770 13819
13896 13998 13999 14058 14097 14115
14199 14242 14388 14412 14436 14438
14489 14500 14561 14628 14630 14631
14749 14751 14753 14758 14841 14872
14925 14981 15023 15033 15034 150S9
15228 15232 15332 15425 15451 15467
15544 15593 15619 15647 15688 15751
15790 15806 15813 15826 15854 15883
15928 15931 15962 15974 16081 16138
16211 16284 16287 16303 16339 16404
16642 16656 16676 16704 16793 16845
16907 16917 16981 17022 17025 17076
17307 17360 17375 17443 17476 17522
17579 17707 17805 1781-3 17820 17958
18054 18113 18120 18145 18208 18213
18329 18334 18399 18437 1XÓ63 18751
18846 18955 19188 19216 I929! 19370
19452 19489 19490 19500 19502 lp535
19627 19651 19736 19809 20015 20046
20311 2(338 20406 20403 20423 20456
20561 20585 20589 20623 20664 20694
20815 20S75 20S85 20961 21227 21262
21271 21275 21290 21311 21314 21338
21369 21380 21382 21417 21429 21432
21482 21546 21572 21582 21626 21653
21678. 21685 21753 21817 21933 21940
22054 22149 22170 22256 22443 22463
22542 22573 22680 22763 22770 22804
*22863 22870 22937 22963 22982 22991
250
492:
756
962
1407.
1722
2153
2386
2528
2887?
3352
3542
3891
4166
4475
4587,
4901
5052
5544
5710
6090
6281
6557
7012
7330
7578
8026
8437
8875
9586
9828
10396
10887
11254
11588
12136
12348
12582
13190
13631
13868
14162
14448
14662
14886
15114
15529
15783
15896
16197
16435
16876
17306
17542
18050
18299
18785
19403
19597
21)058
20550
20771
21263
21352
21433
21666
21960
224S3
22825
2299%
De boerderij van den heer Nooten uit
Ginneken bij Breda, gelegen onder Not-
sel (Ulvenhout) en bewoond door den
pachter J. v. d. Broek is heden geheel
afgebrand. Drie varkens kwamen in de
vlammen om, terwijl vier zulke brandwon
den opliepen, dat zij moesten doodgescho
ten worden. Het overige vee was in de
weide. Verzekering dekt de schade.
Naar aanleiding van hetgeen de N,
Arnh. Ct. heeft medegedeeld omtrent den
rijksstempelsnijder Wienecke, schrijft men
van bevoegde zijde aan het Utr. Dbl.:
Voor de zooveelste maal wordt thans
herhaald, dat de voornaamste reden,
waaraan het niet fraaie uiterlijk van den
beeldenaar van H. M. de Koningin op de
munten nü 1910 zou zijn te wijten deze
was, dat de stempelsnijder bij het maken
van het model zou zijn gehaast. De op
dracht was den heer W. door den toen-
maligen muntmeester gegeven op 27 No
vember 1907, eerst bijna 3 jaren daarna,
in Juni 1910, liep het eerste gedeelte van
de hieraan verbonden lijdensgeschiedenis,
door de aflevering van het nieuwe model,
ten einde, en terwijl pas in de tweede
helft van hetjaar 1910 daarnaar is gemunt
(halve guldens, 25- en 10-cent-stukken). Uit
den aard der zaak was er, toen het ont
werpen van een model maar steeds geen
resultaten opleverde, ten slotte aangedron
gen op een beëindiging van dit laatste
langgerekte werk.
Met de stempels van den nieuwen beel-
dennaar (hier nog niet in omloop) waarvan
het model den siempelsnijder W. werd op
gedragen naar aanleiding van de wet tot
verlaging van het gehalte der grove zilve
ren munt, en niet in het minst om hem in
de gelegenheid te stellen, zijn vroeger
werk, dat ver beneden zijn capaciteiten
was gebleven, te verbeteren, zouden geen
proeven zijn genomen. Dit is onwaar,
proefnemingen hebben herhaaldelijk
plaats gevonden, zelfs op vrij groote:
schaal. Doch de meerdere of mindere
deugdelijkheid in technisch opzicht komt
ten slotte eerst volledig bij een muntslag
zelf aan het licht. Voor de halve gulden
bleek het materiaal goed. Bij de gulden
was dit geenszins het geval; hiervoor had
het model groote gebreken. Wat de stem
pelsnijder na opdracht van den minister,
(de zoogenaamde hervatting zijner werk
zaamheden) in enkele uren werk aan het
model gewijzigd heeft, was zoo weinig er
op berekend om de zeer ernstige fouten
van dat model weg te nemen (die een
stempelsnijder, speciaal voor muntwerk in
20 jaar behoorde te kennen en te vermij
den) dat gelijktijdig langs anderen weg ge-:
tracht is, met behoud van het eigenlijke,
werk van den modelleur, practisch bruik
baar stempelmateriaal te verkrijgen. Dat is
gelukt. Dat de „stempels" ongewijzigd
zijn gebleven is dus onjuist.
De onzakelijke opmerkingen over Indi-i
sche munttoestanden en de nieuwe Munt
wet en hetgeen daarmee verder in ver
band staat, kunnen hier buiten beschou-,
wing blijven, daar zij geheel buiten dit ka
der vallen.
De Ohinees O. 0. is aan boord van:
het in de Lekhaven te Rotterdam lig
gende stoomschip „Eury Lochus" in het
ruim gevallen. Met een ernstige hoofd
wond en een gewond been bii in .heil
ziekenhuis opgenomen.
Te Lichtevoorde (Geld.), was het 3-
jarig dochtertje van den molenaar Wil-
lemsen aan het spelen met lucifers terwijl
de ouders nog tor ruste lagen, daardoor
vatten de kleertjes van het kindje vlam
Zwaar met brandwonden overdekt, werd
de kleine door de ouders opgenomen.
De toestand is zorgwekkend.
De 12-jarige A. S. van het slcepschip
„Stad Culemborg," liggende in de Waal
haven te Rotterdam is, toen hij daar de
roeiboot van z'n vader schoon maakte,
uit die boot te water gevallen en ver
dronken. Zijn lijk is opgehaald.
- Te Veenhuizen (Dr.) is het 2-jarig
zoontje van den heer Van der Velde
in het Kanaal geraakt en verdronken.
Te Lievelde bij Lichtenvoorde is liet
3-jarig kind van den landbouwer Beusink
in aanraking gekomen met een. in be
weging zijnde grasmaaimachine. Van het
kind werden beide beentjes bij den voet
nagenoeg doorgesneden. Zeer verminkt ia
het kind naar het ziekenhuis te Groenlo
overgebracht.
Trekking van 500 nummers ten overstaan van
Notaris A. G. MuHé.
Maandag 7 Augustus 1922.
Prijs van f 1000 6652 11450 20726
400 15239 -4
200 8505 A
100 12351 12486 16369 199®
Prijzen van t 90.-- telgen geld.)
2638 5081 7324 9565 11454 14087 16474 18664
2763 84 73 9611 11535 14150 82 18720
2810 98 92 12 47 142':4 97 24
77 5152 7437 22 67 82 16523 51
2905 5203 69 9732 77 14320 96 76
22 15 7560 36 11611 42 16623 96
39 91 7653 92 77 61 86 18898
94 5303 7702 9848 11774 64 16703 19081
3059 13 73 77 11818 14424 33 19109
81 43 7809 82 38 67 16818 46
3165 66 23 84 66 14666 39 83
92 5430 71 90 68 14798 79 90
3204 58 7924 9932 99 14811 16939 19224
64 86 87 1004011909 24 17065 19355
3314 5542 8004 79 14 52 17128 58
18 95 12 96 64 59 49 60
63 5684 52 10118 79 85 71 72
77 5712 56 21 12002 89 17288 19421
85 27 79 10200 46 15003 17349 34
3429 67 8166 32 12126 18 67 36
3657 5835 84 46 12316 48 71 58
3711 58 86 10319 65 61 17408 19717
48 5942 8243 38 12418 67 17581 19
3815 80 54 10400 99 15166 17648 54
68 6067 60 9 12508 15213 51 85
3935 6170 63 18 73 15 61 99
4009 6248 8325 10553 12728 33 66 19891
27 50 27 77 12803 43 75 19915
42 6391 69 10663 44 45 17760 36
44 6466 89 67 12913 66 17805 20082
45 73 8442 71 70 15360 22 88
90 6559 8556 83 13063 15404 48 20143
4123 88 67 10716 77 47 18018 82
43 94 78 55 13101 70 31 87
62 6610 96 56 32 15541 54 92
4211 42 8606 79 57 65 72 20259
23 46 35 83 13282 15684 79 84
4325 91 8777 86 13336 1.714 18118 20324
32 6705 8895 10910 52 38 61 88
41 44 8940 29 67 52 89 89
98 93 41 46 13452 99 18288 20410
4474 6804 82 11053 13509 15807 90 67
86 12 9083 65 51 62 18304 90
4551 6911 9162 82 76 88 14 20540
4628 22 9253 11126 84 15921 49 88
71 42 78 62 13600 16057 76 20679
81 77 91 64 3 62 18505 20753
bo 7069 9302 88 62 86 7 70
98 70 9478 11222 13711 16102 50 20830
4779 7115 95 87 32 91 63 34
85 18 99 11321 35 16232 69 45
7231 9503 61 70 16352 18609 53
39 47 15 78 97 16432 29
83 51 34 1140113872 49 34
4S53 7303 40 3 13982 57 72
14
23
25
34
100
3
55
65
209
315
56
442
536
8b
622
717
48
55
842
912
50
53
1141
1219
48
51
89
1374
1415
65
66
1515
22
'28
58
64
78
1603
61
71
1736
63
65
2051
2232
75
2306
58
69
2550
68
89
92
96
2633
