BINNENLAND.
RAPPORT BESTRIJDING VAN
DE TUBERCULOSE.
R!MM£MLAND$CH NIEUWS.
Een coalitie-regeering of niet.
Inkrimping van werkzaamheden
der Gemeente-ontvangers.
De feesten in de Purmer.
Duitsche handelspolitiek.
Bestrijding der Tuberculose.
Vacantietoeslag postambtenaren.
Zedenkwetsende prentbrief
kaarten.
Verlenging arbeidstijd Rijksper
soneel.
Ambtswoningen.
UIT ONZE OOST.
Het vliegongeval In Indië.
GEBIENGD NIEUWS.
Opgravingen onder Ermelo.
Inbraak te Nunspeet.
De vreemde historie.
Brand te Utrecht.
Langs de grens.
Dat zwijn ben ik.
Een speelhol te Rotterdam.
Weer een ongeluk bij een overweg.
RECHTSZAKEN.
Een oneerlijke penningmeester.
Lenaertz Wagner.
LUCHTVERKEER.
Nieuwe Fokkervliegtuigen voor de
K. L. M.
MARKTNIEUWS.
Zooals bokend is hoeft do Staatscom
missie tot voorlichting over wettelijke
maatregelen tot bestrijding van de tu
berculose haar rapport uitgebracht.
Het .Huisgezin" noemt dat rapport
een verbijsterend stuk.
Vor bij storend, omdat honderd, (mis
schien zijn het er een paar meer, mo
gelijk ook een paar minder) maatrege
len worden opgesomd, die moeten wor
den genomen, wil men, naar het oor
deel dor Staatscommissie, de tuberculose
afdoend bestrijden.
Letterlijk geen enkel terrein van het
mensohelijk leven is onbetreden geble
ven.
Van do wieg (of nog eerder) tot het
graf zullen wet en Overheid waakzaam
zijn.
Geen stap meer kunnen worden ge
zet, geen vinger verroerd, of wet en
Overheid komen er bij te pas.
Natuurlijk mag men de tuberculose
lijders niet aan zich zelf overlaten.
Overheid nog wet kunnen worden ge
mist.
Maar indien men alles wilde uitvoe
ren wat do Staatscommissie verlangt,
dan werd het loven onmogelijk, dan kon
men tienduizenden nieuwe ambtenaren
aanstellen, dan kon men honderdon mil-
lioenen guldens beschikbaar stellen, dan
werden we gewrongen in een keurslijf
van bepalingen, voorschriften, decreten,
dan had iedere burger voortdurend een
medisch ambtenaar noodig op zijn le
venspad.
Door de boomen in het rapport der
Staatscommissie ziet men geen bosch
meer.
En te vreezen staat, dat, bij de tal-
loosheid der gevraagde hervormingen
geen enkele zal worden tot stand ge
bracht.
Dr. N. P. van Spanje, die in „De
Tijd" een tweetal artikelen aan het rap
port heeft gewijd, concludeert:
Alles bij elkaar genomen, is het rap
port een degelijk stuk werk en hebben
speciaal de voorzitter en de beide se
cretarissen hun best gedaan om iets
goeds tot stand te brengen. Zij verdie
nen, dat het rapport aanleiding moge
zijn dat de tuberculosebestrijding krach
tig ter hand genomen worde, maar de
machtigste bevorderaar zal zijn d- >r-
betering van ons Staatsbudget, v ar
de onmisbare gelden zullen moeten ko
men.
De Haagsche briefschrijver van „De
Tijd" die, zoeals meermalen gebleken is,
over zeer goed fuctioneerende politieke
voelhorens beschikt, wierp de vorige
week een balletje op, om desnoods een
reohtsche Begeering te vormen, zonder
directe medewerking der Ohrist.-Hist.
partij, die dan als „His Majesty's most
loyal opposition" de Begeering pon steu
nen.
Deze goed ingelichte politicus had lie
ver twee betrouwbare paarden voor den
Begeeringswagen dan drie, waarvan er
een voortdurend dreigde uit het span
te springen.
In de anti-revolutionaire pers vindt deze
gedachte maar heel weinig weerklank.
Zoo schrijft de „Nieuwe Haagsche Cou
rant" als volgt:
„Men vraagt ons, of er eenige waar
borg bestaat, dat het regeeringsprogram
van een eventuee 1 nieuw rec'itsch Kabinet
op handslag door de drie rechtshe par
tijen zonder uitzondering zal worden aan
vaard en allen daaraan in gelijke mate
steun zullen verleenen en niet de eene
groep zioh eenige meerdere vrijheid zal
voorbohouden dan de andere.
Verwezen wordt naar hetgeen in 1901
is geschiedt, toen slechts twee der recht-
eche pertijen in het Kabinet vertegen
woordigd waren en de derde in het
bondgenootschap zich een tamelijk groote
mate van vrijheid ten opzichte van het
regeeringsbeleid bleek te hebben gere
serveerd.
We kunnen ons begrijpen, dat deze
vraag opkomt en stemmen ook toe, dat zij
zeer belangrijk is.
Hot antwoord kan intusschen eenvoudig
zijn en ligt ook voor de hand.
Ook zonder dat we kennis dragen van
hetgeen mogelijk te dezer zake door de
partijleiders zou kunnen zijn verklaard
in hun alviezen aan de Kroon, staat voor
ons, op grond van de besluiten der De-
putatenvergadering dit vast, dat alleen
op een uitgewerkt program, dat geen
leemten laat en aanvaard is door de
drie partijen, die het Kabinet in de
eerste plaats steun zullen hebben te
verleenen, door ons verantwoordelijkheid
voor het bewind kan worden aanvaard.
Elk der drie groepen zal gelijk
thans, ander3 dan in 1901, het geval is
ook in het eventueel te vormen Kabi
net vertegenwoordigd moeten zijn. We
zijn overtuigd, dat do geschikte mannen
er voor aanwezig zijn. Dat de eene partij
zich eenige meerdere vrijheid van han
delen in de Kamer zou willen voorbehou
den dan de andere, zou voor ons de
zaak absoluut onaannemelijk maken.
We kunnen niot inzien dat hiertegen
eenig redelijk bezwaar zou zijn. Zoowel
anti-rev. en christ.-hist. als Boomsch-Ka-
tholieken hebben gostroden voor hetgeen
eiaoh van den toestand is. De stembus
heeft gesproken. Welk afdoend motief
er zou aijn aan te voeren, waarom een
van de drie, indien zij' principieel zijn
voer voortzetting van het bewind door
de drie christelijke partijen, zich aan
het ten volle mededragen der verantwoor
delijkheid zou onttrekken, is ons niot
duidelijk. Belustheid op .partij- politieke
voordeelan ware onder de bestaande om
standigheden een minderwaardig stroven,
waartoe we geen der drie recht-sche par
tijen in staat achten.
Voor een herhaling van 1901 ?dfn wij
derhalve over anderen mogen we
niet oordeel en onder geen voorwaarde
te vinden."
Tot zoover de „Nieuwe Haagsche Ort.".
Do „Besb." meent te weten, dat deze
meaning ook door den kabinetsformateur
gedeeld wordt.
Minister Buys heeft vroeger bovendien
reeds verklaard, dat hij alleen bereid was
de Beeeeringsverantwooxdeliikheid te dra
gen, indien hïj steunen kon op alle
drie partijen van rechts.
Dit was voor hem een conditio sine
qua non, en wij gelooven, dat thans de
omstandigheden nog sterker voor dezon
stelregel srpeken, dan onder het vorigei
bewind.
In vergaderingen van verschillende
gemoonteraden in Noord-Holland is
meermalen scherpe critiek uitgeoefend
op de houding van Ged. Staten, als
het gold de vaststolling der jaarwedden
van burgemeesters, secretarissen en ge
meente-ontvangers. De critiek gold dan
voornamelijk het feit, dat Ged. Staten
advies inwonnen hij de gemeenteraden
ter vaststelling der traktementen van
genoemde functionarissen, doch dat dit
college bij die vaststelling geen reke
ning hield met dit advies. In som
mige gemeenteraden werd toen gewei
gerd de bodragen door Ged. Staten
vastgesteld, op de begrooting te bren
gen^ waarna deze, gebruikmakend van
hot recht, hun bij de wet toegekend,
de vastgestelde salarisbedragen zelf op
de begrooting der desbefcreffendde ge
meente brachten. Die strijd zal nu
opnieuw beginnen en in nog feller mate,
naar aanleiding van de door Ged. Sta
ten van Noord-Holland aan de ge
meentebesturen gerichte circulaire met
betrekking tot ae salarisregeling van
de gemeente-ontvangers, nu de werk
kring van deze ambtenaren zoozeer is
ingekrompen doordien de gemeentelijke
belasting (Hoofdelijke Omslag) door het
Rijk wordt geïnd. In tal van platte
landsgemeenten zal er nu voor de ont
vangers een minimum van werkzaam
heden overblijven, doch de salarissen der
tegenwoordige functionnarissen mogen
naar uitspraak van bedoelde circulaire
niet worden verlaagd. Wel mogen hun
werkzaamheden worden opgedragen, die
in onmiddellijk of zijdelingsch verband
met bun ambt staan, doch deze zijn zoo
opiniem, dat, afgezien van de vraag, of
zij daartoe de noodige kennis bezitten
deze wijze te beteekenen zullen heb
ben.
Ons wordt van deskundige zijde ver
zekerd, dat in tal van plattelandsche
gemeenten, waar de salarissen der ge
meente-ontvanger van f 1000 tot f 1400
bedragen, de werkzaamheden in 1 uur
per week kunnen worden verricht. De
betrekking wordt over 't algemeen ver
vuld door hen, voor wie het als bijbaantje
wordt beschouwd. Daarom worden er in
vele gemeenteraden plannen op touw ge
zet om te verkrijgen, dat in deze tijden
van noodzakelijke bezuiniging ook op
dezen tak van dienst zal worden bezui
nigd. („N. v. d. D."),
Ter gelegenheid van het 300-jarig be
staan van de Purmer zullen daar fees
ten gegeven worden op 31 Augustus, 1
2 en 3 September a.s.
31 Augustus: Opening der feesten
met een historischen en allegoriachen op
tocht.
s MiddagsBanderfeesten, 's Avonds
Concert.
1 September: Opening der land- en
tuinbouw-ton toons'el ling, uitsluitend pro
ducten uit de Purmer. Medailles voor
deze tentoonstelling werden beschikbaar
gesteld door de Koningin, Prins Hen
drik, de Koningin-Moeder, den Commis
saris der Koningin in Noord-Holland en
vele vereenigingen en particulieren.
's Middags 1 uur: Onthulling van 't
Leeghwater-monumeni
3 uur: Harddraverij.
's Avonds: Turnoefeningen, uit te vos-
ren door de gymn.ver. E. L. Jahn, van
Edam.
3 September: 's Morgens: Ringrijderij
op fietsen en met paard en rijtuig (uit
sluitend voor ingezetenen.
'sMiddags: Nationale schoonrijderij.
's Avonds: Vuurwerk.
Er zullen waarschijnlijk ook vliegde-
monstraties worden gehouden.
De Vereeniging van Tïlburgsche fa
brikanten van Wollen Stoffen, heeft
een schrijven gericht aan die Kamer
van Koophandel te Tilburg, waarin
wordt medegedeeld, dat de Vereeniging
aan den minister van Landbouw had
verzocht om langs diplomatieken weg te
verkrijgen, dat de Duitsche importeurs
de noodige invoervergunningen zouden
bekomen voor de door een Tïlburgsche
firma gefabriceerde wollen stoffen.
Hierop had de minister van Landbouw
goantwocvrd, dat do oorzaak der gewei
gerde invoervergunningen gelegen was in
de omstandigheid, dat de invoer van
wollen stoffen in Duitschland gecontin-
genteerd is in evenredigheid, die iedere
firma vóór den oorlog heeft ingevoerd.
Daar de Vereeniging dit antwoord van
den minister weinig bevredigend acht,
heeft zij aan de Kamer van Koophan
del verzocht bij de Begeering te willen
aandringen op het treffen van afdoen
de maatregelen.
De Kamer van Koophandel heeft
hierop besloten het adres der Vereeni
ging aan den minister met de meest
mogelijke klem to steunen.
Het Rapport der Staatscommissie.
De Staatscommissie voor de Tubercu
losebestrijding heeft in haar rapport de
door haar noodig geaehe maatregelen in
twee categorieën gesplitst: le. maatrege
len, strekkende tot vermindering der be
smettingskansen, 2e. maatregelen gericht
op verhooging van het weerstandsvermo
gen van het mensohelijk lichaam.
Als maatregelen van algemeenen aard
noemt de commissie: zorgvuldige oplei
ding der studenten in de geneeskunde op
het stuk van kennis van t.b.c., oprichting
van consultatiebureaux, zorgvuldige keu
ring en herkeuring voor bepaalde beroe
pen, verplichte aangifte van t.b.c.-lijders
en-z.
De wenschelijkheid van een aantal maat
regelen tot vermindering van de besmet
tingskansen wordt vervolgens door de
commissie betoogd. Daartoe behooren:
verspreiding van kennis omtrent de ziek
te, maatregelen in de woningen van lijders
aan open tuberculose, bevordering van hun
vrijwillige afzondering, bestrijding van
diertuberculose door den staat, overheids
toezicht op de productieplaatsen van
melk, doelmatige sterilisatie van verdacht
vloesch, enz.
Dan komt de Commssie met een reeks
van maatregelen van socialen aard; in de
eerit^ plaah tot betere regeling .van de
k'nïïerb'ëscliïêrmmg, borstvoeding, Toezicht
op kinderbewaarplaatsen, stichting van
een cenraal instituut voor kinderherstel
lingsoorden en vacantiekolonies, genees
kundig en hygiënisch schooltoezicht.
Verder beveelt de commissie maatrege
len, bestrijding van alcoholisme, maatrege-
fabrieken, tot het verblijf op schepen, tot
de «armenzorg, den woningbouw (o.a. het
weren van alkoofwoningen en het oprui
men van krotwoningen), de sociale verze
kering, verbetering van verplegingsge-
stichten, gevangenissen en kazernes, toe
zicht op voedings-, genot- en geneesmidde
len, bestrijdiing van alcohoisme, maatrege
len betreffende spécialités.
Ten slotte geeft de commissie een aan
tal maatregelen in overweging ten bate
van een goed" behandeling van de tuber
culoselijders. Zoo beveelt zij aan: sanato
ria voor beginnen ie t.h.c.-tuberculosezalen
in ziekenhuizen voor tb.c-lijders in een
verder stadium, uitbreiding der sanatoria-
plaaisen voor beide categorieën van zie
ken, plaatsen voor kinderen in die instel
lingen. dagsanatoria, ligtenten, geregelde
jaarlijksche uitzending naar vacantie- en
herstellingsoorden, voor kinderen uit tu
berculeuze gez-nnen enz., buitenscholen
voor tuberculeuze en praetubercueuze kin
deren, invoering van een ziekenverzor-
gingswet, eenziekte wet, werkvrschaffing
voor niet-volle werkkrachten enz.
Intrekking.
De vacantic-toelage, die aan alle amb
tenaren bij de posterijen, telegrafie en te
lefonie wordt toegekend, wordt met in
gang van 1 Januari 1923 ingetrokken.
(Centr.)
Daar het in den Iaatsten tijd voorkomt,
dai uit Duitschland met handelsoogmertken
prentbriefkaarten van zedenkwetsenden
aard worden ontvangen, heeft de directeur-
generaal der posterijen en telegrafie op
grond van het bepaalde bij art. 18 van het
bepaalde bij art. 18 van het hoofdpostver
drag van Madrid, aan de directeuren opge
dragen, dergelijke zendingen ter vernieti
ging toe te zenden aan het hoofdbestuur
der posterijen cn telegrafie te 's-Graveu-
hage.
Eenigen tijd geleden werd vermeld dat
de regeering voornemens was den arbeids
tijd van de Rijxswendicden te verlengen
tot 48 uur per week.
Thans verneemt de ,,Rsb.," dat de minis
ter van Arbeid aan de Commissie-De Wilde
opdracht heeft gegeven het arbeidsregle
ment vau het Rijkspersoneel in overeen
stemming te brengen met de gewijzigde Ar
beidswet, zoodat ook voor het Rijksperso
neel de 8K-urige arbeidsdag wordt inge
voerd met vrijen Zaterdagmiddag.
Zooals bekend is, wordt een bedrag van
15 pet. afgetrokken van de bezoldigingen
van de ambtenaren, die in rijksgebouwen
wonen, en van 10 pet. van de wedden der
genen, die belast zijn met de zorg voor en
de bewaking van in die gebouwengevestig-
de rijkskantoren. De regeering schijnt van
oordeel, dat deze bedragen in vele gevallen
te laag zijn, en heeft daarom een her schat
ting gelast van alle zoodanige kantoorge
bouwen en woningen. Hbld.
De thans ontvangen Indische bladen
brengen bijzonderheden over het
vliegongeval bij Antjol, waarbij drie
menschen het leven lieten.
Aan het „Bataviaasch Nieuwsblad"
ontleenen wij de volgende bijzonder
heden.
Zaterdagmorgen om 7 uur hebben
ze zich met zijn vieren ingescheept
aan boord van de zware L.V.G., een
machine van zwaarder type, dan
waarin luitenant Rase zoo vaak boven
Weltevreden heeft gevlogen.
De stemming zat er in, er werd
gepraat en gelachen, verschillende
city-bags, proviand en dranken wer
den ingeladen en toen snorde het toe
stel voort in Noordelijke richting, om
zich vervolgens langzaam van den
grond op te heffen en op een hoogte
van 50 5 60 M. gekomen, naar links
cm te zwenken. Toen gebeurde het
onverwachte, het vreeselijke. Het toe
stel scheen in de bocht te weinig
vaart te hebben, sloeg op den linker
vleugel om en stortte met den kop
omlaag naar beneden, tot ontzetting
van de achterblijvenden, die voor de
hangars het vliegtuig naoogden.
Kees Borst en de vlieger Hussni
bleken vreeselijk gewond; zij zijn en
kele uren na aankomst in het Tjikini-
gesticht gestorven, zonder bij kennis
te zijn geweest.
Collega Gerritsen, die voor het eerst
vloqg, heeft op ,de plaats van de
ramp den Iaatsten adem uitgeblazen;
de heer van Huut, die uit het toe
stel werd geslingerd, liep geen ver
wondingen op.
Wij hebben vanmorgen de overblijf
selen van de machine in oogenschouw
genomen. De LiV.G. is in een gras
veld, 15 2 K.M. ten N. van Antjol,
te land gekomen. De linkervleugel is
totaal vernield, evenals de zitplaats
van den bestuurder en de cabine voor
de passagiers.
Vrijwel onbeschadigd bleven de
rechtervleugel en de staart van het
toestel, terwijl de zware 230 paards
motor diep in den weeken grond is
gedrongen. Naast het wrak lagen een
bundel reclamebiljetten voor de
„Zweep", een champagneflesch die
heel was gebleven en, geregen aan 'n
snoer, een viertal poppetjes van bi-
Karren vorm: de mascottes van den
Turkschen vlieger
Een verslaggever van Aneta, die de
ramp met eigen oogen aanschouwde,
geeft daarvan de volgende beschrij
ving:
Vanmorgen vroeg had zich een klein
gezelschap verzameld op het vlieg
terrein aan den Antjolschen weg, dat
aan de Nilo toebehoort en waar, be
halve enkele burgervliegmachines, een
tweetal legermachines in de gastvrije
hangars een onderdak hadden ge
vonden.
Om half zeven kwam de vlieger
Hussni, een Turksche oorlogsvlieger,
die het toestel via Scmarang naar
Batavia zou geleiden, met de kop
stukken van de Nilo op 't veld aan.
Even werd het gezelschap gefoto
grafeerd, terwijl de propeller reeds
lustig rondwentelde. De passagiers
namen achiar Hussni plaats. Wü
wuifden onze collegia's Voor liet laatst
nog een vaarwel toe. Nog eens een
groet en voort suisde de roode L.V.G.
in de richting van de door het mor
genrood gekleurde wolken.
Hét was een laatste groet.
In de tweede bocht draaide het
vliegtuig op één der vleugels, draai
de met den kop naar omlaag en
stortte.
Zooals later bleek had de machine
in de bocht te weinig snelheid waar
door het toestel op den vleugel links
kantelde.
Het schouwspel was ijzingwekkend.
De machine geheel vernield, Hussni
buiten bewustzijn, Kees Borst kreu
nend van onduldbare pijnen en col
lega Gerritsen..was niet meer.
Vanuit het vliegveld werden onmid-
delijk telefonisch verschillende docto
ren gewaarschuwd en geen half uur
later verscheen dr. Jennissen reeds
ter plaatse, even later gevolgd door
dr. Siebert.
Al dadelijk bleek dat de heer van
Huut van Aneta er het beste van af
was gekomen. Van den schrik half
verlamd kwam hij weldra bij, nadat
hij met het inderhaast gehaalde ijs
was ingewreven.
Van Huut was de eenige, die niet
min of meer aan de zitplaats met
riemen was vastgebonden en daar
aan heeft hij waarschijnlijk zijn le
ven te danken gehad, want, toen het
toestel op zijn kop omlaag schoot,
moet hij tijdens den val er uit zijn
gevallen. Daarbij wam hij in de
dikkie alang-alang terecht.
G<erritsen, Kees Borst en Hussni
wierden met een militairen zieken-auto
naar het ziekenhuis Tjikini vervoerd,
waar Borst een uur later overleed.
Hussni volgde hem een paar uur la
ter.
Als een loop end vuurtje verspreid
de de treurmare zich door Weltevre
den. -
De vice-admiraal commandant der
zeemacht heeft de attentie gehad om
den eenig aanwezigen vertegenwoor
diger van de Pers in den Volksraad
zijn deelneming te betuigen met het
tragisch ongeluk, dat twee journalis
ten het leven heeft gekost.
Het toestel, oorspronkelijk het
eigendom van de Nilo te Batavia,
was juist enkele dagen geleden ver
kocht aan den heer Coster van Soe-
rabaja, die zijn vlieger Hussni naar
Weltevreden zond om het toestel naar
Scxerabaja over te brengen. En van
deze gelegenheid hebben de journa
listen van Batavia dankbaar gebruik
egemaakt om dien tocht mede te ma
ken.
Hussni, die een hersenschudding
bekwam, is gestorven aan inwendige
verbloeding, doordat zijn lever ge
scheurd was en de patiënt in ijl
koortsen niet stil kon blijven liggen.
Naar do „Rott." verneemt, ligt hot
in do bedoeling om te Ermelo eon klein
„museum" te stichten, waar voorwerpen
zullen worden tentoongesteld, dio in den
omtrek zijn opgegraven. Het is name
lijk gebleken, dat op de heide rondom
Ermelo nog vele oude begraafplaatsen
der Germanen worden aangetroffen. Op
particulier initiatief werden reeds vele
opgravingen gedaan, die verrassende re
sultaten opleverden. Vele voorwerpen uit
het steenen tijdperk der Germanen wer
den gevonden en zijn voor het publiek
al ter bezichtiging gesteld.
In den nacht van Maandag op Dins
dag is te Nunspeet ingebroken in het
kantoor der melkfabriek, dir. de heer
Schaap. De inbrekers, 2 Botterdammors,
werden door de nachtwacht® betrapt. De
een wist te ontvluchten, doch werd later
te Wezep hij Hattum aangehsuden. Bei
den waren Dinsdagmiddag 'hog in ver
zekerde bewaring te Nunspeet.
In aansluiting op het bericht van gis
teren, deelt de „Ned." mede, dat uit
het politieonderzoek is gebleken, dat het
verhaal door den bediende van de firma
Linders te Dordrecht opgedischt is, als
zou hij door een hem onbekend persoon
zijn bewogen tot aangifte van een bedrag
van plm. f 1400, dat hij naar de Hanze-
bank moest brengen, gefingeerd is.
Na eenige vragen viel de jongeman
door de mand en bekende de verduis
tering zelf gepleegd te hebben. Het ver
haal, dat hij aan do firma Linders per
brief had gedaan, was totaal verzonnen.
Het geld had hij aan de Zeehaven ver
stopt. Daar is het door de politie Maan
dag gevonden.
De jonge man bevindt zich thans in
voorloopige hechtenis, en zal ter beschik
king van de justitie gesteld worden.
In don nacht van Maandag op Dins
dag werd de brandweer gealameerd voor
een brand, die woedde Jansveld no. 19
te Utrecht, waarin gevestigd is bet si-
garenpakhuis en tabaksdrogerij van de
firma W- van Asperen. Toen de
brandweer met een der automobielspui
ten ter plaatse arriveerde, stond de ge
heels benedenverdieping van het huis in
vlammen, die echter binnen de muren
bleven.
De schade is zeer aanzienlijk. Het
grootste gedeelte van de voorraden, die
voor verzending gereed stonden, is on
bruikbaar geworden. Wat niet verbrand
is, is zoodanig door het water bedorven,
dat do tabak en de sigaretten voor de
consumptie onbruikbaar zijn geworden.
Ook de inventaris bekwam belangrijke
water- en brandschade. De voorraden wa
ren verzekerd op beurspolis, terwijl ook
het huis verzekerd wan.
De Belgische bezetting toont de laatste
dagen vooral een bijzondere activiteit in
•het opsporen en aanhouden van Hol
landers, die geen passen hebben. Het
aantal Hollanders dat de laatste darren
in Aken, Kohlscheid, Bichterioh, Her-
zogenrath is aangehouden, is legio. De
.boeten varieeren van 1.0001300 mark
ön bovendien nog 50 cent of 1 gulden
^Hollandsch geld. 't Standpunt der Bel
gen isboter bij de visch. Wie biet
-dirëct betaalt, wordt mee ""ar de wacht
tr 0 -
genomen. Familieleden Borgen veelal, dat
de boete betaald wordt, anders 4 dagen
brommen.
Dezer dagen liep, aldus 'ozon we in
de „Post van Holland", de bekende prof.
dr. M. J. v. d. Meer, hoogleeraar in
het Nederlandsch te Frankfort a. M.,
even op in het bureau van de Neder-
landsche Kamer van Koophandel in
Frankfort. Daar zat een secretaris te
zweeten op een volkomen onleesbaar
document. Ach, professor, riep de arme,
kunt u misschien even helpen? Hier
heb ik een zoo onleesbaar gekrabbel,
dat ik er heusch niet uit zien kan,
wat dat zwijn eigenlijk wil.
Laat 's kijken, zei de behulpzame pro
fessor en zette z'n bril op. Ja, ik kan
u helpen, Dat zwijn ben ik zelf.
Een inspecteur van politie heeft Dins
dagavond, omstreeks 11 uur met eenige
rechercheurs een inval gedaan in een
melksalon op de Nieuwe Haven te Bot
terdam, op het vermoeden, dat daar door
den eigenaar gelegenheid tot het beoefe
nen van hazardspel werd gegeven. Toen
de politiemannen binnenkwamen, dacht
de waard aanvankelijk met nieuwe be
zoekers te doen te hebben. Hierdoor kon
een aantal personen op heeterdaad be
trapt worden. Ondanks het waarschu
wingssignaal van den eigenaar een
electrische bel van het buffet naar een
achter den salon gelegen kamer vond
men daar acht mannen bijeen, rond een
tafel. Men was bezig met het z.g.n.
passiespel een beker met dobbelsteenen
en fiches). Een en ander, evenals eem
klein bedrag aan geld, werd in beslagj
genomen. De spelers en de waard bracht
men naar het politiebureau over, waar
tegen allen proces-verbaal is opgemaakt.
Uit Groningen wordt aan de „Tel."
gemeld:
Zondagmiddag 6 uur, zou een gezel
schap, gezeten in een wagen, bespan
nen met één paard, den spoorwegover
gang aan den Paterswolderschen weg
passeeren.
Op dit drukke kruispunt snijden el
kaar de spoorbaan Groningen-Leeuwar-
den, Delfzijl en Boodescbool eenerzij ds
en de tramweg Groningen-Paterswolde
Eelde anderzijds. Vooral des Zondags is
het hier zeer druk van wandelaars, fiet
sers en auto's. Bij het passeeren van
den hierboven genoemden wagen stond de
slagboom aan den kant der stad geheel
op, terwijl de andere half was neerge
laten. Wat deze manoeuvre te beteeke
nen had, is een raadsel.
Toen de wagen, welke zich in de
richting Groningen-Paterswolde beweeg,
zich onder den Iaatsten slagboom be
vond, viel deze naar beneden, en kwam'
juist tusschen de 7 personen in, die den
wagen vulden. Tot overmaat van ramp
reed de wagen door, waardoor een ge
deelte van het gezelschap, onder wie 2
kinderen, er als het ware afgeschoven
werden.
De vrouw van H. M., landbouwer te
Eelde, bekwam dientengevolge een ern
stige wonde aan het achterhoofd en een
sleutelbeenbreuk.
De gewonde dame werd door dr. Hui-
zinga verbonden en vervolgens per auto
naar haar woning vervoerd.
Voor de vacantiekamer der Amsterdam-
sche Rechtbank had zich te verantwoor
den de gewezen penningmeester van de
Nederlandsche Schijven-Schuurdersvereeni-
ging alhier.
Aan dezen beklaagde was ten laste ge
legd, dat hij in Maart 1922 ten eerste zich
wederrechtelijk heeft toegeëigend 10 obli
gaties, elk groot 100, Ned. Staatsleening
1916, toebehoorende aan de Ned. Schijven-
Schnurdersvereeniging, welke hij als pen
ning meester onder zich had. Deze stuk
ken bevonden zich in een safe bij de Ont
vang en Betaalkas, waarvan de sleutel was
in handen van beklaagde;
Voorts, dat hij op of omstreeks 21 Ja
nuari 1921 valschelijk heeft opgemaakt
een kwitantie, luidende: Ontvangen van de
Rente Cassa zeshonderd gulden wegens te
rug ontvangen deposito. Dit stuk was ge-
teekend: Ver. Schijvenschuurders, daarna
volgde de handteekening van beklaagde en
valschelijk heeft deze daaronder gezet de
handteekening S. Hekster, zulks met het
oogmerk, dit valschelijk opgemaakt ge
schrift als echt te gebruiken, terwijl uit
dat gebruik eenig nadeel kan ontstaan;
Ten derde dat hij op of omstreeks 26
Januari 1921 opzettelijk gebruik heeft ge
maakt van het hierboven vermeld valsche
lijk geschrift als ware het echt en onver-
valscht, door het bij de Rente Cassa aan
te bieden, teneinde daarop 600 in ont
vangst te nemen.
De president mr. Van Geer, wees bekl.
op de ernstige feiten, die beklaagde nog
meer ten laste kunnen worden gelegd.
Bekl. erkende dat er in de kas van het
fonds, genaamd „de Dageraad" geld te
kort was. De bestuursvergadering toch had
besloten uit het kasgeld te koopen 5 stuk
ken van de Ned. Staatsleening 1916 5
1000. Er was niet zooveel geld en er
werden toen gekocht 10 obligaties van
100.
Verder erkende bekl. dat hij, om in de
safe te kunnen komen in een daarvoor op
gemaakt stuk het woordje „en" veranderd
heeft in „of". Er was toch in het bestuur
bepaald, dat bekl. niet alleen in de safe
mocht komen, maar uitsluitend in gezel
schap van den tweeden penningmeester
Hekster.
Op een vraag van den president, waar
voor hij toch al dat geld noodig had, zcide
bekl. dat hij in de oorlogsjaren veel geld
heeft verloren met een zeephandel, tot
welke speculatie hij zich heeft laten ver
leiden. Hij heeft zich toen aan het geld van
de vereeniging vergrepen. Beklaagde zeide
alles te willen doen om het geld terug te
geven als hij weer vrij is.
Verder verklaarde bekl. dat hij aan zijn
zoon f 400 moest betalen. Daarvoor heeft
hij de 10 obligaties uit de safe gehaald en
die laten beleenen bij de Disconto- en Ef-
fectenbank. Er werd daarop betaald 650.
Later is die beleeningsacle verkocht voor
2i50.
De kas „De Dageraad" had aan het eind
van 1920 op de Rente Cassa een bedrag
van 1000, terwijl er volgens de boeken
9,700 moest zijn. Deze 100 zijn toen
door bekl. opgenomen, omdat hij dat geld
noodig had voor de werkloozenuitkeering.
Hij moest toen het eene gat met het an
dere stoppen.
Tenslott bekende beklaagde dat hij oim
het geld in handen te krijgen van de Rente
Cassa de handteekening van den tweeden
penningmeester heeft gebruikt.
De voorzitter van de vereeniging, de
heer J. Pinto, als getuiae gehoord, .ver
klaarde o.m., "da! er steeds een machtiging
moet zijn om te beschikken over geld van
de vereeniging. Het bestuur had aan be
klaagde opdracht gegeven vijf obligaties te
koopen van 1000. Dat geld was niet in
de safe. Bij opening waren daar slechts
enkele waardelooze papieren in.
Verder verklaarde deze getuige dat er
elke drie maanden een verificatie-vergade
ring werd gehouden en elk jaar werd door
bekl. een gedrukt verslag uitgebracht. Bekl.
had het vertrouwen van iedereen. Zijn boe
ken waren steeds keurig in orde. Alles
was stipt verantwoord. Niemand had een
oogenblik gedacht, dat bekl. die een vriend
was, het geld ten eigen bate aanwendde.
Mr. Massink vroeg aan getuige wat het
totaal tekort is. Op eenige honderden gul
dens kon get. het niet zeggen, maar hij
meende dat pl. m. 30,000 zal zijn.
Bekl. kon niet met zekerheid zeggen of
dit wel of niet zoo is.
Naar aanleiding van een vraag van dea,
president verklaarde getuige nog dat bekl,
niet te hoog leefde voor zijn stand en al
tijd rijk zijn brood heeft gehad. Niemand
heeft zich ooit kunnen voorstellen, dat hij
zich vergrijpen zou. De voorzitter meende
dat de controle van beklaagde wel wal
slap was.
Nadat nog enkele getuigen zijn gehoord»
waardoor kwam vast te staan dat bekl. del
handteekening van den heer Hekster heeft
nagemaakt, was het woord aan den offii
cier van justitie, mr. Massink.
Deze zegt dat bekl. de stukken der ver
eeniging niet onder zijn berusting had,;
maar door valschheid in geschrifte er ge
bruik van heeft kunnen maken. De re
denen warom hij zich die gelden heeft
toegeëigend zoekt het O. M. in de leefwijze
van bekl. Deze was niet zooals het hoofd
van een gezin past.
Hij heeft geleefd boven zijn inkomen-
Bekl. heeft een groot bedrag ongemaakt-
Wettelijk en overtuigend achtte het O. M-
bewezen, dat bekl. zich heeft schuldig ge
maakt aan diefstal en valschheid in Ge
schrifte en eischt tenslotte twee jaar ge
vangenisstraf.
De verdediger, mr. dr. Cahnter pleitte!
clementie en vroeg aftrek van de preven
tieve hechtenis.
Uitspraak over 14 dagen
Naar het „Vad." verneemt, zal Lenaertj
Wagner, die wegens verduistering en be-
driegieJijke bankbreuk Dinsdag tot 3 jaaij
gevangenisstraf is veroordeeld in dit von
nis berusten.
Men schrijft aan het Haagsche Aneta-
kantoor:
De K. L. M. heeft eenigen tijd geleden,
twee verkeersvliegtuigen bij de Fokkerfa
briek besteld, die dezer dagen zijn afgele
verd en in hun proefvluchten bewezen heb
ben te voldoen aan de hun gestelde ei-
schen, wat betreft laadvermogen, snelheid
aanloop bij vertrek en uitloop bij landing.
Het zijn de bekende Fokker-eendekkers,
zooals de K. L. M. er reeds 10 in de vaart
heeft, doch dit is een geheel nieuw type,
waarmede prachtige resultaten zijn be
reikt.
De vliegtuigen hebben een nuttigen last
van 1250 K.G. en kunnen 6 uur achtereen
met 6 passagiers en bagage en 200 K.G,
goederen aan boord vliegen. Voor de goe
deren is een afzonderlijk ruim aange
bracht. De kajuit is van de bekende gerie
felijkheid, groote leeren leunstoelen en
sofa's welke bij de K. L. M. zoo zeer ge
roemd wordt.
De Rolls Royce Eagle-motor trekt het
vliegtuig door het luchtruim met een ge
middelde snelheid van 160 K.M. per uur.
Eenigen tijd geleden zijn tien dezer toe
stellen geleverd aan de Duitsch-Russischel
Luchtreederij en hun prestaties waren op
zienbarend; AmsterdamBerlijn werd ge
vlogen in 12 ki uur; een toestel legde den!
afstand MoskouBerlijn (1800 K.M.) in 1»
uur af.
De K. L. M. zal deze beide nieuwe vlieg
tuigen op haar Londensche lijn brengen,
Door hun grootere snelheid zullen zij de
reis in korter tijd kunnen volbrengen en
op één dag twee vluchten kunnen uitvoe
ren. Dit was tot nu toe onmogelijk, elk!
toestel vloog per dag éénmaal den afstand
en de nieuwe vliegtuigen vervangen dui
practisch twee der oude.
Het onderhoud dezer toestellen is ook
veel eenvoudiger. Bij de vroegere kon men
den vleugel reeds in een kwartier tijds
verwisselen, bij- deze kan men ook de ge-,
heele neus van het toestel met motor-
schroef en al, er in enkele oogenblikken
afnemen en door een anderen neus vervan
gen. De besparing aan tijd en werkloon is
daardoor zeer groot. Zoo gaat de vlieg
techniek met groote stappen vooruit en
worden steeds betere resultaten, ook eco
nomisch, bereikt.
AMSTERDAM, 9 Aug. Noteering vat
het Nieuwe Veilinggeb. expl. de Jong en
Koene. Beure Giffar 1518, Poirei
Madame 2832, Madame Tryfe 20
24, Goudsballen 11—14, Precose del
Trevon 2024, Seigneur d'Esperen 20
24, Clapp's favorite 3244, Zwans-
halzen 1114, Tulpappelen 1215-
dubb. Dirkjesperen 16—20, Dirkjesperen
1218, N.-H. Suikerperen 14—16-
Haantjesperen 12-14, Kruideniersperen
2230, Oomskinderen 2230, Yel
low Transparant extra 2640, id. id,
I 1522, zure Kruilingen 1012, Mr,
Gladstone 1518, Codlin Keswick 12
15, Bessen 4860, blauwe PruimeD
4654, roodc Pruimen 6672, Reine
Claude 68—80, alles per 100 K.G.; Mo
rellen 0.440.60, Frambozen 11.40
per K.G.; Perziken I 0.160.24, id. II
0.050.12, Meloenen 0.400.75 per
stuk; Komkommers 11.40, Bloemkool
I 6.10—8.90, id. II 2.40—4.10 per 100
stuks; aardappelen 2.405.20, Drielingen
23.10, Tomaten 9.5014, Spercie-
boonen dubbel 7.60—9.90, id. enkoio
1823, Snijboonen 1420 per 100
K.G.; Augurken fijn 0.300.38, id. bas
terd 0,18—0,26 per K.G
AMISTERDAM, 9 Aug. Aardappelen. (Be
richt van Jac. Knoop.) Zeeuwsche bontg
3,754, id. Eigenheimers 2,502,60;
id. blauwe Eigenheimers 2.503,50j
Friesche Borgers 2,202,40; Noord-Hol-
landsche blauwe f 33,25; id. bonte 4;'
id. muizen 2.102,80; IJpolder blauwe
Eigenheimers 3,253,50; Hillegommer
Zandaardappelen 4,805; Schoolmees
ters, 3,50—4,20; Westlandsche ronde 4
4,90; id. muizen 44,90; alles per ILL.
"WOERDEN, 9 Aug. Kaas. Termarkï
waren 381 partijen, le soort f 4245,
2e soort f 3841, rijksmerk f 394X
Handel matig.
AMSTERDAM, 9 Aug. Vee. Ter markt
waren heden aangevoerd: 253 vette kal
veren le kwal. f 1.60, 2e f 1.30, 3e
f 1 per K.G.61 nuchtere kalvoren f 13!
23 per stuk; 571 vette varkens le
kw. f 1.25, 2e f 1.22, spekvarkenjai f 1.18
per K.G.» whoop gewictjl j,
