de mmmm
KIPPENHOUDERS.
C. H. V. OCHTENDVOEDER
J. TER
WAL
a
Berko
Berko
Albert de Vries
Dag en Nacht geopent
INGEZONDEN.
VAN ALLES WAT.
AMSTERDAMSTRAAT, Hoek ZuidoolMraat. |Paiktal2l ItllïOOH 2203
KNIPT DIT UIT.
BIMMEKLAMDSOH NIEUWS,
Ontslag aan een chocoladefabriek.
Reddingswezen.
Nederlandsche tentoonstelling te
Kopenhagen.
Wetboek van strafvordering.
De Minister van Onderwijs.
UIT ONZE OOST.
Geen uitzending van werkkrachten
LUCHTVERKEER.
Vliegen zonder motor.
ORDE EN ARBEID.
De stalling in het Rijnsleepvaart-
beürijf.
KERK EN SCHOOL.
500-ipri" jubiié.
Spreekonderwijs op school.
GEMENGD NIEUWS.
In Nederland geïnterneerde
Belgen.
Een windhoos.
Een gevaarlijke diefstal.
Een schip gezonken.
De vuurbol.
Het nieuwe Ziekenhuis te Leiden.
Schade door een wervelwind.
RECHTSZAKEN.
Een duistere zaak.
Verstoring van raadsvergade
ringen.
Faillissëmenten In Nederland.
Voor dea Inhoud dezer rubriek stelt
Redactie zloh niet aansprakelijk.
De Katholieke Internationale en de
Wereldtaal.
MARKTMIEUWS.
te Utrecht
verleent CREDIET, op
korten termijn, onder zake
lijke of persoonlijke zeker
heid,
J. A. J. VALLENTG0ED
te Halfweg,
en
H. H. VAN ASCH te Haarlem
N. v. d. Laanstraat 6.
Wilt Gij volop Eieren, voedert Uw hoenders dan met
uit de beste grondstoffen door ons zelf bereid volgens
voorschrift van Piuimveekundigen.
Veel goedkooper dan andere Ochtendvoeders.
Verkrijgbaar in verzegelde zakjes van 5 Kg. af 1.40
en 2y2 Kg. a f 0 75.
Bij groote kwantums speciale prijzen.
Graanmaalderij „Volharding"
Houtmarkt 19 - Telefoon 1932.
Heden ontvangen een groote partij BERKO'S.
De nieuwste BERKO voor f 10.50. 2 stuks voor
f 20BULLI LAMP f 8.—. AEIe BERK0-0NDER-
DEELEN verkrijgbaar.
Verlaagde tarieven Automobielen 35 cent
per K.M. Zoowel open als gesloten wagen?
Vraagt prijs voor verre ritten. Aanbevelena
Bismarck, dat de
zich onderscheidden
heid inzake de taal en de zeden van
de volken, waaronder zij leven. Indien
Bismarck terugkwam, zou hij zijn oordeel
niet behoeven te wijzigen, meent hij.
Te Brussel is Alexander Delcom-
mnne overleden, een populaire figuur,
die eep romantisch leven achter zich
heeft en veel voor de ontwikkeling van
den Kongo heeft gedaan.
Del commune was Waal van oorsprong
doch trok reeds op jongen leeftijd met
zijn ouders naar Portugal. In 1873 ging
hij met eenige Portugeesche zeevaarders
in een zeilschip er op uit, om de west
kust van Afrika te verkennen. Het
schip werd bij een storm op St. He
lena geworpen, van waar De'commune
de monding van de Kongo-rivier wist
te bereiken. Zonder zich om de gevol
gen te bekommeren, plantte de avon
turier de Belgische vlag op het nieuw-
betreden gebied. In de kabinetten der
diplomaten was men niet weinig ver
baasd over deze daad, en Frankrijk
zond zelfs een torpedojager naar
Kongo.
Diplomatieke wrijvingen schrikten Del
commune evenwel niet af. Hij ondernam
op eigen gezag een reis door de bin
nenlanden, en ontdekte het Katanga-
meer en de Lomanibronnen.
Teruggekeerd in zijn geboorteland
schreef hij verschillende werken, o.a.
„twintig jaar leven in Afrika"
3et proces tegen het oud-Kamerlid
Tan België, De Beucke!ae-e, oud-strijder
van activisme beschuldigd, neemt, naar
men in de verslagen kan lezen, een
merkwaardige wending. Alle getuigen h
charge legde gunstige getuigenis en voor
den beklaagde af,, en tot dusver is nog
geen spoor van „landverraad" gevonden.
De anti-Vlaamsche bladen binden dan
ook langzamerhand in en spreken niet
meer van het verraad van De Beucke-
Iaere.
De Standaard" geeft een bloemlezing
van de opschriften dezer bladen, welke
aantoonen, dat men aldaar zijn oordeel
wijzigt.
In Fiers, een dorpje bij Roubaux,
wacht een weduwe al acht jaren op
het pensioen, die haar rechtens toekomt
door het sneuvelen van haar man in
den oorlog. Den 4en September 1914
kwam de man om het leven, en sedert
dien doet de weduwe pogingen het haar
toekomend pensioen te erlangen. De ko
lonel van het regiment, waarin haar
man diende, de prefect, het Kamerlid
van haar arrondissement, de procureur
der Republiek, de minister van oorlog,
allen hebben zij dossiers ter inzage
gehad, doch tot dusver zonder prr> ':sch
resultaat.
Het toppunt is dat de arme uw
duizend francs op de spaarbank heeft
staan, dio ze er niet afhalen kan, om
dat... haar man nog niet geteekend heeft.
De ratten knabbelen aan de zes
milliard Mark in de kelders der Natio
nale Bank te Brussel!
Aldus luidt een bericht in de bladen.
Nog enkele jaren en de ratten zullen
den geheelen stapel Marken, die voor
1.2-5 francs zijn overgenomen, verslonden
hebben. --
Do onderhandelingen tot het slui
ten van een verdrag tusschen de Ver-
eenigde Staten en Duitschland, waarbij
een commissie wordt ingesteld, die uit
spraak zal doen ten aanzien van de
uit den oorlog voortvloeiende uitspra
ken, zijn met succes ten einde gebracht.
De „Adriatic," een stoomschip van
de „White Star," maakt melding van
een ernstige ontploffing in een ruim
op 300 mijl afstand van Portland
(Maine).
Ex-keizerin Zita van Oostenrijk is
met, haar kinderen in Bilbao aangeko
men or.i zich van daar naar Lequeito te
begeven, waar zij do zomermaanden ver
der zal doorbrengen in een kasteel dat
een Sp.aansche adelijke familie te harer
beschikking heeft gesteld.
Fransche diplomaten f heeft de afmetingen 14.20
door hun onwetend- 1.65 M. bij een diepgan
Op een enkele uitzondering na, hebben
de arbeiders der Cacoa-fabriek „Java"
te Oosthuizen (N.-H.) allen ontslag ge
kregen.
De secretaris der N. Z. Holl. Redding-
maatschappij, Amslel h 12 te Arasterdam,
deelt mede, dat do ;n ,tji'reddingboot „0.
A. den Tex" op den 14den Augustus
e.k. zal worden gestationneerd te Har-
lingen. Deze boot is in 1916 gebouwd
door de firma W. F. 8toel on Zn. te
Alkmaar. Het is eene boot van gegalva
niseerd staal. De afmetingen zijn 11.85
maal 3 maal 1.40 M. bij een diepgang
van 0.8 M. Zij is door onderverdoeling
in een 15-tal waterdichte afdeetingen
practisch onzinkbaar gemaakt. De motor
is een 3 cylinder 24 P.K. Brons-motor.
De schroef beweent in een tunnel. Het
vaor'uig wa3 tot dusverre ge?tationneerl
te Rottum. Door de stationneering te
Harlingcn wordt 'n verbetering gebracht
in den toestand van 't Reddingswezen ter
Westkust van Friesland met de duizen
den schepen die daarlangs varen. Tot
«hipper is aangesteld de heer J. de
long te Harlingen.
To Rottum wordt de „0. A. den Tex"
(ervangen door de motor-reddingboot
„Hilda," thans nog in aanbouw te Delft-
üjl op de werf „Farmsum" ,v.h. Gebr.
Siestern. Deze boot eveneens van staal
maal 3.90 maal
bij een diepgang van 0.9 M.
De motor is een 3 cylinder 48 P.K.
Brons-motor. De boot is -loor onderver
deeling in een groot aantal waterdichte
afdeelingen practisch onzinkbaar ge
maakt. De proeftochten met deze boot
zullen begin September aanvangen. De
schipper is de bekende schipper die
voorheen de „O.A. den Tex" comman
deerde. de heer M. Toxopeus.
De Nederlandsche Tentoonstelling te
Kopenhagen werd in de maand Juli door
meer dan 200.000 betalende personen be
zocht. De belangstelling voor deze ten
toonstelling blijft onverminderd. Zondag
6 Augustus bedroeg het aantal betalende
bezoekers 13.227.
Naar wij vernemen is binnenkort het
Kon. Besluit te verwachten, waarbij be
paald wordt, dat het nieuwe wetboek
van Strafvordering met 1 September a.s.
in werking zal treden.
(„Vad.")
Volgens de Res.-Bode is er van af
treden van dr. Visser als Minister van
Onderwijs geen sprake, zoodat het be
richt over een a.s. benoeming ajs zoo
danig van dr. Möller eiken grond mist.
Uit Weltevreden wordt d.d. 10 Augus
tus geseind:
De Indische regeering gaf den mi
nister van Koloniën in overweging aan
de directies van employés uitzendende
maatschappijen te verzoeken, voorloopig
uitzending zooveel mogelijk te stakèn in
het belang van de bestrijding der werk
loosheid en hun vertegenwoordigers op
te dragen, te trachten het benoodigd
personeel in Inrlië te engageeren. De re
geering verzocht voorts in de groote dag
bladen in Holland waarschuwingen te
plaatsen, dat momenteel Tndië overcom
pleet heeft aan werkkrachten op ver
schillend gebied, weshalve het raadzaam
is, te voren zich te overtuigen, of een
werkkring disponibel is.
Te Clermont-Ferrand (Frankrijk) wor
den wedstrijden gehouden voor vlieg
tuigen zonder motor. Er werden ver
schillende gunstige resultaten verkregen.
Tot nu toe heeft Bossoutrot het record
voor langsten duur met 1 min. 27 sec.
De Zwitser Chardom deed 7 vluchten
en we! van 38 sec., 56 4-5 sec., 1 min.
10 sec., 58 sec., 1 min. 14 sec., 51 sec.
en 51 sec.
Bossoutrot vloog 1 min. 23 sec. en
1 min. 27 sec. met zwenkingen.
Omtrent deze staking die, zooals
we bereids meldden, niet is opgehe
ven, wordt nog het volgende meege
deeld:
Nadat Van de werkgevers in het
Rijnsleepvaartbedrijf een schrijven
was ontvangen, waarin dezen toezeg
ging deden de loonen, zooals deze
waren voor de staking te blijven be
talen en dat zij bereid waren voor
een contract te sluiten met den Centr.
Bond van Transportarbeiders, had op
verzoek van laatstgenoemde organi
satie een bespreking plaats met de
commissie tot regeling van de loon
en arbeidsvoorwaarden in het Rijn-
scheep- en Sleepvaartbedrijf en de
vaart 'op België. De voorstellen van
de rceders werden aanvaard onder
voorbehoiid, dat de leden, die bij de
staking betrokken waren, daarover
nog zouden beslissen. Donderdagmid
dag zijn te Rotterdam, Dordrecht en
Ruhrort zeer druk bezochte vergade
ringen gehouden, waarinde voorstel
len besproken werden. De uitslag van
de daaroveg gehouden stemming was,
dat ruim 200 voor de aanvaarding
der voorstellen en ongeveer 500 te
genstemden. De staking zal dus on
veranderd worden voortgezet.
Deze uitslag zou hedenmorgen aan
de werkgevers worden medegedeeld,
die geëischt hadden, dat heden vóór
12 uur de staking zou opgeheven
worden. Nu de Duitsche reeders ook
de eischen van den Duitschen Trans
portarbeidersbond hebben verworpen
en dus daar ook vermoedelijk tot een
actie zal overgegaan worden, hebben
de vakorganisaties daar gevraagd,
hoe de Hollandsche vakgenooten te
genover deze actie zullen staan. De
hoofdbestuurder van den Centralen
Bond van Transportarbeiders, Van
Krieken, is Donderdagmiddag naar
Duitschland vertrokken.
van spreekonderwijs èp de scholen. Hij
zegt dat het voor de spraakgebrekkigen
heel dikwijls een onmogelijkheid is zich in
de maatschappij die plaats te veroveren,
welke zij het liefst zouden innemen en
waartoe zij door hun overige eigenschap
pen geroepen schijnen, waardoor de sa
menleving krachten ziet verloren gaan, die
zij niet kan missen. In het belang van
beide moet de regeering hier ingrijpen,
aldus de schr. Tot heden deed zij nog
niets voor deze misdeelden; men laat de
1500020000 spraakgebrekkigen maar
aan hun lot over. En toch zou het zoo
vanzelfsprekend zijn, dat zij er wel iets
voor deed. Men heeft wel maatregelen ge
troffen ten behoeve van doofstommen,
blinden, zwakzinnigen, ofschoon dezen
nooit volwaardige leden van de maatschap
pij kunnen worden en men alleen hun lot
kan verzachten. Spraakgebrekkigen kun
nen bij doelmatige behandeling, althans
voor het overgroote deel, tot normale men-
schen worden opgevoed, die in staat zijn
precies hetzelfde te presteeren als ieder
ander. Het geld voor hen uitgegeven zou
dus wel besteed zijn.
De heer Reinink zegt het voorts onbe
grijpelijk te achten dat de minister bij het
vaststellen van programma's der lagere
scholen en die der kweekscholen, het vak
spreekonderwijs niet heeft geplaatst. Zon
der de onderwijshosrooling zwaar te be
lasten, had de minister van O. K. en W.,
enkel door het verplichtend stellen van hel
spreekonderwijs op de 1. s. een groot deel
van de spraakgebrekkigheid inet al de ern
stige gevolgen daaraan verbonden, kunnen
voorkomen. Waarschijnlijk 50 pCt. der ge
vallen.
Woensdag 23 Augustus a.s. zullen de
Eerw. Zusters Augustinessen van het
klooster „Domnielrode." te St. Oedenrode
(N.-B.), die meer <®m eene eeuw aldaar
gevestigd zijn, op plechtige wijze het 500-
jarig jubilé vieren der stichting harer
orde.
15.00020,000 spraakgebrekkigen.
In het „Tijdschrift voor Buitengewoon
Onderwijs" wijst de heer Jt. Reinink,
spraakleeraar te Groningen, op het nut
Een officieele Belgische statistiek ver
meldt, dat er geduende den oorlog in
Nederland 407 Belgische officieren en
33,064 soldaten waren geïnterneerd, waar
van 11 officieren en 457 soldaten zijn over
leden.
Op den Bussumer grindweg nabij de
grens der gemeente Bussum is een wind
hoos waargenomeh. Werklieden, die da'ar
Ier plaatse aan den arbeid tvaren, gingen
plat op den grond liggen toen zij zagen
dat in hun nabijheid een boom ontwor
teld en een groote verhuiswagen omver
gegooid werd. De verhuiswagen, welke
niet geladen was, werd door den sterken
wind nog gedeeltelijk uit eikander gerukt.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor.
Men schrijft uil Groesbeek aan de Geld.:
Voor de vernieling der loopgraven, in
dertijd door de Duitschers nabij de grens
aangelegd, worden picrine-patronen ge
bruikt. Een 8-tal dezer patronen werd ver
mist. Een zekere P., alhier, bij de vernie
ling werkzaam, werd verdacht zich het ge
vaarlijke goed te hebben toegeëigend en
inderdaad werden bij huiszoeking 4 patro
nen in zijn woning gevonden. De man
werd gearresteerd en naar Arnhem over
gebracht.
De schipper M. B. van St. Filipsland lag
met zijn schip „De Vijfjes" nabij de brug
te Spijkenisse voor anker. Dit geraakte
door onbekende oorzaak los en dreef met
de mast tegen de brug. De schok was zoo
hevig, dat het schip lek sloeg en zonk.
Door het schreeuwen van den brugwach
ter v. B. werden de opvarenden, de schip
per, zijn vrouw en kind van 7 jaar wak
ker. Half gekleed wisten zij van het schip
af te komen en werden bij den brugwach
ter thuis van droge kleeren voorzien. Het
schip, dat geladen was met steenkool en
bestemd voor Bergen op Zoom, is laag
verzekerd.
De Dinsdagavond te Doetinchem neerge
komen vuurbol blijkt bij onderzoek toch
nog meer schade te hebben aangericht dan
aanvankelijk werd vermoed.
Donderdagmorgen toch is gebleken, dat
de daken van twee aangrenzende wonin
gen zeer geleden hadden. Vele dakpannen
bleken vernield en weggeslingerd te zijn.
Een schoorsteen was geheel uit zijn ver
band gerukt.
Vanwege het metereologisch instituut te
De Bilt zijn te Doetinchem gegevens ver
zameld aangaande het verschijnsel.
Men schrijft uit Leitien aan „De Tijd":
Wanneer men tegenover het station dat
uitgestrekte gebouwen-complex ziet staan,
bestemd te eenigertijd het oude Acade
misch Ziekenhuis te vervangen, vraagt
men zich onwillekeurig af: is die reeks
groote gebouwen, minstens een dozijn, nu
noodig of niet?
Men zou haast zeggen van neen, want
al sinds geruimen tijd wordt er niet noe
menswaard aan gewerkt. In het machine
gebouw vlak bij het station ziet men een
paar mannetjes bezig en wellicht zijn er
ook hier en daar wat aan het timmeren,
zoo niet overal dan toch wel aan dat
laatste gebouw ginds, dat nog' lang niet
onder de kap is. De afstand belet juiste
waarneming, terwijl een wandeling over
het groote terrein natuurlijk niet mogelijk
is: Verboden toegang.
Vooral bij het regenweer, dat we den
laatslen tijd hebben, doet het zonderling
aan, die kostbare gehouwen daar zoo te
zien staan: ongeverfd en zonder ruiten.
Daar worden ze toch zeker niet beter van.
Indien er dan al geen geld mocht we
zen om dat ziekenhuis achter ekander af
te houwen dan zou het toch wel econo
misch zijn, om het althans glasdicht te
maken en in de grondverf te zetten, op
dat ons wispeltuirg klimaat èr minder
ongunstig op ijnwerke. Dit ware ook zui
nigheid!
Te Zaandam heeft Vrijdagmorgen on
geveer 10 uur een wervelwind groote
schade toegebracht aan den moestuin
van den warmoeziej, den heer W. Schip
per aan de Tuinstraat. Meer dan 50
ramen van broeikasten werden door den
windhoos opgenomen en op grooten af
stand neergeworpen. Sommige van de
ze ramen werden tot een hoogte van
den haan van den toren der Bullekerk
opgevoerd. Ook de kanteloepplanten
werden beschadigd, verscheidene geheel
ontworteld.
Den 16en Juli werd te Barneveld uit een
kastje cp het directiekantoor van de Coöp.
Stoomzuivelfabriek De Eendracht een be
drag ontvreemd van ruim 850, bestemd
voor uitbetaling aan de boeren. Hel kastje
was geopend door middel van een mes.
Den volgenden morgen werd de directeur,
de heer Mastenbroek, den diefstaf gewaar,
en werd als verdacht van dit misdrijf de
assistent-directeur gearresteerd. Deze had
weliswaar de sleutel vali het kastje in zijn
bezit en had ook het geld in het kastje
weggeborgen, maar daar hij den vorigen
avond na afloop van de fabrieksuren weer
op het terrein van de fabriek gezien was
en men bevond dat de moeten in het hout
heel wel afkomstig konden zijn van be-
kla^igdes mes, terwijl zijn huissleutel paste
op de fabrieksdeur, kreeg men achterdocht
tegen hem, en werd hij achter slot en gren
del gez^f.
Beklaagde bleef evenwel, naar het Utr.
Dbl. meldt, zijn schuld ontkennen, in welke
houding hij gistermorgen ter terechtzitting
te Utrecht volhardde.
Ofschoon hij aanvankelijk voor den rijks
veldwachter ontkend had des avonas op 't
fabrieksterrein te zijn geweest, bleek uit
het getuigenverhoor, dat hij des avonds
een kistje boter van de fabriek ha<j afge
haald. De directeur moest verklaren, dat hij
vroeger ook nooit iets van oneerlijkheid
bij beklaagde bemerkt had.
Van uit de gevangenis had hij een brief
aan zijn vrouw geschreven, waarin hij be
rouwvol bekende gedwaald te hebben en
dat dat deze geschiedenis hem een tot
hiertoe en niet verder toeriep.
Toen de president vroeg, wat beklaag
de met deze uitdrukkingen bedoelde, ant
woordde hij, dat ze louter en alleen sloe
gen op zijn geestelijk leven waarin hij niet
op 't goede pad was geweest.
De officier van justitie betoogde, dat
alleen beklaagde wist waar het geld lag,
en dat hij het mes gebruikt zou hebben
ofschoon hij het kastje met een sleutel
kon openen, om de buitenwereld te mis
leiden. Spreker eischte 1 jaar gevangenis
straf met aftrek.
De verdediger, mr. Hogenbrug, was
aanvangelijk overtuigd, dat beklaagde
en niemand anders het misdrijf kon
hebben gepleegd. Na langdurige gesprek
ken met beklaagde in de C9l is plei
ter echter tot de vaste overtuiging gl>-
komen, dat beklaagde onschuldig is.
Beklaagde had geen schulden, de laat
ste schuld had hij een maand tevoren
betaald. Onmiddellijk nadat beklaagde 't
fabrieksterrein verlaten had, heeft hij
een half uur staan praten met een juf-'
frouw in de buurt, die geen enkel toe
ken van zenuwachtigheid bespeurde. Ook
het mos bewijst niets, want in Barne
veld gebruikt hjjna iedereen zulke mos
sen, z.g. Joopgravenmessen die uit
Duitschland afkomstig zijn.
Pleiter vroeg met klem en aandrang
vrijspraak en beklaagde's onmiddellijke
invrijheidsstelling.
Nadat de rechtbank eenige oogenblik-
ken in raadkamer is geweest, deelde de
president mede, dat zij onmiddellijk von
nis velt, beklaagde vrijspreekt en zijn
onmiddellijke invrijheidsstelling gelast
In het laatst van het vorig jaar wer
den de raadsvergaderingen te Amster
dam zoo nu en dan verstoord. De daders
werden indertijd veroordeeld door de
rechtbank tot een dag hechtenis. Een
tweetal ging van dat vonnis in hooger
beroep. Het Amsterdamsche Hof beeft
heden arrest gewezen en het vonnis der
rechtbank bevestigd.
Volgens mededeeling van het Handels
informatiebureau van Van der Graaf
Co.'s Bureau voor den Handel zijn over
de afgeloopen week, eindigende 11 Aug.
in Nederland uilgesproken 49 faillissemen
ten tegen 61 faillissementen in dezelfde
week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 11 Aug. 1922
1743 faillissementen tegenover 1278 over
hetzefde tijdperk van het vorige jaar.
Hooggeachte Redactie,
Gaarne zag ik aan hiernavolgend schrij
ven eenige ruimte beschikbaar gesteld in
Uw geëerd Blad.
De plannen tot stichting eener „Katho
lieke Internationale" schijnen door het
dezer dagen geopend Internationaal
Werkcongres in Luxemburg een eenigszins
vasten vorm te zullen gaan aanne
men. Eene zeker alleszins heugelijke ge-
heurtenis!
't Spreekt vanzelf, dat reeds geduren
de de perioden van stichting dier Inter
nationale door velen de wenschelijkhcid
en noodzakelijkheid eener door haar te
aanvaarden officieele wereldtaal ten stel
ligste zal worden betoogd. Ook dat valt
toe te juichen.
Wordt dan verder aan eene Delegatie
van taalkundig-competente, onbevooroor
deelde en onpartijdige wetenschappelijken
uit alle landen der Aarde door de „K. I.",
namens alle voorstanders der wereldtaai-
idée, de taak opgedragen, op wetenschap
pelijke gronden te onderzoeken, welke taal
't zij eene natuurlijke, 't zij eene afge
leide, 't zij eene kunstmatige het best
aan de algemeen gestelde eischen voldoet;
wordt dan voorts ook den aanhangers van
alle oorspronkelijke richtingen der wereld
taal-wetenschap gelegenheid geschonken,
hunne denkbeelden betreffende eene we
reldtaal, voor deze Delegatie te komen toe
lichten en verdedigen, wordt dan ein
delijk overeenkomstig' de verkregen re
sultaten verder voortgebouwd, dan in
derdaad wordt de goede weg gevolgd en
staat het eindsucces a priori vast
Helaas!
Het is reeds zoo oed als zeker, dat
dank zij het waanzinnig drijven van en
kele invloedrijke hvper-fanatieke Espe-
ranto-adorators het Espo, zonder het ge
ringste scientificaal voor-onderzoek, blinde
lings door de „K. I." als officieele wereld
taal zal worden geaccepteerd, indien niet
bijtijds door alle geestverwanten tegen een
dergeliiken ontijdigen maatregel, tegen een
dergelijken droevigen, door niets te recht
vaardige^ wllekeur allerkrachtigst worde
opgetreden.
Inderdaad: het blindelings accepteeren
van eene bepaalde taal als officieele
't zij dan Espo of eenig ander systeem
zal eene ramp beteekenen voor de ont
wikkeling der „K. L"
Immers: de duizenden en nogmaals dui
zenden Katholieke wetenschappelijken, die
in Espo allerminst de internationale taai
der toekomst zien, of -die andere systema
als zoodanig begeeren, zullen geenszins
geneigd blijken, eene, door ernstige studie
bevochten, innige overtuiging op eenmaal
blijmoedig prijs te geven, alleenlijk, dewijl
een aantal. grootendeels taalkundig
absoluut inromoetente, Espo-glorificators
heeft goedgedacht. nopens het Esperanto
te deel arceren: „dit is de eenig rechtzin
nige Leer; al het overige het«zij ver
vloekt!"
En bet gevolg?
Verbittering en eindetooze tweedracht.
met als dreigend slot: tronstelooze misluk
king van een verheven ideaal!
Dat moet voorkomen worden.
Men begriioe mii wèl. Ik heb niets tegen
het Espo als systeem, d.w.z. ik ontken
geenszins de „Existenberechtigung" van
Zamenhof*s vinding, evenmin als ik het
bestaansrecht zou durven ontzeggen aan
elk ander op origineele orincipen berus
tend stolsel (bijv. „Tdo", „Interiineua",
..Occidental", „Reform-latin", etc.) Maar
dat bestaansrecht is voor alle bewuste
spstema voorloopig nog volmaakt gelijk,
en de „K. Ibehoort zich derhalve al-
lerstrikst te onthouden van eiken vorm
van bevoorrechting\ van een bepaald stel
sel, zelfs al hebben de hoogste kerkelijke
autorileiten hunne onvoorwaarlelüke sym
pathie aan dat stelsel gehecht. Men be
denke. dat zelfs de hoogste kerkelijke
waardigheid nog geenszins onfeilbaarheid
in zake het oplossen van philologische
strijdvragen waarborgt.
Men houde het hoofd koel. Men wijze
mij nu eens niet on de ..honderdduizen
den'" of zelfs ..miiiioenen" Esperantisten
fin werkelijkheid ten hoogste, over geheel
de wereld. 25.000, waarvan er nog maar
uiterst weinigen de taal waarlük voldoen
de beheerschen: het Ido staat er weinig
zwakker voor, evenals de gezamenlijke
Latijnsche groenen; het Volapük van on
zen onvergetelijken Schleijer had minstens
dubbel zoovele aanhangers). Men scherme
nu eens niet met namen van allerhande
autoriteiten of met walgeüike phrasen
over „frateco", „wereldvrede" e. d.
De geheele zaak gaat in beginsel over
eene louter-taalkundige kwestie, en heeft
met Katholicisme noch met dogmatiek
ook maar voor eene iota uit te staan.
Men dwale niet af. Men volge den na
tuurlijken weg, en drinee daar ook in de
zen bii de komende „K. I." op aan. Men
stelle het gpval zoo zuiver mogelük en
dat kan, mits men wetenschanpelük blijft,
en ziine persoonlijke gevoelens streng in
teugel houdt.
Mose dat, op het Luxemburger Congres
ook Mgr. Metzger fdie zich met ziine „I.
K.a." reeds al eens zoo leeliik heeft verpa-
lonpeerd) heseffen De wordende ,.K. I."
blijve vrii van moordende geestdrijverij,
or> welk geh'ed dan ook!
Het is miïne innieste begeerte, dat de,
voor het triomfeeren der wereldtaal-gedaeh
te zoo noodzakelijke, éénheid bereikt wor
de. Maar die éénheid worde slechts aan
vaard als de vnlriipe vrucht eener door
de onveranderlijke wetten der Logica
voorgeschrevene tactiek! Dan eerst ml de
verheven1 idee zeker alom luisterrijk ze
gepralen! Daarom roep iik alle geestver
wanten. w5t richting op taal-wetcnschappe-
lök gebied ook toegedaan, op, ter berei
king van het door ons allen zoo vurig
gekoesterd gémeensehanpelük ideaal, te
streven naar de totstandkoming der hier
boven reeds genoemde Internationale we-
tenschappelüke Delegatie van neutrale
competen. De tijd is er (thans riip voor!
Gaarne zal ik. met degenen, die zich voor
't hiervoor uitgesproken denkbeeld inte-
rpssppren. verdpr van gedachten wisselen.
U. Hoog.eearhfe Redactie, dankend voor
de verleende plaatsruimte.
Uw zeer dienstw.,
JAC. VAN DIEMEN,
Auteur van „Nove-Latina", „Reform-
latin", Leider der „Nieuw Latijn-
groep", in Nederland. Waarland, Ha
renkarspel N.-H.
Tijdelijk: Haarlem, Koolsleeg 3.
BIJ TAXATIE.
„Zeg eens kastelein," vroeg oniangi
iemand in zekere herberg, „hoe contro
leert gij hetgeen wordt gedronken? Di«
heeren daar drinken onophoudelijk, maar
niemanl betaalt en zoo ik ziie, hebt ge
niets opgeschreven."
Ja, ziet ge, mijnheer," antwoordde de
dikke waard, die ondanks zijn dikheid en
zijne enorme vadzigheid een scherpzinnig
man schen te zijn, „ik taxeer mijne klan
ten als zij naar huis gaan. Want ik heb
vele en goede klanten, die niet vervaard
zijn van twintig glazen b:er of een tiental
glaasjes Schiedammer."
En welken maatstaf nam nu deze kas
telein om de drinkebroers te taxeeren?
Als 's avonds of liever in den nacht d»
klanten naar huis willen, komt de brava
man, die nog al eens den vrome uiithan-
gen wil, door zijne dochter gewaarschuwd
naar het buffet en ziet met een kenners
oog zijne stamgasten aan. Dan neemt hij
het krijt in de dikke vingeren en schrijft
hij op de toonbank:
Gerritsen 12 potjes gersten en 5 klare
12 maal 6 is 72 en 5 maal 5 is 25, 25 en
72 maakt 97 cent En meneer Verweij-
den (na den klant van het hoofd tot de
voelen gemeten te hebben) 8 gersten en 8
klare en U meneer Jansen hebt gehad,
enz.
Hij vergist zich bij dat schatten niet ge
makkelijk. Soms moet hij er wel eens del
vraag bijvoegen:
Och, waarde heer, loop eens even vani
hier naar het biljart.
RECLAME.
Op een kerkhof te New-York bevind!
zich een grafsteen met het volgende in
schrift:
„Hier zal eenmaal rusten Charles Finst,
thans echter staat hij nog aan het hoofd
van zijn beroemd Hoedenmagazijn 6e Ave
nue No. 137.
Gast: Zeg, kastelein, tien minuten
geleden wa mijn jas er nog, en nu is zij
weg!
Kastelein: Waarom bent u dan nie|
opgestapt, toen zij er nog was?
ALKMAAR, 11 Aug. Kaas. Ter markt
waren 164 stapels, wegende 120.000 K.G.
Fabriekskaas kleine f 50, commissie f 50,
middelbare f boerenkaas kleine f 51,
commissie f 45, middelbare f Han
del matig.
AMSTERDAM, 11 Aug. (Ber. v. Jac.
Knoop). Aardappelen. Zeeuwsche bonten
f 4, id. Eigenheimers f 2.502.60 Frie-
sche blauwe borgers f 3, Noord-Holland-
sche blauwen f 3, id. bonten f 3.25,
id. muizen f 2.102.80, IJpolder Eigen
heimers f 2—2.25, id- blauwe Eigenhei
mers f 3, Schoolmeesters f 2.80, West-
landsche ronden f 4.80 5, Westlandsche
muizen f 4.805 per H.L.
LEEUWARDEN, 11 Aug Boter. Aan
voer 24/8 en 125/16 v. Fabrieks- f 1.65
218, noteering v. d. commissie f 2.20
pér K.G. Kaas. Sleutelkaas f 0.18—0.60,
Nagelkaas f 0.12—0.32, Goudsche f 0.66
—0.77, Edammer f 0.28—0.64. Aanvoer
45 837 K.G.
AMSTERDAM, 11 Augustus. (Noteering
v/h. Nieuwe Veilinggebouw expl. De Jong
Koene). Presoce de Trevon 181,
Seigneur d'Esperen f 1822, Clapp's favo
rite 16—30, Zwaanshalzen f 8—12, Mooi
Neeltjes f 810, Madame Mathou f 10—
14. Dubb. Dirkjesperen 1216, Dirkjes
peren f 1012, N. H. Suikerperen f 10—i
13. Haantjesperen f 812, Kruidenierspe
ren 2430, Oomskinderen f 2430,
Goudsballen f 1114, Madame Tryfe 18
22, Poire Madame f 2428, Beurre Gif-
far f 1418, Yellow Tiransperant extra!
f 2534, idem I f 1420, Zure Kruilin-,
gen f 8—13, Mr. Gladstone f 12—15, Go-
dlin Weswick f 1014, Tulpappelen f 10
12, Bessen Polefic 80102, Bessen
f 4452, blauwe pruimen f 4656, roodel
pruimen f 6264, Reine claude f 6876,
Mrre.'Jen 46—84, por 100 Kilogram,
Frambozen f 11.12 per K.G. Perziken:
I 0.16—0.26 idem II f 0.06—0.12, Me
loenen 0.360.74, per stuk. Komkom
mers f 1.504, Bloemkool 1/ 1214.20,
idem II f 4.90—8.30 per 100 stuks; Aard
appelen f 22.50, Drielingen f 23,20,
Tomaten f 10—13, Spercieboonen dubbel
f 7.509, idem enkel 16—22, Snijboo-,
nen 16—22, Augurken fijn f 3462,
Augurken basterd f 1623 per 100 K.G,
Limburg,sch Fruit. Stoofperen f 711,
Groote blauwe pruimen f 4056, groote
ronde pruimen f 6478* reine claude f 5U
38, Yellow Transperant f 1618, krui.
dendersperen 2028, Dubb. Dirkjesperen'
f 1012 per 100 K.G.
Bloemen. Rozen f 59.50, Gladiolen
1.504, Am. Anjers f 68, Violieren.
f 58.50, Snijgroen f 58.50, Dalias f 4
8. Lelies f 1624 per 100 stuks.
LEEUWARDEN, 11 Aug. Vee.
Aangevoerd 230 stieren 120700; 370
vette koeien 225470, per K.G. 1,10—.
1,30; 968 melk- en kalfkoeien 200i
520; 190 vette kalveren 3085; 105 pin
ken 60150; 246 praskalveren 30—65
102 nuchtere kalveren f 1016; 795 vette
schapen 2455; 685 weideschapen 14'
28; 643 lammeren 916; 535 vette
varkens 85190, per K.G. 0,880,96;
110 magere varkens 3595 445 vette:
biggen 3560; 126 kleine biggen 15—-
26; 10 paarden, 58 bokken.
Melk-, kalf- en vette koeien van goede
kwaliteit wel prijshoudend, overigens flau
wer; Stieren iets lager; Graskalveren voor;
den slacht iels beter; Koekalveren met tra-
gen handel; Kalveren iets duurder; Var
kens met levendieen handel, Zouters flau
wer 9092 ct., voor Londen 8084 per
K.G.; Slachtschapen vrijwel prijshoudend.
LEIDEN 11 Aug. Veemarkt. Aange
voerd 423 runderen; 128 kalveren; 1602
schapen, 81 stieren, prijs f 150630; 127]
kalf- en melkkoeien, 200470; 42 vare
koeien, 130275; 173 vette ossen en
koeien 250590, per K.G. 0.951.30;
'81 vette kalveren, 30135, p. K.G.
0.601; 47 nuchtere kalveren, 917;
314 vetle schapen, 3955, per K.G.
1.141.28; 1288 weideschapen, 27-^
38; 466 magere varkens, 2555, pet;
K.G. 0.76—0.80; 458 biggen, 8—19,
4 paarden 90175; 16 veulens, 20—
60; 10 bokken of geiten 212.
Kaasmarkt. Aangevoerd 135 partijen. IS
soort Goudsche kaas p. 50 K.G. 4244,-
2e soort 3840, le soort Leidsche kaas
42—44. 2e soort 35—40. Handel ma
tig. Aan de Stadswaag gewogen 102 par
tijen. 4364 stuks, 33.033 K.G.
ZWOLLE, 11 Aug. Huiden. Gedu-,
rende deze week werden de volgende
prijzen besteed: oe- en koehuiden, pee
l/2 K.G. 22 cent, stieren 17 cent, pin
ken 25 cent. De handel was kalm.
ZWOLLE, 11 Aug. Boter. Aange
voerd 80/8 v., 20/16 v. en 340 stuk
ken, samen 1970 K.G. Prijs 1/8 v. f41
44V2, per K.G. f 2.302.40
Vee. Aanvoer 724 runderen, 130 gras
kalveren, 45 nuchtere kalveren, 303
schapen, 357 varkens en 991 biggen.
Men besteedde voor vette koeien 90
125 ct., dito kalveren 100400 ct., dito
varkens 90—94 ct. per K.G., schapen
f 1540 per stuk. De handel in neuren
de en verscbgekalfde koeien en vaarsen
was vlugin vette koeien en kalveröo
redelijk, schapen prijshoudend.
Vertegenwoordigd door
de Heeren
Wegens de JaarBijksche vacantie van het Personeel, zullen pj rfmBwl! dEh HfjT /QM 40b 1 £81 CR SK
de Fabriek en Kantoren dor N.V. D. HOGENB5RK ZOON's W Cï 9 CS I
!Jzer- en Slaal-Bndustrie, Spaarndammerweg, Schoten, van
af 12 Aug. tot 16 A«9- GESLOTEN zijn. De Directie.
De bedevaart zal dit jaar plaats hebben 12—14 SEPTEMBER
Zie programma en billetten in de kerken.
