korte geriorten,
Bijeenkomst van R.-K. Sociale
Leidsters in Nederland
Intern. Arbeidsconferentie.
Zevende R.-K. Intern. Esperantis
ten-congres te Nijmegen.
Het 25-jarig Regeerings-jubileum
van de Koningin.
t)p uitnoodiging van de Vereeniging
„Oranjebond" te Den Haag en van den Na-
tionalen Oranjebond „Wat ook vall', trouw
staat pal" te Amsterdam is Zaterdagmid
dag te Utrecht een druk bezochte bijeen
komst gehouden van vertegenwoordigers
van Oranje-vereenigingen en Oranje-gezin-
de-vereenigingen uit alle deelen des lands,
ter bespreking der plannen betreffende het
brengen van een algemeene hulde aan de
Koningin ter gelegenheid van haar 25-jarig
VERKEER EN POSTERIJEN.
Directe verbinding UtrechtNij
megen en AmersfoortArnhem.
KERK EN SCHOOL
Vader- en moederzorgen van den
Missionaris op de Salomon-
eilanden.
en Kind êenïgé waarffë óp de saiomoH-
GELENSD NIEUWS.
Hoendercholera.
Vertrek der Chineezen.
Nog wapens gevonden.
Zaterdagmiddag zijn per s.s. „Am-
bon'.' der Stoomvaart-Maatschappij
„Nederland" twee honderd zeven Chi
neezen, die hier geen middelen van
bestaan hadden, naar China vertrok
ken.
Aanvankelijk was het plan, dat zij
per stoomschip „Oostkerk" naar hun
land zoude terugkeeren. Dit vaartuig
was echter niet tijdig genoeg aanwezig,
met dit gevolg, dat het afscheid een
week werd uitgesteld. Tevens werd
bepaald dat de Chineezen met een
ander stoomschip, de „Ambon" naar
de plaats hunner bestemming (Hong
kong) zouden vertrekken, en hoewel
van zekere zijde met ieede oogen werd
aangezien dat een aantal Chineezen
werd uitgewezen, toch liet men het
besluit niet varen.
Aangezien de „Vondel" om één uur
moest vertrekken, kon de „Ambon"
pas later voor de loodsen, waarin de
Chineezen geborgen waren, meren.
Er was een groot detachement politie
van 80 man onder bevel van den in
specteur de Vries Humelvan 't bureau
Kattenburg om en in de loods opge
steld. De algemeene leiding berustte
bij den commissaris der Centrale Re-
cherce. Wie denkt, dat het inschepen
vat) de Aziaten vlug in z'n werk ging,
heeft het i mis. Om half drie werd
een aanvang gemaakt en de klok wees
reeds kwart voor zeven, alvorens de
„Ambon" los van den wal was.
De namen moesten worden geno
teerd (wat eigenlijk weinig beduidde,
daar het met het namen opgeven steeds
geknoei is geweest) de kleedingstukken
werden gefouilleerd, de bagage nageke
ken en wat moeilijker was, de Chi
neezen moesten aan boord worden
gehouden. Om half drie gingen de
eersten over de loopplank. Aanvan
kelijk weigerden de mannen te ver
trekken, tenzij de Chineesche gezant
hun zulks beval. Eindelijk beloofde
de commissaris, dat hij zich telefonisch
met den gezant zou verstaan. Toch
waren er nog veertig agenten voor
noodig om den troep te verdrijven.
Hun gemoederen waren blijkbaar zeer
bewogen, want ze gesticuleerden heftig
en kakelden onafgebroken. Die had
zijn schoenen vergeten, een tweede
z'n hemd, een derde wat anders. Ze
wilden weer gaan zoeken in de loods
en wanneer de politie den heeren hun
zin had gegeven lag het schip er Zon
dagmorgen nog. Maar eindelijk toch
was het eerste ploegje aan boord.
Daar was een afdeeiing mariniers, die
met de geladen geweren over den
schouder er voor zorgden, dat de
Chineezen in het logies tercht kwamen
en beletten, dat zij het hazenpad kozen.
De bagage werd door personeel der
maatschapppij en door politieagenten
aan boord gesleept. Er werden n.og
in de koffers van eenige zonen van
het Hemelsche Rijk verrassende von d
sten gedaan. Een paar rechercheurs,
die met de visitatie belast waren
vischten eenige revolvers op en liefst
een paar duizend patronen. De eige
naars in wier bagage deze verboden
waar werd aangetroffen, keken de
politiebeambten aan met gezichten
waarop diepe verontwaardiging viel
te lezen.
Eindelijk, om kwart vóór zevep
ongeveer, waren er, wèl geteld, twee
honderd zeven Chineezen aan boord
van de „Ambon". In het logies was
het een gepraat en gesnater van je
welste. Ze berustten echter spoedig
in hun lotsigaretten en opiumpijpen
kwamen te voorschijn en spoedig
geleek de ruimte onder het dek op
hun verblijf in de loods.
Het was bij zevenen, alvorens de
sleepbooten het stoomschip los van
den wal trokken. Om zeven uur pas
seerde het vaarjuig de De Ruyterkade,
waar eenige Amsterdamsche meisjes
trachtten een laatsten groet te wisse
len met hun vrienden, die langzaaam
voorbijvoeren. Deze bleven echter irt
het logies, zoodat van gewuif met
zakdoeken niets kwam.
Bij de kleine kolonie, die zich thans
reeds op zee bevindt, zijn leden der
Vrie Vingers en van de Bo-On. Er
zijn van het eerste genootschap even
wel veel meer leden aan boord dan
van het andere. De raddraaiers van de
Drie Vingers hebben vermoedelijk
allen Amsterdam verlaten van de
Bo-On zijn er geen „vooraanstaande"
personen bij. Naar ons ter oore kwam
behoeft dan ook niet gevreesd te
worden, dat de uitgewezenen elkaar
onderweg in de haren -vliegen.
Met dat al blijft de kans op nieuwe
excessen te Amsterdam voortbestaan.
Immers, de Chineezen, die voor de
reserve der schepen van de maat
schappij „Nederland" zijn aange
wezen, blijven achter. Het zijn er'een
paar honderd, die, al naar gelang de
behoefte is, invallen. Daarbij komt,
dat de schepen, die hier aankomen,
telkens weer nieuwe Chineezen mee
brengen. Ook uit Rotterdam kunnen
er komen, zoodat er feitelijk toch geen
goede controle op is. Naar verluidt,
zou het aantal Chineezen, dat zich op
dit oogenblik te Amsterdam bevindt,
nog op vier- a vijfhonderd geschat
kunnen worden.
Eenige zekerheid, dat we voor goed
van de Chineezenrelletjes af zijn, ont
breekt dus ten eenen male. In de
opiumkjtten in de Bantammerstraten
is het niet zeer vol. Maar er zijn er
toch steeds. De zoogenaamde „reser
visten" worden binnenkort overge
bracht naar de loods, die de uitge
wezen heden hebben verlaten. Dat
kan echter pas gebeuren, wanneer dit
'ogies aan een grondige schoonmaak
is onderworpen.
De reservisten zijn geheel vrij. Ze
worden niet genoodzaakt in de loods
te blijven en kunnen vrij in en uit
wandelen.. Ten allen tijde kunnen ze
zich naar de stad begeven, om zich
in hun verenigingslokalen te ver-
jOoozen.
Maar het is te verwachten, dat ze
er den voorkeur aan zullen geven in
de loods te blijven, daar hun dit niets
kost. De huisvesting eihfle verstrekking
van eten geschiedt na'ar we hoorden,
geheel voor rekening der maatschappij
'.Nederland".
Meeldauw.
Stuk ijzer op de rails.
Een goede vangst.
Auto-ongeluk.
KUNST EN KENNIS.
De vogel-cholera.
UIT BOEK EN BLAD.
Een Iris-nummer.
UOT1ÖUW EN V1SSUHER1J.
Long worm bij runderen.
Kippenmest In dén groen tentulrt.
MARKTNIEUWS.
36y4.
op 6, 7 en 8 September 1922, in bet
Pensionaat Sacré Coeur te Arnhem.
Door de belangstelling, die het comité
voor voorbereiding van verschillende zij
den mocht ondervinden, is het voorloopig
programma dezer bijeenkomst cenigszins
gewijzigd, en zal het antwoord op de
vraag: „Welke sociale onderwerpen hou
den de gedachten onzer leidsters bezig?"
in zes punten verdeeld, en in meerdere
onderdeden gesplitst, door verschillende
R.K. Leidsters aldus worden ingeleid en
besproken:
1. Gezondheid.
Kraamverzorging en wijkverpleging.
Ziekenverpleging in huis.
Inl. zuster Grasveld te Arnhem.
Opleiding tot R.K. ziekenverpleegster.
Inleid ster mevr. van Lentvan der
Scfiriek, 's-Gravenhage.
2. Arbeid.
Beroepskeuze en Nijverheidsonderwijs.
Landbouwonderwijs.
Inl. mej. Fr. Eversmann, landbouwkun
dig ingenieur, Wageningen.
Sparen door ongehuwden.
Inl. mej. E. Trip te 's-Gravenhage.
3. Gezinsleven.
Bevordering der huiselijkheid.
Inl. mevr. Steenberghe-Engeringh, pres.
der Fred. v. R. K. Vrouwenbonden, Utrecht.
Invloed van het Schoonheidsgevoel en
litteraire ontwikkeling.
Inl. mevr. Steenhoff-Smulders te
Kostgeld misbruik.
4. Sociaal werk.
Waar en hoe bereikt men krachten voor
het Sociale Werk.
Inl. Mej. Mr. Boekelman te Utrecht.
Politieke voorlichting.
Inl. Mevr. Janzen-Hemmelder te Am-
Rapport der Opvoedkunde Commissie.
Inl. Mej Peeters te Bloemendaal.
5. Zorg voor verwaarloosden.
Maatschapelijk Werk en Kinderpolitie.
InL Mej. v. d. Brink, Inspectrice van
Kinderpolitie te Amsterdam.
Missiewerk in het vaderland,
inl. Jonkv. M. van Lennep, Bethanië,
Bloemendaal.
Woonwagen werk.
Inl. mej. F. Haye, dir. v. d. R.K. school
voor Maatschappelijk Werk, Amsterdam.
6. Godsdienst.
Het gedachten- en gemoedsleven der so
ciale Werkster.
Spreker Dr. J. Beuns, S. J. Nijmegen.
De onkosten voor het bijwonen dezer
Bijeenkomst en logies in het Sacré Coeur,
bedragen voor loeien van den R.K. Vrou-
wenbond f 12.50, voor niet-leden f 15.
welk bedrag te voren moet worden opge
zonden aan de Penningmeesteresse Mevr.
van der Camp-Bouman, Lindeplein 17,
Heerlen (L.).
Voor haar, die van half 10 tot na de
laatste bespreking op Sacré Coeur ver
blijven is het bedrag f 10
Extra ontbijt f 0.50. Extra souper 1.
Extra diner f 1.50. Thee f 0.25.
Deelnemsters gelieven zich op te geven
bij Mej. L. Kolfschoten, Marktstraat 22,
Arnhem, die gaarne alle gewenschte inlich
tingen zal verschaffen, en voor de eerste
60 deelneemster logies kan bestellen in het
Sacré Coeur. Wie zich daarna aanmeldt,
»1 zelve voor logies moeten zorgen.
De Nederlandsche afgevaardigde.
Vrijdag j.l. confereerden de Vakcentra
les (het N. A. S. doet niet mee) met ver
tegenwoordigers van de Minister van Ar
beid over de afvaardiging van den arbei
ders-vertegenwoordiger voor de Interna
tionale Arbeidsconferentie, welke in Oc
tober gehouden wordt.
Het resultaat van de besprekingen was,
dat de vakcentrales nader onderling over
leg zullen plegen om zoo mogelijk te kun
nen komen tot een gemeenschappelijk
advies van den Minister.
Het zevende R.-K. Internationaal Es
perantisten-Congres, dat te Nijmegen van
19 tot en met 23 Augustus wordt gehou
den, is in de feestelijk versierde zaal van
Hotel de Bonte Os aangevangen. Er
waren een honderdtal Esperantisten uit
Nederland, Duitschland, Engeland, Frank
rijk en Oostenrijk.
De voorzitter van het congres, Pater
Preller O. P., van Alkmaar, riep den aan
wezigen het welkom in Nijmegen toe,
waarna de voorzitter van de R.K. Espe-
rantisten-Wereldvereeniging, de heer P. A.
Schendeler, van Eindhoven, de openings
rede hield, waarin hij de beteekenis van
dit congres schetste en zijn doel, het ver
sterken van de organisatie der wereld-
vereeniging.
Vervolgens voerden vierschijlende bui-
tenlandsche esperantisten het woord, t. w.
de Z.Eerw. heer Becker, van Breslau,
voorzitter van den Duitschen R.-K. Espe-
Tantistenbond en onder-voorzitter van de
Wereld vereen iging, mej. Larroche, van Pa-
riis, eveneens onder-voorzitster van de
Wereld-vereeniging, Pater Mestan, van
Weenen, voorzitter van den Oostenrijk-
schen R.-K. Esperarrtistenbond, die te
vens de groeten overbracht van kardinaal
Piffl te Weenen en van mgr. Rössler,
bisschop van Sankt Pölten, pater Plank,
van Weenen, onder-voorzitter van de
Weensche R.-K. Esperan-tisienvereeniging
de heeren Hallbedl en Sappl, beiden van
Graz, de heer Hookham, van Londen, mej.
Mezger, van Neurenberg, die verzocht het
volgende congres in Neurenberg te houden.
Alle redevoeringen werden in Esperanto
gehouden.
Schriftelijke groeten werden voorgelezen
uit Denemarken, Weenen, Bamberg, Zwe
den en Spanje. Daarna speelde een orkest
de verschillende volksliederen uit de ten
congresse vertegenwoordigde landen, wel
ke alle door de aanwezigen staande wer
den medegezongen, waarop de gemeen
schappelijke zang van het Esperanto-lied
volgde.
Een gezellig samenzijn besloot den eer
sten avond.
regeeringsjub ileum.
Een paar honderd vereenigfngen hadden
zich door een of meer afgevaardigden doen
vertegenwoordigen, terwijl een groot aan
tal andere vereercigingen schriftelijk haar
instemming hadden betuigd»
Besloten we'rü aïïerèërst lot Keï Vorrfiën
van een comité onder den naam „Natio
naal huldigingscomité 1923."
In het voorloopig bestuur daarvan wer
den nu reeds benoemd: Albert van der
Horst te Amsterdam, voorzitter; A. C. Ver
beek te Den Haag, 1ste secretaris; J. P.
S. Ketting te Den Haag, penningmeester;
F. A. Dudok van Heel, te Bussum; J .P.
Brouwer, te Schiedam; kapitein W. G.
de Bas, te Utrecht; J. de Winter, en mej. A.
H. M. Janssen, beiden te Rotterdam; W.
F. Zuiling en C. Henskens, beiden te 's-Her-
togenbosch; A. C. Stadlander, te Harder
wijk; M. Meyerink, te Zwolle; en Th. B.
Brand te Heilo (Noord-Holland). Het be
stuur zal nog worden aangevuld met per
sonen uit die provincies, welke daarin nog
niet vertegenwoordigd zijn. Het secretariaat
van het comité is gevesilgd: Luthersche
Burgwal 13, te Den Haag.
De verdere besprekingen droegen een
voorloopig karakter. Georganiseerd zal
worden een nationaal huldebetoon, namens
het geheele land aan de Koningin te Am
sterdam in de week van 4 tot 9 September
1923. Het comité zal de plannen verder
uitwerken.
De heer Albert van der Horst uit Am
sterdam deelde tijdens de vergadering nog
mede, dat, zonder dat daaraan voor de
vereenigingen eenig financieel risico ver
bonden zal zijn, het in de bedoeling ligt
bij gelegenheid van de huldiging een ge
denkboek aan H.M. aan te bieden, waar
van dan tevens elk der deelnemende ver
eenigingen een exemplaar zal ontvangen.
Aan het kiuispunt der spoorlijnen
AmersfoortResteren en UtrechtArn
hem wordt een verbindingsboog gelegd
voor het goederenvervoer UtrechtReste
renNijmegen. Later kan deze waar
schijnlijk ook voor het personenvervoer
gebruikt worden.
Onderzocht wordt nu de mogelijkheid
van een tweeden boog bij genoemd kruis
punt voor een directe verbinding Amers
foortArnhem
„In Maurau", zoo schrijft P. Bertheux,
„waar ik sedert 15 maanden woon,
heerscht Satan, om zoo te zeggen, als
eenige heer en koning. Ongelukkig
Maurau! Nauwelijks 20 zijner inwoners
zijn in de laatste zeven jaar gedoopt, en
hoeveel dezer lieden zijn vast in het ge
loof? Als Gods werken de onze eenigs-
zins geleken, konden wij wel inpakken en
onze tenten ergens anders opslaan. Maar
onze gezichtskring is te eng; ons komt hel
slechts toe te zaaien in vreugde of in
zorgen; het zaad zal echter zeker opko
men en gedijen, daar eiken morgen onze
Heer en Heiland het met zijn bloed be
giet, en de zwaar beproefde missionaris
voegt daar eenige droppelen van het zijne
aan toe.
Ijen klein voorval zal u bewijzen, dat
onze lieden, hoewel nog zeer wreed (ze
steken n.l. een mensch met dezelfde koel
bloedigheid aan het braadspit, als een
keukenmeid in Europa een kip) toch
ook voor betere gevoelens vatbaar zijn.
Twee maanden zal het weldra geleoen
zijn, dat ik aan een hevigen koortsaan
val leed en me onrustig op m'n stroo-
mat om en om draaide, in de hoop met
de heeren koortsbacillen, die zich onder-
tusschen doof hielden, in onderhandeling
te kunnen treden, toen men mij de bood
schap bracht, dat de zoon van een op
perhoofd, ziek, doodziek was, en dat de
vader voor den stervende „het water,
dat na den dood weer levend maakt", be
geerde. Dadelijk wil ik opstaan, maar mijn
beenen weigeren nu den dienst, en God
biddend, nat Hij den kleinen toch voor
zijn Paradijs bewaren wil, val ik machte
loos op mijn. mat terug.
Tegen den avond, of liever gedurende
den nacht, voel ik me wat beter, en laat de
boot gereed houden. Ik kruip er in, leg
me op den bodem en een gunstigen wind
brengt ons spoedig bij den kranke.
Maliohi, zoo heet het opperhoofd, een
oud bandiet, die nu echter onze vriend ge
worden is, wachtte reeds niet meer op
mijn komst. Toen hij mij echter, zoo el
lendig met heelemaal vertrokken gezicht,
binnen wankelen zag, keek hij me strak
aan en zei: „Bemint ge ons dan'zoozeer?"
Ik kon daarop niets antwoorden, ik
drukte hem slechts de hand. Ik. voelde
een rilling door me heengaan, maar dat
was geen gevoel van koorts: het was een
zoet gevoel, waaraan ik niet weerstond,
en ik weet niet zeker, of niet een paar
tranen in mijn baard verdwaalden. Voor
de eerste maal hoorde ik op de Salo-
mon-eiianden zulae woorden. Ik zond
daarvoor een hartelijk dankgebed op tot
den goeden God. Ik doopte het zieke kind
en keerde terug met de hoop in het hart,
dat de kleine Jozef in den hemel voor de
bekeering van zijn vader zal bidden. Deze
Mahohi staat inderdaad op het punt zich
te bekeeren. Weet ge wat hem daarvan te
rug houdt? Hij heeft een kale plek op zijn
hoofd en op de Salomon-eilanden is zoo
iets een schande. Voor niets ter wereld
zoii Mahohi voor anderen zijn hoofd ont-
blooten; hoe kan hij dan de kerk be
treden? Ik zal hem een napje moeten la
ten maken.
Ik zal u nu nog de levensgeschiedenis
van Gabriël vertellen, maar slechts on
der voorwaarde, dat gij zijn eerste broek
betaalt.
Het was eind Februari. Pater C. en ik
keerden uit Malaiba, het beruchtste van
alle eilanden, waar het kanibalisme nog
hoogtij viert, terug. Nauwelijks hadden
we voet aan wal gezet, toen men ons
meldde, dat in het dorp Sungu, eenige
mijlen van hier, een kind geboren was.
Daar de moeder sinds eenigen tijd ka
tholiek was, sprong ik dadelijk opnieuw
in de boot om den pasgeborene te gaan
doopen. Onderweg kwelde me opeens
de vraag, of het wurmpje nog leefde. Het
was do vorige week ter wereld gekomen;
mijn ongerustheid was daarom niet zon
der-reden, want op Maurau worden de
meeste kinderen dadelijk na hun geboorte
weer uit den weg geruimd. En de moeders
volvoeren, helaas, zelf dat afschuwelijke
werk. En waarom?
Op zekeren dag vroeg Pater C. aan een
jonge moeder: „Wat heb je met je kind
gedaan? Spreek." „Ik heb het gedood",
luidde het onverschillige antwoord.
„Maar, ellendige, dat is verschrikkelijk."
„Het kind was niet schoon!" En daar
om had de moeder haar eigpn kind den
schedel met een steen stukgeslagen en
de overblijfselen aan de varkens voorge
worpen.
Wij hadden goeden wind; we landden
dan ook spoedig in Sungu, waar me da
delijk meegedeeld werd, dat het kind nog
leefde. „Waar is het?" vroeg ik. Men
wees op het nabijzijnd woud. Op Marau
moeten de moeders, als hun tijd gekomen
is, zich naar het midden van het bosch
terugtrékken, en daar 810 dagen ver
blijven; in het dorp te komen is hun in
dien tijd absoluut verboden. Een bar-
baarschhejd zeker, maar hebben vrouw
eilanden? Ik wenschte bij het kind ge
bracht te worden. Daar keken ze me
allen aan met oogen die me zeiden:
„Maar, heb je je verstand verloren? Weet
je niet, dat dat streng verboden is? De
duivel zal je verscheuren." Ik bleef ech
ter bij mijn verlangen, en daar men lang
zamerhand den Pater als een buitenge
woon mensch is gaan beschouwen,
bracht men mij ten laatste naar de
schuilplaats. Onder een palm lag de
moeder op den blooten grond uitgestrekt
en naast haar een bolwangig popje. Ik
nam het op den arm, en zeker wel wat
onhandig, dat geef ik toe, trachtte ik het
schreiend kind te sussen. De moeder was
nu, om zoo te zeggen, in den zevenden
hemel.
Ik gaf de vrouw een kort preekje en
gelastte haar, naar het dorp terug te
keeren, en den anderen morgen naar het
kerkje te komen om het kind te laten
doopen. Tot zoover ging alles goed. De
moeder verliet zonder te veel verdriet
haar kluis en volgde me naar het dorp.
Maar ik had buiten papa gerekend. Die
kwam 's avonds thuis, en zonder meer
beval hij zijn vrouw het kind den nek
te breken. De ongelukkige, die het zeer
goed meende, bood eerst tegenstand en
liet toen aan haar tranen den vrijen loop.
De Voorzienigheid had het echter zoo be
schikt, dat een gedoopte knaap de scene
bijwoonde. Ijlings kwam hij tot mij en
vertelde me wat er voorgevallen was. Ik
wendde mij tot God om voorlichting en
liet den vader het volgende weten; „Mijn
vriend, als ge je kind doodt, schrijf ik
dadelijk aan den gouverneur en verlang
van hem, dat hij je laat ophangen. Over
weeg het wel in je buik." (Hier de zetel
van het verstand). Heeft de kerel in zijn
droom misschien het touw om zijn hals
gevoeld? Ik weet het niet. Hoe het ook
zij, den anderen morgen vroeg kwam de
moeder, vergezeld van alle dochteren
Eva's uit het dorp tot mij, en ik maakte
me klaar voor den doop. Maar wat was
dat? Het kindje, dat den vorigen avond
helder rood was, was nu koolzwart. De
moeder had het eenvoudig met roet be
smeerd. Dat was mooierl
Tegenwoordig is Gabriël een dik ke
reltje met driedubbele kin. Zijn grootste
vreugde is met zijn dikke knuistjes in
mijn baard te woelen of den vinger In
zijn neus te steken. Gedenk hem in uwe
gebeden en ook denk aan zijn eerste
broek."
De pluimgedierte- en konijnenvereeni-
ginp voor Maastricht en Omstreken Het
Zuiden, te Maastricht, heeft Donderdag
een spoedeischende vergadering gehou
den in verband met het uitbreken van
de hoendercholera op ver schillende plaat
sen in ons land. Ter vergadering waren
o.a. aanwezig dr.. te Hennepe, van dia
Piiiksseruminrichtirg te Rotterdam, en
dr. Hameleer3, dierenarts te Maastricht.
Uit de mededeelingen van dr. te Hen
nepe bleek, dat de te Eij-sden ingevoerde
kinnen uit Italië de cholera in ons land
hebben gebracht.
Besloten werd te trachten krachtig
mee te helpen aan de bestrijding van
het gevaar voor de Nederlandsche hcen-
derstapels, en het volgende te'egram aan
den Minister van L., N. en H. te-
zenden
„De Vereeniging enz. verzse'ct uwe
Excellentie maatregelen te némen tot
bestrijding der cholera en eventueel qua
rantaine en inenting van pluimgedierte
uit buitenland te overwegen."
In een op 23 dezer te houden open
bare vergadering zullen verdere maat
regelen worden besp-roken.
Men schrijft uit Barnereld.
Hoewel later dan andere jaren, heeft
de gevreesde meeldauw' ook nu weer hét
blad van het eiken hakhout uit deze
streken sterk oanget-st. Sommige wal en
en bosschen zien er uit, alsof zij met
kalkwater zijn overgoten. De groei dar
jonge loten, waaraan de meeldauw zich
bij voorkeur hecht, wordt hierdoor ten
ueerste belemmerd.
Reizigers, die Zaterdagmorgen met den
trein, die ongeveer half negen te Utrecht
arriveert uit de richting Den Bosch, zijn
meegekomen, meldden, dat deze trein in
de buurt van Schalkwijk plotseling stopte
©n daar een kwartier oponthoud had, om»
dat er zooals het treinpersoneel zeide
een stuk ijzer op de rails lag. Den
stationschef ta Schalkwijk moet hiervan
zijn kennis gegeven.' (U. D.)
poor de centrale recherche te 's-Hagp
is onder leiding van een inspecteur aan
gehouden op de Laan van Meerdervoort
W. S., 35 jaar, recidivist, die door re
chercheurs in bezit bevonden werd van
plaatwerken met en zonder lijsten, die
bleken afkomstig te zijn van diefstal
door middel van opensluiting uit de zaak
van den heer Cramwinckel aan de Piet
Heinstraat aldaar.
pe recherche meent in S. den dader
te hebben gevat van talrijke diefstallen
door insluiting, insluiping en openslui
ting f® 's-IIage in de afgeloopen maan
den gepleegd. Op hem werd bij de ar
restatie een complete collectie loopers,
gummi handschoenen, zaklantaarn' en an
der inbrekersmateriaal gevonden
Zondagmiddag ia op den Hengeloschen-
w6g onder Lonneker, de y op het rijwiel
pad rijdende wielrijder Heetebry, uit En
schedé, door een auto uit Almelo aan
gereden. De chauffeur moet onder den
invloed van sterken drank geweest zijn.
Heetebry werd met een gebroken been
en föho iderk.vetmur in hel Ziekenh li te
Enschedé opgenomen. Een politie-onder-
zoek is dadelijk ingesteld.
Een goede vangst Te Hupsel bij Eiber
gen heeft de landbouwer Weerkamp 8
bunsings gevangen, tot groote vreugde
der kippenhouders, waarvan een zelfs
200 kuikens door deze vraatzuchtige die
ren heeft moeten missen.
Doodelijk ongeluk. Op de Nieuwe
Amstelbrug te Amsterdam is een tot nog
toe onbekend persoon onder de electri-
sche tram geraakt. Hij is zwaar gewond
naar bet O. L. Vr.. gasthuis vervoerd,
waar hij een uur later aan de gevolgen
overleed.
jjit het raam gevallen De zeven
jarige O. v. D. te Schiedam, die aan
deken, die uit het raam hing, wilde
grijpen, verloor het evenwicht en viel
ongeveer 5 Meter naar beneden. Het
ventje werd met ernstige inwendige ver-
wondingen opgenomen' en naar heï He
kenhuis vervoerd, alwaar het korten tijd
later overleed.
Nu thans, blijkens enkele berichten van
de laatste dagen het vraagstuk der vogel-
of hoendercholera in ons land aan de or
de is, moge hier in herinnering worden
gebracht wat over dat onderwerp is mee
gedeeld door dr. B. J. C. te Hennepe Jzn.
bacterioloog aan de Rijks-seruminrichting
te Rotterdam, in een brochure over „be
strijding van besmettelijke pluimveeziek
ten". Deze brochure welke op ruime
schaal wordt verspreid (zij is gedrukt in
30.000 exemplaren) is een uitgave van de
Nederlandsche Federatie van Vereenigin
gen van Bedrijfspluimveehouders (Neder
landsche Pluimvee Federatie). De tekst
wordt gevormd door een lezing, door dr.
Te Hennepe, dezen winter op verschillen
de plaatsen gehouden. Wij lezen in de bro
chure o.m. het volgende;
Het komt helaas nog voor, dat een ei
genaar, bij wiens dieren eene ziekte uit
breekt, en die bemerkt, dat de ziekte niet
te keeren is, de rest zijner dieren opruimt,
d.w.z. ze op de markt verkoopt of aan
opkoopers verkoopt. Wie van deze vogels
koopt, haalt natuurlijk daarmede de smet
stof binnen. Maar ook ieder die de vogels
beetgepakt heeft, zooals dat op markten
zoo vaak gebeurt, neemt de smetstof me
de. Verder is ok het transportmateriaal,
manden, kisten, stroo enz. besmet en dit
zelfde materiaal wordt zonder ontsmetting
herhaalde malen gebruikt. Worden er nu
eenige dagen later gezonde vogels in ver
pakt, dan worden dezen ook besmet en
brengen de smetstof weer over op het erf
van den nieuwen eigenaar.
Maar we weten ook allen hoe de op
koopers zelf den boer afreizen en overal
rond loopen en in de hokken komen.
Van het eene erf trekken ze naar het
andere, aan kleeren, handen of schoenen
vaak een massa smetstof van het eene erf
naar het andere overbrengende.
De dieren- die naar de markt gebracht
worden, kunnen ook schijnbaar gezond
zijn, doch „smetstofdragers" zijn. Blijven
deze dieren nu in goede conditie, dan ge
beurt er niets, maar worden ze tijdens
het transport verzwakt, dan kunnen ze
weer ziek worden en heel veel smetstof
verspreiden. Ze worden dan vaak tijdens
het transport reeds ziek en komen dood
aan. Men spreekt daarom ook wel van
„transportziekte". Zoo is er met Poolsche
ganzen veel cholera overgebracht naar an
dere landen van Europa, terwijl toch de
ganzen in Polen gezond afgeleverd wer
den. Het geval te Rolde staat ons allen
nog duidelijk voor den geest. Als men
leest hoe de heer Koning in Avicultura
beschreef, de slechte transportwijze dan
begrijpt men dat de ganzen tijdens het
transport ontzettend leden en verzwakten
en als slachtoffer vielen van de bacillen,
waar ze eerst geen last van hadden. Van
een transport dat de heer Koning ontving
waren 500 ganzen gestorven.
Kapitein Kooiman heeft op deze manier
omstreeks 1900, de cholera met Ita-liaan-
sche kippen in ons land zien komen, en
deze ziekte kreeg toen groote uitbreiding
in Limburg, Brabant, België en Westfalen.
Maar ook door transport binnen 's lands
kunnen de dieren erg lijden. Zoo beschrijft
de heer Van Asperen Vervenne, pluim
veeteelt-consulent, in „Kleinveeteelt" hoe
hij te Purmerend op 19 Juli 1921 op een
smoorheeten dag, 's morgens een paar
duizend eenden zag laden, bestemd, voor
Volendam. De eene kist werd op de an
dere gezet, uren lang moesten de dieren
daarin vertoeven. Op de waarschuwingen
van eten deskundige werd niet gelet, wat
Volendam waarschijnlijk achteraf zeer
berouwd zal hebben. Door mij zelf zijn
verschillende gevallen te Volendam ge
constateerd, waarbij menschen op de
markt te Purmerend een hok eenden
(pl.m. 60 stuks) kochten, en deze binnen
2 weken allen aan cholera stierven,
daardoor natuurlijk hun geheele omgeving
besmettend.
Door deze „smetstofdragers" is dan ook
het feit te verklaren, dat de handelaars te
goeder trouw beweren gezonde vogels af
geleverd te hebben en beweren dat de
-ziekte door het transport ontstaan is,
terwijl wij nu weten, dat zij te voren
reeds in aanleg aanwezig was, doch al
leen door de slechte transportwijze tot
uitbarsting kwam.
Tot zoover de brochure. Uit de berich
ten van de laatste dagen, weet men, dat er
weer nieuwe gevallen van ziekte gecon
stateerd zijn.
Ditmaal komt de besmetting, die via
Eysden is ingevoerd, uit Italië.
In de hier genoemde brochure vindt
men alles bijeen wat onze pluimveetelers
en autoriteiten dienen te weten om de ver
spreiding der gevreesde ziekte tegen te
gaan.
„Floralia" verschijnt als speciaal Iris-
nummei. De Irissen worden ook wel or
chideeën van het vrije veld genoemd,
welken naam zdj verdienen. Veel belang-
rijks wordt van dit plantengeslacht ver
teld naast beschrijvingen van de ver
schillende soorten, vindt men aangege
ven hoe de iris als versiering van tui
nen en buitenplaatsen kan worden ge
bruikt, en hoe men er bloemstukkten
van kan maken.
Een fraaie plaat in driekleurendruk
en vele goede afbeeldingen verduidelij
ken den- tekst.
Een kwaal, die zich voorai bij vee in
natte weiden kan openbaren, is de z.g.
longworm-ziekte. Door deze ziekte worden
vooral de jonge runderen aangetast. Kalve
ren blijken er nogal vatbaar voor, hoewel
ook bij oudere dieren de kwaal zich kan
openbaren.
Het lijden wordt veroorzaakt door kleine
gladlijvige witte wormpjes, welke dn groote
getale in de ademhalingsorganen der die
ren kunnen voorkomen.
Meestal vertoonen zich de symptonen der
ziekte bij de dieren in den zomer of begin
herfst. De verschijnselen zijn duidelijk
waarneembaar. De aangetaste dieren heb
ben het benauwd en hoesten herhaaldelijk.
Na hevige hoestbuien komt dan soms -een
massa slijm naar buiten, waarin de wormp
jes duidelijk waarneembaar zijn. Vaak ook
slikken de dieren het opgehoeste slijm we
der naar binnen.
Hebt ge als veehouder dieren, waarbij
ge verschijnselen waarneemt, die op long
wormziekte wijzen, denkt er dan vooral
niet te gemakkelijk over, maar waarschuw-
onmiddellijk den veearts. Want worden
geen geneesmiddelen toegediend, dan ver
meerdert de longworm daarbinnen snel en
kari dit binnen eenige maanden den dood
van het dier tengevolge hebben. De vee
arts weet de dieren in betrekkelijk korten
tijd (e genezen,
Hoeveel tuinders zijn er niet, die pluimvee
houden, en die toch nog maar zoo weinig
doordrongen zijn van de waarde van den
kippenmest.
Als zij de waarde van den kippenmest
kenden, zouden zij veel meer zorg besteden
aan het reinigen van hokken en rennen,
en dén mest, welke daaruit komt, zuiniger
bewaren.
Goed bewaarde kippenmest is een wer
kelijk krachtige mest voor den groentetuin
en vooral voor bladgroenten is ze van
groote beteekenis.
100 Kg. van dezen mest fcat in waarde
ongeveer gelijk met 10 Kg. chilisalpeter, 10
Kg. superphosphaat, 2 Kg. patenfkali en
2 Kg. kalk.
Het beste is den kippenmest te bewaren
in een ton of cementen mestbak, zoodat
de waardevolle deelen niet weg kunnen
vloeien. Ook dient de mest van de lucht af»
gedekt te worden, wat het beste en een*
voudigste geschiedt door er een laagje
aarde op te houden.
Daar deze kippenmest te weinig kalk be
vat, verdient het aanbeveling ze te mengen
met stafmest, zoo, dat bedde mestsubstan-
tics goed dooreen komen.
Vooral in verdunden toestand, als gier,
gebruikt, voldoet deze mest dan uitstekend.
Ook voor grasland en gazons i« een derge
lijke bemesting prachtig. J
AMSTERDAM 21 Aug. Aardappelen. (BA
richt van Jac. Knoop). Zeeuwsche bonte
f 2.753, id. Eigenheimers 1.75—2, id,
blanwe Eigenheimers f 1.752.25, Frie-,
sche borgers 1.50 bieden f 1.90 laten,
Noord-'Hoülandsche blauwe f 2.102.40i
IJpolder Eigenheimers f 1.752, Hille-
gommer zandaardappelen f55.50, Schoor
meesters f 2.402.80 per H.L.
AMSTERDAM, 21 Aug. Vee. Ter markt
waren «Tatigevoerd: 377 vette koeden, waar
van de prijzen waren: le qua! f 1.30—
1.50, 2e id. 1.10—1.20, 3e id. f 0.90—1]
per K.G.; 93 melk- en kalfkoeien f 360—,
600 66 graskalveren f 4095, 41 nuchte
re kalveren 1322, 195 schapen f 25—,
40, 93 lammeren 1630 per stuk; 557j
vette varkens le qua], f 1.28, id. 2e f 1.21,
spekvarkens f 1.20 per K.G. schoonge»
wicht. N
AMSTERDAM, 21 Aug. Boter. Centrak
Botermljn. Hoogste prijs f 2.36, midden»
prijs 2.30, laagste prijs f 1.81.
ENKHUIZEN, 19 Aug; AaTdappelmarkt,
Blauwe aardappelen f 1.401.10, Due II
en Due 7075 ct., blauwbonte f 1.061.25!
Borgers 1.151.70, Julimudzen f 1.15,
alles per baal (50 K.G.). Slaboonen 1.20
2.10 per zak (30 pd.),
ROTTERDAM 21 Aug. Vee. Aangevoeri
waren 332 vette runderen, 477 vette en
graskalveren, 855 schapen of lammeren,
703 varkens. De prijzen waren als volgtf
koeien le kwal. f 1.301.40, id. 2e kwal,
1.201.10, id. 3e kwal. f 10.90, ossen
le kwal. f 1,25—135, id. 2e kwal. f 1.15
1.05, id. 3e kwal. 0.750.85, kalveren le
kwal. f 0.86—1, id. 2e kwal. f 0.75—0.65,
id. 3e kwal. f 0.55, schapen le kwal. f 0.70
0.80, id. 2e kwal. f 0.600.50, id. 3e
kwal. f 0.40, lammehen 0.850.95, var
kens le kwal. f 11.06, id. 2e kwal. f 0.96
90, id. 3e kwal. 0.860.80, licht soort
f 0.82—0.92, alles per K.G.
Vet vee en vette kalveren met williger
handel dan de vorige week, prijzen voor:
prima kwaliteit iets hooger; varkens in al-
Ie kwaliteiten <tot redelijken handel tot iets
vastere prijzen; schapen en lammeren met
minder handel dan de vorige week.
ROTTERDAM, 21 Aug. Tabak. Aange
voerd per s.s. „Innsulinde' 6213 pn. Java;
als: 2693 GB/M, 1421 pn. DB, 819 pn.
M/Besoeki, 199 pn. L, 1081 pn. Gawok.
Katoen. Noteering van de Vereeniging
voor den Katoenhandel. Rotterdam Cot
ton Association. Fully middling 71% c.
per half K.G.
Buitenlandsche granen flauw. Rogge
Western 2 disp. 1110.30 riaar kwal..
La Plata disp. 16.75; gerst, 47 K.G. Do-
nau disp. 200, dito 62 K.G. 190, 48
p.Amerik. malting stoomend 184, Cana
da 3 aang. f 197, stoomend 195, Sept.-
Oct. aflad. 188, 48 p. White clipped
9.30, Aug.-Sept. en Sept-Oct. aflad.
9.10; Canada 3 disp. 11, dito Aug.-
Sept en Sept.-Oct. aflad. 9.80; Mais.
Amerik. mixed aangek, 162, stoomendd
164, Siept.-Dec. lev. 165, gele La Pla
ta nieuwe oogst, stoomend 254, oude
oogst disp. 190, Donau disp. 190,
Galfox disp. 188.
De heden in veiling aangeboden 15 Ohm
La Platagerst werd ten deele verkocht ad
176, boorderij, plus 1 pet.
Binnenlandsche ranen. Tarwe jarige bij
tamelijk aanbod langer verkocht 13.50
14. Van nieuwe tarwe, gerst 'en haver
waren de eerste partijtjes ter markt, wel
ke van slechte kwaliteit en moeilijk tel
plaatsen waren. Rogge belangrijk lager
8.509.25. Erwten niuwe zeer moeilijk
te plaatsen, gedeeltelijk onverkocht
17.5018.50, extra droge kwaliteiit
daarboven betaald.
"Zaden. Lijnzaad voer 2122, zaal
2425; mosterdzaad bruin 4244,
idem geel 4045; koolzaad 4850;'
karwijzaad 90—95; kanariezaad 20-»
21 per 100 kilo.
Vlas. Aangevoerd 3300 K.G. blauw
1.60—1.90, 4000 K.G. Groningsch f 1.50
—1.80, 1450 K.G. Holl geel 1.50—1.80;'
1900 K.G. wit 1.20—135, 5100 K.G. D*
wroot 1-251.35
Aardappelen. Blauwpitten 2.402JG»
Brielsche Eigenheimers 2.102.60,
Zeeuwsche idr 1.502.00, Blauwe id,
1.80—2.30.
Eieren. Zeeuwsche en Ovcrmaasche
6—8.
Lijnolie. Vliegend 46, Sept.
41, 41%, Oct./Dec. 3734, 38, Jan./April
Veevoeder. Lijnkoeken Noord-Amerik.
loco 13.25, stoom 13.25, Sept./Dec.
lev. 13.40, Jan./April 13.50, merk SK
loco f 13.50, stoomend 13.50, Sept.
lev. 13.50, id. van Noord-Amerik. zaad
loco 14.25, stoomend 14.25, merk
maple leaf stoomend 15. Indische
Cocoskoeken loco 9. Katoenzaadmeel
(dubb. gezeefd Texas) Sept./Oct. aflad.
13.25. Inlandsche Voorslag Lijnkoeken
loco 12.75, Sept. lev. 12.75, id. Lijn
koekschilfers loco 13.50, id. Cocoskoe
ken loco 10.75, id. Raapkoeken loco
7, alles per 100 K.G. en gedeeltelijk
'tweede hands.
In publieke veiling verkocht ca. 100
ton min of meer beschadigde Manchoe-
rijsche soyakoeken f 9.159.40, boord
vrij in balen plus 1
GOUDA, 21 Augustus. Bloemenveiling.
Juliani Dahlia 0.05—0.18; Pompom
Dahhie 0.050.20; Rozen 0.050.20;
Gladiolen ƒ0.050.20; Osters ƒ0.030.10;
Papaver 0.010.05; Monbre.tia 0.07.
—0.15 per 10 stukfe
