Maandag 4 September 1922
45ste Jaargang No. 14238
De Aartsbisschop en de Bisschoppen van Nederland
Een Nederlandsche R.-K.
Hoogeschool.
STADSNIEUWS.
T0ONEEL.
aan de Hun toevertrouwde Geloovigen Zaligheid in den Heer.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
EERSTE BLAD
AGENDA 5 SEPTEMBER
Ned. Mij. voor Tuinbouw en
Plantkunde.
Giften.
Postwissels.
Gemeenteraad.
Dierenbescherming.
Het 3-jarig bestaan van Geel
zwart.
Fietsclub G. Z. O. D.
Reddingsbrigade voor Drenke
lingen.
Gevonden voorwerpen.
Eerste Hulp Vereeniging „Snelver-
band".
Als je maar 'n verleden hebt.
De opgeknoopte, die werd afge
knoopt.
J. J. WEBER ZOON.
Opticiens Fabrikanten.
Koningstraat 10 Haarlem.
Telecrrdisch Weerbericht.
Oud Heidelberg.
Kunstzaal Peddemors.
Vacantie H. O. V.
Ut SDOOneireiusprijs w
draagt vooi Haarlem en
Agentschappen!
Per Kwartaal 3 25
Per Week 0.25
Franco per post p kwart,
bij vooruitbet. 3.57 ki
Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem.
[Telefoonnummers: 1426,
2741 en 1748.
pn^trcln-ning No. 5970
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentiën 35 cents
per regel Bü contract
belangrijke korting.
Advertentiën tusschen den
tekst als ingezonden me-
dedeeling: 60 cents pet
regel. Vraag- en Aanbod-
advertentiën 14 regels
60 cents per plaatsing;
elke regel meer 15 cent,
bij vooruitbetaling.
Een jaar geleden hebben Wij, B. G„ een
dringend beroep gedaap op uw gebed, op
uwe eendrachtige samenwerking en op
uwen geldelijken steun, om. het Ons mo
gelijk te maken onzen innigen wensch in
vervulling te doen gaan, ons vrije onder
wijs te bekronen met de stichting van een
eigen Katholieke Hoogeschool. Wij waren
Ons bewust, dat dit beroep viel in een
tijd, waarin de stoffelijke welvaart maar
al te zeer dq droevige nawerking onder
vond van den noodlottigen wereldoorlog.
Maar aangemoedigd door het woord des
Pausen, die getuigde niets van grooter
nut voor onze kerkprovincie te achten dan
eene Katholieke Universiteit, aangemoe
digd door den drang, die van alle krin
gen tot Ons uitging, aangemoedigd ook
door de milddadigheid steeds door U voor
het katholiek onderwijs aan den dag ge
legd, vertrouwden Wij, in weinig hoop
volle omstandigheden toch hoopvol, dat
gij tot alle offers bereid zoudt worden
gevonden om het hooge doel te bereiken.
En Gode zij dank, Ons vertrouwen is
niet beschaamd geworden. De Katholieken
van Nederland hebben in dien wedstrijd
der volkeren,waarvan Paus Benedictus
XV z.g. in zijn schrijven aan Ons gewaag
de, inderdaad voor niemand willen onder
doen. De gelden, die Wij U vroegen voor
het stichtingsfonds voor eene Universi
teit met drie faculteiten zijn ruimschoots
binnengekomen.
Het is daarom dan ook een dringende
behoefte onzes harten luide onze oprechte
erkentelijkheid te betuigen aan allen, die
tot het welslagen hebben medegewerkt.
Aan allen, die onzen oproep hebben ge
steund door een offer van hun gebed,
van hun persoon en van hun werk of van
hun stoffelijk bezit, met name aan alle le
den der diocesane én parochiale Univer-
siteits-comité's, aan die allen onzen in
nigen dank Het is niet mogelijk hierbij in
bijzonderheden te treden. Maar één zaak
kunnen Wij niet verzwijgen, n.l., dat het
Ons eene bijzondere verheugenis is, dat
ook zoovelen, die minder met aardsche
goederen zijn bedeeld, zoo mild hun pen
ningske hebben bijgedragen. De Universi
teit zal waarlijk gebouwd mogen heeten
door U allen. Moge de Gever van alle
goeds, die in hetxverborgen ziet, U allen
met zijne genade en troost honderdvoudig
loonen, voor wat gij Hem ter eere hebt
willen doen. Dat uw geloof en uwe gods
vrucht, dat uw ijver voor de wetenschap,
die uit God is, U in benarde tijden tot
zulk een edelmoedigheid heeft bezield, dat
zal in dankbare herinnering blijven tot in
het verre nageslacht.
Wij hopen dan, B. G., in de naaste toe
komst eene Universiteit met drie facul
teiten, die der Godgeleerdheid, die der
Rechten, en die der Letteren en Wijsbe
geerte, te stichten, waarvan Wij met den
Opperherder der Kerk een rijke weelde
van de edelste vruchten verwachten.
Gaarne hadden Wij U bekend gemaakt,
op welke wijze Wij onze plannen binnen
korten tijd hopen te verwezenlijken. Maar
de vele en gewichtige vraagstukken, die
daarmede samenhangen, zijn nog niet tot
die oplossing gekomen, dat Wij U hierom
trent juist omschreven mededeelingen kun
nen doen. Wij hopen echter, dat deze ten
spoedigste zullen volgen.
Maar B. G., Wij moeten aan onze blijde
tijding en onzen hartelijken dank een ern
stig verzoek toevoegen. Hoezeer de ge
brachte offers Ons en U allen tot vreug
de verstrekken, toch mogen Wij Ons niet
ontveinzen, dat de eigen Universiteit
steeds een voorwerp van zorg, van groote
zorg zal blijven onder geldelijk opzicht.
Het jaarlijksch onderhoud voor de leer
krachten en de hulpmiddelen bij onder
wijs en wetenschappelijk onderzoek zul
len steeds steun, steeds geldelijke offers
blijven vragen, te i|neer daar het ons vu
rig verlangen is, dat de beide nog ontbre-
kendge faculteiten zoo spoedig mogelijk
tot stand komen. Wij zullen daarom ieder
jaar een beroep moeten blijven doen op
uwe onbekrompen vrijgevigheid. Maar wij
Weten, geleerd door het verleden, dat Wij
op de offervaardigheid van Katholiek Ne
derland veilig vertrouwen. Daarom heb
ben. Wij besloten te bepalen en bepalen
bij dezen, dat jaarlijks in de maanden
October en November, te beginnen in
1923, in alle parochieën eene geldinzame
ling zal gehouden worden voor de instand
houding en uitbreiding der Katholieke
Universiteit. Deze inzameling, die telken
jare op den laatsten Zondag van Sep
tember van den preekstoel zal worden
aangekondigd, zal worden gehouden door
de parochiale Sint-Radboudcomité's,
waarvan Wij de reglementen tegelijk met
dit herderlijk schrijven verzenden. Voor
dit jaar echter zullen deze comité's zich
alleen belasten met het innen van de
reeds toegezegde bijdragen. Vervolgens
bepalen Wij, dat op heden en gedurende
de twee volgende weken in de H. Mis zal
worden gebeden het gebed tot dankzeg
ging. (Oratio imperata pro gratiarum ac-
tione, omissa eo tempore imperata forsan
alicubi iam praescripta).
Wij blijven het groote werk èn in den
verderen tijd van voorbereiding èn na de
eerste voltooiing bij voortduring dringend
aanbevelen in uwe gebeden, opdat de in
stelling door onze gemeenschappelijke
pogingen tot stand gebracht ook volko
men moge beantwoorden aan haar doel.
Mogen Gods rijke zegeningen nederdalen
over allen, die hebben medegewerkt cn
die zullen blijven medewerken aan de
grondlegging en den verderen opbouw
van onze Katholieke Universiteit.
Moge zij gedijen tot zegen van onzen
heiligen godsdienst, tot bloei van de ge
wijde en ongewijde wetenschappen, tot
heil van onze geheele samenleving.
En zal dit ons' herderlijk schrijven dp
Zondag 3 September a.s., den dertienden
na Pinksteren op de gebruikelijke wijze
worden voorgelezen.
f HENRICUS VAN DE WETERING,
Aartsbisschop van Utrecht,
f AUGUSTINUS JOSEPHUS CALLIER,
Bisschop van Haarlem,
f LAURENTIUS SCHRIJNEN,
Bisschop van Roermond;
t PETRUS HOPMANS,
Bisschop van Breda,
f ARNOLD FRANS DIEPEN,
Bisschop van 's-Hertogenbosch.
Bovenstaand schrijven betreffende de
R.-K. Universiteit werd gisteren in de
R.-K. Kerken voorgelezen.
"Wij weten niet of wel iedere'Katho
liek, die Zondag de blijde boodschap
der Nederlandsche bisschoppen be
treffende de stichting eener Nederland-
£>che R. K. Universiteit heeft hooren
voorlezen, zich bewust is geweest op
Jdat oogenblik getuige te zijn van een
historisch gebeuren in de geschiedenis'
ivan Nederland's Katholieken.
Wie de groole beleekenis van dit
Schrijven heeft begrepen, moest ook
,\vel diep ontroerd zijn.
„Wij hopen dan, B. G., in de naaste
toekomst een Universiteit met drie fa-
teulteiten, die der Godgeleerdheid, die
der Rechten en die der Letteren en
Wijsbegeerte, te stichten, waarvan
[Wij met den Opperherder der Kerk
eene rijke weelde van de edelste
vruchten verwachten," zoo luidde het
in dat schrijven.
Dat beteekent de stichting van een
R. K. Hoogeschool in Nederland. Want
al worden voorloopig nog slechts en
kele faculteiten ingesteld, de voortva
rendheid, de wilskracht, de opoffe
ringsgezindheid van Nederland's
Roomsch-Katholieken zijn de funda
menten van hazalt en beton, waarop
de daad van het Doorluchtig Episco
paat is gebouwd en dit vertrouwen
Zal niet beschaamd worden; de vol
ledige, een volmaakte R. K. Hooge
school in Nederland is slechts een
kwestie van jaren.
Over eeuwen zifllen de Nederland
sche Katholieken zeer waarschijnlijk
in dankbare herinnering gewagen van
de schoone daad hunner voorvaderen
der twintigste eeuw, die, nauwelijks
bekomen van een vijftigjarigen strijd
om de ziel van het kleine kind in
de lagere school, zich onmiddellijk
wierpen op de stichting van een R. K.
Hoogeschool en de vervolmaking van
bet middelbaar- en voorbereidend hoo-
ger onderwijs.
En dan zal worden genoemd de
datum van 3 September 1922, als een
historische, de dag, waarop het Door
luchtig Episcopaat aan de Katholieken
Nederland kond deed van de
stichting der Nederlandsche R. K. Uni
versiteit.
Gevoelt iedere R. K. het historische
van dit oogenblik, en tevens het ont
roerende omdat nu bereikt wordt,
waarnaar wij zoo lang gestreefd heb
ben, bereikt, wat andere landen reeds
jaren, eeuwen rijk zijn?
Katholieken van Nederland, betui
gen wij onze dankbaarheid tegenover
God en het Episcopaat, dat de zaak
van de stichting van een Katholieke
Hoogeschool zoo stevig ter hand heeft
genomen.
On,ze katholieke samenleving zal,
hopelijk, van deze stichting de grootst
mogelijke vruchten plukken.
Thans komen aan onze Universi
teiten jongelieden, die seeds .uit liet
derde geslacht zijn van hen, die zonder
God of godsdienst zijn opgevoed.
De banden van traditie, die bij het
tweede geslacht nog eenigszins beston
den, zijn bij deze jongeren geheel
verbroken. De ziel hongert naar gees
telijk voedsel als tegenwicht tegen de
materialistische leer en krijgt 't niet.
Dat geven onze 'openbare Hooge-
scholèn filet.
De R. K. Universiteit zal echter
de juiste methode van wetenschappe
lijk onderzoek in eere herstellen.
En onze samenleving, geleid door
aldus gevormde officieren, zal er voor
deel van trekken.
Sociëteit „St. Bavo" Bestuur Schilders-
patroons 8 uur Bestuur Overheids
personeel 8 uur Bestuur Metaalbe
werkers 8 uur Reddingsbrigade
8 uur Rechtskundig advies van half
9 tot half 10 Bollenveiling 10 uur.
Groote Kerk Van 2 tot 3 uur
orgelbespeling door den heer George
Robert.
Café Brinkman Groote Marlkt Ned.
Mij. voor Tuinbouw en Plantkunde
8 uur.
Bisschoppelijk Museum. Janutraat Da
gelijks, uitgenomen Zaterdag, Zon- en
feestdagen toegankelijk.
f'. K. Leeszaal en uitleenbibliolheek
Jansstraat 49, Eiken dag geopend
van 10 uur 's morgens10 uur 's avonds
uitleen der boeken van half 3—9 uur.
behalve op Zon- en feestdagen,
Luxor-tcaroom, Groote Houtstraat 139
Middag- en avondconcert.
Hotel Spoorzicht Stationsplein.
Concert.
R. K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaco-
bijnenstraat 15 Alle werkdagen
voorin, van 912 uur, nam. van 2—5
uur. Zaterdags alleen van 912 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor vrouwen
Kleine Houtweg t3 Alle werkdagen
des voorin, van 1012 en des n*m. van
2 tot 4 en van 8 tot 9 uur.
Deze maatschappij vergadert Dinsdag 5
September. De agenda vermeldt o.m. be
spreking Dahliakcuring.
Voor de Weensche priesters van
L. B
1.50
In den vervolge zijn postwissels boven
de 20 gulden ook aan de Bijkantoren be
taalbaar.
Vergadering van den Raad der ge
meente Haarlem, op Woensdag 6 Sep
tember 1922, des namiddags ten li/2
ure, in de Statenzaal (Prinsenhof).
De agenda vermeldt:
1. Mededeelingen en ingekomen stuk
ken.
2, .Voopstcl B. en W- tot goedkeuring
balans, winst- en verliesrekening,
diens tl921, Woningbouwverecniging
„St. Bavo".
3. Voorstel B. en W. verleenen mede
werking tot stichting eener bijzondere
school aan de Antoniestraat.
4. Voorstel B. en W. tot het in
hooger beroep uil lokken' van eene be
slissing omtrent de weigering tot het
verleenen van medewerking aan de
Neutrale Schoolvereen. „De Hout
5- Benoeming van:
a. gemeente-verloskundige (herbe
noeming mevr. M. E. A. Sclimit Jong
bloed—Terbach)
b. twee tijdelijke leeraren Avond
school voor handelsonderwijs;
c. pianiste aan de Buitengewone
school voor lager onderwijs;
d. leden vaste commission;
e. een Commissaris Gem. Bank v.
Leening (vacature-Mev*. P. J Wille-
kes MaedonaldReijnvaan) aftr., niet
herkiesbaar
f. twee Commissarissen Stads-apo-
theek (vacatures C. H. Kuenen en H.
van den Berg )aftr. en herkiesbaar.
6. Trekken der afdeelingen.
Men zendt ons het volgende uit
treksel uit het verslag over de maand
Augustus 1922 van den Inspecteur der
Vereeniging legen het mishandelen van
dieren voor Haarlem en omstreken.
Deze maand werd bijzondere aandacht
besteed aan de oogkleppen van trek
paarden en beproefd de voerlieden
te bewegen die weg te laten. Zoo dik
wijls werd opgemerkt dat die kleppen
hinder veroorzaakten, werden de ver-
eischte voorzieningen getroffen.
Vele gevallen van lichte kreupelheid
werden waargenomen, waarbij bleek,
dat die meerendeels aan slecht hoef
beslag te wijten waren.
Bij het lossen van slachtvee werd
toezicht gehouden. Een slagersknecht,
die ruw optrad bij het geleiden van
een stier, werd daarover onderhouden.
Er werden wederom verschillende
gebreken aan voertuigen en bespan
ningen van hondenkarren opgemerkt,
(waartegen de noodige maatregelen ge
nomen werden.
In de Asphyxiatie-inrichting werden
pijnloos gedood 175 dieren, waaronder
56 honden, 117 katten en 2 konijner»;
Van deze dieren waren er 39, die
te voren als zwervers in den Kennel
van den heer Klaassen gebracht wa
ren, waar ze gedurende eeniga dagen
ter beschikking van de eigenaars ge
houden werden.
Er wordt nogmaals de aandacht op
gevestigd, dat de Asphyxiatie-inrich
ting dagelijks van 2—4 uur geopend
is en dat dieren, die men pijnloos
wil laten dooden, niet in den Konnel
„Fauna", maar rechtstreeks naar vo
rengenoemde inrichling (op het Phoe-
nix-terrein, einde Parklaan) - moeten
xgebracht worden. Desverlangd kun-
xnen ze worden afgehaald.
Geel-Zwart gaf Zaterdagavond ter ge
legenheid van het 3-jarig bestaan van
haar vereeniging aan leden en dona
teurs en genoodigden een feestavond.
Om half acht was de zaal van St.
Bavo tjokvol en opende de voorzitter
van "het feestcomité met een hartelijk
welkom en hoopte dat deze avond moge
slagen tot ieders genoegen. Ingekomen
was een bloemstuk van de .R. K. S. V.
„.Zwaluwen."
De avond werd opgeluisterd door de
mandolineclub „Studentiana" en den hu
morist Jos. Mathot.
Ondertusschen kwam er nog een mooie
bloemenmand van de R.K.S.V. „R. 0,
IJ." uit IJmuiden, welke door den voor
zitter van R. 0. IJwerd aangeboden.
Ook de afgevaardigde van het District
feliciteerde de vereeniging met haar 3-
jarig bestaan en hoopte dat zij nog
lang in het Diocees moge blijven tot
voorbeeld van anderen.
Hierna kregen we een opvoering van
de Geel Zwart-revue. Deze revue was
goed in elkaar gezet, maar jammer dat
het niet erg vlot ging. Anders wel eon
aardig propcgwd-m'd'el vo:r de Room-
sche sport.
Verder kregen we nog feen tombola
waarin prachtige prijzen werden ver
loot, o.a. een H. Hartbeeld. Nog werd
muziek' en voordrachten gegeven, waar
na het klokje van gehoorzaamheid luid
de en de voorzitter van Geel-Zwart al
len hartelijk dankte voor de flinke op
komst, wat wel bewijst dat G. Z. popu
lair is hier in Haarlem.
Op Zaterdag 2 September vierde de
R. K. Fietsclub „G. Z. O .D." haar eer
sten feestavond in het gebouw „Zang en
Vriendschap". Hij mag uitstekend geslaagd
worden genoemd. Daarvoor een woord
van hulde aan het bestuur en de feest
commissie van deze vereeniging. Nadat
de voorzitter een woordje gesproken had,
kwamen de leden met de tooneelstukjes,
die zij allen schitterend ten uitvoer brach
ten. Daar het bestuur en de feestcommis
sie voor een afwisselend programma ge
zorgd hadden, kregen wij cenige stukjes
zang te hooren van de mezzo sopraan
mej. M. Langeveld uit Zandvoort. O.a-
heeft ze- het liedje van Godfr. Man en
„De Storm" van Nico Hoogerwerff uit
muntend tot haar recht laten komen.
Ook het dubbel-mannen kwartet „Aurora"
komt een woord van lof toe, daar ook
zij uitstekend gezongen hebben.
Als de leden zoo doorgaan met stu-
deeren, kunnen zij in de toekomst heel
wat bereiken. De leden vierden tot laat
in den avond feest. Er heerschte een ge
zellige feeststemming. Als deze eensge
zindheid onder allen zoo blijft voort
bestaan, 'draagt deze vereeniging haar
naam met eere. Na het beëindigen der
zangnummers hadden mej. Langeveld en
Mej. van Waard mooie bloemen in ont
vangst tg nemen, D§ begeleiding yan de
zangnummers was best toevertrouwd aan
den heer Th. v. Waard, welke met zijn
zuster mej. Tr. v. Waard nog eenige mu
zieknummers ten gehoore bracht.
Zondagmorgen, 3 September, had in
de zweminrichting aan de Houtvaart hel
jaarlijksche examen plaats tot het be
halen van het diploma A (zwemmend
redden) van de Reddingsbrigade.
Dat er in den afgeloopen zomer duch
tig geoefend was, bewees de uitslag. Aan
13 candidate^ van de 14 deelnemenden
zal het diplom en insigne worden uit
gereikt; met 1 candidaat wordt het exa
men nog voortgezet.
Geslaagd zijn: Mevrouw de KerkOut,
Mejuffrouw A. Ruygrok en Mejuffrouw
M. Meyer- de heeren: G. de Lugt, A.
J. v. d. Mesr, J. Geerts, M. C. J. Ca-
derius van Veen, v. d. Berg, J. P. Te-
fol, II. de Wijs, M. Brandt, P. Meyer
mi O. Kolderie.
De examencommissie bestond uit de
dames 0. J. F. van Esch en A. Meyer
en de heeren A. van Amstel, A. J.
Meyerink en D. N. H. Haase.
J. Scheerlings, Delftstraat 19, beursje;
T. de Groot, Kamperstraat 45rd, leesboek;
M. Witteman, Leidschevaarl 134, ceintuur:
P. van Dam, Doelstraat 27 D, dekkleed;
D. Zandstra, Scheepmakersdijk 41, das
speld; N. A. Noordstrand, Esdorperwcg
54, Amsterdam, gewicht, (Bureau van po
litie, Haarlem); W. van Gasteren, Kleine
Houtweg 121, gewicht; A. W. Slager, Mr.
Joostenlaan 19, hondenpenning, sluitstuk
armbandhorloge; P. Buijs, Edisonstraat 9,
horloge; M. Hanner, Leijjscheplein 19rd„
horloge; P. v. d. Valk, Palmstraat 11 rd.,
horloge; W. Oppenkamp, Spionkopstraat
14, hondje, Kennel Fauna; L. v. Soest,
v. Oosten de Bruvnstraat 74, zakmfsje;
H. Hasselt, Westergracht 51 zw„ oorrin
getje; J. Casteren, Zijlweg 63, portetmon-
naie; H. Gielen, Z. B. Spaarne 14, porte-
monnaie; P. Steffens L. Vlamingstraat 16,
portemonnaie; A. M. v. d. Pol, v. Marum-
straat 16, souvenir van Haarlem; W. Bos
man, Da Costastraat 16, R. K. Kerkboek
je; T. v. d. Hulst, Harmenjansweg 22,
poes, Kennel Fauna; M. Bouffaer, Scho
tersingel 15, poes, Kennel Fauna.
J. Kunst, Grebbestraat 10, ceintuur;
P. Veenstra, le Zuidpolderstraat 84,
ceintuurJ. Hogemolen, Hagestraat
45, ceintuurMej. Blad, KI. Hout
straat 105rood, vingerhoed in etui
Gem. Reiniging, keeshond T. Kuiper,
Voorzorgstraat 40, nachtjapon en thee
doek H. Moot, Morinnesteeg 17, oor
knopje; J. Smit, Tuinstraat 7rood,
portemonnaie Directeur Postkantoor,
parapluiesJ. Willemse, Rolland
straat 46, reticule met inhoud Lich
tenberg, Romolenstraat 60c rood,
idem met inhoud C. Kuit, Gen. Cron-
jéstraat 54 (Schoten) reticule (ledig)
Kiliam, KI. Heiligland 32rood,
Schoentje J. P. Bijnsdorp, Zijlvest 13,
wschoentje; van Zon, Pres. Steyn-
straat 28, taschje met inhoud P.
Boks, L. Wijngaardstraat 16, vulpen
houder F. 'Laatstra, Damstraat 20,
vingerhoed M. v. Everdingen, Velser-
straat 20rood, zakmes v. Borselen,
Schoterweg 9, poes Kennel Fauna
v. d. Broek, Zijhuizen 5, poés Kennel
Fauna. H. H. Essenberger, Magda-
lenastraat 18rood, kaart H.IJ.S.M.
P. v. d. Stel, Kruisochtstraat 49, porte
monnaie met inhoud M. v. d. Molen,
Ravensteeg 20, parapluieKremer,
v. Beeresteynstraat 34, taschje mer
inhoud.
i
Als ge over het kalf spreekt, breng dan
een kalf mee, heeft eens een groot opvoed
kundige gezegd. Of met andere woorden,
laat de menschen de dingen zien, als ge
er over spreekt en ge zijt verzekerd van
hun belangstelling. Want beter dan de
keurigst gebouwde lezing, de fraaiste pla
ten of zelfs de veel geprezen lichtbeelden,
is ons en wij mogen aannemen allen
met ons de groote demonstratie beval
len, welke de Eerste Hulp Vereeniging
„Snelverband" Zaterdag j.l. in het Bron
gebouw beeft gegeven, ter gelegenheid
van haar 12 Vz -jarig bestaan. Het was goed
gezien van het bestuur, deze demonstratie
te organiseeren, want met niets had zij
beter haar doel bereikt: belangstellenden
nader te brengen tot het streven der ver
eeniging, dat in zoo hooge mate sympa-
tiek is.
Bij monde van den voorzitter werd bij
het binnenkomen de pers welkom gehee-
ten. In zijn openingswoord verwelkomde
de heer Saeys alle aanwezigen.
Onder de belangstellenden merkten wij
op: Burgemeester en Mevrouw; Wethou
der Mr. J. N, J. Heerkens Thijssen; raads
leden mevrouw P. J. Willekes Mac Do-
nald-Reynvaan; mevrouw Maarschal-Ko-
min; mejuffrouw W. G. van Vliet; W. A.
J. van de Kamp; W. J. B. van Liemt;
K. Kingma; M. L. A. Klein; M. H. Groe-
nendaal; F. Keerwolff M. de Braai; D. J.
Tork; M. A. Reinalda; commissaris van
politie E. H. Tenckinck; hoofdinspecteur
van politie, C. J. Bos; medisch leider
van de vereeniging Snelverband, Dr. C. L.
W. Ruys; hoofdverpleegster van het St.
Elisabeths Gasthuis als vertegenwoordiger
van Dr. Kersbergen; de vertegenwoordi
ging van den Directeur v. d. Geneeskun
digen Dienst; commandant van de brand
weer v. d. Broek; 1ste adjudant van de
brandweer J. G. Martin; voorzitter van
den Nationalen Bond tot redden van
drenkelingen, Dr. v. Eeden, Amsterdam;
Secretaris v. d. Ned. Vereeniging Eerste
Hulp bij ongeluken, C. F. Ütermöhlen,
Amsterdam; het bestuur der Roode Kruis
Transportcolonne, vertegenwoordigd door
den secretaris C. Nel en J. J. Broeker;
Koninklijke Nationale Bond voor reddings
wezen en Eerste Hulp bij Ongelukken,
„Het Oranie Huis", vertegenwoordigd
door kolonel van der Moer, Amsterdam.
Gemeente Architect A, A. Hillebrand en
mevrouw; Hoofdinspecteur v. d. Telefoon
dienst; Het dageliiksch bestuur van den
Ned. Aannemers Bond, afd. Haarlem, Dr.
C. H. Kuenen; Dr. Mauritz; Dr. H. Leyb
en anderen.
Spr. zet in het kort de wording en den
groei der vereeniging uiteen.
Hij memoreert daarbii bet werk van Dr.
Götte, die als de eigenlijke oprichter der
Vereeniging kan worden beschouwd, In
zijn werk ziet spr. een tweevoudig schoon:
1. de sanctie, door een medicus aan de
vereeniging gegeven en 2. het voeden van
de gedachte zich het lot aan te trekken
van ongelukkigen. Dr. Ruys, de tegen
woordige medische leider, is geheel in
het voetspoor van zijn voorganger ge
treden. Als spreker zich afvraagt, welke
de resultaten zijn geweest over de laatste
jaren, dan moet hij bekennen, dat' die
mooier zijn dan de grootste optimist had
verwacht. Wat, zegt spr., zal de toe
komst ons brengen? Dat binnen afzien-
baren tijd kan worden gesproken van een
geregelden eersten hulpdienst. Het ligt in
het voornemen der vereeniging de huizen
der leden te voorzien van een ^plaatje,
aangevende, dat aldaar een lid woon
achtig is, met vermelding eventueel van
het bezit van telefoon of verbandtasch.
Aan het slot van zijn toespraak herdenkt
spr. dankbaar de schenking van den heer
Scholier, die daardoor getoond heeft, ver
trouwen in de vereeniging te stellen.
Thans neemt de heer L. Holzhaus het
woord. Op zijn uitnoodiging begeven al
len zich naar dén tuin, waar de demon
stratie zal worden gehouden. De plaat
sen, rond het plankier, zijn zoo opgesteld,
dat elkeen kan zien, wat er gebeurt. In
een vijftien tal voorbeelden,werd ons daar
getoond, hoe op te treden, wanneer hulp
moet worden verleend.
De ensceneering eischte geweldig veel
van onze fantasie daarop had de heer
Holzhaus ons voorbereid maar waar
het op aankwam, de eigenlijke hulpverlee
ning, de behandeling van een bepaald ge
val, dat kregen we in alle bizonderheden
te zien. Wij vragen ons af, .of niet de
meeste der aanwezigen met schande heb
ben moeten erkennen, dat hun eigenlijk
de handen links staan, als ze eens voor
het feit zouden komen te staan, hulp te
moeten verleenen. Bij overlevering heb
ben wij gehoord, wat er in dat of dat ge
val moet gebeuren, maar die methoden zijn
in den regel op zijn zachtst gesproken
gevaarlijk of zelfs doodelijk.
In 't gezicht dezer moderne behande
ling, blijft er van 't oude al heel weinig
over. Geen sjouwen of sleepen of zeulen
met den patiënt, niet zich verdringen om
het slachtoffer, zoodat de lucht wordt af
gesloten, maar een rustige, doelbewuste
behandeling.
In geval no. 1 zagen we, hoe een voet
baller bewusteloos is geschopt en door
kunstmatige ademhaling wordt bijgebracht.
De patiënt wordt na de behandeling
loopende naar de kleedkamer gebracht.
Daarentegen in geval no. 2 (hersen
schudding) wordt de patiënt niet vervoerd.
No. 4, geeft de behandeling van den toe
vallijder, waartegen door leeken zeer vaak
gezondigd wordt. De behandeling van een
kind, dat heete koffie krijgt over hoofd,
armpjes en borst, wordt in no, 7 gedemon
streerd, In no. 1 zien we een slagader
breuk, in no. 12 het verstuiken van een
voet. Een zeer kritiek geval geeft no. 15.
Een motorfietsrijder wordt door een trein
gegrepen, weggeslingerd en krijgt een
wervelbreuk. De demonstratie toont ons,
hoe het geval wèl en hoe niet moet wor
den behandeld. Hoe een verkeerde be
handeling den dood ten gevolge kan heb
ben. Typeerend is dit geval, doordat in
tijden van nood van alle hulpmiddelen
wordt gebruik gemaakt. De regenjas van
den patiënt, twee staven van een land
meter, toevallig daar werkzaam, bene
vens 'n brcede plank doen dienst om den
patiënt te vervoeren No. 18 toont de be
handeling van een verbrijzeld been.
Onze ruimte laat niet toe alle gevallen
te bespreken, doch wij meenen goed te
doen den oproep van den heer Holzhaus
tot het volgen van een cursus, waarvoor
zich tijdens de demonstratie vijftien deel
nemers opgaven, te steunen, evenals zijn
verzoek de vereeniging finantieelen steun
te verleenen. Vijftien nieuwe donateurs
gaven zich Zaterdag j.l. op. Wie volgen
nog?
De demonstratie van de Eerste Hulp
Vereeniging „Snelverband" mag in eik
opzicht goed geslaagd genoemd worden.
De belangstelling voor de wederopvoe
ring in Haarlem van het overweldigend
lachsucces: „Ats je maar 'n verleden
hebt" is wederom zoo groot, dat de di
rectie van de N. V. Het Schouwtooneel
reeds nu aan het verzoek heeft voldaan
om het stuk ook morgen, Dinsdag 5 en
Woensdag 6 September in den Haarlem-
schen Stadsschouwburg op te voeren.
De aanvraag om dit blijspel te komen
opvoeren is zoo onf;p,^in'' groot, dat
„Het Schouwtooneel" niet in staat is er
aan te voldoen, zonder ernstige schade te
berokkenen aan het nieuwe repertoire.
Daartegen heeft de directie dan ook
voldoende waarborgen genomen en kan
als eerste voorstelling die gerekend kan
worden als opening van het nieuwe sei
zoen, aankondigen „De opgeknoopte, die
werd afgeknoopt". (La farce du pendu
dépendu) een komisch mirakelspel in
drie bedrijven van Henri Ghéon op Zater
dag 9 Sept. a.s. Daarna volgt „De co-
medie der Liefde" van Hendrik Ibsen.
Men deelt ons het volgende mede:
In de opvoeringen van „De opge
knoopte die werd afgeknoopt" (La farce
du pendu dépendu), een komisch mira
kelspel van Henri Ghéon, door de N.V.
Het Schouwtoonel, directie Adr. van der
Horst en Jan Musch, zullen optreden me
Barometerstand 7,67. Stilstand.
OPGAVE VAN:
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteo
rologisch Instituut te De Bilt.
Naar waarnemingen verricht in den
morgen van 4 Sept.
Hoogste barometerstand 776.3 m.M. te
Falun (Zweden).
Laagste barometerstand 754.9 m.M. t»
Vestmanoer.
Verwachting van den avond van 4 Sep
tember' tot den avond van 5 Scpt:
Meest, zwakke wind uit Noordelijke rich
tingen, zwaar bewolkt of betrokken, aan
vankelijk nog eenige regen, zelfde tem
peratuur.
de zaak er een is als die van den.
heer Peddemors, dan zetten we er ons
gaarne toe.
Het bekende „kunstfiijverheidshuis" aan
den Kruisweg heeft een groote ver
andering ondergaan die de term is
wat afgezaagd maar niettemin zeer op
z'n plaats in alle opzichten eert
verbetering blijkt te zijn. Reeds van
buiten zien we, dat dit een winkel is
met een eigen cachet, de kleuren waar
in de pui geschilderd is grijs met
zwart en oranje zijn lang niet alle-
daagsch en trekken de aandacht, zonder
schreeuwerig te zijn. De smaakvolle eta
lage geeft een voorproefje van wat er
in de toonkamers te vinden is. We
zien er aardige byouterieën welke op de
zwarte stof op z'n voordeeligst uitko
men, verder het bekende glaswerk van
de Bazel en artistiek koperwerk uit het
eigen atelier. Een mooi stuk handwerk
is de kloek gedreven schotel, terwijl de
electrische lamp als. een fraai staal van
metaalarbeid mag worden aangemerkt.
De koepelvormige kap, A jour bewerkt
en geciseleerd, wordt gedragen door
drie opengewerkte steunssls op voetstuk
waarin vernuftig de aansluiting is op
genomen. Emaille en kralenver.siering
verrijken het geheel. Het lampje is lo
gisch en toch sierlijk van bouw en ge
heel vrij van het opdringerige dat we
in modem nog al eens aantreffen.
Wanneer we binnentreden treft het
ons dadelijk dat door de verbouwing
ruime toonkamers zijn ontstaan, wier
practische inrichting het mogelijk maakt
de voorwerpen naaar behooren ten toon
te stellen. In een zaak als deze, waar
de nijverheidskunst in zoo ruimen zin
vertegenwoordigd is, is zulks van zeer
groot belang Het ziet er prettig uit,
de wanden met grijze jute bekleed en
van boven afgesloten door lijstwerk in
zwart en oranje maken deze vertrekken
tot een voor exposeeren alleszins ge
schikte omgeving, Licht is er voldoende
en een legraam (z.g. lantaarn) van ge
kleurd glas in lood brengt in het ach
tergedeelte een fijne lichtwerking teweeg.
De toonkamers bevatten een ruime
collectie kunstnijverheid, werk van Hol-
landsche kunstnijveraars en ook van
buitenlanders. Metaalwerk is er van
Achterberg, wiens broches met de tee-
kens van den dierenriem door hun aar
dige styleering en mooie afwerking tot
het „betere" in dit artikel behooren. Er
is werk van Jan Eisenloefel en van
Winkelman, namen die een goeden,
klank hebben en van Peddemors o.a.
mooie sierschotels. Kunstaardewerk, goed
van vorm cn aangenaam van kleur, zien
we van Lanooy, vanHobbel, van „da
vier Paddesioelen", Mobaeh en „Nieuw
Rozenburg". Moderne meubelen zijn er
van Barteb e.a. Niet alles op dit ge
bied kan ons bekoren, enkele stoelen
bijv. zijn nog-al „gewild" van vorm, doch
er is veel te waardoeren; men zie bijv.
het wandkastje met goëtat eterniet pa
neel. De jonge Haarlemsohe beeldhouwer
v. d. Kaay, wiens werk op eene ten
toonstelling van den Haarlemschen
Kunstkring onze waardeering opwokte,
heeft hier een knap stuk werk; kikkers,
vlot in hout gestoken.
vrouw Wilh. van der Horst-van der Lugt Het glaswerk van de fabriek „Leer
Melsert en de heeren Jan Musch, Ko van
Dijk, M. van Warmelo, Paul Karsten en
Ezerman.
Speciaal decor vervaardigd door W, de
Maar', Décorateur van den Utrechtschen
Stadsschouwburg. Costumes van de firma
J. N. Mulder, onder toezicht van mej. Jo.
Blauwkuip.
Regie Jan Musch.
Men schrijft ons:
Vrijdag 8 September, aanvang 8 uur,
geeft de Kon. Ver. „Het Nederlandsch
Tooneel" in den Stadsschouwburg te
Haarlem een opvoering van „Oud Heidel-
berg", tooneelspel in 5 bedrijven van Wil
helm Meyer-Forster.
In dit stuk treden o.a. op, de dames:
Greta Gyswyt, Mina Buderman, Antoi
nette Sohns en de heeren: Jacques Reule,
Louis Gimberg, Bart Kreeft, Alex Hoek,
Louis van Gasteren, Hans Brüning, Elias
van Praag, Henri Eerens, Anton van Ei
sen, Maurits Parser en anderen.
Hei ligt niet op den weg van den
kunstveralaggever te schrijven over de
opening eener nieuwe zaak of de res
tauratie «ener bestaande, doch wanneer tot 2Q September,
dam", naar ontwerp van de Bazel, vult
bijna een geheele toonkamer. Ook za
gen we Uuitsch en Ooslenrijksch glas
werk.
Memoreeren we nog even de voort
brengselen van Japansche kunstnijverheid
en besluiten we met de opmerking, dat
de minnaar van goede sjer- en nijver
heidskunst hier veel van zijn gading zal
vinden. Moge het den heer Peddemors
gelukken zijn zaak op het peil te houden
waarop deze momenteel staat; bazar-
goed is er veel te veel onder de men
schen, goede sier- en gebruiksvoorwer
pen koopt men nog veel te weinig.
M. v. d. W,
Het bericht omtrent de vacantie
van de Haarl. Orkestvereeniging, ver-
eischt eenige verbetering, daar op 't
laatste oogenblik van B. en W. nog
afkwam de mededeeling dat het mu
ziekkorps op Woensdagavond 6 Sep
tember a.s. nog één concert moet
geven in de stadslent in den Hout.
Dev acantie is nu gesteld van 1
