BINNENLAND.
LANDBOUW EN VISSCHERIJ.
GEMENGD NIEUWS.
ORDE EN ARBEID.
De Rijksmiddelen.
mwmiMusm nieuws.
LUCHTVERKEER. J
Het I. C. A. R.
NOORDWIJK.
BLOEMEND AAL.
ZANDVOORT.
HEEMSTEDE.
HAARLEMMERLIEDE EN
SPAARNWOUDE.
Do oesterteelt.
Het manoeuvre-ongeluk in
Limburg.
De diefstal van een Rubens te
Enschedé.
Misdrijf?
Protest tegen geiuidsproeven.
De actie tegen de „valuta-
strijkjes".
De schillen en de doozen.
De bedreiging van het Gooi.
Goedkoope aardappelen.
Arbeidsregeling voor het bakkers
bedrijf.
Veenarbeiders.
Uit de metaalnijverheid.
Oud-minister König.
De Tubantia.
De Italiaansche Kroonprins niet
naar Alkmaar.
Vereeniging van R.-K. Gemeente^
raadsleden.
Parachute-sprong van Pottum
De tentoonstelling.
Wanneer wij de tentoonstellingszaal be
treden valt aan de rechterzijde dadelijk
de eerste stand, inzending van de fa. v.
Empelen en Zn. te Heemstede in het oog.
Bijzonder trekken de aandacht de prach
tige kleuren der Dahlia's en een keurig
bloemstuk: een wieg van bloemen, die de
belangstelling der bezoekers ten volle
waard is.
Als no. 2 hebben wij eene schitterende
collectie fruit, collectieve inzending van
4 kweekers, leden der vereeniging. Meer
dan 100 verschillende soorten fruit zijn
hier in de prachtigste exemplaren vertegen
woordigd. Eenvoudig om te watertanden!
Hierna volgt een keurige inzending bloe
men en planten van den heer A. S. Berg,
Huize Dennenheuvel, en eene groep plan
ten ingezonden door 3 leerlingen van den
Tuinbouw-wintercursus te Heemstede,
waarvan M. v. Speren den lsten, F. Huls
bosch den 2den en W. Heere den 3den
prijs behaalden.
Daarna komen we bij een stand van
den heer A. Koper te Bennebroek: een
keurig model van aanleg van rotspartijen
en bij een buitengewoon mooie inzending
Dahlia's, ingezonden door den heer H.
Plant te Bennebroek. De heerlijke kleuren
dezer prachtige exemplaren doen u slechts
noode overgaan tot een volgenden stand,
eene soortgelijke, en niet minder mooie
inzending van de fa. de Wild en Romkes
te Heemstede.
Dan zien wij een keurigen stand opge
maakte bloemstukken en vaasbouquetten,
door de leden der vereeniging: een der
grootste attracties der tentoonstelling.
Door de jury werd de eerste prijs voor
bloemstukken toegekend aan een krans
van den heer G. Baljet ,te Heemstede,
en de tweede aan den heerH. Plant te
Bennebroek.
Voor vaasbouquetten werd de 1ste prijs
toegekend aan den heer G. Baljet en de
2de aan den heer H. van Gurp, beiden
te Heemstede.
Dan volgt eene prachtige inzending bloe
men en planten van het personeel der
fa. P. J. van Empelen en Zn. te Heem
stede en pachtige Dahlia's van den heer
Carlée te Heemstede, en een andere proe
ve van aanleg van rotspartijen, ingezon
den door den heer K. Heere te Heemstede.
Bijzondere aandacht verdient ook de
collectieve inzending groenten door leden
der vereeniging, waar de mooiste exem
plaren der hier geteelde groenten bijeen
gebracht zijn. O.m. trekken heel mooie
vroege exemplaren van Brusselsch witlof,
de prachtige bossen bleekselderie en de
zeldzaam mooie exemplaren van artisjok
ken de belangstelling. Dit is een der uit
gebreidste en meest belangwekkende
stands.
Als laatste stand van den rondgang krij
gen we nu nog eene inzending bloemen
manden en vazen met Dahlia's en andere
bloemen, in de fijnste tinten, door de fa.
F. van. Dort en Zoon te Heemstede, en
dan bezien wij in het midden der zaal de
clou van de tentoonstelling, de collec
tie dahliabloemen, ingezonden door de le
den der vereeniging.
Voor deze inzending waren aan de le
den een gelijk aantal planten uitgegeven,
en de tentoonstelling toont de resultaten
van den kweek. En dat deze zorgvuldig
geweest is, ziet men dadelijk. Dit midden
gedeelte der zaal vormt met die prach
tige verzameling bloemen, waarvoor door
de Tuinbouw-aankoop-Centrale van Aals
meer 100 diaböla-vazen aan de Vereeni
ging in bruikleen werden afgestaan en vijf
groote tuinvazen door de Haarlemsche
Kunststeenfabriek aan de Pijlslaan. Voor
al het middenstuk van deze laatste is een
mooi stuk.
Door de jury werden als volgt de prijzen
toegekend: 1ste prijs de heer J. Donselaar,
2e prijs de heer J. Pletting, 3e prijs de
heer W. Hartman, 4e prijs de heer J. Mal
ta, terwijl verder nog 6 troostprijzen wer
den toegekend.
Alles bijeengenomen maakt deze ten
toonstelling een heel aangenamen indruk
door de keurige, afwisselende indeeling en
"door de schitterende pracht van kleuren.
Wij kunnen dan ook een tocht naar Heem-
stdde ter bezichtigiging dezer tentoonstel
ling ten zeerste aanraden, en kunnen vol
komen bevrediging van de hoogst gespan
nen verwachtingen voorspellen.
Aan de jnbileerende vereengiing onze
welgemeende gelukwenschen met deze
orach tig geslaagde tentoonstelling.
Burgerlijke stand van 8 tot 15 Septembe
922. Geboren7 Sept. "etronella
dichter van L. v. Duin en j. Klinkenberg.
8 Sept.Neeltje, dochter van N. v.
Os en C. van Duijn.
10 Sept.Adrianus Johannes Jozef,
zoon van J. A. v. d. Voort en Th C. C.
Alkemade.
11 Sept.: Wilhelmus, zoon van W. v.
Rhijn en J. M. de Haas.
13 Sept.Nico.aas, Zoon van J. Lind-
hout en W. v. d. Voet.
12 Sept.Joseph Petrus Wilhelm,
zoon van J. J. W. Hartmans en M. G.
de Groot.
14 Sept.Fake, zoon van J. Bouw
meester en J. Smit.
15 Sept. Aaltje, dochter van C. v. d.
Luijt en M. Klinkenberg.
Ondertrouwd Johannes Adrianus van
der Geest 25 jaar en Elisabeth Hendrika
Koelewijn, 26 jaar Petrus Adam Ruts,
23 jaar, te Rotterdam en Cornelia Marga-
retha Etman, '22 jaar, te Noordwijk
Antonius Bernardus ter Haar, 38 jaar,
te Noordwijk en Wilhelmina Elisabeth
Paalvast, 25 jaar, te Den Haag.
GetrouwdP. A. Duivenvoorden, 25
jaar te Noordwijkerhout en M. F. Koe
mans, 21 jaar te Noordwijk.
Overleden 10 Sept.Hendrik v. d.
Haak, 5 jr., zoon van P. v. d. Haak en G.
v. Beveren.
13 Sept.Hendrika Opgelder, 84 jr.,
wed. P. Gooi.
Begin van brand. Zaterdag ontstond
in een der logeerkamers van Elswoutshoek
een begin van brand in den haard, of
liever onder den haard, doordat een
houten balk vlam vatte, hoewel deze met
een ijzeren en een betonnen plaat was af
gedekt. Met eenige brandbluschapparaten
werd de brand spoedig bedwongen.
De gemeentelijke brandweer was spoe
dig ter plaatse, maar die behoefde geen
dienst te doen.
Grenswijziging. In de alhier gehou
den bijeenkomst van de Commissie uit de
burgerij is in behandeling gekomen het
door de rapporteurs ontworpen advies aan
Ged. Staten van Noord-Holland, betref
fende het ontwerp van wet tot wijziging
der gemeentegrenzen.
Behoudens eenige alsnog aan te bren
gen redactiewijzigingen is het rapport in
dezelfde vergadering vastgesteld zooals
het aangeboden is.
Bouw arbeiderswoningen Volgens
het jEtaadsverslag heeft de Raad beslo
ten aan de Paralelweg arbeiderswonin-
te bouwen. Dit zou echter in strijd met
de acte van aankoop van den voor die
woningen bestemden grond, aangezien
toch destijds die grond gekocht is voor
het boawen van twee politiewaningen met
arrestantenlokaal en brar.dbluschmiidelen
bergplaats. Daarbij komt in de koop-
acte de clausule voor, dat op bedoelden
grond geen arbedswoningen ïnbgen wor
den gebouwd.
Burgerlijke Stand' Geboren: Cor
nelia, dochter van H. J. Scholte enM.
A. Rotteveel; Nicolaas Gerardus, z. v.
J. J. Schackman en I. Teeling.
Getrouwd: A. H. Leiding en C. M.
Kassee; 0. van Straelen en J. M. van
der Valk.
Overleden: T. Keur, 3 mnd.
Burgerlijke stand- Geboren: z. v.
A. WillemseHeemskerk; d. v. A. M.
WesselmanLoerakker; z. v. 'Ch. M.
BraakmanNubbers; d.,v. C. BoonEs-
kes.
Ondertrouwd: W. A. Wiersinga en H.
C. Marseille; 0. de Nijs en B. P. Kel
der.
Getrouwd: M. van den Akker met M.
Z. Buitenhuis.
Overleden: Jkvr. L. van Reenen, wed.
A. v. Wickevoort Crommelin.
Uitslag gehouden Loting. P. P. C. M.
Bottelier 1; J. B. A. Vink 2; L. J. Willemse
3; M. Kwaak 4; P. M. van Steijnen 5; S.
van Geldorp 6; J. A. Wortel 7; P. van den
Doel 8; C. G. van Veen 9; A. A. van Brug
gen 10; M. Oorthuisll; H. P. A Nelis 12;
J. R. Eggerding 13; P. H. C. van Raaij 14;
Th. Hoenderdos 15; W. Krijtenberg 16; L.
van der Laan 17; C. van Drunen 18; E. H.
Boellaard 19; P. Holleman 20; W. J. We
zenbeek 21; J. F. Meegdes 22; D. van de
Water 23; P. J. van Hoof 24; N. J. Schui
temaker 25; H. Schaap 26; W. Jutjens
27; M. Bosland 28; J. A. Kroon 29; D. van
Keulen 30; R. Buitenhuis 31; C. van Neste
32; A. Vink 33; G. J. Eijlders 34; T. H.
Huizinga 35; J. J. van Koperen 36; J. P.
Schaafsma 37; M. C. Eelman 38; J. A.
Bakker 39; G. J. van den Nes 40; M. L.
Koper 41; J. Wilderom 42; J. van de
Polder 43; J. F. Meelker 44; T. van den
Berg 45; W. J. Poelgeest 46; J. Boogaard
47; J. J. Nuisker 48; E. Nolting 49; J. F.
van der Loo 50; P. C.Bottelier 51; N. van
Domselaar 52; K. Zuiver 53; J. Luijken
54; C. J. Engele 55; J. Delforge 56; A.
Freen 57; H. J. van der Maat 58; B. J
Bank 59; Th. F. Roosen 60; P. J. van
Bruggen 61; N. J. van Opzeeland 62;
A. G. van Essen 63; A. Bakiker 64; P. E.
J. Botlejier 65; J. Koningen 66; C. F. Bon-
kerk 67; F. W. van Daalen 68.
De oesterteelt wordt in alle landen van
Europa, die door de Noordzee of Atlan-
tischen Oceaan worden bespoeld, alsmede
in Italië, uitgeoefend. Een zeer omvang
rijke cultuur vindt men ook in Noord-
Amerika. Men onderscheidt de talrijke
soorten naar grootte, smaak, vorm en ge
boorteplaats. In het Hbld. worden er in
teressante bijzonderheden over meege
deeld.
De oester behoort tot de weekdieren.
Wanneer men de twee schalen van de
oester bekijkt, ziet men dat deze niet ge
lijk zijn, maar dat het deksel veel ondie
per is dan de schaal waaruit men eet
Tusschen de schaal en het lichaam zit de
z.g. sluitspier, die donker gekleurd is. Een
bruine krans, onder den naam van
„baard" bekend, omgeeft het lichaam en
bestaat uit vier kieuwbladeren. In Hol
land wordt deze bij gebruik weggesneden,
terwijl de Franschen hun oester eten
„avec la barbe." Het weeke gedeelte is
meestal wit, soms ook donkerder; dit
hangt af van de plaats van oorsprong.
Het lichaam is door een gelei of kraak
beenachtig omhulsel, den „mantel," om
geven. Als het beest leeft, strekt deze zich
tot het uiterste van dé schaal uit, maar
hij trekt zich onmiddellijk terug, wan
neer het mes tuschen de schelpen komt.
Door den mantel wordt de schaal ge
vormd; er vormen zich steeds nieuwe la
gen aan den binnenkant. Onder den
mantel bevindt zich een geleiachtig bind
weefsel, waarin de iichaamsorganen lig
gen. De mondopening, aan het vooreinde
van het lichaam, loopt in een kieuwzak
uit, welks wanden spleten hebben; deze
vormen de verbinding met de buitenwe
reld, zoodat de benoodigde zuurstof op
genomen kan worden. Aan den ingang
van den kieuwzak vindt men een wimper-
boog, verder een ventrale (aan de buik
zijde gelegen) en een dorsale (rugzijde)
trilhargroeve. Door de beweging van de
trilharen wordt het voedsel in den slok
darm gevoerd, daarna naar de maag en
verder naar den darm. Men kan zeggen,
dat de oester het water filtreert en het
voedsel zoodoende achterhoudt. Het voed
sel bestaat uitsluitend uit microscopische
plantaardige organen.
De gewone oester is tweeslachtig; zelf-
bevruchting heeft niet plaats, daar de
voortplantingsstoffen zich niet tegelijkertijd
ontwikkelen. Als de bevruchte eieren rijp
zijn, worden zij allen ineens los gelaten;
daarna ontstaan in het lichaam van het
tot dusver vrouwelijke dier mannelijke
geslachtsproducten. Op het oogenblik, dat
de eieren gelegd worden, zijn zij niet al
leen bevrucht, maar hebben reeds de
eerste ontwikkelingstoestanden doorloo-
pen. Nadat zij gelegd zijn, blijven zij tus
schen den baard van de moeder-oester,
totdat zij tot embryonen ontwikkeld zijn
en geschikt om zelfstandig te leven. Zij
worden dan uitgestooten en bewegen zich
eenigen tijd vrij door het water, totdat
zij door de ontwikkeling van de schelp
zwaarder geworden zijn en dus zinken.
Wanneer zij een geschikt voorwerp op
den bodem vinden, hechten de oesters
zich daaraan vast. Zij kunnen zich daar
na niet meer bewegen.
De Europeesche oester heeft in het al
gemeen ronde schelpen. Het eerste jaar
is de middellijn 25 m.M., het tweede jaar
pl.m. 50 en het derde jaar 75 m.M. Een
driejarige oester weegt ongeveer 70 gram,
waarvan de schelp zoowat 80 pet. uit
maakt. Is de oester tien jaar, dan weegt
zij omstreeks 500 gram, doch dan is zij
voor de voortplanting ongeschikt. Zij kan
echter een veel hoogeren leeftijd berei
ken.
Het eerste jaar legt een oester pl.m.
100,000 eieren; het volgende jaar is het
aantal twee en een haifmaal zoogroot. Het
derde jaar produceert zij 700,000 tot
800,000 eieren. Hoogere leeftijden zijn niet
nagegaan, maar ongetwijfeld zou het
tot een millioen kunnen voortgaan.
De Portugeesche en Noord-Amerikaan-
sche oesters zijn éénslachtig; de bevruch
ting heeft plaats in het water, zoodat
kunstmatige bevruchting mogelijk is. In
Frankrijk onderscheidt men centra voor
de broedwinning, waar men zich hoofd
zakelijk voor het verkrijgen en het leve
ren van broed toelegt. Ten tweede heeft
men centra voor den groei; daar legt men
zich toe, om het elders verkregen broed
op te kweeken. Ten laatste vindt men
ook centra voor het mesten. Volwassen
oesters worden daar speciaal voor de
markt gemest. Dit heeft plaats in vijvers,
z.g. „claires" en gebeurt het meeste in
Marennes. De oesters voeden zich met de
in de claires voorkomend groen Dig ment
bevattende dlaïomeen "(kïezeïwler. Zij né
men daardoor een groene kleur aan en
komen als bijzondere delicatesse in den
handel onder den naam van „huitres ver
tes" of „huitres de Marennes".
In België heeft diezelfde mestcultuur
plaats, maar de oester wordt daar niet
groen.
In Nederland is de oesterteelt reeds
eeuwen oud en had men de z.g. vrije vis-
scherij. In navolging van Frankrijk heeft
men hier echter verandering in gebraakt,
om tot betere resultaten te komen. Men
kreeg toen de kunstmatige cultuur. Ge
kalkte pannen werden in het water gela
ten tot het verkrijgen van broed. Het
broed werd daarna afgestoken en in z.g.
hospitalen gebracht, tot het grood genoeg
was om veilig op de perceelen gezaaid
te worden. De pannen werden ook veel
opgeborgen tot het volgend jaar en dan
pas behandeld. In 1885 werden ruim 30
millioen pannen uitgebracht. Deze cul
tuur was zeer kostbaar; gemiddeld raam
de men de kosten op 25 per 100 stuks,
vooral daar het zeer veel onderhoud ver-
eischte.
In Zeeland wordt de cultuur gedreven
op derrie (turf) grond of spierbodem (klei
grond). Voor den groei en het mesten der
oesters gebruikt men de diepere percee
len, waar zij het minst gevaar loopen te
bevriezen; dit zijn de zaaiperceelen. Voor
het verkrijgen van broed heeft men dena-
tuurperceelen, ondiep en bij laag water
geheel droog. Zij worden jaarlijks in het
voorjaar met kokhaanschelpen (eetbare
zandschelp) bezaaid. De broedjes zwerven
dan eenige dagen rond bij een tempera
tuur van pl.m. 20 gr. C. In het tweede
jaar worden de natuurperceelen afgekort,
éénjarige en de oudere worden gesorteerd
en het overblijvende broed teruggezaaid.
De oudere oesters worden dan op de die
pere perceelen overgebracht en blijven
daar, tot ze voor de markt gereed zijn. Zij
blijven echter maar twee jaar op dezelfde
plaats; zijn ze dan nog niet voor de vangst
geschikt, dan worden ze weer naar
schoone zaaiperceelen verhuisd, daar ver
vuiling sterfte onder de oesters zou bren
gen. Ook voor een al te overvloedigen
plantengroei moet men oppassen; het aan
wezig zijn van mosselzaad doet veel scha
de aan de oesterteelt, evenals parasieten.
De oesterputten, die binnendijks zijn ge
legen, of door dijken tegen hoog water be
schermd zijn, maar met elk getij van
versch water worden voorzien, dienen als
magazijnen voor den dagélijkschen voor
raad.
Behalve in Zeeland, vindt men ook in
het noorden van de Zuiderzee oesterban-
ken; hier zijn het bijna uitsluitend natuur
lijke banken, die jaarlijks voor de pu
blieke visscherij worden opengesteld. In
Wieringen en Texel treft men eenige per
ceelen aan, maar dit is alles nog op zeer
kleine schaal. Dit is zeker geen reden om
de droogmaking van de Zuiderzee tegen
te houden. P.
De „Limb. Koerier" meldt nog, dat
het ongeluk met de militaire wielrijders
niet de eenige „vergissing" isj welke
bij deze manoeuvres is begaan.
Reeds Woensdag, zegt het blad, is
er iets met de machinegeweren voorge
vallen, dat, thans gelukkig zonder on
gelukken afgeloopen, de vreeselijke on
heilen had kunnen veroorzaken, en waar
bij waarsohijnlijk verscheidene dooden te
betreuren zouden zijn geweest. Te Am-
by werden mitrailleur-oefeningen gehou
den, waarbij een huis, waarin en waar
omheen soldaten verschanst lagen, onder
vuur moest genomen worden.
Door een noodlottige vergissing is
zooals ons medegedeeld werd, een band
soherpe patronen op een mitrailleur ge
legd; 't waren minder geoefende man
schappen, welke deze, met losse patronen
te laden machinegeweren bedienden; zoo
doende waren zij in de eerste oogenblik-
ken niet ingetohoten. De verschanste
mansohappon hoorden de kogels over hun
hoofd fluiten en konden zich nog bij
tijds plat op den grond werpen. Geluk
kig werd de vergissing ten gevolge van
het scherpe aanslaan van de mitrailleur
al heel snel bemerkt maar intusschen
waren 97 patronen verschoten. Wie weet
welke ongelukken waren gebeurd, als er
beter geoefende bedieningsmanschappen
achter de mitrailleurs hadden gezeten.
Zooels reeds wem gemeld werd in den
nacht van Zaterdag op Zondag j.l. vol
gens aangifte van den heer F. Scheffe-
laar Klots, tijdens zijn afwezigheid in
gebroken te zijnen woonhuize aldaar en
o.m. een groot schilderij van Rubens,
voorstellende het Hoofd van Johannes
den Doopèr, gestolen. De waarde daar
van wordt door den heer S. geschat op
f 20.000.
Nu is, naar de „Tel." meldt, uit een
reeds vroeger ingesteld onderzoek geble
ken, dat dit schilderij tijdens den oor
log door Duitschers in Frankrijk werd
gestolen en daarna in handen van den
heer S. kwam. Naast de omstandigheid
dat opvordering en beslaglogging namens
de Fransche regeering te verwachten was,
werd het schilderij eenige maanden ge
leden voor f 15,000 tegen inbraakschade
verzekerd. Door den commissaris van po-
titie te Enschede is thans een belooning
van f250 uitgeloofd voor het verstrek
ken van inlichtingen, die tengevolge heb
ben dat het gestolen schilderij weer te
recht komt. Van Duitsche zijde wordt
te dezer zake een belooning in mar
ken beschikbaar gesteld.
In een woning in de Heerenstraat te
Leeuwarden is Vrijdagmorgen een 30-
jarige vrouw dood gevonden, onder zoo
danige omstandigheden dat er aanleiding
bestond de bewoonster, van dat perceel
mej. R. in voorloopige hechtenis te ne
men.
In de legerplaats Oldenbroek zullen
vóór 30 dezer geweldige ontploffingen,
in verband met het nemen van geiuids
proeven worden teweeggebracht. Ver
moedelijk twee ontploffingen tegen den
avond.
De burgemeester van Epe beeft met
't oog op gevaar en schade geprotes
teerd bij den Minister van Oorlog.
Naar wij vernemen, is men in den
strijd tegen de „valuta-strijkjes" te
's-Gravenhage tot overeenstemming ge
komen. De actie van de Nederlandsche
musici ging hier tegen de directeuren
van een tweetal café's, Waar de buiten
landers werken. Deze zullen 1 October
weer plaats maken voor Nederlandsche
musici.
Een groot-grondbezitter in het centrum
des lands, die zijn bezittingen altijd met
veel vrijgevigheid voor het publiek open
stelt, schreef aan het Dagelijksch Bestuur
van den Touristenbond.
„Ik moet mij tot uw bestuur richten
over de bekende grief der boschbezitters
tegen het toerisme: „het wanordelijk ach
terlaten van bosch en veld door het ach
terblijven van pic-nic-rommel".
Over dit onderwerp staat juist weer wat
te lezen in „De Kampioen" en ik kan mij
voorstellen, hoe uw bestuur, hoezeer ter
wille ook, radeloos is, wat hieraan te
doen.
Het volgende denkbeeld wil ik ter ken
nis van uw bestuur brengen, aan uw
prudentie overlatende of hiermede wat uit
te richten is.
Waar de bovenbedoelde ontsiering van
het landschap, hoofdzakelijk veroorzaakt
wordt door de auto's en motorrijwielen
met zijspan, welker inzittenden tijdelijk
langs de openbare wegen in het bosch ver
toeven, zou het mij gewenscht voorko
men, dat, na behoorlijke waarschuwing
uwerzijds in „De Kampioen", met verzoek
aan de groote bladen deze waarschuwing
over te nemen, de gelegenheid werd
opengesteld in een bepaalde, vetgedrukte
rubriek in „De Kampioen", wekelijks te
doen opnemen de letters en nummers der
motorvoertuigen welker inzittenden zich
aan deze nalatigheid bezondigd hebben.
De beheerder van een landgoed zal nu
bij aantreffen van motorvoertuigen in het
bosch de nummers kunnen noteeren en
des anderen daags kunnen zien welke de
zer inzittenden gebrek aan goede manie
ren toonden. Door terstond de betrokken
nummers aan u mede te deelen, kan de
„Kampioen" de volgende week de ge
wraakte nummers bevatten, wat voor an
deren een aanwijzing kan wezen om bij
het aantreffen van dit nummer in hun
besschen hetzelfve de gastvrijheid op te
zeggen.
Hel komt mij voor, dat reeds uw waar
schuwing in dezen opvoedend zou wer
ken, terwijl zelfs verhuurders van auto's
hun chauffeurs instructies zullen geven
om het door hen vervoerde publiek op
dergelijke nalatigheid te wijzen; immers
het signaleeren van hun wagennummer in
dit verband zou hun zaak in discrediet
brengen.
Ik geef m'n denkbeeld voor beter, doch
meen dat het iets kan bijdragen om een
euvel te bestrijden, waarvoor elke po
ging, naar mijn meening, gedaan moet
worden." (De Kampioen).
Jao. P. Thijsee (over een paar dagen;
h. o. dootor Thijsse) schrijft nog over
bet Naardermeer, in de Groene van deze
week:
Op kaarten uit de veertiende eeuw
zoekt men de Loosdrechtsche en Anke-
veensche plassen te vergeefs, maar het
Naardermeer is er te vinden, even groot
als tegenwoordig en met een lange uit
watering naar de Vecht. Het is dus
waarschijnlijk wel de oudste en meest
oorspronkelijke van de Vechtplassen, hoe
wel het er niet naar uitziet. De bdde
pogingen tot droogmaking toch hebben
duidelijke sporen achtergelaten, vooral de
laatste in 1883, die de vlakke plas door
ploegd heeft met drie diepe kanalen in
de lengte en eenige dwarstochten. Van
de vele kavelslooten uit diem tijd zijn
de meeste reeds verdwenen: dichtgespoeld
waar golfslag staat, dichtgegroeid, waar
men de planten ongestoord haar gang
Het gaan. En indien die hoofd vaarten
njet werden onderhouden, zonden zij in
enkele tientallen jaren ook al voor 'n
groot deel niet meer te vinden zijn.
Een gedeelte van het Meer is onge
rept gebleven, de droogmaking van 1883
is blijven steken aan de Zijpelingskade
en alles wat zuidoostelijk daarvan ligt,
jg nu minstens drie eeuwen lang on-
gegtoord. Wij weten namelijk niet ze
ker of de droogmaking van 1625 ook
dien hoek gerespecteerd heeft. Maar wel
■wéten wij, dat de ontwerpers van het
Gooische spoorwegplan hun baan juist
door dien ongerepten hoek heen willen
leggen, historisch en natuurhistorisch 't
merkwaardigste deel van het meer. En
daarmede wordt ernstig inbreuk gemaakt
op de waarde van ons natuurmonumenlt!
als studieveld.
De bestudeering van onze zoo
uiterst merkwaardige Nederlandsche
flora en fauna 6tuit telkens op
de ontstellende omstandigheid, dat een
studieveld na eenige jaren van onder
zoek plotseling aan de wetenschap wordt
ontroofd door ontginning of aanleg van
kanalen, wegen, militaire werken etc.
Onze natuuronderzoekers hebben dat ge
dragen met fatalistisch geduld, temeer
doordat het Groote Publiek er weinig
van besefte. Toen in 1883 het Naar
dermeer werd drooggemaakt, is daar in
het geheel gesn protest tegen gerezen.
Xn hetzelfde moest ook het Eiland bij
Amsterdam er aan gelooven met het
oeverland van het Nieuwe Diep bij de
Zuiderzee, een van de rijkste en heer
lijkste rietlanden ter wereld met fabel-
achtigen plantengroei en dierenwereld.
Daar beeft toen geen baan naar ge
kraaid. Reeds eerder was de klassieke
Breesaap doorgegraven en nog eerder valt
ontwatering van den Zuidwesthoek
der Texelsche duinen, wel de grootste
misdaad, die aan de Nederlandsche na
tuur is bedreven. Ik zou dit lijstje nog
veel langer kunnen maken, maar zie
liever uit naar wat ons nog overblijft
en waar wij met eenig gevoel van ze
kerheid aan het werk kunnen gaan. Dat
zijn dan in de eerste plaats de bezit
tingen van de Vereeniging tot Behoud
van Natuurmonumenten, met aan de spits
het Naardermeer.
Xn Duitschland heeft men ook een
merkwaardig Meer en Ven ais natuur
monument, het Plagevenn. De staats
dienst voor natuurmonumenten heeft daar
voor den oorlog een studie over in het
licht gegeven, een lijvig boekdeel met
vele platen en kaarten, een mooie
grondslag voor verdere studie. Dat boek
laat zien hoe belangrijk het behoud van
zoo'n meer is. Ook put ik er de zeker
heid uit dat ons Naardermeer veel en
veel belangrijker is dan dat Plagevenn.
XXet behoud van het Naardermeer en de
onschendbaarheid van het terrein in daar
om ook niet alleen van belang voor de
Nederlandsche wetenschap, maar voor de
heele wereld. De kwalen, waaronder wij
lijden, worden ook elders gevoeld en de
roep om natuurbescherming wordt steeds
meer algemeen. Het kan niet uitblij
ven, of deze natuurbescherming most
internationaal worden geregeld. Laat ons
toch zorgen wij, zijn het aan de
heerlijkheid van ons land verplicht
dat wij dan behoorlijke dingen kunnen
„inbrengen" en wel in de eerste plaats
een ongeschonden Naardermeer.
In de omgeving van Roermond is het,
aldus de „Limb. Koerier", op het oogen
blik een feit geworden, dat de landbou
wers hun aardappelen op het veld door
de koopers zelf laten rooien tegen 1 cent
per kilo. Door den geringen kostprijs doen
zij geen moeite dit product uit het veld
te halen
Het bestuur van den Ned. R.K. Bond
van Bakkers, enz. meldt ons;
In de gisteren gehouden vergadering der
Centr. Commissie, deelden vertegenwoor
digers zoowel van patroons- als gezellen-
bonden over en weer mede, dat, geen op
zegging der overeenkomst zal plaats heb
ben, zoodat deze thans ongewijzigd van
kracht blijft tot 15 December e.k.
De Minister van Arbeid heeft aan
hoofden of bestuurders van veenderijen
in alle gemeenten des Rijks vergunning
verleend, dat arbeiders van 16 jaar of
ouder werkzaam in veenderijen, geduren
de het tijdvak van 18 tot en met 30 Sept.,
10 uren per dag en 45 uren per week
verrichten.
Naar aanleiding van de door de B.K.
Vereeniging van Werkgevers ïn de Metaal-
nijverheid medegedeelde feiten omtrent da
loonverlaging in de metaalnijverheid ver
nemen we van de zijde van den Alg. Ned,
Metaalbewerütersbond het volgende:
Bij de op 28 Augustus gevoerde onder
handelingen tusschen de R.K. Werkgever»
en de Algemeene R.K. en Christelijke Me-
taalbewerkersbopden gingen de werkge
vers niet accoord met de voorstellen tot
loonsverlaging, die hierop neerkwamen:
le, dat bij de leden, die na Januari '22
geen nieuwe loonsverlaging hadden inge
voerd, doordat de werktijd was verlengd
met gelijk gebleven weekinkomen, met in
gang van 15 September een loonsverlaging
van 6 pCt. toegepast zal worden en met
ingang van 1 Januari 1923 een nieuwe
loonsverlaging van 6 pCt.;
2e dat verschillende voorrechten, betref
fende het werken op Katholieke feestda
gen, die de werknemers bij de R.K. werk
gevers genoten boven de werknemers bij
andere werkgevers, zullen worden afge
schaft.
Van werknemerszijde kwam men daarop
met eenige voorstellen. Het resultaat van
de onderhandelingen was, dat de R.K.
werkgevers deze voorstellen in eigen kring,
nog eens zouden bespreken en dan zouden
schrijven.
De inhoud van dien brief bevredigde
echter den werknemers niet, waarop van
deze zijde aan de R.K. werkgevers werd
verzocht de loonsverlaging op te schorten,
zoolang het overleg duurt, terwijl een nieu
we bespreking werd aangevraagd.
Op dit laatste verzoek had het bestuul
van den Alg. Nederl. Metaalbevverikersbond
tot dusver nog geen antwoord ontvangen,
Ondertusschen had het uit Utrecht en
Deventer bericht gekregen, dat een tweetal
R.K. werkgevers aldaar de loonsverlaging
I met ingang van 21 September in toepa?'
sing zullen brengen.
Dat de Rijksmiddelen over Augustus
1 y2 millioen meer hebben opgeleverd dan
in de correspondeerende maand van 1921,
is meer geluk dan wijsheid; wij danken
het haast alléén aan de vermeerdering der
successierechten die bijna 1.3 millioen
meer binnen, brachten, dus aan een geheel
toevallige bate. De vermeerdering der in
komstenbelasting, die van 5.2 op bijna 10
millioen steeg wel een der grootste stij
gingen die wij ooit hebben gezien, den
suikeraccijns die van 3.5 op 3.6 millioen
kwam; gedistilleerd, dat van 4.4. tot 4.9 ge
stegen is; de invoerrechten, die het van
3.1 op 3.14 millioen brachten dit alles
wordt bijna geheel geneutraliseerd door
scherpe dalingen op verschillende andere
voorname middelen.
Zoo daalden (in millioenen):
Grondbelasting van 2,3 op 1,7
Personeel 2,4 1,9
Dividend en tant. bel. 3,3 2,1
Vermosensbel. 0.5 0A
Dit zijn zeer bedroevende cijfers vooral
de vermindering van de dividend- en tan
tième-belasting met 1,2 millioen. Ook de
daling der drie andere hierbovengenoemde
middelen is een teelten van den economi-
schen achteruitgang. Niet minder teeke
nend zijn de cijfers die de daling aanwij
zen bij de
Zegelrechten van 1,3 op 1,2
Registratierechten 2,1 1,5
Sedert 1917 is de opbrengst der registra
tierechten niet zoo laag geweest als thans.
Iets anders was niet te verwachten bij de
vermindering der verkoopen. van vaste goe
deren gepaard aan de geweldige daling in
waarde, en bij de voortdurende verminde
ring der emissies op de effectenbeurs. Ge
ringer is de vermindering der zegelrechten,
waarbij in aanmerking moet worden ge
nomen, dat Augustus 1921 al zeer slecht
was. De beursbelasting, die in het cijfer
der zegelrechten begrepen is, gaf weinig
meer dan f 159.000 tegen f 224.000 in
Aug. 1921. Drie jaar geleden was de op
brengst niet minder dan f 761.000.
De belasting op den waarborg is, niette
genstaande de rechten werden verdubbeld,
slechts toegenomen van f 56.000 tot
f 68.000 wat dus feitelijk een achteruit
gang beduidt
Gunstige verschijnselen hiertegenover
zijn vermeerderingen bij de invoerrechten
en loodsgelden:
Invoerrechten vermeend, van 3,1 op 3,14
Loodsgelden 0.2 0,233
welke cijfers voor de invoerrechten nog
gunstiger zijn wanneer men de waardeda
ling der goederen in de rekening betrekt.
De opbrengst der acht maanden is
f 290.907.000 geweest tegen 287.200.000
dus een stijging van ongeveer 3.7 millioen.
De oorlogswinstbelasting gaf bovendien
28.8 millioen (in Augustus slechts 1,1 mil
lioen) terwijl 84 millioen in het Leening-
fonds 1914 is gevloeid, zoodat tot dusver
in totaal 403.7 millioen is binnengekomen
tegen 435.7 millioen in 1921 en 436.6 mil
lioen in 1920.
Het feit dat de inkomstenbelasting in
deze vermeerdering voor. niet minder dan
10.5 millioen deelt, schijnt gunstiger dan
het is, daar het altijd nog betalingen op
het dienstjaar 192122 zijn die thans bin
nenkomen, waartoe de buitengewone be-
drijfsinkomsten van een, zeer voorspoedig
jaar tot grondslag hebben gediend.
„De Nieuwe Koerier", de bijzondere
verdiensten van den pa's afgetreden digni
taris ten aanzien van Limburg memoree-
rend, schrijft o.m. het volgende:
„De werken der Maaskanalisatie kregen
onder minister König een grootschen om
vang en met voortvarendheid wordt er
aan gearbeid, evenals aan het kanaal van
de Maas naar de Zuid-Willemsvaart tus
schen Wessem en Nederweert.
De beide Kamers aanvaardden 's minis
ters voorstellen tot het aanleggen van de
kanalen MaasbrachtBorn en Born
Maastricht. En op een buitengewone wijze
heeft minister König Limburg aan zich
verplicht door de instelling met een
spoedopdracht van de Staaiscommissie-
Bongaerts, wier met ongekende vlugheid
tot stand gekomen uitgebreide tramweg
plan door den minister werd overgenomen,
terwijl hij er spoedig de goedkeuring
voor wist te verkrijgen van de Staten-
Generaal. Blijkens de maandelijksche op
gaven van de Limburgsche Tramweg-
Maatschappij wordt in geheel Zuid-Lim
burg hard aan de uitvoering van dit plan
gewerkt. Ook de naam van minister Kö
nig zal aan de uitvoering van deze werken
verbonden blijven. Limburg zal zich im
mer zijner herinneren met een dankbaar
gemoed, omdat hij in de korte spanne
tijds van een ministerieel leven zulk een
krachtigen stoot heeft gegeven aan het
geen geschieden moet, om Limburgs
grooten achter'md op het gebied van
het verkeerswezen in te halen".
De heer Deckers heeft den Minister
van Buitenlandsche Zaken gevraagd om
inlichtingen omtrent den stand der werk
zaamheden ter vaststelling van de scha
de, veroorzaakt door de torpedeering van
de Tubantia. Kan de schaderegeling spoe
dig worden verwacht
Het voorgenomen bezoek van den thani
te A'dam vertoevenden Italiaanschen
kroonprins met gevolg en 200 adelborsten
aan Alkmaar, is niet doorgegaan.
Zaterdagavond halftwaalf zijn de Ita
liaansche oorlogsschepen Ferrucio en San
Martino uit de haven van Amsterdam
vertrokken.
Gedurende de voorbereiding van de So
ciale Week, van 25 tot 30 Sept. te houden
en gewijd aan de behandeling der R.K.
Gemeentepolitiek, is het aan het Dag. Be
stuur der K. S. A. meer en meer duidelijk
geworden, dat voor velen onzer R.K. ge
meenteraadsleden een sterke behoefte ge
voeld wordt om te geraken tot de stich
ting eener Vereeniging van R.K. gemeen
teraadsleden.
Het Dagelijksch Bestuur der K. S. A.,-
van oordeel, dat de Sociale Week een bij
uitstek gunstige gelegenheid biedt om ter
bespreking van de wenschelijkheid en
mogelijkheid van de stichting eener zoo
danige vereeniging een groot aantal ge
meenteraadsleden bijeen te brengen, heeft
gemeend op Zaterdag 30 September, des
namiddags 2 uur in het gebouw der R.K.
Werkliedenvereeniging te Eindhoven eene
vergadering te moeten beleggen van R.K,
gemeenteraadsleden.
Zoowel deelnemers san de Sociale Week'
als gemeenteraadsleden, die niet in de ge
legenheid waren de Sociale Week te be
zoeken, zullen tot deze vergadering, diel
onder leiding zal staan van het Dag. Be
stuur der K. S. A„ toegang hebben.
Indien deze bijeenkomst, waar de mo
gelijkheid en wenschelijkheid der oprich
ting eener vereeniging van R.K. gemeen
teraadsleden, zal besproken worden, zich
verheugen mag in de belangstelling en.
medewerking van een groot aantal ge
meenteraadsleden, gelijk op goede gron
den mag verwacht worden, kan zij_ tot re
sultaat hebben, dat de wensch, geuit in de
„Gemeente-politiek" van 1 September
1922, n.l. „dat de katholieke raadsleden
in nader verband met elkaar komen, ge
lijk de sociaal-democratische en anti-revo
lutionaire raadsleden" inderdaad in ver
vulling gaat.
Dit ware zeer zeker een schitterende bq-,
kroning van de Sociale Weekl
De belangrijkste gebeurtenis, welke Zaé
tsTdag een flink aantal bezoekers naar
de Icar heeft getrokken, is wel de pa-
rachute-sproHg geweest van W. Pottum,
den populairon Rotterdamsohen ballon-
reiziger. Op een flinke hoogte is hij in
het Zuid-Oosten van het terrein uit een
K.L.M. Fokker gesprongen en kwam
na een prachtige daling ongeveer mid
den op het veld terecht.
In den middag werd een rondvlucht
gehouden van een viertal verkeersvlieg
tuigen van Rotterdam over Schevenin-
gen naar Schiphol. Daar werd 20 mi
nuten gepauzeerd, waarna de terugtocht
over Utrecht werd aanvaard. Boven schip
hol en boven de Waalhaven werden pak
jes kranten uitgegooid.
Over bet passeeren van Schiphol
schrijft de „Msb." het volgende:
De I.C.A.R.-vliegfeesten hebben ons on
willekeurig wel even aan de dagen van
de Elta herinnerd. Wij Amsterdammers
hadden toen van onzen overdaad aan
vliegsport-genoegens tenminste nog ieta
voor anderen over. Geen enkele wed
strijd of rondvlucht of er werden andere
steden in de route opgenomen en vooral
de Rotterdammers kregen daarbij rijke
lijk hun deel. Die welwillendheid is nu
in de dagen der I.C.A.R.-vliegfeesten
maar karig gereciproceerd. Wij hebben
nog geen enkel der deelnemende vlieg
tuigen boven Amsterdam gezien en wa
ren op het minst genoopt naar Schip
hol te gaan om er ook maar uit de verte
iets van te kunnen waarnemen. Ondanka
het dreigende weer hebben wij dit gis
terenmiddag gedaan, nu Schiphol ala
pleisterplaats was aangewezen in de
rondvlucht voor verkeersvliegtuigen.
Omstreeks half twee vonden we op het
vrijwel verlaten vliegveld Schiphol aan
wezig de leden der controle-commissie.
Inmiddels was in het midden Van het
veld, waar een honderd meter cirkel uit
gezet is, een groot wit kruis gespreid}
hierop of binnen den cirkel moesten door
de vliegeniers pakken couranten tvorden
uitgeworpen aan parachuten, welke door
de Luchtvaartafdeeling Soesterberg ter
beschikking waren gesteld-
De geheel metalen (dun-aluminium).
j
