Het Eersfe Eiiehasisiisefie
Congres.
GEMENGD NIEUWS.
Het bedreigde Gooi,
Brand te Raaïte.
De onschuldig veroordeelde pösï-1
beambte.
Gasontploffing.
Inbraak te Gorssel.
Aangehouden.
Nederlandsch schip gestrand.
De Koningin naar den Haag.
Brand te Ulft.
De geluidsproefknallen.
„Mtoto", het nieuwe Nijlpaard in
Artis.
Hij Verzocht "daarööt aaff ÏÏéfi BShïstéi*
van Oorlog, om de kazernewoning, die hij
thans in huur van het Rijk had, nog eeni-
gen tijd uiterlijk tot 1 November a.s.
te mogen bewonen.
DE GERUCHTMAKENDE
GESCHIEDENIS TE BERGEN.
Het vreemde geval te Bergen, waar
over wij dezer dagen een bericht op
namen, begint een staartje te krijgen.
Zooals men zich herinnert, ging het
over het al of niet plaatsen van een
jeugdigen pensiongast daar waar de
pensionhoudster hem wou hebben.
De jongen, die vluchtte en door de
moeder, beïnvloed door de pension
houdster teruggeëischt werd, is nog
steeds niet terug en wordt ergens ver
borgen gehouden.
Nu is Donderdagavond een gewel-
dadige poging gedaan om de tegen
woordige verblijfplaats van den knaap
gewaar te worden. De chauffeur van
dokter Dekker (deze had zich het
lot van den jongen aangetrokken) is,
toen hij tegen 10 uur per fiets van een
bezoek in Barsingerhorn te Bergen
terug kwam, door een paar personen
aangehouden, die hem, terwijl zij
den voorband der fiets doorsneden,
toeriepen „Waar ben je geweest
Je zult ons zeggen waar Guus (dat
is de naam van den jongen) is."
De aangerande zeide het echter
niet en wist met veel moeite te ont
komen.
Men meent de beide personen dien
avond ook gezien te hebben nabij
het huis, waar Guus het eerst na zijn
vlucht onderdak vond en denkt dat
het een paar particuliere detectieves
zijn, belast met de opsporing van den
jongen. Dat zij in lange zwarte jassen
gekleed waren, is alles wat men met
zekerheid omtrent hen weet.
Men neemt aan, dat de bedoeling
is den jongen onderdak te brengen
bij zijn moeder en zuster in het tehuis,
dat de pensionhoudster tijdelijk heeft
betrokken, nu deze week haar pen
sion is afgebrand.
De officier van justitie uit Alkmaar
heeft te Bei gen persoonlijk een onder
zoek ingesteld naar het gebeurde
met Guus. De rechtbank kan echter
geen beslissing nemen in deze zaak,
zoolang de Voogdijraad zijn advies
nog niet heeft ingediend. Naar wij
vernemen betracht deze hiermede
zooveel mogelijk spoed.
LANDBOUW EN MSSBHERIJ.
Nood der tuinbouwers.
Verpakking van fruit.
plukken. 't' Mandje Waarin geplukt wbrdt
gurfen voor Bepaalde doeleinden tinmen
worden aangewend.
KUNST EN KENNIS.
Esperanto en de Volkenbond.
Wasch uw hond.
NANDEL EN NIJVERHEID.
Nederlandsch Fabrikaat.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
-
De Rijksseruminrichting.
Voorkoming van dubbele belasting.
L
De reizen van den Franschen
gezant.
Posterijen en Telegrafie.
MARKTNIEUWS.
AMSTERDAM, 23 Sept. Aard- -
appelen. (Bericht v. Jac. Knoop.)
Zeeuwsche Bonte 2.652.80, ld.
Blauwe 2.40—2.50, id. Eigenhei
mers 1.80*—2, id. Blauwe Eigen
heimers 22.10, Noord-Holland-
sche Blauwe 1.902, id. Bonte 1.90
—2, Hillegommer Zandaardappelen
3.50—5, School meest erss 2.40
2.60 per H.L.
S
AMSTERDAM, 23 Sept. (Notee
ring v.h. Nieuwe Veilinggeb. expl.
De Jong en Koene.) Charlemonsky
12—20, The Queen 8—14, Graven-;
steiners ƒ8—14, Cox pomona ƒ12—.
20, Tulpappelen 1012, Codlin
Keswick ƒ7—10, Zonzoet 7II;
Bloeme zoet 10—13, Vlaamsch zuur
6—9, Framboos zuur 6—8, Tri
umph de Vienne 17—28, Annanas de
Contrais 15—24, Williams rijp ƒ20
—24, id. 10—15, Maagdeperen ƒ11
15, Souvenir de Congres 16—22,
Conseiller de la Cour 1014, Vijgen
peren 1624, Soldat Laboureur
1215, Hertogin Elza 913, Beur-
ré Lindauer 9*13, Beurré Hardy
16—24, Tesselaars 5—8, Jutteperen
extra ƒ3460, id. I ƒ1826, Mar-
garithe Marillat 1420, Louise
Bonne 22—32, Clapp's favorite rijp
18—30, id. id. 16—18, Dr. Corne
lls 10—16, Beurré d'Amalie 14
Cretien Williams 10—16, Diamant-;
peren 811, Beurré de Merode
f 10—14, Madame Mathou 16—18»
Dirkjesperen 7—9, N.H. Suikerpe
ren f 79, Goudsballen 8—9, Seig
neur d'Esperen 1220, Reine Vic
toria ƒ30—42, Druiven 52—66, id.
wit ƒ40—48, Hazelnoten 18—24
per 100 K.G.Perziken 1 16—22,
id. 11 ƒ612, Meloenen 2036,
Bloemkool 5—12 per 100 stuks;
Duinzand Eigenheimers 3.40—7.50,
Spercieboonen enkele ƒ6—11, id.
dubbele 6—10, Snijboonen 1427;
Tomaten 911, Augurken fijn 54
62, id. basterd 12—24 per ZOO
K.G.
Bloemen. Chrysanthemums 28—
55, Rozen ƒ6—13, Am. Anjers ƒ5—
9, Lelies 18—26, Dahlia's ƒ4—7t
Snijgroen 4—9.50, Eiketakkea 4-*
6, alles per 100 stuk%.
Het Eucharistisch Congres te Amster-
daam zal Donderdagavond 19 October te
7 uur door Z. D, H. Mgr. Callier plechtig
worden geopend met een Pontificaal Lof
in de St. Willibrorduskerk aan den Am-
steldijk, waarna te 834 uur de openings
vergadering in het Concertgebouw, waar
pater Borromaeus de Greeve O.F.M. als
spreker zal optreden.
Vrijdag 20 October 's morgens in alle
kerken van het Bisdom generale H. Com
munie der kinderen. Te 8 34 uur Mis van
eerherstel voor den Vrouwenbond in de
Catharinakerk. Te 9 uur Pontificale Hoog
mis in de St. Willibrorduskerk aan den
Amsteldijk door Z. D. H. Mgr. Heylen,
Bisschop van Namen, voorzitter der Inter
nationale Eucharistische Congressen, op
te dragen. Te 11 uur en 334 uur sectiever
gaderingen in verschillende lokalen der
stad en te 1 uur kinderhulde in alle ker
ken met aanbidding. Te 4 uur speciale
Priester-bijeenkomst in het gebouw van
„Geloof en Wetenschap" en 's avonds al-
gemeene vergadering te 8 uur in het Con
certgebouw, waar pater B. H. Molken-
boer O. Pr. en dr. Gerard Brom zullen
spreken.
Zaterdag 21 October Pontificale Hoog
mis in de kerk van de H.H. Nicolaas en
Barbara (De Liefde). Te 11 uur, te 2 en
te 334 uur sectievergaderingen. Te 1 uur
kinderhulde als den vorigen dag. Te 8 uur
in het Concertgebouw Kunstavond, waar
de kunst de H. Eucharistie zal eeren en de
heer Poelhekke als redenaar zal optreden.
Zondag 22 October zal Z. D. H. Mgr.
Callier te 934 uur in de Rozenkranskerk
in de Jacob Obrechtstraat een Pontificale
Hoogmis opdragen, terwijl te 8 uur in de
St. Augustinuskerk een H. Mis van Eer
herstel der mannen wordt opgedragen. In
alle kerken van het Bisdom generale H.
Communie en Aanbidding tot 12 uur
*s middags.
Te 1 uur optocht der katholieke orga
nisaties met haar banieren (allen R. K.
vereenigingen in het bisdom wordt ver
zocht, om met haar banieren luister bij te
zetten aan het Congres en uiterlijk 17 Oc
tober deze te Amsterdam te doen zijn).
Te 2 uur grootsche openluchtmeeting in
het Stadion. Des avonds in alle kerken
van het Bisdom Lof en Processie met
toewijding van het geheele Bisdom aan
Jezus Christus in de H. Eucharistie.
Het Congres zal worden gesloten met
een Pontificaal Lof op het Bagijnhof en
Processie over het alsdan naar mooie ont
werpen schitterend geïllumineerd Bagijn
hof. Z. D. H. Mgr. Callier zal den zegen
met het Allerheiligste geven.
Wij laten hier in alfabetische volgorde
de namen der uitgenoodigde sprekers vol
gen: mr. dr. Jan van Best; mr. J. B. Bo-
mans; L. A .P. M. van den Broeke; F. X.
Duijnstee O. E.S. Aug.; W. van Dijk O. E.
iS. Aug.; dr. J. van Ginneken S.J profes
sor P. Groenen; dr. Huijgens O. F. M.;
Alph. Laudy; G. van Lingen; mevr. Log
ger; pastoor F. Lucassen; mej. A. Meijer;
F. van Nimwegen C. s.s. R.; M. A. P. C.
Poelhekke; pater Quirinus O. Cap.; H. v.
Ruth S. J.; professor dr. A. Steger; J.
Smit; mevr. A. SteenhoffSmulders; dr.
Th. N. Vlaar O. E. S. Aug.; H. A. C. M.
Wennen;pastooor L. J. Willenborg en B.
Th. de Wolf.
De Eerw. heeren Geestelijken, die deel
wenschen te nemen aan het Eucharistisch
Congres en onder de geestelijken vna Am
sterdam geen bijzondere relaties hebben,
kunnen zich voor eventueel logies wenden
tot kapelaan W. Bosch, Jacob van Len-
nepkade 211, .Amsterdam.
Overige deelnemers, die tijdens de da
gen van het Congres huisvesting wenschen
bij particulieren, gelieven zich daarvoor
op te geven bij mej. A. Rademaker, Kei
zersgracht 242, te Amsterdam. De vergoe
ding zal gemiddeld bedragen f 2.50 per
persoon en per nacht, voor logies met
ontbijt.
Het hoofdbestuur wekt op tot het hou
den van plaatselijke propagandavergade-
ringerv in heel het bisdom ter opwekking
tot deelname aan dit Congres. Enkele
sprekers hebben zich daarvoor bij de
Pers- en Propagandacommissie reeds be
schikbaar gesteld. Gewezen wordt ook op
de gezelschapsbiljetten, die voor 20 per
sonen en meer kunnen worden aange
vraagd en per persoon voor retour slechts
1/4 maal den gewonen prijs van een en
kele reis kosten. Geldigheidsduur 3 dagen.
Formulieren moeten daags te voren aan
de gewone stations en vier dagen te vo
ren aan stopplaatsen worden aangevraagd
De biljetten zijn te verkrijgen voor alle
klassen.
Moge het Congres schitterend slagen!
Een dezer dagen zal in perceel Heeren-
'gracht 259 te Amsterdam, Kamer No. 7,
telefoon Noord 9599, een Congres-bureau
worden geopend.
.Wij lezen in het „Hbld.":
Het plan-de Miranda, op de Gooische
heiden 20.000 eensgezinswoningen neer
te zetten met Amsterdammers, wekt in
het Gooi zelf een vrij hevige beroering.
Over het algemeen is men daar met
"iet plan heelemaal niet ingenomen en
hoopt men van harte, dat die Miranda-
stad zal blijven bestaan uit luchtkastee-
len.
Ten gomeentehuize van Hilversum
heeft Zaterdagmiddag op initiatief van
den burgemeester dier gemeente, den
heer M. Paul J. Beijmer, een conferentie
plaats, waartoe zijn uitgenoodigd de bur
gemeesters van Bussum, Naarden, Baam,
Laren, Blaricum, Huizen, Muiden, Eem-
nes, Weesp en 's-Graveland, terwijl ook
is gevraagd de heer E. Luden, voor
zitter van de vereeniging „Stad en Lande
van Gooiland". Heze laatste ia uitgenoo-
digd, wijl zoo goed als alle weidegron
den in het Gooi, toebehooren aan de
Erfgooiers. Naar wij vernemen bestaat
er bij de burgemeesters niet veel liefde
voor het plan, terwijl ook de medewer
king der Erfgooiers hoogst twijfelachtig
zoo niet, absoluut uitgesloten is.
Op deze conferentie zal het plan wor
den besproken. Bevreemding wekt het^
dat de Gooische autoriteiten van dit plan
alleen door de bladen hebben kennis'
gekregen en men het blijkbaar niet de
moeit/9 waard heeft geacht, htm mee-
ning eerst te hooien.
r
Te Raalte is de boerderij, bewoond dooi
den landbouwer J. N. Ouwert, aan den
Almeloschen weg, tot den grond toe afge
brand Van den inboedel is hoegenaamd
niets gered. Het vee is in veiligheid ge
bracht. Verzekering dekt de schade, oor
zaak vermoedelijk een defect aan den
schoorsteen.
Eenige hoeveelheden rogge en hooi, die
5n de nabijheid van dep schoorsteen lagen
.vatten het eerst .vlam,
Wij deelden onlangs mede, dat een post
beambte al geruimen tijd, bijna een jaar
in hechtenis zit, op aanklacht van dief
stal.
De voornaamste beschuldiger in deze
zaak de postbeambte H., heeft nu giste
ren te 's-Gravenhage terechtgestaan ter
zake van verduistering en een jaar gevan
genisstraf is tegen hem geëischt.
Waar bovendien één der getuigen in de
eerste zaak zijn indertijd afgelegde ver
klaringen heeft ingetrokken komt de be
schuldiging steeds meer op losse schroe
ven te staan, zegt de „Avondp."
Naar het blad is medegedeeld, bestond
lusschen de beide zich in arrest bevinden
de beambten een veete en men vermoedt,
dat de beschuldiger den ander een hak
heeft willen zetten, zonder de draagwijdte
zijner beschuldiging te beseffen.
Inmiddels heeft de waarschijnlijk on
schuldig veroordeelde reeds ongeveer een
jaar achter slot en grendel gezeten Het
moet echter reeds nu vrijwel vaststaan,
dat de veroordeelde in elk geval weer in
dienst zal worden gesteld zoodra hij uit
de gevangenis wordt ontslagen.
(N.v.d.D.)
Zaterdag is te Doetinchem naar men
meldt door onbekende oorzaak een
gasontploffing ontstaan in de rijwielfabriek
van den heer Bulten. Drie groote spiegel
ruiten en tal van kleinere werden versplin
terd. Een arbeider werd vrij ernstig aan
de hand gewond en kreeg bovendien
brandwonden aan het hoofd.
Te Gorsel is Vrijdagnacht ingebroken in
de villa van mevrouw Crommelin. Uit een
schrijfbureau werden gestolen 2 bankbil
jetten van 60, één van 40, 13 gul
dens en nog wat klein geld, benevens een
gouden heerenhorloge en een zilveren
sauslepel.
Te Baam beeft de politie zekeren H.
van W. aangehouden, verdacht van dief
stal ten huize van Jhr. Clifford aldaar, in
den nacht van 28 op 29 Aug. Vele waar
devolle gouden voorweipen, van diefstal
afkomstig, zijn in beslag genomen in een
Stadsbank van leening te Rotterdam,
waar van W. ze had beleend.
Uit Londen wordt gemeld: Het Neder-
landsche stoomschip „Boeton" van Bata
via naar Amsterdam is in den Theems-
mond gestrand, doch zonder hulp weer
vlot gekomen. Het zou Zaterdag te Gra-
vesend binnenloopen. 't Is niet bekend,
of er schade is.
Naar wij vernemen zullen de Koningin
en Prins Hendrik Maandag omstreeks 11
uur van het Loo in de Residentie aanko
men, om daar tot Dinsdagmiddag d.a.v.
te verblijven.
Te Ulft (Geld.) is Vrijdagmiddag ten 12
uur een begin van brand ontstaan in de
rietmeubelen-fabriek van den heer Hulst.
Het vuur was spoedig gebluscht. Om 5
uur 's middags brak de brand opnieuw
uit, thans in hevigen vorm. Ook nu was
men het vuur spoedig meester maar Vrij
dagnacht om 2 uur sloegen de vlammen
opnieuw uit het perceel met het gevolg
dat dit geheel uitbrandde en het aangren
zende gebouw, waarin het filiaal te Ulft
van de Hanzebank gevestigd is, mede een
prooi der vlammen werd. De waarden
der bank zijn gespaard gebleven, de oor
zaak van den brand is niet bekend.
De burgemeester van Epe heeft bericht
ontvangen van het Departement van Oor
log, dat de Minister verdere geluidsproe-
ven door middel van ontploffing, verbo
den heeft.
Het Kon. Zoölogisch Genootschap te Am
sterdam, heeft voor zijn levende have een
buitengemeen belangrijke en waardevolle
aanwinst gekregen, waarmede niet alleen
een gevoelig verlies weer opgeheven, maar
bovendien de mogelijkheid geopend wordt
op een mede uit financieel oogpunt
niet te onderschatten fokken van nijl
paarden op grooter schaal dan ooit te vo
ren. Toen „Cyrus" de kolossale mannetjes
hippopotamus, onlangs plotseling te ster
ven kwam, zag Artis, dat van zijn tweede
Nijlpaardenpaar met succes reuzen jongen
grootgebracht en voordeelig verkocht had,
en terstond na den oorlog nog voor een
belangrijk bedrag een ruim driejarig man
netje aan de Zoological Society te Londen
kon leveren, zich plotseling de mogelijk
heid ontnomen, om verder te fokken,
'n Gevoelig verlies in de moeilijke tijden die
het Genootschap tijdens en na den oorlog
heeft meegemaakt.
Daar kwam de tijding, dat de Konings
berger TiergaTten zijn nijlpaard, destijds
als éénjarig dier uit Duitsch-Oost-Afrika
geïmporteerd en inmiddels tot een flink
ongeveer negenjarig mannetje ontwikkeld,
wenschte te verkoopen. Dat was een kans
voor „Artis" die gewaagd moest worden,
waar in meer dan één opzicht „toekomst"
in zat.
Niettegenstaande het „Artisfonds" wat
ledental en financiën betreft ook zeer on
der de tijdsomstandigheden gebukt gaat,
werd het bestuur dadelijk bereid gevonden
om in samenwerking met eenige bestuurs
leden en vrienden van Artis, den koop mo
gelijk te maken.
Een vorst gelijk, voor wiens reis overal
de noodige toebereidselen getroffen wa
ren, heeft „Mtoto" in een specialen D-
treinwagen, waarin het reusachtige
transporthok geplaatst kon wonden, den
langen tocht van Koningsbergen naar
hier afgelegd.
Zondagmiddag werd de zwaarlijvige
Afrikaansche potentaat per groote vracht
auto van het Centraalstation afgehaald,
en niet lang daarna betrad hij onder het
herhaald, dreunend basgebulder, waarmede
zijn toekomstige harem hem ontving, ge
lukkig gezond en onbeschadigd, schoon
ietwat verreisd en angstvallig weifelend
zijn nieuw verblijf.
Het transport van Koningsbergen naar
hier werd geleid door den inspecteur over
de levende have, den heer A. F. J. Por-
tielje.
Men schrijft aan de „Avp."j
Aoe weinig „hoogerhand" zich laat ge
legen liggen aan het lot van de, door de
-afvloeiïngsmaatregelen, toch reeds in moei
lijke omstandigheden verkeerende onder
officieren, moge blijke uit het navolgende:
Een adjudant-onderofficier in Venlo, die,
naar aanleiding van zijn 35 dienstjaren op
16 Aug. j.l. zou worden ontslagen, heeft
toen dat ontslag vaststond, al het moge
lijke aangewend om een woning te vinden
die hij zou kunnen betrekken zoodra hij
den militairen dienst zou verlaten.
Hij slaagde in zooverre, dat hij een wo
ning vond, doch die Das einde October zou
.kunnen betrekken,
Dit verzoek werd door alle autoriteiten
ondersteund, doch „hoogerhand" dacht er
anders over en nam de volgende beslis
sing:
„Aangezien de onderwerpelijke woning
eene ambtswoning is, wordt het verzoek
met het oog op de belangen van den mi
litairen dienst afgewezen."
Nu is het absoluut onbegrijpelijk dat ge
sproken wordt van een ambtswoning.
Deze woning heeft niets met het ambt
gemeen, daar belanghebbende niet ver
plicht was daarin te wonen.
En welke belangen van den militairen
dienst worden geschaad, wanneer die
woning eenige weken langer door dezen
bewoner zou betrokken blijven, begrijpen
wij niet.
Deze woning valt helaas niet onder de
huurcommissie, anders.
Doch het Rijk (het M. v. O.) geeft hier
wel een alleszins mooi voorbeeld hoe een
huurcommissie niet moet optreden.
Uit een en ander blijkt duidelijkt dat er
naar een motief gezocht is voor eene af
wijzende beslissing en dit tegenover een
onderofficier die meer dan 35 jaar naar
zijn beste weten zijn vaderland heeft ge
diend.
Het wordt voor de onderofficieren hoe
langer hoe moeilijker een vergenoegd ge
zicht te toonen. Zij trachten dan ook den
laatsten tijd te leven in een soort „opge
wekte ontevredenheid."
De burgemeesters der gemeenten An-
dijk, Grootebroek, Hoogkarspel, Boven-
spel, Venhuizen en Wervershoof, heb
ben in een adres den Ministers van
Binnenlandsche Zaken, Financiën, Wa
terstaat, Arbeid en Landbouw, Nijverheid
en Handel, gewezen op den onhoudbaren
toestand, waarin de bevolking dier ge
meenten verkeert.
In 'Tiet uitvoerige adres wordt eerst
behandeld: de noodzakelijkheid om de
vrachttarieven te verlagen met minstens
75 pCt., waardoor de toestand der
groententelers aanmerkelijk zal worden
verbeterd, Hoewel daardoor nog geen
loonende exploitatie zal worden verkre
gen. Voorts wordt in overweging ge
geven, of bet niet mogelijk zou z'jn
met Duitschland een handelsovereenkomst
aan te gaan, opdat daaruit de gelden
worden verkegen voor het verleenenvan
een toeslag op de geveilde groenten.
Adressanten roepen afdoende hulp in
voor de tuinders, anders Btaat het
ergste dezen winter te wachten, wijl n
catastrofe kan niet uitblijven. Nader
■wordt gewezen op het groote belang
van uitvoering van dat deel van het
kanalenplan, ontworpen door de West-
friesche kanaalvereeniging, dat den tuin
bouw zou verlossen uit haar isolement
op scheepvaartgebied. Nog zijn tengevolge
van den jarenlangen tegenslag de
eigendommen sterk bezwaard, en roept
de prijsdaling der huizen en landerij
en een buitengewoon kritieken toestand
in 'h,et levenhet tot stand brengen
van 'n billijke credietregeling is een
der eerste vereischten om een massa
executie te voorkomen.
Ten slotte wordt dringend verzocht
het 1/2 pCt. registratierecht, dat op de
veilingen van de opbrengst der groen
ten wordt geheven, in deze zorgvolle
tijden, af te schaffen.
De handel ligt lamgeslagen. Groote
werkloosheid in ongekende mate staat
voor de deur. Algeheele ondergang van
den groententelersstand dreigt. Onmoge
lijk kan eenige inkomstenbelasting van
beteekenis worden geïnd, terwijl voor het
volgend jaar zelfs bijna iedere basis van
aanslag ontbreekt.
Naar aanleiding van de te Tiel ge
houden fruittentoonstelling bespreekt de
heer D. L. Rooy te Ochten, seceretaris
van de Provinciale Commissie van de
veilingen in Gelderland, Utrecht en
Overijsel in „De Betuwe als Fruitstreek"
o.m. de Amerikaansche wijze van ver
pakking van appels voor export.
De zorg, die de Amerikanen beste
den aan hun fruit, begint al bij bet
is klein en van binnen gevoerd, zoo
dat daarbij geen kneuzingen kunnen
voorkomen. Zoo spoedig mogelijk wordt
het fruit in stevige kisten naar de
plaats gevoerd, waar het verpakt moet
worden. Dit vervoer heeft plaats met
voertuigen op voeren. Op deze plaats
(meestal een koele schuur, maar in
ieder geval koel) blijft het fruit en
kele dagen in den boomgaard in kis
ten staan, om mogelijk toeh bij het pluk
ken ontstane kneuzingen bij het la
tere plukken beter te kunnen vinden
Als het tijd is om te pakken, wordt
het fruit gesorteerd naar de kwaliteit
en daarna naar de grootte en vervol
gens verpakt.
De systemen, die bij de sorteering en
verpakking worden toegepast, verschil
len nog al eens; het komt voor dat
door speciaal personeel alle appelen
naar kwaliteit worden gesorteerd. Deze
sorteering is Extra Fancy, Fancy
en öhoise. Daarna worden de appelen
voor de tweede maal gesorteerd en wel
naar de grootte. Deze sorteering ge
schiedt meestal door den pakker. Hij
zorgt er voor, dat de appelen, die in
één kist gaan zoo gelijk mogelijk van
grootte zijn. Door toepassing van dit
sorteeringssysteem krijgen we dus, dat
van alle drie kwaliteiten ook nog en
kele grootten voorkomen. De grootte
wordt meestal aangegeven door het aan
tal appelen per kist ook wel door het
aantal rijen per kist. In Californië
onderscheidt men in de grootte de 4
rijen, de 4Va-rijen en 31/2'-rijen. Het sor-
teeren naar de grootte geschiedt ook
wel machinaal, terwijl dan tevens de
appelen machinaal worden schoongeveegd,
d.W.z. dat de resten van sproeivloeistaf-
fen worden afgeveegd door heen en
weer bewegende lappen. De verpakker
wikkelt alle vruchten in een afzonder
lijk papiertje (althans van de fijnste
soorten hoewel het ook nog wel voor
komt op enkele plaatsen dat de choise
in papier gewikkeld wordt). De kist
wordt van binnen afgezet met papier,
dat soms in een randje eindigt, dit al
les om de geopende kist een fleurig
aanzien te geven. De kist wordt dicht
gespijkerd en voorzien van een merk
of etiket.
Zoodra het pakken geëindigd is wordt
de kist met fruit naar de bewaarplaats
gebracht; dit is soms een door lucht-
circulatie verkoeld pakhuis en ook dik
wijls een pakhuis in een der groote
steden, dat met behulp van ijs of met
andere middelen verkoeld wordt. Er
wordt in beide gevallen zorg gedragen
dat het fruit zoo spoedig mogelijk komt
op een temperatuur van 3230 graden
Farenheit, en dat het zoo constant mo
gelijk op die temperatuur wordt ge
houden. Als het fruit eenmaal in de
koelpakhuizen is, wordt het er niet
weer uitgehaald dan alleen voor het
vervoer naar de laatste verkoopplaats en
naar de plaats van consumptie.
Alle vervoer naar de plaatsen ge
schiedt in koelwagens en in koelruim
ten in het schip. Uit door de regee
ring genomen proeven is gebleken, dat
het fruit, dat het meest constant op
een temperatuur van 32 gr. gehouden
is de meeste houdbaarheid heeft. Het
is gelukt op deze wijze fruit tot negen
maanden na het ofogsten goed te hou
den.
Als we de bewerking van het fruit
in ons eigen land gaan vergelijken met
die uit Amerika dan valt ons 't ver
schil terdege op. Het is niet mijn be
doeling om te beweren dat de Neder-
landsehe telers en exporteurs deze Ame
rikaansche practijken voetstoots over
moeten nomen, maar ik wil slechts wij
zen op het verschil in behandeling van
fruit hier en daar, en trek dan de con
clusie, dat er voor de Nederlandsohe
telers en exporteurs nog heel wat te
verbeteren valt.
Tijdens den oorlog in het jaar 1916
heeft de bekende Duitsche petroleum-
maatschappij, de Deutsche Erdol Ak-
tien Gesellschaft, het haar toenmaals be-
hoorende petroleumveld te Pechelbronn
bij Straatsburg, waarvan de productie
zeer sterk aan het dalen was, terwijl
de behoefte aan olieproducten in het
Duitsche rijk zeer groot was, mijn-
bouwkundig doen inrichten. Er werd na
melijk een diepe schacht gegraven, wel
ke men schacht Noellenburg noemde. La
ter hebben de Franschen de schacht
naar hun beroemden staatsman Olemen-
ceau genoemd. Van deze schacht uit
werden galerijen in de petroleumhouden-
de lagen gedreven en wel met zulk een
succes, dat de Franschen na den oor
log het bedrijf met deze nieuwe metho
de hebben voortgezet.
De productie van dit veld, dat vele
jaren reeds als uitgeput was beschouwd,
steeg, tengevolge dezer nieuwe methode
van ontginning dermate, dat nog vijf
of zes nieuwe schachten zijn gegraven,
welke met een groot aantal galerijen
uitgebouwd, voortdurend met goed ge
volg produceeren. 1
Na den oorlog voerde de Deutsche
Erdol Aktien Gesellschaft ook op haar
petroleumveld te Wietze bij Hannover
het mijnbouwkundig bedrijf in. De ge
steldheid der velden is daar zeer on
gunstig, men ondervindt nl. daar veel
overlast van drijfzand. Desondanks is
het bedrijf zeer loonend, omdat men
daar thans een menigte olie wint, wel
ke vroeger door boorgaten niet gewon
nen kon worden.
Ook in Argentinië moet thans door
dezelfde onderneming dezelfde wijze van
exploitatie worden toegepast en wel op
grootere diepte; voorts bevatte de „Pe
troleum Times" voor korten tijd afbeel
dingen van een mijnbouwkundig gedre
ven petroleumwinning in Kentucky in
Noord-Amerika, waaruit blijkt dat men
in de Vereenigde Staten ook reeds be
gint deze methode ter hand te nemen,
terwijl in Poemenië een Engelsche maat
schappij, de Danube Oil Trading Com
pany ook deze wijze van petroleumwin
ning in praktijk brengt. Laatstgenoem
de maatschappij, die over zeer groote
complexen petroleumvelden in Poemenië
beschikt, heeft op hare oencessies naast
het boorbedrijf ook twee mijnbedrijven
geïnstalleerd, waarin zij galerijen met
eene neiging van 28 A 30 °/o heeft
gegraven. Peeds heeft men op deze
wijze verscheidene malen kleine oliela-
gen aangetroffen en men verwacht, dat
deze galerijen in korten tijd zeer pro
ductief zullen worden.
Ook de gassen, die tegenwoordig
meestentijds ongecontroleerd ontsnappen,
Het steeds grooter wordende verbruik
van petroleum en hare derivaten in de
automobiel-nijverheid, de vliegtuigen-in
dustrie, het scheepvaartbedrijf en wat
niet al, is zoo voor iedereen van be
lang geworden, dat het vraagstuk der
methoden tot winning der petroleum
velen wel niet onverschillig zal laten,
waarom wij meenden deze uiteenzettin
gen, die ons van bevoegde zijde gewer
den, niet aan onze lezers te moeten
onthouden.
DE TEELT VAN ARTISJOKKEN.
Een in ons land wèl bekende, maar nog
weinig geteelde groenteplant, is de Artis
jok (Cynard Scolymus.) in Frankrijk,
en ook in België, wordt dit distelachtig
gewas meer geteeld en is daar ook veel
meer populair. Door de weinige teelt, is
de artisjok nogal prijzig hier te lande,
waarbij nog het feit komt, dat velen deze
fijne groenten niet weten te bereiden,
niet naar behooren weten te genieten
en dus ook niet voldoende op prijs kun
nen stellen.
In de keuken verwerkt men de artisjok
op velerlei manieren. Zij wordt gekookt
en met een smakelijke witte eiersaus of
wel met een pikante saus opgediend. De
omwindelblaadjes van de bloemhoofdjes,
welk een aangenaam smakend dik sappig
merg bevatten, dienen voor consumptie
Een andere manier van bereiding bestaat
hierin dat men de bloembladen verwij
dert en het vleezige ondergedeelte alleen
kookt en verder toebereidt. Bij menigeen
zal de gastronomische waarde van deze
„fonds" d' artichaut" wei bekend zijn.
Op twee manieren kunnen wij de
Artisjok voortteelen, n.l. door zaad en
door scheuren. In Maart ongeveer zaaien
wij het goed gezuiverde zaad uit onder
glas, in een goed bemesten lossen grond.
Een veel toegepaste manier is dejvóórtte-
Iing in potjes waarna de planten einde
Mei in den vollen grond uitgeplant kunnen
worden.
Een veel meer zekerheid biedende ma
nier van vóórtteien is echter die, welke
men met scheuren verkrijgt. Hierbij gaan
we op de volgende manier te werk.
In het voorjaar zoo in het begin van
April deelen wij de planten in stukjes,
er voor zorgend, dat elk uit te planten
stukje een worteldeel heeft. Daartoe
hebben we de te verdeelen planten eerst
in bak of kas vóórgekweekt, tot zij een
tamelijk flink wortelstel hebben. Het is
wenschelijk ook de bladen der gescheur
de planten in bakken met genoegzame
bodemwarmte te zetten. Wanneer ze
daarna goed aan den groei zijn, planten
wij ze in vollen grond uit, met een flinke
onderlinge tusschenruimte. Daar de vol
wassen planten een nogal ruime plaats
innemen, is een onderlinge afstand van
plm. een Meter niet te veel. Een flinke
beendermeelgift als bijmest, geeft bij de
teelt goede resultaten.
De artisjok is een overblijvende plant
en, al kan men bij doelmatige bemesting
en op geschikte gronden ook wel in het
eerste jaar een tamelijken oogst verwach
ten, toch is deze in het tweede jaar door
gaans belangrijker.
Het oogsten vereischt nogal eenige han
digheid en ervaring. De vrucht word met
een flink gedeelte van den stengel afge
sneden, en daarna de overblijvende bloem
stengel tot juist bij den hoofdstengel af
genomen, om te groote verzwakking
den plant te voorkomen. Bij het snijden
moet men er op letten, de bladeren niet
te knakken, daar dit een oorzaak van ziek
worden en afsterven der planten kan
wezen.
Willen we de afgesneden vruchten eeni-
gen tijd bewaren en frisch houden, dan
zetten we ze met het afgesneden stengel-
gedeelte in water, zooals wij dit bij snij
bloemen doen.
De planten moeten gedurende den win
ter worden overdekt, en voordat wij hier
in het najaar toe overgaan, kunnen wij
ze nog een kalkverdunning geven als
mest. Het afdekken moet met omzichtig
heid geschieden. Bij sterke|afdekking|kun-
nen wij n.l. last krijgen van rotting (voor
al bij zachte winters,) bij onvoldoende be
dekking speelt de vorst ons parten. Wij
kunnen op verschillende manieren dekken.
Een bedekking met biad is niet aan
bevelenswaardig, omdat dan nogal gauw
rotting kan intreden. Een goede manier is,
de planten eerst aan te aarden of om te
wallen, dan déarover takkebossen aan te
brengen, en daarop blad. Het beste en
meest doelmatige dekmiddel is turfstrooi-
sei of turfmolm., dit toch kan heel wat
vocht opslurpen en vasthouden, terwijl
het voldoende beschutting biedt, zelfs
bij strenge vorst. Bedekking met oude
manden, en daarover loof wordt ookiwei
toegepast. Aanbeveling verdient het,
het dek in het voorjaar niet te spoedig te
verwijderen, maar de planten gedurende
de geheele wispelturige Aprilmaand nog
tegen mogelijke vorst beschut te houden.
Goed behandeld, kan de plant ons plm.
zeven jaren lang een goeden oogst geven.
Goede soorten zijn de „Green",
„Artichaut de Venise," „Purple," „Gros
Vert de Laon." „Gros camus de Bretagne"
en „Giobe."
Ons dunkt, hoe meer de artisjok in
Nederland wordt aangekweekt, hoe popu
lairder ook déze fijne groentensoort hier
worden zal....
(De Zaaier.)
Door de Algemeene Vergadering vati
den Volkenbond werd, na een verslag van
Jen Franschen Senator Georges Reynold,
besloten het rapport van den Algemeenen
Secretaris, betreffende Esperanto in de
scholen, benevens de conclusies van de
commissie, goed te keuren. Volgens die
conclusies verzoekt de Volkenbond de
meening van de Permanente Commissie
van gedelegeerden voor inteliectueele sa
menwerking, welke gepresideerd zal wor
den door den beroemden wijsgeer Berg-
son, over het wereldtaalvraagstuk.
De gedelegeerden van Finland, China,
Japan, Perzië, Zuid-Afrika en Bulgarije
ondersteunden krachtig de invoering van
Esperanto. Een rapport van gelijke strek
king werd aangeboden door den voortnef-
felijken taalkundige Gilbert Murray, pro
fessor aan de Ltniversiteit te Oxford.
Lord Robert Cecil, de bekende Engel
sche staatsman, beval Esperanto in de Ver
gadering te Genève warm aan.
In winter en zomer en altijd heeft
uw hond een wekelijksch bad noodig.
Weel warm water en groene zeep zijn
de eerste noodzakelijkheden en dan nog
eenige oude handdoeken, die vlugger zul
len drogen als zij warm gemaakt zijn.
Een warm hapje eten of slokje melk
mag eveneens klaargezet worden als een
belooning na het bad, die kouvatten kan
voorkomen.
Zet den hond in de teil, die met water
gevuld is, en giet een paar kitten warm
water over zijn rug. Wrijf hem vervolgens
ter dege met zeep in en tracht niet al
leen zijn haren, maar ook zijn huid goed
Schoon te krijgen. Daarvoor ïs inwrijven
met de handen zeer gewenscht-.
Laat zoo lang mogelijk den kop droog,
om te voorkomen dat er zeep in do oogea
komt. Ten slotte moet deze echter na
tuurlijk ook gewasschen worden. Wasch
zijn ooren van binnen en van buiten,
de flappen alleen, laat het tee re orgaan
daar binnen met rust.
Spoel den hond goed af, geef hem
een lauwe en een koude douche, om
kouvatten te voorkomen, en droog hem
vervolgens ferm af.
Heeft de hond witte haren en heeft
hij geen wondjes, dan mag er in het
water een weinig blauwsel gedaan wor
den.
In den regel is het 't beste kleine
hondjes niet te heden voor zij zes maan
den oud zijn. Wanneer zij lange ooren
hebben en deze vuil worden, moeten aa
evenwel gereinigd worden. Soms is het
eveneens noodzakelijk het kleine hondje
geheel te wasschen.
1 u g
De aflevering van 20 September bevat
o.a. een uitvoerig verslag van hetgeen be
sproken is op de algemeene vergadering
der Vereeniging, 4 September j.L te Rot
terdam gehouden.
Van de besluiten, welke aidaar genomen
zijn, vermelden wij in het bizonder: den
steun te verieenen aan de tentoonstelling
welke de afdeeling Rotterdam in het vol
gend voorjaar zal houden, met het doel een
beeld te geven van de Rotterdamsche Nij
verheid, en het medewerken tot het tot
stand brengen van Nederlandsche winkel
weken in den lande, in 1923 ter gelegen
heid van de vijf-en-twintig-jarige regeeriftgj
van H.M. de Koningin.
„De Nijverheid in en om Eindhoven*
bevat een uitvoerig overzicht van de in
dustrie, zooals deze zich in die plaats en in
de omgeving in den loop der jaren heetf
ontwikkeld.
Ten slotte vermelden wij nog de rubrie
ken „Van alles wat" en „Van en Voor de
Vrouw," welke als steeds een aantal korte,
belangwekkende mededeelingen bevatten.
Blijkens de begrooting van Landbouw»
Nijverheid en Handel, heeft de Minister het
plan de Rijksseruminrichting te Rotterdam
te splitsen en over te plaatsen naar Bergen
op Zoom en Utrecht.
De Minister van Financiën heeft bepaald
dat de regeling ter voorkoming van dubbe
le belasting, vervat m een beschikking van
7 Juli 1920, te rekenen van 1 Mei 1920 me
de van toepassing zal zijn op binnen het
Rijk wonende vreemdelingen, die onderda
nen zijn van een Staat, die in zijn gebied
wonende Nederlanders onder gelijke of ge
lijksoortige voorwaarden van dubbele be
lasting vrijstelt. Dit zal ter kennis woTdea
gebracht van de ambtenaren der directe be
lastingen en van die der registratie en domei
nen, onder mededeeling, dat op grond van
deze regeling vrijstelling van dubbele he-
lasting behoort te worden verleend aan bin.
nen het Rijk wonende Canadeezen,
Naar wij vernemen, heeft de Fransche!
gezant het voornemen in de week van 2 tot
7 October a.s. een reis te maken naar de
provinciën Overijsel en Drente. De heen
Benoist zal bezoeken: Zwolle, Kampen,
Meppel, Asen, Almelo, Enschede, Hengelo
en Deventer, en verschillende instellingen
van landbouw, nijverheid en handel bezich
tigen.
v
Als directeur der Posterijen en Telegrafid
wordt, naar we vernemen, genoemd als op
volger van den heer Westerveld, do heer
G. B. Noorthoven van Goor, thans majoor
bij de Generale Staf te den Haag.
