BINNENLAND. Onschuldig veroordeeld BUITENLAND Tweede Blad 10 October 1922 KORST EN KENNIS. Van het Vatlcaan. De positie van Lloyd George. Amerika en de Commissie van Herstel. Amerlkaansch! R.-K. Kunstenaars-vereeniglng. De burgemeesters en het tooneel. Geschoren „Tribune'Mezers... eiKNENLANDSGH NIEUWS. Vergadering van het dag. bestuur van den Algem. Bond van Kies kring-organisaties. Anarchistisch congres. Ontginning van steenkolenvelden. De graaninvoer in Duitschlano. Decentralisatie der Rijksveriekp ringsbank. R.-K. Overheidspersoneel. De H. Stoei en de gebeurtenissen in het Oosten. FEUILLETON VII. Toen Paul Harmant 'smorgens naar zijn fabriek' ging, waarschuwde hij Mary, dat hij gedurende den dag eiv ook 's avonds met een Engelsch inge nieur, te Parijs vertoevend, zou moe ten werken. Hij zou daarom niet bij de lunch en ook niet bij 't diner aan wezig kunnen zijn. De koetsier bracht hem vervolgens naar Courbevoie. - Je kunt naar Parijs terugkeeren, zeide hij.... Vandaag heb ik je niet meer noodig, maar aangezien ik zeer laat op de fabriek blijf werken, moet |e me komen halen. Hoe laat mijnheer? Zorg dat je om half een op de kade bent, tegenover de groote deur. Het is niet noodig den nachtwaker te wekken. Best mijnheer. Jacques Garaud lunchte dien dag in een restaurant in de buurt van de fa briek, waar hij wel meer wat gebruik te, als drukke zaken hem beletten naar Een rede van Poincaré. De polemiek over het uitbreken van den oorlog. het restaurant, die in een groote bus het diner bracht, werd aangediend door den nachtwaker. „Morgen vroeg moet je alles ma komen weghalen," zeide Garaud tot den bediende uit het restaurant. De beide mannen gingen aan tafel en zetten hunne gesprekken in het Engelsch' voort. Om zeven uur gingen de arbeiders en bedienden naar huis. De waker kwam vragen,^of hij de tafel zou af nemen. „Niet noodig-..laat alles maar staan, zooals het staat. Je kunt gaan. Ik wil onder geen voorwendsel en door niemand gestoord worden." Een kwartier later was alles stil geworden in de fabriek. „Nu gaat het beginnen zeide de miïlionnair tot zijn medeplichtige. Ovide verkleedde zich. In vijf mi nuten was hij gereed en plaatste zich vóór zijn gewezen compagnon, die met het klamme zweet op de slapen hem had gadegeslagen zonder een woord te zeggen. „Ik nen klaarzeide hij. Leg mijn plunje op een veilige plaats en b.eng me naar de deur, waarvan je me hebt gesproken." Steeds zonder te spreken, nam de' miïlionnair een sleutel uit zijn lade en gaf Ovide een teeken hem te vol gen. Het was stikdonker. Aan den bewolkten hemel was geen ster zicht baar en' de maan kwam eerst laat op. Er heerschte een benauwende stilte. Zij staken zwijgend een binnenplaats over, daarna nog een. Eindelijk stond Jacques Garaud voor een deurtje stil. „Hier moeten we zijn," mompelde hij, terwijl hij tastend het slot zocht. De deur ging opem „Hier is de sleutel. Houd rechts aan. Binnen vijf minuten ben je op den weg van Garenne-Colombes." Ovide nam den sleutel, ging naar buiten en verdween in de duisternis. In de verte klonken acht slagen van den toren van Courbevoie. Op dit uur nam Lucie aan het station Sint Lazare den trein, die op het punt stond te vertrekken. Spoedig was zij in Bois Colombes, waar zij uitstapte en denzelfden weg insloeg van den vo- rigen dag. Het was nog niet laat ge noeg, om bang te zijn. Eerst toen ze alleen was op den eenzamen weg, keek ze ongerust om zich heen. Zij kwam evenwel zonder moeilijkheid waar ze wezen moest. De kamenier haastte zich hare meesteres van Lu cie's komst in kennis te stellen. De burgemeestersvrouw, die al een uur met ongeduld wachtte, was bezig zich te kappen. Toen dit geried was, kwam Lucie aan de beurt. De baljapon werd voorzichtig los- gespeld en op de^ tafel uitgespreid. Deze japon, in zoo'n korten tijd klaar gemaakt, was werkelijk een kunst werk. Hij paste uitstekend en er was slechts een kleinigheid aan te veran deren. Hoe knap Lucie ook was, die verandering duurde toch nog twintig minuten. Daarna moesten nog de versieringen aangebracht wor den, bestaande uit natuurlijke bloe men. Dat gaf nog heel wat werk. Het was intusschen ongeveer negen uur geworden. De meid van mevrouw Lebret was naar de apotheek gegaan, om er een drankje te halen voor de zieke, wier toestand steeds zorgwek kende werd. Moeder Lise z >rgde voor den winkel, tot de meid terug zou zijn en wachtte met spanning op den terugkeer van mijnheer Lebret. Deze kwam tien minuten na negen thuis. £Wordt vervolgd.) De crisis in het Oosten: de voorwaarden voor de ontruiming van Thracië; nieuwe schending van de neutrale zone; Ismet pasja beveelt staking der militaire bewegingen. Lord Curzon over de crisis. De oorzaak der Grleksche nederlaag in Klein-Azië. Onder de Telegrammen; De hervatting van de Conferentie te Moedania. Arrestaties van christenen te Constantinopel. Optimisme te Londen. Ministercrisis in Denemarken. Geruchten of altreden .van Lloyd George. huis te gaan. Hij verzocht om zes uur 's avonds twee diners te bezorgen. In de fabriek komende, zeide hij tot de vrouw van den waker 5 Heb je dien mijnheer gezien, die gisteren even voor zessen hier was Ja, mijnheer. Dus, als je hem ziet, ken je hem terug. Zeer zeker. Welnu, die komt van avond weer hier. Het is een ingenieur, met wien ik tot laat in den nacht blijf werken. Noch gij, noch uw man behoeft op te blijven, tot ik wegga. Ge kunt op het gewone uur gaan slapen. Om half zes moet ge hier op mijn kantoor de tafel dekken voor twee personen. Er worden twee diners gebracht uit het restaurant. Om half zes bracht de vrouw van den waker Ovide bij Paul Harmant en begon meteen de tafel e dekken. De miïlionnair liep den bandiet tegemoet. Hij sprak Engelsch. Ovide begreep en antwoordde in dezelfde taal. Hun verblijf te New York had de beide mannen met het Engelsch geheel vertrouwd gemaakt. - Allés is in orde om een onaanvecht baar alibi te bewijzen, zeide Paul Har mant. Om zes uur zullen we eten. All right De industrieel ontvouwde allerlei teekeningen van machines en de twee bandieten deden, alsof zij spraken over machineriën. Hoe laat zal je koetsier hier ko men vroeg Solvieau nog steeds in 't Engelsch sprekende. Om half een hij zal op de kade wachten. Prachtig. - Gaat dat meisje daar ginds nu al leen of in gezelschap heen Alleen. Op die manier zijn de mqei- lijkhed n, die ik niet wist hoe uit den weg te ruimen, van zelf opgelost. De tafel was gereed., de vrouw van den waker ging heen. Terwijl Ovide verder ging, haalde hij uit zijn zak een voorwerp, ontdeed het van het papier en legde het op tafel. Wat zeg je hiervan Het was het mes, door hem in den winkel op de Bourbonkade gekocht. Het nieuwe lemmet glinsterde. Jacques Ganu.1, hoewel een rasechte schurk, huiverde bij het zien van ui moordtuig. Het sloeg zes uur. De jongen uit afhing liet conflict te stuiten. De tsaar' kwam in opstand tegen een dergelijk cynisme. Ondanks het feit, dat van verschillen de kanten op het aftreden van Lloyd George als premier wordt aangedrongen, schijnt er geen reden om aan te nemen dat hij voor het oogenblik ook maar de geringste neiging heeft, zijn taak op te geven. De „Times" spreekt de waar schijnlijk wijdverbreide opvatting uit, dat elke eisch tot aftreden van afzon derlijke ministers, zoolang de crisis niet is geëindigd, moet worden afgekeurd. De elfduizend leden tellende vereeni- ging van Amerikuansche bankiers heeft in haar jaarvergadering Vrijdag een re solutie aangenomen, waarin de Ameri- kaansche regeering wordt uitgenoodigd, de voorwaarden te formuieeren, waar onder de Vereenigde Staten zouden wil len medewerken aan het herstel van Europa en deel zouden willen uitmaken van de Commissie van Herstel. Te Chicago heeft de rechter do vo rige week een echtscheiding uitgespro ken, die een zekere William Waiter had aangevraagd, omdat zijn vrouw al in geen achttien jaar een woord tegen hem gesproken had, ofschoon zij in hetzelfde huis leefde als haar man. „Het is als of ik naast een geest leef", verklaarde eischer. Hij had, verklaarde hij, dokters geraadpleegt om zijn vrouw aan het spreken te krijgen (toch het was on mogelijk gebleken, ook maar één woord uit haar te krijgen. De correspondent van de „Petit Parisien" te Palermo heeft ex-koning Ivon s tan tij n van Griekenland geïnter viewd, die verklaarde den wensch te koesteren zich, na een verblijf van twee «ot drie maanden op Sicilië, naar Parijs te begeven. De ex-koning verzekerde, dat hij zijn afstand als definitief be schouwt. Den 23en October zal Angèle La- val, de schrijfster van de anonyme brie ven, welke destijds 't vreedzame plaatsje Tulle gedurende vele maanden in be roering brachten, eindelijk voor het ge recht verschijnen. Zij is nu uit de in richting voor zenuwlijders ontslagen. Twintig getuigen zijn opgeroepen. Van de „slachtoffers" eischen acht schade vergoeding, o.a. mevr. Gilbert, wier echtgenoot door het gestadig ontvangen van anonyme brieven zijn bezinning verloor en stierf. Charles Laurent heeft president Ebert van zijn aftreden als gezant te Berlijn in kennis gesteld. Zijn opvol ger, naar men weet is het dr. Mar- gerie, thans Fransch gezant te Brus sel, is 61 jaar oud. Hij was reeds aan de legaties in Kopenhagen, Konstanti- nopel, Washington en Madrid werkzaam Op de conferentie te Algeeiras was hij belast met de opstelling van het pro tocol. In 1909 was hij gezant te Peking, en in 1914 werd hij benoemd tot di recteur van politieke zaken voor Euro pa, Afrika en het Oosten om in 1919, het gezantschap te Brussel te betreden. Maurice Herbette, zijn opvolger in de Belgische hoofdstad begon zijn di plomatieke loopbaan te Berlijn onder leiding van zijn vader, die er gezant was. In 1907 werd hij belast met de leiding van het regeerings-persdeparte- ment te Parijs. De Fransche bladen melden dat Islim pasja, de gouverneur van Hau- ran (Fransch-Syrië) doar een bende is overvallen toen hij de stad per auto verliet. Hij werd gewond. Zijn secreta ris en twee Fransche officieren werden gedood. N Een groep van inwoners te Lyon uit de Hautes-Pyrenées afkomstig, heb ben „la maréchale Foch" een kostbaren mantel ten geschenke aangeboden als hulde aan haar illusteren echtgenoot die naar men weet in het departement dér Hautes-Pyrenées geboren is. De man tel is van fluweel van Lyon met Lyon- scke zijde gevoerd. De kleur is don- ker-violet. en door mevr. Foch zelf uit gekozen. Op den mantel zijn verschillen de ftguren aangebracht o.a. een berg bewoner van Pyreneën, die de hand reikt aan een Bretonsche. Dit is een alle gorie van den band tusschen den maar schalk en zijn echtgenoofe. De algemeene R.K. Kuinstenaarsvereenh ging houdt een algemeene ledenvergade ring en groepsvergadering op Zaterdag 14 October 1922 te Tilburg. Op het programma komen voor: een be zoek aan de R.K. Leergangen, groepsver gaderingen Bouwkunst en Letterkunde (Goedkeuring concept groepsreglemeut. Verkiezing fiiroepsvoorzittor), Schilderkunst (id.), Toonkunst (Ad.)algemeene verga dering (verslag kunstcongres Breslau, uit eenzetting over alg. R.K. Kunstenaars- congres, beurs voor lilersttoren, copieën bureau). De burgemeester van Rotterdam heeft, naar men weet, indertijd het beruchte tooneelstuk „Reigen" verboden, dat zelfs in de vaderstad van den schrijver een al gemeene verontwaardiging heeft gewekt. Dr. v. Ravesteijn, de beroemde commu- nist( is een verwoed tegenstander van alcoofwoningen. 't Maakt de menschen onzedelijk. Maar de vertooning van al- coofgeheimen op het tooneel vindt hij prachtig. Waar een burgemeester zulks verbiedt, vergrijpt hij zich aan de kunst. En dan gaat hij geweldig interpelleeren in de Raadszitting van Rotterdam, zooals Don derdag j.l. In de „Maasbode" wordt daarvan het volgende verteld: „Een burgemeester heeft tegenwoordig niet meer uit te maken, wat zedelijk of onzedelijk, eerbaar of oneerbaar is. Wij zijn met onze moderne beschaving nu zoover, dat er volgens v. Ravesteijn geen bepaalde normen van moraal meer be staan. De moderne mensch heeft recht om stukken te gaan zien, waarin met moraal en zelfs met burgerlijk fatsoen geen reke ning meer wordt gehouden. Aldus dr. v. Ravesteijn, die er een sport van maakt dergelijke paradoxen te lan- ceeren. Kort en krachtig heeft de burgemeester den heer v. Ravesteijn te woord gestaan. Ons land wordt vooral van Duitschland uit overstroomd met een aantal immo- reele geestesproducten waartegen ons volk beschermd dient te worden. Als dr. v. Ravesteijn dit alles kunst belieft te noemen, hij ga zijn gang, maar de burgemeester aarzelde niet dit deca dent, degenereerend, onzedelijk, on tuchtig en vies te noemen. Dergelijke vertooningen noemde hij schandelijk gemeen. Hij begrijpt niet, dat kuische vrouwen bereid zijn in dit stuk te spelen of het te gaan zien. Zoo meende hij met het verbieden van dit stuk goed te hebben gehandeld en hij laat zich deze meening niet ontfutselen. De kloeke woorden van den voorzitter maakten op den Raad diepen indruk. De praatjes van De Zeeuw kunnen wij hier rustig voorbij gaan. Dat verwijzen naar den Bijbel is een armzalig argument. Dr. van Ravesteijn vertrouwend op den steun der roode geestverwanten probeer de het nog eens met een motie, welke bedoelde uitdrukking te geven, dat de burgemeester zich voortaan van een der gelijke censuur zou onthouden. Maar de burgemeester antwoordde terecht, dat hij naar eigen geweten en in zicht uitvoering zal geven aan den plicht, welke art. 188 hem oplegt. Moties als deze zullen daarop geen invloed hebben. Dat was weer een echt Zimmerman- woord waarvoor de Rotterdamsche bur gerij slechts dank en bewondering kan hebben. Wat steekt het mannelijk woord van Zimmerman toch huizenhöog af tegen.het armzalig toegeven van den Haagschen Patijn, die zelf ook wel voelde, dat „Reigen" toch niet bepaald door den beugel kon maar toch de vieze vertooning toestond. Vanwege de lamlendige vrijheid, die tot losbandigheid voert. Wanneer zullen alle burgemeesters eens hun plicht beseffen, hun zoo duide lijk in Gemeentewet opgelegd? De „Tribune," het blad van David Wijnkoop, publiceert het volgende: „Een Schiedamsch abonné wordt werk loos en is voornemens „De Tribune" op te zeggen; een andere werklooze zou ook graag „De Tribune" lezen, maar kan het geld feitelijk ook niet missen. Na eenig nadenken nemen ze dit be sluit: de een zal de ander scheren, bij hel daarvoor ontvangen geld legt hij het ontbrekende en samen lezen ze nu „de krant hunner keuze". Daar zit heel wat symboliek in: die men schen worden dag aan dag door de com munistische „leiders" bij den neus ge nomen De voorzitter, Mr. A. Baron van Wijn bergen, opent de vergadering, waar alle daartoe gerechtigde organisaties verte genwoordigd zijn, met een terugblik op den afgeloopen verkiezingstijd en brengt hulde aan de besturen, die in die periode zoo flink hebben gewerkt en herdenkt dankbaar, dat de scheuring, die gedreigd heeft door het optreden van afzonderlij ke groepen, betrekkelijk zoo goed is ver- loopen. Komende tol de behandeling der agen da, wijst spr. er op, dat de kieskring- besturen er bij hun samenstelling op heb ben te letten, dat het in hun geheelen kieskring gezag dient te bezitten om de noodige leiding en voorlichting aan de kiezers te kunnen geven. Spr. dringt er daarom op aan, dat de bestuurderen zul len overwegen of zij aan dit vereischte voldoen of de besturen herziening in de samenstelling behoeven, hetzij door her ziening of aanvulling. De penningmeester mr. J. N. J. E. i Heerkens Thijssen wijst er op dat een ge regeld afdragen der contributie een eer ste vereischte is om den algemeenen bond in stand en in bloei te houden. Uitvoerig werd hierover van gedachten gewisseld, waarna de verschillende ver tegenwoordigers der kieskringen op zich namen te zorgen dat overeenkomstig art, 14 van het reglement de vereischte op gaven van het aantal aangesloten leden en de naar dat aantal verschuldigde bij dragen in de maand Januari worden af gedragen. In de pers zal dan het aantal aangesloten R.-K. kiezers in de verschil lende kieskringen worden gepubliceerd. Komende tot het punt betrekkelijk hef bevorderen van aansluiting van personen uit allen rang en stand bij de katholieke kiesvereenigingen, spoort de voorzitter aan in de daarvoor in aanmerking komen de plaatsen uitdrukkelijk de gelegenheid open te stellen om zich als lid aan te mel den en deze gelegenheid door de plaat selijke pers zooveel mogelijk bekend te maken. De tegenwerping van vele perso nen, dat zij niet weten bij wien zich aai te melden, komt dan te vervallen. Besproken wordt, dat niet alleen a het toetreden als lid tot de kiesvereen/ gingen moet gewezen worden, doch ofl het bezoek der vergaderingen moet zo veel mogelijk worden gepropageerd. Daarbij worde gewaakt, dat een goede toon worde bewaard en dat alle meenin gen eerlijk tot uiting kunnen komen. De kieskringbesturen moeten zorgen, dat in dezen geest voor de locale kiesvereeni gingen wordt gewerkt. Men moet op dit punt blijven doorwerken, ook al bracht het verleden ten deze wel eens teleur stelling. Mede door bemiddeling der plaatselijke pers, worde dus met klem de vraag aan de orde gesteld: zal ik lid worden der kiesvereeniging. Een der aanwezigen stelt als practisch middel voor, het plaatselijk instellen van enquetes om de bezwaren te weten |e komen tegen de kiesvereeniging en deze bezwaren ernstig onder het oog te zien en desnoods ze met de indiening dier be zwaren te bespreken. Waar dit middel nuttig is toe te passen worde het uitge werkt. Voorts wijst de voorzitter er op, dat het de taak der kieskringbesturen is, te zor gen zooveel mogelijk, dat de locale kies vereenigingen ook na het verkiezingswerk niet ophouden te bestaan, maar althans één jaarvergadering met spreker worde gehouden. Aanbevolen wordt het houden van be sprekingsavonden over actueele politieke vraagstukken. Onderling wordt verder van gedachten gewisseld over verschillende practische middelen ter bevordering van een kraok tig leven in de kiesvereenigingen. i Te Utrecht is gisteren een drukbezocht congres gehouden van anarchisten, waar op werd besloten tot de stichting van eer Sociaal-Anarchistisch Verbond. Een wetsontwerp is ingediend, waarbij voorgesteld wordt mogelijk te maken, dat aan particulieren concessie wordt ver leend tot ontginning van steenkolemnij- nenveiden, die voor ontginning van staats wege zijn gereserveerd. Volgens een bericht aan de Tel. heeft het Duitsche Rijksgraanbureau besloten dat de graaninvoer uit zee over Neder- landsche havens zal worden geleid. Deze maatregel wordt gemotiveerd door de overweging, dat er op het oogenblik in de haven van Hamburg gebrek is aan op slagruimte. De Hamburgsche Kamer van Koophan del heeft reeds tegen den graaninvoer over Nederland geprotesteerd. In de naaste toekomst worden nadere stappen va» Hamburgsche zijde verwacht. Het Genootschap van agenten der Rijks verzekeringsbank heeft in een adres aan de Tweede Kamer bezwaren ingebracht tegen de regeling, betreffende den over gang van de agenten naar de Raden van Arbeid. Adressant meent, dat die decen tralisatie moet worden ontraden omdat zij is: voorbarig, daar zij vooruitloopt op de beslissing omtrent het voortbestaan van de Raden van Arbeid; onnoodig, daar niet is gebleken dal aan de uitvoering van de Ongevallenwet zoodanige gebreken kleven, dat onverwijld een dergelijk incidenteel in grijpen in de bestaande organisatie nood zakelijk is; kostbaar, door de inlassching van een administratieven schakel en door de kosten van overplaatsingen, aan de iv voering verbonden. De R. K. Centrale van Burgerlijk Over heidspersoneel vergaderde op 7 October ter bespreking van hare houding inzake medewerking met andere centrales, even tueel over de door de R.K. Centrale te voeren actie tegen den door de regeering voorgenomen pensioen-aftrek. Eenparig was men van oordeel, dat men tot bedoelde samenwerking niet k?a éu*- men, alleen al omdat de verbonden cen trales ais laatste middel, het daadwerke lijk verzet tot het hunne maken. Ook in zake de actie tegen den voorgenomen pen sioenaftrek, kwam de Centrale tot een eenparige beslissing. Om technische rede nen kon deze evenwel nog niet worden gepubliceerd, doch de actie zal ingezet worden en tegelijkertijd bekend gemaakt zoodra het bestuur der Centrale het oogen blik daarvoor gekomen acht Men schrijft ons ui)t Rome: fn het Vatïkaan worden de gebeurte nissen in het Oosten met de meeste be langstelling gevolgd. Reeds, zooals gemeld, schonk de H. Vader groote sommen tweehonderdduizend lire aan. Mgr. Val'lega, vierhonderdduizend aan den Grfekschen Bisschop van Constanfinopel, honderd duizend aan den Ann/eeaschen Patriarch, vijftigduizend aan de Italiaansche! vluchte lingen te Brindisi. By twee gelegenheden trad het Vatlcaan onmiddellijk bij Kemal Moestapha op. Vooreerst om aan te dringen op een rechtvaardigen vrede en bevelen te ver wekken tot het stuiten der gewelddaden te Smyrna, en ten tweede om het bevel van Kern ai, om geen Christenen meer in de stad toe te latent te doen vernietigen. Op het éérste telegram antwoordde Kemal de verantwoordelijkheid tter onlusten wer pend op de Grieken, en alls antwoord op het tweede schijnt Kemal weder Christe nen in de stad toe te laten en er te dulden die er nog vertoeven. De H. Stoel heeft nu Mgr. Marmaggi, nuntius te Bucarest, naar Constantinopel gezonden, met de macht van. Apostolisch delegaa't daair de tegenwoordige titularis rich in Italië bevindt en bestemd is voor een andere betrekking. Mgr. Marmaggi heeft opdracht een spoedig sluiten van den vrede in de hand te werken en de H. Vader deed hem aanzienlijke sommen ter hand stellen voor de noodlijdenden. Mgr. Marmaggi zal ook Klein-Azië be zoeken en de streken waar de strijd voort duurt en ook eenogen tijd te Smyrna ver blijven om met Mgr. Vallega, den Aarts bisschop, schikkingen te treffen. De H. Vader en geheel het Pauselijke Hof nemen deel aan een retraite welke on der leading van twee Paters Jesuiten deze week in het Vatlcaan gehouden wordt. Turken krachtig het hoofd te bieden. Hoé- zeer intusschen deze hoop op een ener gieke verdediging teleurgesteld werd, blijkt uit het verhaal van den generaal. Den dag na het begin van den Turk- schen aanval telegrafeerde generaal Trri koepis: „Mijn troepen wijken en verlaten hun stellingen." Van het korps-Digenis kwam het «ene rapport na het andere, dat de soldaten zonder eenige reden vluchtten. Den volgenden dag stootte de vijand op het vereenigingspunt tussohen bedde korp sen, en nu was er geen houden meer aan. De afdeelingen verloren alle verband; al les werd in den steek gelaten: kanonen, trein, zelfs de draadlooze telegrafie-instal- laties, welke alleen de verbinding onder hielden tussohen het front en het hoofd kwartier. Het uiteenvallen van de beide legerkorpsen Trikoepis en Ddgerós deed zijn werking gevoelen op de andere leger- troépen. Hierbij kwam, dat mijn voorgan ger geen tweede verdedigingslinie had in gericht. (Generaal Papoelas, wien dit ver wijt betreft, heeft dit in de Veniizelistische pers beslist 'tegengesproken). Een uit Thra- oië ontboden divisie weigerde volgens Had- janestis hardnekkig om aan land te gaan 'te Smyrna; 'tenslotte gingen de manschap pen onder bedreiging door de torpedo booten, maar verstrooiden rich daarna da delijk in alle richtingen. Volgens Stratos hadden de troepen sinds Nov. '21 de officieren sinds Maart '22 ge klaagd over het niet uitbetalen der soldij. Generaal Hadjanestis besluit zijn onthul lingen met de verklaring: Het gebouw stortte in elkaar, aangezien, het verrot was. In een rede, welke Poincaré bij de ont hulling van een monument ter nagedach tenis der gesneuvelden in Vaucouleurs heeft gehouden, heeft hij verklaard, na er aan te hebben herinnerd hoe het door Duitschland aangevallen Frankrijk niet slechts den aanval moest afslaan, maar tevens moest strijden tot het herstel van de onrechtvaardigheden in het verdrag van Frankfort, dat er volgens menschen- heugenis geen zwaarder oorlog voor de overwinnaars en geen zachtmoediger en billijker vrede is geweest. Frankrijk vraagt thans niet dat de vredesvoorwaar den zullen worden verzwaard, maar het wil dat ze worden nagekomen, en het wil de schadevergoeding erlangen, welke men het verschuldigd is. Het wil en kan niet toelaten dat het nieuwe concessies worden ontrukt. Poincaré weerspreekt vervolgens de be schuldigingen in eenige bladen, waarin wordt beweerd, dat Frankrijk voornemens zou zijn nieuwe onrust uit te lokken. Heeft Frankrijk niet zoo juist de wereld opnieuw getoond hoe oprecht zijn vrede- livende bedoelingen zijn? Hij voegde er aan toe, dat Frankrijk er niet in zal toe stemmen van zijn eeuwenoude belangen in het Oosten afstand te doen. Het wil zijn mandaat in Lybanon en Sirië uitoefe nen, en is van oordeel dat de vrijheid der zeeëngten voor de geheele riiensch- heid onmisbaar is. Hij bracht vervolgens dankbare hulde aan de Muselmansche troepen, die gedu rende den oorlog Frankrijk, de groote Muselmansche mogendheid hebben verde digd. Daarna zinspeelde hij op de voldoe ning waarmede de Turksche overwinnin gen in een groot gedeelte der Fransche koloniën zijn ontvangen, en zeide, dat dit een feit is, hetwelk Frankrijk niet het recht heeft om voorbij te zien, en dat dit ook al behoeft het niet de richtsnoer zij ner geheele Oostersche politiek te zijn, het deze niettemin beïnvloeden kan. Oost- Thracië aan Turkije te weigeren, was een feat, dat de overwonnenen ten oprichte van de overwinnaars tot 't uiterste moest brengen en de 'vijandelijkheden moest verlengen. Griekenland heeft trouwens partij van deze noodzakelijkheid getrok ken. Evenzeer als Frankrijk besloten is zijn rechten te doen eerbiedigen, welke het aan verdragen ontleent, evenzeer is het besloten zich niet in een oorlogsavon- tuur te laten meeslepen Poincaré besloot met te zeggen: Even ais wij onlangs bij het vieren van den ver jaardag van de overwinning van de Mar- ne, zwoeren de schadevergoeding, die ons is beloofd, te zullen eischen, zoo loggen wij fhans den eed af, dat wij onze krachlsinspanning zullen verdubbelen om de menschheid nieuwe hectacomben te be sparen. De „Excelsior" heeft, naar aanleiding van de memoires van den Duitschen ex- keizer, Palealogue, die in 1914 Fransch gezant in Petersburg was, geïnterviewd. Hij verklaarde dat de Tsaar tot op het laatste oogenblik niet aan de mogelijk heid van een oorlog geloofde, en hem niet dwaas genoeg achtte om Frankrijk, zelfs den keizer een charlatan noemde, doch Rusland en Engeland tegelijk aan te vallen. Den 29n Juli heeft de Tsaar een mededeeling tot den keizer gericht, waarin hij hem den raad geeft het Hof van Arbitrage in Den Haag het Oos- tenrijksch-Servisch probleem ter oplossing voor te leggen. De Tsaar ontving geen. enkel antwoord. Hij telegrafeerde toen den keizer, dezen zijn woord van eer gevend, dat de Russische troepen geen enkele uitdagende daad zouden verrioh- ten, tijdens den duur der onderhande lingen, Duitschland antwoordde met een hevel tot algemeene mobilisatie. De Tsaar telegrafeerde niéttemin nogmaals en verzocht den keizer nogmaals de on derhandelingen voort te zetten voor het behoud van den algemeenen vrede. De oorlog brak uit, en. ges uren na hem te hebben verklaard telegrafeerde de kei zer aan den Tsaar, dat het van dezen Gelijk wjj nog in een deel onzer vorige Oplage meldden, heibben de Grieken den eisch tot ont ruiming van Thracië aan vaard. 3it geschiedde blijkbaar onder dwang, e „Petit Parisien" verneemt n.m. uit Londen, dat de Fransche gezant te Athene bjj de nieuwe regeering stappen heeft ge daan, waarbij bij haar heeft geadviseerd de voorstellen der geallieerden aan te nemen, daar anders strenge maatregelen zouden worden genomen. Kolonel Gonatas, een der leiders van de revolutie, hield aan een feestmaal, door de handelswereld aan de troepen aangebo den, een rede, waarin hij zeide dat het voornaamste doel der revolutie de red ding van Thracië is geweest.. De revolutie was 24 September uitgebroken, doch on- gelukkigerwijs was de beslissing der geal lieerden, 23 September genoimen, onher roepelijk. Gonatas voegde hieraan toe, dat het leger en het volk ervan verzekerd kun nen blijven, dat de politieke veranderingen in Griekenland grootere rampen hadden voorkomen, daar de eischen van den Vjjand ten aanzien van Thracië door an dere zouden zijn gevolgd. De schending van de neutra- Ie zone van Ismid. Reuter verneemt, dat de Turken de neu tmie zóne van Ismid weer-verder hebben geschonden, waarop de geallieerde gene raals een protest hebben ingediend bij de regeering van Angora. Generaal Harington zal worden toegestaan vast te stellen, hoe ver de Turken de neutrale zones moeten ontruimen. Het voornaamste punt is, dat de Turken hun oprechtheid moeten bewij zen door een aanzienlijk stuk terug te trekken. Indien de Turken zich terugtrek ken, worden geen moeilijkheden verwacht. Da Turksche troepenmacht, die de neutrale zóne van Ismid schond, bestaat uit een divisie, die de linie van Yarendjik overschreed en Karayacobi bezette, terwijl de cavalerie voorwaarts rukte tot Shile, de Zwarte Zee. Amerikaansche hulp voor de uitgewekenen. «resident Harding gaf machtiging tot het doen van een beroep op het land tot het bijeenbrengen van fondsen tot het ver- leenen van hulp aan de uitgewekenen in het Nabije Oosten, Ismet heelt opnieuw bevo len de militaire bewegingen te staken. Het protest der Geallieerden ten aan zien van de schending van de zóne van Ismid heeft aan Ismet pasja de categori sche mededeeling ontlokt, dat opnieuw be velen zijn gegeven tot staking van de mili taire bewegingen in de neutrale zones. Intusschen blijkt dat Rusland, waar de extremisten hun plan voor mobilisatie in Zuid- en Zuid-Oost-Rusland doorzetten, Angora- een duidelijke waarschuwing zond, dat zelfs een voorloopige bespreking van de quaestie der zeeëngten, waaraan Rus land niet deelneemt, als een schending yan de verdragsbepalingen zou worden be schouwd. De meening te Londen. Oe vraag van het oogenblik te Londen is: zullen de Kemalisten de voorwaarden yan de nieuwe geallieerde overeenkomst aanvaarden? De ochtendbladen zijn in het algemeen van meening, dat de overeen komst aan alle redelijke eischen der Tur ken tegemoet komt en dat indien Frankrijk de Kemalisten er thans van kan overtuigen, dat de jongste regeling haar ernst is, er reden is om te gelooven, dat Poincaré ge lijk heeft in zijn geloof aan een spoedigen vrede, maar volgens de jongste berichten werpen de Turken nu bezwaren op over het aantal Turksche gendarmes, in Thra cië toe te laten. I Een spoedboodschap naar Konstantinopel. Brittanjes snelste luchttaxi is Zaterdag door de regeering gerequireerd voor het vervoer naar Konstantinopel van twee amlbtenaren, blijkbaar met belangrijke be richten. Men verwachtte dat het vliegtuig, dat 135 mijl per uur doet, de 1600 mijt lange reis Zondagmiddag zou hebben afge legd via Keulen en Ween en, Britsche persstemmen. De Engelsche bladen begroeten met vol doening de ontspanning, die is gevolgd op Curzons reis naar Parijs. De „Daily Chro nicle" beantwoordt de kritiek, geleverd op de houding der regeering gedurende de crisis. Het blad handhaaft dat de regee- ringspolitiek den vrede heeft bewaard, terwijl die van de critici tot oorlog geleid zou hebben. De regèeringspolitiek had ook de entente gered. Een Roemeensche diploma tieke actie. De bladen te Boekarest kondigen een diplomatieke actie van Roemenië aan, die ten doel heeft een vreedzame oplossing in de Oostersche kwestie te verkrijgen. De Roemeensche regeering wensebt de instel ling van een neutrale zone tusschen Tur kije en Bulgarije, die onder dezelfde heer schappij zal staan als de Zeeëngten. Overi gens worden alle geruchten omitrent een mobilisatie van het Roemeensche leger te gengesproken. Lord Curzon over de crisis. Lord Curzon verklaarde na zijn terug komst uit Parijs 'te Londen Zondagavond het volgende: „Op het oogenblik is de toekomst meer afhankelijk van de troepen ter plaatse dan van hetgeen wij hier zei- yen doen. Het schijnt mij toe dat onze vertegenwoordigers, zoowel diplomatieke als militaire, en in het bijzonder Sir Hora ce Rumbold en generaal Harington, de za ken met groote discretie en gezond ver stand hebben geleid. Onthullingen over de Grlek sche nederlaag. In een schrijven uit Athene aan de Köln. Ztg." wordt verteld, hoe verantwoordelijke personen bezig zijn zich van schuld aan de nationale ramp schoon te wasschen ten koste van anderen, onbekommerd, dat zij door het behandelen van deze erg vuile wasch in het openbaar het aanzien van het vajderland nog meer kwaad! doen. De ergste „onthullingsfanatieker" is de opperbevelhebber tijdens de groote neder laag, generaal Hadjanestis, d!ie begin Jumi generaal Papoelas is opgevolgd. Volgens Hadjanestis, is sohuM aan de nederlaag de maatregel van zijn voorgangers om het fronit in Klein-Azië veel 'te uitgebreid ie houden, en -ten tweede het feit, dat de Grieksche troepen voor hem geheel onver wachts weigerden te vechten. In de pers veikilaart hij, dat hij terstond na zijn optre den te Athene machtiging heeft gevraagd het front aanmerkelijk in te korten, daar hij de bestaande frontlinie met zijn 250.000 man, van wie'slechts 100.000 combattan ten waren, niet kon verdedigen. Dit voor stel werd door de Grieksche regeering af gewezen om redenen van prestige. Verder verwijt de generaal de regeering, dat zij niet krachtig genoeg bij de weste lijke mogendheden geprotesteerd heeft le gen zendingen van oorlogstuig aan de Turksche troepen. Als voorbeefid vertelt hij o.a.: „Wij ontvangen bericht van de a.s. aankomst te Messina van' een bezending Italiaansche vliegtuigen; de minister van buiiitentandsehe zaken maakte bezwaren bij zijn collega van marine, zoodat de in beslagneming achterwege bleef." Van het front had de opperbevelhebber herhaaldelijk rapporten ontvangen, vol gens welke de troepen weliswaar ndels ge voelden voor een fofensief, maar wel van plan schenen een eventueelen aanval der

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1922 | | pagina 5