Maandag 16 October 1922
45ste Jaargang No. 14274
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EERSTE BLAD
Het Bondsbestuur en de
N. K. P.
STADSNIEUWS.
AGENDA
17 0ST03ER
Berooving.
Personalia.
Klavieravond.
Jubileum.
Aanrijdingen.
De belasting op openbare verma
kelijkheden.
Industriefilm.
Indische kunst.
Een principieel proces.
TOONEEL
Madame Sans-Gène.
Als je maar 'n verleden hebt.
Gemeenteraad.
Een Radioschool te Haarlem.
LAATSTE NIEUWS.
Ernstig auto-ongeluk. Drie
dooden.
De duurte in Oostrijk vermindert.
De Amsterdamsche havenstaking.
DE EERSTE KAMER-VACATU
RE VAN PROF. VAN SWAAY.
Het conflict in de sigaren-industrie
St. Joannes de Deo.
HET EERE-DOCTORAAT VAN
JAC. P. THIJSSE.
Veor den Poliflsrefi&ter.
Btsrgerliike Stand.
Douchebaden.
J. J. WEBER ZOON.
Opticiens Fabrikanten
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegrafisch Weerbericht.
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Balalika-Orkest.
Dl abonneer)en{gprijs be
draagt «ooi Haarlem en
Agentschappen:
Per Kwartaal 3.25
Per Week 0.25
Franco per post p. kwart,
bij vooruitbet. 3.57
Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem.
Teletoonnui. uers: 1426
2741 en 1748.
Postrekening No. 5970
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
AdTertentiën 31
per regel - Bij coutract
belangrijke korting.
Advertentiën tusschen den
tekst als ingezonden me-
dedeeling: 60 cents pel
regel Vraag- en Aanbod-
ad verten tién 1—4 regel»
60 cents per plaatsing;
elke regel meer 15 cent(
bij vooruitbetaling.
i Het dagelijkseh bestuur van den
'Algemeenen Bond van R.K. Rijkskies-
kringorganisaties heeft het volgend
schrijven gezonden:
14 Octoger 1922.
Aan den WelEdelgeboren Heer
F. Swane, Voorzitter van het Voor
loopig Comité der N. K. Partij,
Utrecht.
WelEdelgeboren Heer,
Naar aanleiding van het onderhoud, dat
het Dagelijkseh Bestuur van den Algemee
nen Bond van R.K. Rijkskieskringorgani-
saties in Nederland op Maandag 2 Octo
ber 1.1, mei u en twee andere leden van
het Voorloopig Comité der N. K. P. heeft
gehad, ter bespreking van het door U tot
het Doorluchtig Episcopaat gerichte schrij
ven, is door dat bestuur overleg gepleegd
met het Bondsbestuur.
Na ampele bespreking heeft het Bonds
bestuur éénstemmig besloten U het na
volgende te melden.
Het Bondsbestuur betreurt in hooge
•mate de vorming van een afzonderlijke
groep R.K. Kiezers, acht de daardoor te
weeggebrachte splitsing in de gelederen
der R.K. kiezers een groot gevaar voor
de Katholieke belangen in Nederland en
sluit zich geheel aan bij de meening van
het Doorluchtig Episcopaat, neergelegd in
de verklaring van Z. D. Hoogwaardigheid
den Aartsbisschop, uitgesproken op de
openingsvergadering van den Tweeden
Nederl. Katholiekendag, nader bevestigd
in het door den Aartsbisschop tot U ge
richte schrijven, dat het tot eene split
sing nooit had mogen komen.
Zich stellende op dit standpunt, kan het
Bondsbestuur het niet met zijn verant
woordelijkheid overeenbrengen, namens de
in de R. K. Staatspartij georganiseerde
R.K. Kiezers de door U gevormde Nieuwe
Katholieke Partij officieel te erkennen,
door met haar op eenigerlei wijze bij
verkiezingen oficieel samen te werken,
of aan provinciale of locale kiesorganisa-
ties in dien geest te adviseeren.
Ten aanzien van het in uwe kringen
bestaande bezwaar, dat de kiesreglemen
ten der R.K. Rijkskieskringorganisaties
de rechten der minderheden niet voldoen
de tot uiting zouden doen komen kan
worden verwezen naar het bereids gepu
bliceerde besluit van het Bondsbestuur,
genomen op 9 September j.l. om eene
commissie te benoemen, welke omtrent dit
moeilijke en ingewikkelde probleem, dat
niet alleen in de Katholieke, doch even
zeer in de andere politieke partijen nog
steeds om bevredigende oplossing vraagt.
van advies zal dienen en een proeve van
een algemeen kiesreglement zal ontwerpen.
Het Bondsbestuur noodigt U, en allen
die achter U staan dringend uit, door toe
treding tot de R.K. Kiesvereenigingen te
zijner tijd mede te werken aan de defini
tieve lot standkoming van deze voorgeno
men regeling, en in de vergaderingen der
kiesvereenigingen de meeningen, ten dezen
in Uwe kringen levend, tot uiting en, bij za
kelijke en goede argumenteering, onge
twijfeld ook tot gelding te brengen.
Alleen op deze wijze wordt positief werk
verricht, terwijl critiek achteraf, nadat
dcor anderen het moeilijke werk naar bes
te weten verricht is, slechts negatief resul
taat kan hebben, zeer ten nadeele der Ka
tholiek ebelangen, welke naar wij ons
overtuigd houden ook U wilt dienen.
Het Bondsbestuur vertrouwt te meer,
dat door U aan het bovenstaande zal wor
den gevolg gegeven, nu de twee gronden,
waarop eenige maanden geleden, sommi
gen zich meenden le moeten afscheiden,
n.l. vrees, dat zou worden samengegaan
met de sociaal-democraten en dat niet zou
worden gevoerd een gezonde financieele en
economische politiek, in het door U aan
het Episcopaat gerichte schrijven niet
meer genoemd worden, wat begrijpelijk is,
gelet op de houding van het inmiddels op
getreden rechtsche kabinet en van de
rechtsche partijen.
In afwachting van het rapport der bo
venbedoelde commissie is het Bondsbe
stuur voornemens met het oog op de reeds
zeer spoedig te houden stemmingen voor
de casididatenlijs'ten voor Provinciale Sla-
ten en even later voor de gemeentera
den met de haar ten dienste slaande
middelen krachtig te bevorderen, dat bij
de samenstelling dier lijsten met de ge
rechtvaardigde wenschen aller groepen en
Slroomingen, welke de R.K. Staatspartij als
volkspartij omvat, worde rekening gehou-
en, en dat voorkomen worde eenzijdige
samenstelling dier lijsten.
Het Bondsbestuur is ervan overtuigd,
dat zulke eenzijdigheid gevaarlijk is èn
voor de algemeen nuttige werkzaamheid
der Katholieke fracties in de betrokken
colleges, èn voor den goeden geest van
Katholieke solidariteit tusschen de ver
schillende groepen der Katholieke bevol
king. Daarom zal het Bondsbestuur ter be-
voegder plaatse ook voor de Provinciale
Staten en Gemeenteraadsverkiezingen aan
dringen op onderling overleg en samen-
spreking, opdat de door de besturen te
geven leiding bij de stemmingen, zooveel
mogelijk door alle weidenkenden en in
vloed beziltenden uit alle kringen gesteund
worde.
Reeds heeft het Bondsbestuur besloten
in zijne vergadering van 9 September j.l.
een bijeenkomst te houden van voorzitters
en secretarissen der R.-K. Statenkieskrin-
gen, om op het groote belang van dit
punt te wijzen en in de bovenaangeduide
richting te werken.
Het Bondsbestuur meent goed te doen
ter bevordering mede van den goeden
geest onder de R. K. Kiezers juist op dit
punt, dat voor de Katholieke politiek van
zoo vitaal belang is n.l. de bewuste, prac-
tische toepassing der Katholieke solidari
teit, dit schrijven aan de R.-K. Pers ter
publicatie toe te zenden. Temeer, omdat
geheel het Katholieke volk recht heeft te
weten, hoe de houding van het Bondsbe
stuur is tegenover U en die met U een
afzonderlijke groep gevormd hebben.
Met de meeste hoogachting
Namens het Bondsbestuur,
A. VAN WIJNBERGEN, Voorzitter.
FRANS TEULINGS, Secretaris,
Sociëteit „St. Bavo" Reddingsbrigade
8 uur Rechtskundig Advies van half
9half 10 Bollenveiling 10 uur
Bloemisten 8 uur Transportarbei
ders 8 uur.
Groote Kerk. Orgelbespeling door den
heer George Robert van 23 uur,
Bisschoppelijk Museum Jansstraat Da
gelijks uitgenomen Zaterdag- Zon- en
feestdagen toegankelijk.
H. K. Leeszaal en uitlcenbibltotheek
Jansstraat 49, Eiken dag geopend
van 1012%, van 25 en van 710 u.
behalve des Maandagsochtends en op
Zon- en Feestdagen.
Uitleen van boeken van half 39 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaco-
bijnenstraat 15 AUe werkdagen
voorin, van 912 uur, nam. van 25
uur. Zaterdags alleen van 912 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor vrouwen
Kleine Houtweg 13 AUe werkdagen
des voorm. van 1012 en des nam. van
3 tot 4 en van 8 tot 9 uur,
Vrijdagmorgen ongeveer half 12 werd
een 14-jarige kantoorbediende van de
Haarlemsche Machinefabriek voorheen
gebr. Figee, die een blikken trommel bij
zich droeg, nabij het Vrouwehek aange
sproken door een als heer gekleed per
soon, die een oud k-lorboek bij zich
had. Hij deed zich v| 'tls iemand van
het kantoor van Fi l het boek aan
den jongen en zeide i. „Geef mij die
trommel, want ik moet er nog wat geld
in doen. Ga jij maar naar de stad terug
om dit boek weg te brengen." De jongen
geloofde dit en gaf de trommel over. Op
hel kantoor teruggekeerd, bleek evenwel,
dat men daar van niels wist. De man be
hoorde niet tot het kantoorpersoneel. De
politie werd met het feit in kennis gesteld
en stelde onmiddellijk een uitgebreid on
derzoek in. Het mocht haar al spoedig
gelukken, de daders op te sporen. Het
waren er drie, die te zamen het plan be
raamd hadden; J. H D., tuinder, H. J. B.,
kantoorbediende en J. J. M., sigarenma
ker. Het was hun doel, geld dat anders
wel eens in die trommel vervoerd wordt,
te bemachtigen, doch Vrijdag hield zij al
teen papieren en teekeningen in. De trom
mel is terug gevonden in het Bloemen-
daalsche bosch.
Te Amsterdam zijn voor het examen
L. O. geslaagd de dames P. J. v. d,.
Berg, I. W» O. Brinkman en Af. P.
Viersen, allen alhier.
Naar wij vernemen zullen de heeren
J. van Dantzig en P. de Waardt op»
Dinsdag 17 Oei een kinvieravond ge
ven. O.a. zullen worden uitgevoerd da
werken voor Piano Solo van Bach, Beet
hoven, Ohopin en Debussy. Na de pauze
met medewerking van don heer P do
Waardt werken voor 2 Piano's, w.o van
Bach, Ohopin en Debussy.
2 November a.s. lioopt de heer 0..
W. Bouina den dag te herdenken, waar
op hij vóór 50 jaar bij de firma
Blom en Zonen in diemst trad.
Do 24-jarige D. de J. reed gister
middag por rijwiel op den Zijlweg, ia
de richting Overveen, toen van den an
deren kant een motorrijder in groot»
vaart naderde. Door de groote snelheid
kon hij niet genoeg de bocht nomen en
reed het meisje aan, dat van de fietst
geslingerd werd. Zij bekwam 'n wonde
aan het- voorhoofd en geraakte bewuste
loos. In perceel Zijlweg 21, waar zij
binnen gedragen werd, is zij voorloopig
geholpen, waarna zij naar haar woning
aan de Kinderhuisstraat is gebracht.
Tegen den motorrijder, A. A. V. ge
naamd, die bekend heeft, een snelheid
van 45 k 50 K.M. gehad te hebben, is
proces-verbaal opgemaakt. Het motorrij
tuig is in beslag genomen.
Op den hoek Kruisweg-Parklaan
is Zaterdag de 37-jarige loopknecht 0.
v. d. Z. door een auto aangereden. H'"»
bezeerde zijn rechterarm en werd bij
zijn patroon, den heer L., wonende Kruis
weg, binnengebracht, waar hij weer op
verhaal gebracht werd, want hij was da
nig geschrokken.
Het Comité van Actie tegen de belas- Ongeveer een jaar geleden maakte deze
ting op Openbare Vermakelijkheden, had
Zaterdagavond de afgevaardigden van
tooneel-, muziek- en soortgelijke vereeni-
gingen bijeengeroepen tot een gecombi
neerde vergadering in het gebouw Zang
en Vriendschap, teneinde daar mededee-
lingen te kunnen doen over den uitslag
van de actie welke tegen de toepassing
der verordening op de heffing der belas-
ting op openbare vermakelijkheden is ge
voerd.
Zooals men weet, is dit comité op een
indertijd, op initiatief van de Vereeni-
ging Zang en Vriendschap gehouden ver
gadering samengesteld en wel uit de hee
ren D. Hoogenbirk, A J. Hoeben, A.
Kooper, C. Overbeek en A. M. Zonne
veld.
De heer Hoogenbirk presideerde de
vergadering. In zijn openingswoord bracht
hij allereerst hulde aan Zang en Vriend
schap, die het initiatief tot deze actie
heeft genomen en hij dankte vervolgens
al degenen, die door het verstrekken van
waardevolle gegevens aan de actie heb
ben medegewerkt.
Hij resumeerde hierna in het kort wat
het Comité zooal gedaan heeft. Nadat
een request aan B. en W. was verzonden,
had een onderhoud met het College
plaats; het ging er zeer heftig toe, maar
men keerde toch niet onvoldaan terug.
Een definitief antwoord bleef evenwel uit;
toen nog een brief geschreven was, kreeg
het comité een schriftelijk antwoord van
het gemeentebestuur, waarin o.m. werd
gezegd:
„Dat bij de uitvoering der verordening
de belangen van het vereenigingsleven
uit het oog zouden worden verloren is
uitgesloten en toepassing van de veror
dening in dien geest geschiedt dan ook
allerminst. Wij zullen ons beijveren eér
het tegendeel te toonen."
En verder: „Wij hopen op uwe mede
werking, opdat van heden af de uitvoe
ring der onderhavige verordening tot
uwe en onze tevredenheid kan strekken."
Dit antwoord was voor het Comité nog
niet geheel bevredigend. Het wenschte
een meer posftief antwoord en dit ver
kreeg men na een nieuw onderhoud met
den wethouder van financiën
Het luidt als volgt: „Voor zoover ver-
eenigingen, hoewel het nuttige met het
aangename vereenigend, hoofdzakelijk
ten doel hebben beoefening van kunst
en de ontwikkeling van kunst, voor en
door haar leden, alsmede de kunstlie
vende leden en donateurs vrij te moeten
stellen van belasting. Belast wordt elke
uitvoering volgens oppervlakte, plus 20
pCt. der alsdan te verkoopen toegangs-
wijzen.
De staat dezer vereenigingen volgt
later."
De voorzitter constateerde met vreug
de, dat de belasting op dc contributie van
de donateurs, leden en kunstlievende
leden waar het om gaat! cr voor
bijna alle vereenigingen af is. Het Comité
heeft op zich genomen om er voor te zor
gen, dat er geen ontduikingen zullen
plaats hebben. Voor de gemeentekas be-
teekent het resultaat dezer actie een ver
lies van 50.000.
De secretaris las hierna de correspon
dentie voor. Meegedeeld werd nog, dat
de staat van vereenigingen in den loop
dezer week te wachten is. Volgens dezen
staat zal bepaald worden welke vereeni
gingen niet en welke wel onder de belas
ting zullen vallen, want, zoo zeide de
voorzitter, het is de bedoeling, dat enkele
vereenigingen, zooals Bachvereenigjng,
nog wel ónder de verordening zullen be
grepen worden. Het Comité fal echter
werkzaam blijven en probeeren ook deze
vereenigingen vrij te krijgen.
Het bleek hierna dat verschillende ver
eenigingen de belasting reeds hebben be
taald.
De voorzitter zeide naar aanleiding
hiervan, dat terugstorting van die gelden
alleen kan geschieden bij raadsbesluit.
Het Comité zal echter ook in deze rich
ting werkzaam zijn.
De heer Crommelin merkte op, dat er
nog altijd willekeur blijft bestaan, daar
de verordening niet bepaalt welke ver
eenigingen onder de belasting zullen val
len; dit wordt dus. aan B. en W. over
gelaten
De voorzitter antwoordde, dat men on
der de belasting valt, wanneer men zelf
een openbare vermakelijkheid schept
door vreemde en beroepskrachten te
engageeren door dus a.h.w. zelf ajs
„impressario" op te treden en de eigen
leden niet meewerken. Overigens zal de
Raad den staat vast stellen.
De heer J. Kuiper, van Zang en Vriend-
schaap, bracht hierna hulde aan het
Comité voor zijn siiccesvollen arbeid. Hij
meende, dat men het idee om het comité
permanent te doen zijn, met beide handen
moest aannemen. De vergadering be
tuigde met een luid applaus haar instem
ming met deze woorden.
Na een dankwoord van den voorzitter,
werd de vergadering gesloten.
Zaterdagmiddag had de fa. Beijnes voor
haar personeel een technische bioscoop
voorstelling georganiseerd, welke vertoond
werd in de Cinema Palace aan de Groote
Houtstraat.
Het technische nummer vertoonde kijk
jes in de Poldl Staalfabrieken en liet ook
voor den buitenstaander zeer interessante
opnamen zien. Het verplaatsen van de
zware stukken staal uit de hijschmadhine,
het smelten van staal, het meten der sta
ven en het probeeren der sterkte er van,
het vervaardigen der projectielen (kanons
kogels), het onderzoeken der sterkte der
gemaakte veeren onder locomotieven, het
walsen en nog vele andere bewerkingen,
dat alles gaf werkelijk een goed inzicht
van den arbeid in een groote staalfabriek.
De in het vak ervarenen, waaruit voor het
grootste deel het publiek bestond, volgde
aandachtige de verlooningen op het witte
doek en uitte hare tevredenheid meermalen
in een luid applaus.
Eenige andere filmpjes (o.m. een na
tuuropname en een klucht) zorgden er
voor, dat de middag niet te eentonig wend.
Tegen het einde van de voorstelling werd
de fa. Beijnes hartelijk dank gebracht voor
den leerzamen en ook gezelligen middag,
terwijl medegedeeld werd, dat de fa. Beij
nes zich bereid verklaard heeft, ook an
dere industrie-filmen te laten verloonen,
als daartoe een aigemeene wensch naar
voren komt.
De kunsthandel der firma Smit, Groote
Houtstraat alhier, zal eenige der schilde
rijen tentoonstellen van Mevrouw M.
NaessensWardenaar.
kunstschilderes een studiereis door Java.
Thans tracht zij in beeld weer te geven
het mystieke leven van den Javaan Deze
kinderen van een geweldig grootsche en
een onbeschrijflijke zongloeiende natuur,
zijn in hun gemoedsleven naïef gebleven,
trouw aan hun geloof en eigen opvattin
gen. Voor deze menschen is elke levens
gebeurtenis een symbool. Dit houde men
bij een bezoek wel in oogenschouw.
Onder dit onderschrift lezen wij in
„De Maasbode" het volgende stukje:
Gelijk men weet is indertijd de dienst
weigeraar Groenendaal verdedigd door
zijn geestverwant, mr. P. Tideman. Het
blijkt echter dat deze heer niet enkel
uit edelen drang om zijn benardon prin
ciepen-genoot te helpen, heeft gehan
deld. Voor zijn arbeid om zijn prin
ciepen in don strijd te doen zegevie
ren en daarmee tevens zijn anti-mili-
tairistisshen geestverwant te helpen, heeft
mr. P. Tideman een rekening ingediend
van één duizend negen honderd vijf en
zeventig gulden 37Va cent (f 1.975.37V2-)
Volgens het jaarverslag van het Steun
fonds voor slachtoffers van principieel
en daadwerkelijk anti-militairisme, op
genomen in „De Wapens Neder", heeft
echter zoowel de Steunfondscom-
missie als de Raad van Toezicht af
wijzend beschikt op het verzoek om be
taling dezer proceskosten van „onzen
geestverwant".
Zoodat waarschijnlijk mr. Tideman naar
zijn centen kan fluiten en het alleeia
met zijn princiepen zal moeten doen.
Ofschoon hij enkel van princiepen moei
lijk kan leven!
Vrijdag 20 October, aanvang 8 uur,
geeft de Kon. Ver. „Het Nederlandsch
Tooneel" in den Stadsschouwburg te
Haarlem een enkele opvoering van Ma
dame Sans-Gène, met Mevrouw Magda
Janssen? in de titelrol en Hubert la
Roche als Napoléon.
Men schrijft ons:
De belangstelling voor de vertoanin-
gen van het dolle blijspel „Als je maar
'n verleden hebt", blijft ook te Haarlem
onverminderd. Het schijnt, dat men in
dezen tijd van malaise en moeilijkheden
behoefte heeft aan verzet, aan lachen
en de gelegenheid die de N. V. Het
Schouwtooneel, Directie Adr. van der
Horst en Jan Musch daartoe biedt met
dit ongeëvenaarde blijspel, wordt gretig
aangegrepen. Dus besloot Het Schouw
tooneel morgen, Dinsdag dit stuk nog
maals op te voeren.
Wie voor een avond eens een ander
menseh wil zijn, weet nu waarheen hij
heeft te gaan.
Vergadering van den Raad der ge
meente Haarlem op Woensdag 18 Octo
ber 1922, dos namiddags ten l1/» ure,
in de Statenzaal (Prinsenhof).
Aan de orde zal worden gesteld:
1. Mededeelingen en ingekomen stuk
ken. Verzoekschrift Mej. J. de Btruin,^
om ontslag als vakonderwijzeres aan ver
volgcursus nr. 4. 2. Proces-verbaal van
opneming kas en boeken Gem. Ontvan
ger, 3e kwartaal 1922. 3. Voorstel B
en W. tot goedkeuring belans, winst- en
verliesrekening der Coöp. Woningveree-
niging voor gemeentepersoneel (77 arbei
derswoningen). 4. Voorstel B. en W. tot
inbreng v.m. Buiten-sociëteit „Trou moet
Blycken" in het gem. woningbedrijf.5.
Voorstel B. en W. inzake afkoop eeuwig
durende rente door Erven Zwart. 6. Voor
stel B. en W. verleenen subsidie aan
de Vereen, voor kinderbewaarplaatsen
enz., dienst 1922. 7. Voorstel Oommissie,
bedoeld in art. 166 der Gemeentewet, tot
vaststelling eener verordening, regelende
het veemarkttoezicht. 8. Voorstel B. en
W. tot goedkeuring van de rekening en
verantwoording, dienst 1921; suppletoire
begrooting, dienst 1922 en begrooting
dienst 1923, Burgerlijk Armbestuur. 9.
Voorstel B. en W. tot verleenen voor
schot voor den bouw van 120 arbeiders
woningen aan de Woningbouwvereeniging
„Bloemenhof." 10. Benoeming van
a. twee Regenten van het St. Elisa
beth's of Groote Gasthuis, b. een leeraar
aau het Gymnasium, o. drie tijd. leeraren
aan het Gymnasium, d. een tijd. leeraar
aan de Meisjessohool voor M. O. e. oen
tijd. leeraar aan de 2e H. B. S. met 5-
j. o. f. een leeraar aan de Avondschool
voor handelsonderwijs. 9. een tijd. onder
wijzeres aan den Vervolgcursus no. 4.
De heer H. K„ ambtenaar bij de tele
grafie schrijft ons:
De radioschool „Haarlem" alhier, vroe
ger gevestigd in de Chr. school aan de
Bakenessergracht, is verplaatst naar het
Hasselaersplein no. 1.
Ik behoef niet te zeggen, dat dit een
groote verbetering is. De energieke direc
teur, de heer Schön, had niet eerder rust,
vóór hij zich een school had verzekerd,
waarmede hij zijn onderwijs tot den hoog-
sten graad op zou kunnen voeren. Of hem
dit gelukt is? Wie den heer Schön kent,
acht deze vraag overbodig. Zooals ik reeds
zeide, is deze verplaatsing een groote ver
betering. Vroeger afhankelijk en onder
worpen aan verschillende bepalingen werd
het onderwijs nog wel eens belemmerd.
De heer Schön wilde een inrichting,
waar hij zich vrij zou kunnen bewegen
en waar hij zijn lessen naar behooren zou
kunnen inrichten.
Moeite noch kosten zijn gespaard om
tot dit doel te geraken. Ik heb mij dan ook
gehaast een kijkje le gaan nemen in deze
nieuwe inrichting en kreeg een uitsteken
den indruk.
De leerlingen zitten in verschillende ka
mers al naar gelang zij ver of minder ver
gevorderd zijn.
Het sein-en ontvangmaterieel verkeert
in een uitstekenden toestand. Ontvang en
morse, seintoestellen van 't allernieuwste
systeem, gemakkelijke zitplaatsen, doel
matige inrichting der lokalen, kortom, al
les is dusdanig ingerichl, dat het volko
men aan mijne verwachtingen heefl beant
woord en ik durf zeggen, dal ik op dit
gebied nogal verwend hen. Ook de leer
krachten, verhonden aan deze school, zijn
van uitstekende reputatie. Met zulk ecu
inrichting, zulke leeraren en bovenal een
directeur, die er steeds op uit is zijn leer-
FRANKFORT a. d. MAIN, 13 Oct.
Op den weg tusschen Bad Soden en
Kronberg in den Taunus werd bij een
bocht een auto, waarin negen personen
zaten, in een sloot geworpen. Drie der
inzittenden waren op slag dood, een vier
de werd zwaar gewond.
BERLIJN, 16 Oct. De Weensche In-
dex-comm. berekende van midden-Sept.
tot midden Oct. een teruggang van de
duurte met 8 pCt.
AMSTERDAM, 16 October. De sta
king in de haven is opgeheven.
DEN HAAG, 16 Oct. Naar wij ver
nemen zal in de builengew. Staten
vergadering van Zuid-Holland, mor
gen in de vacature der Eerste Ka
mer, ontstaan door het aftreden van
Prof. van Swaay, worden voorzien
door de verkiezing van Prof. Dr. Ste
ger, die in de vergadering van de R.K.
Statenclub als candidaat is aangewe
zen.
Het Verbond van Vereenigingen van Si
garenfabrikanten in Nederland, verzoekt
ons te willen mededeelen, dat het in de
binden gepubliceerde bericht, dat de Ver-
eenjging „Eindhoven'' aan genoemd Ver
bond verzoekt de bemiddeling van den
Commissaris der Koningin in de Provincie
Noordbrabant te aanvaarden, niet den min
sten invloed kan hebben op de door de
gecombineerde Hoofdbesturen genomen
beslissing inzake de sluiting van de fa
brieken op Maandag 16 October.
Verder kan wonden gemeld, dat biji de
firma Gebr. van Schuppen le Veenendaal
en de firma Gebr. de Graaf te Groningen
de nieuwe arbeidsvoorwaarden, zonder
eenige restrictie, door de arbeiders zijn
aanvaard; bij eerstgenoemde firma, die
mede behoort tot de belangrijkste firma's
in het land is gedurende de eerste week,
dat op deze voorwaarden werd gewerkt,
gemiddeld door de werklieden méér ver
diend, ondanks de 4 pet. loonsverminde
ring, tengevolge van de uitbreiding van
het aantal werkuren in die week, (van 45
op 48).
Bekl. zegt, dat hij geenszins de bedoeling
heeft gehad v. d. M. te beschuldigen,
maar opkwam voor het algemeen belang,
in 't bijzonder voor de schildersgezellen,
die zich door de handelwijze van v. d. M.
in hun loonen zagen bedreigd.
Het O. M. kon zich met deze ziens
wijze niet vereenigen en achtte het ten
laste gelegde, waardoor v. d. M. geschaad
kon wonden, in zijn maatschappelijk be
staan, b&wozen. Eisch 30.boete of 10
dagen hechtenis.
De politierechter veroordeelde bekl. lot
20 boete of 10 dagen hechtenis.
Hazardspel.
In September j.l. werden bij Velsen
wedrennen gehouden en van die gelegen
heid maakten J. S. en H. B. gebruik, op
zettelijk gelegenheid te geven tot hazard
spel. Beiden bekennen. Bekl. B. is in 1919
reeds tot een geldboete veroordeeld voor
een zelfde feit. Uit het getuigenverhoor
blijkt, dat een los werkman een inzel van
f 50 heeft verspeeld.
Het O. M. verheugt zich over dit feil
en hoopt, dat het voor den hetreffenden
getuige een les mag zijn voor de toekomst.
Tegen bek!. S. wordt 50 boete of 15
dagen hechtenis geëischt, wat door den
politierechter wordt bevestigd. Bekl. B„
die zich reeds vroeger aan hetzelfde
heeft schuldig gemaakt, tegen wien 2 we
ken gevangenisstraf geëischt wordt, werd
veroordeeld tot f 75 boeten of 25 dagen
hechtenis, met de verzekering dat bij her
haling geen rechter meer gevonden zal
worden, die hem uit de gevangenis kan
houden.
De Eerw. Broeder Reynold, tot dusver
overste van het ziekenhuis „St. Joannes
de Deo," is benoemd tot vicaris der Hol-
landsrhe afdeeling der congregatie der
broeders van barmhartigheid van „St.
Joannes de Deo", waarvan de zetel te
's-Hertogenbosch gevestigd is.
De Eerw. Broeder Ananias, eveneens in
het ziekenhuis alhier, is benoemd tot
novicemeester.
AMSTERDAM, 16 Oct. De verlee
ning van het eere-doctoraat aan den
lieer J. P. Thijsse door den Senaat
der Amsterdamsche Universiteit, heeft
vanmiddag in de Aula plaats gehad.
De Reclor-Magnifirus Prof. P. Zee
man, herdacht eerst Prof. "Wertheim
Salomonson. waarna Prof. Stams de
waardigheid verleende aan den heer
Thijsse. Na afloop van deze plechtig-
linopn 'f hpslo to scvpn hpn zooveel mo~ i
gelijk bij te staan? kan' 't niet anders oC ieid werd aan den hoer Chr. an Gel
deze school zal een schitterende toekomst
tegemoet gaan.
Ik wensch den jongen, energieken direc
teur ten slotte veel goeds en een groot
aantal leerlingen loe.
Bedelarij.
S. T. en de W. hadden zich heden voor
den politierechter te verantwooren wegens
bedelarij. S. is 63 jaar, de beide anderen
respectievelijk 23 en 21 jaar.
Zonder beroep en zonder inkomsten
waren zij op oen goeden dag in Wormer-
veer aangeland en besloten door bedelarij
wat geld bijeen zien te zamelen.
Nu wilde het toeval, dat een van hen
hij liet begin der inzameling aanbelde bij
den wachtmeester der marechaussee en.,
dadelijk in de val liep.
Het O. M. eischte 1 maand gevange
nisstraf met aftrek van preventieve hech
tenis. Deze eisch werd bij het vonnis be
vestigd.
Smaad.
In Juni j.l. verscheen in „Ons Week
blad", dat te Llsse verschijnt, 'n ingezon
den stuk van de hand van C. S. waarin
hij v. d. M. ter plaatse beschuldigde van
bedrog.
Voor dit feit stond S. heden terecht.
deren met plechtigheid de gouden
eere-penning uitgereikt hem toegekend
wegens zijn beantwoording van de
prijsvraag der Geneeskundige faculteit
Geboren: 12 October, z. van S. de Jong
-de Haas. 13 October, z. van C. M. v.
d Putten-Driessen. d. van S. Brouwer-
v. Ginhoven. d. van A. v. Konings-
bruggen-Engels. d. van J. M. G. Spoor-
Pistoor. z. van W. M. H. v. Oosten-
Stribos. d van H. A. Jacobs-v. d.
Horst. 14 October, z. van M. E. A.
Schmit JonSbloed-Terbach. d. van A.
Ranzijn-de Boer. d. van E. M. Wilkes-
de Bonte. d. van .1. Hagen-Exalto.
15 October, d van E. T. Woudenherg-
Schabbing. d. van A. C. Busé-Wfn-
nubst. z. van J. H. Fiege-Vredenburg.
z. van C. A. Knape-Miezenbeek.
16 October, z. van T. Gaus-Sukkel.
z. van M J. Martens-de Vries.
Overleden: 12 October, A. Visser, 81
j., M. v. Heemskerkstraat. 13 October,
A. Kroon-Roozeboom de Vries, 63 i-,
Brouwerspiein. C. M. Hanssens, 68
Brouwersvaart. 14 October, E. W. v.
Beest-Molitoor, 33 j„ de Haasstraat
In het Douchebadhuis aan het Leid-
Barometerstand 768. Stilstand.
OPGAVE VAN:
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteo
rologisch Instituut te De Bildt
Naar waarnemingen verricht in dea
morgen van 16 October.
Hoogste barometerstand 772.4 m.M. te
Valdersund.
Laagste barometerstand 753.5 m.M. ta
Biarritz.
Verwachting van den avond van 16 tot
den avond van 17 Oct.
Zwakke tot matigen Oostelijke tot Noord
oostelijken wind, nevelig tot licht of half-
bewolkt, waarschijnlijk droog weer, iets
kouder.
De Beurs opende hedden: vast.
Staatsfondsen. 5 pett. Nederland 89,
6 pet. Indië 96.
Culturen. Koloniale Bank 120, Indi
sche Bank 94Vorstenlanden 151, H«
V. A. 350.
Industrieele waarden. Jurgens 47.
Oliewaarden. Koninklijke 460, Con
sols 128%, Orion 36%.
Tabakken. Deli Mij. 206. Besoeki 47,
Rotterdam Deli 22, Senembah 300.
Rubbers. Amsterdam Rubber 96, Deli
Bataria 65. Nederl. Rubber 57%, RotL
Tapanoeli 23.
Scheepvaartwaarden. HoLl. Am. Lijn
125, Holl. Boot 26, Kon. Holt. Lloyd 17%,
Japanlijn 74, Paketvaart 85, Scheepvaart
Unie 97, Marine 16.
Amerikaansche waarden. Hide and
Leather 74, Steel 114, Smelting 62, Ana
conda 109, Cigar 83, Atchison Topeka 112,
Voting Rails 27%, Denver 1%, Southern
Pacific 99%, Union Pacific 158.
6 pet. Nederland 1922B 99. 7 pet. In-
die 101%.
scheplein zijn in de afgeloopen week
812 baden genomen, in dat aan den Scho
tersingel 1320.
Hoe dikwijls men het ensemble van Dr.
Swerkoff hoort, steeds moet men in den
aanvang weer even wennen aan het ge
luid, aan 't getokkel en het zwirren der
snaren. Maar 't is ook heel opmerkelijk
hoe spoedig men weer hiermee verzoend
is, enkel en alleen door het vurig musicee-
ren van deze rasmuzikanten, het prachtig
nuanceeren in al de uitgevoerde stukken
en de groote zuiverheid van stemming.
Hel mooi-gekleurde seuk van Nassonoff is
van een karakter dat hemelsbreed ver
schilt van den door Dr. Swerkoff bewerk
ten „Possenreissertanz," de heftige synso-
penmaat van het laatste stuk geeft aan de
muziek een karakter dat wel rechtstreeks
aan de Tartaren eigen si, terwijl het eerst
genoemde meer zuiver-Russisch aanvoelt
maar hoe verschillende het karakter der
muziekstukken, altijd ligt er op het per
soonlijk chachet. Men moet hen maar het
oud-Nedertandsche lied hooren spelen. Bij
on draagt het den stempel van de echt-
Calvinistische starheid, der overwinnings-
trots; de Rus zingt het als de jonge moe
der die voor de eerste maal aan de wieg
van haar kind vol zelfverwondering haar
tied zingt.
Dit stuk was een „Einlage," maar er
was nog een tooneelstuk van vreemde
nationaliteit dat wèi op het programma
vermeld stond. En hoewel wij het vorige
seizoen de opmerking maakten dat het
ensemble zich liever mocht bepalen tot
muziek van de Russen, zoo was dit stuk
van Grieg toch zoo vol bekoorlijkheid
en zoo vol van zuivere poëzie, dat het
dezelfde verrassing bracht als de vori
ge maal „In der Kirche" van Tschai-
kowsky.
Er was nog een stuk van den feilen
en altijd weer jongblijvenden Moussorgs-
ky. 't Was de jaarmarktscène uit een
zijner opera's. Hier dezelfde kwintengan-
gen die wellicht aan den Italiaan Puccini
in de gelijkluidende scène als voorbeeld
heeft gediend. Zou inderdaad het Ita-
liaansch Verismo niet in Moussorgsky
zijn geestelijken vader hebben te zien?
Het had dezelfde originaliteit van „Ba-
rinja", het oude danslied, dat den arge-
loozen hoorder zeer verrast door zijn ty-
pischen periodenbouw en dat hem, die
bij de schablonie van twee-maal-vier ma
ten is grootgebracht, onweerstaanbaar
meesleept, vooral als er in de maat een
schijnbare verwarring ontstaat door het
tuschentijds ingrijpen van het slagwerk!
en de syncopen. Daarbij nog de vreemde
toonsoort, het stuk eindigt z.g. in den
dominant. En dan nog die spontane tem
poversnellingen en steeds die groote even
wichtigheid van nuance. Waarlijk, deze
rasmenschen verjagen wel elke dosis voor
behoud die er na een aanvankelijk scep
tisch luisteren mocht resten.
Maar wij praten over muziekstukken
alsof dat al was. Alsof wij niet zitten
hunkeren naar het laatste nummer vart
het programma de Russische volksdans.
Hunkeren, ja, dat is het woord. Want
wat zijn deze menschen toch rijk, wat
een schalten liggen er toch in 't diepst
van deze volkszied geborgen, en wat
komen wij toch altijd weer tot 't bewust
zijn van onze eigen innerlijke armoe. Is
't wonder dat we hunkelen? Hebben wij
die wezenlijkste der schoonheden dan
zoo algeheel verleerd door onze „be
schaving," zijn we dan zóó verworden dat
we nog door een Russische boerendans
moeten leeren wat schoonheid is?
G. J. K.
Ongecorrigeerd»
