m
ArtlAATJES
Dit nummer bestaat uit twee bladen. - Eerste blad
Het Eucharistisch Congres.
Cl
r
I
Woensdag 18 October 1922
45ste Jaargang No. 14276
STADSNIEUWS.
AGENDA
19 OCTOBER
Gemeente-Archief.
Waterleidingbuis gesprongen.
R.-K. Volksbond.
Geloof en Wetenschap.
Programma
Weldadigheid naar Vermogen.
Tramontsporing.
Personalia.
LANGS DEN WEG.
Gestrand.
Voorbereidende maatregelen.
w l'r-
Frr $Lk., Frr
Baldadig.
De invoer van bloembollen in
Amerika.
Classificatie van gemeenten.
Samenwerking iusschert Gemeente
bedrijven.
J. J. WEBER ZOON.
Opticiens Fabrikanten.
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegrafisch Weerbericht.
Gevonden voorwerpen.
Biljartbond Haarlem en Omstr.
De openingswedstrijd.
De abonnementsprijs He»
draagt voor Haarlem en
Agentschappen:
Per Kwartaal 3.25
Per Week f 0.25
Franco per post p. kwart,
bij vooruitbet, 3.57Yi
Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem.
Telefoonnummers: 1426,
2741 ~n 1748,
Postrekening No, 5970.
Advprïentiën 35 cents
per regel - Bij contract
belangrijke korting.
Advertentiën tusschen
den tekst als ingezonden
mededeeling: 60 cent per
regel. Vraag- en Aanbod-
advertentiën 14 regels
60 cents per plaatsing;
elke regel meer 15 cent,
bij vooruitbetaling.
Er zijn oogenblikken in 's menschen
levan, dat hij plotseling zijn grootste
schatten in den vollen luister van hun
waarde ziet, schatten, waarvan de be-
teekenis hem door den dagelijkschen
sleurgang en het veilig bezit maar al te
vaak ontgaan.
De dood bedreigt het leven van een
onzer naast-verwanten of erger, de on
verbiddelijke slaat toe en wij gevoelen
eerst recht, wat de vriendschap, de liefde
van dien vriend, van dien vader of die
moeder, van dat kind of dien echtgenoot
beteekende.
Wij zelf worden op het ziekbed gewor
pen, vorden weker, en maanden aan onze
omgeving, aan ons werk onttrokken.
De tijd, dien w:.' zoo vaak met twee
handen wilden vasthouden, kruipt nu in
lange, einaelooze, bittere uren voorbij:
dagen vol verveling ei bange nachten in
slapeloosheid. De schat der gezondheid,
dien wij in vroegere dagen als ons natuur
lijk eigendom beschouwden, groeit in zulk
een tijd voor onze verbeelding tot het
kostbaarste van alle bezit.
Doch niet alleen het lijden, ook de
vreugde kan onze oogen plotseling voor
onze niet genoeg gewaardeerde weelde
openen: zijn de herdenkingsdagen in den
huiselijken kring, de geboortedagen, een
zilveren of gouden huwelijksfeest, een
jubileum van anderen aard ,vel iets
anders dan gelegenheden om ons weer
eens op te wekken tot herinnering aan
het vele goede, wat wij in elkanders
steun en vriendschap bezitten, blijde te
herdenken welke een weldaad de onder
linge liefde is.
Ev ineens gaat het met onze geestelijke
goederen: ons geloof, onzen godsdienst,
de genademiddelen der kerk. Zoolang er
geen twijfel rijst in ons hart, zoo lang wij
uit de schatten dei Kerk naar believen
kunnen putten, waardeeren wij die
Hemelsche gaven zeer onvoldoende.
Maar niet zoodra wordt 't duister in onze
ziel, niet zoodra moeten wij om een of
andere reden den luister der kerkelijke
plechtigheden of de genademiddelen der
kerk ontberen, of wij gevoelen, welk een
rijkdom wij in het ongestoorde bezit dier
geestelijke goederen bezaten.
Ons dunkt, het Eucharistisch Congres,
dat morgenavond in Amsterdam geopend
gaat worden, zal niet het minst tot ver
dienste hebben aan de duizenden katho
lieken in ons diocees en in heel het land,
die het verloop aandachtig zullen volgen,
dien heilzamen schok, dat losrukken uit
den dagelijkschen sleurgang te geven,
waardoor wij de onmetelijke waarde van
het Hoog Heilig Sacrament voor het
openbare en bijzondere Roomsche leven
weer zullen zien in haar luisterrijke vol
heid.
De H. Eucharistiel dat is de levende
Christus onder ons. Beseffen wij wel
altijd voldoende, wat dit beteekent? Het
wil zeggen, dat wij midden onder ons
hebben een vriend, tot wien wij altijd
kunnen naderen, die altijd bereid is onze
klachten aan te hooren, ons op te beuren,
ons te sterken, ons te voeden, een vriend,
die alles vermag, omdat hij God is.
Wat zouden onze kerken zijn, zonder
onze wetenschap, dat daar in het taber
nakel die goddelijke, die almachtige
vriend woont? Wat zou ons leven zijn,
indien wij hem niet meer voortdurend
ontmoetten? Wanneer wij langs onze ker
ken komen, weten wij hem daar aan
wezig en brengen hem een korten, eer
biedigen groet. O, 't is zoo verheffend in
deze „protestantsche" streken, telkens,
wanneer men in den omtrek van een
katholieken tempel komt, mannen en
knapen het hoofd te zien ontblooten als
hulde aan Jezus in het H, Sacrament.
Wanneer wij den priester op straat
tegenkomen met de rechterhand op de
borst, dan weten wij, dat Jezus, de
menschenvriend, naar een zieke wordt
gedragen, wellicht als laatste teerspijze
Voor de reis naar de eeuwigheid. En wij
groeten hem eerbiedig.
Wanneer wij in de kerk komen zoekt
ons oog als naar gewoonte het taber
nakel; daar woont het middenpunt van
onzen eeredienst; om Jezus in het H.
Sacrament is alle lof en hulde der kerke
lijke ceremoniën geweven; hij is het Offer
lam der H. Mis, de spijze van de H. Tafel;
tot hem stijgen de wierookwolken op, hem
zingen de lofzangen toe; al smeekingen
van den priester tot den Vader eindigen
in fijnen naam: per Christum Dominum
Nostrum!
Ja, Jezus in het H. Sacrament is het
middenpunt van het katholieke leven.
Zonder hem zou ons leven leeg zijn; onze
dagen zouden vaak moeilijk voorbijgaan;
in uren van smart, in uren vooral van
geestelijke dorheid en verlatenheid, in
oogenblikken, waarin alle menschelijke
hulp ons ontvalt en het leed schrijnt tus
schen onze slapen, zouden wij de eenige
troost missen, welke ons zoo vaak heeft
opgebeurd en tot het leven heeft terug
gebracht: Jezus, de spijs onzer ziel. Welk
een diepe beteekenis krijgt, aldus be
schouwd, het woord van den Zaligmaker,
dat hij op den avond voor Zijn lijden tot
Zijn apostelen en in hen tot al de komen
de geslachten sprak: „Ik zal u niet als
weezen achterlaten". Inderdaad, zonder
den levenden Christus in het H, Sacra
ment zouden wij ons als weezen zonder
stut of steun, zonder de natuurlijke liefde
van een goeden vader gevoelen. Maar
thans kunnen wij altijd tot Hem gaan, we
tend Jat hij steeds bij ons is, wonend in
het stille tabernakel; dat hij altijd naar
ons luistert en op onze vragen en klach
ten, bidden en zuchten acht slaat.
Dien Christus, dien levensvriend, van
tijd tot tijd op geheel bijzondere wijze
te huldigen, te eeren, te danken, kan men
zich schooner taak denken? Dan mogen
wij niet volstaan met de jaarlijksche her
denking van H, Sacramentsdag in onze
kerken; dan moet er nu en dan een
grootsch, een luisterrijk feest zijn voor
dien verborgen God onzer altaren, een
herdenking van zijn liefdegeheim zóó luis
tervol, dat onze lauwe harten sneller gaan
kloppen, onze liefde vermeerderd, onze
verbeelding verlevendigd wordt en wij
gebracht worden tot een inniger en de
voter eucharistisch leven.
Zulk een gelegenheid is voor onzen 'ijd
een eucharistisch congres. In vroeger tij
den, toen het openbare leven nog on
der den invloed van den Katholieken
Godsdienst stond, kon men aan den lief
dedrang des harten naar volle maat den
vrijen teugel vieren en waren de Sacra
mentsprocessies de grootste gebeurtenis
sen van het geheele jaar. Geheel een stad
werd versierd, eerepoorten werden aan
gebracht, tapijten uitgespreid, bloemen
kwistig gestrooid; de hoogste geestelijk
heid en de wereldlijke autoriteiten
schaarden zich rondom den Christus-Ko
ning, die in triumf werd rondgedragen.
De Hervorming en het Jansenisme heb
ben veel van dien uiterlijken luister uit 't
openbare leven weggenomen en in ver
schillende landen zelfs onmogelijk gemaakt
De koude adem van het protestantisme
liet bovendien niet na ook in het Ka
tholieke bijzonder' leven veel geestdrift
en varme liefde voor den H. Eucharistie
te dooven. De tijd ligt nog niet zoo heel
ver veg, dat ook voor vele goede Katho
lieken Jezus in het H. Sacrament wel een
gevreesde an geëerbiedigde Koning was,
tot wien men van tijd tot tijd met groo-
ten huiver naderde, maar die niet was
de vriend van hun leven, het middelpunt
van hun bestaan. De latere pausen heb
ben daarin verandering gebracht; vooral
Paus Pius X heeft de wereld hervormd
met zijn opwekking tot dagelijksche H.
Communie en de vervroegde communie
der kinderen. En de Eucharistische Con
gressen hebben het hunne bijgedragen om
de kennis van en de liefde tot het H. Sa
crament te verbreiden; om ook de aan
dacht der niet-katholieken en der ongeloo-
vige wereld meer en meer op den verhe-
vensten en grootsten aller schatten te
trekken, welken de Roomsche Kerk in
de geconsacreerde Hostie bezit.
Langs den weg der Eucharistische con
gressen kunnen wij weer komen tot die
openbare en algemeene hulde van den
Christus-Koning, welke in vroeger eeuwen
aan Jezus in zijn H. Sacrament werd ge
bracht.
Ziehier een kleine herinnering aan het
Eucharistisch Congres te Madrid in de
laatste Juni-week van 1911.
Geheel Spanje, het Katholieke Spanje
nam daaraan deel. Valencia had goede
rentreinen vol frissche bloemen geleverd
ter versiering der hoofdstad. En door de
bloemenstraten trok langzaam-eerbiedig
die prachtstoet van meer dan 100.000
Eucharistie-vrienden: Muziekkorpsen in
middeleeuwsche kleederdracht, konink
lijke pages in galalivrei, de Jagers van
Salamanca in groen-fluweel, andere in
roode en blauwe uniform, de arbeiders-
vereenigingen in verschillende kleeder
dracht harer provincies van Arragon, van
Andalusië en Asturië en de stoere Bas-
ken. Dan volgden de troepen der Mari
ne en der Landmacht, het „corps diplo
matique", de broederschappen, de Derde
Orde van St. Franciscus, de Ridders van
het H. Graf, van Sint Jan, van Calavaca
en Santiago, ordensgeestelijken en we
reldpriesters. Daarna de Kamerheeren,
Domheeren en Kanunniken. Als eindelijk
het Allerheiligste nadert op een praal
wagen, getrokken door 32 granden uit
den hoogsten Spaanschen adel, valt alles
op de knieën en aanbidt.
Achter het H. Sacrament gaat de Kar
dinaal-Legaat; de Koning volgt hem in
een galawagen, bespannen met acht ara-
bische paarden. Dan volgen eenige ba
taljons soldaten met hunne vaandels, dan
het parlement en de Spaansche adel. Op
het plein „de la Armeria", dat net 55 go
belins versierd is, betreedt de Kardinaal,
door de Koninklijke familie begeleid met
brandende kaarsen, het balkon des palei-
zes en geeft van daar af den zegen met
Ons-Heer.
Dan volgde een indrukwekkende ge
beurtenis. Op den troon van Spanje rust
Jezus in de H. Eucharistie en voor Hem
op de onderste trede knielt koning Alfons
XIII neder en bidt met den priester: „Sou-
vereine Vorst, Die leeft in het allerheilig
ste Sacrament der Eucharistie, Koning
der Koningen, Heer aller vorsten der
aarde, voor Uw verheven troon van ge
nade en barmhartigheid werpt zich ge
heel Spanje, het geliefde Kind Uws Har
ten, neder. Uw volk willen wij zijn.
Heersch Gij over ons! Moge Uw rijk
eeuwig duren, van eeuw tot eeuw. Amen!"
Gelijke en roerender plechtigheden zijn
van de Eucharistische Congressen op
Malta, in Weenen, Rome en andere ste
den te verhalen. Dat zoo iets in dezen
onzen modernen tijd gebeuren kon, strekt
het geloovig hart tot voldoening. Want,
al is alle menschelijke hulde nietig in
vergelijking van de verhevenheid van het
goddelijk middenpunt, waaraan wij on
ze gaven van dan' baarheid offeren, God
ziet slechts op de bedoeling en zal het
dankbaar aanvaarden wanneer zijn kinde
ren in hui. dank en hulde tot het uiterste
van hun vermogen gaan.
Laten ook wij dit doen op het 1ste
Nederland che Eucharistisch Congres.
Wij kunnen niet, althans nog niet, uitgaan
in processie door de straten van Neder-
land's hoofdstad, de Mirakelstad, om Je
zus door heel het openbare léven te
doen huldigen. Maar wij kunnen in onze
beperkte vrijheid toch veel. Laten wij
van die vrijheid dan ook ruimschoots ge
bruik .naken door zoo groot mogelijke
deelname aan de bijeenkomsten van het
congres, of althans door belangstelling
en gebed, opdat in de komende dagen in
derdaad gebeure, wat zoo herhaaldelijk is
gevraagd: dat het Haarlemsche diocees
in een eucharistischen gloed sta voor
Jezus in het H. Sacrament!
Sociëteit „St. Bavo'' Esperanto 8
uur Fabrieksarbeiders 8 uur
Propaganriaclub 8 uur Bestuur
Herwonnen Levenskracht 8 uur.
Hanze-gebouw Jacobijnestraat 17 R.
K. Smedenpatroons haJf 8.
Groote Kerk. Orgelbespeling door den
heer George Robert van 23 uur.
bisschoppelijk Museum Jansstraat Da
gelijks uitgenomen Zaterdag- Zon- en
feestdagen toegankelijk.
H. K. Leeszaal en uitleenbibliotheek
Jansstraat 49, Eiken dag geopend
van 1012)4, van 25 en van 710 u.
behalve des Maandagsochtends en op
Zon- en Feestdagen-
Uitleen van boeken van half 39 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaoo-
bijnenstraat 15 Alle werkdagen
voorin, van 912 uur, nam. van 23
uur. Zaterdags alleen van 912 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor vrouwen
Kleine Houtweg 13 Alle werkdagen
de» voorm. van 1012 en des nam. van
9 tot 4 en van 8 tot 9 uur.
St. Elisabethsvcreeniging Jansstraat
49 Van 12 uur aanvraag om verster
kende middelen voor arme zieken
der S. E. V.
Bloemendaal. Gemeenteraad, 2 uur.
Verschenen is het verslag over den toe
stand van het gemeente-archief te Haar
lem over 1921.
Het vermeldt, dat ingevolge de liquida
tieregeling, het archief van hel voormalige
Brandstoffenbureau gezonden werd naar
het departement van landbouw, nijverheid
en handel, afdeeling Crisis-archieven. Van
den directeur, die my dit meedeelde, ont
ving het gemeente-archief echter: een vol
ledig stel adminislralieve bescheiden, die
gedurende het bestaan van het bureau in
gebruik zijn geweest.
De archivaris vestigde de aandacht van
Burgemeester en Wethouders op den toe
stand van vervuiling, waarin het ter
vlieringe van het Stadhuis geborgen en
vergeten archief der gemeentelijke politie
zich bevindt. Met het gevolg, dat dit ar
chief, loopend over ruim de eerste helft
der vorige eeuw, naar de bewaarplaats zal
overgebracht worden.
Van mevrouw P. .1. Willekes Macdo-
naldReijnvaan werden ontvangen:
Stukken uit het archief van het voor
malige Barbara-gaslhuis en uit dat der
Barbara-bewaarschool, 18e en 19e eeuw,
3 bundels.
Van den bibliothecaris der Stadsbiblio
theek werd overgenomen:
Het archief der kegelclub „De Kroon" te
Haarlem, 18951900, „Notulen- en Ge
schiedenisboeken", 4 deelen.
Van den rijksarchivaris in Noord-Holland
werden overgenomen:
Do oude notarieele archieven van Haar
lem, die, overeenkomstig de bepalingen van
het Koninklijk Besluit van 28 Augustus
1919, No. 546, tot wederopzegging aan
de gemeente in bewaring zijn gegeven! Hét
zijn de protocollen van 11 notarissen,
samen 210 bundels akten, opgemaakt tus
schen de jaren 1811 en 1842.
Door den rijksarchivaris in Noord-Hol
land werden overgedragen:
Stukken afkomstig van Mr. A. J-
Enschedé als lid der Commissie van Rijks
adviseurs voor de Monumenten van ge
schiedenis en kunst, 18731879. 1 bundel.
Bij de vertimmeringen van een der ver
trekken in het Stadhuis, kwam een groot
aantal pakken voor den dag, die bleken te
zijn de archieven van het vrede- en kan
tongerecht (1812—1887) van Haarlem.
De archivaris heeft deze rijksarchieven, in
overleg met den rijksarchivaris van Noord-
Holland, voorloopig onder zijn beheer ge
nomen, in afwachting van een nadere re
geling.
Van Dr. J. F. M. Sterck te Heemstede
werd ten geschenke ontvangen
1540 Maart 20. Pater Gherrit Jansz ende
mater nyesz dyricz 2 der susteren van synt
Jans ewanlisten dta ouwe convent byncn
Wescept lijen dat wij hebben onffanghen
van harlem een pont groet jaerlicx lyfren-
ten ende ontfangen daer voer III gulden
ende IIII sts.
Origineel, papier, met het conventsmerk.
De archieven werden geraadpleegd door
101 personen, van welke 69 een persoonlijk
bezoek brachten, tezamen 222 bezoeken.
Herhaaldelijk werden stukken afgegeven
ten behoeve van den loopenden dienst.
De historische topografische atlas, een
enkele maal ook de verzameling Voorhelm
Schneevoogt, werd ook tot andere doel
einden herhaaldelijk geraadpleegd. Op het
archief werden verscheidene teekeningen
gefotografeerd, meerendeels ter illustratie
van tijdschrift-artikelen.
Gisterenavond, is op de Leidschevaart
nabij de remise der tram een buis der
waterleiding gesprongen. Het euvel werd
zoo spoedig mogelijk verholpen.
He maand November belooft voor de
leden der afdeeling Haarlem van den
R. K. Volksbond een interessante maand
te worden.
Er wordt dan weliswaar geen ge
wone maandèlijksche vergadering gehou
den, doch er is iets anders door het be
stuur iu elkaar gezet, dat wel zoo aan
trekkelijk is, n.l. een lezing met licht
beelden. Doch dat is niet het eenige.
Zondag 5 November zal des morgens
kwart vóór 7 in de Paterskerk een H.
Mis gelezen worden voor de overleden
leden der afdeeling. Onder deze H.
Mis is er algemeene H. Communie.
Woensdag 8 November vindt dan de
liehtbeeldenavond plaats, welke tevens als
missieavond bedoeld is. Een Eerw. Pa
ter der H.H. Harten uit Ginneken zal
dan komen spreken aan de hand der
llichtbeelden over Pater Damiaan, den
Apostel der melaatschen, en over de
Hawaii-eilanden, waar pater Damiaan
gewerkt heeft. O.m. zal een kort over
zicht der missie aldaar gegeven wor
den, beelden omtrent zeden en gewoon
ten der bewoners en eenige episoden
uit pater Damiaan's leven.
Zondag 26 November ten slotte zal een
groote voordrachtenavond voor de leden
en hun huisgenooten worden gegeven,
waaraan ook een speciale attractie zal
verbonden zijn.
Maandag 23 Oct. houdt bovenstaande
vereeniging een huishoudelijke vergade
ring in gebouw „St. Bavo". O. m. zul
len de jaarverslagen uitgebracht worden
en heeft een bestuursverkiezing plaats
wegens periodieke aftreding van de heeren
A. B. Michielsen en H. A. 0. van
Keulen.
Ook zal besproken worden het congres
voor vereenigingen „Geloof en Weten
schap", dat 30 October te Arnhem ge
houden wordt.
Donderdag 26 October houdt mevr. El
len Russe een lezing over Claudel's Maria
Boodschap met voordracht van fragmen
ten.
Dinsdag 21 November zal prof. Roels,
hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht, een voordracht met lichtbeelden
houden over: De toegepaste psychologie
in handel en bedrijf.
voor de Orgelbespeling in de Groote of St.
Bavokerk te Haarlem, op Donderdag 19
October 1922. des namiddags van 2—3
uur, door den heer George Robert.
1. Praeludium b. kl. t., J. S. Bach.
2. Choralvorspiel „Herzlich thut mich ver
langen", Joh. Brahms.
3. Evocation k la Chapeile Sixtine, F. Lisxt.
a. Miserere: Allegri.
b. Ave vemm corpus; Mozart.
4. Cantilène, G. Piemé.
5. Lamentation, Alex. Guilmant
Maandelijksch Overzicht van de Vereen.
„Weldadigheid naar Vermogen."
In September is uitgegeven:
Brood 36.80; Wekelijksche onder
steuning 194.70; Losse giften 400.—;
Diversen 54.25; Totaal f 685.75.
Gisteravond half 7 is op het Stations
plein een van Bloemendaal komende tram
door de gladheid der rails ontspoord.
Het duurde ongeveer een uur, alvorens
alles weer in orde was.
Te Amsterdam zijn geslaagd voor
het examen Vrije en Orde-oefeningen, de
heeren J. M. Ovenneer, W. Renes en K.
J. Stassen, allen alhier.
J m m m m m m m m m m m M fr
De Haarlemmerhout.
Kennen wij, Haarlemmers, wel onzen
mooien Hout? Komen wij er wel eens?
O ja, men treft er altijd wandelaars,
maar wande'.en ze nu ook in den juisten
zin van het woord, d.w.z. genieten zij
op hun tocht van het vele mooie, dat
de Hout hun biedt. Wij gelooven, dat
op een desbetreffende vraag de meesten
ontkennend zouden moeten antwoorden.
De Haarlemmers, die er nog gaan wan
delen, be ehouwen den Hout zoo'n beetje
als een groot park, dat bij een stad
behoort. En dan zijn er nog velen, die
er zoo goed als nooit komen, die den
Hout niet geschikt achten als wandel
plaats, die liever ergens anders heen
trekken, waar het, nu ja ook mooi mag
zijn, maar waar Haarlem met zijn Hout
toch niet voor onder hoeft te doen.
Vroeger is het toch wel anders ge
weest. Lees Hildebrand s „Een onaan
genaam mensch in den Haarlemmerhout
er maar eens op na. Hoe pittig beschrijft
hij daarin, hoe de verschillende klassen
der maatschappij als het ware haar vaste
bezoekuren hadden voor den Hout, hoe
bij rissen de menschen er gingen wan
delen. Ja. toon waardeerden de menschen
hun Ilout. De aanleg van spoorwegen
en de moderniseering van andere ver
voermiddelen, welke het verkeer zoozeer
vergemakkelijkten, zullen wel voor een
groot deel er toe bijgedragen hebben,
dat de trek naar den Hout verminderde.
En thans dwalen de meesten er als bij
toeval heen. Alleen de kinderen amusee
ren er zich nog juist zoo als vroeger. De
Hout leent zich nog even goed voor
kinderspelen als in Hildebrand s tijd,
men vindt er ook nu nog zoo goed als
vroeger eikels, kastanjes en vooral beu-
kenoten.
Voor de kinderen is de Hout nog
een Eldorado, maar de grooteren ver
smaden hem. En toch zal hij nog wel
even mooi zijn, zoo niet mooier dan
in de vorige eeuw. Maar de grootere
Haarlemmers ontvlieden heml
Wij lezen in het „Alg Hbld.":
De pogingen, om het P. E. N. weer wat
vlot te maken, zijn nu Ieelijk mislukt. De
zen zomer heeft het een tijdlang geschenen,
alsof er iets van de reorganisatie zou ko
men. De gemeenten schenen we! wat voor
een vrijwillige tariefsverandering te voe
len; er was een voorstel daartoe aanhan
gig, en óls het aangenomen werd, zou de
provincie het hare doen (vroegere verliezen
a 6% millioen) afschrijven, om het P.E.N.
weer op commercieele basis te brengen.
Van een sluitende exploitatie was dan
nog wel geen sprake maar in elk geval,
het zou er méér op hebben geleken dan
nu. In het jaarverslag-1921, dat onlangs
uilgekomen is, wordt het voordeel uit de
tariefswijziging samen met dat van grooter
stroom-afzet op vier ton geschat; het ver
lies over het verslagjaar vinden we op
bijna zeven en een halve ton gesteld. Voor
1922 zullen deze cijfers trouwens anders
en vermoedelijk ongunstiger zijn.
Maar in cl kgeval: de reorganisatie is nu
zzoo goed als zeker gestrand. De commissie
uit de Prov. Staten heeft aan Gedeputeer
de Staten geadviseerd, de gedeeltelijke
goedkeuring, die het plan bij de (afgevaar
digden van de) gemeenten heeft gevonden,
niet te accepteeren, maar het nu hard le
gen hard te laten gaan: den minister van
Waterstaat om een noodwet te verzoeken.
De motiveering van dit advies heeft
men in ons blad kunnen lezen. Het
komt hierop neer: uit de geringe
meerderheid (10594) bij het besluit
van de gemeente-afgevaardigden blijkt,
dat het nóg zeer de vraag is, of alle
gemeenten zich nu bij de tariefsver-
hooging zullen neerleggen; vooral die
gemeenten, welke wij juist noodig
hebben (de gemeenten met de nog
lang niet afgeloopen contracten!) En
bovendien was er van het voorstel,
zooals het oorspronkelijk ter tafel
kwam, te veel afgeknabbeld. Het ergst
ia dit opzicht was het aangenomen
amendement: geen retributie voor het
medegebruik van een hoogspannings
kabel, namelijk door die gemeenten,
die meer dan één Iransformatorhuisje
gebruiken.
Zoo waren er nog een paar andere din
gen, waardoor de oorspronkelijke bedoe
ling van het voorstel (iedere gemeente be
taalt ten naastebij zooveel, als eigen
stroomopwekking haar zou hebben gekost)
inderdaad half verloren gegaan was. In
zooverre is het wel te verklaren, dat de
Slaten-Commissie nu zegt: dan niet.
Maar het middel, dat zij er tegenover
stelt, komt ons ook niet deugdelijk en
zeker niet sympathiek voor. In de eerste
plaats is het natuurlijk devraag, of de re
geering, als het er werkelijk op aankomt,
een noodwet zou willen indienen om recht
matig gesloten contracten te annuleeren
(en of de Kamers zulk een ontwerp zouden
aannemen!) Wani al moge dan de houding
van enkele gemeenten, die van geen ver
hooging willen weten, minder sympathiek
zijn het middel blijft even goed van be
denkelijk gehalte. Midden in oorlogstijd,
toen het „nood breekt wel" méér gold dan
nu, had het misschien nog eerder kans
gehad we leven nu in een ruslige at
mosfeer. En ten slotte: de vorige Minister
van Waterstaat heeft zich de verklaring
laten ontlokken, dat hij in bepaalde geval
leen niet tegen zulk een noodwet zou op
zien maar hoe denkt zijn opvolger er
over?
Minister Van Swaay is directeur geweest
van het Brabantsche provinciale bedrijf en
heeft daarbij volop gelegenheid gehad om
moeilijkheden van openbare electriciteits-
bedrijven te leeren kennen. Misschien weet
deze titularis wel een weg tot minnelijke
schikking te vinden, wat in elk geval te
verkiezen zou zijn boven noodwetten en
dergelijk fraais.
Wij zien tenminste geen ander middel
dan hulp-van-buiten-af, nu de organisatie
in onderling overleg niet wil lukken. En
hoe langer het weer vlot maken duurt, des
te grooter wordt de schade. Er is, zoo al
geen periculum in mora, dan toch pecunia
in mora!
Vanwege de gemeente is men bezig
met het plaatsen van een electrisch
kabelhuis op het trottoir nabij het
wachthuisje van de E.N.E.T. op den
Wagenweg. Dit wordt gedaan met de
bedoeling de electrische draden voor
licht enz., onder het trottoir te bren
gen met het oog op de asphal teering
van den Wagenweg.
Tegen den 13-jarigen C. L. is proces
verbaal opgemaakt wegens het op den
Jansweg baldadig trekken aan een beu-
geltouw van een tramwagen der E.N.E.T.,
waardoor de tram tot stilsland werd ge
bracht.
Naar het „Wkbld. voor Bl.-C.' ver
neemt, zal de conferentie ter bespre
king van de eventueele wijzigingen
bij den invoer van bloembollen in de
Vereenigde Stalen te Washington ge
houden worden op 30 October a.s.
Uit vroegere mededeelingen kan wor
den afgeleid dat hiertoe behalve de
Amerikaansche belanghebbenden ook
buitenlanders zijn uitgenoodigd.
Gisterenmiddag had hier ter stede in
de kleine Raadszaal van het Stadhuis
onder leiding van den heer F. de Jonge
een vergadering plaate van de commis
sie voor de Classificatie van gemeenten
in verband met het bezoldigingsbesluit
van Rijks-Overheidspersoneel. Het werk
program werd vastgesteld en een ver
deeling der werkzaamheden had plaats.
't Ging hier dus niet over gemeente-
personeel, maar alleen over Rijkspersoneel
te Haarlem gestationneerd. De bedoe
ling is dat aan den Minister een rap
port zal worden uitgebracht, waarin zal
worden geadviseerd in welke klasse do
gemeente Haarlem zal worden ingedeeld.
Daartoe diende deze vergadering, waarin
een 26 organisaties van rijkspersoneel
afgevaardigden hebben gezonden.
Besloten werd in de week van 19
tot 25 October hier ter stede na te
gaan hoe hoog de levensstandaard is, om
in verband daarmede het bovengenoemde
voorstel tot klasse-indenting te doen.
Dat het nog maar altijd niet botert
met de samenwerking tusschen de ge
meente-bedrijven te Haarlem ondanks
het herhaald aandringen van den heer
W. J. B. va Liemt in den gemeenteraad
en ondanks de daarop gegeven stellige
veelbelovende antwoorden van den heer
Slingenberg, den wethouder van Openbare
Werken, meenen wij dezer dagen weer
eens met eigen oogen aanschouwd te
hebben.
Vooraan in de Badhuisstraat zijn een
drietal nieuwe huizen geplaatst.
Eerst is toen de afdeeling Gemeente-
gas verschenen en heeft de straat daar
voor opgebroken om gasbuizen te liggen.
De gaten werden dichtgegooid en de
straat opnieuw gelegd.
Een dag of vier daana is Openbare
Werken verschenen en maakten straten
makers, waarschijnlijk ingevolge het door
de bewoners gedane verzoek, de bestra
ting in orde, volgens alle regelen der
kunst. Zelfs de kuilen uit de oude be
strating werden opgehaald: het zag er tip
top uit, zoo van boven af te zien. Nog
twee dagen later, werd de Badhuisstraat
overrompeld door een heel leger werk
lieden van de afd. ElectriciteiL Dezen
hebben nu de splinternieuwe bestraling
weer opgebroken en zullen haar waar
schijnlijk weer op hun gewone slechte
manier dichtgooien.
Komt dan de Waterleiding nog of is
deze al tusschen de bedrijs-en door ge
weest?
Maar is het niet dwaas dat zulks kan
gebeuren en dat hoewel zoovele malen
op samenwerking is aangedrongen.
Is dat onmacht of lijdelijk verzet?
Barometerstand 771. Vooruit.
OPGAVE VAN:
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteo»
rologisch Instituut te De BildL
Naar waarnemingen verricht in dca
morgen van 18 October.
Hoogste barometerstand 777.4 m.M. te
Saerna.
Laagste barometerstand 753.7 m.M. te
Biarritz.
Verwachting sran den avond van 18 tot
den avond van 19 October:
Matige, tijdelijk krachtige Oostelijke
wind, half tot Iichtbewolkt, droog weer,
mogelijk nachtvorst in het Zuiden, iets
zachter overdag.
J. Hagen, Emoslraat 2, armband; J.
Colegin, Z-Brouwersstraat 16, abon
nement Haarlem-Amsterdam; B. Kraak
man, Schreveliusstraat 8rood, blauwe
mantel ceintuur; G. Keetslaar, Haarlem-»
merliedestraat 14, koperen gewichten;
B. Voorham, Schoterstraat 19, bruine
handschoen; Koningsbruggen, Anegang
7, glacé heerenhandschoenenJ. Tim
merman, Jansstraat 16, grijze kinder
handschoen, witte dameshandschoen;
Kennel Fauna, Parklaan 119, hond
(Dobermann) met halsband en ket
ting; G. Captein, Schagchelstraat 17a
rood, nummerplaat; H. v. d. Sande,
Z. B. Spaarne 4rood, naaistersfoumi-
turen; G. v. Gymond, Keijzerstraat 11,
bruine portemonnaiePolitiebureau,
Smedes'r., beh anger sge reed. scha p peni
J. van 'tHof, v. Zeggelenstraat 13,
zwarte rozenkrans; W. Bouman, Alex-
anderstraat 6, bruine reticule; W>
Kok, Barendsestraat 56, zilverbon.
Gisteravond had in lokaal Monopool
alhier de openingswedstrijd plaats tus
schen de clubs „Door Eendracht Sterk"
Haarlem en „Oud Meerenstein" Bever#
wijk.
In klasse A werd gespeeld.
De bondsvoorzitter sprak allereerst de
aanwezigen toe, bracht nog even hulde
aan het oude bestuur, waarna hij te
kennen gaf dat in klasse A nog een
competitie zal worden ingeiascht met ex
tra clubprijzen. Dit naar aanleiding van
het feit, dat ia deze afdeeling slechts
4 vereenigingen deelnemen. Na den
wensch te hebben uitgesproken dat ook
deze competitie een aangename moge zijn,
eindigde spr. Ook voerde de voorzitter
van D. E. S. nog het woord. Daarna
werd met den wedstrijd begonnen, waar
over het geheel genomen helaas geen
le klasse spel te zien weid gegeven. De
nos. 2 maakte evenwel een uitzondering
en maakte den speler yan D. E. S.
deze partij nit in 22 beurten, met als
eindstand 125116 caramboles; vervol
gens werden overwinnaars van de thuis
club de nos. 1, 4 en 5 met den stand
125—101, 125—114, 125—88; de no. 3
van „D. E. S." was geheel uit vorm en
9t
