Dit nummei bestaat uit twee bladen. - Eerste blad
De R.-K. Staatspartij en de N. K. P.
Woensdag 25 October 1922
45ste Jaargang No. 14282
ft. Sr
Kantangersehti
t
STADSNIEUWS.
AGENDA
26 OCTOBER
Niet alle gemeenten bezuinigen.
Concert James Zwart, cello en
Henry Jalink, piano. Kleine zaal
„De Vereeniging".
Diaconessenhuis.
Een verrassing.
Keisteenen in plaats van een
centrifuge
Associatie voor liikbezorging.
De Nederlandsclie Credietbank.
Onder den trein.
Onbevoegd uitoefenen genees
kunde.
Ned. Organisatie van Accountants.
Demonstratie.
R.-K. Kring.
De éénmanswagen.
Coöp. Woningbouwvereeniging
„Vesta".
b, Sr g bIrr
Het spook der werkloosheid.
KLËËRËN MAKEN DEN ft'AN
BROEKMAN is de man die
- kleeren maakt -
Kleine Houtweg 5, - Telef. 222j
J. J. WEBER ZOON.
Opticiens Fabrikanten.
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegrafisch Weerbericht.
Personalia.
De abonnementsprijs be
draagt voor Haarlem en
Agentschappen:
Per Kwartaal 3.25
Per Week ƒ0.25
Franco per post p. kwart,
bij vooruitbet. 3.5714
Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem.
Telefoonnummers: 1426,
2741 -n 1748,
Postrekening No. 5970.
BBSHE
AdverïentiSn 35 centa
per regel - Bij coniract
belangrijke korting
Advertentiën tusscben
den tekst als ingezonden
mededeeling: 60 cem per
regel. Vraag- en Aanbod-
advertentiën 14 regels
60 cents per plaatsing;
elke regel meer 15 cent,
bij vooruitbetaling.
Gelijk onzen lezers bekend is, heeft
het bestuur van den R. K. Bond van
Kiesvereenigingen kortelings in een
uitvoerig open schrijven aan den heer
F. Swane, als voorzitter van het voor-
loopig comité der N. K. P., er op aan
gedrongen, dat allen, die voorheen
met de leiding der N. K. P. sympathi
seerden of zelfs medewerkten, thans
door aansluiting bij de R. K. Kies
vereenigingen, zich den hun toeko
menden invloed bij de komende ver
kiezingen voor Provinciale Staten en
Gemeenteraden zouden verzekeren en
alzoo zouden medewerken tot behoud
of liever algeheel herstel van de Ka
tholieke eenheid op politiek gebied.
Nu de Tweede Kamerverkiezingen,
waarbij 't even heet liep, achter den
rug zijn, nu vrees voor samenwerking
met de sociaal-democraten overbodig
is gebleken en nu de nieuwe regeering
alreeds getoond heeft voor de belan
gen dier z.g. N. K. P.-ers evenzeer in
Üe bres te willen springen als voor
ieder anders belang, nu wij last
not least tengevolge van het boven
staande de N. fv. P. haar eigen dood
vrijwel gestorven konden wanen, nu
hadden wij in gemoede gemeend, dat
door allen, die in zich misschien nog
iets N. K. P.-«ch voelden, de aanma
ning van het bondsbestuur ter harte
zouden hebben genomen.
Men moest toch inzien, zoo meen
den wij, dat er door het bondsbestuur
ernstig naar gestreefd werd, de rech
ten der minderheden béter tot hun
recht te doen komen dan tot op he
den het geval was er zou zelfs reeds
een studie- en advies-commissie be
noemd worden om deze moeilijkheid
door middel van een nieuw algemeen
kiesreglement zooveel mogelijk uit den
weg te ruimen, en bovendien zou
den, naar onze veronderstelling, de
aanhangers der N. K. P.-sche gedach
te, veelal meer-ontwikkelden, zich er
toch van bewust worden, dat zij door
hun geestelijk en vaak ook maatschap
pelijk overwicht in de kiesvereenigin
gen een beduidend grooter gezag kon
den oefenen, dan hun minder-ontwik-
kelde medebroeders.
Deze laatsten zouden, indien zij ver
standig werden voorgelicht, willen
luisteren naar hun geestelijk en maat
schappelijk meerderen, en zoodoende
Zou het tekort aan aantal, waaraan de
N. K. P.-ers hun te geringen invloed
wijlen, aangevuld worden door een
overwicht aan prestige.
Tot onzen spijt moeten wij erken
nen, dat wij ons in onze veronder
stellingen althans ten aanzien van
de voormannen der N. K. P. vergist
hebben.
„Het Centrum" bevatte al spoedig
het bericht, dat de leiders der N. K. P.
besloten hadden niet in te gaan op
het verzoek van het bondsbestuur om
individueel lot de oude Staatspartij
terug te keeren; en het „Eindho-
vensch Dagblad" wist aan deze mede
deeling nog toe te voegen, dat de
organisatie (der N. K. P.) zou blijven
voortbestaan en dat er hard gewerkt
zou gaan worden aan haar verderen
uitbouw.
Alleen werd aan plaatselijke afdee-
lingen der N. K. P. de mogelijkheid
van plaatselijke overeenkomsten open
gelaten.
Wij hadden niet kunnen denken,
dat een zoo ernstig beroep van den
bond door de leiders der N. K. P. zoo
boud zou worden afgewezen; wij
moeten welhaast veronderstellen, dat
'n soort zenuwachtige overijling den
leiders der N. K. P. hier parten ge
speeld heeft: zóó ondoordacht en
vooral ook zóó ongemotiveerd lijkt
ons de weigering.
Nu de zaken echter zóó staan, nu
hopen wij, dat de plaatselijke afdée-
lingen den leiders (eener trouwens
reeds lang veroordeelde organisatie)
een lesje zullen geven.
In êêne kiesvereeniging kome men
overal broederlijk te zamen, in
ééne kiesvereeniging late men van
beide zijden zijn goed recht gelden,
en bij de aanstaande verkiezingen ne
me men besluiten en stelle men can-
didaten, welke na vriendschappelijk
onderling overleg zooveel moogelijk
aller instemming hebben.
Dat is de eenigste manier, waarop
de kwestie goed in 't reine kan wor
den gebracht.
Samengewerkt moet er worden van
af den aanvang (vanaf de eerste be
sprekingen in de kiesvereeniging), en
niet vanaf een later tijdstip (bij indie
ning der candidatenlijslen), als wan
neer de noodlottige splitsing zich
reeds gedemonstreerd heeft.
Sociëteit „St. Bavo" Esperanto 8
uur Feestvergadering Spoor en Tram
8 uur Bouwvakbond half 8
Anti.-rev. Propagandaclub 8 uur.
Ranze-gebouw Jacobijnestraat 17
Vergadering winkeliers Gierstraat
half 9.
Groote Kerk. Orgelbespeling door den
heer George Robert van 23 uur.
St. Josephsgezellenvereeniging Jansstr.
59 Geloof en Wetenschap 8 uur.
Bisschoppelijk Museum Jansilraat Da
gelijks uitgenomen Zaterdag- Zon- en
feestdagen toegankelijk.
It. K. Leeszaal en uitleenbibllotheek
Jansstraat 49. Eiken dag geopend
▼an 1012van 25 en van 710 u.
behalve des Maandagsochtends en op
Zon- en Feestdagen.
Uitleen van boeken van half 39 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaco-
bijnenstraat 15 Alle werkdagen
voorm. van 912 uur, nam. van 25
uur. Zaterdags alleen van 912 uur.
iff. K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen
Kleine Houtweg 13 Alle werkdagen
des voorm. van half 11half 12 en
des nam. van 3 tot 4 en van half 8 tot
half negen.
M artha-vereeniging Bloemhofstraat 1
Betrekkingbureau voor vrouwen
Alle werkdagen van 1012, van 24
en van 89 uut.
Men schrijft ons:
Door de Gemeente Haarlem zijn ten
dienste der Keuringscommissie voor Haar
lem en Omstreken drie luxe automobie
len, Amerikaansch merk, aangekocht, ter
waarde van pl.m. f 13.000.
Daar er thans zeer goede Amerikaan-
Sohe meiken in den handel zijn, welke
voor dat werk uitnemend geschikt en uit
economisch oogpünt zelfs beter dan een
zware luxe wagen zijn, is hier waarschijn
lijk het spreekwoord op zijn plaats: „Het
is goed riemen snijden van een ander zijn
deer."
Omliggende gemeenten welke er aan
mede moeten betalen, weest op uw hoede.
Ter toelichting hiervan diene nog het
volgende:
Ten dienste der Keurinflscommissfie
voor Haarlem en Omstreken zijn drie vrij
groote luxe automobielen aangekocht en
wel het Amerikaansche merk „Essex".
Deze drie wagens zullen de Gemeente
of Gemeenten op pl.m. f 13.000, zegge
dertien duizend gulden komen te staan.
Nu zijn er op heden automobielen op
de markt welke voor dat bedrijf uitmun
tend geschikt zouden zijn en waarvan de
koopprijs voor drie wagens zou varieeren
van 4500, zegge vier duizend vijfhonderd
gulden tot f 9000 zegge negen duizend gul
den, doch dit is nog maar bijzaak, daar
de auto's van dezen prijs bij gebruik van
hetzelfde aantal K.M. als de duurdere wa
gens per K.M. aanmerkelijk voordeeliger
uit zullen komen.
Bij alle automobielen wordt de maat der
banden ongeveer berekend naar het ge
wicht van den wagen, 'n zware wagen met
groote dus duurdere banden l-oopt onge
veer hetzelfde aantal K.M. als een lichte
met goedkoopere banden.
Het verschil van een stel banden met rep
serve om den zwaren of 'lich'teren wagen
hierboven bedoeld zou ongeveer f 200 be
dragenden dit is niet alleen het geval met
de banden, doch houdt meestal gelijken
tred met olie- en benzineverbruik
Door aankoop van 'n duurder en zwaarder
auto is het berijden en besturen aangena
mer en zijn de modellen in den regel ele
ganter, waardoor het onderhoud ook kost
baarder.
Zeer zeker zal een dure wagen langer
gebruikt kunnen worden, maar als men
een wagen van 4500 tien jaar gebruikt,
zou men jaarlijks f 400 af moeten schrij
ven, dooh in die tien jaar eenige malen
moeten schilderen bekleeden en motor
moeten herstellen, doch bij een wagen van
f 1400 zou men drie jaar f 400 af kunnen
schrijven, dan voor f 200 verkoopen en
weer nieuwe aanschaffen, waardoor nooit
geen schilderen of bekleeden en ook zeer
weinig reparatie aan den motor zou heb
ben.
Het beste bewijs is dat in Amerika door
zakenmenschen bijna uilsluitend en in
België en Holland op heden ook vrij al
gemeen. de goedkoope en lichte wagens be
erden worden. Zelfs door groote heeren
wordt haast een mooien zwaren duren een
goedkoope lichte wagen voor den dienst
aangeschaft.
Tot zoover inzender. Wij hebben hier
omtrent de meenimg gevraagd van den di
recteur van hpt Abattoir, voor welken
dienst deze auto's zijn aangeschaft.
Deze deelde ons mede dat de drie nieu
we auto's (twee „Essex" en een „Over
land") gekocht zijn na veel overleg en in
de overtuiging dat het beste werd gekocht
im het belang van den dienst, waarvoor ze
bestemd zijn. De door onzen berichtgever
genoemde prijzen zijn niet geheel juist.
Een lichte auto is voor den dienst onge
schikt om de zware diensten en groote af
standen, die gereden wotklen. Per jaar
moet een auto van dezen dienst 20.000
K.M. afleggen. Dat is voor een kleine aulo
te veel.
James, eigenlijk Jacob Zwart, zoon van
den onlangs overleden musicus Jan Zwart,
uit Beverwijk en dus van muzikalen
bloede, is hier ter stede reeds bekend als
talentvol cellist. Hij openbaarde zich gis
terenavond wederom als zoodanig.
Had hem nu maar een voor de kleine
zaal der vereeniging weeker klinkend in
strument ten dienste gestaan, dan zou zijn
in-muzikaal spel en tevens op de hoogste
trap van ontwikkeling staande techniek,
een onvergetelijk muzikaal genot voor ons
zijn geworden.
Want waar een stug instrument niet bij
het cantilène spel zingt, noch het den uit
voerder bij de moeilijkste passages verge
makkelijkt om die zonder bijgeluid uit te
voeren, daar is een programma als het
welk de heer Zwart zich ter uitvoering
had gekozen, niet geheel volmaakt te ver
tolken.
Men mag nu al heel veel of weinig voor
liefde voor de cello hebben, wij voor ons
vinden steeds octaven, hoogliggende tril
lers, arpegio's etc., dikwijls gehoorpijni-
gende onderdeelen van de cello techniek,
hetgeen niet wegneemt dat men bij het
uitvoeren daarvan den cellist van eerste of
tweeden rang kan ontdekken.
Als eerste rangscellist behoeft Ewart
dan ook niet meer ontdekt te worden,
want ook gisterenavond voldeed zijn spel
aan de hoogste eischen; zoowel de critie-
ken van de grootste bladen hier te lande
als uit het buitenland spreken daarvan
dan ook op duidelijke wijze. Met negen
grootere en kleinere nummers hield Zwart
zijn hoorders tot het einde vast, zich
bovenal doen kennende als den natuurlijk
muzikaal doordragenden kunstenaar.
Met den heer Henry Jalink werd er
prachtig samenspel geproduceerd, o.a. in
Valse pitto, resque van D. van Goens (een
pracht stukje van rythme, doch weinig
origineel). Genoemde heer Jalink hield
trouwens den ganschen avond het noodige
contact met zijn partner.
De solo-voordrachten Ballade van Joh.
Brahms, nocturne op 15 no. 2 van Fr.
Chopin in Wals van Chopin uitgevoerd
door den heer Jalink, verhoogden dezen
avond door de prachtige technische uit
beelding.
Met een meer zachter klinkenden vleu
gel zou de fieer Jalink zeker meer coloriet
hebben kunnen geven, hetgeen evenwel
niet wegneemt, dat deze pianist als solist
van zich zal doen spreken.
Ons kleine landje mag trotsch zijn op
deze twee ras-echte musici.
Tot directeur van het Diaconessenhuis
te Haarlem is benoemd de heer J. van
der Spek, theologisch candidaat en arts
aan de Willem Arntszhoeve in Den Dol-
der.
Ergens door de bollenstreek rollen een
paar hoogbeladen vrachtauto's. Hoog op
gestapeld liggen de kleine pakketjes
bloembollen, op de eerste étappe van
hun reis naar het land over zee. Als St.
Nicolaas-surprise zullen ze straks aan
landen in de huizen van velen om daar
een kleurrijke verrassing te brengen in
den somberen winter die komt. En als
surprises zullen ze worden uitgepakt door
de ontvangers. Wat zal er wel inzitten,
wat zal uit die bollen te voorschijn ko
men?
Zoo mijmert een voorbijganger die de
auto's passeert.
Opeens, zonder dat de bestuurder het
merkt, valt ergens in de bollenstreek,
waar de weg slecht is, een der vele pak
jes van den wagen. En de verrassing,
bestemd misschien voor een. „verlangen
de" oude dame, ginds over het groote
water, valt op den weg door het bollen
land. De voorbijganger raapt 't op,
den eigenaar waarschuwen. Maar neCi
een nieuwsgierige aanvechting doet hem
aarzelen. En wat doet de onbescheidene?
Een verrasisng, die niet voor hem be
stemd is, verklappen! Voorzichtig even'bo
venin het doosje kijken en 't dan weer
direct dicht maken.
Daar liggen een tiental tulpenbollen,
wat zeg ik, bollen, nee, bolletjes, zoo'n
vingertop groot, waarvan de nieuwsgie
rige voorbijganger als vakman moet voor
spellen, dat' van de 10 er misschien, bij
goede behandeling, 4 een bloem, een pro.
cerpinebloem zullen toonen aan de ver
langende oude dame.
Dat wordt een verrassing voor 't goed-
geloovige menschje en toch.... misschien
zegt ze nog wei, dat die 4 bloemen toch
heelemaal niet duur zijn! meent bet
„Wkbld. voor BI. C)"
De heer R. te Heiloo, die van een
importeur uit Haarlem een centrifuge
uit het buitenland dacht te ontvangen,
vond in de kisttwee groote kei
steenen. De politie stelt een onderzoek
Alhier is opgericht de Associatie tot
Lijkbezorging, waarbij gezinshoofden zich
voor een jaarlijksche contributie van f 1
kunnen aansluiten, waardoor ze zich en
hun gezinsleden van een nette begra
fenis verzekeren.
De vereeniging staat op neutraal stand
punt. Ook van Katholieke zijde worden
pogingen aangewend om een begrafenis-
vereeniging te stichten.
In de Algemeene Vergadering van Aan
deelhouders werd de Balans- en winst
en Verliesrekening goedgekeurd, waarna
het dividend werd vastgesteld op 4°/o.
De Commissarissen P. N. Bijvoet en A.
Koolhoven werden herkozen.
Toen gisterenavond 6 uur de trein
uit de richting Beverwijk aan het sta
tion alhier aankwam, sprong de 59-ja
rige G. K., wonende aan de Zomervaart
alhier, er uit, terwijl deze nog
in boweging was. Hij kwam te vallen
tusschen het perron en den trein en
geraakte met zijn linkerarm onder den
trein, waardoor dat lichaamsdeel werd
verbrijzeld. Dr. Luining, die spoedig der
plaatse was, gelastte overbrenging naar
het St. Elisabeth's Gasthuis, waarheen
de ongelukkige per brancard vervoerd
werd. Daar is de arm geamouteerd ge
worden. De toestand van K. is thans re
delijk.
Ter zake het onbevoegd uitoefenen
der geneeskunde is proces-verbaal op
gemaakt tegen A. S., masseuse en mag-
netiseuse.
De heeren J. W. Smils en G. Smits,
beiden alhier, zijn gekozen tot be
stuursleden der Ned. organisatie van
accountants.
Door den Haarlemschen Bestuur-
dersbond zal, ingevolge hel besluit
van het Ned. Vakverbond, Zaterdag
a.s. een demonstratie worden gehou
den, om verbetering voor de werkloo-
zen te verkrijgen.
Het Werkloozen-Agitatie-Comité ver
leent hare medewerking bij deze de
monstratie.
Morgenavond wordt voor de leden
van den R. K. Kring, in het gebouw
aan de Jansstraat, de eerste apolo
getische cursus gegeven door den gees
telijk adviseur, den WelEerw. heer A.
J. Boks.
De baten van de liefdadigheidsuit
voering, welke de reciteerafdeeling
van den Kring 23 November a.s. in
den Stadsschouwburg zal geven, ko
men ten goede aan het St. Joseph's
huis voor onverzorgde kinderen, aan
den Zijlsingel (Zusters Carmelitessen.)
De meening van de personeels
organisatie.
Vanwege de af deeling Haarlem van de
Ned. Vereeniging van Spoor- en Tramweg
personeel wordt ons het volgende stuk ter
opneming in ons blad toegezonden.
Nu binnen korten tijd het vraagstuk van
den éénmanswagen in den Gemeenteraad
zal worden behandeld en het vrijwel van
het advies van de Tramcommissie zal af
hangen of vergunning zal worden verleend
is het o.i. niet van belang ontbloot, dat
van de zijde van het personeel zelf het een
en ander over dit systeem wordt gezegd,
omdat dit vraagstuk er voor alles een is
van publiek belang.
Voorop willen we stellen, dat wij ons
als organisatie niet zouden verzetten tegen
den éénmanswagen indien door een tech-
soneel eenigszins verzwaard werd. Onze
actie zou er dan op gericht ziin, om bin
nen den kortst mogelijkcn tijd de
meerdere lasten van de schouders van
de meerdere lakten van de schouders van
het personeel af te nemen.
Het verzet van de Ned. Vereen, tegen
den eenmanswagen mag dus niet gekwali
ficeerd worden, dat het alleen gericht zou
zijn tegen een technische verbetering van
het Trambedrijf. We zouden niets liever
zien, dan dat door een techischc vervol
making van het bedrijf dit betere resulta
ten zou afwerpen, omdat daarbij ook het
personeel een betere positie zou kunnen
veroveren.
Er moet overal bezuinigd worden, <Jat is
de stelregel van den tijd, dus ook op hel
trambedrijf. En het is begrijpelijk, dat de
Tram-directeuren naar middelen zoeken
om het Trambedrijf beter te doen func-
tioneeren en te trachten meerdere winst
uit het bedrijf te halen. Daar heeft de vak-
vereeniging niets tegen als deze maatrege
len worden genomen in overleg met het
personeel, indien door de te nemen maat
regelen hel personeel niet gedupeerd wordt
De directeur van de Haarlemsche Tram
wegmaatschappijen is naar Amerika ge
weest ter bestudeering van dit vraagstuk,
maar waarom is hier. noch in Arnhem het
prijzenswaardig voorbeeld gevolgd van
het Gemeentebestuur van Zaandam, waar
voor eenige jaren een nieuw werksysteem
voor de stokers van de gasfabriek werd
ingevoerd, 'maar voordat de invoering
plaats vond een afvaardiging van het per
soneel onder leiding van den Wethouder,
J. E. W. Duys, het systeem er. de moge
lijkheid van invoering daarvan in Enge
land ging bestudeeren. We weten het niet,
maar hebben naar aanleiding van ons ge
dane mededeelingen van het Amerikaan
sche personeel den indruk, dat dan de mo
gelijkheid zeer groot zou zijn geweest, dat
de personeelsafgevaardigden lijnrecht te
genover de patroons zouden hebben ge
staan, of dat men het er over eens was
geworden, dat de invoering in Holland
niet doorvoerbaar zon zijn.
De Directeur van de Arnhemsche tram,
de heer Nieuwenhuisen, heeft er in een
redevoering te Brussel op gewezen, dat in
plaatsen van niet boven de 80.000 a
100.000 inwoners z.i. de éénmanswagen
doorvoerbaar zou zijn. In grootere sleden
zou het volgens dezen heer zeer moeilijk
gaan, omdat het veAeer daar te druk is.
Haarlem is dus volgens deze redeneering
een plaats waar doorvoering wel mogelijk
wordt geacht. Wij ontkennen, dat algeheel?
doorvoering practisch mogelijk is, en we
ontkennen ook. dat op den duur dit sys
teem op de lijnen waar het thans inge
voerd is houdbaar zou zijn Doorvoering
van den eenmanswagen is alleen mogelijk
indien het personeel den arbeid, d.w.z. de
gecombineerde functie wagenbestuurder-
conducteur zou kunnen volhouden.
Wij, de mensehen uit de practijk. die dag
in dag uit op den wagen staan zeggen van
neen, de directie en anderen, die het werk
van den wagenbestuurder slechts in theo
rie kennen zeggen van wel. Ieder die de
zaak objectief wil zien, zegt: Indien iin-
derdaad ernstige menschen uit de practijk
zeggen van niet. dan moet men dat aan
vaarden. Maar de mensehen van de theorie
doen dit niet en weten U precies te vertel
len dat het wel kan. Hoe staat het hier nu
mede?
Hel verkeer is de laatste jaren geweldig
toegenomen en hrfldt zich met den dag
nog meer uit. De locstand is zoo gewor
den. dat de Genieenielijke autoriteiten ge
dwongen zijn geworden de verkeerspolitie
in het leven te roepen, om het verkeer te
regelen en ongelukken te voorkomen. In
dit steeds drukker wordende verkeer moet
nu de wagenvoerder zijn arbeid verrichten.
Deze functie is met geen enkele andere in
bet verkeersleven te vergelijken. De wagen
voerder is bijvoorbeeld verplicht een be
paalden weg te vervolgen en kan niet zoo
als de bestuurder van een auto door uitwij
ken een botsing voorkomen. Hij heeft dus
zijn volle aandacht nood'g, en moet tel
kens zeer vlug sn kunnen grijpen en elke
situatie onmiddellijk doorzien. Maakt een
wagenvoerder zich ook maar een oogen-
b'rik zenuwachtig, dan zijn aanrijdingen on
vermijdelijk. Daarbij komt, dat het ook
met de beste reminrichtiing niet altijd mo
gelijk is den wagen plotseling tot stilstand
te brengen, omdat b.v. bij regenachtig weer
de rails zeer glad zijn en de wagen gaat
glijden. Laat staan, dat de alhier inge
voerde wagens, welke een zeer gebrekkige
rcminrichting hebben snel tot stilstand
kunnen worden gebracht.
De arbeid van den wagenbestuurder is
zoo zenuwsloopend, dat het b.v. in Amster
dam regel is, dat een wagenvoerder na
eenige jaren conducteur wordt, omdat an
ders de veiligheid in gevaar zou komen.
Het is voor ieder, die het hondenbaanl je
van wagenbestuurder kent een onmogelijke
bewering te zeggen, dat de wagenvoerder
daarbij nog de functie van conducteur zou
kunnen waarnemen. Want ook deze func
tie verlangt veel nauwgezetheid en oplet
tendheid. Gezien deze feiten zeggen wij
dus: invoering van den éénmanswagen is
reeds op dit oogenblik niet mogelijk en
door de toeneming van het verkeer zal hij
in plaatsen waar hij thans reeds is inge
voerd niet houdbaar zijn.
Door de Directie wordt ontkend, dat de
éénmanswagen een gevaar oplevert voor
de veiligheid. Zou de Directie eens willen
meedeelen het aantal aanrijdingen, ook die
van z.g. onbeteelkenenden aard welke er
hebben plaats gevonden in den laatsten
tijd en die zeker door de afmatting van
het personeel in den komenden tijd zeker
nog aanmerkelijk zullen toenemen?
We zullen dan kunnen zien, dat het
aantal aanrijdingen veel grooter is dan bij
vorige jaren. Er zijn dagen waarop er zoo'n
stuk of vier plaats vinden!
Meer willen wij ten opzichte van de vei
ligheid niet zeggen, omdat deze luttele fei
len reeds voldoende lot het publiek zullen
spreken.
Nu wordt van de zijde der directie be
weerd, dat de éénmanswagen een niet on
belangrijk voordeel oplevert Voor de Cein
tuurbaan zou dit niet minder dan 45000
gulden bedragen. We kunnen deze cijfers
niet beoordeelen. maar willen wel zeggen,
da! wij, die ook nog wel 'n weinlgje kun
nen rekenen, meenen, dat dit cijfer absoluut
onjuist moet zijn. De bezuiniging van den
éénmanswagen kan voor deze lijn dit be
drag niet zijn. Ook al nemen we er de
lijn Station, Bloemendaal en Overveen bij.
hetgeen trouwens ook een veel zuiverder
beeld zal geven nu de Ceintuurbaan en de
lijn Bloemendaal één zijn geworden.
Vroeger deden ,er op een wagen 4 man
personeel dienst. Is dit nu met de invoe
ring van den éénmanswagen teruggebracht
op de helft? Dat lijkt toch nergens naar,
Vroeger moesten de conducteurs de wis
sels omgooien, thans doet er personeel aan
de wissels dienst. Hier en daar moeten
jongens dit werkje doen en men moet
maar eens opletten hoe dit werkje wordt
gedaan. De veiligheid wordt hier in han
den gegeven van wat spelende jongens!
Maar dit niet alleen, ook moet er z.g. sein-
diensf verricht worden, d.w.z. met een paar
vlaggetjes ergens zitten en dan aangeven
of een tram kan komen, ja of neen.
Verder doet er personeel dienst bij den
voorverkoop van kaartjes. Tevens wordt
er met meer wagens gereden dan voorheen,
terwijl naar onze vaste overtuiging het ver
voer eerder af dan toeneemt. Als men
daarbij neemt de vergoeding die betaald zal
moeten worden voor schadevergoeding bij
aanrijdingen, het herstel van materiaal, de
kosten van ombouw van wagens, dan zal
het een ieder duideli'k zijn dat het door de
Directie genoemde bedrag niet juist kan
zijn en speculatief genoemd moet worden.
Dit geldt voor den toestand van thans,
maar hoe zal het wo-rden in de toekomst?
Als straks door den buitengewoon zwaren
dienst het moeilijk zal worden personeel
te krijgen, ais het personeel dat thans in
dienst is in grooten getale zal worden on-
gesch'kt verklaard voor den dienst van
den éénmanswagen en door een en ander
veel hoogere loonen en pensioenen zullen
moeten worden uitbetaald, dan zal het
voordeel geheel verdwijnen en plaats ma
ken voor een tekort.
Waar de situatie zoo is, zal de Raad
goed doen de vergunning te weigeren en
als de directie desondanks toch met dit
systeem doorgaat, in overleg met het per
soneel. aan diit systeem een'«inde te ma
ken. Tot hen, die zich voor een eerlijke
proef verklaren, zeggen we, voorkomen is
beter dan genezen en neem eens nauwgezet
kennis van het Tramvraagstuk in zijn
geheelen omvang. En aan alle bewonde
raars van het Amerikaansche systeem zeg
gen we, deel ons mede hoe de ervaringen
van het personeel in Amerika zijn en hoe
het publiek er daar tegenover slaat. Het
systeem éénmanswagen brengt geen behoor
lijke oplossing van hel Tramvraagstuk, het
is gevaarlijk voor hef publiek en werkt
moordend voor het personeel en daarom
behoort het, ondanks alle pogingen van de
bezninigtrngsmaniakken. om het in ons
land door te voeren, te verdwijnen.
Gisteravond hield bovenstaande ver
eeniging een drukbezochte vergadering
in het gebouw van de Haarl. Jongelings-
vereeniging in de Lange Margaretha-
straat.
De voorzitter heette in zijn openings
woord allen welkom en deelde mede, dat
de vergadering is belegd om de reorgani
satie der reeds loopende premie-leening
te bespreken. Hij bracht dank aan den
heer P. v. Deurzen, die het nieuwe plan
heeft ontworpen en aan Notaris J. M.
Wildervanck de Blécourt voor zijn wel
willende medewerking.
Hierna zette de heer van Deurzen met
eenige cijfers het nieuwe plan uiteen
Ten opzichte van de oude obligatiehou
ders zullen de verplichtingen volkomen
worden nagekomen. Het aantal premiën
is voor de nieuwe obligatiën verdubbeld,
evenals het aantal jaren, waarover de
leening loopt.
De premieleenir.g is 205.000 groot, in
stukken van 10.a 3 rente 's jaars.
Januari 1923 zal de eerste trekking
plaats hebben.
Uitgeloot zullen dan worden de vol
gende premiën:
1 premie van 6000; 10 premiën van
200; 10 premiën van 150; 10 premiën
van 50; 100 premiën van 25; 100 pre
miën van 20. Volgend jaren: 1 premie
van 1000; Ij premiën van 100; 50
premiën van 20 en 40 premiën van
12.50.
De uitlotingen zullen plaats vinden .ten
overstaan van Notaris J. H. Wildervanck
de Blécourt, te Bloemendaal.
De plaatsing van de obligatiën geschiedt
door de vereeniging zelf, door aanstelling
van depothouders, door het geheele land
maar voornamelijk in Haarlem, Bloemen
daal en omgeving.
De gelden der geplaatste obligatiën
zullen uitsluitend en geneel worden ge
stort bij de Amsterdamsche Bank, bij
kantoor Haarlem. Over deze gelden zal
door „Vesta" niet kunnen worden be
schikt, dan na verifieering van de be
talingsbewijzen door het accountants
kantoor van den heer P. v. Deurzen te
Haarlem.
Dit kantoor zal zich tevens belasten
met de controle op de administratie ten
behoeve van den bouw ten deze en bij
gestaan door een technisch deskundige.
De obligatiehouders krijgen alle te ée-
ven waarborgen, daar met den bouw niet
eerder zal worden begonnen dan na ge
heele volteekening van de premieleening,
Ten behoeve van de gezamenlijke obli
gatiehouders zal, nadat de huizen zijn
gereed gekomen, telkens een tweede hy
potheek worden verleend.
Met deze premie-leening en de op te
nemen hypotheek zullen 75 woningen
kunnen worden gebouwd. Daar de veree
niging echter nog een leening heeft in
stukken van 100 met een rente van
4 en de overige vereenigingsmiddelen,
zal het mogelijk zijn, ook het restant wo
ningen te bouwen, zoodat het geheele
plan 90 woningen omvat. Deze zullen ge
bouwd worden aan den Rijksstraatweg,
hoek Jan Gijzenvaart, tegenover het
„Haarlem"-terrein.
Na eenige vragen uit de vergadering te
hebben beantwoord, besloot spreker zijn
uiteenzetting met d mededeeling, dat de
gemiddelde huur voor de eerste jaren
f 5.30 zal bedragen met een verplichte
aflossing van 1.70. De huizen worden
dus na verloop van jaren eigendom der
Ruim duizend werkloozen in Haarlem!
En dat in October!
Ruim de helft meer dan verleden
jaar om dezen tijd. Het ziet er wel
somber uit vcor dezen winter, vooral
omdat niet veel op een verruiming van
de arbeidsgelegenheid door opleving van
handel en industrie binnen korten tijd
schijnt te wijzen.
Daarom is het zoo jammer, dat van
regeeringswege niet me-r spoei wordt
gezet achter de behandeling en de be
slissing op de aanvragen om regeer in gs-
steun voorde werken, die op produotieva
werkverschaffing zijn berekend. Zooals
bekend kan zijn heeft de gemeente
Haarlem be loten vóór werkverschaffing,
de gronden aan de Pijlslaan en de
Slachthuisstraat op te hoogen. Eeniga
honderden, laat ons zeggen driehonderd,
werkloozen zo iden daar allicht werk
kunnen vinden.
De wetenschap dat die werkgelegen
heid er is, zou oo'; kalmeerend werken
op de gemoederen der werkloozen, want
niets is zoo neerdrukkend, dan in moei
lijke omstandigheden in 't geheel geen
uitweg te weten.
Intusschen traineért men in Den Haag
met de beslissing, alsof we midden in
den zomer zttien en alsof er geen
werkloosheid bestond.
De redenen kunnen velerlei zijn. maar
een tactiek om geen beslissing te ge
ven, om noch ja, noch neen te zeggen,
vinden we niet geheel in overeenstem
ming met de waardigheid van een be
sturend lichaam.
-Barometerstand 770. Vooruit.
OPGAVE VAN:
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteo-i
rologisch Instituut te De Bildt.
Naar waarnemingen venricht in den
morgen van 25 October.
Hoogste barometerstand 769.1 m.M. te
Aberdeen en Thorshavn.
Laagste barometerstand 752.3 m.M. te
Haparanda.
Verwachting van den avond van 25 tot
den avond van 26 October.
Meest zwakke winden uit Oostelijke
richtingen, nevelig tot lichtbewolkt, droog
weer. Lichte vorst 's nachts. Zelfde tem
peratuur overdag.
leden, terwijj de huur jaarlijks met pl.m
0,40 zal kunnen worden verlaagd, daar
de lasten jaarlijks verminderen.
Mr. Kintz beantwoord eenige vragen uit
de vergadering, van meer juridischen
aard, waarna het plan der leening met
groote meerderheid van stemmen werd
aangenomen.
Alsdan wekte de voorzitter de aanwe
zigen krachtig op, voor het welslagen van
de premieleening te werken. Wij zullen
een beroep moeten doen op het publiek,
aldus spr., maar de waarborgen, die thans
de obligatiehouders worden geboden en
de gunstige voorwaarden van de lee
ning zelf, zullen het slagen zeer zeker
bevorderen Wanneer het slagen van een
leening, in het algemeen besloten ligt
in de waarborgen, dan zal deze leening
zeer zeker spoedig volteekend zijn.
Ten slotte wekte spr. nog tot kracht
dadige samenwerking op, waarna met een
dankwoord aan de sprekers en de aan
wezigen, de vergadering gesloten we-d.
Dure peren-
Op een terrein, gelegen onderHaap-
lemmerliede, toebehoorende aan den
heer K., Ie Heemstede, hndden een
viertal werklieden van een daarbij ge
legen fabriek zich toegang verschaft
in het rustuur. „We lagen daar uit
het zonnetje onder de boomen," hoo-
ren v een der beklaagden zeggen,
doch volgens de dagvaarding hadden
ze zich peren toegeëigend. Alle sier
bekennen. Een der bekl. deelt nog
mee, dat ze den heer K. een schade
vergoeding hadden aangebeden, waar
op deze niet was ingegaan. De ambte
naar van het O. M. eisrht f 15 of
15 dagen hechtenis.
De kantonrechter veroordeelde elk
tot f 8 boete of 8 dagen hechtenis.
Te Amsterdam zijn voor het examen
vrije- en orde-oefeningen geslaagd de
dames H. Bijleveld en G, Canerinus, bei
den alhier.
