LUCHTVERKEER. Vliegen zonder motor. Zeilvluchten. Een nieuw Fokker-toestel? STAATSBEGFOOTING 1923. Vcorloopig verslag van Hoofdstuk I (Algem. Beschouwingen). KERK EN SCHOOL Gedenkboek Eucharistisch Congres. Comité Nederl. Bedevaarten. KUNST ER KENNIS. Eere-diploma Mgr. van Stee. HANDEL EN NIJVERHEID. Uit de Schoen- en Leder industrie. #Flt*N00 N!*«WS. Abnormale toestanden. Wild Iii ons land. Het geding tegen Mr. Troelstra. De berooving van 'n Nederlander. Inbrekers opgespoord. Een veeg teeken. De kwestie der gefuidsproeven. K0RTF BERICHTEN. Pacht en opbrengst LANDBOUW EN VISSCNERM. Aardappelen als veevoeder. MARKTNIEUWS. do minister neg vei der zal gaan, teneinde onze sigarenindustrie te behoeden voor ondergang. De heer MARCHANT V. D. betoogt dat de voordee'en van het ontwerp niet aan den fiscus, doch alleen aan de fabr'kapten zullen komen De heer TROELSTRA S.D.A.P. verklaart dat een belangrijke meerderheid zijner fractie voor het ontwerp zal stemmen als zijnde dit een compensatie voor den ta- Kol? samins De heer VAN VUUREN R.K. verklaart zich tegen het amendement-Wintermans om f 21 van 1000 sigaren te heffen om dat het verder gaat dan de strekking van ontwerp. De heer COLIJN A. R. maakt het ont werp geheel los van de kwestie van hel valutarecht welke niet incidenteel kan wor den beslist. De heer SCHOKKING C. H. legt een gelijke verklaring af. Minister DE GEF.R betoogt dat het ont werp uitsluitend een compensatie beoogt. Daarom verklaart hij' het amendement- Wintermans onaannemelijk. De heer WINTERMANS trekt zijn amen dement in. Het ontwerp wordt aangenomen met 57 tegen 23 stemmen. Voortgegaan wordt met de behandeling van het ontwerp beslechting arbeidsgeschillen De heer SNOÈCK HENKEMANS C.H. juicht de bedoeling van het ontwerp toe, Het recht van enquête naar den toestand van de bedrijven meet evenwel uit het ontwerp verdwimen. Mej. VAN DORP V.B. is tegen het ont werp. Het zou de vrije concurrentie be lemmeren. 'De heer SMEENK A.R. verdedigt het ontwerp, waarin z.i. het enquête-recht niet kan worden gemist Bij de Kamer is ingekomen een voorstel van wet van de hoeren Braat en De Boer, tot intrekking van de Wet van 23 Maart 1918 tot tijdelijke afwijking van de wel van 23 Juli 1908 tot invoering van een wettelijken tijd. De „Temps'' verneemt dat de Franschman Gabriel Voisin een mil- lioen francs beschikbaar stelt voor het eerste vliegtuig dat zonder motor een kringvlucht maakt van een kilo meter te Issv-les-Moulineaux. Bij de pogingen, die in den Rhön worden aangewend om zeilvluchten te volvoeren, vloog voor het eerst een «kme, ingenieur Henlzen. Zij maakte een nieuw vliegrecord, door hij zeer sterken Oostenwind 40 minuten in de lucht te blijven. Volgens een Fransch blad heeft fokker een nieuw verkeersvliegtuig ontworpen met veranderlijk draag- oppervlak. Het toestel zou als snelle eendekker 6 passagiers kunnen ver voeren. Wanneer men een grooteren last wil vervoeren, kan men 'n klein draagvlak toevoegen, terwijl na aan zetten vane en grooter vTSk men 10 pass-giers vervoeren kan. Het toe- s el zou worden uitgerust met een motor van 400 en meer P.K, Bij informa'ie bij de Fokker-fabrie ken vernam de „Tel.", dat er inder daad van een dergelijk toestel sprake is, maar de plannen zijn nog slechts in een eerste stadium van studie. Verscheidene leden betoogden, dat de uitslag der verkiezingen een onzuiver beeld heeft gegeven van den volkswil. Zij weten dit aan het kunstmatig in standhouden van het verouderde anti these a's politieke scheiding-lijn. terwijl de vragen, welke deze verkiezingen be- heerschten, feitelijk van financteelen en oeconomisehen aard zijn. Ofsch~on ook van Protestantsahe zi[de niets is nagela ten om de overheerschende beteekenis van het sociale en financieele element zooveel mogelijk achter de theologische elementen te verdoezelen, gold het be zwaar van de hier aan 't woord zijn de leden vooral het optreden van de Katholieke geestelijkh id. inzonderheid van het Episcopaat! Dit optreden be stond in bet gebiedend voorschrijven van het handhaven van de coalitie, 't verbod tot het samengaan met de so ciaal-democratie en het afkeuren van 't optreden van de Nieuwe Katholieke Partij. Aan den leider van laatstge noemde partij heeft het Episcopaat zrifs het voortzetten van de actie verboden. Dat een dergelijk optreden in strijd is met de democratie gaat feitelijk alleen de leden dier partij zelf aan. Maar ook voor het land is dit optreden bedenke lijk, omdat hierdoor de uitslag der ver kiezingen wordt gedenatureerd. Andere leden kwamen tegen deze be schouwingen op. Enkelen gaven te ken nen, dat het optreden van het Episco paat geenszins aanleiding tot critiek kon geven. Vrij algemeen was men van meening, dat de oplossing van de poli tieke crisis na de ontslagaanvrage van het vorige kabi net in overeenstemming was met de door de verkiezingen geschapen nieuwe samen stelling der Kamer. Verscheidene leden merkten op, dat, hoezeer ook een formatie van het kabinet nit de groepen der rechterzijde gerecht vaardigd mocht heeten, het allerminst voor de hand lag, dezelfde personen met de leiding der regeering te blijven belasten. Een krachtig ingrijpende bezuinigings- politiek was naar hun meening niet te verwachten van deze regeering. Inzonder heid de ministers van arbeid en van onder wijs, kunsten en wetenschappen hadden, naar de meening dezer leden, voor andere personen behooren plaats te maken. Vele andeTe leden verdedigden het aan blijven van de genoemde ministers onder zoo geheel veranderde omstandigheden en juichten het toe als een bewijs van zede- lijken moed. Verschgidene leden opperden bezwaar tegen de geheimzinnigheid, waarmede de kabinetsformatie omhuld is geweest Verscheidene leden betreurden het, dat de regeering zoo weinig heeft medegedeeld over haar plannen ten aanzien van het regeeringsbeleid fn de aangebroken parlementaire periode. De voornaamste politieke vraagstukken als de defensie, het buitenlandsch beleid, de womngpolitiek worden zelfs niet aange roerd. Door vele leden werd de houding der regeering verdedigd. Zij gaven toe, dat de tot heden verstrekte inlichtingen karig zijn, maar het onmogelijke mag niet wor den gevergd. De soberheid van uitdruk king behoeft geen ongerustheid te wekken. Op daden en niet op woorden komt het aan. Uit de openingsrede valt in ieder geval af te leiden, dat het kabinet in de komende driejarige; periode het herstel van het verstoorde financieel evenwicht als zijn hoofdtaak beschouwt. Sommige leden betoogden, dat er, voor zoover over de plannen van het kabinet licht verschaft is, alle aanleiding bestaat tot groote bezorgdheid. Zij betreurden het, dat het geheele program der regeering schijnt te worden samengevat in de veiligstelling van den gulden die blijkens een uitlating in de Nota den toestand van 's lands financiën op het oogenblik „het grootste cultureeele hygië nische, sociale en stefensieve belang" wordt geacht Daaruit kan worden opge maakt, dat vele cultureele en sociale be langen in het gedrang zullen komen. Hiertegen werd door zeer vele leden op gemerkt, dat de meening als zou de veilig stelling van den gulden in strijd zijn met de beginselen, door de rechterpartijen in den verkiezingsstrijd op den voorgrond ge steld, geheel onjuist is. Volgens verscheidene leden moet wor den aangenomen, dat de middelen vermoedelijk 12 millioen te hoog zijn geraamd. Daar komt bij, dat het al te optimis tisch om het verlies op de spoorwegen als opgeheven te beschouwen, al valt het streven om dit doel te bereiken, zeer te waardeeren. Voorts is geen rekening gehouden met de annuiteit, welke eerlang zal zijn vast te stellen in verband met de vrijwillige ouderdomsverzekering, waarvan bet be drag wellicht op 15 millioen is te stellen. Ook zonder met het tekort op de spoor wegen rekening te houden, zou alzoo het tekort 27 millioen hooger moeten worden geschat en op 69 millioen moeten worden aangenomen. De regeering stelt zich voor, zoo merk ten deze leden op, dat in volgende jaren het tekort met 37 K millioen zal dalen tengevolge van bezuinigingen, waarvan het perspectief thans wordt geopend. Zij zagen daarin weinig heil. Dat de regeering voor de dekking van een gedeelte van het tekort gebruik wil maken van een bedrag van 10 millioen uit de overschotten van het Ieeningsfonds, achtten de hier aan het woord zijnde leden niet geoorloofd. Het beoogde doel n.l. vermindering van de openbare schuld kan ook worden be reikt door het overschot van het ieenings fonds te d ien strekken tot dekking van buitengewone uitgaven. Sommige leden waren van oordeel, dat de toestand van 's lands financiën heel wat minder zorgelijk zou zijn geweest, in dien de regeering destijds niet zóó af- keerig was geweest van de in de Kamer herhaaldelijk aanbevolen heffing-in-eens. Hiertegenover werd gewezen op de hef fing van de Verdedigingsbelastingen en van de Oorlogswinstbelastingen, die min of meer het karakter van een heffing-in eens bezitten. Andere leden merkten op, dat in de nota betreffende den toestand van 's lands financiën wel degelijk lichtpunten zijn aan te wijzen. Voor de beoogde versobering is noodig de wijziging van wetten, die zoolang ze nog niet gewijzigd zijn, uitge voerd moeten worden. Dat vele bezuini gingen dus in perspectieven moeten be staan, achtten deze leden dan ook zeer verklaarbaar. Deze leden waren van oor deel, dat de regeering lof verdient voor hetgeen zij nu reeds heeft bereikt. Sommige leden waren van oordeel dat de toestand van 's lands financiën, hoe slecht dan ook, niet uitsluiend het uit gangspunt behoort te zijn bij de vast stelling van de politiek der toekomst. Nevens de versobering van den staats dienst legden zij den nadruk op een re constructie van het bedrijfsleven, tenein de dit tot meerdere productiviteit op te voeren. Deze leden konden met de verso bering instemmen, doch niet met de mid delen. waarmede deze zal moeten worden bereikt. In dit verband werd herinnerd aan het streven tot verlaging van den le vensstandaard der arbeiders, o.a. tenge volge van de pensioenkorting. Dergelijke maatregelen brengen een grooten slag toe aan de volkskrach ten en aan de koopkracht van de natie. Gelet op de kosten der eerste levensbehoeften is een verlaging van salaris niet gemotiveerd. Vele andere leden waren met de regeering van oordeel, dat het groot ste cultureele, hygiënische sociale en defensieve belang op dit oogenblik is celegen in de veiligstelling van den gulden. Dit belang overtreft alle andere en daarom moeten die andere belangen er voor wijken. Een'ge leden vroegen, of de regee ring wel voldoende aandacht schenkt aan hetgeen in de pers omtrent wen- schelijke bezuinigingen wordt opge merkt. Sommige leden waren van oordeel, dat nog steeds te veel hooge amb tenaren worden aangesteld. Een lid wilde afschaffing van het gedwongen stelsel van verzekering, terwijl een ander lid zich voor af schaffing van de sociale wetten ver klaarde. Verscheidene leden hadden bezwaar tegen de opheffing van het departement v. L., N. en H. Andere leden h"-'den tegen de voorgenomen wijz minder be zwaar. Enkele ledr loogden, dat inplaals van genoemd departement, dat van Arbeid hsd moeten worden op geheven. Vele andere leden verdedig den het bestaan van een departement van Arbeid. De benoeming van een nieuwen minister van Marine gaf ver scheidene leden aanleiding tot critiek. Andere leden konden met die be noeming wel medegaan. Hoofdstuk II (Hooge Colleges). Eenige leden waren blijkens het eindverslag van oordeel, dat dit Hoofdstuk niet had moeten zijn uit geschakeld bij de bezuiniging van 17 pet. Immers niet alle hierop voorko mende posten zijn door de wet of de Grondwet voorgeschreven. Hoofdstuk Vila (Nationale Schuld). Blijkens het eindverslag werd ge vraagd of de regeering bedacht is op de mogelijkheid van conversie van staatsleeningen zoodra daarmede voor deel is te bereiken. Hoofdstuk XI (Koloniën). Mocht het de bedoeling zijn den dienst van het inlichtingsbureau vor den Indischen dienst in te krimpen, dan meenden, blijkens het eindverslag, eenige leden bezwaar daartegen te moeten maken, omdat hierdoor de werving van personeel voor den Indi schen dienst voor langen tijd zal worden geschard ook nadat bij het intreden van gunstiger economische verhoudingen de behoefte aan per soneel voor 's lands dienst zal zijn toe genomen. Bij genoegzame deelname zal binnen kort vanwege het dagelijksch bestuur van het Eucharistisch Congres een officieel geïllustreerd gedenkboek worden uitge ven, hetwelk een waardevolle gedachte nis zal zijn aan het voor de Kerkge schiedenis van Nederland zoo belang rijke feit van het Eucharistisch Congres te Amsterdam gehouden. De prij3 van dit boek, dat van groo teren vorm zal zijn dan het program maboek, zal niet hooger worden gesteld dan op f 1. Om teleurstelling te voorkomen ver zoekt het bestuur onmiddellijk de be stellingen te willen opgeven aan de druk kerij „het Kasteel van Amstel," te Am sterdam. De H. E. Heer M. Bauduin, Deken van Venlo, heeft ontslag genomen van het Comité tot samenstelling van Nederl. Be devaarten- waarvan hij twintig jaren lid en tien jaren voorzitter is geweest. In zijn plaats werd door het Comité tot president benoemd Mgr. A. Mutsaerts, Pastoor te 's-Bosch, en op voordracht van dat Comité tot lid benoemd door Z. D. H. den Bisschop van Roermond, de W. E. Heer K. Windhausen, Kapelaan te Venlo. Aan Mgr. W. van Stee werd bij zijn afscheid als voorzitter van het E. K. Juvenaat in het Bisdom Haarlem bet eere-voorzitterschap van deze diocesane jeugdorganisatie aangeboden. Dit ging gepaard met de overhandi ging fan een diploma, waarvan op de onlangs te Leiden gehouden 18e jaar vergadering echter nog slechts het ont werp kon worden getoond. Thans is de uitvoering gereed geko men. Het is werk van den kunstenaar G. Wiegman. De overheersohende kleuren zijn goud, rood en bruin, waaruit een aange name eenheid van toon is ontstaan. De tekst, in fraaie gothisehe letter vormen, luidt als volgt: „Diploma van het Ee. e-Voorzitter- hap aan den Hoogeerw. Heer Monseigneur Wilhelmus van Stee, den grooten or ganisator van het patronaats werk in Haarlem's Bisdom, den voorbeeldigen en weisprekenden ij veraar voor de belan gen der jeugd, den bezielenden leider van het B. K. Juvenaat,, bij zijn af scheid als voorzitter op de 18o door hem geleide jaarvergadering, dankbaar aan geboden door het bestuur van het Juve naat: past. J. Ruhé, vice-voorzitter, rec tor N. H. M. van Beysen le secr., past. J. G. van Kelckhoven penningm., rector W. L. van Adrichem lid, M. H. Boekelaar lid, W. van Schaik 2e secr. en de 149 aangesloten patronaten en jongeling8vereenigingen in het Bisdom Haarlem, waarvan er 130 onder zijn auspiciën zijn opgericht. 11 October 1922. Leiden." Deze tekst is aan twee zijden in een figurale omlijsting gevat met versierings motieven in licht bruin en rood op een fond van donkergroen. In het boven deel zijn in een drietal medaljons de wapens aangebracht van Z. H. den Paus, van Z. D. H. den Bisschop, van Amsterdam als zetelplaats van het Juve naat met Voorburg als woonplaats van Mgr. van Stee. Deze wapens zijn als penteekeningen fijn en kleurig uitge voerd. Aan den voet van de omlijsting sluit een voorstelling van Christus, Die de kleinen tot Zich laat komen, de oor konde zinrijk af. Advies to*, stopzetting van den invoer. Dinsdagmiddag vergaderde te Tilburg de commissie van overleg uit de Schoen en Lederindustrie, Schoenfabrikanten- bonden Leerfsbrikanten en R. K. Leerbe- wertkersbond die naar aanleiding van de op 4 October met den minister van Arbeid gehouden bespreking, rapport had uit te brengen, hoe zij wenschte, dat de industrie geholpen zou worden. Zij stond voor de groote moeilijkheid, uit de twee passende systemen, n.l. alge- heele sluiting der grenzen, of, heffing van een nivelleerend valutarecht, een keuze te doen. Besloten werd den minister voor te stel len, als crisismaatregel, algeheele stopzet- zetting van den invoer van schoenen en Ieder, enkele ledersoorten welke hier te lande niet voldoende gefabriceerd worden uitgezonderd, te bepalen. Deze maatregel werd aanmerkelijk be ter geacht dan het heffen van een nivel leerend valutarecht omdat dan de vele moeilijkheden, aan tiet laatste verbonden, voorkomen .werden, en de regeering het in handen houdt, de grenzen te openen als zij dit om de een of andere reden noodig acht, zooais b.v. bij prijsopdrijving. In de „Tijd" komt een relaas voor van den ZeerEerw. heer W. A. Rademaker, pastoor te 's-Heerenberg (Geld.) over de toestanden aldaar. Reeds zijn, aldus de pastoor, in diverse bladen ingezonden stukken geplaatst ovqr wantoestanden, die sinds geruimen tijd langs onze Oostelijke grenzen een gevaar voor ons volk zijn ge worden. Zondag op Zondag wordt al gedurende maanden de grens opengesteld voor 30 of 40 Mark. Als lokaas dienen kermissen, zwemwedstrijden, bokswedstrijden, dans partijen enz. Bij honderden, ja bij duizenden trekt men dan de grens over en zooals genoeg bekend is, door velen wordt er op erger lijke wijze huisgehouden. Maar het droe vigst van alles is hel misbruik van sterken drank,* dat op onrustbarende wijze in de hand wordt gewerkt door bet z.g. goed- koope van den borrel. Het drankmisbruik en de dronkenschap hebben een omvang aangenomen, die het ergste doet vreezen voor de toekomst. Er wordt op het oogen blik een heel geslacht van dronkaards ge kweekt. Naar onze meening mogen de Neder- landsche autoriteiten niet lijdelijk toezien. Sommige gemeentelijke overheden treffen reeds maatregelen, maar deze zijn niet doeltreffend gebleken. De landelijke overheid kan wellicht in overleg treden met de Duitsche autoritei ten, opdat er van beide zijden pogingen in het werk worden gesteld, om dezen noodlottigen toestand zooveel mogelijk te verbeteren. Noch de Duitsche, noch de Hollandsche bevolking wordt door derge lijke excessen gediend. Waar is het toch goed voor, dat men voor een gewoon ernstig bezoek over de grens allerlei bezwarende formaliteiten heeft te vervullen, terwijl men voor elke onbenullige „vermakelijkheid" zonder moeite passeeren kan? 't Lijkt er wel naar, dat het volk op een draf ten onder moet gaan. Inderdaad, de abnormale grenstoestan- den verdienen de volle aandacht der Ne- derlandsche autoriteiten. Naar aanleiding van berichten om trent het voorkomen van veel wild in sommige deelen van het land deelt men aan het „Hbld." mede: Niet overal blijkt in 't Oosten van ons land overvloed van wild te zijn. Het toenemende eierenrapen dreigt, naast de groote droogte van verle den jaar den stand van 't waterwild met vernietiging. Zelden zijn er zoo weinig eenden geschoten. In enkele goed verzorgde jachten liet tot nu toe de hazenstand niet te wenschen over, maar overigens zijn er minder hazen dan verleden jaar en is de tusschenhandelsprijs dan ook Het vroegtijdig maaien van de wei den, dezen voorzomer, heeft vele jonge hazen en faisanten-legsels ver nietigd, terwijl 't onoordeelkundig af geven van permissies om zoogenaamd schadelijk gedierte te schieten de strooperij zeer in de hand heeft ge werkt. In streken waar anders vele faisan- ten werden geschoten, was de uit komst tot nu toe bedroevend,, in en kele beter. Houtsnippen zijn er nog weinig geschoten, terwijl watersnippen zeer talrijk zijn! Konijnen, niet tot het wild behoorende, zijn in vele streken talrijker dan verleden jaar en ver tegenwoordigen een marktwaarde van f 0.80, wat men niet goedkoop kan noemen. Wel een bewijs hoe 't als volksvoedsel begeerd wordt. Er is, zegt de Tel., rechtsingang ver leend en de instructie geopend in de zaak tegen mi. Troelstra, in verband met het incident ten kantore van een verzekerings maatschappij te Amsterdam, waarbij mr. Troelstra een polisafschrift, omtrent welks inhoud meeningsverschil was gerezen, ter inzage vroeg en plotseling verscheurde. Eenigen tijd geleden is getracht in een slaapwagen van LeipzigRotterdam, een Nederlandsch student na bedwelming met chloroform, zijn kostbaarheden en geld af handig te maken. De toeleg gelukte slechts ten deele, ten gevolge van het ontwaken van den student uit de bedwelming. De verdachte, die in Hannover ter beschik king van de politie zou worden gesteld, zag echter door de slappe houding van den conducteur, die hem moest bewaken, op het station kans te ontvluchten. In verband met het ernstige karakter van het feit heeft de Duitsche justitie een nauwkeurig onderzoek ingesteld en thans is de verdachte gearresteerd. Hij heeft een volledige bekentenis afgelegd en zal voor de rechtbank te Hildesheim zich te ver antwoorden hebben. Het is de Dordtsche politie gelukt, de hand te leggen op de daders van den in Augustus gepleegden inbraak met diefstal bij mr. Reris, aan de Wijnstraat aldaar. Het rijn J. W. D. te Amsterdam en A. v. d. R. te Rotterdam. Zij hebben het gestolen zilver te gelde gemaakt in Den Haag bij G. B., die wegens heling is gearresteerd. Bij het onderzoek is verder gebleken, dat de dieven, nadat zij zich in Den Haag van het gestolene hadden ontdaan, hun roof tocht hebben voortgezet en achtereenvol gens hebben ingebroken bij ds. Van der Brugh te Tiel, te Baarn, te Oosterbeek en te Nijmegen. De dieven ziin opgesloten. De Hilversnmsche commissaris van po litie ziet den toestand gedurende den ko menden winter blijkbaar donker in. HTj neemt aan, dat de criminaliteit dan zai toenemen en deelt in een communiqué mede, dat hij reeds, bijzondere maatregelen heeft getroffen om te trachten, dit drei gende gevaar zooveel doenlijk te beper ken, waarbij hij hoopt op de medewerking der ingezetenen. Verschillende wenken worden gegeven, zooals behoorlijk afsluiten van deuren en blinden, voor afgelegen villa's en fabrie ken het aanschaffen van een goeden waak- of politiehond, enz. Aangeraden wordt geen geld of gelds waardige papieren in de woning te bewa- Ten, hetgeen te gemakkelijker is nu de girodienst en bankinstellingen zoo gemak- keli'k de zorg daarvoor op zich nemen. Wanneer er is ingebroken, wordt in overweging gegeven, zelf geen onderzoek in te stellen en geen der voorwerpen op de plaats des misdrijfs te betasten. Niet in de vertrekken of gangen, waar het mis drijf is gepleegd, te loopen, doch onmid dellijk do politie te waarschuwen. Aan te bevelen voor bejaarde of hnlobehoevende menschen is een telefoonverbinding op de slaapkamer. Geboden door de noodzake lijke verdediging van eigen of eens anders lijf of goed tegen oogenhliUkelijke, weder rechtelijke aanranding, mag de aanrander straffeloos neergelegd worden. Zelfs at beeft men de grenzen van de noodzake lijke verdediging overschreden, dan nog is men niet strafbaar, indien dit het onmid dellijk gevolg is geweest van hevige ge moedsbeweging, door de bedoelde aanran ding veroorzaakt. De commissaris gelooft niet, dat het in Hilversum noodig zal bliiken van dit recht gebruik te maken, doch acht het nuttig èn voor den aangerande èn voor den boos wicht. dit te vermeiden. Omtrent deze kwestie vernemen wij het volgende van 't Kon. Ned. Meter. Instituut te De Bildt: Zooa's men weet. zijn onlangs te 01- debroek proeven genomen met ontnlof- fingen van 2-501009 K.G. ontnlofhare stof .(ftfkomjj'ig van gedemonteerde aan gedreven mijnen) ter voorbereiding van een grootere ontploffing, waarbij men aanvankelijk ongeveer 10.000 Kg. hal willen laten ontploffen op een vooraf- bepaalden en bekend gemaakten tijd, teneinde de voortplanting van het geluid in de atmosfeer tik kunnen bestudeeren voor een geval, waarbij de toestand van de atmosfeer zoo volledig mogelijk be kend zou zijn en het oogenblik der ont ploffing tot qp een seeonde nauwkeurig. In verband met de ongerustheid in de omgeving van Oldebroak gewekt door de trillingen door het zware geluid op sommige plaatsen veroorzaakt (van een eigenlijke aardbeving is geen sprake) zijn de voorbereidingen eor.i en tijd gestaakt. Thans, nu door een herhaald onderzoe ken de geschiedenis van vroegere op zettelijke of toevallige ontploffingen de overtuiging is versterkt, dat geen eigen lijke beschadiging buiten den cirkel van 2 K.M. straal, waarbinnen niets te be schadigen valt, mogelijk is, heeft het Departement van Oor'o; toestemming ge geven om althans met 5000 Kg. do proef te laten doorgaan. De belangstelling voor deze proefne ming is ook in het buitenland zeer groot, zoodat op een groote deelneming aan de waarnemingen gerekend mag worden. De datum van de proafneming kan niet lang van te voren worietn vastgesteld, omdat het gewenseht i3 van een bepaalden weerstoes'and gebruik te maken, waarbij ons lani en een groot Jeel van zijn omgeving ander den in vloed van hooge barometerstanden zijn. Tendeele is dit gewenscht om op hel der weer voor de meteorologische waar nemingen (in onderheid v.o" e7iwaarne mingen en peilingen van loodsballons) te kunnen rekenen; tevens is er dan meer kans op een temperatunrsverdee- ling in - de atmosfeer, waarbij de tem peratuur in enkele dagen stijgt bij toe nemende hoogte en in de grenslagen sprongen vertoont, die voor de geluids- voortplanting van groot belang zijn. Het zijn vooral de invloeden van tempera tuur en wind, die vele van de eigen aardigheden in den vorm der hoor- baarh f idsgebieden verklaren, althans qualitatief. Naast een gewoonlijk onre gelmatig begrensd gebied van hoorbaar heid onmiddellijk om de geluidsbron, wordt dikwijls een tweede, abnormaal hoorbaarheidsgebied aangetroffen tot op veel greotere afstanden (120200 K.M.) van het eerste gescheiden door een stiltegordel. O.a. bij het beleg van Ant werpen in 1914 en herhaaldelijk daar na tijdens den oorlog, zijn zulke stilte gordels hier te lande waargenomen. Zelden of nooit is echter op die da gen of die van toevallige groote op offeringen do toestand van de atmosfeer voldoende bekend geweest om de geluids wegen, geheel overeenkomstig de ver schillende theoriën, die opgesteld zijn te kunnen berekenen. Toch zijn er een aantal gevallen, waarin men geneigd is tot de slotsom te komen, dat de invloed van wind en temperatuur niet voldoende is om alle of zelfs de voornaamste bijzonderheden te verklaren en heeft men 'n andere theorie ter verklaring te hulp geroepen, die onderstelt, dat de geluidstralen tot zeer groote hoogte (100 K.M.) in de atmosfeer omhoog stijgen en dan ten gevolge van den geleidelijken overgang naar een atmosfeer, waarin waterstof in plaats van stikstof en zuurstof 't hoofd bestanddeel is, naar de aarde worden teruggebogen. Het doel van de proefneming is nu, zoo mogelijk, in deze vragen klaarheid te brengen. Daartoe zal, zoodra er voldoende grond is om een gunstigen weerstoestand te verwachten, de dag der ontploffing, die te 5.20 n.m. Amster- damschen tijd, zal plaats hebben, (o.a. van den Eifeltoren) worden bekend go- maakt. De Meteor. Instituten zorgen voor een uitvoerig onderzoek van de at mosfeer. De vrijwillige waarnemers en allen die zich voor deze gelegenheid daarbij willen aansluiten, worden uitge- noodigd de geluidswaarnemingen te ver richten volgens onderstaand programma en de uitkomsten dier waarnemingen aan het Instituut in te zenden, dat later een voorloopig verslag van de uit komsten zal samenstellen en bekend maken. Men wordt verzocht waar te nemen le. Het juiste oogenblik, zoo mogelijk tot in seconden nauwkeurig, waarop het geluid werd vernomen. Om dit te be reiken, is het noodig een goed loopend horloge voor en na de waarneming te vergelijken met een klok, die den juisten tijd aangeeft of met een tijd sein (bijv. radiotelegr. tijdsein Eiffel- toren). Het radiostation Vossegat zal waar schijnlijk op den dag van de ontploffing te 4 uur n.m. precies een tijdsein ge ven. Nadere bijzonderheden hieromtrent worden tegelijk met den datum bekend gemaakt. Het zal zeer worden gewaardeerd, in dien men (bij de waarneming opgeeft, welke nauwkeurigheid naar schatting in de tijdsopgave werd bereikt 2e. De richting, waaruit het geluid schijnt te komen ten opzichte van de windstreken en de helling van den ho rizon, indien het van boven schijnt te komen. 3e. De kracht van het geluid volgens onderstaande schaal 1. Nauwelijks hoorbaar voor iemand, die goed luistert. 2. Voldoende hoor baar voor iemand die goed luistert. 3. TToorbaar zelfs voor iemand die niet onlet: 4. tamelijk krachtig; 5. krachtig en verontrustend: 6. s-hr'kwekkend7. vergezeld van trillingen (vensters, deu ren) 8. den indruk van een aardbe ving makend. Hierbij moet ongemerkt, worden, dat in het buitenste (abnormale) hoorbaar heidsgebied de trillingen, onder 7 en 8 verme'd kunnen ontreden zonder merk baar g hlnid. 4e. Aard van Let geluid (meervoudig, langdurig, rommelend, bij onderbreking den duur daarvan opgeven). 5e. Den plaatsel'"ken wears'ce'tand bij de waarneming: richting en kracht van den wind bewolking (richting van waar de wo'ken komen, bewolkt gedeel te van den hemel) temperatuur der bui tenlucht. Ook de mededeeling dat ondanks goret luisteren niets werd gehoord, zal zeer nn prijs worden gesteld. Nan- wij vernemen is het h°el wel moge'ijk. dat. de oroe'oemieg re-xls bin nen enkele dagen plaats vindt. Een landbouwer te Westerwolde (Gron.f die voor een lap grond een huur van 400 per jaar moest opbrengen, oogstte van dat veld.... voor 330 aardappelen! De aardappelen brengen dit jaar weinig op en voor de consumptie is er over vloed van. Nu brachten de bladen oqw verleden week het bericht, dat de ve» houders hier en daar in het land de aard appelen opkoopen, om deze als veevoa. der aan te wenden. Dat is nog zoo do» niet gezien. Dezen winter is er in de meeste strekag weinig hooi en zal men veel ruw voer moeten vorderen. Nu vormen alle knol- en wortelgewassen echter door hun hoog watergehalfe een voeder, dat in te groote hoeveelheid en gedurende langen tijd ga. geven, verslappend werkt op de spijsver- teering der dieren. Toch zijn de wortel en knolgewassen een zeer smakelijk ea goed verteergaar voedsel voor het vee, maar wij dienen er krachtvoeder bij ta geven. Aardappels en rapen munten hier bij nog wel uit in verteerbaarheid, de stikstofvrije extractiestoffen worden tot voor 96 pCt. verteerd, en de verteerbaar heid van het eiwit in 't ruwvoeder wordt door bijvo.edering dezer knolgewassen slechts weinig verminderd. De samenstelling der aardappels hangt van de vriateit en ook van diverse uit wendige invloeden af, doch wij kunnen zeggen, dat zij bevatten van 18 tot én meer dan 30 pCt. droge stof, van 1,3 tot 4.5 pCt. ruweiwit, en van 12 tot 272 pCt. zuiver zetmeel. Hoe rijker een aardappel aan zetmeel is, des te armer is hij ge woonlijk aan stikstofverbindingen; hoe meer water hij bevat, des te armer is hij ook aan zetmeel, maar des te grooter is in den regel zijn gehalte aan ruw eiwit ên meestal ook aan aschbestanddeelen. Opgemerkt dient te worden, dat do aardappel rijk is aan kali en ook tame lijk veel phosphorzuur bevat, maar dat daarentegen zijn kalk- en zijn natroaange- halte zeer laag zijn. Hieraan moeten wij denken met het oog op de melkproduc tie en nog meer, als wij aardappelen voe deren aan jonge, snelgroeiende dieren. Melkvee mag hoogstens voor de helft, jongvee slechts hoogstens voor een derdo met aardappelen gevoederd worden. Ge kiemde aardappelen, rauw gevoederd, zijn altijd schadelijk en werken het verwerpen in de hand Voor rundvee is het niet noo dig, de aardappelen vóór het voederen te koken of te stoomen. De dieren eten ze zóó wel en kauwen ze ook goed fijn. Toch is het in ieder geval noodig, indien de aardappelen tamelijke spruiten dragen, dezen te verwijderen. De dieren krijgen anders het vergif, de solaline, naar bin nen. Nimmer zal men melkvee met aardap pelen voederen, zonder daarbij een flinke portie eiwitrijk voeder te geven. Door voedering met enkel aardappelen, waarbij wat hooi en stroo, lijken de dieren zoo op het oog soms héél wat, maar inwen dig worden zij voos en slap. Voor melk productie is veel eiwit noodig, en dat be vatten de aardappelen niet genoeg. Voe derbieten. suikerpulp en lijnmeel dienen we er bij te geven. Voor mestvee zijn aardappelen uitste kend, vooral met wat meel als bijvoer. Het verdient aanbeveling de aardap pels schoon te geven, dus ze eerst te wasschen. Zand en klei er aan maakt ze niet alleen minder smakelijk, maar het kan ook schadelijk zijn voor de dieren. Voor varkens en paarden zijn aardap pelen ook een best voeder, mits wij het den dieren in gekookten toestand ver strekken. De jonge dieren voeren we sekopkte aardappelen, met water en goed eiwitrijk voedermeel. Paardeboonen of haverhooi als bijvoeding is ook goed. Voor oudere paarden komen wij met aardappelbrei plus hooi en haksel al een heel eind. De varkens eten de aardappel graag, gelijk algemeen bekend is, en voor deze dieren zijn aardappelen, natuurliik ook weer met eiwitrijk bijvoeder, uitstekend. Grondnotenmeel, sesammeel en vleeseh en vischmeel is als büvoeder best. In een verhouding van 1:10 gegeven, voldoen deze meelsoorten bij aardappelen goed. Hebben we erwten als bijvoeder, dan doen we het daarmee, wij kunnen ze rauw of geweekt geven en beginnen de dieren er aan te wennen, als ze jong zijn. Voeren we aardappelen met erwten, dan dienen we ongeveer een verhouding te nemen van 100 K.g. aardappelen met 30 Kg. erwten. Voederkalk. beendermeel of ge wone muurkaik dienen wij den dieren, wegens de katkarmte der aardappelen, er bii te verstrekken. Ook eiwifriik groenvoeder is uitstekend bij aardappelen te geven. Boonen lusten de varkens minder graag en soms zelfs irt 't geheel niet. Bij den tegenwoordigen malaise-tijd is het dus een gelukje te noemen, dat wij in den aardappel zoo'n betrekkelijk goed koop voeder bezitten voor onze landbouw huisdieren. Laat ons er dan ook, met in achtneming van do wenken in dit artikel gegeven, een nuttig gebruik van maken. AMSTERDAM, 25 Oct. Vee. Ter markt waren aangevoerd 246 vette kalveren, la qua! f 1.60—1.70, 2e qual. f t.40, 3e qnal. 1.20 per K.G.; 41 nuchtere kalveren f 1824 per stuk; 427 vette varkens. Ia rraal. 1.18—1.21, 2e qual. 1.16—1.19, 3e qaul. 1.101.12 per K.G.. schoonge- wicht. AMSTERDAM, 25 Oct. Aardappelen. (Bericht van Jac Knoop). Zeeuwscha Bonte 3.30, dito Blanwe 2.80—3. dito Eigenheimers 1.701.90, dito Blauwe Eigenheimers f 22.10, dito Eigenheimers ooters 1.7080, Anna PaUiowns aardappelen 2, Hillegommer Zandaard- appeleen 4.20 per H.L. ENSCHEDE, 24 Oct. Eieren. Aanvoer 12.000 stuks. Prijzen 1213 per 100 stuks. ZALTBOMMEL, 2d Oct., Vee. Op de ge houden najaarsveemarkt waren aange voerd 90 runderen en 19 kalveren. In kalfvee was vlugge handel voor 't buiten land. Kalfkoeien 425550; kalfvaarzet» f 280350; 2K-jarige ossen 250340; hokkelingsossen 1602Ó0; hokkelings- vaarzen 130 "S0- guste koeien f 140 190; graskalveren 5070; stieren 150 200: nuchtere fokkalveren 2025, WOERDEN. Op de alhier gehouden na- jaarsmarkt voor runderen zijn aangevoerd 1695 stuks vee. De prijzen beliepen voort stieren f 150350; vaarzen 125275; pinken 80150: melkkoeien 120— 430: kalfkoeien 175400; kalveren 35 85. Handel redelijk. Vette koeien 259 tot f 475.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1922 | | pagina 6