mmm 2
Dinsdag 31 October 1922
45s<® Jaargang No. 14287
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Eerste blad
Een kwart eeuw socialisme.
Vee! stemden beluisterd*
Burgerlijke Stand.
WEGENS DEN FEESTDAG VAN
ALLERHEILIGEN ZAL DIT
BLAD MORGEN NIET VER
SCHIJNEN.
STADSNIEUWS*
I
Sociëteit „St. Bavo".
De kinderrechter.
Op hol.
LANGS DEN WEG.
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Telegrafisch Weerbericht.
Personalia.
Het Diakonessenhuis.
Een droeve plechtigheid.
De Gemeentebegrooting.
Bekroond.
Een Teyler-zaak.
Kroniiigsjubilé 1923.
Kruidje-roer-mij-niet
Kennisgeving.
D:J abonnementsprijs De-
draagt voor Haarlem en
Agentschappen:
Per Kwartaal 3.25
Pei Week ƒ0.25
Franco per post p. kwart,
bij vooruitbet. ƒ3.57 34
Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem.
[Telefoonnummers: 1426,
2741 _n 1748,
Postrekening No. 5970.
AARLEMSBHE COURANT
Advertentiën 35 cents
per regel -» Bij contract
belangrijke korting.
Advertentiën tusschen
den tekst als ingezonden
mededeeling: 60 ceni per
regel. Vraag- en Aanbod-
advertentiën 14 regels
60 cents per plaatsing;
elke regel meer 15 cent,
bij vooruitbetaling.
De Nederlandsche S. D.A.P. heeft
dezer dagen een zilveren feest gevierd.
De „arbeiders"-partij herdacht n.m.
het feit, dat vóór vijf en twintig jaren
de eerste sociaal-democraten hun in
trede deden in het parlement. Inder
daad wel een reden om te juichen,
want zonder „de politiek" zou er van
de S. D. A. P. niets terecht zijn ge
komen.
Zij, die indertijd tegen de meening
van de anarchistische elementen in,
ïich op de politieke actie wierpen,
hebben juist gezien, dat hiermee een
niet te versmaden propagandistisch
wapen werd gesmeed. Van de spreek
gestoelten in het parlement immers
bereikt men op den duur de massa
beter dan op iedere andere wijze: men
kan eischen stellen aan de regeering,
men kan oppositie voeren; men kan
door handig manoeuvreeren succesjes
behalen. En het dagblad zorgt dage
lijks voor de verspreiding van die kost
bare propaganda, een propaganda, die
overigens niets kost.
Wanneer niettegenstaande dit alles
üe leiders der S. D. A. P. in deze her
denkingsdagen moeten erkennen, dat
de roode aanhang in Nederland builen
verwachting klein is gebleven, komt
dit om redenen, die men nu maar
liever in de feeststemming verzwijgt,
tmaar die desniettemin aanwezig zijn.
0£enerzijds is er een deel van de
massa, welke de S. D.A.P. zoo gaarne
onder haar vaandel zou hebben, weg
gebleven of weggevlucht, omdat het
le weinig het revolutionaire sentiment
iaanwezig vond; anderzijds bleef een
izcer groot deel verre, omdat wij nu
eenmaal nuchtere Nederlanders zijn.
De groote fout van de thans bewie
rookte leiders is geweest, dat zij wel
wisten, waar zij begonnen, maar zich
(geen idee van de toekomst vormden
en daarom maar aan de massa een
paradijs in een ver verschiet voor-
tooverden.
Wie den groei van de Nederlandsche
IS. D. A. P. gevolgd heeft, zal zich den
lijd herinneren, dat Troelstra met
Kerstredevoeringen in het Amsterdam-
ssche Paleis voor Volksvlijt of andere
kopstukken met hem op roode Dins
dagen brallende redevoeringen hielden
tegen alles wat gezag en regeering
heette. Dan werd nog eens opgehaald,
wat een jaar lang door de S. D. A. P.
in het parlement en in de gemeente
raden was geëischt en afgedwongen
en het kostte aanvankelijk niet veel
moeite applaus en enthousiasme uit
ontevredenen los te slaan. Maar steeds
was bij zulke gelegenheden aanwezig
de David, die naar Goliath mikte:
Wijnkoop, die op het onnutte en voor
de arbeiders gevaarlijke van de parle
mentaire actie wees. En uit dat kna
gend verzet is ten slotte de communis
tische partij geboren.
Doch ook de beweging, welke de
teomrnunisten achter zich konden trek
ken, was niet zoo bijster groot. Groo-
ter schuld nog aan den betrekkelijk
geringen aanwas van het ï-oode leger,
heeft de vaagheid en het weinig be
ginselvaste, wat de leiding van Troel
stra c.s. steeds gekenmerkt heeft. Hoe
is er niet gestreden voor het algemeen
kiesrecht en den 8-urigen werkdag,
alsof de socialistische toekomststaat
met zulke leuzen staan of vallen zou.
En wat bleek? Dat er in dien politie-
ken strijd eigenlijk niets socialslitisch
zat. Uitbreiding van kiesrecht was
niets dan een electorale evolutie.
IToen 't volk rijp gewatmd werd voor
de stembus, kwam het tot stand, zon
der eenig rumoer, bijna onopgemerkt.
Een liberaal kabinet wierp het al
gemeen kiesrecht aan het volk in
den schoot ende S.D.A.P. zat er
mee verlegen. Want ook het vrou
wenkiesrecht was er bij en het jje-
heele parlement stemde ei- bijna una
niem vóór!
En de beroemde acht-urendag!
Men hield hem voor nooit te ver
wezenlijken. Schaper maakte daarom 'n
ontwerp voor een tien-urigen arbeids
dag en eer dit nog aan de orde kwam,
stond een Roomsche Minister met
een Arbeidswet en een 45-urige werk
week klaar! De nuchtere Nederlander
begrijpt daarom niet, waarom er
eigenlijk een S.D.A.P. noodig is. De
„heilstaat" is immers at lang opge
geven, omdat de brug er heen, de
Socialisatie, niet is te bouwen en,
wanneer men het al beproeft, als
in Rusland, de heilstaat een honger-
staat blijkt.
Neen, men moest nu niet zoover
zoeken, waarom de Nederlandsche
massa niet zoo erg warm liep voor
de S.D.A.P.
De parlementaire actie zou het
doen. Maar dat parlementarisme ver
lokte de leiders tot dingen, waarvan
de doorsnee-Nederlander een afkeer
heeft. Wanneer Duys thans uit Zaan
dam wegvlucht, de massa in armoede
en werkloosheid achterlaat en zelf als
wethouder een levenslang pensioen
van zestienhonderd gulden meeneemt,
f 2000 wachtgeld van de Rijksverzeke
ringsbank, f 5000 als Kamerlid, met
pensioen geniet enz. enz., dan vraagt
die nuchtere Nederlandsche massa,
wat er geworden is van de mannen,
die zich aanvankelijk voordeden als
goed en bloed veil te hebben voor
het proletariaat, die van de parlemen
taire aclie gouden bergen beloofden,
niaar er niet bij vertelden, dat die
hooglanden slechts voor weinigen te
bereiken waren.
Vliegen schreef dezer dggen in „het
Volk": „Wij hebben thans een 25 jaar
van ervaring achter ons. Wij kennen
onze zwakheid en wij kennen onze
kracht". Wanneer dat waar was, dan
zouden de heerën moeten zeggen: en
die ervaring heeft ons geleerd, dat
onze zwakheden zóó groot zijn, dat
wij niets meer van de toekomst ver
hopen: wij zijn een phase in de histo
rie en hebben onzen besten lijd gehad.
Maar een dag van toaslen is nu
eenmaal geen gelegenheid om de voile
waarheid te zeggen, zeker niet, wan
neer die waarheid zóó hard is!
i.
De beroemde laatste hand is dan
fnderdaad aan de Haarlemsche Ge-
meente-begrooting 1823 gelegd. Nog
eenige dagen, een dag wellicht, en liet
stuk is publiek dornein. De Moor
heeft het zijne gedaan, de critiek kan
beginnen.
En omziende naar de laatste maan
den herdenkt een wethouder van Fi
nanciën nog eens de tallooze bespre
kingen met directeuren, de vergade
ringen der officieele en officieuze
Commissies, de nota's en contra no
ta's, de opdrachten aan de Afdeeling
Algemeene Zaken, de aangename B
en W vergaderingen niet te vergeten,
Waarin een bijna ideale éénheid op
het stuk van „begrooten" bereikt
werd en hij weet het resultaat nu
veilig bij den drukker en is het dan
wonder, dat hij nog eens alle stemmen
opnieuw beluistert en zich overgeeft
aan bepeinzingen in wilde wanorde,
zich vragen stelt en zelf de antwoor
den geeft, of nu inderdaad voor het
goede oude Haarlem alles gedaan is,
wat gedaan kon worden.
Misprijzen hangt in de lucht, wat
kan er ook voor goeds komen van een
Gemeentebestuur De overheid smijt
iromtners onoordeelkundig met geld
het vrije bedrijf zou er anders weg
mee weten.
En de vraag dringt zich op Wat
hebben wij toch misdaan
De geboren criticasters slaan de
handen in elkaar en roepen uitMia-
daan Er deugt letterlijk niets van
Milüoenen aan woningbouw. Mis-
lioenen aan ambtenaren/Overal geld
verspilling. Hooge loonen. Wei
nig arbeidspraestatie. Bureaucra
tie 't Is maar voor de Gemeente,
't 'is hun eigen zaakje niet, Hooge
Belastingen. Overal fouten, in 't
vrije bedrijf ondenkbaar. Nieuwe over
bodige diensten. In één woord een
prulleboel.
Wij kennen de klanken, want wij
beluisterden de stemmen.
En zooals ik schreef in cleze cou-
rant „Aan Den Middenstand' hoe
vurig' verlangde ik op elk punt van
deze algemeenheden een doorwrochte
jjtudie, een_stuk gedegen critiek
om er mijn voordeel mede te doen.
Hoe dankbaar zou het gansche col
lege van B en W zijn, immers steeds
op zoek naar misstanden, gereed
om wat scheef staat, recht te zetten
of om, wat overbodig is, op te heffen.
Wij kennen de gemeente als onzen ar-
beidsakker en, na veel gewied te heb
ben, vragen wij ons afZijn wij blind
dat wij het welige onkruid niet zien,
waarop de groote „men" ons wijst
Want waarlijk, wij zien een vrucht
baar veld, een goeden bodem met
veel beloften, ops heerlijk Haarlem,
en, al zijn de dingen niet volmaakt
(waar groeit het onkruid niet de
dank is ons, al buldert de critiek
als een orkaan om onze arme hoof
den.
Bezien wij de dingen stuk voor
stuk.
De werkeloosheid eischt nieuwe
offers van de gemeentekas. Haar uit-
keeringen, gepaard aan versterk e
armenzorg, eischen mogelijk tonnen
gouds méér dan een vorig jaar.
Is het onze fout Of zit de fout
soms elders, in liet hooggeroemde
„vrije bedrijf" Straks zullen wij
staan voor het feit van een duizend
werkeloozen, voor weinig minder broo-
delooze gezinnen. Waar zijn nu de
reserves van de vrije bedrijven om
deze massale uitgaven, gevolgen der
malaise, te bekostigen Zij vermoch
ten den arbeider slechts zijn loon te
geven, hoezeer niet berekend op bij-
oudere tegenslagen en ziekte, zijn
bestaansminimum veelal, in tijden
van welvaart en drukte. Eere aan hen
die nog trachttm den eersten tijd der
depressie het personeel te vrijwaren
voor ontslag, -doch het water kwam
-an de lippen, de slachtoffers werden
in de frissche lucht gezet met tiental
len, met honderdtallen. Spoedt u
voort naar moeder Gemeente, zij zal
u steunen 1 Zij zal u 4000 per week
betalen, tonnen gouds per jaar, gij
behoeft niet te verhongeren, werk-
loozen, de gemeente is er nog met
haar hooge belastingen. Straks roe
pen wij u terug, als wij u noodig
hebben, als wij nieuwe winsten ver
hopen, waaruit wij wederom geen
reserves tegen werkeloosheid zullen
kweeken, en dan gaan wij voort in
onze oppositie tegen een bedrijfs
belasting, f 12 per arbeider per jaar,
en vernietigen wij Haarlem's straten
met de bolderende zware lastauto's.
Leve de industrie* weg met de
hooge belastingen 1
Ik weet het, dit wederwoord is
bitter en voor een enkelen werkgever
onbillijk. Maar wie zou niet bitter
gestemd worden als hij de stemmen
van vele (groot) werkgevers beluis
tert, één bonk gal in de critiek over
de publieke lichamen, terwijl zijzelf
ons een totaal van uitgaven bezorgen,
die niet anders te dekken zijn dan
door belastingen, eeuwig aambeeld
van hun forïch gehamer.
Want als ik de begrooting van
Haarlem zie, dan zie ik meer dan een
eindcijfer. De werkelooze arbeiders
gezinnen kunnen niet verhongeren,
zij moeten bestaan. Doch ook de
niet-werkelooze arbeiders kosten mil
üoenen. De school, het volksonder
wijs, kan door haar schoolgeld op geen
stukken na de kosten opbrengen. Is
het de schuld der gemeente dat der
arbeiders loon niet toereikend is om
der kinderen schoolkosten op te bren
gen De gasthuizen vragen tonnen
gouds. Is het onze schuld, dat de
doorsnee-arbeider zijn ƒ.4 derde klas
per dag voor verpleging niet uit zijn
loon kan putten De krankzinnigen
moeten opgezonden worden, wij doen
wat wij kunnen om de kosten te ver
halen, maar liet tekort, bij te passen
door de gemeentekas, is akelig groot
en stijgt, nu de medici voorspellen
nog meer stijging door vermeerderd
aantal krankzinnigen, arme schuld
dragers van de zonde hunner vaderen,
de zeden des tijds.
Goddank dat er een overheid, een
gemeente is, die zich dit deel en dit
lot der menschheid aantrekt, ik zie
geen uitkomst in eenige poging oin
deze zware lasten af te wentelen op
de „vrije" bedrijven, die inderdaad
zich vrij gemaakt hebben van veel
ellende en slechts gedeeltelijk voor
den valieden arbeider een „heul"
zijn voor zoover en zoo lang hij „zijn
loon waard is."
Mr. BOMANS.
Stadhuis Vergadering der Commissie
van Toezicht op het Lager Onderwijs te
Haarlem 8 uur.
Gem. Concertzaal Voüksliederenavond
dcxxr Helena Marrit 8 uur.
Sociëteit „St. Bavo'' Esperanto 8
uur Overheidspersoneel 8 uur.
Gem. Concertzaal Concert H. O. V.
8 uur.
Stadsschouwburg Mij. tot bevordering
der Toonkunst Chaii'ley Kwintet
8 uur.
Bisschoppelijk Museum Jansstraat Da
gelijks uilgenomen Zaterdag- Zon-.«n
feestdagen toegankelijk.
R. K. Leeszaal en uitleenbibliotheek
Jansstraat 49 Eiken dag geopend
van 101234, van 2 -5 en van 710 u.
behalve des Maandagsochtend* «n op
Zon- en Feestdagen.
Uitleen van boeken van half 39 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaco-
bijnenistraat 15 Alle werkdagen
voorin, van 942 uur, nam. van 25
uur. Zaterdags alleen van 912 uur.
R K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen
Kleine Houtweg 13 Alle werkdagen
des voorin, van half 11half 12 en
des nam. van 3 tot 4 en van half 8 tut
half negen.
Martha-vereeniging Bloemhofstraat 1
Betrekkiingbureau voor vrouwen
Alle werkdagen van 1012, van 24
en van 89 uur.
St. Elisabet hsvereeniging Jansstraat
49 Van 1—2 uur aanvraag om verster
kende middelen voor arme zieken
der S. E. V.
Sinds eenigen tijd is men in gebouw ..St.
Bavo" aan het breken en rommelen, dat
men er haast voor terugschrikte, er een
vergadering bij te wonen. Maar nu zal het
niet lang meer duren, of alles zal zoo
schitterend in orde gebracht zijn, dat men
niet meer aarzelt er heen te gaan.
Er is thans centrale verwarming door het
geheele gebouw aangelegd en daarmede
verdwijnt dus de koude, welke des winters
in de zalen heerschte. Want al werden de
kachels ook flink gestookt, voor de groote
ruimlen was de verwarming er mee toch
onvoldoende.
Beneden in den kelder zijn de twee ke
tels opgesteld. De eene is voldoende, om
het grootste deel van hel gebouw le ver
warmen plus nog een gedeelte van de
groote zaal. Moeien echter alle kamers
verwarmd worden, en daaronder begre
pen de geheele groote zaal, dan moeten
beide ketels gestookt worden.
De kelder ondergaat nu meteen een
vemiieuwingskuur en wordt o.a. geheel bij-
gepleisterd, terwijl tevens een gedeelle
apart is ingericht voor de berging van
brandstof.
De radiatoren, dal zijn de eigenlijke toe
stellen, welke de verwarming uitstralen,
worden door het geheele gebouw geplaatst,
ook in de gangen. In de groote zaal waar
natuurlijk de meeste noodig zijn, Komen
er acht, in de andere zalen twee a vier.
De aanicg der kanalen heeft nog al eenige
moeite met zich gebracht. De dikke mu
ren leenden zich niet gemakkelijk voor
doorboring.
A. s. Donderdag hoopt men te gaan
proefslolken door hel geheele gebouw, uit
gezonderd de groote zaal. Daar zal n.l.
een gedeelte van den vloer en wel de eer
ste 10 meters (tot aan het gordijn) ver-
nieuwe! worden en varvangen door Ameri-
kaansch grenenhout.
Te gelijk met deze verbetering zullen
dan de buizen voor de centrale ver
warming gelegd worden. Met dit werk
wordt in de tweede helft van Novem
ber een aanvang gemaakt en men hoopt
dan vóór 1 December geheel gereed te
zijn.
Nu er toch veel werklieden over den
vloer waren, besloot de directie van
„St, Bavo" ook nog andere noodzake
lijke karweitjes op te knappen. Zoo is
het typische intiem-gezellige zaaltje 9
eenigszins gemoderniseerd, maar geluk
kig heeft hot zijn eigenaardig karak
ter behouden. Er zijn nieuwe ramen
ingezet, terwiil ook de deur van gla
zen ruitjes voorzien is. De lambrizee-
ring is doorgetrokken, terwijl voorts de
geheele houten betimmering nieuw ge
schilderd wordt.
De oude zolder eindelijk is even
eens duchtig onder handen genomen en
ingericht tot een flinke, luchtige
bergplaats, wat licht en lucht voldoen
den toegang hebben. Hit is daarenbo
ven aldus omgebouwd, dat hii in de
toekomst prachtig ingericht kan wor
den tot vergaderlokaal.
Alzoo heeft „St. Bavo" geen half
werk gedaan. De aangebrachte verbe-
beteringen en vernieuwingen zijn wer
kelijk uitnemend en maken het gebouw
veel aantrekkelijker.
Woensdag 1 November treedt het in
stituut kinderrechter in werking.
Zooals de naam reeds aanduidt, zullen
zoowat alle kinderzaken door hem be
recht worden.
Behandeling van misdrijven, begaan
door personen beneden 18 jaar, zal
voortaan door hem geschieden, in plaats
van, zooals tot nu toe, door een uit
drie leden bestaande rechtbank. Het
hooger beroep echter zal onveranderd
behandeld worden door een gewone Ka-
mor van het Gerechtshof.
Doch dit is niet de eenige taak van
den kinderrechter. Zijn ambt brengt nog
medé gevallen door den Voogdijraad ten
zijner kennis gebracht, te doen onder
zoeken omtrent kinderen, die met licha
melijker! of zedelijken ondergang be
dreigd worden. Aau de hand van dat
onderozek beslist de kinderrechter dan,
of het kind onder toezicht gesteld moet
van een particulier. Zij, die meenen, de
nocdige geschiktheid en bekwaamheid te
bezitten om 't voogdijschap over 'n kind
te kunnen waarnemen en zich daartoe
ook gaarne bereid verklaren, moeten
zich dan wenden tot de Reclasseering
of een vereeniging tot Kinderbescher
ming, welke den kinderrechter voor
drachten zullen aanbieden voor de aan
stelling van gezinsvoogden. Hun taak
zal zijn een op vertrouwen gegronden
band te leggen met het kind en het
gezin en zooveel mogelijk te streven naar
een goede verstandhouding met den wet-
telijken vertegenwoordiger. Van bijzon
dere voorvallen moet hij onmiddellijk den
Kinderrechter verwittigen en overigens
eenmaal per maand rapport uitbrengen.
Bereikt hij met de gewone opvoe
dingsmiddelen niet, dat hij het kind in
het recht© spoor brengt, dan kan hij
den Kinderrechter verzoeken, het kind
in een rijks- of particulier gesticht voor
een bepaalden tijd to doen opnemen.
Doch ook de ouders der kinderen kun
nen zich onwillig betoenen. In derge
lijke gevallen zal ais uiterste middel
worden overgegaan tot ontzetting van
de ouderlijks macht, hetgeen alsdan door
een Kamer der Rechtbank, waarin de
Kinderrechter een der drie leden is, zal
plaats vinden.
De onder toezicht stelling kan ge
schieden tot het 21st» jaar.
De taak van het nieuwe instituut is
dus niet bepaald gemakkelijk en ver-
eisoht veel menschenkennis en veel tact.
Dat zij echter mooi is, valt niet te
betwijfelen en met eenig beleid zal het
nieuwe instituut dan ook wel veel goeds
afwerpen.
Te Haarlem is tot kinderrechter be
noemd mr. H. van Loghem de Josselin
de Jong, die, zooals bekend, ook de
functie van politierechter bekleedt.
Gistermiddag omstreeks 5 uur is op
den Kampersingel een paard, bespannen
voor een vierwieligen groentenwagan van
den heer H„ door het. breken van het
lemoen op hol geslagen. Het holde door
tot op de Meikbrug, waar het door
eenige voorbij ganger's gegrepen werd. Al
lés liep zonder ongelukken af.
m m m m
De bollenkraam.
Ze staat er moerziel alleen op tie
Botermarkt. Wat is een bollenkraam zon
der de entourage van hetgeen een kermis
brengt: hoofden van Jut en kreunende
orgels en harlekijns met krijtwitte gezich
ten en malle roode vlekjes op voorhoofd,
wang en neuspunt. Om niet te spreken
van de spullebazen en de mallemolens
en de mystieke tenten met de Cubaansche
negerin aan den ketting of het veelpootige
kalf.
Wel is de bollenkraam, mei haar uit
bundig licht en glimmend gewreven
koper en de vele ovale schotels hoogst
aantrekkelijk. In den kielsnatten avond
gaat er zoo'n warmte en huiselijkheid
van uit. De vrouw met hel hoog-witte
schort, tronend in het midden der tent
en de man links in den hoek, die met
vaardige hand de kluitjes beslag in den
ziedenden olie mept en onderwijl nog tijd
vindt den gaanden en komenden man Ie
observeeren. Zoo van de straal kun je
het bedrijf in al z'n intieme huiselijkheid
gadeslaan.
Maar wat er niet is, dat is de kermis-
stemming. De voorttrekkende menscben-
stoet in feesfgedoe. Kinderen metjpiep-
ballonneljes en ratels, brooddronken jon
gelui, uitgelaten visscherjongens met de
blauwe truien en wat dies meer zij.
Die stemming missen we. Heeren, zoo
van bet kantoor komend, met d r zake-
lijk-strakke gezichten, doen in 't voorbij
gaan hun inkoopen. Huisvrouwen, in de
eene hand den zwaren zak met de „bood
schappen" vinden nog even tijd in der
haast een balt' dozijn oliebollen mee te
nemen.
De kinderen, die er hnnkeng-begeeng
om heen staan, zijn er nog het ergst aan
toe. Voor hun deed de tijdgeest, die alles
vervlakt, veel romantiek verloren gaan.
Want afgezien van de walgelijke dronke-
manstooneelen, onvermijdelijk aan een
kermis verbonden, bracht zij ons loch veel
aardige momenten.
Een bollenkraam zonder kermis is iets
mallools. Het doet aan als een kippenhok,
geplaatst midden op 4e Groole Markt,
builen de omlijsting van een boerenwerf
of burgenuanswoning,
De Beurs opende heden: flauw.
Staatsfondsen. 5 pot. Nederland 87,
6 pet Imdië 96.
Culturen. Koloniale Bank 12734, In
dische Bank 10034, Vorstenlanden 107%,
H. V. A. 360.
Industrieele waarden. Jurgens 3734.
Oliewaarden. Koninklijke 428, Con
sols 131, Orion 39.
Tabakken. Amsterdam» Deld 215, Be-
soefcj 44, Rotterdam Deli 141,4, Senembah
30134.
Rubbers. Amsterdam Rubber 10934,
Deli Batavia 63, Nederl. Rubber 58, Rott.
Tapanoeli 27%.
Scheepvaartwaarden. Holl. Am. Lijn
120, Holt Boot 120, Kan. Holl. Lloyd
18, Japanlijn 74, Paketvaart 85, Scheep
vaart Unie 93, Marine 1234.
Amerikaansche waarden, Hide and
Leather 9834, Steel 10934, Smelting 6034,
Anavonda, Cigar 8334, Atchison Topeka
110, Voting Rails 25, Denver 1%, Sout
hern Pacific 9834, Uinion Pacific 157.
6 pet. N. W. S. A. 97%, 7 pet Indie
100%.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteo
rologisch Instituut te De BildL
Naar waarnemingen verricht in den
morgen van 31 October.
Hoogste barometerstand 764.0 m.M. te
Seydisfjord.
Laagste barometerstand 747.8 m.M. te
Memel.
Verwachting van den avond van 31 Oc
tober tot den avond van 1 Nov.:
Zwakke tot matig Noordelijke tot Wes
telijke of Zuid-Westelijke wind, aanvanke
lijk licht tot halfbewolkt, later toenemen
de bewolking met kans op regen, waar
schijnlijk nachtvorst, iets zachter overdag."
"Voor de herdenking van Pasteur te
Amsterdam op 25 Nov. a.s. heeft zich
een Eere-comité gevormd, waarin o.m.
zitting heeft jhr. mr. dr. A. Roëll, com
missaris der Koningin iu Nooi-d-Hoüand.
De heer J. van der Spek, theologisch
candidaat en arts te Den Dolder, heeft
zijn benoeming tot directeur van 't Diako
nessenhuis alhier niet aangenomen.
Een droeve schare stond gisteren morgan
in den grijzen, triestigen nevel rond een
geopende groeve op de Algemeene Be
graafplaats aau de Kleverlaan. Een schare
leerlingen van de le H. B. S. met 5-
jarigen cursus en vele leeraren. Ter aar
de werd besteld het stoffelijk omhulsel
van wijlen Sophia Geertruida Elisabeth
Dumont, leerlinge der hoogste klasse van
de le II. B. S,, zeer bemind en gezien
bij haar mede-leerlingen en haar leera
ren.
Van hun belangstelling gaven ook blijk
de heeren C. Maarschalk, burgemeester,
mr. Th. A. Wesstra, gemeente-secretaris,
mr. M. Slingenberg, wethouder, Joh. de
Breuk, oud-wethouder, benevens tal van
bekende ingezetenen. Ook uit de zwem-
werekl langen tijd was mej. Dumont
eeu voorname kracht van „Zignea"
bestond begrijpelijkerwijze deelneming.
De rouwkoets werd gevolgd door een
volgwagen, overladen met bloemstukken
en kransen.
Toen de kist in de sombere opening
was neergelaten, strooiden familieleden
bloemendaarna werd een hartelijk woord
van meeleven met dit verlies tot. de fa
milie gesproken.
De heer Dumont sprak, ontroerd, woor
den van hartelijken dank namens de fa
milie, waarmede de plechtigheid geëindigd
was.
De Gemeente-begrooting zal morgen
verschijnen. In verband met het feit
dat de „N. H. Crt." morgen niet ver
schijnt, zullen we dus niet eerder dan
Donderdagavond bijzonderheden kunnen
publiceeren.
Op een zangwedstrijd te Schiedam be
haalde Zondag het Haarlemsche Man-
nenkwartet „Preciosa" den 4en prijs.
Naar wii vernemen is in de proce
dure welke indertijd werd ingesteld
ten verzoeke van familieleden en naam-
gencoten van een der directeuren van
de stiehtng-Teyleri en uitgaand van 'n
groep belanghebbenden, advoaat Mr. J.
Viin te Amsterdam, om zoo noodig door
verdere gedingen ten verzoeke van ge
lijk gerechtigden te worden gevolgd,
door de Haarl. Rechtbank bepaald, dat
voor haar op Zaterdag 8 Febr. 1923
de pleidooien zullen worden gevoerd.
Ten stadhuize had hedenmorgen een
conferentie plaats van het Dagelijksch
Bestuur der Vereeniging Koninginnedag
met den Burgemeester, ter bespreking
van de viering van bet 25-jarig jubileum
van H. M. de Koningin,
Naar aanleiding daarvaD kunnen wij
mededeelen, dal die viering zal plaats
hebben, onder leiding van de Vereeniging
Koninginnedag in de kroningsweek van
59 September 1923. Een eere-comité
van vooraanstaande persoonlijkheden zal
worden gevormd. Medewerking zal ook
worden gevraagd van alle vereenigingen,
die fot opluistering van die feestviering
kunnen bijdragen
Ondertrouwd: 31 October, A. M. J.
Delss en E. M. E. Rhodius.
Getrouwd: 31 October. A. J. Cense en
E. D. v. Sonsbeek.
Geboren: 28 October, z. van N. J. Ver-
meijs-Sleper. 29 October, d van A. S.
Méijer-Schreudcr. 30 October, z. van
W. H. v. Steijnen-v. Dansik. 31 Octo
ber, d. van M. Heinsius-Delhaas. d.
van J. Knijnenburg-Smits.
Overleden: 29 October, C. v. Veen. 80
j., Hazepaterslaan. J. Roest-Valk, 81
j. W. Appelaarsteeg. 3° October,
F. H. A. M., 3 mnd., z. F. H. v. Emme
rik, Kamperlaan. G. T., 5 mnd., z. v,
C-. v. Distel, Gasthuisvest.
Dat schijnt wel de openbare school
te zijn, tegenwoordig!
Er is geen liberaal, communis
tisch, socialistisch of vrijzinnig raads
lid of lid der Staten-Generaal dat het
niet tot zijn heilige plicht heeft ge
rekend, coram populo, voor de pu
blieke tribune, tenminste éénmaal te
getuigen van zijn warme liefde voor
de openbare school en den rechtschen
collega's in Raad, Staten of Kamer
met den kop in den nek en ten hemel
gespreide armen, toe te roepen dat
„belagers" van het openbaar onder
wijs hen immer op de bres zullen
vinden ter verdediging van dat erf
goed der vaderen. Alsof alle Room
sche en Protestantsche volksvertegen
woordigers, wilde dieren gelijk, zich
brieschend op de openbare school
zullen werpen.
Terwijl deze heeren in den regel
aan het bijzonder onderwijs, ook na
de gelijkstelling, bij wijze van spreken
het licht in de oogen niet gunnen, ter
wijl elke aanvrage voor de stichting
van een bijzondere school, als in
stinctmatig, bij de heeren op verzet
stuit en zij zeer dikwijls slechts grom
mend en met verbeten woede mede
werking rerleenen, die anders toch
krachtens de wet verkregen wordt ón
danks hen, terwijl de heeren op aller
lei pietluttigheden beknabbelen als het
't bijzonder onderwijs geldt, daar
schijnt voor het openbaar onderwijs
nooit geld genoeg te worden uitge
geven, en schijnt er zelfs gevaar Le
zijn dat geld voor 't openbaar onder
wijs over de balk wordt gesmeten.
Wij zijn geen moordenaars van het
openbaar onderwijs en willen daarvoor,
ook niet doorgaan. We willen het
openbaar onderwijs niet tekort doen,'
maar wij willen hier toch wel eens
krachtig zeggen dat ook bij de bedie
ning van het openbaar onderwijs de
zuinigheid op zeer stellige wijze moet
worden betracht. Matigheid geldt niet
alleen voor het bijzonder onderwijs,
maar zeker niet minder voor het
openbaar onderwijs.
Een dezer dagen werd gemeld dat
aan de betrokken lichamen het ad
vies gevraagd was, betreffende de mo
gelijkheid van opheffing van een der
openbare scholen in liet Leidsch'e
kwartier.
Zonder ook maar even die adviezen
af te wachten, gaat eeu der Haarlem
sche dagbladen daartegen te keer alsof
het openbaar'onderwijs'gekeeld wordt.
Het schrijft o. m. dal als men den weg
opgaat, dien B. en W. nu schijnen te
willen volgen, dan valt van een in
gevaar brengen van het openbaar on
derwijs niet meer te spreken; dan
wordt het een weloverwogen onder
graving. En nu moet men weten dat
in het college van B. en W. juist de
vrijzinnig-dem. heer Slingenberg zich
niet tegen dat voorstel verzet. Dat al
thans had het blad voorzichtig moeten
stemmen.
Wij verzetten ons tegen een men
taliteit, die zelfs de vrijheid van on
derzoek niet erkent over de moge
lijkheid het openbaar onderwijs op
een andere, wellicht betere, manier
in te deelen dan thans het geval is.
Stond dit geval alleen, we zouden
ons er niet druk over maken, maar
herhaaldelijk, ook in de omliggende
gemeenten, treft men een geest aan
alsof het openbaar onderwijs supe
rieur is aan het bijzonder onderwijs
en met meer zorg dient te worden
behandeld. t
Wij, voorstanders van gelijke be
doeling in het onderwijs, bedanken
voor zoo'n kruidje-roer-me-niet-poli-
tiek.
Het openbaar onderwijs behoeft niet
te worden achtergesteld bij het bijzon
der onderwijs als het aankomt op
overheidszorg. Zeer zeker niet. Maar
het behoeft ook niet tc worden voor-
aelrokken bij het bijzonder onderwijs.
Ook dat: zeer zeker niet. j
Barometerstand 760. V ooruit.
OPGAVE VAN:
J. J. WEBER ZOON.
Opticiens Fabrikanten.
Koningstraat 10 i: Haarlem.
De burgemeester van Haarlem brengt
bii deze ter kennis van de ingezetenen
dezer Gemeente, dat het op den 23en
October j.L executoir verklaard kohier
no. 2x5 afd. TV, op de Personeelobe-
1 as ting, dienst 1x922, op heden aan den
ontvanger der directe belastingen is ter
hand gesteld.
Wordende den ingezetenen tevens her
innerd, dat de belastingschuldigen ver
plicht zijn hunnen aanslag op den bij
de wat bepaalden voet te voldoen. _j
