H. J. LAMP - BARTELJORISSTRAAT 18 I
landbouw en visscherij.
fierde Blad
24 NOTeisibea* 1922
RECHTSZAKEN.
HANDEL EN NIJVERHEID.
Kristal - Serviezen - Tafelzilver - Lederwaren
Klokken - Electrische Lampen
^iiiiuiiiiiniuiiuimiiiiiuiiiHiiiniiiniiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiunntunnnniiiuniiiiii^
GELENSD NIEUWS.
BINNENLANDS®» NIEUWS.
UIT DEN OMTREK.
MARXTNIEUWS*
HET LONDEN MONSTERHUIS
Uit het leven van Pasteur.
Psychologisch inzicht.
Krijgt de tuinbouw hulp?
De moord te Rotterdam.
Het is gemakkelijk bij ons Uwe inkoopen te doen. Elk I
artikel kan eventueel nè St. Nlcolaas voor èlk ander voor-
I werp worden geruild.
WIJ OVERVLEUGELEN
IEDERE CONCURRENTIE!
le klas gemaakte Engelsche
Heerenkleeding.
HEERENWEG 271 Arood.
HEEMSTEDE.
Gisteravond vergaderde de Raad den
zer gemeente onder Voorzitterschap va
den Burgemeester, Jhr. J. P. W. van
Doorn.
Na opening door den Voorzitter wor
den de notulen van de vergadering op
21 Sept. en 26 Oct. 1.1. goedgekeurd,
waarna aan de orde is het voorstel van
B. en W., hun een crediet te verleenen
van f 18.000 voor het verzwaren van de
gasbuis in den Glipperweg, welke ten
gevolge van het verhoogde gasverbruik
in Benr.ebroek en Vogelenzang niet meer
van voldoende capaciteit is, om het gas
in die plaatsen onder behoorlijken druk
te leveren.
Dit voorstel wordt aangenomen na
de toezegging van den Voorzitter aan
den heer Tates, dat zoo spoedig moge
lijk met het werk zal worden begonnen.
Het volgende punt is het voorstel van
B. en W. om in het raadsbesluit van 25
Februari 1921, no. 7, betreffende borg
stelling voor de Woningbouwvereeniging
„Tuinwijk" in de plaats van „Rijkspost
spaarbank" te stellen „Rijksverzeke
ringsbank."
Tuinwijk heeft eene leening loopen
van f 600.000 bij de Rijkspostspaarbank
rentende 6 1/4 Reeds in Juli j.l. heeft
Tuinwijk getracht, eene evengroote lee
ning, doch rentende 5 1/4%, aan te gaan
met de Rijksverzekeringsbank, om daar
mede de leening bij de Rijkspostspaar
bank af te lossen. De Raad had ziels
toen niet hiermede kunnen vereenigen,
omdat het zich liet aanzien, dat bin
nenkort gunstiger voorwaarden voor
eene leening te bedingen zouden zijn.
Tuinwijk is er dan ook in geslaagd, bij
c!e Rijksverzekeringsbank eene rente te
bedingen van 5%, terwijl de vaste ter
mijn der leening 45 jaar bedragen zal.
Tusschentijdsch of vervroegde aflos
sing zal niet mogen plaats hebben.
Voor Tuinwijk is deze rentewet een
gezonde exploitatie-basis en zoowel de
rentebesparing voor Tuinwijk als de ver
mindering van het risico der gemeente
bij de borgstelling, gaven B. en W. aan
leiding, den Raad te adviseeren, aan
deze nieuwe leening zijn goedkeuring
te schenken.
Na eenige opmerkingen van den Heer
Tates, die er aan twijfelt, of de rentewet
op dezelfde hoogte zal blijven, en die de
5% nog zou willen verlaagd zien, en
eveneens den vasten termijn van 45 op
20 jaren teruggebracht wenschte, wordt
het voorstel van B. en W. aangenomen.
Bij het volgende punt stellen B. en
W. voor, aan J. Verhagen Jr. te Haarlem
vergunning te verleenen, op een terrein
aan de oostzijde van de Landzichtlaan
tusschen Spaarnzichtlaan en Clooster-
laan een woning meer te bouwen, dan
oorspronkelijk geprojecteerd, mits ge
bouwd wordt overeenkomstig het door
hem ingediende plan.
Aldus besloten.
Aan de orde is het voorstel van B. en
W., een crediet te verleenen van f7.600.
voor het bestraten van het gedeelte
van den Leidschevaartweg, gelegen tus
schen de Remise der S. M. cn de
Kwakelbrug.
Het trottoir zal tot eene breedte van
2.50 M. teruggebracht worden, en zoo
doende kan een rijweg, naast de tram-
aih, verkregen worden van 4.25 A".
Hiertoe zou echter eigenares van het
bestaande trottoir medewerking moeten
verleenen.
B. en W. zullen trachten ook met andere
corporaties samen te werken, om deze
verbetering zoo volledig mogelijk te doen
zijn.
Het voorstel wordt aangenomen.
B. en W hebben voorloopig eenige
gronden, welke indertijd in het grondbe
drijf zijn ingebracht, verkocht resp. aan
Gebr. j. en M. van der Pol, te Heemste
de, H. Stefeis Jr. te Amsterdam en F.
Willemse en L. Ansing te Heemstede.
Door den Raad wordt deze verkoop
bekrachtigd.
Aan de orde is nu de benoeming van
een lid voor de Schoolcommissie, als hoe
danig met algemeene stemmen de heer
J. de Jong wordt benoemd.
Dan wordt herziening 30 van het
uitbreidingsplan van terrein zuidzijde
van Merlenlaan, hoek Heerenweg aange
boden, evenals de begrootingen voor den
dienst 1923.
Onder de ingekomen stukken zijn o.a.
de goedkeuringen van Gedep. Staten op
verschillende raadsbesluiten, en ver
schillende adressen, die in handen van
B en W. werden gesteld ter afdoening,
behalve eene aanvrage om subsidie van
de Sportvereeniging D.O.S. welke bij
de, begrooting zaf worden behandeld.
Bij de rondvra;g maakt de Heer Ta
tes eene opmerking omtrent een inge
komen stuk, dat ter inzage gelegen heeft.
Voorzitter antwoordt, dat dit stuk
in handen gesteld-is van den gemeente-
I opzichter en dat hij de zask nader onder
zoeken zal.
Tevens dringt de Heer Tates aan op
steun en werkverschaffing voor dewark-
loozen, waarover Voorzitter in de geheime
zitting nadere mededeelingen zal doen.
De Heer v.d. Erf vraagt het woord
om eene ernstige klacht te uiten omtrent
den onhoudbaren toestand van de R.K.
Bijzondere school te Heemstede.
Op 20 Juli 1.1. werd door den Raad
98.000 gevoteerd voor den bouw van
eene R.K. Bijzondere school voor ge
woon lager en U.L. Onderwijs, te stichten
op een terrein bij den Heerenweg.
De Heer van Unen is tegen dit besluit
in beroep gekomen en zoo blijft die wer
kelijk onhoudbare toestand gehand
haafd. In bijna alle lokalen zijn verschil
lende klassen ondergebracht, de banken
staan aan de kanten en van achteren
tegen den muur, de paden zijn te smal,
wat alles voor het onderwijs aan deze
school zeer nadeelig werken moet. De
gebouwen zijn veel en veel te klein, zelfs
zijn door dezen nood de zusters gedwon
gen op den zolder te slapen.
De minderheid van aeii Raad hat
eene verbouwing liever gezien, welke den
toestand slechts onvoldoende verbete
ren zou, en die nog een f 8.000 meer
zou moeten kosten. Intusschen zijn
sinds het beroep van den heer v. Unen
de bouwkosten voor een nieuwe school
met 10 15 mille gedaald, waarom de heer
v. d. Erf den heer van Unen verzoeken
wilde, zijn beroep thans in te trekken
om den treurigen toestand aan deze
school, welke hij waarschijnlijk niet eens
onderzocht heeft, niet te bestendigen.
De Voorzitter meent, dat dit verzoek
hier niet geheel op zijn plaats is, daar
het beroep niet is uitgegaan van het
raadslid v. Unen, doch van den heer
v. Unen als particulier ingezetene, en
dit verzoek moet dus tot den heer v.
Unen particulier gericht worden.
De heer Tromp maakt eveneens de
opmerking, dat de toestand der school
aan den heer v. Unen niet nauwkeurig
aekend geweest zal zijn, daar hij anders
den bouw eener nieuwe school niet zoo
lang zou hebben tegengehqk ,^r..
Ook Wethouder Dr. Drovr onder
streept deze uitingen en wil, nu trch over
deze zaak gesproken wordt, 1 *Mng ge
ven aan de groote ontevredenheid, welke
er in de gemeente heerscht, omdat deze
in dezen treurigen toestand door de ge
meente nog steeds in geen enkel opzicht
voorzien wordt.
Daar echter, zooals gezegd het terug
nemen van zijn beroep eene zaak is, die
particulier aan den heer v. Unen ver
zocht moet worden, door degenen, die
dat wenschen, sluit de Voorzitter de
discussies over dit punt, na nog eenige
opmerkingen van verschillende heeren,
waarbij ook nog geprotesteerd werd
tegen 't feit dat door den Burgemeester
gebruik gemaakt werd van zijne bevoegd
heid art. 70 Gemeentewet ten opzichte
van het Raadsbesluit van dezelfde ver
gadering, om het R. K. Kerkbestuur
van den St. Bavo te Heemstede een bij
dragen te verleenen voor zijn cursus
voor vervolgonderwijs.
De heer Molenaar "dringt aan op het
geven van namen aan nieuw-aangelegde
straten, daar de aldaar woonachtige
ingezetenen bij verschillende gelegenhe
den last ervan ondervinden, dat hun
straat nog geen naam heeft.
Door den Voorzitter wordt dit toe-
«ezegd.
De heer Vring wijst op eene goede ge
legenheid voor werkverschaffing door
de plannen, welke er bestaan, in Heem
stede een ijsbaan aan te leggen.
Dit punt zal bij de andere mededee
lingen van Voorz. omtrent werkver
schaffing in geheime vergadering be
handeld worden.
Tevens vraagt de heer Vring, palen te
plaatsen aan de losplaats aan de Leid-
schevaart, wat door Voorzitter wordt
toegezegd.
De heer Breed klaagt over de vervui
ling van een stukje vaart aan den Bron-
steeweg.
Voorzitter antwoordt, dat deze ver
oorzaakt wordt door een daarin uit-
loopend riooler zal onderhandeld wor
den om dit verlegd te krijgen.
De heer Breed acht dit nog geen vol
doende verbetering voor dit stilstaande
water, waaromtrent door Voorz. nader
onderzoek wordt toegezegd.
Eveneens klaagt de heer Breed over de
verversching van de Bleekersvaart, welke
den laatsten tijd niet geregeld geschiedt.
Er zal onderzocht worden, of de pompen
misschien defect zijn.
Nog zegt Voorzitter, den heer Breed
een onderzoek toe naar het over den weg
werpen van vuilnis, dat uit tramrails
verwijderd wordt.
De openbare zitting wordt hierna ge
schorst.
Wanneer door de overheid maatregelen
toeten worden genomen welke bezwarend
'J® voor hen die ondergeschikt zijn, dan
het van de allergrootste beteekenis, dat de
fce waarop het geschiedt, blijk geeft van
tychologisch inzicht. Dit geldt zeker in tij-
ÏI1 als die wij beleven en waarin de lucht
f'ar beladen is als met gemakkelijk" ontvlam
de electriciteit. Teleurstelling en ontevrcden-
e'd zoo zegt „Ov. Dgbld." terecht
weeken een mentaliteit van gemakkelijke
'■kkelbaarheid, waarvan gretig gebruik ge-
®akt wordt door de revolutionaire elcmen-
t Wat een reden te meer is om tegenover
^nen, die tot de partijen van orde behoo-
!tli niet ook af te stooten.
ttet blad geeft daarover het volgende voor
bid:
«Dat niet altijd verstandig wordt opgetre-
!n. blijkt ons ait de lezing van het verslag
het Buitengewoon Congres van den Ned.
•K. Bond van Overheidspersoneel „St. Pau-
opgenomen in „Onze Strijder," orgaan
111 dien bond. Op dat congres is o.a. gespro-
door prof. mr. J. A. Veraart en door
^tor Jansen, den geestelijken adviseur en
B°r den voorzitter.
Al deze drie sprekers hebben de wensche-
'heid van meer overleg tusschen arbeider
1 patroon bepleit. Prof. Veraart legde den
'druk meer op het algemeene, neerkomend
1 de volle erkenning van den arbeider, die
'as ook, helaas, losgelaten is door katholie-
ft>- Gelukkig behoefde de spreker niet te zeg-
etl: door de katholieken,
lector Jansen en de Voorzitter bespraken
e positie van het overheidspersoneel zelf.
piden kritiseerden de regeering en andere
aicieele overheden, die zonder behoorlijk
'®rleg het personeel voor de „verslech terkig"
''atsen.
Het is vooral de geest van samenwerking
le in het overleg aanwezig moet zijn, zeide
*Jor Jansen, vooral in dezen tijd van laag-
junctuur.''
Met onzen Zwolschen collega gelooven
dat dit zeer juist is gezien, en dat zij' hun
d slecht begrijpen, die doen alsof de werk
sters, in wat voor rang of stand ook, niet
jtstig gevoelen en willen dat het dien kant
'gaat.
iMen schrijft ons van den Langendijk: Met
wrstmis staan onze tuinbouwers voor groo-
uitgaven, althans de minst gesitueerden,
in de eerste plaats voor eventueelen
"eun in aanmerking zullen komen. Dan moet
Nte betaald worden van opgenomen gel-
'et, veelal ook nog een aflossing, alsmede de
jtur der landerijen. Voor wie de zware moei-
jikheden in den tuinbouw kent, zal het dui-
klijk zijn, dat talrijke tuinbouwers niet aan
'Un verplichtingen zullen kunnen voldoen.
Pp 't oogenblik is nog aller hoop gevestigd
'p steun der Regeering, doch dat de regee-
ingsregeling, zoo zij komt, met Kerstmis
«eds in werking zal kunnen treden, is vrij
wel uitgesloten. Immers worden, althans bij
iet tuinders- en kweekerskrediet was dat
et geval, commissies ingesteld, die bij voor-
omende aanvragen van advies moeten die-
en. Met de verschillende adviezen en de be-
uiten daarop gaan een paar maanden heen.
hans is van de steunverleening nog niets
efinitiefs bekend, zoodat in tuinbouwkrin-
:n eiken dag wordt uitgezien naar een be-
issing der Regeering. Moge deze tot eenige
:ruststelling der in hoop en vreeze leven-
e tuinbouwers spoedig komen.
Voor het Haagsche Gerechtshof is Dinsdag
ehandeld de zaak tegen Cornells Brouwer,
jaar, kantoorbediende te Rotterdam en J.
rouwer, 23 jaar, student in de Oostersche
stteren te Leiden, beschuldigd van moord
p den koopman H. Blazer op den Essen-
urgsingel te Rotterdam, door de rechtbank
ldaar tot 10 en 8 jaar gevangenisstraf ver-
ordeeld.
De proc.-generaal eischte hun veroordee-
ng tot 15 en 10 jaar gevangenisstraf.
WEGEN EN METEN.
In het weekblad „Volksvoeding" vestigt v.
L L., er de aandacht op, dat de overheid zich
00 goed als geheel niets aantrekt van het
eelvuldig bedrog dat gepleegd wordt bij het
regen en meten van waren.
„Het schijnt, gaat van der L. voort, alsof
ameend wordt, dat het publiek tegen bedrog
1 de quantiteit zich zelf wel voldoende kan
eschermen. Geheel ten onrechte! Immers
an honderd gezinnen beschikken zeker er
iet vijf over een betrouwbaar weeg- of meet-
islrument En dan nog, de enkelen die zich
gen 't geven van ohdermaat trachten te
erweren, geven het ten slotte vaak op, ais
ij zien, dat het hun toch niet gelukt een eer-
jken melkslijter en een goed-gewichtgeven
en slager te vinden. Bovendien hoe groot is
ok het aantal uitvluchten, het schuimen van
e melk, het vleeschnat-verliezen van het
teesch, de critiek op de maat of op den na-
eger zelf, welke het den consument uiterst
lastig maken om het boos opzet aan het licht
te brengen.
Het bedrog in maat en gewicht komt zeer
veelvuldig voor en wordt met groote bruta
liteit toegepast. De bedriegers weten zich im
mers ook veilig, overtuigd als zij zijn van hun
onstrafbaarheid. En zij nemen bovendien hun
maatregelen meestal wel zoo listig, dat aan
hun afnemers het gepleegde bedrog niet op
valt. Zoo is mij uit volkomen zekere bron
medegedeeld, dat bij vervanging van een
knecht van een melkinrichting door een tij
delijke hulp wegens vacantie of ziekte, deze
helper eerst nauwkeurig wordt geinstrueerd,
Hij moet er vooral om denken dat de familie
A., altijd 4 liter vraagt en betaalt maar er
nooit meer dan 3 liter ontvangt, dat bij fa
milie B., de hoeveelheid wordt nagemeten,
enz. enz.
De geldswaarde van wat er op deze wijze
wordt gestolen, loopt in de duizenden."
Daarna wijst Van der L. er op, dat ter
wijl hier te lande voor maten en gewichten
eischen aan deugdelijkheid en juistheid wor
den gesteld en voor de naleving van de daar
omtrent in de IJkwet gestelde voorschriften
nauwlettend wordt gezorgd voor de weeg
werktuigen geen enkel voorschrift bestaat. De
primitiefste schaal, d-e meest foutief wijzende
unster is toegelaten als de koopman er slechts
voor zorgt, maten en gewichten van het laat
ste ijkmerk voorzien te gebruiken, als hij van
gewichten gebruik moet maken.
De IJkwet verbiedt n.l. niet, dat weegwerk
tuigen worden gebruikt zonder behulp van
wettelijke gewichten, doch alleen om andere
gewichten dan deze te gebruiken, indien bij
het wegen gewichten worden gebruikt. Aldus
werd beslist bij een arrest van den Hoogen
Raad van 24 Februari 1913, W. 9471. Dit is
daarom te bedenkelijker, omdat meer en meer
het wegen met gewichten in onbruik komt en
plaats maakt voor het gebruik van de zoo
genaamde „snelwegers". En om de vraag of
deze toestellen inderdaad het juiste gewicht
aanduiden, bekommert zich de overheid niet.
Toch is het aan gegronden twijfel onderhe
vig of de snelwegers altijd juist aanwijzen.
Die soorten, welke met veeren werken, zul
len dat zeker niet altijd blijven doen. En
reeds de omtandigheid, dat dergelijke snel
wegers nagesteM kunnen worden, wijst er
op, dat zij onder omstandigheden onjuiste
aanwijzingen kunnen doen. In elk geval is' er
geen enkele waarborg gegeven voor de juist
heid van de met bebuip dezer weegtoestellen
bepaalde gewichten.
Verder wijst Van der L. op nog een om
standigheid, waardoor de verbruikers in tal-
looze gevallen minder ontvangen dan waarop
zij naar recht en billijkheid aanspraak zou
den kunnen maken, n.l. het verkoopen van
de waren per flesch, blik, bus, pak, doos,
klos, enz. En deze verkoop in origineele ver
pakking neemt gestadig toe en wordt voor
alle waren toegepast.
„Nu heef b.v. van oudsher een 1/1 flesch
den inhoud van 0.8 liter, de halveWlesch 0.4
liter. Meet men nu de flqSschen vruchtensap,
slaolie, wijn, enz. eens na, dan vindt meii
alle maten veregenwoordigd van 700 tot 800
c.M.3. Een maathoudende flesch echter be
hoort tot de uitzonderingen, terwijl daaren
tegen flesschen zelfs met minder dan 0.7
liter inhoud volstrekt niet zoo zeldzaam zijn.
Tegen den verkoop in dergelijke flesschen zou
niets te zeggen zijn, indien de prijs van den
verkochten inhoud slechls evenredig ware
met de hoeveelheid, of wel indien deze hoe
veelheid op de flesch ware aangegeven. Maar
geen van beide dingen is het geval.
„En zoo wordt er zelfs soms studie van ge
maakt om een soort van flesschen te vinden,
die groot leken, maar inderdaad klein zijn.,
Met trofsch gebaar werd mij eens door ie
mand, die een nieuw vloeibaar preparaat in
den handel wilde" brengen, een flesch ver
toond met de vraag, hoe groot ik haren in
houd schatte. Ja, zeide mij toen op mijn
schatting met triomfantelijken blik de vra
ger, men zou zeggen, dat het een groote flesch
was, maar ze houdt maar 280 c.M.3 Ik heb
ook heel wat moeije gehad, om zoo'n ülesch
te vinden.
Zooals het staat met de flesschen, zoo gaat
het met de potten jam, de pakken vet, de
doozen zeep, enz. Ze wijken maar al te vaak
in belangrijke mate van elkaar af, zonder dat
zulks met den prijs in overeenstemming is.
„Een wettelijk voorschrift, waarbij bepaald
wordt, dat op verpakte waren het gewicht
van den inhoud moet worden aangegeven,
zooals door verschillende fabrikanten wordt
gedaan en in verschillende landen o.a. de
Vereenigde Staten van Amerika en Zwitser
land reeds lang bestaat, is dan ook drin
gend noodig en het moet eigenlijk verwonde
ren, dat uit het kamp van de fabrikanten en
handelaren niet meer stemmen opgaan, welke
op het tot stand brengen van zoodanige be
palingen aandringen, aangezien de concurren
tie door het knoeien met maat en gewicht op
een zeer onzuiveren basis staat.
„Bij één product, waarbij vroeger ook de
meest ergerlijke willekeur in dit opzicht
lieerschte, is thans orde geschapen door een
zoodanig voorschrift, n.l. bij het brood. Ter
wijl vroeger het gewicht van een heel brood
bij alle bakkers verschillend was met het %e-
vo'g, dat men bij den een voor eenzelfde gel
delijk bedrag anderhalf maal zooveel brood
ontving als bij zijn concurrent, is nu door het
Koninklijk Besluit van den 25sten April 1922
als met één slag aan dezen chaos een eind
gemaakt en moet hier te lande het brood
overal hetzelfde gewicht aan watervrije stof
bezitten.
„Maar voor alle andere waren gaat het
geknoei met maat en gewicht nog rusiig
voort en wij meenen dan ook onzen lezers
een goeden raad te geven door hen te raden
vlijtig na te wegen en te meten. Het kan een
heele besparing opleveren. Maar of hun ge-
moedsrust er steeds hij gebaat zal zijn, dat
betwijfelen we."
BRAND TE AMSTERDAM.
In den afgeloopen nacht, heeft in het kan
toorgebouw van de firma Schoenmaker in de
Houthaven te Amsterdam een brand gewoed,
die zich eerst ernstig liet aanzien, doch door
het krachtig optreden van de brandweer,
werd een groot onheil voorkomen. Een nacht
waker rook bij het passeeren van het houten
kantoorgebouw een sterke brandlucht; hij
waarschuwde den concierge en de brandweer,
die spoedig haar stralen richtte op het vuur,
dat in 't kantoorgebouw woedde. Zij wist den
brand, ondanks den sterken wind, tot het ge
bouw te beperken. Het kantoorgebouw is
totaal uitgebrand.
De oorzaak is vermoedelijk kortsluiting,
verzekering dekt de schade.
EEN GOEDE VANGST.
De Venlosche gemeente-politle is er, na een
uitstekend geleid onderzoek in geslaagd, den
dader van den diefstal in de villa van den
heer GoossensWolters te Venlo te arrestee
ren en al het gestolene, zonder eenige uitzon
dering wederom in het bezit van den recht-
matigen eigenaar te stellen.
Het spoor van den verdachte leidde naar
een dorpje bij Keulen, Frechen genaamd, al
waar de verloofde van den verdachte woont.
Terwijl men in hare woning huiszoeking
deed, vond man een nog dichtgespijkerde kist,
welke bij opening, het grootste deel van het
gestolene. n.l.: messen, lepels, vorken, lafel-
kieeden, vloerkleeden, loopers gordijnen
enz. bevatte. Toen men bezig was. de kist le
onderzoeken, verscheen eensklaps de ver
dachte, zekere F. G. uit Herungen, die van de
aanwezigheid der Venlosche politie niets af
wist, in de woning. Het spreekt van zelf, dat
zijn arrestatie het werk van een oogenblik
was.
Bij verder onderzoek vond men in de wo
ning de rest van hef ontvreemde. De dader
werd aart de Duitsche politie overgeleverd, die
hem onmiddellijk achter slot en grendel
plaatste.
De ontvreemde voorwerpen zijn per auto
naar Venlo vervoerd en ter beschikking van
den eigenaar gesteld.
PATER DE GROOT-STICHTING.
Het Nationaal Comilé, dat zich ten
doel stelde de nagedachtenis van den
beminden Priester-Geleerde, Pater de
Groot, op cene blijvende wijze te eeren,
heeft het voornemen gevormd tot stand
le brengen een Pater de Groot-Stichting.
Deze stichting zal in het algemeen
beoogen op velerlei wijze steun, zoo
wel financiöelen cis moreelen, te geven
aan katholiek-wetenscha,ppelijlc onderne
men, van welken aard dit ook moge
wezen.
Het Comité denkt zich deze Stichting
als een centraal instituut, dat over vol
doende financiSele middelen beschikken
zal om do beoefening der Wetenschap
onder de Katholieken te bevorderen en
te steunen.
Is eenmaal de Stichting tot 6tand ge
komen, dan vertrouwt het Comité, dat
door rente-kweeking, bijdragen, schen
kingen en legaten de bezittingen der
Stichting geregeld gullen kunnen toe
nemen.
De bedoeling en bestemming der
Stichting blijken nader, wanneer er pp
gewezen wordt, dat uit de Stichting,
naargelang de middelen toereikend zijn,
beurzen zullen gegeven kunnen worden
tot steun bjj de studiën van bijzonder
begaafde Katholieke ior; liedendat op
bepaalde tijden aan den Katholieken
bewerker van een wetenschappelijken
arbeid van buitengewone waarde zal
kunnen worden uitgereikt een Pater de
Groot-medaillle, waaraan dan tevens een
geldelijke bclooning verbonden zal zijn:
dat voor het debiet van boekwerken
van beteekenis financiëele steun zal kun
nen worden verleend; dat ook vanwege
de Slichting in daarloe bijzonder aan
gewezen gevallen hvlp zal kunnen wor
den gegeven tot het rrihken van buiten-
landsche studiereizen; terwijl ook door
de Slichting de kosten gedragen zullen
kunnen worden van nu en dan te or-
ganiseeren „Lectures", te houden door
beroemde buitenlandsche Katholieke ge
leerden.
Voor al deze en soortgelijke doeleinden
zou bij de „De Groot-S lichting" kunnen
worden aangeklopt voor financiëele hulp.
1 Deze Slichting derhalve zal moeten
worden een Centrale voor financiëelen
steun op katholiek-wetenschanpelijk .ge
bied. Zelf exploiteert zij g::en fn tellingen
van Onderwijs, maar verleent geldelijken
bijstand op de wijze, als boven aan
geduid.
Het is bekend, dat de gedachte, die
ten grondslag ligt aan deze te maken
Stichting, zeer sympathiek was aan Pro
fessor De Groot z. g. Vaak heeft hij tegen
vrienden en bekenden de wenschelijk-
heid van het tot stand komen van een
dergelijk Centraal Instituut bepleit.
Reeds mocht het Comité na den eer
sten oproep in de bladen van menigeen
eene bijdrage ontvangen. Maar het is
buiten twijfel, dat nog tallooze vrienden
en vereerders, leerlingen en oud-loerlin-
gen vergaten een gift toe ie zenden.
Dringend verzoekt het Comité een
ruime bijdrage in te zenden voor de
Pater de Groot-Stichting.
Niet alleen zal daardoor de nagedach
tenis van den onvergetelijken eersten
Hoogleeraar in de Thomistische Wijsbe
geerte aan de Amsterdamsclie Univer
siteit geëerd worden, maar ook zal daar
door bevorderd worden het tot stand
komen van ecne instelling, waardoor ze-
ker groote steun gegeven zal kunnen
worden aan het wetenschappelijk wer
ken der Katholieken in Nederland.
Bijdragen worden ingewacht bij den
Penningmeester van hel Comiié, Herman
van den Eerenbeemt, Koninginneweg 150,
Fpstchèque-Gii'o no. 68613 en Gemeente-
Giro Letter E, No. 115, Amsterdam.
Het Bestuur van het Nationaal-Comité
bestaat uit: Mgr. Th. J. A. Bosman,
Deken van Amsterdam; Prof. Dr. A. H.
M. J. van Rooy, Hoogleeraar aan de Ge
meentelijke Universiteit van Amsterdam,
Voorzitter; W. A. van der Donk, Oud-
Praeses der S. K. Studentenver. „St.
ihomas Aquinas" te Amsterdam, Secre
taris; Jos. Tlulders, Oud-Praeses der
R- K. Studentenver. „St. Thomas Aqui
nas te Amsterdam, Secretaris; Herman
van den Eerenbeemt, Oud-Praeses der
R. K. Studentenver. „St. Thomas Aqui
nas te Amsterdam, Penningmeester.
HOOFDDORP, 24 Nov. Tarwe oude f 14.50
•"*15Tarwe nieuwe 10.5012.50; Rogge
9.5010.25; Gerst Chevalier f 1011;
Wintergerst 9.25—10; Haver 11—12;
Wille Duiveboonen 1719; Paardeboonen
12.5013.25; Bruine booncn 2125;
Groene erwten f 1922; Vaie e nvt en 19
22; Karwei 130140; Geel mosterd 25
—30; Blauwmaanzaad 6570; Kanariezaad
15—16 per 100 K.G.
AMSTERDAM, 23 Nor. Boter. (Cen
trale Botermijn). Hoogste prijs 2.28, mid-
''elprjjs 2.18, laagste 2.
AMSTERDAM, 23 Nov. Aardappelen.
(Bericht van Jac. Knoop). Zeeuwsohe Bonte
2.60—3. id. Blauwe 2.60—2.80, id. Eigen
heimers 1.501.80, id. Blauwe Eigenheimers
J 22.10, Noord-Holiandsche Biauwe 1.80
1.90, id. Bonte 2, Zeeuwsche Eigenheimer
poters 2, Hillegommer Zandaardappelen
3A Drentsche Eigenheimers 2.25 per
ILL.
uiELFT, 23 Nov. Boter. Ter markt
waren 20/8 en 9/16 v., te zamen 490 K.G. Prijs
f, 2.60 a 2.821/2 per K.G.
HOORN, 23 Nov. Kaas. Aangevoerd
3 stapels fabrieksbaas 59; 8 st. boerenkaas
60; 1 st. fabriekscommissie 55; 20 st.
boerencommissie 56; totaal 32 stapels,
wegende 11.684 K.G. Handel vlug.
mef onze
Onze succes Ratiné Winterjes, chique
2 rij model, prima afwerking, fl. kraag
37.50.
Paletots, 2 rij, fl. kraag v.a. 27.50
Ulsters, nieuwste dessins vanaf 27.50
Motorjekkers met bont 30.
BI. Kamgaren en nieuwste dessins
(ook streepjes) fantasie costuums
vanaf 35.
Gegarandeerd Kleermakerswerk
Paardehaarbewerking - Chique coupe.
b. de Schouwtjeslaan
Gesloten huis. - Geopend tot 10 uur
's av. - 's Zaterdags 11 uur.
Geen filialen.
De volgende maand ia het, zooals men
eet, honderd jaar geleden, dat de groote
ranache geleerde Louis Pasteur geboren
erd, en in verband daarmee heeft men
den laatsten tijd weder veel over hem
sschreven. Het meest isPasteur bij de
enschheid bekend door zijn vermaarde
nding van een middel tegen de honds-
Iheid, waardoor een onschatbare weldaad
n de wereld werd bewezen.
In de „Rotterdammer" lazen wij dezer
gen over deze vinding en de omstan-
Jjheden, waaronder zij plaats had de
igende interessante bizonderheden:
In December 1880 stond Pasteur toe-
ilig aan het sterfbed van een kind, dat
aigen tijd geleden door een dollen hond
beten was. Getroffen door het vreeselijk
den, wat een onuitwischbaren indruk op
!m maakte en door de groote geheim-
anigheid, die deze ziekte in tegenstel-
ig met het miltvuur kenmerkte, kon hij
?h niet onttrekken aan den drang, om
der op de oorzaak in te gaan, in da
op eens een blijvende geneeswijze te ont-
kken. De giftstof kon bij na veel moeite
n don dollen hond vrij maken en in-
uiten bij een konijn, dat stierf met de
idelijkste verschijnselen van de hondsdol-
id. Toen hem dit eenmaal gelukt was,
sht hij, of het hem mogelijk was die
letstof zoo te verzwakken, dat een esr-
enting daarmee geen schadelijken in-
oed op het konijn ten gevolge had.
Daarna ging hij na, hoe hij een reeks
n die entstoffen kon krijgen, waarin al-
graden vertegenwoordigd waren, tot dien
graad toe, waarbij onder gewone omstan
digheden dadelijk de toekenen van honds
dolheid bij het konijn optraden. Hij was
in staat zulk een opklimmende reeks ta
vormen en daarmee spoot hij achtereenvol
gens dag op dag zijn dieren in. Doordat
hij het gif in langzaam stijgende kwaad
aardigheid toediende, waardoor in het dier
voldoende afweerstoffen tegen de hondsdol
heid konden worden te voorschijn geroe
pen, was Pasteur weldra tot zijn groote
voldoening in staat te constatesren dat de
hevigste beten van dolle honden op zul
ke ingeente beesten niet den minsten in
vloed hadden, In 1885 deelde de groote
Pranschman zijn resultaten aan de Acade
mie des sciences mee, dat het mogelijk was
niet alleen dieren; maar ook menschen van
hondsdolheid te vrijwaren, als zij dadelijk
na den beet van den dollen hond, door
zijn inspuiting behandeld werden.
Maar niet dadelijk bad Pasteur het dur
ven wagen zijn geneeswijze op den mensch
toe te passen. Een bijzondere gebeurtenis
die later vereeuwigd is in een beelden
groep op het voorplein van het Instituut
Pasteur, was daar aanleiding toe. De le
vensbeschrijver van Pasteur, René Vallery-
Radot, verhaalt dit voorval op levendige
wijze. Af en toe zullen we eenige ge
deelten daaruit overnemen.
Op een moeien Dinsdagmorgen in do
maand Juli 1885, ziet Pasteur een ventje
van 9 jaar uit den Elzas, Joseph Meis
ter geheeten, met zijn moeder op het la
boratorium komen om hem te spreken, om
dat hij twee dagen geleden door een dol
len hond gebeten wa3. Terwijl hij naar
school ging, had een horuL flÊch op hem
geworpen en het arme ki^pSp den grond
gevallen en niet in staat zich te verdedi
gen, had niets anders kunnen doen dan
zijn gelaat met de handen te bedekken.
Vreeselijk toegetakeld was de kleine Jo
seph thuisgekomen. De dokter, die dade
lijk geroepen werd, begreep, dat er een
dolle hond in het spel was, maar ook dat
de dood van het kereltje onherroepelijk
vaststond. Na een of twee maanden zou
de ziekte uitbreken en dan was het met
het arme kind gedaan. Als laatste redmid
del echter raadde hij de ouders aan Pas
teur te raadplegen, van wien hij wist, dat
hij zich op het vraagstuk der hondsdol
heid had toegelegd.
Toen Pasteur de 14 wonden van den
kleinen Meister zag, maakte zich een hef
tige ontroering van hem meester. Wat zou
hij voor dit kind doen? Kon hij de voor
behoedende behandeling wagen, die hij
steeds met goed gevolg op zijn honden had
toegepast Pasteur zweefde tusschen hoop
en vrees.
Hij durfde nog geen beslissing te ne
men, maar onderwijl zorgde hij voor al
les wat die moeder en haar zoon, geheel
alleen in Parijs, noodig hadden. Hij liet
ze om 5 uur in den namiddag terugkomen,
na de zitting van het Instituut. Hij wil
de niets probeeren zonder eerst dokter
Vulpain over het geval gesproken te heb
ben. Pastour achtte dezen arts zeer hoog,
omdat hij zoo buitengewoon voorzichtig
was. Vulpain bezag altijd alle zijden van
een vraagstuk. De mensch had in hem de
overhand boven den geleerde. Hij was een
rechtschapen man. Daarom wilde Pasteur
eerst hem raadplegen.
Vulpai* van meening, dat de proef
nemingen Vfta ïasterw» op de jonden vol
doende beslissend waren om de inspuitin
gen te wagen. Waarom, vroeg Vulpain, de
ze behandeling niet gewaagd? Bestond er
dan een ander werkzaam middel tegen de
ze ziekte? Als men eenerzijda de bijna ze
kere gevaren, dat het kind aan de honds
dolheid sterven zou, afwoog, en aan den
anderen kant de kansen om hem van den
dood te redden, in het oog hield, was het
niet meer een recht, neen, was het een
plicht voor Pasteur om op den kleinen
Meister zijn nieuwe geneeswijze toe te
passen.
Ook Dr. Grancher, één van de beste dok
toren op het gebied van de bacteriologie,
werd in consult genomen en deze was
van hetzelfde gevoelen als dokter Vulpain.
En zoo werd besloten den kleinen Jo
seph dienzelfden avond nog de eerste in
enting te geven, waarin de smetstof uiterst
verdund was. Joseph huilde in het begin,
alsof er srprabe was van een groote ope
ratie. Maar hij was gauw weer getroost
Pasteur had voor hem en zijn moeder een
aparte kamer laten inrichten. Hij wilde
niet hebben, dat hun iets ontbrak. Weldra
begon Joseph Meister zich te vermaken met
de kippen, konijnen en marmotjes, die in
het Instituut gehouden werdeu en op kin
derlijke manier nam hij het voor de klein
tjes op, als zo, bii de grootere vergeleken
te kort kwamen.
Ondertusscheu volgde Pasteur met klap
pend hart het verloop. Naarmate de inge
spoten smetstof sterker werd, nam zijn on
gerustheid toe. Nu eens was ïiij vol hoop
om het kind te redden, dan weer was hij
ten prooi aan den vreeselijksten angst. Hij
kon niet meer werken. Eiken nacht had
bii koorts. Die kleine Meister, dien hij
had zien spelen in den tuin, verscheen
soms plotseling in zijn heftige verbeelding,
zonder dat hij er iets aan doen kon, als
een doodziek kind, dat in zijn krampen
stikte zooals vroeger de kleine zieke, die
hij in 1880 gezien had.
Den 19en Juli kwam de laatste beslis
sende inenting. Het gif was nu zoo groot,
dat het bij konijnen na 7 dagen een hef
tige uitbarsting van de ziekte gaf. Ble
ven de verschijnselen echter uit bjj den
kleinen,Joseph, dan was hij van een zeke
ren dood gered.
Genezen van zijn wonden, geïnteresseerd
voor alles wat bij zag, zich thuis voelend
in het Instituut, alsof hij op een groote
boerderij in den Elzas was, ontving de
kleine Meister, wiens onschuldige oogop
slag vrees noch schuchterheid verraadde, de
laatste zoozeer gevreesde inenting. Aan den
avond van deze geduchte proefneming
kuste hij zijn „lieven mijnheer Pasteur",
zooals hij Ijem noemde, goeden nacht en
ging rustig slapen. Pasteur echter bracht
een vreeselijken nacht door. De slapeloos
heid, die de menschen van de daad ge
woonlijk spaart, ontziet de menschen van
de gedachte niet. In deze langzame en
sombere uren van den nacht, waarin alles
anders is, waarin het kloek verstand ten
prooi is aan geestesverschijningqp, verbeeld
de Pasteur zich, vèr van zijn laboratorium'
waar bij zich zeker van zijn succes wist,
Jtet het kind sterven ging.
De morgen bracht geen bijzondere ver
schijnselen. Het bleek, dat het directe ge
vaar geweken was. Nog enkele dagen noes
ten echter afgewacht, vóór men dan jon
gen definitief genezen kon verklaren. Maar
Pasteur had rust noodig. In een boekje
van Bourgogne zocht hjj de eenzaamheid.
En daar mocht bii de hlijde zekerheid sma
ken, dat zijn werk niet tevergeefsch was
geweest, maar een der grootste geneeskun
dige gebeurtenissen van zijn eeuw was
geworden. Joseph Meister was gered en
blijde ging Ipj met zijn moeder weer te
rug naar den Elza3.
Een gevoel van verlichting ging door
Europa, toen bekend werd $at er een af
doend middel tegen de hondsdolheid, mits
tijdig aangewend, gevonden wa3. Toen Pas
teur dan ook vroeg om de stichting van
n groot gebouw, waarin hij zich met zijn
assistenten, die uit alle deelen der we
reld naar hem toestroomden, nog beter kon
toeleggen op de vraagstukken der infec
tieziekten, kwam van alle kanten het geld.
waardoor in 1888 een monumentaal ge
bouw kon verrijzen, dat den naam draagt
van l'Institut-Pasteur. Daar werden toen
de onderzoekingen nog meer uitgebreid en
dieper drong men, onder leiding van Pas
teur, in op de kwestie van vaccins en
serums, o.a. ten opzichte van diphtherie.
Ook werden er natuurlijk nog steeds pa-
tienten die door dolle honden gebeten wa
ren, door den grooten Eransehman behan
deld. Van hoe groote beteekenis de behan
deling van Pasteur was, bljkt wel uit het
fait, dat van 5241 personen, gebeten door
dieren, waarvan een veearts verklaard bad,
dat zjj dol geweest waren, er na de behan
deling slechts 33 gestorven waren, dat ii
0.63 pOt,
