ELCKWATWILS
HANDEL EN NIJVERHEID.
Tweede Blad.
TBEKJES CCLXXI.
9 December 1922
LANDBOUW EN VISSCHERIJ.
BINNENLANDSS» NIEUWS.
Uit onze Oost.
Het stekken van aalbessen.
Geen veilingscredieten?
Plulmveetentoonstelling.
Van den pot en den ketel.
Nog nèt.
i
„Mijn antwoord".
De val van het Bedrijfsradenstelsel.
Werkgeversvereenigingen en klas
senstrijd.
De onhoudbare toestanden in het
tuinbouwbedrijf.
Mond- en klauwzeer.
Avicultura.
Een vliegongeval.
Nederlandsch-Duitsche Handelsge
schillen.
Opleving van de Slgarenlndustrie.
een verlaging te krijgen in de thans gel-
dende hooge spoorwegvrachttarieven. De
heer Valstar zal voor de belangen der
fruit- en groentetelers optreden en de
secretaris van den Daad voor de boom-
kweekers en bloemisten.
De beste tijd voor het stekken is die,
waarin de planten in rust zijn en het is
thans dus de tijd om bessen te stekken.
Wij gebruiken hiervoor eenjarige loten,
en wel het middengedeelte daarvan, omdat
de knoppen aan zoo'n stek de meeste kans
hebben gpoedig en krachtig uit te loopen.
Het meer of minder krachtig en vroeg
uitloopen houdt verband met den voorraad
reserve-voedsel, die tijdens den groei ge
vormd is door de bladeren. De onderste
bladeren zijn daartoe in de slechtste con
ditie geweest, terwijl de bovenste te kort
geleefd hebben, om veel reservevoedsel te
vormen. De knoppen, die zich onder en
boven vormden zijn dus de zwakste en het
is daarom, dat wij het middengedeelte van
een loot nemen.
Het stektwijg wordt van boven juist bo
ven een oog, en beneden precies onder een
oog afgesneden.
Het afsnijden precies boven een oog is
van belang, omdat daar de wond spoedig
heelt.
Wij snijden zoo glad mogelijk. Ruw en
onnauwkeurig afsnijden is vaak de indirecte
oorzaak van ziekten en kwalen, die op
lateren leeftijd bit de boompjes worden
waargenomen.
Het afsnijden juist onder een oog is van
belang, omdat de planten bij een oog het
gemakkelijkst wortels vormen.
Het verdient aanbeveling, om de jonge
bessenstruiken op een afzonderlijk stuk
grond te kweeken. Zij kunnen voorloopig
met weinig ruimte volstaan, zoodat zij op
haar blijvende plaats onnoodig een groote
ruimte in beslag zouden nemen.
Uit Langend ijk wordt aan de Tel. mede
gedeeld, dat de Ned. Tuinbonwraad de regee
ring zal adviseeren niet tot het verleenen
van 'n zoogenaamd veilingscrediet over le
gaan. Geadviseerd zal worden tot het verlee
nen van crediet aan noodlijdende tuinbou
wers in den zin, zooals dit bij het Kweekers-
crediet geschiedde, nl. met borgstelling voor
een aanzienlijk percentage door de regeering.
In plaats van een borgstelling door den cre-
dietnemer, zooals dat bij het kweekerscrediet
voor 10 pet. het geval was, wordt nu voor
gesteld een deel der aansprakelijkheid over
te dragen op de tuin dersorganisatie, die een
halfprocent zal beffen van de over de vei
lingen verkochte producten in plaats van
hetzelfde percentage registratie-rechten, dat
weldra zal komen te vervallen, ten einde
daaruit een fonds te vormen voor eventueel
kwade posten.
Te Nijmegen wordt op 16, 17 en 18 Febr.
a.s. de tweede intern. Pluimveetentoonstel
ling gehouden.
Onder de honderden inzenders worden ook
Engelsche en Amerikaansche deelnemers
verwacht.
door en boven de wolken gevlogen werd.
Tenslotte kwam de vlieger terecht aan de
Zuidkust van de Preanger in de omstre
ken van Ealipoetjang. Toen begreep hij
natuurlijk, dat hij een geheel tegenover
gestelde richting had genomen. Vandaar
dat hij, na geruimen tijd in Westelijke
richting gevlogen te hebben, omstreeks half
twee 's namiddags bo ei Tasikmalaji kwam.
Hier moest hij omdat zijn benzinevoorraad
nagenoeg geheel uitgeput was, een nood
landing doen.
Het raoe-terrein van de Oost-Preanger-
Wedloop-sociëteit leek hem een geschikte
gelegenheid, en inderdaad is dit hier het
eenigste terreia, waar een landing zonder
gevaar mogelijk is. Kort geleien hield de
vlieger Rose er nog demonstraties; een sa-
wah terzijde van het veld was er toen bij
getrokken en werd geheel met zand op
gevuld. Als men didr neerkomt na een
vlucht, dan heeft de machine ruimte ge
noeg om tot stilstand te komeu. Toen luit.
Van Leuven in een broeden cirkel neerdaal
de, was er toevallig op het terrein een
opziener van de veldpolitie, die met zijn
zakdoek in zijn hand aangaf, in welke rich
ting de daling moest plaats hebben. In
de machine heeft men dit sein niet be
grepen, deze kwam op een verkeerde plaats
neer en schoot met een enorme vaart op
de tribune toe.
De honderden toeschouwers, die uit de
naburige dessa's waren toegestroomd, hiel
den hun hart vast, want het leek alsof het
toestel te pletter geslagen zou worden; de
inzittenden schenen ten dooda opgeschreven.
Ben toeval, dat als een groot wonder be
schouwd mag worden, redde hun he: leren;
vlak naast de tribune zijn een paar kleed
kamertjes; de schroef en de motor schoven
rakelings in een van de deur:jes, waarvan
de breedte slechts enkele c.M. grooter is.
Zoodoende volgde wel een geduchte duw
tegen de vleugels, die heelemasl verbogen
werden, doch de voorkant van het vliegtuig
werd niet ingedrukt Deze laatste omstan-
dighèid was het behoud voor luit Van
Leuven, die, evenals zijn metgezel, slechts
een geduchten schok kreeg.
Sergeant De Jager kwam met den schrik
vrij, de officier liep een blessuur op aan
de bovenlip, doordat zijn hoofd tegen één
van de optisclve instrumenten vlak voor
hem was aangebeukt
Waren schroef en motor tegen den muur
aangekwakt, dan zouden beide vliegeniers
finaal verpletterd zijn.
Gelukkig kon de heer Van Leuven zich
zelf naar den dokter begeven, die de half
gespleten lip van pleister voorzag.
Nog denzelfden namiddag kw am de com
mandant van de militaire vliegafdeeling, ka
pitein Boukens, per auto uit Bandon*
over benevens een zestal monteurs-onder
officieren Het vliegtuig zal uit eikaar ge
nomen worden en met den trein naar Soe-
kamiskin worden teruggevoerd.
Vermelden we nog, dat luit Van Leuven
een vlieger is, die de vorire week zijn bre
vet als aviateur had ontvangen.
De heer v. d. Weijden, Hoofdbestuurder van
den Socialistischen Sigarenmakersbond heeft in
het wetenschappelijk bijvoegsel van „Het Volk"
een serie opstellen gegeven over de Vakbewe
ging-
Deze opstellen lezende, kan men moeilijk de
gedachte onderdrukken, dat de heer v. d. Weij
den met zijn opstellen weinig anders heeft be
doeld ,dan met wat alledaagsche ophakkerij,
de gedachte welke in die kringen leeft, n.l. dat
de R.K. Vakbeweging een voos instituut is, van
nieuw voedsel te voorzien.
Als die Mijnheer daar lust in gevoelt, zou
het al te dwaas zijn ons daar boos over te
maken; want ook v. d. Weijden zal evenals
zooveel anderen vóór hem de realiteit heb
ben te aanvaarden, dat men de R.K. Vakbewe
ging niet met een paar krantenartikelen omver
kan kegelen, óók niet al plaatst men ze dan
in een meer of minder wetenschappelijk tee-
ken
Trouwens, nu wetenschappelijk schrijven
al of niet „populair" een mode-artikel dreigt
te worden zal dat de wetenschappelijkheid niet
verhoogen en vrees ik, dat men ons ook op dat
gebied heel wat „ersatz'' in de maag zal duwen.
Maar laat ik niet afdwalen. Ik herhaal dus,
dat de R.K. Vakbeweging zoo'n onbeholpen
stoot van v. d. Weijden heel best verduren kan
en ik stel me voor, dat er aan de actie van
de R.K. Vakbeweging heel weinig zal verande
ren of v. d. Weijden al of niet wil samenwer
ken en of hij haar al dan niet eenige beteekenis
toekent.
Bij honderd andere enormiteiten wil hij ons
eerst doen gelooven dat de invloed van onze
beweging boven den Moerdijk zoowat nihil is,
om ons dan eventjes later maar liefst alle
mislukte actie's alle loonsverlagingen enz. in
de schoenen te schuiven en te wijten aan de
R.K. Vakbewegingdie niets beteekent!
Nogeens: Voor de R.K. Vakbeweging is er
niet de minste aanleiding boos te worden op
zulke naieve menschen, maar wel kon het
lichtelijk verwonderen, dat men aan die zijde
dat alles maar zonder meer slikte.
Thans echter komt F. Bommer daar dan ook
werkelijk tegen op en geeft v. d. Weijden op
de wijze van „dik hout zaagt men planken" een
flink pak voor z'n broek.
„Het is bijna alles, „wij moeten" en „wij
meenen" de gewone schrijftrant van iemand
die over zijn eigen frasen zijn nek breekt.
Zoo meent v. d. W. o.a. „dat de ontwikke
ling der arbeiders niet mag worden geleid in
een bedding, waardoor we een toestand krij
gen, waarbij de Ieeken met de geestelijken
jn hunne vereeniging gaan debatteeren over
wat al of niet roomsch-katholiek is." Ik
vraag wat we aan zulke kletserij hebben. En
verder: „Wij moeten de propaganda zoo in
richten dat de arbeiders een helder inzicht
krijgen in de maatschappij (wie onzer heeft
dat dan ontkend? B.) en wij moeten bij hen
wekken een geest van ontevredenheid, die
niet leidt tot morren en mokken over de ma-
terieele banden die hen knellen, mr*:r die
hen aanspoort, enz. Er schijnt dus ook nog
een bijzonder soort ontevredenheid te zijn;
een ontevredenheid die iemand aanspoort.
Moest men nu niet wijzer zijn en dergelijken
klinkklank den arbeiders nu eens niet als
„opstellen over vakbeweging" voorbehouden?
Erger nog is het dat v. d. W. het doet
voorkomen alsof de R.K. Vakbeweging, of
wel de R.K. arbeiders in het Zuiden, de oor
zaak kunnen zijn of worden van loonsver
laging en arbeidstijdverlenging, en dat alleen
eene door ons goed gevoerde propaganda
zulks kan verhinderen, ja, dat het zelfs van
de mate dier propaganda afhangt of de R.K.
arbeiders al of niet in de moderne gelederen
komen, en dus de verslechteringen in de ar
beidsvoorwaarden al of niet worden tegen
gehouden. Het is treurig dat een vakvereeni-
gingsleider zulke enormiteiten verkondigt.
Men mag de R.K. vakbeweging in principe
nog zoo vijandig gezind zijn, 'daardoor mag
men zich niet laten verleiden tot het smeden
van wapenen waarmee men zich zelf en zijn
ei<*en beweging zou wonden. Het is ten een-
enmale onjuist, absoluut onjuist, dat de R.K.
arbeiders d e oorzaak zijn van algemeene
loonsverlaging enz. want dan zou er geen
loonsverlaging voorkomen in bedrijven of
landen waar de invloed of beteekenis der
■R.K. vakbeweging beneden vriespunt staat.
Laten wij toch klaren wijn schenken en den
arbeiders geen verkeerde begrippen bijbren
gen.
Ongetwijfeld heeft deze schrijver een heel
wat helderder begrip van de R.-K. Vakbewe
ging als v. d. Weijden, maar het wonder
lijke van de zaak is, dat ook de heer Bommer
juist de kern van de kwestie over bet hoofd
ziet.
Zonder eenigen twijfel kennen de R.-K. Ar
beiders aan de Kerkelijke Overheid de be
voegdheid toe om leiding te geven in hunne
sociale actie, te meer waar de geheele sociale
kwestie in haar diepste wezen een godsdien
stig- zedelijke kwestie is; maar het getuigt
niet van een diep inzicht als de heer Bommer
het voorstelt of de geheele R.-K. Vakbeweging
slechts een gehoorzaamheidskwestie is en de
arbeiders slechts te houden zijn met de ijze
ren vuist van Menheer Pastoor en wat pa-
iroonsvrees.
„Het gros van hen voelt wel, dat zij aan
„onzen kant moeten staan, maar zij durven
^Als we nou voor ieder es 'n kleinigheidje
namme.... 'n dingetje van 'n kwartje, dertig
cent.met 'n klaas-pop er bij, 'n kleine.
Dan zijn we met 'n goeie vijf en twintig
stuivers klaar.... maken we tenminste die
kinderen nog gelukkig."
„Ja, an mijn zal 't niet leggen, hoor.... 'k
wou 'k ze voor 'n tientje speelgoed kon ge
ven. Maar je weet hoe de zaken staan. Mor
gen vervalt 't accept van Schuurman en Co.,
waar de helft nog niet voor bij-mekaar is.
elk kwartje telt nou méé op."
„Zóó groot is dat accept toch niet, wel?"
„Zestig gulden.als 'r één klant 'n reke
ning komt betalen, zijn w' uit de brand,,
Maar 'k ben 'r hard bang voor. Wie denkt
an zóóiets op 'n dag vóór Sinterklaas? En
morgen heelemaal niet.en al dea
lt e n ze er an.... op dagen als deze komt
't geld allemmaal in andere laatjes terecht",
„Dan maar voor alle zekerheid nog niks
gaan koopen?"
,,'k Weet niet.... 't Iswel zoo: weg is
weg.... en de jongens dïoeten toch wat
hebben.maar in omstandigheden als deze
is elke gulden er een.... afijn, dat hebben
we dikwels genoeg ondervpnden."
„Nou.... ik kan net zoo goed morgen
tegen de avond wat gaan koopen.... dan is
t zoo druk óók niet in de winkels.... We
tullen dan maar hopen, dat...."
«Ja.... Verbeeld je.... op Sinterklaas-
„niet uit vrees voor den patroon en den
„pastoor. Hieraan verandert men niets, al
„zet men in elk R.-K. gezin een propagan
dist voor onze beweging."
Ook de heer Bommer vergist zich. De R.-K.
Vakbeweging is een consequente uiting van
een levens- en wereldbeschouwing en dankt
daaraan en per resto aan niets anders, haar
bestaan, haar vastheid en haar plaats in het
gedachtenleven van de R.-K. arbeiders.
Hiermede is niet ontkend de groote verdien
sten van de Kerkelijke Overheid, die van den
aanvang af in dien geest leiding gaf; maar een
massale beweging met haar binnen het raam
van de Christelijke beginselen vrije bewe
ging en uitingen, kan niet steunen op gehoor
zaamheid zonder meer, maar zal voor het
overgroote deel moeten gedragen worden
door een vaste overtuiging. Een elitecorps kan
men allicht aldus doen handelen, maar dat
kan men toch niet verwachten van een bewe
ging die krachtens haar aard een massaal
karakter moet dragen.
Daarom is het pure phantasie om te mee
nen dat de arbeiders heel gaarne naar de
socialistische beweging zouden overloopen
als.... ze maar mochten.
Evenzeer in strijd met de feiten is de voor
stelling alsof de arbeiders uit patroonsvrees
in de R.-K. Vakbeweging gaan. Zulke dwaas
heden mochten toch eigenlijk door menschen,
die voor nuchter denkend willen doorgaan,
niel geuit worden want de geheele geschie
denis van de R.-K. Vakbeweging bewijst de
onjuistheid daarvan.
Ik heb het altijd onzin gevonden als ten
onzent door enkelen het werd voorgeste'd
alsof de geheele socialistische vakbeweging
vast zat op de phrasen van eenige leiders dier
beweging; daar kan men wel tijdelijk iets mee
opzwiepen maar niet duurzaam een beweging
mee in stand houden. Wij zouden al zeer on
verstandig handelen als we niet wilden be
grijpen, dat menschen die in de Christelijke
Beginselen geen vertrouwen hebben, zich ook
een maatschappelijke ordening indenken los
van die beginselen en vanzelf moeten komen
tot het phantaseeren van een samenleving
waarin alle verdrukking en armoede is ver
vallen.
Dat zulks practisch niet in vervulling kan
gaan, al was het alleen maar vanwege de ge
breken der menschen zélf, doet aan het feit
niets af, dat men, eenmaal de Christelijke
Beginselen als grondslag voor de samenleving
ontkennend, logisch moet komen tot een naar
menschelijke berekening opgebouwde men-
schenmaatschappij.
De levens- en wereldbeschouwing van
den een zoowel als van den ander is dus de
grondslag van hun handelen, van hun idealen,
korlom, van hun geheele optreden.
Dat zulks door Bommer niet is begrepen
geeft ons, m.i. het recht om van den pot en
den ketel te spreken al geef ik gaarne toe dat
het „zwart" er niet bij beiden even „dik"
opzit.
A. J. L.
Op 25 November besprak ik zeer in
het kort de resolutie door den Bond van
Overheidspersoneel aangenomen en die kor
te beschouwing kwam hier op neer, dat
tegen het standpunt van het Overheidsper
soneel weinig steekhoudends is in te bren
gen.
Immers, worden er ook van hen offers
gevraagd dan verklaren zij zich bereid die
te brengen, mits men hen overtuigt van
de noodzakelijkheid.
Méér nog dan voor andere categoriën
van arbeiders is dat een eisch waaraan
zooveel mogelijk moet worden tegemoet ge
komen, omdat deze arbeiders andere ver
weermiddelen missen.
Wat ik stelde was dan ook zoo vanzelf
sprekend dat redelijkerwijs geen bedenkin
gen daartegen verwacht worden.
Hetgeen dan ook niet geschied is; maar
wél ontving ik een schrijven naar aanlei
ding yan dat stukje. Hoewel het dus fei
telijk geheel langs het door mij gestelde
heen gaat, heb ik geen bezwaar er iets
nader op in te gaan.
De schrijver schijnt dan te willen aan
geven dat zij die meer dan f 3000 ver
dienen, zoodra er bezuinigd moet worden
het voorbeeld moeten geven, dat 't niet
aangaat óp hen die het minst verdienen
den last der tijden te leggen; of is het
vraagt hij ietwat gramstorig een uit
vloeisel van de actie der N.K.P. dan was
het maar 't beste dat we er een R.K.
arbeiderspartij naast plaatsten.
Vooral dat laatste lijkt nogal zwaarwich
tig; maar 't ziet er zwaarder uit dan 't
werkelijk is. Want het is wel leuk te
zeggen zoodra we een zeker belang niet
voldoende behartigd wanen: we richten 'n
eigen politieke partij op, maar daar helpt
men toch zoo maar geen economische cri
sis mee uit de wereld en evenmin neemt
men er de misstanden mee weg, afgezien
nog van hetgeen er om principieele re
den tegen aan te voeren zou zijn.
Ik heb dan ook een sterk vermoeden
avond naar de deurwaarder, om 'n accept te
laten protesteeren...."
,,'t Is nog geen morgenavond.... we heb
ben 'r wel es slechter voorgestaan."
De vijfde December was reeds half ge
passeerd en had nog weinig moed gegeven,
't Bleef troosteloos stil in 't kleine tailleurs
zaakje van Vergemans.
's Morgens had ie 'n paar kwitanties bij-
elkaar gescharreld en was er mee op-uit-ge-
gaan.kwam met 'n dik tientje thuis, moe,
beslikt, met doorweekte schoenen.
Z'n vrouw zag 't al an 'tn.'t was weer
slecht gegaan.ze vroeg er maar niet eens
naar.
„Bij zes lui voor niks geweest" begon ie
al uit zich zelf. „Als er één van die zes nog
had betaald waren we gered geweest....
Wel dure cadeaux koopen, maar de kleerma
ker betalen, ho maar.O, maar ze weten
niet hoe je d'r om zit te springen.ze we
ten 't niet.ze verslijten je nog voor ge
zeten middenstander. Dat ellendige crediet
ook, dat nekt 'n zaak, die toch al niet stevig
staat.
„Ben je bij van Deldens ook geweest?"
„Ja.... was niet thuis.... de meid zou 't
zeggen.... dat kennen we.... Zoo'n man
hoefde toch heelemaal niet op 't geld te laten
wachten.... 'n rentenierende vrijgezel....
sleur.niks als sleur.bij 'n groote zaak
hoeft ie 't niet te probeerenkrijgt ie
z'n pakkie netjes thuis met de kwitantie d'r
bij.... en geen centen, meteen mee terug
haar de winkel. Most i k es doen.ze zoue
vragen of 'k gek was geworden.
dat de schrijver niet georganiseerd is en
als dat vermoeden juist is, dan dient toch
de vraag gesteld of het wel verstandig
is het vele onredelijke, wat we zien ge
beuren, aanzien, toe te kennen aan de ac
tie van de N.K.P.
In elk gevalvan wien die tegenstroom
op de sociale verhoudingen ook moge uit
gaan, hij zou volmaakt ongevaarlijk zijn
als de arbeiders zelf hun plicht vervul
den en hun taak begrepen. Dan behoef
den zij heusch niet bevreesd te zijn voor
menschen met denkbeelden op sociaal-eco
nomisch terrein, waarmede de Katholioken
het in geen geval eens kwnnen zijn.
Er is ongetwijfeld wisselwerking tus-
schen de sociale en politieke verhoudingen
maar het wil mij toch nog altijd voor
komen, dat de politieke verhoudingen
veel meer een uitvloeisel en een weer
spiegeling zijn van de sociale gesteldheid
der samenleving dan omgekeerd het geval
is.
Wanneer dat vast staat, don behoeven
we ook, los van alle principieele bezwa
ren welke tegen een afzonderlijke arbei
derspartij aan te voeren zijn voor cm-
ze belangen-behartiging geen afzonderlijke
politieke organisatie op te richten, maar
kunnen we ruimschoots volstaan met het
versterken van onze sociale organisaties,
zéker, wanneer we daarnaast ook in onze
politieke organisatie behoorlijk onzen plicht
vervullen.
Wie meent, dat met zijn belangen niet vol
doende rekening wordt gehouden, moet begin
nen met een ijverig lid te zijn van zijn vakver-
eeniging; niet met de vooropgezette bedoeling
de werkloozenkas te plukken, maar om door
en met die organisatie de verhoudingen en het
gedachteleven der menschen in gunstigen zin te
vervormen.
Daarnaast kan ook in de politieke organisatie
zeer wel over bestaande grieven gesproken wor
den.
Versterken we onze sociale organisaties, dan
kunnen we tijdelijk eenigen tegenslag onder
vinden, maar dan behoeven we niet bevreesd
te zijn, dat met onze belangen geen Tekening
wordt gehouden; weigeren wc echter haar te
versterken, beschouwen we als hoogste wijs
heid per week eenig contributiegeld le „bezui
nigen" dan hebben we te aanvaarden dat we,
heel wat gevaarlijker zijn dan arbeidersvijandi-
ge menschen ooit kunnen zijn.
Thans nog de vraag of wanneer er toch
„bezuinigd" moet worden op hel loon daarvoor
niet op de eerste plaats menschen met meer
dan 3000 in aanmerking komen.
Waarom de grens juist langs f 3000 wordl
getrokken munt niet uit door duidelijkheid,
maar is ook van minder belang; mijn ziens
wijze kan geacht worden bekend te zijn.
Als eenmaal vast staat, dat we het in Neder
land ber.'kte welvaartspeil wat niet het
zelfde is als loonpeil niet kunnen handha
ven en daarover zijn vrijwel allen het eens,
dan zal naar mijn vaste overtuiging niel enkel
door de arbeiders maar door allen en vooral
door hen die meer verdienen als gemiddeld
door de arbeiders wordt verdiend van iets af
stand gedaan moet worden.
Dat zijn zij m. i. verplicht, om daardoor en
vcor zoover mogelijk de algemeene druk min
der zwaar te doen zijn; dat is billijk omdat be
ter op wenschelijke dan op noodzakelijke uit
gaven kan bespaard worden; het is ook nood
zakelijk omdat we van hen die een hoogere
graad van ontwikkeling bereiken, een voor
beeld mogen verwachten; en ten slotte kunnen
zij het ook doen, omdat de prijsdaling welke
op den duur het gevolg is van de verlaging
der loonen evenzeer aan hen ten goede komt.
En bij hen die moeten meewerken om den
last der tijden zoo min als mogelijk is te doen
drukken op gezinnen der minst draagkrachti-
gen, behooren ook de ongehuwde arbeiders, die
maar zonder eenige zorg voortleven en hun
ouders met een liefst zoo klein mogelijk
kostgeld afschepen.
Dat daar nog wat hapert moeten we óók dur
ven zien.
Waarmede ik ten slotte maar zeggen wil: er
is heel wat reactie; er wordt heel wat onder
het motto: economische noodzaak aan den
man gebracht wat niet door den beugel kan
en waarover men zich te laat zal beklagen;
maar de meest schadelijke reactie vind ik die,
welke er huist in de hoofden van R.K. arbei
ders, die juist in tijden dat zooveel afhangt
van de kracht en den invloed van de organisatie
daarnéast blijven slaan.
A. J. L.
De groot'-werkgevers hebben zicb thans
officieel teruggetrokken uit den Centralen
Raad van Bedrijven, waardoor één der vier
groepen welke dezen Centralen Raad vorm
den, zich heeft uitgeschakeld.
Of daarom al zooals de „Nieuwe Eeuw"
meent te moeten doen van den val van
het Bedrijfsradenstelsel kan worden gespro
ken, is minst genomen toch wel zeer twij
felachtig.
Men kan het jammer vinden, dat de groot
werkgevers zich terugtrekken, maar wan
neer zij toch niet op loyale wijze tot mede
werken te bewegen zijn, is hun uittreden ver
re te verkiezen boven een blijven, waardoor
alle actie stil gelegd wordt.
De drie overblijvende groepen zijn deze
week te Utrecht bijeen geweest en voor zoo
ver het de daar aanwezigen betrof, bleek er
weinig overeenstemming tusschen hun
zienswijze en het bovenschrift .van het
„Nieuwe-Eeuw"-artikel.
Het is voorbarig om nu al een conclusie
te trekken, maar als de teekenen niet be
driegen, dan kan deze pijnlijke amputatie
wel eens de oorzaak worden van een meer
opgewekt leven in onze bedrijfsraden.
En het staat wel vrijwel vast, dat zij dié
zich al op een begrafenis-fuifje verlekkerd
hadden, de „hooge dop" voorloopig wel weer
in de doos kunnen bergen.
Zoowel het orgaan van den Aarts Diocesa-
nen als v. d. Noord-Brabantschen Christel.
Boerenbond, waarschuwen tegen het oprich
ten van werkgeversvakvereenigingen.
De boerenbond is een vak- en standsorga
nisatie redeneert men en waarom dan nog
.jveer een afzonderlijke vereeniging moet
worden opgericht voor de behandeling van
voornamelijk arbeidsvoorwaarden ontgaat
aan de beide redactie's.
Het is zeer verklaarbaar, dat de boeren-
organisatie's die in den begeerenswaardigen
toestand verkeeren dat stands-, vak- en vak
groepsbelangen in één organisatie worden
behartigd, die gunstige positie niet gaarne
prijs geven vooral niet omdat de dubbele
organisatie en leiding bij de arbeiders niet
bepaald tot navolging prikkelt.
De waarschuv/.ng van beide organen is
dus zeer wel te begrijpen, maar dat het op
richten van werkgeversvereenigingen in be
ginsel ons naar den klassenstrijd moet bren
gen, zooals ter nadere motiveering wordt
aangewend, is weer een van die uitingen
waarover men lichtelijk versteld kan staan.
De afdeelingen van den A. B. T. B. zoowel
als van den N. C. B. vechten als het noodig
is, dat de brokken er af vliegen. Men raad
plege daarvoor de geschiedenis in Groningen
en ook die in West Noord-Brabant en Zee
land. Welk verschil er in dat opzicht dus be
staat is voor buitenstaanders moeilijk te
snappen. Vechten ze als werkgeversvereeni
gingen dan brengt dat den klassenstrijd, doen
ze het als boerenbonders, dan bestaat daar
voor blijkbaar geen gevaar?
De Crediebkwestie.
Op .de jongste vergadering van 't cen
traal bestuur van den Ned. Tuinbouwraad,
gehouden in den Haag, werd eerst bespro
ken de conferentie, die op 25 October on
der voorzitterschap van den minister van
Landbouw gehouden is ter behandeling van
den nood, die onder de tuinbouwers heerscht.
Op die conferentie is een andere gevolgd,
onder leiding van den minister van Land
bouw, met vertegenwoordigers der Coöp.
Centrale Boerenleenbank te Alkmaar, Eind
hoven en Utrecht. De laatste bespreking
had weer ten gevolge de benoeming van
een commissie, waarin de Ned. Tuinbouw
raad vertegenwoordigd werd dooir den heer
E. V. Valstar. Door deze oommissie is 'n
schema opgemaakt op welke wijze naar haar
meening crediet kan verleend worden. Ook
gaf zij haar meening te kennen over het
standpunt, dat door de Centrale Boeren
leenbanken ten opzichte eener credietver-
leening wordt ingenomen. Dit alle3 is aan
den minister voorgelegd. Door den heer
Valstar werd de meening der commissie
uiteengezet met het gevolg, dat de verga
dering van het centraal bestuur zich vol
komen met de opvatting vereenigde, dat 't
te verleenen crediet niet moet gegeven wor
den onder oogstverband en dus niet mag
zijn een veilingscrediet. Zoo de mogelijkheid
geschapen wordt aan de tuinders crediet
te verschaffen, dan moet dit geschieden
onder garantie van den staat, doch ook met
dedname van de kweekers-organisaties in
het risico.
Omtrent de deelname in het risico door
de tuinbouworganisaties, werd de volgende
oplossing gegeven. Do regeering heft nu
1/3 pCt. registratierecht van den verkoop op
de veilingen. Zij heft dat op, maar de
veilingen blijven nog eenigen tijd doorgaan
met hqt te innen, teneinde daaruit een
fonds te vormen waarmee een gedeelte van
bet risico kan worden gedragen. Men be
reikt daarmee twee dingen: het onbillijke
registratierecht wordt afgesohaft, hetgeen
toch reeds in uitzicht was gesteld, en de
tuinbouw is financiëel bij de credietverlee-
ning betrokken.
Nadat al deze plannen waren ontwikkeld,
besloot de vergadering aan den minister van
In "de jongste vergadering van bet cen
traal bestuur volkomen accoord gaat met
de meening der commissie.
In de jongste vergadering van het ecn-
traal bestuur van den Nederl. Tuinbouw
raad werd medegedeeld dat door den kring
Loosduinen, Berkel, Rodenrijs, de aandacht
van den Raad is gevraagd voor eenige be
langrijke punten. Daartoe behoort: het be
vorderen van den afzet van groenten en
fruit naar het buitenland. Hierbij wordt
vooral gedacht aan Scandinavië; de Staat
zou daarbij tegemoet komen in de kosten
van transport, terwijl de organisaties voor
de levering van het product zouden zor
gen. Daarvoor zou er een ontlasting ko
men van de veilingen en de producten op
de binnenlandsche markt tot betere waar
de gebracht worden. Het centraal bestuur
erkende de goede bedoeling, maar meen
de toch dat de zending naar Scandinavië
niet aanbevelenswaardig is, beter vindt zaj
het een plaatsje op de Russische markt
té veroveren. De studie-commissie zal deze
zaak nader onderzoeken.
De minister van Arbeid heeft verzocht
personen .aan te wijzen die benoemd kun
nen worden in de Commissie van Toe
zicht óp de Bedrijfsvereenigingen. Overleg
is nu gepleegd met den Ned. Boerenbond
en den Christelijken Boeren- en Tuinders-
bond. Voorgedragen zullen wfirden de hee-
ren F. V. Valstar als lid en J. G. Bal
lego als plaatsvervanger.
Het Kon. Ned. Landbouw Comité heeft
een verzoek am medewerking gedaan, om
De Spaansche regeering heeft met ingang
van 10 Dec. a.s. verboden den invoer van
runderen, schapen, geiten en varkens, als
mede van vleesch, huiden en ruwe wol af
komstig van genoemde diersoorten uit Ne
derland, een en ander met het oog op het
voorkomen van mond- en klauwzeer in ons
land.
Dc Ned. Vereeniging Avicultura houdt op
12, 13 en 14 Januari in den Dierentuin te
's-Hage, een tentoonstelling van hoenders,
watervogels, duiven, konijnen, zang- en sier-
vogels en aquariums.
De klasse indeeling bevat 1753 klassen en
het aantal eereprijzen bedraagt ruim 1200,
waaronder zilveren medailles, beschikbaar
gesteld door H. M. de Koningin en Z. K. H.
Prins Hendrik, kunstvoorwerpen, wissel
bekers enz.
De inschrijving wordt 16 December geslo
ten
Men schreef uit Tasikmalaja d.d. 80 Oct.
aan de „N. Soer. Ct.":
Heden heeft hier een vrij ernstig vlieg
ongeval plaats gehad, dat afgezien van de
materieole schade, nog vrij goed is afge-
loopen.
Het betrof een vliegtuig, bestuurd door
den eersten luitenant Van Leuven. De:e
vlieger was heienmorgen te Kalidjati op
gestegen met den sergeant De Jager als
waarnemer. De bedoeling was, om over den
Tangkoeban Prahoe naar SoekatfiSskin te
vliegen. Het sohijnt echter, dat in de om
geving van dezen berg een hevig onwe-
der woedde, zoodat de gevolgde route ver
anderd werd. Via het plateau van Soe-
medang zou derhalve getracht worden, de
Bandoengsche hoogvlakte te bereiken.
Deze poging is evenwel mislukt, hetzq
door onbekendheid met de landstreken, waar
over de machine heen zweefde, hetzij we
gens de omstandigheid, dat zoo nu en dan
'n gang, die n g nooit zoo zw»ar was ge
weest.... want 't was 'n blijde avond in elk
gezin.
Z'n eenigste troost was, dat er nu toch
wat voor de kinderen kon worden ge
kocht.... van 't geld dat niet toereikend
was.
Duizelig liep ie door de drukke straten.
hoorde luidruchtig gepraat en gelach om zich
heen.... zag jongelui met pakken, manden,
kistjes en poppen sjouwen, grinnikend in
voor-pret.Hij voelde zich dood-ongeluk-
kig tusschen al die vroolijkheidNog geen
drie minuten had ie geloopen en 't was hem
of er nu al geen eind aan kwam.... hij
voelde 'n harde erop in z'n keel, die hij ver
geefs trachtte weg te slikken....
Z'n vrouw liep direct na z'n vertrek naar
de keuken.... kon niet verhinderen, dat de
kinderen haar hoorder, huilen.
„Da's netuurlijk omdat Sinnieklaas nog
geen booschap heb gestuurd" zei de klein
ste.
„Ping" deed 't roestige winkelbelletje.
Juffrouw Vergemans schrok.... pleizieri-
ge boodschap; an bracht dat geluid de laat
ste maanden niet veel.
Ze restaureerde zich snel en ging naar
voren.
Meneer v. Deldens stond bij de toon
bank.
„Zoo, juffrouw Vergemans.... de baas
niet thuis?"
„Nee, meneer.... me man is even 'n
boodschap.
„Hij is vanmorgen met de kwitantie ge-
Door de aanmerkelijke daling der
Duilsche valuta in den laatsten tijd, en
niettegenstaande steeds meer contracten
tegen guldens worden afgesloten, bliifl
het aantal geschillen in den Neder-
Landsch-Duilschen Handel groote afme
tingen aannemen. De Nederlandsche Ka
mer van Koophandel voor Duitschland
tracht door een bemiddelend optreden
deze hindernissen uit den weg te ruimen.
Zij is er in het afgeloopen jaar in ge
slaagd om honderden geschilieff tot een
voor beide partijen bevredigende oplos
sing te brengen.
Met.de behandeling van deze geschil
len is in de eerste plaats belast dr. Th
Metz, de secretaris van het kantoor de»
Kamer te Frankfurt aan den Main. Dr.
Metz bezoekt geregeld Nederland, ten
einde de belanghebbenden in de gele
genheid te stellen hun bezwaren met
hem te bespreken. Daartoe zal Dr. Metz
de volgende zittingen houden:
Zaandam: op 8 December van 35
uur, ten kantore van de Kamer v. Koop
handel en Fabrieken.
Den Haag: op 9 December van 10—1
uur, ten kantore van de Kamer v. Koop
handel en Fabrieken.
Amsterdam: op 11 December van
10—12 en van 2 5uur, ten kantore ran
de Nederlandsche Kamer van Koophan
del en Fabrieken voor Duitschland, Dam
rak 93.
Breda: op 13 December van 10—1 uur.
in Hotel de Kroon, Boschstraat.
Hun, die geschillen met Duitsche le
veranciers hebben^ kan in hun eigen
belang warden geraden, van deze spreek
uren gebruik te maken, aangezien een
mondelinge toelichting in veelal gecom
pliceerde gevallen steeds meer resultaat
pleegt op te leveren, dan een behande
ling per brief.
Te Cuyk a/Maas, zal door de firma Bloe
men Toonen een nieuwe sigarenfabriek ge
bouwd worden, waarin tal van sigarenmakers
werk zullen vinden.
weest.... Hebbe ze 'm soms verteld, dat 'k
eerdaags wel failliet kon gaan of zoo? Dat is
voor 't eerst, dat ie...."
'n Paar woorden kon juffrouw Vergemans
ei uit brengen.toen moest ze haar handen
stijf tegen 't gezicht drukken, om de ze
nuwuitbarsting tcflen te houden.
„God bewaar me, mensch, wat hebben we
nou an de hand?"
Horten f - rtelde ze 't, in 'n paar afgebro
ken zi„nen.... dat ie naar de deurwaarder
was voor 'n acceot, dat niet betaald kon
worden.... dat ze nog niks voor de kinde
ren had....
Meneer v. Deldens stond 'n oogenblik paf.
Maar na 'n paar haastige vragen liep ie de
deur uitholde door de straten of ie
werd achterna gezet....
Net toen Vergemans bij den deurwaarder
wou binnengaan greep ie 'm bij z'n mouw.
Na 'n klein uur kwamen ze samen terug,
hijg'nd onder pakken en doozen.... Ver
gemans zag bleek van ontroering,
„Ziezoo," zei v. Deldens, „nou wil ik'nog
es 'n hte, ouwerwetsche Sinterklaas mee
maken, net zoo een als heel vroeger in 't
ouderlijk huis.... dat heb ik in m'n dertig
jarige vrijgezellenpraktijk nog niet gehad.
(Nadr. verboden) JJ. N.
Met 'n moedeloos gebaar smeet ie 't
handje guldens o" tafel.... trok z'n pan
toffels aan en ging in 't winkeltje doelloos
scharrelen....- zag niet, dat z'n vrouw nog
bij de tafel te staren zat, met groote, droeve
oogen, die vochtig werden, t
1
„Dag pa!"
„Dag jongens.... is de school nou al
uit'?"
„Ja, pa.... 't is kwart over vieren.
„O, ja.... ja.... dat kan ook wel...."
„Nog één nachie slapen, pa," zei de
kleinste stralend.... „dan magge we zoe
ken hè? Wat Sinnieklaas heb gebracht."
„Zoeken? Zoeken? Dat zal hier wel
niet.
Hij hield ineens op, want zag de groote te
leurstelling in de kinderoogen.
„Ja, jamisschien ook wel.... Sinter
klaas heb eigenlijk nog geen boodschap ger
stuurd, dat ie hier.maar ''t kan nog kom-
me.... Sinterklaas heb 't zoo druk.... ga
nou eerst maar naar binnen.... Maar niks
an moe vragen, hoor! Niks an moe...."
„Waarom niet, pa?"
„Moe weet 't óók nog niet...."
Ze gingen stil naar binnen, begrepen er
niets van....
Hij trok nerveus aan z'n snor.... liep ge
jaagd in 't winkeltje op en neer.... zocht
in steeds klimmende angst naar 'n uitweg-.
'n Paar coupons lagen er nog in de holle
vakken, die door roode gordijnen waren be
dekt.... als ie die nou es.... God, God,
moest ie z'n laatste stuk goed dan uit de
zaak brengen?
En wat kreeg ie er voor? Nog geen vierde
van de waarde.... hij kwam er niet eens
mee aan 't bedrag misschien.... Maar de
kinderen.... de kinderen.... moesten die
dan óók al in de ellende gaan deelen? O, dat
verwenschte accept..juist op 'n dag als
vandaag.of ze 't expres deden.en als
't niet betaald werd.... bij Schuurman en
Co. maften ze korte metten.»., ze waren
toch al extra geduldig geweest.... t-Jonge,
jonge, dat had ie 'n jaar of tien terug ook
niet gedacht, dat ie nou zóó.... zóó....
Had z'n vader de zaak dan zooveel beter
behartigd? Och ja, vroeger kon je eenvoudig
blijven in zaken.... er werd niet gevraagd
om moderne dingen, om 'n mooie etalage met
electra. De groote zaken waren hem boven
't hoofd gegroeid.... nou was 't te laat om
't nog in te halen, om mee te gaan. doen.
Z'n vrouw schoof 't winkeltje binnen, zacht,
als was ze bang hem met eenig geluid te
hinderen. In de kamer kon ze 't niet uit
houden bij die vragende, schuwe oogen der
jongensdie niet snapten dat 't voor hen
alleen misschien geen St. Nicolaas zou wor
den
Bang ontweken ze elkaar'» blikken....
meer dan 'n half uur bleef 't stiltoen
ging ze maar weer naar binnen, 'q snik smo
rend.
De bediende van den deurwaarder kwam
zeggen, dat meneer verwacht werd op 't
kantoor. Als ie 't geld voor 't accept mee
nam waren de onkosten maar gering, dat
wist meneer zeker wel.
'n Kwartier later maakte hij den gang naar
't «teurwaarderskantoorzonder 't geld.»
