Nieuwe Haarlemsche Courant | 1922 | 15 december 1922 | pagina 1

Vrijdag 15 December 1922

45a*e Jaargang No. 14318

Uit den Gemeenteraad*

a

PIT mMMm BESTAAT UIT 8 BLADZIJDEN. EERSTE BLAD
IN EN OM HAARLEM

UIT DEN 0N3TREK.

OVERVEEN.

HEEMSTEDE.

VELSEROORD.

ZANDVOORT.

LAATSTE NIEUWS.

Door de stroom gedood.

SPORT EN SPEL.

AÜSTERDAHSOHE BEURS.

STADSNIEUWS.

AGENDA 16 DECEMBER

Hat duurste en beste, is
FRANKEN's Melkbrood

Personalia.

VOOR DE KATHOLIEKE PERS
IN DU1TSCI1LAND.

Voor de instortende kerk in Goslar.

Onze R.-K. Leesbibliotheek.

P. C. van Dortmondt t.

Liefdadigheids-predikatie.

Heropening.

Aanbestedingen.

Goed afgeloopen.

Het Hanzegebouw.

Opheffing Raad van Arbeid te
Zaandam.

Ontheffing Winkelsluiting.

LANGS DEN WEG.

Beethoven-Cyclus.

Voorbereiding-

VAN ONZE RECHTBANK.

Opticiens Fabrikanten

J. J. WEBER ZOON

Koningstraat 10 Haarlem

TELEGRAFISCH WEERBERICHT.

De abonnementsprijs bedraagt voor

Haarlem en Agentschappen:

IPei Kwartaal 3.25

iP-'i Week 0.25

'Franco per post p. kwartaal bij

vooruitbetaling 3.3714

Bureaux: Nassaulaan 49,
Haarlem.

Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.

Postrekening No. 5970.

NIEUWE HAARtEMSCHE COURANT

Advertentiên 35 cents per regel.

Bij contract belangrijke korting.
Advertentiên tusschen den tekst
ais ingezonden mededce'ings 60 et.
per regel Vraag- en aaaboó-ad-
vertentiën 14 regels 65 cent per
plaatsing; elke regel meer 15 cent
hij vooruitbetaling.

't Was gisteren de dag van wethouder
Siingenberg: Openbare Werkenl Een tak van
dienst, die in iedere gemeente de wrijfpaal
is, de steen des aanstoots, de eeuwige reden
tot critiek.

In vroeger jaren was Publieke Werken
meer de schuld. dat een school te laat gereed
'kwam; dat een straat driemaal in een week
werd opgebroken; dat de begrooiing in. de
war raakte door foutieve ramingen enz. Te
genwoordig concentreert zich de aandachtige
critiek meer op het gewichtige onderdeel: dc
voorziening in de Volkshuisvesting.

Maar (men neme 't ons niet kwalijk, dat
wij het zeggen) het wordt langzamerhand
tijd, dat men weer eens naar een nieuwe the
ma gaat zoeken; want ook de klachten over
•de woningvoorziening beginnen vervelend te
■worden, vooral, nu er met wat energie en
durf door particulieren bouw al weer in de
woningbehoefte is te voorzien.

De heer Poppe gaf een lange becijfering,
die wij met den besten wil niet konden bij
houden en waaruit de conclusie was: er moe
ten in Haarlem nog 2493, zeg rond driedui
zend woningen worden bijgebouwd willen wij
Jot een eenigszins redelijken en dragetijken
toestand kotnen.

Dat is dus een zaakje van een dik millioen;
en heel iels anders, dan wethouder Siingen
berg in zijn nota heeft geschreven, dat er
■11.m. maar een tekort van 658 woningen in
Haarlem zou zijn! En dan zijn er, onder wat
men Woningen gelieft le noemen, nog ver
bouwde schuren en koestallen, waarin twintig
mensohen huizen, met 5 of 6 kinderen in één
bedstede, hokken, waarin een meer gegoede
zijn hond nog niet in zou leggen, zei de heer
Poppe.

De heer Groenendaal deed daar zijn deel
nog bij en zon levens op middelen ter ver
betering: de huren en bouwkosten moeten
•omlaag. Daartoe moeten B. en W. samenwer
king zoeken met de bouwvakorganisaties, die
grondprijzen moeten verlaagd worden tot
12 of 13; wat een huurvermindering van
0.40 to't 0.50 per week kan geven. Ook
de heer Visser klaagde over slechte woning
toestanden en vond het beter eerst de men-
schen, die thans zoo bitter slecht gehuisvest
zijn aan een beier, onderdak te helpen, dan
zonder meer n#ar nieuwe woningen bij te
bouwen.

Een paar andere sprekers, de heeren Wol
zak en Van Liemt roerden andere ondersver-
pen aan. Zij informeerden naar de plannen
ten opzichte van het terrein der voormalige
katoenspinnerij. Verder wilde de heer Van
Liemt weten, wanneer er nu eindelijk een*
•een eind kwam aan het praten der verkeers-
conamissie. Deze is nu tegen Januari weer
bijeen geroepen. Laat dit nu voor de laatste
maal zijn. En wanneer de vaststelling van
het rapport weer moet afsluiten op de afwe
zigheid van buiten Haarlem woonachtige
leden, laten we het in 's Hemelsnaam maar
zonder hen doen. Er staan met een vlugge
;afi*crking groote belangen n.m. het begin van
belangrijke werken, op liet spel. En werkver
schaffing is toch iets, wat in dezen tijd vóór
alles gaal.

Wethouder Siingenberg begon als een echte
Demosthenes eerst te spreken over dingen, die
den Raad interesseeren moesten en waarhij hij
zelf buiten geding bleef. Hij deelde mee, dat
het Rijk nog geen week geleden bericht had
af le zien van het terrein aan den Kinder-
huissingel. Dat kan je doen als je „Rijk"
heet: eerst iets koopen en later zeggen: ik zie
er maar liever van af. Maar, dat gaat natuur
lijk zoo maar niet, zei de wethouder. We zul
len den heeren in Den Haag wel aan hun ver
plichtingen herinneren.

Wat de verkeerscommissie betreft, deze is
op aandrang van den Raad en niet van B.
en W. ingesteld en later aangevuld met de
heeren Berlage en Cuypers, eveneens op ver

langen van den Raad. Nu was de tank der
commissie tweeledig: lste rapport uitbrengen
over de wegen te water en te and leidende
naar Haarlem toe; 2e de bestemming van be
paalde terreinen in de stad aangegeven. Het
eerste deel van het rapport is aan den Raad
meegedeeld (tusschen haakjes: in geheime
zitting! Wordt het geen tijd dat de pers daar
ook eens inzage van krijgt?) Het tweede deel
achtte de heer Gerritsz (die gisteren afwezig
was) te sober toegelicht, 't Is daarom aange
houden, De heer Dumont, die er als secre
taris in zijn vrijen tijd thuis aan werkte, kon
de laatste maanden wegens droeve familie
omstandigheden daarmee niet doorgaan. Maar
nu is het werk bijna gereed.

Dan is er aangedrongen op samenwerking
tusschen gemeentebestuur en bouwcombina-
4ies. De heer Siingenberg is daar altijd te
genstander van geweest. En de practijk heeft
hem gelijk gegeven. Kijk eens naar de bouw-
associatie, die thans failliet is, zei de Wet
houder triomfantelijk! Drie groote bouwwer
ken liggen stil. Moet het gemeentebestuur met
zulke combinaties mee gaan werken? We
moeten dat aan de particulieren overlaten

Dan hield de weihouder de klachten over
den woningnood nog over. En hiertegen ver
weerde hij zich op vernuftige wijze. Toen ik
wethouder von Openbare Werken werd, zei
hij, leek mijn spreekkamer wel een woning
bureau. Er ging geen dag voorbij, of er kwa
men daklooze menschen, die aan een woning
geholpen moesten worden. De laatste weken
is dat uit. Er komt niemand meer, wat be
teeken t, dat wij met het woningvraagstuk in
een ander stadium zijn gekomen. We behoe
ven nu niet meer te vragen, hoe wij de men
schen van de straat houden, maar hoe wij
hun woning verbeteren. Want, dit gaf de wet
houder toe, de woningen, waar nu de bevol
king is ondergebracht, zijn lang niet alle
rooskleurig. Er zijn nog 658 dubbelbewonin-
gen, waarvan een deel onduldbaar is; En
eerst zal gezorgd worden, daaraan een eind
le maken. Ook moet weer langzamerhand be
gonnen worden met afbreken van onbewoon
baar verklaarde woningen. Behalve de wo
ningen die nog met steun van het Rijk zullen
worden gebouwd, hebben B. en W. voorge
steld nog 100 woningen of 25 per kwartaal
voor eigen risico der gemeenle 1e bouwen.

Verlaging der grondprijzen is niet wel mo
gelijk, daar het grondbedrijf mei den kos-
tenden prijs rekening moet houden. Het zou
gevonden moeten worden in verkleining der
terreinen, uit te geven voor arbeiderswoning
bouw, dus minder grond voor/tuinen en
smallere straten. Maar daarvan wilden de
heeren Poppe en Groenendaal niet weten.

Wat de huurverhoogingen betreft, waar
over de heeren Peper en Poppe hadden ge
klaagd, deze geschieden op bevel van den
Minister. Daarover heeft de gemeente geen
zeggenschap.

In repliek kwamen toen nog een paar
moties, een van den heer Peper, die natuur
lijk verworpen werd en een .van den heer
Poppe, die minder radicaal, b. en W. uit-
noodigcle om zich tol de regeering te wen
den. ten einde huurverhoogingen zooveel mo
gelijk tagen te gaan. Tegen deze laatste had
den B. en W. behalve de heer Bomans, geen
bezwaar. Er werd nog wat gepraat over be
strating, lantaarns, urinoirs en al dergelijke
kleinigheden die jaarlijks bij Openbare Wer
ken te pas komen. Men kan ze in het verslag
vinden.

Op liet laatst van den middag kwamen de
bedrijven nog onder handen en ontstond er
een debat over P. E. N. tusschen wethouder
Heerkens Thijssen en den heer van Liemt.
De burgemeester schorste echter tegen
half zes de vergadering, omdat de stenogra
fen niet langer konden blijven. Zaterdagmor
gen voortzetting.

Welk een machtig man is toch een steno
graaf, werd er op de perstribune verzucht!

Losgebroken. De zand trein van het
Kwee&duin naar de Juliana-laan terreinen,
schijnt het voorbeeld van zijn voorganger
„Kliaas" te wallen volgen. Gistermiddag brak
cp de helling van den Militairen weg de kop
peling tusschen de wagens en rolde een aan
tal kiepkarren de helling af en den Juliana-
laan op. Door middel van de handremmen
op sommige karretjes aanwezig, kreeg men de
losgebrokenen tot staan.

De politie maakte Droces-verbaal op van 't

va 1.

i E. S- Orobio de Castro, t In den ou
derdom van bijna 77 jaar is alhier overleden
de heer E. S. Orobio de Castro, oudste fir
mant van de Assuradeurs-firma E. S. Oro
bio de Castro en Zn. De overledene was in
assuradeurskringen een zeer geziene persoon
lijkheid. Hij was vroeger voorzitter van de
Vereeniging van Brandassuradeuren.

Met militaire eer. Alhier is met- mi
litaire eer begraven het stoffelijk overschot
van A. v d. Kroon, oud-strijder van het
Jïed.-Ind. leger. De lijkkist was gedekt met
de Ned. vlag. op de kist lagen de medailles
en insignés van den overledene. Naast en
achter de lijkbaar gingen besturen van de
afd. Haarlem en omstreken der Ned Ver.
van oud-strijders Het Vaderland Getrouw"
en van den Bond van oud-militairen in
Óóst en West „Voorwaarts". Een tamboer
ging voor den stoet uit en sloeg de trom en
bii het graf een roffel.

Aan het graf werd gesproken door den
heer J. Sevrijnse uit Haarlem, voorzitter
van „Het Vaderland Getrouw"; door den
heer W. Baggerman alhier, namens de
Dragersvereen. „De Laatste Eer" waarvan
de overledene deel uitmaakte, waarna een
broeder dankte voor de belangstelling.

Om wakker de worden. Toen een be
woonster van de L'Amistraat in het vroege
en dus donkereV morgenuur zich op haar
plaatsje bevond achter de woning, werd
haar over de omheining plotseling een eend
in het gelaat geslingerd. De vrouw was
doodelijk verschrikt. De politie stelt een
onderzoek in, om den „eendenwerper op
te sporen.

Huizenveiling. Bij de gehouden vei
ling in „Zomerlust" is de villa aan de
Dr. Mezgerstraat gekocht door den heer
J. P. Kak te Velsen, voor de som van
f 10.000.

GRONINGEN, 15 Dec. Bij de Kunstmest fa
briek „Koslverloren" is de 19-jarige Pania bij
het verwijderen van een electrische hulplei
ding door den stroom gelood.

POSTDUIVEN
Men schrijft ons:

Sedert geruimen tijd is alhier opge
richt de Postduiven vereeniging „De Snel-
post" aangesloten bij den Ned. Bond
van postduivenliefhebbers Afd. A Nood-
Holland.

Liefhebbers, die hiervan lid wensclien
te worden, moeten aan den Oostkant
van het Spaarne wonen, en kunnen zich
opgeven hij H. A. Stappers Kruistocht-
straat 52.

De BeuYs onende heden: flauw.
Staatsfondsen. 5 net. Nederland 88%, 6
pet. Indië 96.

Culturen. Koloniale Bank 133, Indische
Bank. 101. Vorstenlanden 157.

Industideele waarden. Jugens 46.
Oliewaarden. Koninklijke 387. Consols
128, Orion 38.

Tabakken. Deli 233. Besoeki 39. Rotter
dam Dclli 12, Senembah 390

Rubbers. Amsterdam Rubber 115. Deb
Batavia 70, Nederl. Rubber 6434 Roti. Tapa-
noeli 26.

Scheepvaartwaarden. Holl. Am. Lijn
11434, Holl. Boot 29. Kon. HoH. Lloyd 17.
Japanlijn 72, Paketvaarl 89, Scheepvaart Unie
92 KMarine 12 34

Amerikaansche waardén Hide and Lea
ther 65, Steel 107. Smelting 55. Anaconda
9834, Cigar 8334. Atchison Topeka 10334.
Voting Rails 2434. Denver 134, Southern Pa
cific 90, Union Pacific 143.

Sociëteit „St. Bctvo" Kinderkoor 3 uur
Gewone zittingen Spaarbank voor Ka-
thliek Nederland Zitting van 5half 8.
Statenzaal Prinsenhof Gemeenteraad
10 uur.

R, K. Leerzaal en uitleenbibliothcei Jani-
straat 49 Eiken dag geopend van 10—
12%, van 25 en van 710 uur behaive
des Maandagsochtends en op Zon- en Feest
dagen.

Uitleen van boeken van half 39 uur.
R.K. Arbeidsbeurs voor mannen Jacobij-
nestraat 15 Alle werkdagen, voorm. van
912 uur, n.m. van 25 uur. Zaterdags al
leen van 912 uur.

R.K. Arbeidsbeurs voor vrouwen Kleine
Houtweg 13 Alle werkdagen des nam.
van 3 tol 4 en van half 8 tot half negen.
Martlia-vereeniging Bloemhofstraat 1
Betrekkingbureau voor vrouwen Alle
werkdagen van IQ—12, van 24 en ran
8—9 uur,

Luxor-tearoom Groote Houtstraat 139

Concert.

Hotel Spoorzicht Stationsplein Matinée

en avondconcert.

Oud-Holland Verwulft Concert.
Trianon-tearoom Groote Markt Concert

van 46 en van 811 uur.

Heden herdenkt 't echtpaar de Kinderen
wonende Brouwersstraat 52 hun gouden hu
welijksfeest. Door de buren is het, huis ver
sierd met groen. Woensdag 13 December is
door een deputatie van de buren aan de
oudjes een enveloppe met inhoud overhan
digd. Vrijdag 22 December zal een mu
ziekkorps een serenade brengen 's avonds
om 8 uur.

Bij Koninklijk besluit van 9 December
1922 is, in verband met zoodanige veran
dering van 't dienstvak, dat zijn werkzaam
heden overbodig zullen worden, op zijn ver
zoek, eervol ontslag verleend:

met ingang van 1 Januari 1923,aan den
directeur van het telegraafkantoor te Haar
lem P. Raadsveld.

Voor het candidaatsexamen in de rech
ten is te Leiden geslaagd de heer J. H. An
schutz, alhier.

Reserve-le luitenant G. Dwars, van het
2e reg. inf. is overgeplaatst bij de school-
compagnie van den motordienst te Haarlem.

Burgerlijke stand: Ondertrouwl: 15
Dcc., G. J. Wiedijk en C. Hartendorp.

Geboren: 14 Dec., R. van Weren-Lenes
Salzedo, z. A. M. NiemöllérNiemöller,
zoon.

Overeden: 13 Dec.. J. W. Schomagel, "8
j., Jansstraal. 14 Dec., H. A. Booiman
Berkemeier, 57 j., Spaarne. J. C., 10 uur,
z. van J. Rauchbaar. Patrimoniumstraat.
W. v. d. NomvlandHeemskerk, 75 j. Lange
BagijnestraaL

Vorig bedrag f 1

A. B. f 5—

Voor den Pastoor van Goslar ontvin
gen wij reeds van X. f 5, X. f 10 N.N, f 5
W. fl, H. f 1, en verder van W., J. \v,
E H., J. B., M., M., K. F. K., P J, B,
D. en N.N. ieder f 1.

Hebt U misschien nog vergeten, fj\v
gift bij onze. Redactie in te zenden,?
Wij hebben op U ook gerekend! Er is
nog lang geen 1 i/» millioen Mark! Wie
volgl

Naar aanleiding van de door de R. K. L 3-
biblïotheek aangevraagde gemeentelijke sA>si
die-verhooging, gaan er aan enkele kanten
stemmen op, welke vragen, wat toch met dat
meerdere geld zou moeten gebeuren. Hoewel
de R. K. Leesbibliotheek geen verantwoording
schuldig is aan de openbare meening, willen
we tocli wel een en ander opsommen, waar
uil zonneklaar zal blijken, dat een meerdere
subsidie niet alleen hoogst gewenscht, doch
zelfs zeer noodzakelijk is.

De salarissen van den directeur van bibli
otheek en leeszaal, den heer Van der Velden,
en zijn beide dames-assistenten, zijn hoogst
onvijldoende en het bestuur derleeszaal is
terecht van oordeel, dat niet nog meff ge
vergd mag worden van de opoffering? "ziud-
heid van het genoemde drietal. Om die sala
rissen dan ook eenigszins op peil te brengen,
zal het verhoogde subsidie in hoofdzaak moe
ten dienen.

Daar vlak naast staat de uitbreiding van
den boekenschat. Gedurende het eerste jaar
van haar bestaan is door de leeszaal daar ge
staag aan gearbeid, maar een ieder voelt, dat
de werkzaamheden op dit gebied nooit kun
nen, ook nooit mogen verflauwen. Zelfs is
de gedurige uitbreiding der bibliotneek met
boeken op allerlei gebied een der eerste zor
gen van het bestuur. En dat dit geld, veel
geld vraagt, behoeft toch wel niet nader aan
geduid.

Uit deze uitbreiding volgt echter logisch
een andere en wel die van lokaliteiten. Zoo
langzamerhand beginnen die, waar de leeszaal
Ihans gevestigd is, reeds te klein te worden
en er is dan ook reeds door het bestuur uitge
zien naar een andere huisvesting, welke zich
beter leent voor de immer groeiende biblio
theek.

Men meende, een geschikte plaats gevon
den te hebben in het gebouw der „Hanze"
aan de Jacobijnestraat, doch de plannen kon
den om finanCieele bezwaren geen doorgang
vinden. Nog om een tweede reden is verhui
zing noodzakelijk. Zooals bekend, zijn boven
de leeszaal de zalen van den R. K. Kring ge
legen en wanneer deze nu bevolkt zijn, is bet
er begrijpelijkerwijze wel eens rumoerig. Dat
nu is hinderlijk voor de bezoekers van de
leeszaal, die niet ruslig kunnen studeeren of
lezen Den Kringleden mag men er niet hard
om vallen, maar men zal locli wel gaarne
willen toegeven, dat het beter zou zijn, als
de leeszaal gehuisvest zou wezen in een ge
bouw, waar geen vergaderingen of dergelijke
gehouden worden.

Di; zijn ©enige toekomstplannen van onze
R. K. Leesbibliotheek, maar nog niet de
voornaamste. Haar doel. meerder? cultureele
ontwikkeling bij le brengen, wil zij o.m. bei
reiken door de unificatie van het bibliotheek
wezen in Haarlem. Aldus zal men, zoo stelt
hel bestuur zich voor, meer eensgezind kun
nen werken aan de cultureele belangen van
Haarlem's Kaiholieken. Maar ook dil streven
eischt financieee draagkracht en een goede
geldelijke positie is daarom voor onze R-K.
Leeszaal een eerste ei sch.

Ziedaar eenige redenen, waarom subsidie-
verhooging gevraagd is. Door den raad moet
Zaterdag hierover beslist worden. Het aan
tal inwoners van Haarlem is voor ongeveer
1/3 Katholiek: de R. K. Leeszaal kriigt op
heden slechts 1/10 van het subsidie, dat de
openbare leeszaal geniet; laai Haarlem's raad
nu eens morgen wat befer de gelijkheid in
deze betrachten.

Ten slotte nog eenige mededeelingen.

De heer A. B. Michielsen beeft als voorzit
ter der R. K. Leeszaal bedankt. Aan het be
stuur zijn toegevoegd afgevaardiglen van de
voornaamste organisaties uil de stad, n.l. van
den Vrouwenbond, de Hanze, den Volksbond,
de R. K. Bijzondere Onderwijzers en de A.
R. K. A. Deze maatregel is getroffen om op
deze wiize beter contact te krügen met de
verschillende groepen der bevolking.

Vanaf 1 Januari za] behalve de gewone
leesportefeuille, ook de historische porte
feuille Mabilon, bevattende 53 his-
rorische neriodieken, ter inzage liauen in de
leeszaal. Ten slotte zii nog vermeld, dat hot
aan ta leden naar de 1000 loopt.

Alhier is op 73-jarigen leeftijd overle
den de heer P. C. van Dortmondt, oud
adjunct-directeur van de Telegrafie en -rid
der in de Orde van Oranje-Nassau.

Zondag a.s, zal de weleerw. heer Boks een
liefdadigheids-predicatie houden in de 'kerk
van O. L. Vrouw Rozenkrans aan bet
Spaarne ten bate der Sint- Elisabeth's Ver
eeniging.

De woning-inrichting „Onder de Damia-
ten" aan de Lange Veerstraat heropent Za
terdagmiddag haar winkelzaak, na een ver
bouwing, die in alle opzichten een groote
verbetering mag worden genoemd.

Heden werd op last van het Ministerie
van Waterstaat aanbesteed: Het onderhoud
der Rijkswegen in de provincie Noord-Hol
land gedurende de jaren 1923 en 1924 in
5 perceelen.

Laagste inschrijver le perceel: J. H.
Peepers, Blaricum, f 28.863.

Laagste inschrijver 2e perceelP. De-
kinga, Amsterdam f 14.945.

Laagste inschrijver 3e perceel Nel. Ba-
zalt Mij. Zaandam f 13.990.

Laagste inschrijver 4e perceel: P. Daal
der, Alkmaar f 5200.

Laagste inschrijver 5e perceel: P. Daal
der Alkmaar f 1700.

Voorts werd aanbesteed: Het onderhoud
van de Keulsche Vaart in de provincie
Noord-Holland, gedurende de jaren 1923
en 1924. Laagste inschrijver J. Saras, Oude
Wetering, voor 1923 f 6472 en voor 1924
f 6690.

En vervolgens: het aanbrengen van eene
klinkerbestraling op den hoogen buitenberm
va.n de Pettemerzeewering en van beton
blokken aan het zeeeinde van hoofd IH
voor die zeewering. Laagste inschrijver hier
van was J. Beemster, Oostwoud, gem. Mid-
wourd f 16800.

Van morgen tegen 9 uur werd een
jongetje, dat voor de school op de Nas
saulaan speelde, door een fietser aan
gereden. Het ventje kon niet. meer op
staan en werd de school binnengedra
gen. Door een der onderwijzers is het
knaapje naar een dokter gebracht, die
gelukkig kon constateeren, dat het niets
gebroken of gekneusd had. Het geval
is dus goed afgeloopen.

Dc beide bovenzaaltjes in het Hanze
gebouw zijn een boel verbeterd, doordat
de tusschenmuur is weggebroken en er
nu een groote zaal gekomen is. Alles
is r.ieuw ges h Herd, terwijl in deze flin
ke zaal nu ook electrisch licht is aan
gebracht. Door het bestuur der „Hanze"
is tevens een piano aangekocht, welke
door vereenigingen e. d. nu mede ge
huurd kan worden bij den hum- van 'n
zaal.

De gemeenten, ressorteerend tot het gebied
van dezen raad worden als volgt bij de na
volgende Raden ondergebracht:

Bij den Raad van Arbeid te A'dam de ge
meenten: Zaandam, Zaandijk, Koog a.d. Zaan,
Wormer, Wormerveer, Krommenie en West-
zaan. Bij den Raad van Arbeid te Alkmaar
de gemeenle Assendelfl. Bij den Raad van
Arbeid te Amersfoort de gemeenten: Die-
men, Muiden, Nichtevecht, Vreeland, Weesp,
en Weespercarspel.

Bij den Raad van Arbeid te Haarlem de
gemeenten: Aalsmeer, Nieuwer-Amslel, Ouder-
Amstel en Uithoorn. Bij den Raad van Ar
beid te Utrecht de gemeenten: Abcoude,
Baambrugge en Abcoude-Proostdij.

We herinneren er aan, dat gedurende de
week van 17 tot en met 24 December de ver
ordening op de winkelsluiting niet van kracht
is, zoodat gedurende dien tijd de winkels ge
opend mogen blijven, zoolang men zelf wil.

JDe man met de fez.

Het is een internationale verschijning. Op
d© Brusselsclie en Panjsche boulevards schar
relt hij rond en ti'acht slachtoffers te vin
den onder het publiek, dat voor de restau
rants zijn consumptie gebruikt. Kom op de
Frankfurter messe of bij de Beurs in Am
sterdam en ge zult hem er vinden. Dezer
dagen zag ik hem op het perron in Haar
lem. De man met de fez, omhangen met
zijn koopwaar :gobelins en sierkleedjes, bont
en kleurig. Hij doet in zijn omhulling even
denken aan een Oostersche figuur van
Rembrandt, waarin diepe kleuren van rood
en glanzend geel fel oplichten.

Hij wacht op den trein. Aan zijn sluwe
oogen ontgaat*niets. Een breedgeheupte boe
renvrouw, in strak-zwarte dracht, witte muts
en gouden oorijzers beschouwt in het voor
bijgaan met welbehagen de kleurige doeken.
En onmiddellijk staat hij in do houding,
neemt een doek van zijn schouder, spant
hem breed uit, laat hem haar zien op ver
schillenden afstand. De vrouw heeft koop
lust. Uit haar oogen is te lezen, dat zo
er reeds een plaatsje in haar woning voor
uitgekozen heeft. Ze informeert naar den
prijs. Nu begint het bekende spelletje van
loven en bieden, met het gevolg, dat de
vrouw voor een paar gulden het doekje
koopt en 't laat verdwijnen in. haar reis-
tasch.

Een 'groepje Zandvoortsehe visschers heeft
zich om den man met de fez geschaard.
Zij hebben geen kooplust, maar probeeren
een lolletje met hem te maken.

Ze willen weten, waar hij vandaan komt,
waar hij eet, waar hij slaapt. Hij speelt
den domme, laat niets I03, doet, of hij ze
niet begrijpt. Met z'n sluwen lach beziet j
liij_ de visschers in hun zware truien en
breed© broeken, waaronder hun schoenen
schuil gaan. Eén is er onder lien, die de
oneerbiedige opmerking maakt, dat hij een
Amsterdamsehe jood is. Ook daarop rea
geert hij niet.

Hij weet van niets, deze moderne Ahas-
verus. Als de trein binnenrolt, zoekt hij
kalm een plaatsje op, nagestaard door de j
visschers als een onbegrepen wonder.

Tweede Concert.

Oip den cyclus der concerten, waar al de
kwartetten van Beethoven worden uitgevoerd,
telkens door een ander der bestaande ensem
ble's, mochten we door de bemoeiingen van
het concertbureau-Hans Augusiin kennis I
maken met het Lener-kwartèt uit Boedapest. I
Dit is nu het derde ensemble uil Hongarije.
Hebben we van het „Hongaarsch strijkkwar
tet" en het „Budapester" dito veel mooie
herinneringen: dit „Lener-kwartel" belooft
eveneens voor ons een bron van zuiver
kunslgenielen te worden. Afzonderlijk zou liet
spet der vier een bespreking rechtvaardigen.
Jeno Lener, de primarius, Joseph Smilovits
de tweede violist, de altist Sandor Rolh en
de cellist Imre Hartman hebben als musici
genoeg individualiteit om aan elk van hen
een woord van hartelijke bewondering te
wijden; bij de modernen zou zeker dit per
soonlijke sterker op den voorgrond treden;
zij speelden nu Beethoven en hadden zich
daar naar het voorbeeld hunner beroemde
voorgangers de „Bohemers" hun ideaal ge
steld in een samenspel van een homogeniteit
die voor deze muziek allereerste eiseh is.

Bij het vorige concert hadden we gelegen
heid ie wijzen op de indeeling van Beel-
hcven's kwartel-oeuvre, als behoorend tot
drie tijdvakken, elk met duidelijk onderschei
den kenmerken. Ook op dit concert hadden
we uit elk dier tijdperken een werk; even
wel met dit onderscheid, dat uit de middel
ste periode hêt werk viel na het grootsche
heldendicht, tie C-moll symphonie. Wel vin
den we in het htans gespeelde „Harfen"-
kwartet nog de sporen van die geweldige
worsteling, b.v. in het Presto. Hier echter
niet meer dan als symbool van een duistere
macht, die door een hoogere zedelijke
kracht is overwonnen. Beethoven kon, als
hij terugschouwde naar den tijd die het
groote heldendicht deed ontstaan, ook niet
anders schrijven dan in het gevoel der be
haalde zege. En dit tot-zich-zeif-komen werd
ook door uiterlijke omstandigheden niet
weinig beïnvloed. We hoeven maar te wij
zen op het ontstaan der beide heerlijke trio's
uit dien tijd, de klaviersonate in Fis, en
mogen niet voorbijzien dat door Beethoven's
omgang met de familie Malfatti dit tijdvak
niet slechts vruchtbaar, maar ook tot een der
gèdukkigste van zijn leven werd.

Zonder nu in 't minst qua vertolking dit
Harfenkwartet boven de andere te stellen,
moet ik bijzonder het Lener-kwartet roemen,
dat het den geest dezer verpuurde Beethoven-
muziek zoo innig-levend tot ons bracht. Die
geest culmineert zeer zeker in het heerlijke
Adagio, en zoo was het ook in het spelen
dezer vier mannen, die hier voor 't eerst ons
concertpodium betraden en van wie we mo
gen hopen, dat ze ons nog. tallooze malen
de vreugde mogen verschaffen, ons met hun
kwartetkunst te verrijken. Indrukken zooals
zij hier met dit Adiago in 't bijzonder heb
ben achtergelaten, zijn blijvend, omdat zij
uil het hart komen en regelrecht tot het hart
ingaan.

Zij hadden nauw hun eerste maten van
Beelhoven's allereerste kwartet in F gespeeld,
of 't was ons dudelijk, dat we een ensemble
van allergrootste beduidenis voor ons had
den. In een duizelingwekkend tempo en daar
bij in de grootste gaafheid kwam het slot-
allegro tot ons; zóó gespeeld had dit viertal
alle recht, mot voorbijzien der métronoom-
aangave het tempo als echte Allegro-satz, in
den zuiveren geest van het Beethovensch fi
nale op te vatten. De groote stuwkracht, de
mentor van het ensemble, is gewis Jeno
Lener; zijn fascineerend vioolspel heft de an
deren op in de sfeer waar men alle tech
nische problemen vergeet; en waarvan de
dichter zingt in Schumann's Mondnacht:

Enkele malen lezen wij in de Memo
rie van Antwoord op de Gemeeniebeg:0-
ting, dat iets is in vergevorderden staat
van voorbereiding.

Deze gewichtigheid doet altijd wat
potsierlijk aan en is,lichtelijk belachelijk.

„De inrichting van een centraal in
koopbureau van schrijf- en bureaubehoef
ten is in vergevordenden staat van voor
bereiding."

Men vraagt zich inderdaad af, hoeveel
weken en maanden met zulk een voor
bereiding gemoeid zijn.

Koe zou een particulier dat varken
tje wiasschen?

Ons dunkt: er verscheen een briefje
van de directie en daarbij werd aan
alle'afdeelingen van het bedrijf opge
dragen voorlaan de inkoopen ten behoeve
der zaak op te geven aan dien of dien
beambte of aan die of die afdeeling.

En het nieuwe instituut zou er zijn!
Kant en klaar.

Zoo eenvoudig.schijnt het in openbare
lichamen niet te gaan. Hoeveel brieven
en conferenties zouden daarvoor noodlg
zijn?

„Und meine Seele spannte
Weit ihre Flügel aus."

En vanuit die cindelooze hoogten konden
wij ook het „Danklied van een genezende,
aan de Godheid" verstaan, In welke ijl-hooge
verten zweefde Beethoven, toen hij zich door
wreede kwaal telkens het aardsche leven
dreigde ontnomen te zien en, innig dankbaar
nog weer voor zijn genezing, terugschouwde
op den weg naar het rijk van ongebroken
licht, dien weg dien hij in den geest thans
meer dan ooit had afgelegd. Hij zoekt een
andere toneotaal, die hem spreekt van on-
aardsche dingen, en vindt die in den kerk-
toonaard, den lydischen, met zijn steeds op-
zwevend sluiten, zijn nooit einden. Wij mo
gen hier zeker wel herinneren aan het groot
sche plan van den meester, nog een tiende
symphonie te schrijven, „in de oude toonaar
den." Maar wie goed heeft geduisterd naar
dit heerlijk gespeelde kwartet van den ou
den vergeestelijkten Beethoven, kon overal,
ook in 't eerste deel, die verpuring zijner
muze hervinden, al was 't enkel in de phry-
gische sluitingen, die ook als zijn eigen geest
zweven tusschen de aarde en den hemel.*

En het Lener-k,wartel, het riep de myste
ries, die Beethoven mocht aanschouwen, op
tot ze als een innerlijke realiteit tot ons
kwam en ons rijker maakte en beter. Want
de zeer geestdriftige bijval gold heusch niet
alleen het phenomenale vioolspel van den
jongen Lener, maar zeker allereerst was het
de zuivere weerklank van hetgeen wij van
hun mooie kunst in ontvangst mochten
nemen.

Een hartelijk „tot weerziens."

G. J. K.

(Vervolg).

Een geheime branderij.

Bij de voortgezette behandeling van de
zaak tegen W. J. K. en A. P, B, beschuldigd
van overtreding van de wet op het accijns,
eischte de rijks-advocaat driemaal f 1000
boete. De verdediger, mr. Cohen uit Am
sterdam, voerde allereerst nietigheid der
dagvaardingen aan en concludeerde vervol
gens op juridische gronden tot vrijspraak.

Het O.M. bij de Rechtbank sluit zich
aan .bij het requisitoir van den rijks-ad
vocaat en vroeg 2 maanden hechtenis voor
elke boete bij niet-betaling.

Inbraak, diefstal en heling.

Vervolgens weri behandeld de zaak tegen
H. W. J. en P. v, H, beider) 23 jaar en
gedetineerd in hét Huis van Bewaring. Zij
hebben dezen zomer tot driemaal toe inge
broken in de villa van den kunstschilder
dr. Dusseldorf aan de Lombar Petrilaan
to Overveen. Het eerste bezoek brachten
zij in den nacht van 27 op 28 Juni. Zij
gooiden een ruit ih om te onderzoeken, of
er iemand thuis was. Toen dat niet het
geval bleek te zijn, k]ommen zij het raam
in en stalen een paar damesschoenen, een
partij dameskleeren, lakens, een heerenwin
terjas en een regenjas. Den volgenden da.g
brachten zij hun tweede visite en ont
vreemdden lakens, handdoeken, goud- en
zilverwerk, en twee fietsen. Een paar da
gen later, in den nacht van 3 op 4 Juli,
stalen zii andermaal een partij heeren-,
dames -en kinderkleeren, Het gestolen e

Barometerstand 768. Stilstand.

OPGAVE VAN:

Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteorolo
gisch Instituut te De Bilt.

Naar waarnemingen verricht in den morgen

van 15 Dec.

Hoogste barometerstand 771.7 m. M. te
Zurich.

Laagste barometerstand 749.8 m. M. te
Stockholm.

Zwakke tot matige Zuidelijke tot Westelijke
wind, nevelig tot betrokken of zwaarbewolkt,
weinig of geen regen, zelfde temperatuur.

werd aan verschillende personen verkocht
en een drietal helers en heelsters moet
dan ook hierna terecht staan. De behan
deling van de zaak tegen de beide in
brekers-dieven eischte slechte weinig tijd.
Beklaagden bekenden volledig. Het O. M.,
wees erop, dat zii al herhaaldelijk ver
oordeeld zijn en zich als beroepsmisdadi
gers deden kennen. Met het oog qp het
feit, dat bekl. reeds straf ondergaan en
nog .zeer jong zijn, eischte de ambtenaar
niet meer dan 1 jaar gev. straf.

J. zeide, dat hij beter zou gaan oppas
sen v. H. kwam er tegen op, dat het
O M.. hem als beroepsmisdadiger aanzag.
Hij zeide dat de begeerte om te stelen
hem een ziekte geworden was, die hein
niet meer losliet.

Als eerste heelster stond terecht Eli
sabeth Sch-, die een partij gestolen goed
voor f 30 gekocht had van v. H., die een
neef van haar is en bij haar inwoont.
Dat bedrag van f 30 was natuurlijk ver
beneden de waarde, maar bekl. beweer
de en hield hardnekkig vol, dat aij niet
wist noch had begrepen, dat de goederen
van diefstal afkomstig waren. v. H. had
gezegd, dat hij de goederen van ec«a
besten meneer had gekregen. Dit zeide
hij den volgenden dag weer. De rechter
en het O. M. brachten bekl. (die moe
der van 4 kinderen is en over 'n maand
haar vijfde spruit verwacht) herhaaldelijk
onder het oog, hoe verkeerd zij deed
inet te ontkennen, terwijl toch zoo dui
delijk was, dat ze de waarheid niet zei
Het O. M. eischte 8 maanden gev.straf,
met aftrek van de preventieve hechte
nis, die 4 maanden bedraagt.

De verdediger, mr. Cohen Tenaert,
drukte er zijn spijt over uit, dat het
verzoek van den Voogdijraad, om bekl.
uit de preventieve hechtenis te ontslaan,
was afgewezen en schilderde den trcu-
rigen toestand van bekl. en haar huis
gezin. Met het oog daarop pleitte spr.
clementie en in vrijheidsstelling en uitstel
van de uitspraak tot na de gehorte van
het kind. Het verzoek om invrijheidsstel-
ling werd afgewezen en ten aanzien van
het uitstel der uitspraak deelde de presi
dent mede, dat de wet dit niet toelaat.

De 35-jarige A. M. W., huisvrouw van
H. H. S., heeft èen partij linnengoed ge
kocht voor f 17.50 van Elisabeth Sch.
Ook tegen haar werd 8 maanden geëischL
Mr. Willekes Macdonald achtte het be
wijs niet geleverd. Hij vroeg vrijspraak.
Zijn verzoek om invrijheidsstelling werd
afgewezen.

De koopman A. v. K. heeft van bekl.
H. W. J. de twee fietsen gekocht voor
fll en f 16. Ook hij ontkende. Eisch:
8 maanden. Mr. Ali Cohen vroeg vrij
spraak.

Tegen C. E. P. en tegen de 56-jarige
jarige juffrouw S. de M. werd wegens
heling 2 maanden geëischL

Het was inmiddels 7 uur geworden
en de behandeling der 3 resteerende za
ken werd uitgesteld tot a.s, Maandag,
des middags 3 uur.