F. TH. EVERARD
Haarlemscli Accountantskantior
EED. HOE GRICHT Tl (Hoek Koningstraat)
PETRIE CS.
alle Effecten
en Bankzaken
W. A. G. TWEEHUYSEN
C-A-IDE-A-TT
SLECHTS 10 CT.
B0EDK00PE STUKKEN MLEIE1
ELCK WAT WILS
PIELAGE CoZijlstraat 18
RENTEVERGOEDING-DEPOSITO
HAARLEM --
GRATIS PREMIER
L. Stiens, Fa. C. Harmse van de Geer
Frarakexi's Lunchroom
ZIJN SLACHTOFFER
Dagelijksche Autodienst
GROOTE UITVERKOOP
Restaittrollen Manco papier
Drogisterij „Hel Vergulde Kruis"
Firma JOHNSON - Krocht 8
Gedempte Oude Gracht 82,
E
E
E
E
E
E
Franken's Broodfabrieken
HAARLEM BLOEMENDAAL
WIJ N KOO PER IJ
Koopt geen nieuwe dekens
Drukkerij „DE SPMRHESTAD", Hassanlaan 49.
HAARLEM-KRUISWEG 59
EFFECTEN COUPONS - VREEMD BANK - CHEQUES-
SAFE DEPOSIT-LOKETTEN vanaf F 5 peb jaab.
PAUL VAN DEURZEN,
KUm EN XENNiS,
Over klokken en klokkenspel.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
Zuid-Holland 2
Noord-Holland 3
LANDBOUW EN V1SSCHERIJ.
MARKTNIEiniS.
PRIJSVRAAG.
Een hartigen hap heeft U aan onze
Saksische leverworst, en een lekkere
hap tevens.
Ze is pikant, smeuïg en zeer voedzaam
U kunt ze op het brood smeren, of
ze als schijfjes gebruiken.
Op beide wijzen heeft U een zeer
lekkere boterham
Onze Saksische leverworst kost 20
cent per ons.
10 dagen vast......2 V»
1 maand vastprolongatiekoers
3 maanden vast4
6 maanden vast4
f jaar vast.4 V
VERHUISD NAAR
i Hei Telefoonnummer blijft 1715.
belasten zich met de dit-
- - voering van - -
KERSTGROEPEN IN ALLE MATEN STALLEN
KERSTKAARSJES
PRACHTCOLLECTIE KERSTBOOMVERSIERINGEN.
LIEVE VR0UWEGRÊCHT 34
Telefoon 2770 - - hoek Anthoniestraat.
E
E
E
E
E
E
E
E
VRAAGT PRIJS VOOR VERBOUWINGEN BIJ
J. B. KROON VAN DIEST
TIMMERMAN EN AANNEMER
WOON- EN WERKPLAATS:
RUIJSDAELSTRAAT 12 en 12A
HAARLEM TELEFOON 3221
BOEIENDE EN GEZELLIGE ROMAN-SERIE
VOOR HET NEDERLANDSCHE VOLK MET
db KOSTBARE EN FRAAIE
VERSCHIJNT IN AFLEVERINGEN VAN 32
GROOTE BLADZIJDEN EN KOST PER
h» AFLEVERING m
Ü53
Bij aankoop van 12.00 van Kerst- en onderstaande
artikelen, ontvangt ieder een MOOI CADEAU.
Kerstkransen van banket keurig opgemaakt van:
Appelflappen, Saucijsebroodjes en op bestelling
alle mogelijke gebak.
Bisschopwijn „Zwaardemaker" per flesch 85 cent.
N.B. Allo banket uit de welbekende koekfabriek „Flora" alhier
Aanbevelend,
TELEFOON 1592 - GIERSTRAAT 35
Bestelt dezer dagen in de LUNCH
ROOM inplaats van een gebakje eens
een sneetje KERSTBROOD MET BOTER.
Zoo hef U voldoet, verzuimt dan niet
even in de winkel te gaan om Uwe
Kersfbestellingen te doen. Wij zullen ze
tot Uwe volle tevredenheid uitvoeren.
a
a
s
a
a
a
i
a
a
a-
a,
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
lasaaBaBBaaBEsaEsaaasBaHBaaaaBEBBEEasBaBSki
ALS EERSTE NUMMER IN DEZE SERIE
m VERSCHIJNT EERSTDAAGS mm
ABQNNEMENTENWORDENREEDSNU
AANGENOMEN DOOR DE UITGEVERS
N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD
HEBsa NASSAULAAN 49 - HAARLEM massa
N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD NASSAULAAN 49 HAARLEM,
HAARLEM, AMSTERDAM
N.Z. Voorburgwal 47
Tel. 5068 N.,
Pi «Ja BOG
Spaarnwouderstraaf 30
Tel. 726
Aanbevelend,
VAN DER ELST A BUENO.
- Êenig Firmant Adr. VAN RUITEN
Kromme Elleboogsteeg 18-20-22 Telefoon No. 198.
Raadpleegt onze Prijscouranten.
VAN EEN PARTIJ
KORTE B£GIJNESTRAAT 28.
alvorens Uwe oude watten en donzen f^ken
te laten overtrekken bij de
ELECTRISCHE DEKENSTIKKER IJ i
c. A. B. JEURSEN, HAARLEM
TETTERODESTRAAT 44rood
Stalen Crètonne, sat ij n en satinet voorhanden
WEDER VERKRIJGBAAR f 0.20 PER KILO
BIJ AFNAME VAN MINSTENS 5 KG.
Waar en wanneer de klok is uitgevon
den, kan men niet met zekerheid zeg
gen, zoo lezen wij in „Kunst", het tijd
schrift van mr. H. Viotta. Reeds vroeg
tijdig was zij bij de Chineezen bekend.
Ook in Indië, Assyrië en Egypte was rij
als muziek- of als signaalinstrument in
gebruik, en evenzeer treft men haiar bij
de Grieken en Romeinen aan.
Evenmin als van de klokken is het
met zekerheid te zeggen, wie de uitvin
der van het klokkenspel is geweest. Fé-
tis noemt als zoodanig Bartholomeus de
Koecke. Hij zegt ;„Koecke, fondeur de
cloches a Alost (Flandre),- dans la se
conde moitié du quinzième siècle, in-
venta les carillons en 1481.... II conput
le premier le mécanisme du cylindre
noté, pour mettre les cloches en vibra
tion et former les mélodies.
Volgens anderen echter is de uitvin
ding van veel ouder datum, en in een
werkje van Joachim Hess (Gouda, 1807)
vinden wij het volgende vermeld: „Welk
klokkenspel thans het oudste is, weet ik
niet te bepalen, nu Schoonhoven een
nieuw heeft. Het vorige was waarschijn
lijk een der oudste. Onder hetzelve heb
ik een klok gevonden waarop het jaartal
1208 stond, zijnde van een zeer buiten
gewoon maaksel. Geheele kuilen en put
ten, door het aanslaan van den hamer,
waren daarin gesleten. Thans zal het
klokkenspel van Oudewater waarschijn
lijk wel het oudste zijn, dat voorhan
den is."
Andere schrijvers berichten weder, dat
de klokken van Sainte Catherine bij
Rouaan reeds in het begin der 14e eeuw
kerkelijke wijzen speelden.
De uitvinding van het klavier, met
behulp waarvan de klokken bespeeld
werden, dagteekent van het begin der
Me eeuw. De stad Aelst in Vlaanderen
zou, volgens sommigen, het eerst in het
Irezft van een dergelijk mechanisch klok
kenspel zijn geweest; vermoedelijk doolt
Fétis op dit feit, wanneer hij dat van
Aelst het oudste noemt.
De beste klokkenspelen hier te lande
zijn vervaardigd door De Graave en door
de gebroeders Hémony. Van deze laat-
sten zijn er in Zutfen, Amersfoort, Enk
huizen, Deventer, 's Hertogenbosch, Delft,
Utrecht. Middelburg en Amsterdam.
De Hémony's, Francois en Pierre, kwa
men uit Lotharingen. De oudste werd
omstreeks 1597 te Levecourt geboren,
het geboortejaar van den jongsten is niet
bekend. Omstreeks 1640 kwamen de
beide broeders in de Nederlanden. Fran
cois was het hoofd van de zaak, en aan
hem droeg het gemeentebestuur van
Zutfen de vervaardiging van het klok
kenspel voor den Wijnhuistoren op. In
1654 begaven zij zich naar Amsterdam
waar hun^door den Magistraat vergun
ning werd verleend, aan de Keizersgracht
een klokkengieterij op te richten; het
daartoe benoodigde terrein werd hiïn
kosteloos verstrekt. Zij vervaardigden er
o.a. het carillon voor de Oude Kerk,
dat uit 35 klokken bestond en in 1658
gereed was. De beide broeders werden
weldra beroemd en kregen bestellingen
uit verscheiden plaatsen van ons land
en daarbuiten. Als hun beste werken
worden genoemd, die van Mechelen,
Antwerpen, Delft, Groningen en Amers
foort. Men beweert, dat hun gezamen
lijke werketi meer dan anderhalf mil-
lioen gulden gekost hebben. Franpois
vestigde zich te Utrecht, waar hij in
1666 overleed; Pierre leefde tot 1678.
In de laatste jaren hadden zij aan hun
klokkengieterij een kanon- en standbeeld
gieterij verbonden.
Ook de poëzie heeft hen vereeuwigd.
Vondel toch heeft een gedicht gemaakt:
Op de Klokmuziek te Amsterdam, waar
in hij van Hémony zegt:
fk verhef mijn toon in 't zingen
Aan den Amstel en het IJ,
Op den geest van Hémony
België is om zijn klokkenspel be
roemd. De grootste zijn die van Brug
ge, .Antwerpen, Brussel en Mechelen. Be
langrijke mededeelingen dienaangaande
vindt men in het werk van Van der
Straeten (La Musique aux Pays-Bas).
In Noord-Frankrijk en in sommige ste-
dest van Noord-Duitschland is t klok
kenspel niet onbekend. In Engeland is
het eerst in later eeuwen in gebruik
gekomen.
De pogingen om de klok als orkest
instrument in te voeren, hebben tot he
den niet het gewenschte gevolg gehad.
Om een klokketoon te verkrijgen van
de toonhoogte als bijv. in de partituur
van Svmphonie fantastique van Berlioz
is voorgeschreven, zou men een klok
moeten hebben van zoo groote afme
ting, dat het biina onmogelijk zou zijn
haar uit den kerktoren naar de con
certzaal over te brengen.
Het is om die reden, dat men er van
lieverlede toe gekomen is, den klokke
toon door een ander instrument na te
bootsen. Hoe moeilijk dit echter is, we
ten wij uit de pogingen, te dien opzich
te gaan voor de parsifal-uitvoeringen te
Bayreuth.
Den waren klokketoon besluit de
schrijver hoort men alleen van den
toren.
GEMEENTEN ZONDER INKOMSTENBE
LASTING.
Weet men dat er nog steeds gemeenten
zijn, die geen inkomstenbelasting heffen
Het aantal is echter steeds aan het minderen
zooals blijkt uit de navolgende cijfers die de
„Haagsche Post" meedeelt.
1910 1920
Noord-Brabant 27 11
Gelderland4 1
Utrecht5
Limburg 15 7
Groepen v. gemeenten 10.001
20.000 inwoners 1
van 5,00110.000 inwoners 5 1
kleiner dan 5001 inwoners 50 18
Totaal 56 19
Het totale aantal gemeenten, die geen
belasting naar het inkomen hebben, is dus
afgenomen van 56 over 1910 tot 19 over 1920.
De namen van deze beloofde-landen zijn
over dit laatste jaarNoord-Brabant
Bokhoven, Cromvoirt, Deurne en Liessei,
Empel en Meerwijk, Engelen, Haps, Hedik-
huizen, Lith, Lithoyen, Vlijmen, Westerho
ven Gelderland Heumen Limburg Bug-
genum. Grevenbicht, Herten, Linne, Mont-
fort Sevenum.Wessum. Het meerendeel dezer
gemeenten hieven echter wel opcenten op
de grond en personeele belasslng.
DE CHR1STELIJK-S0CIALE PARTIJ.
In verband met de berichten omtrent
fusie van de Christelijk-Sociale en de Chris
ten-Democratische Partij, heeft het partij
bestuur van de Christelijk-Sociale Partij in
deze aangelegenheid met algemeene stém-
men verklaard, dat fusie tusschen deze par
tijen niettegenstaande de groote overeen
stemming in de beide beginselprograms, on-
gewenscht moet worden geacht.
DE TUINBOUW-CRISIS.
Als gevolg van de malaise in den tuin
bouw, besloten verschillende tuinbouwer
patroons aan den Langendijk geen arbeiders
meer in te huren. Anderen besloten tot aan
merkelijke vermindering van loon.
GOUDA. Veiling van Dec. Witlof
le soort f21—36, idem 2e soort f416:
Spruiten le soort f 8—13, idem 2c soort
f2.4O-7.60; Uien f0.50-1.80: Kroten
f 1-402.50 per 100 Kg.; Roode kool
f 0.30—4.60; Gele Savoyekool f 0.80—1.90:
Groene idem f 2.804.40; Boerenkool
f 2.20—3.20; Andijvie f 1—3.40 per 100
stuks; idem f 0.420.91 per kist: Peen
f3.20—10.50; Knolselderie f 1—19; Sel
derie f 1—2.30; Peterselie f 1—4.80 per
100 bos; Kleiperen f9; Bellefleur f7.40
—8.50; Goudreinet f4.30—10.20 per 100
Kg.; Eieren f 11.90—12 per 100 stuks.
LOOSDUINEN, 16 Dec. Groenten.
(Weekbericht.) Al. worden nog steeds aller
lei groenten ter veiling aangevoerd, de
quantums worden toch kleiner en dat komt
den prijzen ten goede. Vele producten no
teerden deze week hooger dan de vorige, of
bleven op een hoog punt staan, b.v. salade.
Mooie kroppen brachten van 911, soms
zelfs 12 op. De gewone prijs was echter
van 4.507. 't Zijn er niet veel, maar en-
keien boffen met hun peen. Die krijgen nu
al van 19 tot 21 ets per bos zelfs ai is het
lot niet mooi, voor breekpeen geeft men
zelfs nog van 5 tot 13 per 100 K.G. Zoo
zijn er nog een paar artikelen die goed be
taald worden, b.v. spinazie. Die wordt nog
door verschillende tuinders aangevoerd en
voor er 4 K-G. in de ben is, de opbr. is goed.
Voor mooi product toch gaf men heden van
1.201.40 per ben. Aan de coöperatieve
veiling, waarvan de leden meest op kiei-
althans zware grond telen, is de opbrengst
veel minder, daar krijgt men van 6575 ets
per ben. Tegenover deze mooie cijfers staat
echter dat zoovele tuinders öf niets te vei
len meer hebben óf artikelen die niets op
brengen b.v. sluitkool, waarvoor van 40
70 ets. per 100 K.G. betaald wordt, dus on
geveer één halve cent voor een K.G. Nu de
groenten verminderen, brengt de andijvie
wat meer op, voor mooie gele wordt tot
2.50 per 100 betaald en de ben van 60
stuks brengt tot 1.43 op. Welk een ver
schil in qualiteit er bestaat bleek heden weer
toen 3475 knolselderij maar 39.47 op
bracht en een andere partij van 880 wel
29.44. De keukengroenten bleven deze
week goed op prijs, voor selderij werd be
steed van 1.803.25, voor peterselie van
ƒ5.507.50 per 100 bosjes. De boerenkool,
waarvan men zooveel verwachtte, bracht
deze week niet veel op. De prijs is de vorige
week sterk gedaald door overgrooten aanvoer
Heden waren er kooplieden die Jiun inslag
van de vorige week nog niet geheel kwijt wa
ren, zelfs bij geringen aanvoer wordt nu niet
meer dan van 15—14cts. per ben van 8 K.G.
betaalcf. Op 16 Dec. van 't vorige jaar werd
er van 70 ets. tot 1.29 voor betaald en op
2 Febr. van dit jaar van ƒ3.604.15, maar
toen was er gebrek aan groente en thans is
er overvloed. Prei wordt nog in groote
quantums aangevoerd. Men heeft dagen
van 2000 bos. De prijs blijft echter laag,
't is zelden als die boven 2 per 100 bos
gaat, ja vaak wordt niet meer dan van 60
ets. tot 1.20 besteed. Schorseneeren waren
er deze week niet veel, men raakt er zoetjes
aan door, men geeft van 68 per 50 K.G.
De tomaten zijn nu voor dit seizoen verdwe
nen.
e
ALKMAAR, 16 Dec. Vee. Aanvoer 24
paarden f 75325, 14 koeien f 240475, 23
nuchtere kalveren f 1028, 318 schapen f 40
50, 27 magere varkens f 4258, 226 big
gen f 1929, 8 bokken en geiten f 416 per
stuk. Boter f 1.101.20 per y> K. G. Eieren
f 11—12.50 per 100 stuks.
BROEK OP LANGENDYK, 16 Dec.
(Weekbericht Langendijker Groentenveiling)
Van bloemkool werd deze week 15.000 stuks
aangevoerd tegen prijzen van f 9.90 tot
f 18.80 per 100 stuks. Van kool werd aange
voerd 67 wagons, dat is 17 wagons meer dan
vorige opgaaf. De roode kool leek iets willi
ger, de prijzen liepen voor Iste soort van
f 1.10 tot f 2.40, 2de soort f 0.40 1 per 100
K. G. Gele kool f 0.90 tot 11.60. Voor 1ste
soort middelmarkt fl1.20, 2de soort f 0.40
0.80 per 100 K. G. Deensche witte 1ste
soort f 0.90—1.80. 2 de soort f 0.40—0.80
per 100 K. G. resp. werd aangevoerd 317.300
208.250 en 153,000 K. G. Van losse wortelen
(peen) werd aangevoerd 10 wagons of 100.975
K. G. De prijs bleef gelijk aan vorige week
f 1.20—1.50 per 100 K.G. Van bieten werden
slechts 4075 K. G. aangevoerd, prijs f 1-70
2.30 per 100 K. G. Spruitkool. Aanvoer 1980
K. G., prijs f3—9.90. De laatste dagen was de
prijs van dit artikel echter heel wat lager
en liep voor de 1ste soort tot ruim 4 gulden
per 100 K. G. 1970 K. G. nep werd aange
voerd, prijs f 1. 60—3.20 per 100 K. G. Drie
lingen f 1.10—2.30 Uien. Aanvoer 70.420
K. G. prijs f 1.10—2.30, bleef dus haast on
veranderd. Aardappelen. Aanvoer 5375 K. G.
prijs Schoolmeesters f 1.50, blauwe f 270,
Eigenheimers f 2.20, Bravo's f 1.702.70,
per 100 K- G. 't Is voor de bewaarkool zeer
siecht weer, en er wordt dan ook sterk naar
vorst verlangd.
AMSTERDAM. 16 Dec. Aardappelen.
(Bericht van Jac. Knoop.) Zeeuwsche bonte
f 3.20—3.30 id. blauwe f 2.60—2.70, id.
Eigenheimers f 1.90—2, id. blauwe Eigen
heimers f2—2.20. Noord-Hollandsche blauwe
f 1.80, id.bonte f 2. Zeeuwsche Eigenheimer
poters f 2, Anna Pauwlowna zandaardappc-
!en f 3.20. Hillegommer zandaardappelen
f 34 Drentsche Eigenheimers f 1.70—1.80.
BOVENKARSPEL (Station), 16 Dec.
Aardappelen, blauwe f 11.20 per baal, aan
voer 125 baalspruitkool f 0.851.40 per
15 K. G., aanvoer 130 zak uien, groote gele
f 0.40—0.70, kleine gele f 0.90—1.15, per baal
aanvoer 515 baalbloemkool le soort f 8.25
—23, id. 2e soort f 4—8.50, id. 3e soort f 0.90
2.20 per 100 stuks, aanvoer 44.700 stuks.,
roode kool f 1.25f 2.05 per 100 K. G., aan
voer 45.800 K. G. gele kool f 0.40—0.85 per
100 K. G., aanvoer 30.600 K. G., witte kool
f 0.45—1.05 per 100 K. G. aanvoer 22.700
K. G.
OM HET TIENTJE.
Een vliegenier nam oen echtpaar in zijn
machine voor 10 gulden, maar maakte de
voorwaarde, dat zij voor iederen keer dat
ze schreeuwden een tientje bijbetalen moee
ten. Het tweetal ging daarmee accoord, steeg
in, de machine steeg op en de piloot be
ijverde zich door series loopings, schijnval-
len en zoo meer het echtpaar kreten van
schrik te ontlokken. Hij hoorde echter niets.
Weer op Moeder Aarde terug, keerde hij
zich om en zei:
U bent geboren sportlui hoor ll
Ja, zei de man, maar 't kostte me toch
even moeite m'n mond te houden, toen m.n
vrouw d'r uit viel.
Wij stellen elkeen in de gelegenheid mede te raden naar het
aantal Suikerpepermuntjes, dat zich bevindt in de verzegelde
flesch in onze etalage. Voor de beste oplossingen stellen wij
drie prijzen beschikbaar, bestaande uit Luxe Odeur, Zeep enz.
ter waarde van f 25, f 15 en f 10 zooals in onze etalage te zien
Briefjes met het vermoedelijk aantal pepermuntjes en naam
of (schuilnaam) in te zenden vóór Zaterdag a.s., 10 uur 's mor
gens, Uitslag om 5 uur 's middags.
PREMIE-ROMAN
ui iiiiinii niiiiMiaiii■ilium ii in iiiiiiiMiiiiiwnmriïïiiii iiiiiiiwbmiiihiiiimhiiiiim
1 ons per stuk 25 cent
v, pond 60 cent
4 ons 90 cent
Kerstkransjes per ons 15 cent
Kerstkransen van taai taal met gember p. p. krans 50 ct.
gewoon 35 cL
Voor a.s. Oude- en Nieuwjaar voorradig
tal
S
H
111
—wan im1r.aiiM|| IBIMHIIHIII WllHI—Ml HI
Ondergeleekende abonneert zich tol wederopzegging op de uitgave
DE PREMIE-ROMAN
o/T/S f pTkTJiaal en °"Z°elct i0«enJinS F*" Premiën, no oer.
schijning der 26sle en 52ste aflecering.
Naam
Adres:
Na invulling s.v.p. aan ense agenten ter hand stellen of In epen env»
loppe met 2 cents gefrankeerd opzenden aan:
*J s.t.p. Doorhalen wat niet verlangd wordt.
ZIET ETALAGE.
Franco ook buiten de stad gehaaid en gebracht
Leverancier aan ta' van Kloosters, pensionaten, R,K. Weeshuizen
