Vrijdag 22 December 1922 45ste Jaargang No. 14322 IN EN OM HAARLEM. Uit den Gemeenteraad» PIT NUMMER BESTAAT UIT 8 BLADZIJDEN. EERSTE BLAD STADSNIEUWS. AGENDA 23 DECEMBER Gemeenteraad. Nog heerlijk als het oud is, FflANKEN'S MELKBR00D Opticiens Fabrikanten J. j. WEBER ZOON Koningstraat 10 Haarlem TELEGRAFISCH WEERBERICHT De abonnementsprijs bedraagt vom Haarlem en Agentschappen: Pet Kwartaal 3.25 ?ei Week 0.25 Franco per post p. kwartaal bij rooruitbetaling 3.3714 Bureaux: Nassaulaan 49, Haarlem. Telefoonnummers: 1426, 2741 en 1748. Postrekening No. 5970, Advertentiën 35 cents per regel Bij contract belangrijke korting. Advertentiën tusscben den tekst als ingezonden mededceling: 60 e4. per regel. Vraag- en aaabod-ad- vertentiën 14 regels 60 cent per plaatsing; elke regel meer 15 cent bij vooruitbetaling. Mei de gemoedelijkheid van een boemeltrein zijn wij gisteren weer verder gestoomd langs de verschillende artikelen van de begrooting. .,Op het hoofdstation „Onderwijs" werd wat langer lialt gehouden. Als van ouds is bij dit onder werp nog al wat te vertellen. Critiek werd eigenlijk niet uitgeoefend. De afdeeling van mr. Bruch wordt hoe langer hoe uitgebreider en in gewikkelder door de onophoudelijke Haagsche bemoeiingen; zij, die zich vroeger wel eens ou- derwijsspecialileit durfden noemen staan nu te genover dezen tak van dienst als tegen een wonderdier op te kijken. En in dezelfde rnate. waarin „Onderwijs" ingewikkelder werd, wist onze Wethouder zijn afdeeling te perfectio- neeren. zóó, dat Haarlem in dit opzicht de vraagbaak voor vele andere gemeenten gewor den is. Mr. Bruch staat dan ook welhaast bo ven de critiek. Met zoo'n alwetend onderwijs man valt al zeer moeilijk te disputeeren. De heer Boes herhaalde eenige klachten uit het voorloopig verslag: sommige scholen (met name school 22 van de Friesche Varkensmarkt en de twee scholen aan de Prins Hendrik straat) kenden, wegens hun gering aantal leer lingen versmolten worden tot twee scholen. Dan wenschte de heer Boes een speelplaats toot de kinderen der scholen aan de Nassaulaan verklaarde zich tegenstander van de proef om de bewaarders van de scholen te verwijderen en wat het voornaamste was skdde deze spr. de vraag, of de beslissing over den bouw van een nieuwe 2de H.B.S. nog niet een paar jaar aangehouden kon worden. Dit is een zaakje van een half millioen, wat op zich zelf, al moeilijk, is op te brengen in dezen tijd. Daarbij komt, dat men in de naaste toe komst een vermindering van het aantal leer lingen aan de H.B.S. kan verwachten, t sic om- dal de openbare H.B.S. hier ter stede de con currentie heeft van drie bijzondere lycea; en 2e omdat er een verminderde belangstelling voor wetenschappelijke voTming bij het publiek merkbaar is. Deze laatste zaak, waaraan, behalve een al- gemeene kant, ook een groot Haarlemsen be lang vast zit, gaf aanleiding tot een nog al zeer uitvoerig debat. De heer Reinalda be streed den heer Boes en vond daarbij den wethouder geheel aan zijn zijde. Er is inder daad, betoogden deze beiden, een toenemende belangstelling voor bet lyceum, waarbij de be roepskeuze een paar jaar wordt verschoven, te bemerken. Dat is een gelukkig verschijnsel, maar heeft met al of niet uitstel van den bouw eener 2de H.B.S. niets te maken. De school moet er toch komen zei de wethouder; en, na de wijziging van het gymnasiale leerplan is zoo'n gebouw later even goed, voor lyceum als voor H.B.S. beschikbaar. Mr. Bruch acht de tot slandkoming een dringende noodzakelijkheid en nu er door de lange vertraging, welke deze zaak al reeds gehad heeft, toch al een drie ton is bespaard, meent hij, dat verder uitstel niet te verantwoorden is. Ook over het ongeweHschte om openbare scholen op te heffen op grond van te kleine klas sen waren de heeren Bruch en Reinalda't eens, wat niet te verwonderen is, wanneCT men be denkt, dat onze Wethouder veel meer dan wij, voorstander is van kleine klassen en klassen boven de 40 leerlingen 'verderfelijk acht voor het onderwijs. Er werd nog een interessant ar gument tegen hot idee van den heer Boes aan gevoerd. Wanneer er een openbare school wordt opgeheven en aan een bijzondere school wordt toegewezen, dan kan dat toch altijd nog maar voor een gedeelte gebeuren, zei mr. Bruch. Immers, de speel- en gymnastieklokalen zullen dan door die bijzondere school, maar ook door de maast gelegen openbare school ge bruikt moeten worden. Twee hanen in één hok. dat gaat niet; noch minder twee hoofden in één school, vooral, wanneer dezen zooals in casu, onder verschillende autoriteiten staan (gemeente en bijzonder schoolbestuur) zei mr. Bruch. Die idee van de interconfessioneele speelzaal verwekte nog al wat hilariteit in den Raad. Nog vermakelijker was het debat over de sehoolhewaarders, van wier overbodigheid de Wethouder volkomen overtuigd is, wat hij o.m. aldus demonsLreerde: VToeger, toen de hoofden nog ambulant waren en de ouders den geheelen dag konden komen aanbellen om den bovenmeester te spreken, had zulk een handlanger reden van beslaan. Wanneer hij een goede hand schreef, vulde hij zelfs de rapporten j.n. Maar nu het hoofd voor de klas staat en zijn spreekuur heeft van 's ochtends S/i tot 9 uur, nu wordt er niet meer gebeld en heeft de man niets meer te doen! Daar ging de bewaarder met het ambulantisme over boord! De wethouder gebruikte deze gelegenheid om nog eens opnieuw de onjuistheid van de stelling aan te toonen, alsof het onderwijs in Haarlem zoo duur is en becijferde, dat voor 1923 voor het volksonderwijs 312.800, voor het middelbaar en gymnasiaal 129.800 en voor de avondscholen f 45.000 of samen bij na 5J4 ton minder wordt geraamd dan in 1921 is- uitgegeven. Bij de subsidies aan bijzondere onderwijs inrichtingen kwamen de sociaal-democraten weer met zeer onsympathieke opmerkingen. De heer Kingma deed een aanval tegen het voorgesteld verhoogd subsidie aan de R.K. Handelsavondschool (den mooien opzet vap toen nog kapelaan Caarls). De wethouder verdedigde de verhooging echter met warmte en lokte den voorzitter van de commissie van toezicht op het middeibaar onderwijs, mr. Doosjes, ook uit zijn tent. Toen deze ten volle de woorden van den wethouder had onder schreven, dat n.m. deze avondschool schitte rend werk verricht, in een bepaalde behoefte voorziet en, wanneer al deze leerlingen naar een avondschool der gemeente zouden over gaan, minstens evenveel geld noodig zou zijn, toen liet men van socialistischen kant het Terzet maar varen. Onze R.K. Huishoudschool kreeg nog een pluimpje, waarna het veel besoroken subsidie aan de R.K. Leeszaal aan de orde kwam. Ge lijk men weet stelden B. en W. voor het sub sidie van ruim f 2000 van het vorig jaar thans te verhoogen tot f 3500, terwijl f 4500 is gevraagd en ook absoluut noodig is. De heer Reinalda wilde echter van de verhooging niets weten, meende, dat ook deze inrichting maar onder de bezuiniging moest vallen. Mr. Hage meijer begon met de zeer juiste opmerking, dat de R.K. Leeszaal op eigen initiatief der Haarlemsche Katholieken was opgezet. Voor de hoogc oprichtingskosten was nimmer steun gevraagd. Toen bleek, dat de inrichting levens vatbaarheid bezat, is men om subsidie gaan vragen. De Raad heeft die gegeven en daarmee in princij>c erkend, dat hiermee een gemeen tebelang gemoeid is. Maar dan moet men het voortbestaan ook verder mogelijk maken en niet zeggen: omdat de regeering niet steunt, geven wij ook niet meer. Met het slot van het beloog van mr. Hage- ntever konden wij ons minder vereenigen. De spreker betoogde, dat de Openbare Leeszaal gespeend was van alle Roomsche literatuur van eenige beteekenis. Daarom kunnen de Katholie ken er niet heen. Voldeed men aan de wen- schen der katholieken, dan hadden wij geen Roomsche Leeszaal noodig. Begrijpelijkerwijze greep mr. Loosjes onmiddellijk deze laatste verklaring aan om te zeggen: Uit slechts uwe verlangens. Zooveel de Openbare Leeszaal kan, zal zij aan rle wenschen van het Roomsche pu bliek voldoen en de Katholieke Leeszaal kan worden opgeheven1 Den besten verdediger vond de Katholieke Leeszaal echter in mr. Bruch, die zeer scherp en helder het Katholieke standpunt (trouwens Ook dat van een groot deel de anti-revolution- I'ai rem uiteen zette Ofschoon voorstander van de Openbare I/ceszaal kan ik het Katholieke standpunt r-cr goed begrijpen en waardceren, zei mr. Bruch; de meening n.m. dat eet: neu trale, Opennare leeszaal allerlei lectuur, groen en rijp bevat, lal van werken, .lie on den index slaan; en daar wit men het Roomsere publiek niet hoen lokken. Men eischt dus van Kcomschc zijde eer. eigen Leeszaal. Maar een maal op 't stantdpunt staande, dat men een Ka tholiek" Leeszaal als voldoende aan de behoef ten van e»n groot deel (een derde) van liet Haarlemsch publiek erkent, moet men zuik een instelling niet de kans laten om dood te bloeden en daarom geven wat haar redelijker wijze toekomt. Mr. Bruch stelde daarom als minderheid in het college van B. en AV. voor om het subsidie te verhoogen tot 4500. Mr. Bomans had de weinig aangename taak •daartegenover de meening van B. en VV. te ver dedigen en zei, dat het beginsel van zijn be- groolimg hem noopte om ver-hooging van geen enkel subsidie, ook van dit niet toe te staan. Het voorstel van den heer Reinalda, om het subsidie op f 2000 terug te brengen werd met 17 tegen 12 en dat van mr. Bruch, om het te verhoogen tot f 4500 met 21 tegen 8 stem men verworpen, waarmee de verhooging tot f 3500 was goedgekeurd. Buiten de begrooting om kwam nog een vraag van den heer Reinalda ter sprake, waar om B. en W. voor het werk aan het Oost-In disch Vaartje slechts 0.40 per uur aan de werkloozen laten uitbetalen. Wethouder Heerkens Thijssen deelde mee, des ochtend met mr. Slingenberg op het de partement van minister Aalberse te zijn ge weest om over de werkverschaffing in Haarlem le spreken. Door een keelaandoening kon de minister echter niemand ontvangen. De heide wethouders hebben toen met den Secretaris generaal en den Directeur der werkloosheids voorziening gesproken. Zij kregen de belofte, dat nog vóór Kerstmis de beslissing der Re geering in zake het subsidie aan Haarlem ter bestrijding der werkloosheid zou alkomen. Als mogelijk grondloon, daarbij vast te stellen, werd in het gesprek een bedrag van f 0.40 per uur genoemd. Nu hebben B. en W., ofschoon zij dit bedrag veel te laag vinden, gemeend aan de werkloozen, te werk gesteld bij het Oost- Indisch Vaartje, ai vast te moeten voorstellen op f 0,40 te beginnen, in afwachting van de beslissing der Regcering. Wei wordt voor dit kleine werk gqen Rijkssubsidie gegeven, maar, wanneer straks hel subsidie voor het groote ophoogingswerk aan de Leidsche Vaiart afkomt en de Regeeriïig mocht onverhoopt daarbij den eisch stellen van een grondloon van f 0.40 dan kreeg men ten minste geen tweeërlei loon aan werkloozen. Begrijpelijkerwijze kwamen hiertegen pro testen; van den heer Reinalda, die beweerde, dat dit wei het meest zwakke standpunt was. Door al vast op f 0.40 te beginnen, had men den Minister alle gelegenheid gegeven om te zeggen: nu kunnen we wel op dien voet door gaan! Van den heer Peper, die het volle ioon der gemeentewerklieden wilde uitkeeren; van de heeren Klein en Castricum, die een loon van j 0.40 absoluut onvoldoende verklaarden. Wij gefooven ook, dat B, en W. verstandiger hadden gedaan het kleine werk aan het Oost- Indische Vaartje te laten uitvoeren tegen een Icon, dat zij zelf redelijk achtten voor werk loozen. Bij nader inzien scheen men dat zelf ook te gevoelen; Wethouder Heerkens Thijs sen vroeg althans voor B. en W. beraad tot 's avonds; als wanneer ook Wethouder Slin genberg aanwezig zou zijn. En in de ayondzitting, welke bij afwezigheid van den burgemeester, door wethouder Heer kens Thijssen werd voorgezeten bleek inder daad, dal heel dit onverkwikkelijke debat voor komen aad kunnen worden. Men kan in het verslag de mededceiingen van mr. Slingenberg uitvoerig L-.ren. Resultaat, dr,i B. en W. het voorstel Reinalda overnamen, ornhet werk je aan 't Oost Indische Vaartje voor 60 c. per uur te talen verrichten. Werkteaztnzorg bl-j/t eer. zware zorg! Over de Haarlemsche Orkest Vereeniging werd kort recht gespreken. Maar één spreker, de heer Groenendael, die een voorstel indiende om het subsidie aan de H.O.V. op 30.000 le lalen en niet tot op de helft te verminderen, zooals B. en W. voorstelden. Dezen waren zoo verstandig geen debat over het voorstel te openen. Wat is er trouwens nog voor nieuws over deze zaak te zeggen? Verheugend was de groote meerderheid, waarmee het voorsteL Groenendael werd aangenomen: 24 tegen 6 stemmen. Proficiat, H. O. V.I Bij de verdere subsidies kwam een nieuwe aanval op Katholieke insiituten, natuurlijk van Sociaal-democratischen kant. Uit het gebrom en gemopper van iemand als den heer Kingma, wien ten deze blijkbaar het hart op de tong ljgt, kan men opmaken hoe den sociaal-democraten de Roomsche wasdom in Haarlem steekt! Juffr. van Vliet deed weer eens, evenals 't vorige jaar, een aanval op de Martha vereen iging, waar mevr. Willekes zich achter schaarde. En zij kreeg het gedaan om het subsidie van 750 op f 500 terug te brengen. Des te on sympathieker deed het aan, dat daarnaast een voorstel van mevr. Willekes kwam om aan liet Doorgangshuis f 500 subsidie te geven. De aan vrage van het Doorgangshuis was .evenals die van de Julianastichting le laat ingekomen en kon daarom niet in deze begrooling worden opgenomen. Maar wanneer dan het Doorgangs huis wat krijgt, moet de Julianastichting ook wat hebben, zei de heer v. d. Kamp. En de heer Klein, die een warm pleidooi hield voor het mooie werk onzer Juliaantjes, had reeds een voorstel klaar. Zoo geschiedde het, dat het den rooden dames en heeren wel gelukte de Marthavereeniging f 250 te korten, maar dat zij het moesten aanzien, dat voor een an dere Roomsche Vereeniging een nieuw subsidie van f 500 werd ingesteld 1 Bij de inkomsten vielen we nog eens terug in een debat over de uitkeeringen uit de be drijven en de zakelijke belasting op het be drijf. Nieuws werd er natuurlijk over beiden geen woord gezegd. Het voorstel-Van Liemt om de belasting progressief te maken werd verworpen. Eerst het evenredig heffingsper centage weg, dan kunnen we verder zien, zei mi. Bomans Klokslag 12 uur wns de begrooting vastge steld, zonder dat de voorgestelde bedragen noe menswaardig waren aangetast. B. en W. kunnen tevreden zijn. Sociëteit ,St. RavoKinderzorgkoor half drie -Bloemententoonstelling Van 2 lol 10 uur Gewone zittingen Spaarbank voor Katholiek Nederland Zitting van 5 —half 8. ff. K. Leeszaal en uitlecnbibliotheek Jan*- straat 49 Eiken dag geopend van 10 van 25 en van 710 uur behalve des Maandagsochtends en op Zon- en Feest dagen. Uitleen van boeken van half 39 uur. R.K. Arbeidsbeurs voor mannen Jacobij- nestraat 15 Alle werkdagen, voorm. van 012 uur, n.m. van 25 uur. Zaterdags al leen van 912 uur. R.K. Arbeidsbeurs voor vrouwen Kleine Houtweg 13 Alle werkdagen des nam. van 3 tot 4 en van haif 8 tot half negen. Martha-vcreeniging Bloemhofstraat 1 Betrekkingbureau voor vrouwen Alle werkdagen van 1012, van 24 en van 89 uur. GEMEENTEBEGROOTING. Het le douche-badhuis. De heer v. d. BiERG stelt voor aan het Witte Kruis ten behoeve van het le douche- badhuis (dat aan den Koudenhorn. wat reeds geruimen tijd gesloten is geweest) een subsidie te geven van f 2000 inplaats van f 1000. De heer BOMANS vraagt hem den tijd te laten om een en ander met het Witte Kruis te bespreken voornamelijk om te zien of niet mogelijk is het subsidie over de drie bad huizen te verdeelen. De heer KOPPEN wil, alvorens B. en W. overleg gaan plegen, vast leggen, dat er geen tariefsverhooging komt. De VOORZITTER zegt, dat geen lid van het dageiijksch bestuur daaraan denkt. Dr. v. d. Berg trekt zijn voorstel in. Aan de orde is Hoofdstuk VI (Onderwijs). De heer BOES houdt algemeene beschou wingen. Spr. dringt nogmaals aan op samen voeging van scholen die het slechtst bezet zijn, om lokalen vrij te krijgen voor bijzon dere scholen. Spr. wijst naar de scholen op de Friesche Varkensmarkt (no. 22) en de twee scholen in de Prins Hendrikstraat. Daarvain kunnen twee scholen gemaakt wor den. Voordat gedacht wordt aan den bouw van scholen in de buitenwijken, moet eerst getracht worden de bestaande scholen vol te krijgen. Spr. dringt aan op een speelplaats vr,or de school aan de Nassaulaan. De be trekking van schoolbewaarder acht spr. jn liet belang van de gemeente. Een goed onder houd van de school is er het gevolg van. Spr. vraagt om in dit verband het oordeel te vra gen van de noofden van scholen, waar de schoolbewaarder is afgeschaft. Een nieuw ge bouw voor onze tweede H. B. S. acht spr. nog niet noodig. Er zijn aanwijzingen, die doen vermoeden dat in de eerstvolgende ja ren minder leerlingen zullen komen voor het middelbaar onderwijs. Spr. wijst op het Chris telijk Lyceum, het R.K. Lyceum en de min dere liefhebberij voor liet Middelbaar Onder wijs. Spr. wil minstens nog eenige jaren met den bouw van een nieuwe H. B. S. wach ten, wellicht is het bestaande gebouw nog wel wat te verbeieren. De heer REINALDA vraagt ook een nader onderzoek naar de wenschelijkbeid om het instituut sehoolhewaarders af te schaffen en op een speelplaats voor de school Nassau laan. De opmerking van den heer Boes om trent het aantal leerlingen per klas, deelt spr. niet, hij zet dat nader uiteen. Spr. is verwon derd geweest over de opmerking van den lieer Boes omtrent de nieuwe tweede II. B. S., omdat spr. meent dat de Raad overtuigd moet zijn dat er een nieuw gebouw moet. ko men. Dat er mindere aandrang voor M. O. is, geefit spr. niet loe, wel dat veie ouders de beslissing wat de kinderen moeten worden uil stelten tot later datum dan nu het geval is, maar dat maakl dat weldra hier het vraagstuk ter sprake zal moeten komen of het niet noodig zal zijn openbare Lycea <e slichten. Den bouw van een nieuwe H. B. S. acht spr. noodig. Wat de gestie van het openbaar onderwijs betreft, hoopt spr. dat deze wethouder gebruik zal maken van on bevoegdheid eventueel zal gebruik maken om boventallige onderwijzers le benoemen. Het minimum schoolgeld van 10 cent is, volgens spr., vpor vele beurzen nog te hoog. Dat vraagpunt zal weldra onder de oogen moeien worden gezien. Spr. wijst op de St. N'ir(dans feesten, georganiseerd door den Bond van Ned. onderwijzers en prijst die. Hij vraagt dat B. en W. dat initiatief moreel zuilen steunen en zullen desavoueeren die hoofden van scho len en die onderwijzers, die het beneden zich achlen kinderen van hun scholen aan die feesten to doen deelnemen. De heer BOES repliceert op wat de heer Reinalda tegen zijn betoog aanvoerde. De heer BRUCH beantwoordt de sprekers. Er zijn dit jaar een 20-tal minder onderwij zers dan andere jaren, door een meer econo mische aanwending der onderwijskrachten. Het lager onderwijs is dit jaar voordeeliger voor Haarlem dan verleden jaar een be drag van 312.090: het middelbaar onder wijs met 109.000; het Nijverheidsonderwijs 45.000 en dat ondanks dat er meer uitga ven zijn. Het instituut van sehoolhewaarders acht spr. niet noodig. De proef in Haarlem met do afschaffing is als geslaagd te beschou wen. Haarlem was een der weinige groote steden, waar nog het instituut bestond. Uit voerig verdedigt spr. den bouw van een nieu we tweede H. B. S. Met de stichting van éen gemeentelijk Lyceum dient nog le worden ge wacht in verband met de op handen zijnde reorganisatie van het Middelbaar Onderwijs. Maar dat heeft weinig te tnaken roet den bouw van een tweede H. B. S., welk gebouw eventueel ook zal kunnen dienen voor een Lyceum. Gaarne geven B. en W. den go- vraagden moreelen steun voor de door den Bond van Ned. Onderwijzeressen georgani seerde St. Nicolaasfeesten. Een speelplaats voor de school aan de Nassaulaan is niat gemakkelijk te vinden. De benoodigde grond zou te duur zijn. Op een vraag van den heer LAMERUS deelt de heer BRUCH mede, dat het in zijn bedoeling ligt op ouderavonden het nut van het nemen van schoolbaden uiteen te doen zetten door den schoolarts. Subsidies. De heer KINGMA komt op tegen de ver hooging der subsidies voor verschillende R.K. Instellingen. Er zijn nog andere menschen in Haarlem dan R.K. Tenzij hij door den wet houder wordt overtuigd, zal hij voorstellen het subsidie voor den Bond van R.K. Jon genspatronaten te verminderen van f 5030 op 2000 De wethouder, de heer BRLTCH, verdedigt de billijkheid van het voorgestelde subsidie. De avondschool voorziet blijkbaar in een be hoefte, groeit steeds aan en het subsidie is geregeld naar de Rijksregeling. De gemeente kan er niet af. Bovendien is dat onderwijs veel goedkooper dan het openbare en wan neer deze R.K. Handelsavondonderwijs werd overgebracht naar de opénbare, dan zou de gemeente er geen cent beter van zijn. Dit alles nog afgezien van de vraag of niet een deel der bevolking het recht heeft, het onder wijs te eisclien dat het voor zijn kinderen noodig vind. Deze R.K. school bescheiden en doet heel goeci werk; het subsidie is alles zins billijk en goed besteed. De menschen moeten meer uitgeven door de eischen van den minister. Spr. wijst er nog op hoe offervaar dig de gelden voor die scholen binnenvloeien. De heer BOES verzoekt inlichtingen om trent de salarissen. De heer BRUCH verschaft die. De heer POPPE vraagt hoeveel geld door deze vereeniging wordt bijeengebracht om deze school in stand te houden. De heer BRUCH zegt dat geraamd wordt 100Ö, maar dat verleden jaar werd opge bracht 2500. Spr. vindt dat een mooi be drag, als men bedenkt dat het van den klei nen man komt. De heer LOOSJES brengt hulde aan het werk der school en onderschrijft ten volle wat de wethouder zeide dat als deze leerlin gen naar de openbare school werden over gebracht, de gemeente niet goedkooper uit zou zijn. Hij beveelt aanneming van het sub sidie aan. Het subsidie, door B. en W. voorgesteld, wordt goedgekeurd. Bij het voorstel tot subsidieering van de R.K. Huishoudschool wees mevr. WILLEKES MACDONALD op het mooie en voortreffelij ke leerprogram aan deze school. Zij zou wen schen dat eenzelfde program aan de neutrale school werd ingevoerd en vraagt aan B. en W. de mogelijkheid daarvan te onderzoeken. In 't bijzonder vestigt zij de aandacht op de volkscursussen. Zij belreurt het dat de neu trale school zoo'n zelfde program niet kan hebben door den tijd, waarin zij werd ge sticht. Spr. zou, zoo noodig, aan de neulrale school suppletoire leerkrachten willen toe voegen om aan deze school eenzelfde pro gram ongeveer te kunnen krijgen als aan de R.K. School. De heer BRUCH zegt in dezen overleg toe met den minister en de inspectrice van het onderwijs. Het subsidie van 13.890 wordt verleend. De overige subsidies, het onderwijs betref fende, werden, conform het voorstel van B. en W„ toegekend. Mevr. MAARSCHALLKOMIN stelde voor aan de afdeeling Haarlem van Volksonder wijs eene subsidie te verleenen van f 1050 inplaats van f 700. Het voorstel MaarscliallKomin werd aan genomen met 254 stemmen. De R.K. Leeszaal. De heer REINALDA maakt bezwaar tegen het subsidie van 3500 ten bate van de R.K. Openbare Leeszaal. Hii vindt het onjuist in dezen tijd van bezuiniging het subsidie te verhoogen en stelt voor den post erug te brengen tot 2014.50. De heer HAGEMEIJER wüsl op de groote, ook finaneieele offers, die de R.K. brachten voor de stichting van de R.K. Leeszaal. De heer HAGEMEYER verdedigt het voorgeste/de subsidie en daarbij het goed bestaansrecht van de R. K. Open bare Leeszaal. De Roomseh-Katliolieken hebben allereerst, ten koste van groote finaneieele opofferingen van duizenden guldens, de R. K. Leeszaal en Bibli otheek geslicht. Later, (oen de verras sende levensvatbaarheid van de R. K. intslelling was gebleken, zijn zij gekomen bij den Raad om een bijdrage in de groote onkosten, teneinde te kunnen voortbestaan. Die bijdrage heeft de Raad verleend en daarmede het gemeentebe lang erkend, dat in de R. K. Leeszaal en Bibliotheek schuilt. Nu wordt betoogd dat, wijl hel Rijk niet steunt, ook de gemeente moet ophouden met steun te verleenen. Dat doet denken aan een kreupelen man, die, omdat liij hel der van inlicht is, gesteund wordt door twee personen, die hem elk een kruk spr. noemt het woord „kruk", want de subsidies «an de R. K. Leeszaal zijn niet nicer dan krukken, waarop slechis moeizaam kan worden gesteund die hem elk een kruk geven. Nu trekt op ecu gegeven oogenblik één der twee per sonen, die steunden, de kruk, die hii gaf, weg. Moet dan de andere persoon zijn kruk ook terugnemen? Dat zou de gemeente doen met bet subsidie lorug te nemen. Neen, de gemeente zou voor twee moeten geven, omdat het goed bestaansrecht der R.K. Openbare Leeszaal zoo afdoende is gebleken. Wij hebben R.K. leeszalen noodig, omdat er over het heele land een absolute ne gatie is van werken van katholieke schrijvers en katholieke litteratuur inde openbare leeszalen, zoodat de R. K. ab soluut gedwongen zijn hun toevlucht le nemen tot R.K. bibliotheken. Zouden j wij ergens anders de duizenden R. K.1 boeken kunnen lezen, die er zijn en die de R.K. behoeven? Spr. vroeg den di recteur van eon Haagsche openbare lees- zaal naar katholieke boeken. Ze waren j er niet en spr. vroeg: Waarom zijn ze er i niet? Omdat R.K. boeken niet gevraagd j worden, antwoordde hij. Dat is, volgens spr., de zaak omkeeren. Men moet ma ken dat ze er zijn. Alen moet ze niet afhankelijk stellen van de vraag er naar, maar men moet de vraag or naar vóór zijn. Spr. heeft een lijstje van 23 R.K. schrijvers van beteekenis, wier werken in onze openbare leeszaal niet verte genwoordigd zijn. Over kerkelijke mu ziek, archeologie, kerkelijk recht enz. enz. spr. noemt nog tal van vakken vinden de R.K. in onze leeszaal niets van wat zij wenschen. Wij hebben dan het recht te zeggen dat we er zelf voor zullen zorgen. Waai- we niet be vredigd worden op ons gebied in Ü3 openbare leeszaal, daar nemen we on ze toevlucht tot de R.K. Leeszaal. De lieer VINCENT LOOSJES merkt op dat die boeken in onze leeszaal nic* aangeschaft worden omdat er geen vraag naar is en ze gevraagd worden in de R. K. Leeszaal, die nu eenmaal beslaat in 1 onize stad. Het is dus niet noodig ze aan te schaffen. Den lieer REINALDA spijl het zeer, i dat de heer Hagemeyer liet subsidie op I die manier verdedigde. Hij doet aan de j waarheid le kort. Toen hier sprake was van de stichting eener openbare leeszaal, is hier eeri R. K. leeszaal gesticht. Dat recht hebben ze. De R. K. gaan nu naar de R. K. leeszaal. Hen wordt aan bevolen niet naar de openbare te gaan, maar dan moet men de openbare lees zaal niet verwijten, dat er geen katho lieke boeken zijn. Als er eenige bezoe kers zijn, die een boek wenschen, en het is er niet, wordt door de commissie over wogen om dat boek aan te schaffen. Getracht wordt al die literatuur aan le schaffen, die gewenscht wordt. Komen er dus katholieken, die bepaalde boe ken wenschen, dan zal ook met dien wensch worden rekening gehouden. De heer Hagemeijer heeft niet kunnen be weren dat zulk een verzoek geweigerd is. Maar de E. K. komen niet, ze moeten gaan naar de E. K. leeszaal. De heer Hage meijer sprak van „uwe leezaal" doelende op de openbare. Dat is onjuist. Het is niet een leeszaal van een partij of ean groep, maar de leeszaal voor iedereen toegankelijk. Als de E. K. meenen dat hun plaats is in de E. K. leeszaal, kan spr. daarin komen en ook zelfs dat de overheid die E. K. Leeszaal, die voldoet aan de behoeften van een deel der bevolking, steunt. Spr. wil het subsidie dan ook laten bestaan, maar do E. K. moeten begrijpen dat deze steun in dezen tijd van bezuiniging niet hoo- ger kan worden. Daarom stelt spr. voor minder subsidie te gaven. De heer HAGEMEIJEB zegt lijnrecht te staan tegenover de opvatting van den heer Loosjes. Het is de negatie vanB. K. boeken in openbare lee zalea, die de B.K. hun toevlucht doet nemen tot hun leeszaal. De heer LOOSJES: Als dat waar is, dan stel ik voor dat hot bestuur der E. K. Leeszaal komt confereeren met het bestuur der openbare op de a.s. Januari-vergade- dring. Spr. twijfelt er niet aan of er zal dan een overeenkomst gesloten worden. We zullen dan het bedrag van dit subsidie dat dan niet noodig is en een gedeelte van het beschikbare boekenfonds aanrenden v, or den aankoop van E. K. litteratuur. Al dia boeken, welke de E. K. wenschen, zullen er dan komen. De heer BEUOH wil even ecarteeren den aanval, dio is gedaan op de Openbare Lees zaal. Die aanval is niet gegrond. Inder daad is juist wat do heer Loosjes zeide dbt de E. K. niet in de Openbare Leeszaal komen, dat E.K. bceken daar niet veel ge vraagyt worden. Er is dus geen reden geld uit te geven voor E. K. boeken, die boven dien in de E. K. leeszaal te krijgen zijn. Alaar spr. meent dat de door den heer Hagemeijer aangehaalde motieven waarom de B. K. een eigen leeszaal wenschen, niet juist zijn. I-Iet groote motief daarvoor is gelegen in de overweging dat in de Open bare Leeszaal rijp en groen te krijgen is (geroep: zeer juist!) Dat is het groote be zwaar en dat wenschen de E. K. to on dervangen met hun B. K. Leeszaal (ge roep: zeer juist). Spr. eerbiedigt dat stand punt. De aanval op de openbare leeszaal is onjuist. Spr. least een staatje' voor van Katholieke periodieken, die in de open bare leeszaal voorradig zijn. (Beiaard, Kath. Illustratie, enz.) Als er nog andere ge wenscht zijn, en dat blijkt, zal het bestuur, waarin een man zitting heeft, als de heer Sier k. aanschaffing er vaa over-wegan. Alaar een uitgebreide E. Iv. literatuur is niet noodig, omdat de gemiddelde man daar niet komen mag. Spr. erkent het goed bestaansrecht van een E. K. LeeszaalEu is die er in een stad, dan is de vraag, verdient die E. K. Leeszaal steun der Over heid? Spr. antwoordt: Ja, zeer zeker in Haarlem en het was spr. dio in het col lege van B. en W. een veel hooger subsi die voorstelde dan nu is uitgetrokken, n.l. f 4500. Andera wethouders vonden, dal om zuinigheidsrelenen te veel. Spr. zal intus- schen alsnog een voorstel doen om hot sub sidie te verhoogen tot f 1-500. Hij wijst op het aantal bezoeken in de E. K. Lees zaal, dat minder is dan dat van de Open bare Looszaal, maar het aantal uitgeleende hoeken is in sommige maandon hooger. Het bestaansrecht van de E. K. Leeszaal leeft in het volk en de steun is alleszins billijk. Spr. wijst er op dat do E. K. leeszaal zeer zuinig beheerd wordt. De directeur heeft f 1200 salaris; een assistente f 600 en eenige dames verleenen hun diensten belangeloos. De openbare leeszaal kost heel wat meer. Zij is niet to weeldeidg, meent spr., maar verkeert ten opzichte van de E. Iv. Leeszaal toch in goeden doen. Met f 2000 subsidie zonder meer komt de E. K. er niet. Met dat subsidie bereikt men alleen 'n eervolle begrafenis van de B.K. leeszaal. Spr. stelt voor het subsidie op f 4500. Dat stelde spi'. ook in het college van B. en W. voor, maar daartegen kwam van een anderen wethouder verzet, met het oog op de financiën der gemeente. Mevrouw AVILLEKES-MAÜDONALD zal na het betoog van den heer Bruch stem men voor het voorstel van B. en W., maar moest zii zich laten gelegen liggen aan het betoog van den heer ILagemeyer, dan zou zij tegenstemmen. Zij blijft betreuren het separistisch streven van de B.K. De heer BOMANS gelooft niet, dat dezen middag in *'t geding is gebracht in dezen raad het goel bestaansrecht van de E.K. Leeszaal. Dat zou ook een debat zijn, wat ruim 10 jaar gesloten is. Alleen zijn in debat gebracht zuinigheidsoverwegingen. Dto KK. Leeszaal heeft geld noodig oin te kunnen bestaan. Ze vroeg daarvoor aan vulling van de subsidies, die waren ver strekt over 1921, 1922 en 1923. De heer Bruch heeft warm gepleit in het college van B. en W. om dat verhoogde subsidie over 1922 toe te staan. Spr. adviseerde dat niet te doen. Wel was spr. bereid het subsidie over 1923 te helpen verhoogen, omdat hij het noodig vindt. Spr. onder schrijft volkomen het warme beloog van den heer Bruch ten bate van de E.K. Leeszaal Maar spr. is tegen het voorstel van den heer Bruch om het subsidie ie brengen op f 4500. Hij blijft vasthouden aan 't voorstel van B. en W. om f 3500 te geven. Niet omdat spr. iets heeft te gen het nut der R.K. Leeszaal- Hij is daarvan zeer overtuigd. Maar spr. wil de algemeene gedragslijn vasthouden van B. en W. ook tegenover deze inrichting. En zoo zal hot gebeuren dat een K.K. wethou der zal stemmen tegen dit subsidie aan die Baromeerstand 748. Stilstand. Barometerstand 753. Vooruit. OPGAVE VAN: Medegedeeld door het Kon. Ncd. Meteorolo gisch Instituut te De Rilt. Naar waarnemingen verricht in den morgen van 22 December. Hoogsie barometerstand 766.1 m. M. te Haparanda. Laagste barometerstand 726.9 m. M. 1« Storno way. Verwachting van den avond van 22 tot <i;i avond van 23 December: Meest krachlig, later afnemende ZuidelijT c lot Westelijke wind, betrokken of zwaarte: wolfri, regen of hagelbuien, ialer opklarend t kouder. E.K. Leeszaal. Spr. hoopt intusschecn d deze debatten een aangenaam einde zuil. a hebben en het compromis gevonden wor t in het voorstel van B. en W. door niet "t voorstel-Eeinalda aan te nemen, noch be: zeer sympathieke van den heer Bruch. De heer PEPEE zal tegenstemmen ome t hij al dat sectarisch gedoe afkeurt. I j zal stemmen voor het voorstel-Beinal a, omdat daarvan het gevolg zijn zal dat de E.K. Leeszaal verdwijnt. Hij vindt echt de Soc.-Dem. niet consequent, als zij 1 et bestaansrecht der E.K. Leeszaal erkennen, moeten zij ook de levensmogelijkheid da; voor laten bestaan. De heer BOES zal voor het voorst van B. en W. stemmen op dezeltele gren- de als mevr. Willekes Macdona'.d. Het voorstel-BEINALDA werd vc -won n met 1412 stemmen. Voor de soc. dem. c:i de heer Peper. Het voorstel-BBL !li werd verworpen T :t 18 8 stemmen. A oor de heeren Bruch, Vis ser, de Braai, Klein, v. d. Berg. Hagemei Heerkens Thijssen, Kuenon. Het voorstel vau B. en W. werd daa na zonder hooldelijk? stemming aangenomei De BUEGEMEESTER verlaat daarop d.- vergadering en wenschte de leden en. I n gezinnen een prettig Kerstfeest toe. De hesr HEEBKÈNS THIJSSEN neren den voorzittershamer over. Steun aan werkeloo-'n Hierna was aan de orde het verzoek van den heer Eeinalda. omtrent het loon ven 40 oent dat door B. en Wi. is bspaali l ij het werk aan het Oost-Indisch Vaartje De heer HEERKENS THIJSSEN dr mede dat, wat reeds bekend is bij der. Raad, aan het Eijk regeeringssteun is ge vraagd, voor het werk aa i do Loids -te V aart nabij de Pijlslaan. De regerring ht t zich, wat ook reeds bekend is, aanvankelijk bereid verklaard op dat verzoek in g i op neder te stellen voorwaarden. Tót na toe bleef, ook tot groote teleurstelling van B. en W., de definitieve beslissing ach: r- wege. Hedenmorgen zijn Mr. Slingenberg er spr., die toch in Den Haag moesten z in bij den Minister van Arbeid aangeloo] :n. De Minister was wegens een keelaand le ning niet te spreken. Spr. en de heer S n- genberg hebben toen den directeur-ge e- raal gesproken en ook den directeur van e werkloosheidsverzekering. De toezegging i- gedaan dat 'de beslissing nu vóór Ker i- mis zal afkomen. Het Eijk heeft een'go weken geleden o.m. gevraagd Ie B. en W. zouden staan tegenover een vo - stel om het loon bij de productieve we: k- verschaffing op 40 cent te bepalen. I ei college heeft toen onmiddellijk bericht dat dit. loon, naar zijn meening, te weinig i-. ook wanneer daarbij in aanmerking gei. - men wordt dat bij contractwerk dat lc .n tot 48 cent kan stijgen. Sedert is ven - men dat in andere steden het loon op c c minder bepaald wordt. Nu is het demp vau het Oost-Indisch Vaartje feitelijk v weinig belang voor Bijkssteun. Maar ri> menschen, die daar te werk gesteld worde :i zijn van hetzelfde slag als de mensch n die aan de Pijlslaan zullen werken. Zij zi - len hetzelfde werk doen. Het zou dus onbil lijk zijn deze menschen 40 cent uurloc n te geven indien straks deze beslissing ven het Eijk zou afkomen, ea aan de mseaschen die aan het Oost-Indisch Vaartje werkt a nu meer. Daarom bepaalden B. en AV. hit uurloon op 40 cent. B. en W. hebben al zoo geredeneerd: w j blijven onjuist vinden een uurloon van O oent. Maar wij stelten dat uurloon van 4J cent voorloopig vast Maar als het Eijk een hooger uurloon geeft, dan krijge i gen ook de andere menschen aan het Oost- Indiwcli A"aartje-meer loon. Stellen wij he uurloon hooger dan op 40 oent, dan loopen wij kans het rijkssubsidie te verliezen. Het loon is ook niet naar ons genosgen, maai' we mce3ten het doen met het oog op hel Bijkssubsidie. De heer EEINALDA dankt voor de be handeling van zijn interpellatie. Spr. ver deelt de uit te voeren werken in onze gemeente in werken die worden uitgevoerd met Eijkssteun en in werken zonder Bijks- steun uitgevoerd. Spr. noemt de door B. en AV. aangenomen houding zeer zwak. De esnig sterke houding van B. en AA', zou zijn geweest als B. en AA7, niet eoa loon van 40 cent hadden bepaald, maar tegen de Regeering in het loon op 60 cent per uur. AVij worden door de Regeeriug in volmaakt dalende richting van de loo ien gedreven. Dat hadden B. en AV. moe ten bedenken. Zij hadden het Eijk niet moe ten steunen in die neiging en daar tegen ia gaan. Ze moeten de maatregelen van do

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1922 | | pagina 1