De staking in de Typografie.
M
De Burgerwacht
Donderdag 4 Januari 1923
45st8 Jaargang Np. 14328
Niet verantwoordelijk?
schaken.
TELEGRAMMEN.
DIT NUMMER BESTAAT UIT 6 BLADZIJDEN. EERSTE BLAD
Loonen voor volwassenen van f 33 60 tot f 40.— en hooger
Arbeidsweek van 48 uur Vastheid van beirekking (ondanks
wat de modernen beweren) En toch staking!
STADSNIEUWS.
AGENDA
5 JANUARI
BERICHT.
Met het oog op het Feest van H.H Drie
Konmten zal onze NIEUWE HAARLEM-
SCHE COURANT Zaterdag 6 Januari
NIET verschijnen.
Wij verzoeken onzen H.H. Adverteer
ders in verband hiermede de voor Za
terdag bestemde Advertentiën in het
Vrijdagnummer te willen plaatsen. Voor
een vroegtijdige inzending houden wij
ons aanbevolen.
DE ADMINISTRATIE.
rUONEEL.
Paddy, „Op één na de beste".
„Cyrano de Bergerac".
Nagel.omen giften voor Goslar.
Steun aan werkloozen.
Dr. Ludwig Wiillner
De actie der bakkersgezellen.
R.-K. Volksbond.
Personalia.
Het auto-ongeluk op de Amster-
damsche Vaart.
LANGS DEN WEG.
Jubileum.
Giften.
Geheime distilleerderij.
Geen misdrijf.
Bestelgoederentarieven Ned. Spoor.
Gevonden voorwerpen.
De demping van het O. I. Vaartje.
Kalenders.
Hinderwet.
De R.-K. Leeszaal.
Ned. Staatsleening 1923 A.
BURGERLIJKE STAND.
Vrachtvervoer door Haarlem
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Gevonden voorwerpen.
De abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Per Kwartaal 3.25
P?i Week 0.25
Franco per post p. kwartaal bij
vooruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 49,
Haarlem.
Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No. 5970,
NIEUWE
COURANT
Advertentiën 35 cents per regel,
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusschen den tekst
ais ingezonden mededeeling: 60 cd.
per regel Vraag* en aaabod-ad-
vcrtentiën 14 regels 60 cent per
plaatsing; elke regel meer 15 eest
bij vooruitbetaling.
i.
Een staking in de boekdrukkerij-industrie
heeft voor het groole publiek iels bijzonder
onaangenaams. Veel meer dan het stilleggen
van den arbeid in de bouwvakken, in metaal
industrie of iets dergelijks treft een staking in
de boekdrukkerij nagenoeg iedereen.
Als men zijn drukwerk niet zoo vlug kan
krijgen als men het anders eischt, het ont
breken vooral van de courant die men gewoon
is te lezen, dat zijn vervelende dingen
vooral omdat ze iederen dag terugkomen.
Vandaar dan ook dat de staking in de typo
grafie ieders bijzondere belangstelling heeft,
en dat men er wel wat meer van zal willen
welen.
De slaking is het gevolg van het feit, dat de
nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst onder
den druk der tijden ongunstiger arbeidsvoor
waarden bevat dan de vorige.
De werklieden in de typografie behooren
allen behoudens een zeer klein percentage
ongeorganiseerden tot een van de volgende
vier groepen: de A(lgemeene) N(ederlandsche)
T(ypografen) B(ond), de Ned. R.-K. Grafische
Bond, de Ned. Christelijke Grafische Bond en
de Ned. Grafische Bond (neutraal).
De laatste drie organisaties hebben de on-'
gunstiger arbeidsvoorwaarden aanvaard, de
A. N. T. B. (de moderne,, tevens de grootste
organisatie) heeft ze verworpen.
Men zal vragen: waren deze arbeidsvoor
waarden dan zoo ongunstig?
Oordeel zelf, lezer.
Volgens de nieuwe C. A. O. zal het mini
mum-loon van den gewonen zetter, drukker
en daarmee gelijkgestelden zijn 33.60 per
week van 48 werkuren.
Voor machinezetters (37.92), rotatiepers-
drukkers (37.92) en vooral voor meester
knechts zijn deze minumum-loonen nog be
langrijk hooger.
Niet vergeten moet worden, dat meerdere
typografen en vooral de machinezetters, on
der het vorige contract belangrijk meèr ver
dienden dan het minimum-loon en dat het de
bepaalde bedoeling der patroonsvoorstellen
was, dat men dezen voorsprong ook in het
nieuwe contract zou behouden.
Zoo zullen onder het nieuwe contract ver
schillende handzetters in plaats van het mini
mum van 33.60 tot zelfs 36 a 40 gulden per
week verdienen, vele machinezetters 40 a 45
gulden en nog hooger.
Welk een omvang deze belooning der typo
grafen bóven het minimum der C. A. O. heeft,
kan blijken uit het feit, dat van het zeer tal
rijke zetters personeel der firma Johs.
Enschedé en Zonen, verreweg de grootc meer
derheid bóven het minimum beloond wordt.
Zoó is het ook op andere drukkerijen.
Loonen van 3 a 4 gulden boven het minimum,
dus van 36 h 37 gulden per week zijn aller
minst zeldzaamheden.
En nu weten wij heel goed, dat in een
werkmansgezin met een gemiddeld aamtal kin
deren aan 34 tot 40 gulden per week bést op
komen is. Maar of men in de tegenwoordige
tijdsomstandigheden zulk een loon als onvol
doende mag afwijzen, moet stellig meer dan
twijfelachtig heeten.
Trouwens, oók de 'vertegenwoordigers in de
onderhandelingsoommissie van de thans
shakende werklieden hadden deze loonen reeds
aanvaard.
Wij meenen dan ook te mogen zeggen, dat
wie op grond van de loonbepaling in het
nieuwe contract tot neerleggen van den arbeid
lanspoorde, onverantwoordelijk-lichtzinnig ge
handeld heeft.
Het merkwaardige is trouwens, dat volstrekt
niet alle 2000 a 2500 stakers in den lande
om dezelfde reden de nieuwe arbeidsvoor
waarden verwerpen. Van eenheid in motieven
is hier in het minst geen sprake.
Een andere „verslechtering" van de arbeids
voorwaarden is de verlenging van den weztetijd
van 45 tot 48 uur. Daarvan behoeven we wel heel
weinig te zeggen het verzet gaat trouwens
slechts hier en daar tegen de werktijdverien-
ging.
Van voel grooter belang schijnt men de
ve.rzwatdking der rechtspositie Ie achten. Onder
deze rechtspositie verstaat de werknemer zoo
als men weet de zoo groot mogelijke zekerheid
omtrent het behouden van zijn betrekking.
Absolute zekerheid kan men in dit opzicht
natuurlijk nooit hebben.
Opheffing eener zaak, groote slapte, slecht
gedrag en nog eenige andere oorzaken moeten
ook bij de door de werknemers verlangde re
geling altijd tot ontslag voeren.
Zoo was het ook in de vorige C.A'.O. van
het boekdrukkersbedrijf, maar overigens kon
de werknemer zoozeer op het behouden van
zijn plaats rekenen dat de niet-katholieke pa
troons in de typografie wel eens schersend
plachten te zeggen: je kunt nog gemakkelijker
van je vrouw af dan van een werkman.
Ieder ontslag moest en moet nog in
de typografie beoordeeld worden door een uit
gelijke getallen werkgevers en werknemers be
staande commissie, en als deze commissie het
ontslag ongeldig verklaart moet de patroon
den betrokken werknemer terugnemen.
Bovendien is gebleven de bepaling dat bij
slapte de laatste aangenomene het eerst moet
ontslagen worden, en zoo in teruggaande volg
orde.
En in hoeverre is nu deze rechtspositie „ver
slechterd?"
Alleen in zooverre dat in de nieuwe over
eenkomst de patroon in sommige gevallen
(lang niet altijd) een werknemer kan ontslaan
zónder daarvoor doorslaande redenen aan te
voeren, mits hij den werknemer een door een
gemengde commissie te bepalen schadeloos
stelling uitbetaalt, die tot i maanden loon kan
bedragen, dus kan oploöpen tot circa 550 a 750
gulden.
Welk patroon zal een werknemer willekeu
rig, zonder gewichtige redenen, ontslaan, als
hem dat zulk een belangrijk bedrag kan kos
ten?
Met volstrekte stelligheid mag verklaard
worden dat na de „verslech lering" de rechts
positie in de typografie stukken beter blijft
dan in welke andere particuliere nijverheid
ook, zelfs veel beter dan in de zusterhranclies
binderij, steendrukkerij en clichémakerij
Toch heeft men in deze drie branches in de laat
ste dagen de nieuwe arbeidsvoorwaarden, zeker
niet beter dan in de typografie, met groote
meerderheid aanvaard.
Een loon van 34 a 40 gulden en hooger, een
arbeidsweek van niet meer dan 48 uren en
stevige zekerheid van positie wat mag toch
de oorzaak zijn dat de moderne typografen
liever in staking zijn gegaan dan zulke voor
deze tijden stellig gunstige arbeidsvoorwaar
den aan te nemen?
Wij stellen ons voor, dit morgen nader te be
kijken. En aan te toonen dat de tactiek der lei
ders van den A.N.T.B. zacht gezegd, niet ge
tuigt van het wijze beleid en het verantwoor
delijkheidsgevoel dat men van leiders eener
groote werknemersorganisatie verwachten
mocht.
F. H. M. VAN DE GRIENDT.
Sociëteit „SI. Bavo" Centrale Raad Noord-
Höiland 2 uur Cursus Vrouwenbond
8 uur Bouwvakband half 8 Re
derijkers 8 uur Bestuur Spaarkas
8 uur.
Stadsschouwburg Het Ned. Tooneel
Cyrano de Bergerac half 8.
Bisschoppelijk Museum 'Jansstraat 49
dagelijks, uitgen. Zaterdag, Zon- en Feest
dagen, toegankelijk.
It. K. Leeszaal en uitleenbibliotheek J.ru-
itraat 49 Eiken dag geopend van 10
van 25 en van 710 uur. behalv.
des Maandagsochtends en op Zon- en Feest
dagen.
Uitleen van boeken van half 39 uur.
U.K. Arbeidsbeurs voor mannen Jacobij-
nestraat 15 Alle weikdagen, voorm. van
912 uur, n.m. van 25 uur. Zaterdag» al
leen van 912 uur.
l.K. Arbeidsbeurs voor vrouwen Kleine
Houtweg 13 Alle werkdagen des nam.
van 3 tot 4 en van half 8 tot half negen.
idartha-vcrecniging Bloemhofstraat 1
Betrekkingbureau voor vrouwen Alle
werkdagen van 1012, van 24 en van
89 uur.
Een bericht in de couranten zegt dat
het bestuur van den Alg. Ned. Typogra
fenbond alhier de verantwoordelijkheid af
wijst voor de wanordelijkheden, waarmede
hier f?er stede de typografenstaking ge
paard gaat en dat zij den strijd „op waar
dige wijze'' wenscht te voeren.
Het Joost ons eerlijk gezegd, eenige
moeite am wat wij tócli willen doen
ami te nemen dat de leiding van dan
A.N.T.B, inderdaad de gepleegde wanor
delijkheden afkeurt en liever zag dat^ de
ze achterwege bleven.
Zij weten dat de plaatselijke leiders op
meer dan één punt in de stad hebben
aangespoord tot stipte gehoorzaamheid aan
de politie. Ook achten wij' het mogelijk
dat voor de mishandeling van sommige
werkwilligen en o.m. het uit de auto ruk
ken van een paar werklieden die te voet
niet naar huis durfden gaan, de stakings
leiding niet direct verantwoordelijk ge
steld mag worden.
Maar voor den geest die minstens een
deel der stakers bezielt en die tot de bo
vengenoemde en andere exceseen voert,
achten wij de leiding wel degelijk verant
woordelijk.
En ook meenen wij al is het gemak
kelijker de hartstochten te ontketenen dan j
ze te bezweren dat de stakingsleiding!
wanneer ze ernstig wil heel veel kan
doen om de thans herhaaldelijk voorkomende
excessen tegen te gaan.
Als ze inderdaad ernstig wil
ii.
Eén inzicht en één wil. Zoo eindigden wij
onze afdwaling van ons onderwerp. Of zijn
wij niet afgedwaald? Bestaat de waarachti
ge Burgerwacht in onze éénheid? Maar dan
deze allereerst bewaard! Indien het waar is
dat liefde en broederlijkheid een betere
waarborg voor den vrede is dan een bosch
van bajonetten, dan viere toch deze liefde
en broederlijkheid hoogtij onder ons, Ka
tholieken. En het is waar. De woorden zijn
genomen uit Paus Pius XI' brief aan den
Aartsbisschop van Genua tijdens de wereld
conferentie aldaar. Niemand onzer kan ook
ontkennen dat wij met zevenmijlslaarzen
naar de revolutie stappen, die wij nog steeds
niet willen, ook gij niet, Roomsche arbei
ders, als wij uiteenvallen in klassenstrijd om
klassenbelang, wij Roomschen, Gij wijst naar
de N. K. P., arbeiders? Niemand .verbiedt U
verstandiger te zijn dan zij, neen sterker,
onze bisschoppen verboden aan een klein
deel onzer hoogere standen (een klein deel,
arbeiders!) zoo dom te zijn. Het Roomsche
volk is trouwens in 1922 gehecht gebleken
aan de oude vanen. Ook zij, die morden en
meenden, net als de arbeiders nu, hun goe
de redenen daarvoor te hebben. Geve God
dat 1923 ons allen even trouw moge zien.
T«t welke beschouwingen een voium over
een Burgerwachtsubsidie van 2500 al niet
kan leiden! En toch, vanzelf komen wij van
het een op het ander. Zij, die tegenstem
den, moeten niet lastig gevallen worden,
wij moeten genoeg eerbied voor elkander
hebben om steeds als vaststaand aan te ne-
men dat ieder onzer naar eer en geweten
stemt. Toch willen wij wel zeggen dat aan
stonds na de stemming door ons is beweerd:
Maar hiermee is de Burgerwacht niet heen;
en wij gelooven gelijk te krijgen. Of wij ver
heugd zijn? Geenszins,
En dit voert ons tot een tweede beschou
wing.
Sommige tegenstanders der Gemeente
subsidie gingen van het denkbeeld uit, dat de
Burgerwacht een „klasscinstrument" gewor
den was. Een soort middenstandersapparaat,
vijandig te hanteeren tegen de arbeiders.
Ik heb er mijn eerste verdedigingsspeech
vóór de Burgerwacht nog eens op nagele
zen en ik kan nog letterlijk herhalen wat ik
gen die zienswijze toen (in 1919) aanvoerde,
tegen die zienswijze toen (in 1919) aanvoerde
in deze klasseargumentatie, gegrond op in
gekankerd wantrouwen jegens de „Bour
geoisie",
Ik zeide toen op 29 Januari; (uit het offi
cieel verslag):
„De heer Bornans merkt op, dat hij het
woord niet zou hebben gevraagd, indien hij
zich niet zooeven, toen de heer Poppe zoo
nieuwsgierig bleek te zijn naar de reden van
bestaan van de burgerwacht, de interruptie
had lateh ontvallen, dat de Burgerwacht dient
in stand gehouden te worden in het algemeen
belang. Hiermede raakt spreker het hart der
zaak. De heer Poppe gaat uit van de onder
stelling, dat een gedeelte der burgerij vijan
dig staat tegenover een ander gedeelte en dat
de burgerwacht nu dient, om een van de bei
de partijen, desnoods gewapend, bij te
staan. Het is een onmiskenbaar feit, dat ook
ons land thans woelige dagen doormaakt,
doch men kan uit niets afleiden, dat de be
weging van de burgerwachten gericht zou
zijn tegen de S. D. A. P. Wanneer de S. D.
A. P. niet revolutionair optreedt, gelijk zij
verklaard heeft niet te zullen doen, en zich
blijft stellen op den grondslag van orde en
gezag, dan ligt' het voor de hand, dat de
burgerwacht tegen haar nooit misbruikt kan
worden."
Wij moeten de zaken altijd eerst theore
tisch juist stellen. Dat werd destijds in bo
venstaande bewoordingen gedaan. De practi
cus noemt een dergelijke voordracht naief.
De rest van ons betoog ging hierop in, doch
de practicus gaat altijd uit van feiten, van
een vooronderstelling en de S. D. A, P. mis
te niet alle recht om op grond der geschie
denis te zeggen: En toch, ten spijt van alle
mooie theorie is de burgerwacht tegen ons
gericht! Zij veronderstelde daardoor mede
haar eigen illegale handelingen.
Doch ik ontken dat de Roomsche arbei
der eenig recht had of heeft om op grond
der feiten uit te roepen: Onze Burgerwacht is
een instrument in handen der reactie!
Want de burgerwacht, verlengstuk der
politie, was in handen der Overheid. Ten
zij men nu al zoover is om ons Stadsbestuur
zelf reaptionair te noemen, blijft de leuze
onwaar en onwaardig om van een verkapt
fascisme, een Mussolini-machine te spreken,
al kan het ons ten zeerste leed doen dat de
samenstelling der Burgerwacht helaas te één
zijdig wordt, al heeft de Burgerwacht dit zelf
nooit gewild of gewenscht.
Wat is nu het feit, een overpeinzing waard?
Dat juist door afstemmen van de Gemeen
telijke subsidie de band met de stedelijke
Overheid losser gemaakt wordt en vanzelf
het gevaar niet denkbeeldig wordt dat de
Burgerwacht het algemeen belang uit het
oog verliest, zooals het door de Overheid be
zien, begrepen en behartigd wordt.
De *roote fout' van Facta is, dat hij Mus
solini liet organiseeren en zijn zwarthem-
den deed verzamelen zonder eenige, zelfs
municipale leiding. De Fascisten gevoelden
zich daarom volmaakt onafhankelijk van de
overheid, zij stonden er ten slotte vijandig
tegenover, hoezeer opgericht als strijdmiddel
tegen den extremen socialist en communist,
zij namen gewelddadig het bestuursrad in
handen.
Wij hebben geen Italiaansch bloed en
geen zwarthemden-hallucinaties.
Maar wij vinden het niettemin een fout,
beslist een fout, dat de band met de Over
heid losser gemaakt wordt. De Burgerwacht
is met steun der Overheid geboren, de Bur
gerwacht had op haar bevel ook kalm moe
ten verdwijnen.
Een Raadsslemming 1615 is wel het
slechtste wat gebeuren kon. Wij willen geen
spoken zien, ons optimisme is onverwoest
baar, zijnde gelouterd door dagelijksche te
genspoeden, maar wij kunnen ons toch voor
stellen dat dusdoende de organisaties vooral
op het platteland, een vorm en tevens bezie
ling verkrijgen, die hinderlijk voor de Over
heid wordt. In plaats van alle aanleiding tot
verkapt fascisme te vermijden, scheppen wij
de factoren om een heilzame organisatie in de
naaste gelegenheid te brengen onheil te
brengen. Vooral als straks de Raad zich
verontwaardigd zou toonen dat de Stede
lijke Overheid zich toch nog met de Bur
gerwacht inlaat, ofschoon de Subsidie ge
schrapt is.
Van het geniale tot het krankzinnige is
vaak slechts één stap.
Mr. EOMANS.
Zondag 7 Januari geeft de N. V. Het Hof-
stad-Tooneel, directie Cor van der Lugt Mel-
sert, van Eysden en Tartaud, in den Stads
schouwburg alhier, de eerste voorstelling van
Paddy, „op één na de beste". Een nieuw
Engelsch blijspel in vier bedrijven (5 taferee-
len) door W. Gayer Mackay en Robert Ord.
Dit stuk werd tot nog toe in den Haag en
Rotterdam voor uitverkochte zalen gespeeld;
het succes is nog véél grooter dan
dat van Bruine Suiker. De voorspelling
na, de Haagsche première, dat Paddy, „op
één na de beste" de schlager van het sei
zoen zou worden, laat zich aanzien al spoedig
tot verwezenlijking Ie komen. Met Annie van
Ees in de titelrol is het ook niet anders
drukbaar, dan dat liet publiek bij Paddy, „op
één na de beste", een genotvolle avond wacht.
Onder regie van Cor van der Lugt Melsert
werken mede: Vera Bondairf, Wilh. Schwab-
Welman, Fie Carelsen, Nelly van Geel, Neke
Hildebrandt, Flor La Roche, Hans van Ees,
Ph. la Chapelle, Anton Roemer, Adolphe Day-
mard, C. Dommelshuizen en Gerard Robbers.
Men schrijft ons:
In de op Vrijdag a.s. in den Stadsschouw
burg te Haarlem te geven voorstelling van
„Cyrano de Bergerac" treden behalve Hubert
la Roche in de titelrol, op: de dames:
Jacqueline RoyaardsSandberg, Ada van
Duyl, Antoinette Sohns, Enny de Leeuwe,
Mien Gosschalk, Hélène TreepVink, Betsie
Booleman, Johanna Opdam, J. Overboom, M.
Heyermans, Elisabeth van der Raay en de
heeren: John Gobau, Louis Saalborn, Bart
Kreeft, Oscar Tourniaire, Paul Huf, Henri
Eerens, Adriaan Hooykaas, Alex Hock, Jo-
han van Ierse!, Hans Burning, Anton van Ei
sen, Willem Faassen, Charles Specht, Johan
Heesters, Rien van Noppen en anderen.
5 Zusjes te Spaarndam 1,25
Cor en Wim te Spaarndam0,50
K. L. te Spaarndam1,
Bij raadsbesluit van 13 December is inge
steld een commissie tot steunverleening aan
werkloozen. Die commissie beslaat uit de
heeren mr. J. N J. E. Heerkens Thijssen,
voorzitter, G. Wolzak Hzn. en W. A. J. v. d.
Kamp, voorts uit de heeren Hensbergen en
Tehna, vertegenwoordigers der vakorganisa
ties. Dc heer J. Vader is secretaris der com
missie. Vandaag heeft de commissie voor het
eerst zitting gehouden voor valide, ongeorga
niseerde arbeiders in de liulpsehool aan de
Papenloronvest. Ook morgenochend houdt zij
van 910 uur zitting.
Men schrijft ons:
Dr. Ludwig Wüllner heeft voor zijn
voordracht-matinée, Zondag 7 Januari, in
den Schouwburg, Jansweg, het volgende
programma gekozen: dichtwerken en bal
den van Goethe^ hieronder Das Bliimlein
Wunderschön (Lied des Gefangenen Gra-
fen), Nachtgesang, An Belindo, Mailied,
van Schiller: Der Pilgrim, die Ideale,
die Kraniche des Ibvkus en het fijne
sprookje van Andersen: Die Glocke.Ver
der heeft Dr. Wüllner op veelvuldig ver
zoek de groote Forumscene. uit Julius
Caesar van Shekespeare op het pro
gramma gezet,
Zooals bekend is liep per 1 Januari ook
het collectief contract in het Bakkersbe
drijf af. Men is echter met de besprrekin-
gen over een nieuwe overeenkomst niet tij
dig kunnen klaar komen, zoodat de pa
troons er in hebben toegestemd de oude
arbeidsvoorwaarden door te laten loopen tot
8 Februari.
De ledenvergadering van de R. E. Volks
bond was gisteravond vrij goed bezet. Dooi
den voorzitter werden verschillende mede-
deelingen gedaan, o.m., dat het ledental op
1 Januari 1922 bedroeg 2244 en op 1 Ja
nuari 1923 1978, een teruggang dus van
266 leden. In dit verband spoorde de voor
zitter aan, dat allen propagandisten zou
den zijn, om het ledental hooger op te
voeren. Ook sprak hij een warm woord van
opwekking tot steun der onderafdeelingen,
welke hij de revue liet passeeren en waar
bij bleek, dat daarin ook een goede geest
heersckt.
Van het bestuur der R. E. Leeszaal Vas
een verzoek ingekomen, wederom aan do
Leeszaal een subsidie van f 100 te ver
leunen, evenals het vorige jaar.
Besloten werd, wel subsidie te verleenen,
doch bij het verleenen er van rekening te
houden met het aantal leden, dat tevens
lid is van den R. K. Volksbond.
Bij Koninklijk besluit van 28 December
1922 is aan den heer J. A. Wilkens, op zijn
verzoek met ingang van 1 Januari 1923, eervol
ontslag verleend uit zijne*betrekking van no
taris te Haarlem.
Ter Provinciale Griffie zijn bevor
derd van klerk tot adjunct-commies de
heeren D. G. Ha'zekamp en J. G. v.
d. Hont.
De Hooge Raad heeft verworpen het
beroep van A. J. v. R., directeur van
de Suikerfabriek, le Halfweg, tegen een
arrest van het Gerechtshof te Amsterdam,
waarbij hij wegens den aan zijn schuld
te wijten zijnden dood van een ander
was veroordeeld tot een gevangenisstraf
van 2 maanden. De Hooge Raad over
woog hierbij, dat appellant zich aan een
hooogst laakbare onvoorzichtigheid had
schuldig gemaakt.
Zooals men zich zal herinneren, had
v.' R. op den Rijksstraatweg nabii Half
weg met zijn auto een jongetje aan
gereden, dat tengevolge hiervan onmid
dellijk gedood was.
Oude boeken.
Er gaat een zeldzame bekoring uit van
het marktleven. Het doet weldadig aan, er
een half uurtje rond te slenteren, om er
de bedrijvigheid gade te slaan. Het liefst
toef ik een oogenblik bij het kraampje van
den koopman in oude boeken.
Het zijn juist de oude boeken, die me
belang inboezemen. Zooals alle oude dingen,
die spreken van het verleden, belangwekkend
zijn. Onder het stof, waarmoe ze zijn be
dekt, in de rimpelige bladen, in de afge
sleten of gekneusde hoeken leven herinne
ringen voort aa.n menschon, die waren vóór
ons. Mensehen als wij, die 's levens smart
en vreugde kenden, die beminden en le
den en stroden als wij.
Lukraak neem ik er een uit de vele, die
er staan, naast elkaar, de ruggen naar boven
gekeerd. Met wat een zorg en liefde is
zoo'n boek vervaardigd! Wat een prachtig
materiaal is er aan besteed! Ik vraag me
af, Wat er van onze boeken zaj zijn over
gebleven, na honderd jaar of langer. Nu
bij de geperfectionneerde techniek alles is
berekend op massa-productie en aan duur
zaamheid niet wordt gedacht. Ik laat bij
die overweging in het midden, of de drab-
belkost, di<? thans in verbijsterende hoeveel
heid van de hijgende persen komt, waard
is, lang te leven. Hebben al die men?chon,
die meenen te moeten schrijven, inderdaad
iets te zeggen, dat verdient voor do ver
getelheid bewaard te worden
Ik sla het boek open en lees op de
eerste pagina: ex bibliotheca prof. J. van
Vloten Januari 1833. Het boek sierde dus
eens een professorale bibliotheek. De inkt
is iets vergeeld, maar het staat er nog
duidelijk te lezen.
Op dien bewusten Januari-dag van het
jaar 1833, een dag vermoedelijk, die zich
door niets onderscheidde van zooveel andere
dagen, schreef de professor in dit book
zijn na,am. Welke reis heeft het gemaakt,
welke eigenaars nadien nog gehad, vóór het
in Januari 1923 te koop gelegd werd voor
25 cent in esn bookenkraanil op de markt
te Haarlem?
Oude bcekon roepen de herinnering wak
ker van den geest en de ziel van het
verleden. De weemoed van het voorbije om-
huivert hen. Zo hebben iet3 gewijds, als
de nagedachtenis aan een geliefden doode.
Een kwartje, uitzoeken maar! Allee een
kwartje, heeren
Zooals we gisteren reeds meldden, vierde
Nieuwjaarsdag de juffrouw in de stations
kiosk haar zilveren jubileum, als ambtena-
resse der A .K. O. De kiosk was fraai ver
sierd met palmen, seringen en andere bloe
men, een aardige attentie voor de jubila-
resse, wier wensch het was, dat de dag on
opgemerkt zou voorbijgaan en waarom de
viering van het jubilé zich dan ook tot de
versiering der kiosk beperkte.
Uit Heemstede voor de Weonscke Pries
ters voor II. Missen voor een overledene'
5 gulden.
N. N., Lisse f 2.50, H. Miis t. z. i,
De Alkmaarsche rechtbank veroordeeld©
do beklaagden uit Heemstede en Amster
dam, die oen geheime distilleerderij te Ber
gen hadden ingericht, resp. tot twee maal
ezs weken en twee maal 14 dageu govhange-
nisstraf, zonder geldboeten.
Zooals men zich zal herinneren, is eenige
weken geleden uit de Lciclschsvaart het lijk
opgehaald van een bewoner uit Zandvoort,
die sinds eenige dagen vermist werd. Het
lijk had eenige wonden aan het hoofd. Bij
het ingestelde onderzoek is thans gebleken,
dat van misdrijf echter geen sprake is. De
wonden aan het hoofd zijn inderdaad ver
oorzaakt door -de schroef eoner stoombot,
zooals bij het begin van het onderzoek reeds
waarschijnlijk goacht werd.
In „De Nijverheid" werd gisteravond een
schaakwedstrijd gespeeld tusschen een achttal
leden van het Haariemsch Schaalkgezelschap
en van den Ned. Gymnasiasten en H.B.S.-ers
Schaakbond. De einduitslag werd 44.
Déze tarieven zijn aanmerkelijk verlaagd.
Zoo moge als voorbeeld dienen, dat de
vracht vóór een pakket, nog geen kilo
gram wegend en dat gezonden wordt naar
een plaats, binnen een afstand van 50 K.M.
vanaf de plaats van afzending gelegen,
slechts f 0.30 bedraagt en een pakket, we
gend van 1315 K.G. bijv. f 1.
A. Versteeg, Brouwersstraat 131, Grijs
bontje; J. Toeset, Wolstraat 2, Groene cein
tuur; II. de Vries, Ged. Oudegracht 27,
Bruine' ceintuur; J. Bakker, Kennemerplein
14rd, Grijze ceintuur; A. v. d. Veenendaal,
Sophiastraat 29, Grijze handschoen; A.
Smink, Anegang 10, Handmof; II. Wesseling,
Kamperzijstraat 5, Bruin glacé handschoen;
Kofoed, Zandvoertschelaan 61, Hondje, (br.-
zwart); Diteweg, Berkheydestraat 5rd, Arm
bandhorloge; P. v. d. Pol, Voortingstraat 8,
Manchetknoop; Kennel Fauna, Parklaan: Zw,
kat, gebracht dcor zuster Hooft, Proveniers
huis; Zwarte kat, gebracht door Marchant,
A. L. Dyserinckstraat; Bonte kat, gebracht
door Gonnerman, Friesche Varkensmarkt;
J. Kooy, Voorzorgstraat lb rd., Lantaarn;
II. v. d. Meer, Esschilderstraat 20, Grijze pet;
v. d. Haak, Oudeweg 75, Baby-pantoffeltje;
C. Lenart, J. Nieuwenhuyzenstraat 24,
Schort; Politiebureau Smedestraat, Vischzak
met tuig; Wed. Korstjens. Brouwersstraat 4,
Wagenmoer; L. Swaalf, Kruisstraat 43, Zak-
kam in étui.
De demping van het Oost-Indisch Vaartje
geschiedt thans door gemeentepersoneel. Er
werken geen werkloozen meer aan. Het werk
vordert goed.
De werkloozen, die geweigerd hebben aan
den arbeid te gaan bij de demping van het
Oost-Indisch Vaartje, hebben, naar we verne
men, geen uilkeering gehad. Eenige trokken
van het Burgerlijk Armbestuur, anderen uil
de werfdoozenkassen.
Van de Drukkerij „Senefelder", Amster
dam ontvingen wij een smakelijk uitgevoer-
den, twee-maands Kalender met tcekeningén
van Eelco Leegslra. Een sieraad voor Kan-
loor en huiskamer.
B. en W. van Haarlem maken bekend, dat
van lieden op alle werkdagen van des voor-
middags 9 tot des namiddags 2 uur, tot 18
Januari e.k. 's voormiddags ten 11 uur, ter
gemeente-secretarie (7de Afdeeling) ter inzage
is nedergelegd het ingekomen verzoekschrift
met bijdagen van de „Continental Petroleum
Company le Rotterdam, om vergunning tot
oprichting van een inrichting voor opslag- en
verwerken van 75,000 liter petroleum in on-
dergrondsche ijzeren tanks, 40,000 liter ben
zine in eveneens ondergrondsche ijzeren tanks
en 10,000 L. smeerolie in hou teij vaten en de
petroleum te vertappen in ijzeren vaten en in
4 liter-petroleum'bussen, en de benzine te ver
tappen in ijzeren vaten en in meialen bussen
van 10 liter inhoud, op liet perceel aan den
Spaarndamscheweg, kad. sectie G no. 1708
ged.
Morgen zal, in verband met den feest
dag van Driekoningen, de R. K. Leeszaal
gesloten zijn.
Blijkens advertentie in dit nummer
wordt bij verschillende bankiers te Am
sterdam, Rotterdam en 'sGravenhage op
Woensdag 10 Januari a.s. de gelegen
heid opengesteld tot inschrijving op dc
6°/o Ned. Staatsleening 1923A, groot nom.
f 100 millioen, waarvan f 20 millioem
reeds geplaatst is. De koers is 97 3/4 °/o.
Ondertrouwd: 4 Jan., C. Mienis en A. P.
Disco. J. v. Bottenburg en M. C. C. Gerres.
J. C, Bakker en M. A. v. Vliet. P. v.
Putten en C. Broekmeijer. G. J. Kops en
A. M. H. Dekker.
Getrouwd: 4 Jan., J. G. Voorn en A.
Reiber. L. H. Horeman en J. W. Hol.
A. Hamann en M. G. Bulters. J. Rieken
en J. A. Sloof, W. Reijenga en A. M.
Wildschut. P. S. J. Ablij en A, M. W.
Radder. A, G, Mazeneer en F. Scheen.
W, C. Serné en M. E. Rossing. J. II.
Groene wout en A. M, v. Huizen. E. v.
Millingen en H. Berkenkamn,
Geboren: 31 De:., z. van A. J. de Mooij-
Porre. 1 Jan., d. van C. M. Gieliam-
Pijnaker. 2 Jan., d. van G. Koopman-
Haasbroek. 3 Jan., d. van T. Stam-Broek.
z, van A. M, Tiessing-Saeijs, 4 Jan.,
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken heeft haar medewerking toegezegd,
om liaren invloed aan le wenden bij
het gemeentebestuur van Haarlem, opdat
ndeze concessie verleent, dat de N.Z.H,
T.M. haar goederenwagens door Haarlem
zal mogen laten rijden.
Wij, hopen hartelijk, dat de gemeente
raad van Haarlem zoo verstandig zal zijn
dat verzoek van de directie der N.Z.H»
T.M. onverbiddelijk af le wijzen.
liet is tot op zekere hoogte te be
grijpen, dat de Kamer van Koophandel,
zich plaatsende op louter zaken-stand
punt, zulk een verzoek van een liarer
leden ondersteunt, hoewel men zou mo
gen verwachten dat de Haarlemsche Ka
mer ook een open oog heeft voor de
schoonheid van Haarlem en zou beden
ken dat het gerij van goederentramwar
gens midden door de stad de aantrek
kelijkheid van Haarlem als luxe-woon
stad niet verhoogt en dus aan den bloei
van Haarlem-luxe-slad niet bevorderliik is.
En bovendien vra.gen wij ons af, of in
williging van dit verzoek wel zoo nood
zakelijk is, doordat groote belangen dier
N.Z.H.T.M. daarmede gemoeid zouden
zijn. Immers: nu reeds heeft de Maat
schappij vrijheid eiken dag zooveel goe-
renwagens door Haarlem te laten rijden
als zij wil vóór en na bepaalde uren.
Wij meenen vóór acht uur 's morgens
en na acht uur 's avonds.
Zou het verzoek worden ingewilligd,
dan is het eind niet te overzien. We
zullen dan wellicht beleven dat in het
mooiste deel van den prachtigsten zomer
dag veewagens met loeiende koeien en
knorrende varkens om van andere
ongerechtigdheden niet te spreken!
dwars door het midden van onze stad
vervoerd worden achter een motorwagen
gevuld met passagiers. Of zwaai* bela
den platte wagens met ver-uitstekende
planken, balken of ijzeren staven.
En dan de vertraging jn den dienst,
die daarvan het gevolg kan zjjnl
Het oog wil ook wat hebben.
Wij zetten in Den Hout ook geen fa
briek tot verwerking van vischafval.
Barometerstand 763. Voorui'.
OPGAVE VANs
J. J. WEBER ZOON
Opticiens Fabrikanten
Koningstraat 10 Haarlem
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteorolo'
gisch Instituut te De Bilt.
Naar waarnemingen verricht in den morgen
van 4 Januari 1923.
Hoogste barometerstand 765,2 m. M. te
Memel.
Laagste barometerstand 745,0 m. M. t«
Seydisfjord.
Verwachting van den avond van 4 Januari
tot den avond van 5 Januari:
Zwakke tot matige Zuidwestelijke tot Wes
telijke wind, zwaar bewolkt tot betrokken met
lijdelijke opklaring, weinig of geen regen, aan-
vankeliik tets kouder.
BERLIJN, 4 Jan. In de Duitsche per\
wordt er op igewezen, dat nog nimmeï
de regeeringsplannen in zulk een om
vang werden gepubliceerd als thans bil
de Parijsche conferentie het geval is. De
„Vorwarts" betreurt dat de hoo.p dea*
wereld op een enkele oplossing van het
vergoedingsvraagsluk weer teleur ge
steld is.
d. van C. M. v. d. Klaauw-v. Latum. d.
van J. M. G. Buur-v, d. Putten
Overleden: 2 Jan., F. H. C. Weterings-
Freese, 29 j., Ruchaverstraat. G. Slaap-
Kuiper, 67 j., Haze.paterslaan. 3 Jan., N,
Swier-Tromp, 75 j„ Zocherstraat. A. M, C,
Beyen-v. Hattem, 60 j„ Hazepaterslaan.
Terug te bekomen bij: L. Camot, L. La»
kenstraat 14, (2 maal bellen), beurs met
rozenkrans, enz. 0. v. Zalen, KI. Houtstraat
77 zw., zwarte ceintuur. J. Sietsma, Alb.
Thymstraat 19, gummi bal. Ilolternet, Lan-
gedijkstraat 29, armbandhorloge, v. Dijk,
Zoeherstraat 55, Holl. Herdershond. O. v.
Thienen, Erankestraat 9, grijze kinderhand-
schoen. A. Buis, Witte Hearenstraat 7, grijze
wollen dameshandschaen. II. O. Hartman,
Delfdkade 10 rood, kinderkraagje. J. P.
Hendriks, Bakkerstraat 34, lorgnet in étui.
W. Henge'enveld, Glasblazerstraat 7, wa
genmoer. J. Langemeyer, Ros. Novaplein 2,
oorbelletje. J. W. Schouten, Gasthuislaan
186, kinderportemonnaie. A. M. Braakhuis,
Nagtzaamstraat 2 rood, damesportemonnaie.
J. v. Iletem, de Clercqstraat 128, Ring met
sleutels. T. P. v. d. Leer, B. Huetstraat 13,
damesring. Haitsma Muiier, Oosterhoutlaan
9, taseh. B. Strijbos, Vooruitgangstraat 110,
kindertaschje. J. v. Veen, Hagestraat 10,
taschje met kerkboek, enz.
