Tweede Blad*
ELCK WAT WILS
27 Januari 1923
ACTIE VAN DE BLOEMIST-
ARBEIDERS.
Oe werkgevers in het bloembollen-
bedrijf hebben aan de arbeidersorgani
satie'® verzocht hun eischen kenbaar te
maken voor tot onderhandeling zal wor
den overgegaan.
De arbeiders hebben daarop doen we
ten dat zij eenige bepalingen in het con
tract wenschen opgenomen te zien, die
kunnen dienen om verschillende mis
standen te keeren.
Zoo wenschen zij een bepaling om
trent nadere vaststelling van wat „losse"
en „vaste" arbeiders zijn en stellen daar
om voor te lezenwanneer de arbeider
twee maanden onafgebroken in dienst
van eenzelfden werkgever is, zal hij ge
acht worden „vast" arbeider te zijn, ten
zij schriftelijk anders wordt bepaald.
2e. wegens het misbruik, dat over
gewerkt wordt tijdens groote werkloos
heid, stellen zij verder voor om het
uurloon voor overwerk met 50% te ver-
hoogen.
3e. het contract bevat tot heden geen
enkele bepaling omtrent uitkeering bij
ziekte voor losse arbeiders; dientenge
volge wordt voorgesteld een regeling
ook voor deze arbeiders te treffen over
eenstemmende met den duur van het
iienstverband.
4e. de bepaling van de verlofdagen
voor niet-R.K. arbeiders nader te om
schrijven (voor R.K. arbeiders is be
paald dat zij op R.K. Feestdagen kunnen
genomen worden).
5e. een betere regeling van het scheids
gerecht.
Een bespreking heeft nog niet plaats
gevonden.
OE ACTIE IK HET WESTLAND EN
OMSTREKEN.
De toestand in den kring Loosduinen
waarmede deze plaats, en Delft en Veur
moet worden verstaan, wordt steeds
critieker.
De arbeidersorganisatie's hebben tij
dens den duur van het thans loopende
contract 2"per week laten vallen met
het oog op de moeilijkheden in den tuin
bouw, waardoor het loon op gemiddeld
24.50 per week kwam.
De werkgeversvereenigingen bestaan
de uit een Neutrale vereen, te Loosdui
nen en de R.K. vereenigingen te Loos-
duinen, den Hoorn (Delft) en Veur, de
den aanvankelijk het voorstel om het
loon met f 1.75 per week terug te bren
gen en daarenboven gedurende 5 maan
den de arbeidsdag van 5 tot 7 uur te doen
zijn wat thans 3 maanden geldig is.
De R.K. Patroons te Loosduinen heb
ben zich bereids teruggetrokken uit
die Patroons-combinatie en hun wen
schen gaan niet zoo vèr. Zij wenschen
het loon met 1.50 te zien verlaagd en
de verlenging van den arbeidsdag ge
durende één maand met 2 uur per dag,
wat de andere werkgevers over twee
naanden eischen.
De arbeidersorganisatie's wenschen
liet mede te werken aan verlenging van
jen arbeidsdag op grond, dat de arbeids
dag door vrije onderhandeling is vast
gesteld en dus kan geacht worden aan
die eischen van het bedrijf te voldoen.
Mocht voor een enkelen dag of voor en
kele dagen behoefte bestaan om langer
te werken, dan zijn de arbeiders contrac
tueel verplicht over te werken zonder
eenige prijsverhooging van het uurloon,
zoodat geen enkel redelijk argument kan
worden aangevoerd om den arbeidsdag
te verlengen.
Misschien zou over het loon nog een
stemmigheid zijn te verkrijgen, maar
de eisch van de werkgevers om den ar
beidsdag te verlengen, en de weigering
van de arbeiders om daaraan toe te ge
ven, maakt elke verdere onderhande
ling onmogelijk.
Door de arbeidersorganisatie's is aan
geboden de kwestie van arbeidstijd-ver
lenging door arbitrage te doen beslissen
zouden de werkgevers1 zulks aanvaarden,
dan is daarmede de zaak waarschijnlijk
wel voor een groo* jeslist en an
ders heeft het de., schijn ilsof de werk
geverstot uitsluiti.^ )tlc„.overgaan,wat
door de arbeidersorganisatie zeer waar
schijnlijk zal aanvaard worden.
Het bestuur van den R.K. Bedrijfs-
raad van den L.T.B. is Donderdag bij
eengeroepen ter bespreking van de vraag
wat in deze door den Bedrijfsraad kan
worden gedaan. Het resultaat daarvan
is bij het schrijven dezer nog niet be
kend.
Te Poeldijk en Monster zijn de be
sturen van Patroons- en arbeidcrsorga-
TREKJES CCLXX/III.
nisatie's tot overeenstemming gekomen,
waarbijde eisch tot verlenging van den
arbeidsdag door de werkgevers is los
gelaten.
Te Naaldwijk en Hons'elersdijk is
nog geen overeenstemming bereikt, doch
waar nog deze week besprekingen
zullen gevoerd worden is het zeer waar
schijnlijk, dat ook hier overeenstemming
zal worden verkregen.
De contracten loopen alie per 1 Febr.
a.s. af.
DURE STAATSBEMOEIING.
Men kan er over praten zoolang men
wil, maar ik geef ze volkomen gelijk
de tegenwoordige staatsbemoeiing gaat
véél en véél tè ver.
Onze sociale politiek heeft het karak
ter aangenomen van een zeer ernstige
klasscbevoorrechting wat men dan liefst
nog onder de titel van „algemeen be
lang" aan den man tracht te brengen.
Een groot deel der ondernemers wen
telen zooveel zij maar kunnen de lasten
van het bedrijf af en „vadertje Staat"
zal wel zorgen. Omdat nu eenmaal de
menschen niet mogen verhongeren en
in het algemeen, omdat de Staat te wa
ken heeft, dat onze volkskracht, dat wil
dus zeggen onze grootste rijkdom, niet
verloren gaat. Bovendien heeft de Staat
te waken dat geen onrecht binnen zijn
grenzen geschiedt.
Dit nu wetend is het voor onderne
mers en kapitaalgevers een wat al te
gemakkelijk kunstje om den Staat, de
Gemeente en andere Overheidsorganen
op hooge kosten te jagen en dèn om
hulp te roepen wat zijn we duur uit,
wat een bènde ambtenaren, wat een
doodelijke omarming van de industrie,
door onze wetgeving.
Maar dat geweeklaag is onwaarachtig.
Wie zou er ooit om een arbeidswet
gevraagd hebben, als - o, gezegende
vrijheid er geen kinderexploitatie
was geweestals men de yrouw ver
had gehouden van de fabriek en de
werkplaatsenals men haar, „moeder"
en „vrouw", had gelaten te midden
van het gezin als men ook zonder dwang
alles in het werk had gesteld, om ook
voor den mannelijken en volwassen ar
beider een zoodanigen arbeidsdag te stel
len dat het gezinsleven tot zijn recht
kon komen, en tijd beschikbaar bleef
om als maatschappelijk wezen zich te
kunnen ontwikkelen en op te treden.
Maar vrijwillig kwam er in algemeenen
zin daarvan niets terecht en nu eindelijk
noodgedwongen de wetgever moet optre
den om de kinderen en vrouwen op de
eerste plaats maar ook de volwassenen
tegen een overmacht'en willekeur te be
schermen, nu moeten we aan de uit
voering van zoo'n wet allemaal betalen,
ook zelfs de arbeiders, middenstanders
en particuliere personen, ofschoon die
er niets geen schuld aan hebben.
Sociale Voorzorg Niets van eenige
beteekenis hebben de ondernemers tot
stand weten te brengen en toch is het
duidelijk, dat men de arbeiders bij on
geval, bij ziekte, invaliditeit en ouder
dom maar niet naar de liefdadigheid kan
verwijzen, om te verzorgen wat door en
uit het bedrijf moet worden onderhou
den.
Nu kan men dat den individueelen
ondernemer wel niet aanrekenen maar
het feit blijft, dat er geen enkele reëele
poging is aangewend om recht te doen
tegenover hen, die men benoodigd was
bij de productie, en voor wie in laatste
instantie mede de productie plaatsvindt.
Bij de werkloosheidsverzekering en
werkverschaffing spreekt dat alles nóg
duidelijker. Staat en de Gemeente èn
de arbeiders zelf, offeren jaarlijks milli-
oenen op, omdat er malaise is in onze
industrie, omdat het bedrijfsleven ont
wricht is.
Voor zoover de werkloosheid onver
mijdelijk is en voor zoover werkgevers
noodgedwongen tot ontslag moeten over
gaan zou er in te berusten zijn, maar
het is voor geen betwisting meer vat
baar, dat zeer vaak tot ontslag wordt
overgegaan, zonder dringende noodzaak,
doch alleen omdat het voordeelig is.
Sterker nog er worden ontslagen ver
leend en z.g. regelingen getroffen, waar
bij de werkgevers tevens rekenen op
het inkomen uit de werkloozenkas, dat
is dus: de gezamenlijke spaarpenningen
der arbeiders, plus geld uit de openbare
kassen.
Ik ben het er goed mee ééns. Wat
eenigszins door het particulier initiatief
kan worden gedaan, daar moet de Staat
mei zijn onbeholpen vingers tusschen
uit blijven, want overal waar hij ze tus
schen wringt loopt het stram en stroef.
Maar hoe dat voor elkaar te zetten Op
de een of andere vergadering van de
kiesvereeniging den boel op steiten zetten
en de ondernemers en kapitalisten de
huid vol schelden, zooals sommigen
hunner tegenover de arbeiders plegen
te doen Dat lijkt mij niet bepaald aan
bevelenswaardig.
Het beste zal daarom zijn, dat de ar
beiders hun sociale organisatie's ver
sterken, met kracht en spoed, want
zonder die hulp bereiken zij niets.
Zijn die op kracht, dan komt er van
zelf ook bedrijfsorganisatiedaar be
hoeven we heusch geen hooge en breede
theoriën voor op te bouwen. Die komen
er letterlijk vanzèlf als de organisatie's
maar op kracht blijven.
Men kan op den duur de dwaasheid
niet bestendigen met alles maar door den
Staat te laten regelen de wal moet ten
slotte het schip wel keeren en de hooge
belastingen zullen steeds meer een open
bare aanklacht worden tegen hen, die
alle regelingen en voorzieningen die doo
het bedrijf behooren te worden genomen,
maar op den Staat schuiven en dan
om de aandacht van eigen tekortko
ming af te leiden mee "roepen in het
koor van bezuinigers.
Wie het eerlijk meent, en geen af
braak maar zèlf-doen wil, dient zich met
de georganiseerde arbeiders te verstaan
en met' hen als gelijkberechtigden te
overleggen hoe het best èn de sociale
voorzorg èn de bedrijfsregelingen kunnen
ter hand genomen woreendan is er
geen twijfel meer aandan komt zulks
tot stand.
Bij een goede bedrijfsorganisatie of wil
men: bij voldoende erkenning van-en
samenwerking met de arbeidersorgani
saties hebben we geen streng doorge
voerde ambtelijke bemoeiing noodig voor
de bedrijfregelingen en een groot deel
van de sociale voorzorg zouden we even
eens door het georganiseerde bedrijf kun
nen doen behartigenkortom, er kon
een groot deel van de huidige en dure en
vooral stramme staatsbemoeiing ver
vallen.
Maar laat men het zich voor gezegd
houden óf het één, of het ander maar
met niets zooals sommigen schijnen
te willen komt men er niet af. Dat is
een hersenschim.
Bovendien: wie te weinig geweten
heeft om te begrijpen, dat het ongeoor
loofd is om kinderen te exploiteeren,
omdat zulks voordeelig isom vrouwen
uit haar huisgezin en bij haar kinderen
weg te halen, omdat zulks voordeelig
is om werkloozen te mrken met al de
zedelijke en materieele ellende daaraan
verbonden, omdat ook dèt voordeelig is,
enzoovoort, enzoovoortwie te weinig
geweten heeft om het onrecht daarvan
aan te voelen, moet maar in zijn beurs
die voor sommigen gevoeliger schijnt
dan het geweten ondervinden, dat
de Staat voor zijn tekortkomingen moet
optreden en dat gaat nu eenmaal niet
voor een koopje.
Maar klagen over Staatsbemoeiing en
gelijktijdig weigeren met de arbeiders
samen te werken om iets beters daar
voor in de plaats te stellen, lijkt mij de
gekroonde dwaasheid.
En nóg dwazer lijkt het mij, te mee-
nen dat de arbeiders met leege magen
rustigin huis blijven zitten zonder dood
te gaan of zonder moeilijkheden te ver
oorzaken totdat we het einde van deze
economische crisis hebben bereikt en
dezê voor een periode van hoogconjuc-
tuur heeft plaats' gemaakt.
Wie dus geen staatsbemoeiing wil,
zal mede moeten werken dat op andere
wijze de rechten van de arbeiders ge
waarborgd zijn, wat dus alleen maar kan
door goede bedrijfsregelingen die met
en voor de bedrijfsgenooten en voor het
bedrijf (1) worden getroffen.
Als men het zóó verstaat ben ik het,
er goed mee ééns, we kunnen die dure
en stramme staatsbemoeiing best missen.
Hoe eer hoe beterwant in laatste in
stantie is het slechts de behartiging der
belangen van één bepaalde klasse, die
in haar geheel genomen weigert haar
maatschappelijken plicht te "vervullen
en dat nu door den Staat laat verrichten
waaraan allen arbeiders, middenstan
ders en particulieren heel leuk mogen
betalen terwijl men daarnaast nog de
meening tracht te vestigen, alsof die
dure wetten eigenlijk aan de arbeiders
zijn te wijten.
A.J.L.
(1) met bedrijf wordt steeds bedoeld
het complex van ondernemingen in een
tak van industrie.
DE LANDBOUW-ONGEVALLENWET
WEER EEN SLACHTOFFER.
Nog steeds is de ongevallenverzeke
ring voor den landbouw niet wettelijk ge
regeld. Dat heeft niet alleen tot gevolg,
dat elk jaar wéér aan verschillende
landarbeidersgezinnen ten gronde worden
gericht omdat de Patroon hen niet vrij
willig verzekerde, maar ook in die ge
vallen dat de Patroon het wel doet maar
niet bij de instellingen van zijn land
bouworganisatie terecht komt, is de ar
beider nog alles-behalve verzekerd.
Allerhande Agenten van winst-beoo-
ende Maatschappijen wermen om de
landbouwers en boeren heen, weten hoe
gevoelig dez menschen voor een „Koo
pje" zijn en tooveren ze een verzekering
voor waaraan ze juist in ernstige geval
len niets h bben.
Formeel is de zaak natuurlijk vol
maakt in ordeop de polis staa' zeer
duidelijk dat alle schade, voortvloeiende
uit de art. 1638 ij, 1638 C, 1638 x, 1401
tot en met 1407 B.W., tot een bepaald
bedrag uilen worden vergoed, maar
hoeveel boeren bemoeien zich met wets
artikelen
Art. 1638 c betreft de uitkeering bij
ziekte en de overige artikelen hebben
maar zeer matige beteekenis omdat eerst
het wett bewijs moe el verd worden,
dat een bepaald ongeval door schuld of
nalatigheid van den werkgever of diens
personeel is te wij en.
Maar hoe dan ook, de ongevallen in de
gewone beteekenis vallen èr buiten. En
al ben ik er niet voor te vinden om de
landbouwers te verdedigen die voor
zulke buitengemeen gewichtige zaken op
een koopje loopen en hun eigen organi
satie voorbijloopen, toch kan ik er in
komen, dat de agenten van zulke specu
latieve Maatschappijen, als ze zoo'n serie
wetsartikelen afdreunen, bij den boer
den ndruk kunnen vestigen, dat hij voor
alle eventualiteiten verzekerd is, wat in
waarheid niet het geval is.
Als ze tegen zoo'n boer zouden zeg
genzooals het inderdaad is dat hij
hoogstens 6 weken ziekengeld kan ver
halen en bij een gewoon ongeval niets,
dan zouden de meeste boeren er niet in-
loopen.
Vandaar dat ik het. een bedrijf vind
wat ik niet zal aanduiden, maar waar
van ik toch wel mag zeggen, dat ik het al
heel weinig sympathiek vind, ook al
kan men er dan formeel niets tegen in
brengen.
Dezer dagen is te Sloten (N.H.) weer
een gezin de dupe geworden van de wet
telijke achterstelling op dat terrein en
m.i. ook van het gebeunhaas van parti
culiere Maatschappijen.
De boerenarbeider P. G. had een hand-
wond opgeloopen bij de uitoefening van
het bedrijf. Die wond is wel zoo'n beetje
verbonden, maar de man moest of wilde
daar toch mee melken het ongeluk dien
de dat daardoor bloedvergiftiging ont
stond, zoodat de man na een lijden van
eenige weken in het Gasthuis te Amster
dam is bezweken.
Hij laat een weduwe met 3 jeugdige
kinderen na.
De Patroon, de veehouder H. V. te Slo
ten, wist niet beter of zijn arbeider was
tegen ong vallen verzekerd, bij een Ver-
r.ekeringsmaatschrppij me n naam,
waaraan je meer dan een mond vol hebt,
n.l. „Eerste Nederlandscbe Arbeidscon
tract en ziekteverzekerings Mij. het
Roode Kruis", maarv op zulke
gewone ongevallen is de polis niet bere
kend. Al de artikelen van het B.W. ge
ven daarvoor niets.
Het is verschrikkelijk, dat zulke din
gen toch nog kunnen plaats vinderj.
Alsof het de meest gewone zaak ter
wereld is, meldden eenige weken geleden
de bladen dat het wel April of Mei zou
worden, voor de wettelijke verplichting
voor den landbouw zal worden inge
voerd en intusschen kunnen dergelijke
verschrikkelijke dingen gebeuren.
Dit feit hoe betreurenswaardig ook
ligt er maar zouden de landbou
wers die over eenige maanden toch wet-
telijk verplicht zijn hun personeel te ver
zekeren en toch reeds wettelijk verplicht
zijn de aangifte te doen, niet kunnen be
sluiten om alvast tot hun bedrijfsveree-
niging toe te treden. Dan zijn ze goed
koop uit en hun personeel is goed ver
zekerd.
De verzekering van den L.T.B. is een
verzekering van hun eigen instelling,
waarin de belangen van de verkarden
goed verzorgd zijn.
POLITIEKE EN SOCIALE ACTIE.
Er is ten onzent gelukkig scheiding
in politieke en sociale actie. Wat niet weg
neemt dat op elk gebied die actie in el
kaar vloeit.
Wie kan zich nog een gezond politiek
leven indenken herwelk niet zijn steun
punt vindt in onze sociale actie
Maar wat men er ook van denken wil:
het feit is er, dat de politiek rekening
heeft te houden met wat op sociaal ter
rein leeft en gegroeid is en onze sociale
actie wel degelijk belang heeft bij de te
voeren of gevoerde pol tiek.
Bij de politieke actie in engeren zin,
candidaatstelling e.d. laat onze sociale
beweging echter niet den minsten in
vloed gelden en ik kan me voorstellen,
dat in algemeenen zin die invloed ook
niet wordt begeerd. Zeker niet door het
meerendeel der arbeiders.
Want wat men hen of hun leiders ook
ten last mag leggenmen zal moeten
erkennen, tenzij men zich zelf wil be
driegen, dat zij op« politiek terrein bui
tengewoon bescheiden waren ofschoon
juist zij zoo'n groot belang hadden bij
een politiek die het onrecht, hen gedu
rende zooveel jaren aangedaan, zou
keeren.
Over dat laatste zou men alweer van
meening kunnen verschillen, maar over
de bescheidenheid van de arbeiders op
politiek terrein is geen meeningsverschil
mogelijk.
De feiten spreken te duidelijk.
En daarom heeft notaris Cranenburjh
er geen goed werk aan gedaan om dwars
tegen de feiten in, op een politieke ver
gadering te Haarlem voor te stellen alsof
de arbeiders opgevoed in klass nstrijd
van hun getalsterkte misbruik ma
ken en hun vrijgestelden die natuur
lijk het grootste woord voeren naar
voren schuiven om hun kiassebelang
ook in de politieke lichamen te verdedi
gen.
We zijn niet verplicht, elke bewering,
elke voorstelling van zaken, even zwaar
te nemen. Maar als door men chen waar
van men mag ischen, dat zij de draag
wijdte hunner woorden voldoende kun-
nqn overzien, dergelijke voorstellingen
gegeven worden, dan kèn en mag dat
niet onweersproken blijven.
Want juis het tegendeel is waar.
Het grenst aan het ongelooflijke, maar
de feiten zijn er om het te bewijzen dat
de arbeiders steeds in liet vuur waren
te brengen, ook daar waar hun verklaar
de tegenstanders gekozen moesten wor
den.
Zij hebben steeds hun z.g. „klasse-
belang" opgeofferd voor de eenheid in
onze partij en nog bij de jongste verkie
zing is dat helder gebleken.
Bij de gratie zijn er thans van al de
R. K. Kamerleden twee die als vrijge
stelden in de R. K. vakbeweging kun
nen genoemd wo den.
Ondanks den grooten invloed, die de
leiders onzer arbeidersorganisatie's on
getwijfeld bezitten moet het iedereen
zijn opgevallen, dat zij zich voortdurend
leenen om zich op de respectievelijke
groslijsten te laten plaatsen zonder eenige
moeite te doen daarop iets anders dan
„figurant" te worden.
Dat heeft begrijpelijkerwijs een reden:
een reden die natuurlijk niet waarneem
baar is voor hen die onze sociale bewe
ging met nijdige oogen bezien, maar
zeer wel te doorgronden is voor hen die
van die beweging iets begrijpen. Ik voor
mij gevoel geen behoefte daarover thans
iets te zeggen.
Het kan voldoende worden geacht,
de feiten te laten spreken en dan moet
het ieder die tot objectief oordeelen in
staat is, zijn opgevallen dat de arbeiders
inclusief hun leiders op politiek terrein
zich met een zóó bescheiden rol verge
noegen.
Maar dat kan onmogelijk zoo blijven
als men ondanks de feiten het tegen
spreken blijft suggereeren, dat de ar
beiders steeds het intellect verdringen
om daardoor hun grof materialistisch
streven te kunnen botvieren.
Het staat den arbeiders volmaakt
vrij om hetzelfde te denken en heel
wat teekenen wij en er op dat zij zich
niet zouden vergissen van hen die nu
die verwijten to de arbeiders richten.
Voor mij staat het vast, dat dergelijke
onware beweringen juist zullen oproepen
wat men egt niet te willen en practisch
ook niet bestond, tenzij bij hen die zulke
beweringen plaatsen.
Onze sociale beweging staat ge
lukkig buiten onze politieke actie en
ik zou het betreuren als door zulke voor
stellingen op eenigerlei wijze een ver
andering zou intreden, juist daarom
kom ik er tegen op, dat men onze be
weging op een dergelijke wijze in de
politieke sfeer trekt wat zeer. gemakkelijk
de bom verkeerd kan doen barsten.
Wat de „vrijgestelden" betreft, die
men overal met de haren bijsleept, die
zijn dikhuidig genoeg om ook voor
dèt prikje ongevoelig te blijven.
A. J. L.
ONREDELIJK EN IETWAT
VOORBARIG.
Als we de socialisten wijzen op het
geen vooraanstaande mannen in hun
partij of hun vakbeweging zeggen en het
komt op dat moment niet in hun kraam
te pas, dan heet het stcriotiep dat is de
rneening van hem of haar maar niet van
de partij of van de beweging.
Dèt is niet vol te houden; het heeft
wel degelijk beteekenis wat vooraan
staande personen zeggen of doen, vooral
wanneer dat overeenstemt met de alge-
meene lijnen welke door de partij of de
beweging gevolgd worden.
Maar onredelijk is het, dat zij uitingen
van menschen die bij ons, nóch op poli
tiek, noch op sociaal terrein eenige ver
antwoordelijkheid dragen of daarbij op
eenerlei wijze bijzonder geinteresseerd
zijn, uitbuiten tegen onze beweging of
onze partij.
Zoowel in „Het Volk", als in de vak
organen, komt dat herhaaldelijk voor.
Ook in „de Strijd" van 20 Jan. j.I. is
weer zoo'n artikeltje opgenomen.
Omdat Jos van Wel in „de Nieuwe
Eeuw" de bcdrijfsraden aanvalt, zijn
daarmede volgens dat artikel de bedrijfs-
raden tevens veroordeeld.
Die conclusie is ietswat voorbarig, 't
Gaat in dezen tijd van laagconjuctuur
met de bcdrijfsraden niet'schitterend
waaropi dat ontkend maar toch
nog heel wat beter clan met socialisatie,
eenmaal met zooveel humbug als redding
voor alle kwalen gepropageerd.
Onze bedrijfsraden ondervinden deft
druk der tijden, maar zij functioneeren
nog, ondanks de aanvallen van v. Wel
en" ondanks de veroordeeling van „de
Strijd."
En als straks bij vele werkgevers het
besef weer ontwaakt, dat overleg betei
is dan vechten en dat het bekampen van
de vakorganisatie tevens beteekentzèll
overgeleverd te worden aan de meest
onhoudbare concurrentie, dan komen we
van zelf onder welke benaming dan ook,
weer bij de bedrijfsraden terecht.
„De Strijd" is dus een beetje voorba
rig' en waar het artikel is gebouwd op
een uiting van iemand die als verklaard?
tegenstander van vakorganisatie en be
drijfsraden optreedt, is zij ook onredelijk
EEN OPZIENDBAREND BERICHT.
„De Strijd," het officieel orgaan va»
het N.V.V. publiceert een bericht dat
zou het waarheid bevatten een hee.'
eigenaardig licht zou werpen op hande
lingen insommige werkgeverskringen.
„De werkgeversorganisaties weren
„zich geducht en de" concentratie in
^hun rijen zet zich voortdurend door.
„Zij bemoeien zich met alles, brei
den het gebied harer werkzaamheid
'^voortdurend uit. De -bezuinigings.
"commissies van de Maatschappij van
"Nijverheid zijn daarvan een typiscl
„voorbeeld.
„De pers is den heeren in het alge
meen zeer ter wille.
„Intusschen is dat alles den leider?
„dér werkgevers niet voldoende. Naar
"wij vernamen, hebben zij verder-
"strekkende plannenplannen die
^hierop neerkomen, dat zij de pers ge-
"heel en volledig willen beheerschen.
"Als verder perspectief zien ze een
['ondernemersraad naar het model vac
|,den Indischen Ondernemersraad.
„De aanvang zal echter iets beschei
dener zijn. De heeren beoogen, een
„Centraal Bureau te stichten, dat dt
„advertenties van alle ondernemingen
"in handen zal krijgen. Dat bureau
[[zal deze advertenties plaatsen in df
„verschillende bladen. Aan deze bla
den zal echter de eisch worden ge
steld, een werkgeverspolitiek te pro-
"pageeren en verdedigen."
Het is een zeer krasse beschuldiging,
welke hier door „de Strijd" gemaakt
wordt. Los van de vraag welke persorga
nen zich er voor zouden leenen on?
niet uit overtuiging maar door een
soort omkooperij een bepaalde werkge
verspolitiek te volgen, zou het toch geen
kwaad kunnen als een zoo ernstige zaak
wat nader aangeduid kon worden.
Het„naar wij vernemen" zegt vooi
zoo'n krasse beschuldiging beslist tf
weinig. Want mocht het bericht waar
heid blijken, dan zouden de arbeiders
uit lijfsbehoud gedwongen worden, aan
d.e organen eiken steun te ontzeggen,
wat de toch al niet geringe verwarring
nog grooter zou maken.
Niet alle bladen zullen ons even sym
pathiek zijn, maar over het algemeen mag
men toch wel een zóó hoogen dunk daar
van hebben, dat niet zonder nadere aan
duiding een dergelijke bericht als geloof
waardig behoeft te worden aanvaard.
KORTE BERICHTEN.
BINMENLANDSCH NIEUWS.
Bal-masqué.
Pruilerig liep ze naast 'm, de handen on
verschillig in de wijde mantelzakken. Soms
liet ze zeurderig 'n paar kift-woordjes hoo-
ren, sprak dan weer 'n heele poos niet.
Hij deed hulpeloos en sprak nog minder;
voelde zich te weinig energiek om flink z'n
meening te zeggen. Telkens nam hij zich voor
resoluut van zich af te spreken en haar
kort en bondig te zeggen, dat hij 't niet deed,
maar op 't oogenblik, dat hij daarmee zou
beginnen, was z'n durf weg.
„Daar had 'k me nou zoo véél van voorge
steld" begon ze weer zanikerig.„en
nou begin je zóó! M'n costuum al half af
voor 'n daalder zilverband gekocht.... voor
'n gulden kralen en loovertjes.jakkes
wat vervelend nou.'k wou, dat 'k er
maar nooit over begonnen was...."
„Ik wist ook niet vooruit, dat 't met moe
der erger zou worden",
„Nou jaérger.... érger.... Erg noem
k als iemand op sterven ligt..,."
„D'r is in elk geval gevaar.... Zou jij
ract' pleizier naar 'n uitvoering gaan als je
moeder was als de mijne? Zeg nou es eerlijk,
T* II
7 me
„Da's weer 'n echte vraag van jou.We
gaan toch niet op reis? Wc blijven toch in
de stad? En 't zou wel keel toevallig wezen
als 'r juist op d i e avond wat gebeurde. En
neem es an d a t er wat gebeurt, dan ben je
toch in 'n kwartier thuis? Als je alles op z'n
slechtst gaat uitrekenen kom je d'r nooit.."
„Ja maar, verbeel je...."
„Daar heb je 'm weer.Verbeclje..
verbeel je.... 'k Hou me al vast als jij
met je verbeeldingen begint.... 't Zou ook
wel erg wezen als je voor mijn-es wat over
had.... En zeg 't nou liever meteen....
Gaan we, of gaan we niet? Dan weet 'k
tenminste waar 'k me an houwen kan."
„Zou 'k 't dan maar wagen?"
„Ik zeg niks meer.d'r is nou al genoeg
over gepraat.... en ik zou misschien la
ter de schuld nog krijgen als 't verkeerd
liep.... En als je soms van plan bent tegen
je zuster te zeggen, dat ik je 'r toe dwing.,
zeg 't dan asjeblieft, want dan is 't heele-
maal afgeloopen.ik dank er feestelijk
voor, om nog es zoo'n groote bek te krijgen
net als laast.En anders ga 'k net zoo lief
alleen...."
„Alleen?"
„Tuurlek.... de centen zijn d'r voor uit
gegeven.... Dan ga 'k met de club mee
Nou, hoe zit 't? Gaan we, of gaan we
niet?"
„Dan gaan we maar..,.
„Ja,.... 'k vin 't wel beroerd..., maar 'k
had 't Tine nou eenmaal beloofd.... re re
kent er vast op....'
„God, jongen...je meent 't toch niet?
Als moeder dan naar je vraagtwat moet
k zeggen? En waar gaan jelui heen?
„D'r is 'n gemaskerd bal van „Excelsior",
Ik hou me natuurlijk roo kalm mogelijk...
't is om haar, dat' begrijp jeal weken
lang heeft ze zich er op gespitst...."
,,'n Gemaskerd bal nog wel.... en dat
terwijl moeder zoo naar ligt en elk oogen
blik...."
De stem van Anna stokte in 'n snik.
„Frans... boe kan je zooiets doen..;. of
heeft Tine je er toe gedwongen?"
„Gedwongen nou juist niet.... eb..-,
maar ze heeft wel laten blijken, dat 't' 'n
groote teleurstelling voor haar zou zijn...."
„Ja, dat begrijp 'k.... van kleine offertjes
brengen weet ze nog niet veel.en 't erg
ste is, dat jij ér in toegeeft. Wat dat voor
'n huwelijk moet worden, ,noul"
„Je hebt 't nou eenmaal niet op 'r."
,Ik zeg alles precies zooals ik 't meen....
en dat is niet altijd even prettig voor jullie.,
't leven is nog wat anders, dan altijd maar
pretjes....' dan kan je later niet aan de
ernst ervan gewend raken.... en dat ver
geten jullie te veel, Tine meer dan jij.... Je
had haar direct moeten zeggen, dat je in de
ze omstandigheden toch niet naar 'n bal kon
gaan. Wat moet 'k in Godsnaam tegen moe
der zeggen als ze straks wakker wordt
Knap 't zelf maar op, boor.
„Ach, waarom nou? Ei. als moeder dan nog
slaapt als 'k wegga.Zeg maar, dat 'k naar
'n belangrijke vergadering moest.... En als
'r wat gebeurt stuur je Truus even, dan ben
zoo thuis...."
Hij zocht 'n voorwendsel om weg te ko
men.
De zus' bleef achter, schudde droef het
hoofd; er kwamen opnieuw tranen in haar
oogen,
In de groote zaal van „Excelsior" wemel
den honderden gccostumeerden dooreen in
uitgelaten pret. 't Was al- de branding cener
kleurige zee, 't was een golven van bonte
kleuren en klatergouden versiersels, be-
stroomt door 't hel-schitterendc licht der
electrische lampen.
'n Verbijsterend gezicht was 't al dat kri
oelend gepraat en gepronk in die overvloed
van licht, verbijste. ~nd was 't lachen en gil
len en schreeuwen uit al die monden, 'n la
waai, waarin zelfs de schetterende muziek
versmolt.
Frans en Tine hossen mee in 'n wijden
kring aan 't einde der zaal.
Ze trekt hem mee als hij zich wat Iaat sle
pen, de gedachten ergens anders en reeds
eenige malen beeft hij 'n snibbig standje
gehad voor z'n afwezig doen.
Hij draagt 'n pierrot-pakje, op haar aan
dringen nog even gauw gehuurd in de vesti
bule; hij had bet zoo gewoon mogelijk wil.
len doen, met' 'n domino, die je zóó uit kon
gooien als 't moest.
Reeds meer dan 'n uur springt en joelt
en lacht de massa, de muziek vecht er te
gen, vergeefs. Ettelijke serpentine-slierten
zeilen van de gaanderijen naar omlaag, ver
gezeld van dichte, kleurige confetti-regens.
Bleek, hijgend staat aan den ingang der
feestzaal 'n meisje. Ze zegt haastige woor
den tot de orde-commissarissen, gaat dan
weer beduusd achteruit voor 't lawaai en
geschitter, waarvan ze duizelig wordt.
Er klinkt 'n snerpend fluitje.... 't rumoer
dempt..., de naam van Frans wordt geroe
pen.
Met 'n ruk cn 'n schreeuw maakt ie zich
van Tine los en vliegt naar den ingang.
„Truus! Truus! Wat is er? Wat kom jc
doen?!"
„O, meneer," jammert het dagmeisje, „of
u direct komt,... uw moeder is opeene zoo
slecht geworden..,, de dokter is 'r ook al,
hij zeiR.
F^is luistert niet meer. Hij ijlt de straat
op en springt in 'n atax.
't Voertuig stopt tien minuten later voor
de woning.
Hij holt naar boven en bolst op den dakter,
die hem verbaasd aankijkt
„Wat moet u hier? Wie; is u? Wat moet
dat costuum beduiden?"
Moeder! M'n moeder!" huilt ieschor
IN DE WAR.
To Amersfoort is al een meikever gevolt
den.
EMIGRATIE NAAR CANADA.
De Nederlandschc Vereeniging „Land
verhuizing" zal wellicht in staat ?ijn om per
sonen, die zich in Canada wenschen te ves
tigen, maar die de daaraan verbonden kosten
slechts „gedeeltelijk" kunnen beta.en ('t zij
zelf of door hulp van familie, vrienden of
belangstellenden) voor zooveel noodig eenige
geldelijke hulp te verleenen.
Voor bedoelden eventueelen steun, dia
s'.echts als voorschot zoude worden verleend,
zouden alleen in aanmerking kunnen komen
zij, van wie verwacht kan worden, dat zij in
Canada zullen slagen, dus flinke, werkzame
en gezonde personen met kennis van land-
bouwarbeid.
Werkloozen en ongehuwden zouden in het
algemeen de voorkeur hebben, terwijl ouden
van dagen niet in aanmerking zouden komen.
De Directeur van het Informatiebureau van
de Vereeniging „Landverhuizing", die ver
wacht dat zich een' Zeer groot aantal perso
nen zullen aanmelden voor deze in uitzicht
gestelde gesteunde emigratie, meer dan hel
beperkte aantal dat misschien geholpen zal
kunnen worden, verzoekt belanghebbenden
met het navolgende rekening te houden:
Met het oog op de drukke werkzaamheden
kunnen geen bezoeken worden afgewacht
voor besprekingen met betrekking tot deze
gesteunde emigratie.
Slechts zij die door den Directeur schrifte
lijk daartoe worden uitgenoodigd zullen mon
deling te woord worden gestaan.
Aanvragen moeten dus uitsluitend schrifte
lijk worden gedaan en als volg' geadresseerd:
Informatiebureau Nederlandscbe Vereeni
ging „Landverhuizing", Afdeeiing V. C.,
Bezuiderahout 97, 's-Gravenhage.
Men gelieve postzegel voor antwoord in te
sluiten.
Het vertrek zal niet plaats hebben voor hef
aanstaande voorjaar.
ca wil langs den dokter naar de zieke»
kamer.
Deze houdt hem echter vast en zegt streng:
„Als jij je moeder direct dood wil heb
ben, jongmensch, dan moet je zóó naar haar
toe gaan. Eerst verkleeden, verstaan'1 Zó6
gaat men niet naar 'n zieke."
Frans voelt zich als wegzinken van
schaamte. Hij wil nog vragen naar den toe
stand, maar de stem stokt hem in de keel.
Dan gaat ie naar z'n kamer.... trekt,
sjort, rukt uan z'n paljas-costuum.maar
de stof js van goede kwaliteit en al die
haakjes en knoopjes zijn sterk vereend. Hij
dwingt zich tot kalmer handelen, grijpt tel
kens verkeerd, begint dan weer vruchteloos
te rukken en te trekken.... hij weet niet
precies waar alles is vastgemaakt, bij 't aan
trekken er van had men hem haast geheel
geholpen.
Eindelijk ligt 't pakje verkreukt, gehavend
op den vloer.
Hij wil zich haastitf gaan wasschen..,.
De deur gaat langzaam open.
Daar staat Anna, bleek, met dik-behuilde
oogen.
,,'t Hoeft niet meer" zegt ze zacht,
toonloos.... ,,'t Is te laat al...."
„Moeder!!"gilt Frans.... „Moedert"
Dan zakt ie suf op den rand van z'n ledi
kant.... 't wit geschminkte gezicht vertrekt
akelig en verdwijnt in het kussen Van 't bed...,
dan brult ie uren achtereen, tot het geluid
niets menscbe.lijks meer heeft,
(Nadr, verboden^ G. N, 4
„Ja gaat toch hoop 'k niet uit" vroeg
z'n zuster verbaasd, toen ze 'm op den
avond van het bal-masqué aanstalten zag
maken»
