sss 255 s s
GEEN MISDRIJF.
Een Jubileerende Zaak.
Gevonden voorwerpen.
BURGERLIJKE STAND.
DAMMEN.
Hoofdklasse-competitie van den
Nederlandschen Dambond.
Het „Vereenigde Amsterdamsch
Damgenootschap" wint van de
„Haarlemsche Damclub" met 119.
UIT DEN OMTREK.
BLOEMENDAAL.
CASTRICUM.
KROMMENIE.
UITGEEST.
AMSTERDAMSCHE BEURS.
De Infanterie-Kazerne.
Tweede spelregelavond.
LANDBOUW EN VISSRHERIJ.
LEOLA'S ERFENIS
LUCHTVERKEER.
LAATSTE NIEUWS.
Incident geëindigd.
Anton Jurgens' Vereenigde
Fabrieken.
De treinenloop.
Geen verkeer met Kaldenkirchen.
J. J. WEBER ZOON
Opticiens Fabrikanten
Koningstraat 10 Haarlem
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
INGEZONDEN.
'1
154
411
NIETEN:
wVeer^cr^ZiCn!tgeVen bii Vra3fi Ï5I53 15155 15166 15172 15239 15243 15281
jU ~i - a W »TO«jS j»« wm «m u» «j g»
Indertijd werd gemeld dat een sectie-
onacrzoek had plaats gehad op het lijk van
den te Overveen plotseling overleden heer
J. H. Krul, steenkolenhandelaar aldaar. Wij
deelden toen reeds mede dat wel niet aan
misdrijf werd gedacht, doch dat het onder
zoek zekerheidshalve plaats had. Thans
leelt de Officier van Justitie ons mede, dat
'e uitslag van het onderzoek van dien aard
s geweest, dat tot dusver niet aan misdrijf
ordt- gedacht.
De jubüeerersde behangerij en stoffeerden)'
.V. Wed. Oosten en Zn. gevestigd aan de
negang 24, die morgen 70 jaar bestaat, werd
1 1853 opgericht door den heer Kier Oosten.
Na diens overlijden in 1869 werd de zaak
,'oortgezet door de wed. Oosten en haar zoon
laren tl Oosten. Toen werd' de firma gevoerd
onder den naam firma Wed. Oosten en Zoon.
In, 1883 kwam de tegenwoordige directrice
ier N.V.. mevr. C. Oosten, in de zaak. Later
werd de zaak omgezet in een Naamlooze Ven-
nooschap.'Met haar zoon heeft mevr. C. Oos
ten daarvan de leiding.
Dat de handel zich sinds 1853 belangrijk
heeft uitgebreid, laat zich begrijpen. Begonnen
met den handel in matten en kleeden, heeft
de zaak zich geleidelijk uitgebreid tot alles op
net gebied van woninginrichting. Gedurende
haar geheelo bestaan was de zaak in hetzelfde
oerceel gevestigd, maar dit onderging na
tuurlijk de noodige veranderingen. Zoo werd
vele malen de pui veranderd en de diepte
van het gebouw klom van 5 tot 11 tot de
huidige diepte van 25 metc^ ongeveer. Met
jubileum zal feestelijk worden gevierd. O.in.
wordt morgenmiddag gerecipieerd door de
firma en een bijzonder mooie étalage van
Perzische en Smyrna-tapijten zal getuigenis
afleggen van dc feestelijke stemming en liet
jp-to-date streven der firma.
Terug te bekomen bij: Politiebureau,
Smedestraat, brief met Duitsch adres; J.
Hilkema, Schotersingel 97rood, bril; Stoete,
Holsteynstraat lOrood, bril; v. d. Walle,
Pijlslaan 31, blouse; Gies'. -t, Nic. Beels-
straat 20, Haarlemmerliede, haan; B. W. v.
Straaten, Haarlemmerliedestr. 32, motor
handschoen; Politiebureau, Smedestraat,
2 verschillende handschoenen; H. Hooning,
Antoniesteeg 20, Holl. Herdershond; D. Eg-
gink, Kleverparkw J 105, motorhandschoen;
H. Wyers, Antoniesteeg 24, dameshorloge
met armband; Kennel Fauna, Parklaan, her-
iershond, gebracht door Ccmello, Bakênes-
sergracht 26, gele hond, gebracht door
Tempelman, Damastraat 19; H, Huybers,
jen. de Wetstraat 6rd., horlogekast; spaar-
regels; J. Noé, Zijlvest 1, Toegangskaarten,
schouwburg; G. Keur, Vooruitgangstraat 12,
cinderportemonnaie; J. Terhorst, de Clercq-
straat 135, knot sajet; le Doopsgezinde-
school, Gr. Heiligland 10, damestaschje; G.
Pieters, Ruychavestraat 10, zakmesje,
Geboren: 25 Jan., d. van J. M. Schouten-
Goossens. 29 Jan., d. van J. Siebenga-
Monté. d. van J. Plukker-Does, d. van
C. M. v. lionschoten-Nieuwenhuizen. z.
van H. K. Kamperman-Troost.
Overleden: 28 Jan., G. v. Poolen, 85 j.,
Nassaulaan. 29 Jan., M. W. v. d. Wal-v.
iemert, 72 j., W, Geldeloozepad. F, W.
Dekker-Steinheiser, 52 j.
De groote strijd tussclen de beide leiden
le clubs in de hoofdklasse afdeeling van den
Nedei'nndschen Dambond is na een zeer
spannenden strijl van bijna 6 uren geëindigd
in een overwinning voor het „Vereenigd
'tmsterdamsoh Damgenootschap.
De Haarlemmers misten den steun van
!cn heer van Looy, welke door plotselinge
ongsteldheid niet kon medespelen.
De Amsterdammers kwamen uit zonder
Wijnberg, doch hadden weder Meester Arend
Visser en Mr. Simon de Jong in hunne ge
lederen.
De gedetailleerde uitslag van dezen tvcd
strijd volgt hieronder.
„Haar!. Damclub". „Vereenigd Amslerd,
Haarlem. Damgenootschap
Bord no. Amsterdam.
1. H. G. TcunisseA. K. W. Dammo 20
2. P. J. van DartelenM. A. Have 02
3. J. W. v. DartelenHerin, de Jongh 02
4. P. EypeI. J. de Jong 02
5. VV. van Dnalen—A. Visser 02
6. Aebe de JongMr. Sim. de Jong 20
7. W. J. TheunisseA. van 't Schip 11
8. H. BoksG. C. Wiseman 11
9. F. A. Berkemeier—W. Picksma 11
10. S. M. MonsH J Hanewald 20
Voor Amsterdam 911
In dezen wedstrijd slaagde de Haarlem
captain erin te winnen van den ex-kampioen
van Nederland A. K. W. Damme. Vooral deze
partii was een der mooiste van den wed
striid.
Het verloop van dezen wedstrijd was bij
zonder spannend en weinigen vermoedden dat
Haarlem dezen wedstrijd zou verliezen.
Toen de stand 77 was. stond bord
voor Haarlem gewonnen en de borden 5 en
9 remise, zoodat algemeen een It—9 over
winning voor Haarlem waarschijnlijk leek
Toen de heer Teunisse echter in tijdnood een
remise-variant openzette, profiteerde zijn
partner daarvan dankbaar om remise te for
ceeren. Bord 5 ging daarna in 't eindspel nog
juist voor Haarlem verloren, zoodat de Am
sterdammers, zij het dan ook na uiterst fel
len striid, nog juist de overwinning wisten
te behalen en hiermede vrijwel zeker het
kampioenschap van de Noordelijke Hoofd
klasse-Afdeeling A.
Na aflooo werden de Amsterdammers door
den voorzitter der „Haarlemsche Damclub"
namens de Haarlemmers gecomplimenteerd
•net het behalen van het kampioenschap.
De ontmoeting .Jlaarlemsche Damclub"-
/ozef Blankenaar".
Door de arbitrage-commissie zijn dé vol
•ende partijen van bovengenoemde ontmoe
'ing beslist.
Voorloopige uitslag voor de „Haarlemsche
Damclub"
H. G. Teunisse—Chr. Markus
J. van Looy—H. J. Mulder
S. M. Mons—K. Knol
Totaal voor Haarlem;
BvrgeJijJce stand. Geboren: 2. van J.
W. J. M. Bonarius-van den Eijkhof d.
van A. Hellewaard-Duiser z. van W.
P. M. C. Bijvoet-Bijvoet z. van J. Fol-
kertsma-Piersma z. van O. M. Meulman-
Blauw.
Overleden: J. M. Hofland, 75 jaar.
alhier, is geslaagd voor het examen als radio"
telegrafist 2e klasse.
Patronaat. Donderdag, Vrijdag en Zon
dagavond gaf de tooneelclub van het R.K.
Patronaat een opvoering van het drama van
Mgr. van Menten „De Twee Broeders".
De avond werd tijdens de pauze opgeluis
terd door muziek van het onlangs naar het
pntronant overgegaan muziekkorps Eendracht
maakt Macht.
Alhoewel de repetities van het fanfare eerst
sedert kort weer waren begonnen, klonken de
enkele nummers die ten gehoore werden ge
bracht zeer goed, zoodat de verwachting is
dat het korps onder de bekwame leiding van
den heer Kuvs, nu er verscheidene jonge
krachten het korps zijn komen versterken,
zeer spoedig zich goed zal ontwikkelen.
De tooneelclub had bet drama De Twee
Broeders ingestudeerd onder leiding van den
Weleerw. heer Starrenbug kapelaan dezer
parochie en aanstonds moet gezegd worden,
dat hem alle eer van de opvoering toekomt.
Aan alle Von men bemerken, dat hii de
ziel is van de club. Zeker, de spelers hebben
medegewerkt en het stuk in alle opzichten
doen slagen, zoodat het waarlijk een genot
was naar het spel te luisteren.
Vooral de hoofdrol, de aanvoerder van de
krijgsbende tegen Venetië, werd schitterend
vertolkt door den heer Essing, terwiil daar
naast de rollen van luitenants van zijn bende
ook goed werden weergegeven.
In het stuk komen voor 4 kinderrollen,
die ook goed waren ingestudeerd; vooral de
rol van het zoontje van dert aanvoerder der
kriigshende. werd heel mooi gespeeld door
een Weenschen jongen, die de aanwezigen
herhaalde malen in or^roering bracht. De rol
van graaf Contarini werd goed gesneeld door
den heer Brakenhoff, die. alhoewel voor het
eerst op de planken, zeer juist zijn rol ver
tolkte.
De kri'gsliederen die liidens de opkomst van
de bende op het tooneel en tiidens den strüd
werden gezongen, waren ingestudeerd onder
leiding van den heer van Westen, wien daar
voor alle lof toekomt.
Vermelden we nog dat de cosfuums zeer
goed waren en de grimeering af was, zoodot
een woord van dank aan mei. Maas en den
heer Koningsbruggen niet mag achterwege
blüven.
Het publiek beeft zich tiidens de onvoenng
dank zii bet verzoek van den heer Kanelaan
zeer goed gehouden aan bet rookverbod, zoo
dat en de snelers en de dames geen last had
den van hinderlijke rookkolommen.
De toonee'deeoratie was schitterend uitge
voerd door den heer S. Portegie.
Statenverkiezing. De gebonden stemming
os-er de groslüst bad den volgende uitslaf?.
Gestemd hebben circa 150 kiezers, hetgeen niet
veel mag worden genoemd. De s-olgende pun
ten werden behaald: Lommen 769. Dorbcck
671, Volkering 617. Boom 392. Aneldoom
JGzn. 371. Veltman 276 de Vreis 241. J.
Aneldoom 221. Bak 161. v d. Huiisen 128.
Klaver 68 de R""ter 38. Reijsper 37, v. d.
stok 33 en Ransbid'sen 25.
Meisiestooneel. Naar ons wordt mede«e.
deeld zal door de fooneelclnb van den R K
Vrouwenbond in studie worden genomen hel
drama St. E'isnheth van Hongarije.
Politiek. Woensdag a.s. 31 Jan., 's avonds
acht uur jaarvergadering der R.-K. Kiesver
eeniging.
Waar de verkiezing voor leden der Prov.
Staten, bestuursverkiezing en een ingediende
motie aan de orde zijn, verwacht t bestuur
een groote opkomst
Overgeplaatst. Onze plaatsgenoot, de
heer J. Boersma, commies der directe belas
tingen. wondt met 1 Maart a.s. overgeplaatst
naar Utrecht
8—6
1—
1—
2—0
12—1
De Beurs opende heden: flauw.
Staatsfondsen. 5 pet. Nederland 88'A, 6
pet. Indië 96.
Culturen. Koloniale Banlk 134, Indische
Banlk 10634, Vorstenlanden 150, H. V. A. 374.
Industrieele waarden. Jurgens 451/Ó.
Oliewaarden, Koninklijke 357, Consols
107, Orion 26.
Tabaitóken. Deli Mij. 245. Besodki 47,
Rotterdam Deli 11, Senembah 322.
Rubbers. Amsterdam Rubber 14734, Deli
Batavia 71, Nederl. Rubber 68J4, Rolt. Tqpa-
noeli 2734.
Scheepvaartwaarden. Holt Am. Lijn
123, Holl. Boot 3834, Kon. Hoil. Lloyd 14
Japanlijn 81, Paflcelvaart 100, Scheepvaart
Unie 103, Marine 10.
Ameriikaansche waarden. Hide and Lea
(her 6534, Steel 108, Smelling 551/,,, Anacon
<1a 97, Cigar 88, Atchison Topefca 10434, Vo
ling Rails 30. Denver 134, Southern Pacific
9334, Union Pacific\141.
Vandaag is door den rechtskundigen rnads
man der gemeente Haarlem, Mr. Dr. W. P.
Vis, bij de Haarlemsche Rechtbank het proces
aanhangig gemaakt tegen den Staat der Ne
derlanden tot teruggave van de infanterie
kazerne.
Aan Mr. Merens, die optredt voor den
Staat der Nederlanden, is 14 dagen uitstel ver
leend, om van antwoord te dienen op den eisch
der gemeente Haarlem.
Morgen, Woensdagavond, 8 uur, wordt in
het gebouw „Sh Bavo", Smedestraat 23, de
tweede spelregelavond gehouden door den
heer F. J. van Veen, den bekwamen scheids
rechter der R. K. F.
Het district Haarlem van den D. H. V. B,
heeft voor dezen avond op ruime schaal uit-
noodigingen aan de club-leden persoonlijk
verzonden. Wie vergeten mocht zijn, kan aan
de zaal een kaart bekomen.
TEMPERATUUR EN PLANTENLEVEN.
Dat de temperatuur een geweldigen invloed
op het leven der planten oefent, is een zeer in
het oog loopend verschijnsel. De overweldi
gende groei der tropische regengebieden, de
spaarzame flora der Poolstreken, bewijzen ons
dit terdege.
Toch zijn er maar weinig streken op de aar
de, waar plantengroei geheel ontbreekt. Dat
ligt dan vaak aan andere oorzaken dan aan
de temperatuur, want dc hier op aarde voor
komende temperaturen zijn zelden een belem
mering voor plantengroei. WèI valt het ver
schil in ontwikkeling voor de diverse gebieden
zeer sleik op. Het kan dan ook als regel gel
den, dat. een hooge temperatuur gepaard met
groote vochtigheid, den plantengroei zeer be
vordert.
Iedere soort heeft haar eigen eischen in de
zen en heeft een zekere temperatuur waar
bij ze het beste gedijt. Deze temperatuur noemt
men het optimum. De laagste temperatuur
waarbij ze nog kan leven, is als minimum en
dp allerhoogste als maximum bekend. >fen
duidt deze punten als de kardinale punten aan
Het spreekt van zelf, dat voor de verschil
lende plantensoorten deze temperaturen sterk
varieeren. Terwijl voor de planten van ons kli
maat het minimum vaak even boven 0 gr. C
is, is dat voor vele tropische gewassen al bi.
pl.m. 10 gr. C. Het optimum voor vele plan
ten is 2237 gr. C., het maximum 40—50 gr.
C. Tusschen deze grenzen is dus plantenleven
mogelijk, doch uitdrukkelijk dient vermeld, dat
wij hiermede het oog hebben op groeiende, In
volle ontwikkeling zich bevindende planten.
De cellen zijn dan vochtrijk en celdeeling en
allerlei andere levensprocessen geschieden. De
plant is dan vatbaar voor wisselende invloeden
van buiten.
Heel wat anders is het echter met z.g.n. rus
tende planten of plaotendeelen, zegt K. in het
Hbld. Hieronder verstaan wc, zooals het woord
al uitdrukt, die J)lanten waarin de levenspro
cessen stillaan of s te rik onderdrukt zijn: zoo
als bladcrlooze boomen en vele lagere planten
Vrij bewerkt naar den prachtigen roman van
den bekenden Engelschen auteur GARVICE
Circa 370 bladz. druks, in handig formaat.
Prijs f 1.50, franco per posl 1.60.
Verkrijgbaar bij den boekhandel en bij de
N.V. DRUKKERIJ „DE SPAARNESTAD."
Nassaulaan 49, Haarlem.
in het slechte jaargetijde: doch ook zaden en
sporen. Vooral de laatste categorie is uiterst
ongevoelig voor temperatuursverandering. Zoo
kunnen vele zaden en sporen temperaturen
van 80 gr. C verdragen zonder eenigc merk
bare schade te ondervinden. Levende mosplan-
ten kunnen best een temperatuur van 10 gr.
C, hebben. Ze bevriezen eerst bij 20 gr. cf
—30 gr. C. Dat boomen temperaluren van 46
gr. C. kunnen doormaken, bewijst het voorko
men van groote woudgordels in Siberië, waar
een dergelijke temperatuur niets bijzonders is.
Soms is een lage temperatuur een prikt;cl
voor sommigè planten om le gaan groeien.
Wanneer bij ons de eerste nachtvorsten intre
den, verschijnt in de bosschen een aantal
zwammensoorten, die men van te voren tever
geefs zal zoeken. Ze kunnen vaak steenhard
bevriezen, om na ontdooiing weer gewoon yer-
der te leven. Datzelfde vindt men bij meer,
ook hoogere planten; zelfs bij boomen. Toch
is in 't algemeen bevriezen doodelijk voor plan
ten. Vroeger meende men, dat de vorming van
ijs in de plant dc oorzaak van den dood was.
Dit is echter niet zoozeer het geval. Het is hij
nauwkeurig onderzoek n.l. gebleken, dat het
ijs zich bij bevriezende planten niet in de cel
len, doch er buiten ontwikkelt. De ceUvanden
zijn zeer vochtrijk en hierop heeft het eerst
ijsvorming plaats, dus buiten de cel. Er wordt
nu zeer veel water aan de cel onttrokken, zoo
dat de ijsmassa zich sterk vergroot, tussfchen
de cellen indringt en de weefsels verscheurt
Hoewel deze mechanische verwonding door de
ijsbrokken niet bepjald gunstig voor de plant
is, is de wateronttrekking aan de cellen het
fatale,in de hoele geschiedenis en heeft een
zekeren dood tengevolge. Wanneer men dan
ook een bevroren plant laat ontdooien, zal
men bemerken, dat er niets meer aan te red
den valt. Het is in principe hetzelfde verschijn
sel ais een plant die verwelkt. Oolk hier wordt
aan de cellen te veel water - onttrokken. Bij
trouische -lanten heeft de dood door koude al
plaats bij pl m. 2 gr. C., soms al bij pl.m. 5
gr. C. Bij zoo'n temperatuur raakt de stofwis
seling dezer gewassen i,n het ongerecde en ver
oorzaakt zoo den dood.
Dat de sporen en zaden de geweldig lage
temperaturen kunnen weerstaan, die wc reeds
noemden, is o a. toe te schrijven aan het feit,
dat ze vrijwel watervrij zijn. Doch niet alleen
lage temperaturen, ook zeer hooge kunnen
deze plantendeelen doormaken. Vele zaden
kunnen 100 gr. C. doormaken en zijn dan nog
kiemkrachtig.
Het record halen de sporen van bacillen, die
100130 gr. C. langen lijd kunnen weerstaan.
De actieve, waterrijke planten of plantendeelen
kunnen echter geen al te hooge temperaturen
verdragen. De bacillen zijn ook hier weer het
taaist, daar sommige in actieven toestand toch
7080 gr. C. kunnen doorstaan, zonder direct
te sterven. Er zijn er echter ook, die bij 45
50 gr. C. dood gaan.
ZooaJsoveral in de natuur organismen voor
komen, die aan zeer bijzondere levensvoorwaar
den ebonden zijn, zoo zijn er ook die bepaald
hooge temperaturen noodig hebben om le
kunnen leven. In de eerste plaats noem ik die
bacteriën en zwammen, welke bij het ontbran
den van het hooi meewerken. Wanneer niet
goed droog hooi sterk opeen gepakt ligt, ont
wikkelt zich hierin een flora van bacteriën en
fungi. De temperaturen, die zich hierbij vor
men, beloopen eerst 5060 gr. C., maar ten
slotte stijgt ze zoo, dat alles sterft en onhran-
ding plaats heeft. Enkele dezer hooiorganis-
men, zooals Bacillus calfactor, hebben hun
maximum bij 60 k 70 gr. C.
Behalve in het hooi, komen er in de warme
bronnen, die vooral in vulkanische gebieden
veelvuldig zijn, talrijke organismen voor, voor
het meerendeel bacteriën en wieren. Nauwkeu
rige opgaven over de warmte dezer wateren
ontbreken, hoewel velé zeker wel 50 gr. C. zul
len aanwijzen.
rikaansclie bezettingsleger, die geen passage
konden krijgen, op het transportschip St.
Michiel, naar huis terugbrengen.
VERMINDERING VAN DEN TREINENLOOP
Met ingang van morgen, Woensdag, 31 Jan.
worden de treinen D. 49 en D. 67 van Am
slerdam, den Haag en Rotterdam over
Utrecht naar EIten en de treinen D. 50 en
D. 66 van Eiten over Utrecht naar Amster
dam, Den Haag en Rotterdam, tot nadere
aankondiging opgeheven. Wij vernemen, dat
deze opheffing het gevolg is van hel feit,
dat nu de aansluitingen op deze treinen in
Duitschland niet meer bestaan, het aantal
passagiers voor deze treinen te gering is, om
ze le doen loopen.
LUCHTDIENST NAAR HET RIJNGE
BIED.
Nu het spoorwegverkeer tusschen Neder
land en het Rijngebied geheel ontredderd
is, heeft naar het Haagsche Aneta-kantoor
verneemt, de K.L.M. een luchtdienst op Keu
len georganiseerd, welke onmiddellijk in wer
king zal gaan, zoodra de bezettirigsautori-
teiten, die zich daarover met hun regeerin
gen moeten verstaan, de vereischte toestem
ming zullen hebben gegeven. Passagiers-,
post en goederen zullen worden vervoerd.
Vertrek uit Amsterdam 8 uur v.m. Rot
terdam 8.45, aankomst te Keulen 10.45 Amst.
tijd; vertrek uit Keulen 12 uur 's middags
aankomst Rotterdam 2'15, Amsterdam
3 uur n.m.
ZEVENAAR, 30 Jan. Het incident te
Emmerik tusschen Duitschers en Belgen,
heeft niet geleid tot bezetting van Emme
rik. De spanning in die stad is geëindigd.
Ofschoon de netto-winsten over het boek
jaar 1922 door de dochter-ondernemingen
verkregen een uitkeering van een dividend
van 6 per jaar op alle preferente aandee-
len A, B en C van Anton Jurgens Veree
nigde Fabrieken, zouden wettigen, hebben
commissarissen en Directie besloten, even
als in Aug. j.l. op 1 Febr. a.s. geen interim
dividend uit te keeren. Zij geven er de
voorkeur aan, mee het oog op den algemeen
uiterst onzekeren economischen toestand,
welke steeds voortduurt, en door de po-
iltieke verhoudingen van het oogenblik
wordt bestendigd, de dividend-politiek
der Maatschappij voor 1922 vast te leggen,
bij gelegenheid der a.s. jaarlijksche vergade
ring van gewone aandeelhouders.
ZEVENAAR, 30 Jan. De treinverbindingen
op de lijn ArnhemEmmerik zijn nog geheel
intact.' Wel is waar komen te 'Elten de naar
ons land gaaride personen- goederentreinen,
nu en dan met vertraging aan, doch thans
rijden alle treinen weer en is de loop der
Zwitsersche D. treinen eenigszins verbeterd.
VENLO, 30 Jan. In den toestand van de
verbinding met Duitschland is geen veran
dering gekomen.
Het verkeer met Kaldenkirchen staat stil.
KEMAL GEHUWD.
KONSTANTINOPEL, 29 Jan. Gemeld wordt,
dat Mustafa-Kemal-pasja heden gehuwd is
met de dochter van een rijken Turkschen
koopman uit Smyrna.
GEEN ANNEXATIEPLANNEN.
PARIJS, 29 Jan. De Fransche troepen zul
len zoolang in het Roergebied blijven, als
noodig is om de betaling van de schadever
goeding le verzekeren, doch geen dag langer,
verklaarde Poincaré heden aan een journa
list, die hem vroeg of het juist was, dal
Frankrijk het Roergebied zal annexeeren.
DE FINANCIEELS TOESTAND DER V. S.
WASHINGTON, 29 Jan. President Harding
verklaarde heden in een conferentie van ver
tegenwoordigers der begrootingscommissie en
a'ndcre regeeringsbureaux, dat het mogelijk
is, dat de Federale regeering over liet hui
dige financiecle jaar een deficit geheel kan
voorkomen en in Juli, het nieuwe jaar met
een voordeelig saldo beginnen.
DE TERUGKEER DER AMERIKAANSCHE
RIJNTROEPEN.
WASHINGTON, 29 Jan. Het s.s. Amerika
van den Shippingboard, dat op 7 Jan. uit
Bremen vertrok, za' allo leden van het Ame.
Barometerstand 768. Vooruit.
OPGAVE VAN:
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meleorol.
Instituut te De Bilt.
Naar waarnemingen in den morgen van
30 Januari 1923.
Hoogste Barometerstand 773.0 m.M. te
Biarritz.
Laagste Barometerstand 743.7 m.M. te
Haparanda.
Verwachting van den avond van 30 lot den
avond van 31 Januari:
Aanvankelijk zwakke tot matige, later wel
licht toenemende wind uit westelijke rich
tingen, nevelig tot zwaarbewolkt of betrokken,
later waarschijnlijk regenbuien, zachter, voor
al in het noorden.
OVER VERGADERING, ONDERWERP EN
SPREKER.
Onze kiesvereeniging houdt een reeks vari
vergaderingen met onderwerpen welke het
politiek inzicht der kiezers moeten verdie
pen en verruimen en et sprekers wier ken,-
nis en ervaring in staat worden geacht vele
en velerlei bezwaren van de zijde der kie
zers aan eene deskundige critiek te onder
werpen e.v. voor het bestaan dier bezwaren
eene aannemelijke verklaring te geven of wel
voor mogelijke grieven van welken kant ook
Oorzaak en gevolg op te sporen en te con-
cludeeren: dat deze grieven zijn verklaar
baar doch niet verdedigbaar, of gemotiveerd
en bestrijding daarvan plicht is, of dat
het antwoord op de gestelde vraag luidt als
volgt, té wel de vraag om de navolgende
redenen niet voor beantwoording vatbaar is,
terwijl den vragensteller ook kan geadvi
seerd worden de vraag bij het bestuur der
kiesvereeniging schriftelijk in te dienen, welk
best. in de meeste gevallen daar wel weg mee
weet. Trouwens de sprekers welke politieke
en organisatorische ervaring hebben, be
schikken over voldoende middelen om
vragenstellers en debatters afdoende, vol-
doeninggevend of zooals zij het verdienen, te
beantwoorden. Dat een spreker niet elkeen
tevreden kan stellen, daarvan zijn we over
tuigd, doch er is >g een gro t verschil
tusschen iemand onbevredigd te laten of
hem een brevet van achterlijkheid uit te rei
ken, hem voor te stellen als iemand, die niet
ter zake is, hem te qualificeeren als een
stumperig kiezertje, die de groote lijnen uit
het oog verliest en beter deed de R.-K.
sociale grondwet te bestudeeren dan vragen
te stellen omtrent zekere onderdeelen van
onze R.-K. practische politiek, waaraan ook
de spreker zijne medewerking heeft ver
leend, hem te verwijzen naar dit of dat
lichaam, welks werking hij maar af moet
wachten en voor de rest zich nergens mee
moet bemoeien. Er is nog een verschil tus
schen het beplei'. m van de noodzakelijkheid
van een maatregel ook al treft die ons zwaar
en komt ze ons onbillijk voor dan een vragen
steller zijn ondankbaarheid te verwijten
tegenover God en er hem op te wijzen, dat
het hem nog wel eens slechter kon gaah dan
op heden jn verband met elders heerschende
treurige toestanden. Een spreker wordf door
de massa nog altijd en zeer terecht als iemand
beschouwd welke door zijne ontwikkeling
en practische ervaring meer en beter op de
hoogte is dan de doorsnee ontwikkelde en
de in het ge. «1 niet op de hoogte zijnde
kiezer. Uit hoofde van zijn prestaties kent
men hem gezag toe en mag men dan oók
redelijk voorlichting van hem verwachten
verhopen dat hij het antwoord op verschil
lende vragen niet schuldig blijft of daar zich
met een zeker air van afmaakt. Deze op
vatting over het kunnen en kennen van een
spreker schijnt.ook gedeeld te worden door
het bestuur onzer kiesvereeniging, 'welks
leden op de convocatie lieten drukken: „Alle
R.-K. aanwezigen worden in de gelegenheid
gesteld aan de verschillende sprekers, die
zullen optreden vragen te stellen of inlich
tingen te verzoeken. Iedere R.-K. die wat te
zeggen heeft, wordt dringend uitgenoodigd
voor eene levendige vruchtbare gedachten-
wisseling zorg te dragen."
Lezen wij dan bu. I. M. J. baron van
Wijnbergen over de Algemeene landspoli
tiek, dan gaan wij daar graag heen om te
luisteren, te leeren, te hooren wat men niet
eiken dag hoort of leest, immers niet elkeen
heeft den tijd van onze sociale politiek
vakstudie te maken en zoo noodig vragen te
stellen of met den spreker van meening te
wisselen. De algemeene landspolitiek, prach
onderwerp, dat zal dus gaan over de prac
tische politiek betreffende door den spreker
te kiezen belangrijke onderdeelen. Eene be
handeling in vogelvlucht van de door de re
geering gevoerde practische politiek waar
over nog al verschil van meening bestaat
43Ie NED. STAATSLOTERIJ.
Trekking van Dinsdag 30 Januari,
6e Klasse 10e Lijst.
Hooge Prijzen:
6128 13695 17997 22521 22768 elk 1006,
3422 3563 9UÜ6 9015 14623 17533 2Ü471 22031
2 29
936
1368
2405
3390
4340
4895
5437
5684
6008
6583
7291
7572
8164
8/38
9735
Pritzen van f 70
264 345 351
1182
1854
2742
3895
4678
5194
5506
5732
6042
1082
1745
2648
3488
4594
5046
5465
5707
6026
6808
7301
7717
8318
8811
9826
1250
1883
2928
3399
4686
5209
5550
5796
6076
6853 6974
7306 7471
7797 7894
8445 8567
9002 9011
624
1264
1985
5094
4062
4753
5287
5604
5814
6222
7170
7511
7918
8618
9157
743
1284
2027
3098
4095
4763
5316
5607
5918
6467
7181
7529
8030
8678
9199
9975 10005 10181 10259
10442 10455 10632 10645 10694 10770
10879 10941 11084 11147 11163 11437
595
879-
1083
1298
1590
1831
voor wat de sociale maatregelen aangaat.
Mis hoor, g en pra >che politiek maar een
college over de heersche de op ing over
politiek, het doen en laten van de groott
massa sedert het tijdstip dat ze in het be it
is van de politieke macht, d" beteekenis van
het stembiljet voor Kerk en Maatschappi
de schijnvooruitgang van de 19de en 20sL 40°-
eeuw, de beteekenis van de „roote zieners .„no-,
van onzen tiid de Pausen Leo XIII Plus 1951 3942 7285 1,369 15522 16,26 17083 180:>2
X 3ene"ctu's XV zë L de thans regeerenl 1^3 19091 20297 20796 2>no_21637 elk 160.
de opperherder Pius XI, de noodzakelijkheid
van een R.-K. partij, de juiste middenkoers 202
in de partij, de internationale beteekenis «93
van het pausdom, de opvatting van Jouhaux 1342
namens het Intern. Vakverbond voor het 2033
Permanent Hof van Justitie over de rech ^297
ten van den arbeid, het in stukken snijden
van de Encycliek Rerum Novarum, princi 5^2
pieele politiek in tegenstelling met belan- 5^,43
genpolitiek, standenvertegenwoordigers en 5920
van de groep onafhankelijke vertegenwoordi- 6479
gers, organisatie en systeem der Kiesver- 7237
eeniging, onderwijs, koloniën, huwelijkswet- 7559
^eving en de sociale politiek in engeren zin 8|56
de wereld als een blijvend oord van ellende, 8713
lijden en dood, de arbeid ons opgelegd als een 9365
straf, het religieus karakter van onze partij, .J;301
discipline en gehoorzaamheid aan het ker- 1452 11618
kelijk gezag. (1635 U726 11945 12065 12113 12203
Over het meerendeel dezer punten door 12240 12347 12475 12581 12599 12698 12830
den spreker behandeld bestaat eenstemmig- [2976 12981 12983 13067 13268 13373 13474
heid, moet althans eenstemmigheid bestaan [3554 13613 13758 13847 13851 14030 14075
en op de vergadering werd geen wanklank 14080 14082 14154 14188 14316 14639 14686
daaromtrent gehoord. Over de academische 14697 14952 14994 15020 15184 15273 15308
lijnen in dit betoog treedt niemand in dis- 15360 15406 1563S 15652 15681 15692 15747
cussie, tenzij op die punten waarover ver- 15868 15925 16035 16039 16100 16104 16114
schil van meening mag bestaan, i6169
F„n Jf. A»™ tr. 16213 16260 16445 16663 16670 16765 16004
Een andere vraag is echter deze m hoe- (6920 n|5g 17312 1?427 ,75g6 1?610 176ó3
verre beantwoordt de mhoud aan den tekst (7789 17823 17948 18Q93 lg]28 lg217 18225
„de algemeene landspolitiek Als zulk een ,g678 18768 1S945 18997 19099 19145 ]9598
onderwerp wordt aangekondigd verwachten 19798 19974 19980 20150 20262 20305 20340
de kiezers interessante grepen uit het prac- 20385 20660 20692 21036 21083 21128 21183
tische politieke leven, waarover verschil van '1233 21242 21345 21450 21497 21636 21728
meening bestaat in de gelederen van het 21753 21797 21925 21950 21957 22173 22180
kiezerscorps. Men kan toch moeilijk alle on- 22233 22289 22299 22326 22337 22öS2 22847.
derdeelen van de huidige politiek als be- 52942* 22969. 2297/
ginselvraagstukken stellen, waarover een elk
het eens moet zijn. In tal van vraagstukken
speelt het inzicht der sociale groepen wel
degelijk een rol en met het inzicht der res
pectievelijke groepen, immers de kiezers
zijn er niet voor de afgevaardigden, doch
deze zijn gesteld door en voor de kiezers en
hun program. Wanneer nu bij de behande
ling van het onderwerp de sociale politiek in
engeren zin, een viertjl sprekers het woord
vragen, mede onder goedkeuring van het
advies van het bestuur der kiesvereeniging.
welke deze heeren daartoe bij convocatie
uitnoodigt, dan komt de spreker vertellen
dat alle vragenstellers onvolledig zijn, dat
men zich niet tot speciale vragen beperken 2] 23
moet, doch dat men een overzicht moet ge- 2471
ven, verzuimt men zulks dan heeft men een 2856
kringetjes-blik, spreker had niet de' bedoe- 3055
ling het regeeringsbeleid te bespreken, want 3312
elk der onderwerpen zou een vergadering 3517
eischen, dat elk verschil van inzicht voorals- 3981
nog onbesproken moet blijven dat men zich 4237
veeleer op eene principieele gedachtenwis- 4517
seling moet werpen, dat de vragenstellers 4909
zich niet hebben uitgelaten over principieele 51 "6
politiek, die op alle gedane vragen zou ant- ~*33
woorden dat zou een politiek tinnegieter zijn, 3
dat een verstandig mensch de publiekrechte-
lijke bedrijfsorganisatie in eene verstandige g738
vergadering niet aanroert, dit en dat is spre- g9Q2
ker hoogst onsympathiek en de vertegen- 7Qfl8
woordiging van groepsbelangen is in het al- 73j8
gemeen gesteld, de debaters zouden teleur- 7544
gesteld zijn, omdat spreker het had over 7946
principieele politiek. 3135
En nu spreker zelf.. Deze behandelt -in 90 8336
minuten plus minus 20 onderwerpen waar- 8586
mee men gemakkelijk veertig vergaderingen 8912
kan vullen wanneer men deze onderwerpen 9217
van een breed standpunt als door spreker
verlangd, wenscht té bezien. Dé spreker 9689
moest zich derhalve ook schuldig make'n aan }0039 10,10 JK8 0216 10226 10231
onvolledigheid, zonder dat de vragenstellers infi7« 10770 10707 mso4
"Spreker^oor bnaangenaam gestemd voei^en.10g41 ,085- 1Q904 1Q939 1Q961 1]()34
Spreker citeert uit Pauselijke encyclieken, j1068 no86 jH58 m67 nl68 in75 m77
doch past geen enkel citaat op de practijk 112g7 11290 j j 390 11354 11420 11421 11465
toe of zegt met daaruit moet besloten wor- 1148fi n550 1I555 11594 116()4 ^545 ji674
den dat de houding der arbeiders en ambte- 11680 116S9 11701 11721 11723 11751 11829
naren zus en die der werkgevers en hoogere il866 H915 11937 11954 12006 12015 12029
standen zoo moet zijn. Geen enkel citaat 12088 12173 12199 12222 12286 12302 12319
heeft spreker in ronde, duidelijke woorden, 12335 12366 12387 12399 12429 12434
welker beteekenis niets te wenschen over- 12502 12507 12559 12587 12612 12653 12663
laat, toegepast op wat er omgaat in hoofd en 12719 12725 12782 12785 12879 12938 12947
hart van verschillende groepen onder het 12952 12954 12997 13009 13020 13052 13061
huidige regeeringsbeleid. En dat is het juist 13129 13144 13148 13l57 13232 13302 13305
waarom gevraagd wordt en waarmee de een- 13322 13348 13394 13402 13415 13428 13457
heid wordt bedreigd. Heeft de spreker het 13461 13527 13539 13567 13573 13582 13602
recht te zeggen en te zwijgen wat hii wil dan 13603 13620 13654 13671 13706 13712 13816
heeft een debater eveneens het recht te 13872 13874 13887 13930 13932 13967 14010
vragen wat in overeenstemming is met den 14085 J4000 J4103 14,22 14149 14,80 14249
tekst van het onderwerp of indirect in ver- 14252 14260 14281 14362 14384 14432
band met een onderdeel van zijn rede Spre 14464 14494 14545 14853 14649 14677 14738
ker eischt «g® 14772 14788 14816
raliseeren, de vragenstellers daarentegen 14983 150-4 !o܄9 lo034
landsnnliHel J W 15290 15334 15356 15374 15396 15467 15509
landspolitiek en zegt dan dat het niet 4n zijn 15533 15572 155S6 1559g 15666 15695 1572s
bedoeling ligt het regeeringsbeleid te be- j573g jg751 j5800 15804
spreken. Grooter inconsequentie is niet mo- 15825 15838 15850 15S87 15930 15935 15963
gelijk en een spreker welke zich hieraan 16Q21 16n52 15054 j6083 16150 16229 16275
schuldig maakt moet ,zijn debaters niet ten 163ji 16334 15378 16384 16421 16431 16483
onrechte deze inconsequentie aanwrijven 15525 J5547 15531 15506 16645 16709 16713
Dat de spreker niet alle vragen kan beant- 15714 15732 16762 16780 16807 16824 16845
woorden zooals hij dat. wil is mogelijk doch 15859 16863 16885 16941 16961 16964
de meeste vragen heeft spreker niet willen 17001 17034 17094 17109 17128 17138 17163
beantwoorden, bang als hij was zijn handen 17164 17188 17224 17229 17233 17284 17292
wellicht in een wespennest te steken. Poli- 17307 17345 17375 17436 17441 17451
tiek staat immers in een kwaden reuk en er 17455 17460 17461 17471 17475 17558 17587
was nog nimmer een spreker die een zwii- 17618 17646 17647 17669 17678 17713 17831
ger overtroffen heeft. Doch dit recept is uit 17860 17869 17871 17876 17895 17913 17961
komt het als onverantwoordelijk voor dat ,s672 j8794 lss38 18847 18857 18861 18904
een politicus als Mr. van Wijnbergen wel de l891fi ]895j j8y72 19032 19033 19063 19101
verantwoordelijkheid aandurft om te zwijgen 19102 [9206 19148 19157 19160 19170 19191
doch niet om te spreken. Er zijn ook geval- 19^19 19253 19282 19302 19326 19364 19366
len dat spreken goud is en zwijgen zilver 19412 19451 19469 19558 19579 19601 19617
Als R.-K. kiezers staan dê vragenstellers 19624 19669 19676 19806 19809 19829 19847
stilzwijgend op het standpunt dat al hun 19888 19949 19987 20040 20092 20130 20171
vragen uit een principieel oogpunt kunnen 20181 20289 20309 26377 20403 20436
ja zelfs mo ten beantwoord worden en het 20514 20531 20570 20702 20714 21751 ,'I
is van den heer van Wijnbergen een groote 20783 l^08'16 ***11 onncl oiém oinn 21045
lout en een onrecht den sprekers aangedaan 21066 21071 21076 21094 21102 21123
te meenen, dat de principieele rede hen^g 2]m 2|237 21324 21328 21487 21520
heelt teleurgesteld, zulks xs onwaar, omdat 2j 5,37 21583 21620 21635 21647 21682 21690
alle vragenstellers met genoegen het be 21714 21719 21721 21736 21816 2)826 21832
toog beluisterd hebben, doch in verband met 21852 21939 21955 21962 21989 21991 22073
het' aangekondigde onderwerp de algemeene 22245 22281 22391 22397 22401 22450 22472
landspolitiek, waren teleurgesteld, dat de 22477 22508 22591 22641 22700 22721 22735
spreker er met geen woord van gerept heeft. 22781 22887 22900 22911 22983
De heer Van Wijnbergen kan gerust zijn wat 5e Klasse 9e Lijst: 455 met 70 m.z. 4455
de principieele voorlichting in ons bisdon met 70; 490 m.z. 4490: 7221 m.z. 7221 met 70;
betreft. In tal van stand-» en vakorganisatie^ 7958 m.z. 3958; 9565 m.z. 9566; 17695 m.z.
en op kiesvereenigingen is door onze geeste 17685; 18066 met 70 m.z. 18016 met J 70;
lijke adviseurs en voormannen over encyclie- '8458 ttl-Z. 18459; 19079 ontbreekt,
ken gesproken en geschreven en vele der
37
256
418
597
886
1116
1320
1610
1862
2163
2473
2886
3083
3321
3529
4039
4272
4578
4962
5182
5481
5781
6129
6523
6777
6936
7082
7406
7685
7953
8189
8382
8674
9035
9218
9452
9718
70
257
440
697
894
1158
1381
1638
1895,
2166
2563
2927
3170
3338
3549
4053
4346
4593
5035
5210
5592
5862
6269
6614
6879
9669
7121
7442
7727
7958
8222
8394
8698
9075
9253
9454
9725
95
262
475
748
913
1210
1398
1669
1909
2238
2654
2971
3183
3431
3666
4076
4398
4729
5043
5309
5614
5903
6375
6622
6891
7014
7150
7453
7730
8010
8226
8404
8732
9076
9260
9492
9768
99
307
505
809
949
1222
1440
1685
1961
2251
2655
2973
3185
3433
3727
4101
4465
4808
5062
5379
5617
5941
6381
6662
6893
7054
7166
7516
7823
8017
8258
8417
8779
9094
9342
9495
9806
104
325
529
820
961
1224
1543
1716
1987
2263
2689
3016
3212
3443
3755
4132
4482
4814
5071
5393
5628
5942
6421
6676
6894
7057
7240
7561
7839
8155
8273
8476
8803
9134
9392
9664
9815
120
369
586
855
993,
1232
1570
1817
2083
2397
2822
3041
3229
3445
3909
4161
4483
4875
5080
5394
5674
6046
6429
668S
6900
7066
7243
7600
7889
8176
8317
8574
8878
9202
9400
9666
9992
onzen beschouwen de encyclieken als hun
sociale politieke catechismus. Het was des
tijds onder Mr. Bomans dat met de leuze
voor God en Kerk en Maatschappij de strijd
werd ingeluid, en met succes, om Haarlem
een rechtsche meerderheid te verzekeren
pn aan de 32 Kamerzetels hebben toch zeker
ook onze R.-K. kiezers in het Bisdom me
degewerkt, eerstens en vooral door hun
principieele politiek. Van een spreker die èn
Kamerlid èn Voorzitter van den Raad van
Beroep is, uit'welker hoofde hij groote sa
larissen van den Staat ontvangt, is het on
aangenaam te hooren, dat het Kamerlid
maatschap den geheelen persoon eischt en dat
wij blij mogen zijn dat wij nog zoo door den
berooiden toestand heen komen. Hij die leed
en ellende voorhoudt, van hem moet niet
gezegd worden, dat hij aan twee functies
zooveel difizenden per jaar verdient, al
thans zoo iemand diqnt toch een oogenblik
te overwegen, dat een groote massa nauwe
lijks het hoognoodige heeft, terwijl hijzelf via
den Staat dubbele ontvangsten int. Het is
zijn zaak wat de heer Van Wijnbergen ver
dienen wil, doch dan gelieve hij te ont
zien wat anderen ontberen en niet op het
buitenland te wijzen, terwijl hij in het bin
nenland zich in goeden doen bevindt, dank
zij het Kamerlidmaatschap en een regeeririgs-
functie.
Wij zijn niet jaloersch op den heer van
Wijnbergen en gunnen hem van harte zijn
inkomen doch hij irriteere ons dan niet met
een boeteprediking, welke wij bij voorkeur
en dan tot onze voldoening van onze gees
telijke voorgangers hooren, aan wie hij dat
in ons bisdom gerust aan het keurcorps van
geestelijken kan overlaten.
De heer Van Wijnbergen denke aan onze
afkeer van de zweep van Troelstra, even-
.WW f**-* Wf-*, -,v-a
