Nieuwe Haarlemsche Courant | 1923 | 2 februari 1923 | pagina 1

STADSNIEUWS

Vrijdag 2 Februari 1923

45ste Jaargang No. 14352

Critiek op een antwoord
van Gedeputeerde Staten.

m

vrr 1

DIT NUMMER BESTMT UIT BLADZIJDEN. EERSTE BLAD

3 FEBRUARI

GIFTEN.

<f

R.-K. Politiebond „St. Michaël".

De watersnoodsschuld van 12
millioen.

Concert H. O. V.

iraamn

Lezing over „Natuurbescherming in
onze omstreken".

i. tprr t

Spaarkas „St. Nicolaas".

Haarl. Bachvereeniging.

Gevonden voorwerpen.

Radio-vereeniging.

Kennisgeving Hinderwet.

Nuts Spaarbank te Haarlem.

H. H. V.

LANGS DEN WEG.

Eigen schuld.

De gevonden jas.

Credietverleening voor noodlijdende
tuinders.

Contributieschuld-

Onbestelbare stukken.

INDRUKKEN VAN EEN DUITSCH
PRIESTER OVER HOLLAND.

abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:

Per Kwartaal 3.25

Per Week 0.25

Franco per post p. kwartaal bij

vooruitbetaling 3.58

Bureaux: Nassaulaan 49
Haarlem.

Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.

Postrekening No. 5970.

HAARLEMSCHE

Advertentiën 35 cents per regel
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusschen den tekif
als ingezonden mededeeling: 60 ct
per regel. Vraag- en aanbod-ad-
vertentiën 14 regels 60 cent per
plaatsing: elke regel meer 15 cent
bij vooruitbetaling.

De zaak, waarom het gaat, wordt den
lezer geheel duidelijk uit het volgende offi-
cieeie stuk:

Haarlem, 3 Januari 1923.

„Aan de leden der Provinciale Staten
van Noord-Holland.

De voorzitter der Prov. Staten van N.-H.
deelt u. overeenkomstig het bepaalde in ar
tikel 38bis van het Reglement van Orde voor
de vergadering dier Stalen mede, dat door
het lid Mr. J. B. Bomans aan Gedeputeerde
Staten de volgende vraag is gesteld:

Tijdens de discussies ir, de Statenvergade
ring van 30 November 1.1. omtrent het betreu
renswaardig feit, dat het Provinciaal perso
neel, voor zoover Katholiek, in geen ver
houding staat tot het Katholiek bevolkings
deel in de Provincie, heeft het lid van Uw
Ooilege, de heer Michels door een interrup
tie den indruk gewekt bij de Slatenleden,
dat althans bij de gestichten vijf en twintig
procent van het personeel Katholiek is, Zijn
Gedeputeerde Staten van oordeel dat, op
grond der feiten, de heer Mi< iiels gerechligd
was bedoelden indruk te vestigen?

Hel antwoord van Gedeputeerde Staten
luidt als volgt:

Hoewel Gedeputeerde Staten zich niet ver
antwoordelijk kunnen stellen voor uitlatingen
van een lid van hun CoUege, bij wijze van
interruptie in de Statenvergadering gedaan,
kunnen zij, na van den heer Michels nader
ontvangen mededeelingen, berichten, dat, al
thans wat het Provinciaal Ziekenhuis nabij
Santpoort betreft, zijne mededeeling op goe
den grondslag steunde.

Gedeputeerde Staten der provincie
Noorii -Holland.

Nu verzoek ik den argeloozen Katholieken
lezer met mij eenige conclusies te trekken uit
deze gegevens.

Het bovenbedoeld „betreurenswaardig feit"
bleef onweersproken. Kon ook niet weer
sproken worden. Minimaal is het aantal Ka
tholieken bij de griffie en de bedrijven. Al
leen: bij de gestichten scheen het nog al mee
te vallen, daar „scheen" het aantal de vijf
en twintig procent te naderen. Het feil was
dus slechts ten deele juist. Geenszins, over
het geheel sprak ik waarheid, maar ik had
wel een uitzondering mogen maken voor de
gestichten. De Statenvergadering van 30 No
vember was psychologisch om velerlei rede
nen merkwaardig, ik kom daar niet op lerug,
maar ik ben wel verplicht de beroemde vijf
en twintig procent der gestichten in herinne
ring te brengen, omdat, als ik in het alge
meen ook al gelijk zou hebben gehad, ik be
slist de gestichten-uitz.ondering naar voren
wilde brengen als een verheugend feit. Daar
om mijn vraag aan Oedep. Staten. Het ant
woord is ietwat teleurstellend. Er blijkt geen
uitzondering te bestaan bij de gestichten.
Twee van de drie doen mede aan liet „betreu
renswaardig feil" Alleen Meerenberg is de
lichtplek der rechtvaardigheid. Hier is al
thans viif en twintig procent van het perso
neel Katholiek!

Niet le haastig, waf ik n bidden mag.

Gedeputeerde Staten zeggen dat niet. Zij
zeggen slechts dat de heer Michels bun na
dere mededeelingen verschafte. En deze me
dedeelingen bevestigen de ïnferruplie? Ook
dat niet. Hieruit bleek slechts dat des heeren
Michels mededeeling „op goeden grondslag
steunde" Niet steunt, maar steunde. Verle
den (iid. Op goeden grondslag sleunde. D w.z.
zijn zegsman mocht hij vertrouwen. Of hij
had dien indruk op grond van nadere gege
vens. die hij mocht vertrouwen. Als hij zich
vereiste dan vergiste hij zich t" goeder trouw.
Zelfs ten opzichte van het Provinciaal Zie
kenhuis nabij Santpoort, onze „Katholieke
oase"!

Altijd goed lezen.

Voor mij was dat antwoord dan ook af

doende: Mijn „betreurenswaardig feit" was
onaantastbaar over de geheele linie, Meeren
berg incluis. Alleen was daar de verhouding
minder treurig dan elders

Tot mijn verbazing ontdek ik echter dat
er simpele lieden zijn, die meenen dat wij
dusalthans in Meerenberg, ons deel wel
hebbenIn zooverre het antwoord van Gede
puteerde Staten daartoe aanleiding gaf, ik
erken dat het diplomatiek gesteld is, zie ik
mij dus. tot mijn spijt natuurlijk, verplicht
eenige critiek op dat antwoord uit te oefenen.

Mogelijk dat daarna menigeen zucht: als
Meerenberg het groene hout moet verbeelden,
hoe zal dan wel het dorre gesteld zijn?

Voor ons ligt het verslag 1921 met de Be
grooting van het Prov. Ziekenhuis nabij Sant
poort voor het dienstjaar 1922. Bezien wij
de uitgaven:

Kosten van de Comm. van Bestuur 3.630.

Wij constateeren dat noch de voorzitter,
noch een der overige vijf leden Katholiek zijn,
ofschoon wij toch te Meerenberg een gemid
deld aantal verpleegden hebben dat de twee
honderd overschrijdt, 't Is heusch heel erg.

Volgende post: Salarissen Directie 12.180.

Niets voor ons natuurlijk. Nog een vol
gende:

Salarissen personeel admin. dienst ƒ46.300.

Tot mijne spijt heb ik geen Katholiek kun
nen ontdekken.

Dan het enorme bedrag voor den genees
kundigen dienst f 655.520.

Even splitsen. Salarissen van zeven genees-
heeren, na aftrek van gebruik van dienstwo
ningen, 34.020. Wij ontdekken geen geloofs
genoot. Toevallig zijn wij in de hoogere re
gionen geheel absent, 't Ontbrekende (aan de
vijf en twintig proeent) zal dus aangevuld
moeten worden door 't overschot van het la
gere personeel.

Het verslag spreekt van 437 verplegenden.
De hoofdverpleging niet medegerekend. Er is
inderdaad één Katholieke hoofdverpleegster.
Met twee assistent-hoofdverpleegsters en een
voor den nachtdienst hebben wij de Katho
lieke „kopstukken" genoemd, hooger komen
wij niet. Een paar eerste verpleegsters en
waarnemende verpleegsters completeeren deze
onze hoogste, autoriteiten.

De vijf en twintig procent aldus hier op
geen slukken na aanwezig moeten dus nog
lager gezocht worden. Bij het groote korps
mannelijke en vrouwelijke verplegenden. Wij
lellen dan naar ons toe 9 verpleegsters die
Roomsch gedoopt zijn, hoewel ze niet prac-
tisceren, wij tellen bij ons aantal drie neu
traal en 4 modern georganiseerden die dus
van onze Kath. organisatie niets moeten heb
ben, maar al deze inschikkelijkheid baat niet:
ons aantal bereikt het één zesde deel van dit
machflg corps niet.

Zijn 'er van ons onder de opzichters, por
tiers; assistenten in de huishouding, timmer
lieden, metselaars, schilders, smeden, loodgie
ter, witters, machinisten, monteurs, fitters,
assistenten apotheek en laboratorium, ama
nuensis, kleermakers, schoenmakers, naai
sters?

Ja, er zijn er. Maar hun aantal bereikt
geenszins de vijf en twintig procent!

En als men ons dapr af wil schepen met
den triumph der waarheid dat de vijf en
twintig procent aanwezig zijn bij de dienst
boden en minste knechten, dan passen wij er
voor ons onderzoek ook zoover uit te strek
ken, daarvoor is ons de zaak te ernstig, maar
willen wij zonder verder bewijs aannemen dat
daér de vijf en twinlig procent aanwezig is,
maar al zoude dit allernederigste deel van
het'personeel voor.. vijftig procent Katho
liek zijn, dan rechtvaardigt zelfs deze hypo
these niet den indruk te vestigen als ware
„gemiddeld" vijf en twintig procent van
Meerenherg's personeel Katholiek. Zelfs niet,
al telt aan gene zijde de directeur en adj.-
directrice gelijkwaardig op met den schoenen
knecht en dienstbode aan onze zijde.

Dit wilde ik maar even zeggen, om ver
keerde indrukken weg te vagen.

Mr. BOMANS.

Soc. ,St. BavoSmedestraat Gewone zit
tingen.

Spaarbank voor Kath. Nederland van 5 tol
half 8.

K. Leeszaal en uitleenbibliotheek Jans
straat 49 Eiken dag geopend van 10
121/,van 25 en van 710 uur, behalve
des Maandagsocbtends en op Zon- en Feest
dagen.

Uitleen van boeken van half 39 uur.

B. K. Leeszaal Tentoonstelling van werken
van H. Brom en M. Anariessen. Van 10
half 1, en van 25 uur.

F. H. Smit Groote Houtstraat 69 Ten-
vloonsfelling van etsen van Anton F. Pieck.
>K Arbeidsbeurs voor mannen Jacobij-
nestraat 15 Alle werkdagen, voorm. van
912 uur, n.m. van 25 uur. Zaterdags al
leen van 912 uur.

B. K. Arbeidsbeurs voor vrouwen Kleine
Houfweg 13 Alle werkdagen des nam.
van 3 tot 4 en van half 8 lot half negen.

Martha-vereeniging Bloemhofstraat 1
Betrekkingbureau voor vrouwen Alle
werkdagen van 1012, van 24 en van

8—9 uur.

Voor de Duitshe pers: H. f 5.—.

Woensdagavond hield de afdëeling Haarlem
en omstreken van den Ned. R. K. Politiebond
„St. Michaël" haar zesde jaarvergadering. Na
een pittig openingswoord van dén voorzitter,
den heer W. v. .d. Hulst, bracht de heer H.
L. Spree, secretaris, een keurig verzorgd jaar
verslag uit, hetwelk een duidelijk beeld van
de in het afgeloopen jaar verrichte werk
zaamheden demonsitereerde. Br is dan ook
duchtig gewenkt en de voorzitter mocht te
recht opmerken, dat wat meer meeleven van
de leden verwacht mocht worden. Uit de ver
gadering werd een woord van hulde gebracht
aan het bestuur, vergezeld van de aansporing
aan de leden altijd trouw ter vergadering te
•komen cn daar eveniueele klachten te be
spreken. Het raadslid, de-heer M. L. A. Klein,
sprak een opwekkend woord, speciaal tot de
dames, waarna het nuttige voor het prettige
moest plaats maken. Reeds dadelijk zat de
vroolijkheid er in. Sjaalkie Boas van Heem
stede is een humorist, die ct zijn kan. Leuke
stukken en wat altijd zoo noodig is, het pu
bliek zong mede. De feestcommissie organi
seerde tusschen de voordrachten door het
staartstelKen op teen ezel: een schorten wed
strijd voor de dames en een zaklooperij voor
de heeren. Kortom, er is genoten. De heer
Winnubst begeleidde een en ander op de pi
ano, 'igeen hem zeer goed was toevertrouwd.
Ruim negentig, procent van de leden waren

met hunne dames opgekomen, de groote zaal
van de St. Josephgezellenvereendging was ge
heel bezet. Wij begrijpen heel goed, dat het
bestuur gaarne altijd zoo'n opkomst ziet. Ver
melden wij ten slotte nog, dat Mr. J. B. Bo
mans bericht van verhindering in zond, we
gens het vervullen van een spreekbeurt.

De Kamers van Koophandel en Fabrieken
voor Ncord-Hollands Noorderkwartier te
Alkmaar, voor West-Friesland te Hoorn en
voor Zaanland le Zaandam, te samen om
vattende, behoudens enkele gemeenten, geheel
Noord-Holland benoorden het Nnordzeeka-
naal, hebben aan Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland een adres gezonden in zake
de nadere regeling van de financieele ver
houding lusschen de provincie Noord-Hol
land en het Hoogheemraadschap Noord-Hol
lands Noorderkwartier.

In het adres wordt o.m. medegedeeld, dat
niet alleen zij, die tot leden van de genoem
de Kamers van Koophandel zijn gekozen en
zij, die aan de samenstelling dier Kamers
hebben medegewerkt, den ernstigen druk ge
voelen van de belasting, geheven door liet
nieuw ingestelde Hoogheemraadschap, maar
ook handel en industrie, gedreven en uiige
oefend in de gebieden dier Kamers, onder
vinden de gevolgen der hooge lasten, veroor
zaakt door het feit, dat aan dat waterschap
.is opgelegd de delging van een schuld van
12 millioen gulden, haar oorsprong vindend
in den watersnood.

Het deel van Noord-Holland, geleislerd
door den watersnood, hecfl destijds alles in
het werk gesteld, om den omvang van de
ramp zoo nauw mogelijk te stuiten. Zeer be
langrijke offprs heeft men zich daarvoor moe
ten en willen gelroosten. Eenerziids onge
twijfcld om eigen lijfsbehoud en om de
redding van eigen have en goed, maar an
derzijds 1ocli ook, om het overig deel der
provincie te kunnen sparen en dit te vrij
waren van de schade, veroorzaakt door het
binnenkomende waler.

Men deed dit, omdat men wist. dal geheel
Nederland en in het hij.zon3.er geheel Noord-
Holland belang liad hij een zoo spoedig en
krachtig mogelijk stuiten van het water en
een zooveel mogelijk localiseeren van geleis-
terde gebieden. Men wist dat b.v- Amsterdam
wel degelijk niei te berekenen voordeelen
heeft bij een vruchtbaar en welvarend ach
terland. De Kamers voornoemd zijn dan ook
overtuigd dat thans nog ieder dankbaar zal
zijn, dat destijds zoo krachtig is ingegrepen.
Maar wordt de juistheid van het bovenstaan
de erkend, dan kan het niet anders dan lo
gisch worden genoemd, dat geheel Noord-
Holland ook bijdraagt in de kosten van het
dijkherstel. Dan moet men het onbillijk ach
ten, dat zii, die de nadeelen van den water
snood ondervonden, bovendien aansprakelijk
worden gesteld voor de kosten, verbonden
aan het herstel en aan het verdere onder
hond der diiken.

Naar het oordeel dér Kamers voornoemd
moet het daarheen worden geleid, dat het
Hoogheemraadschap ontheven worde van de
verplichting tot delging der schuld van 12
millioen Die last. thans gelegd op een deel
der provincie, gaat de draagkracht der inge-
zeiepen te hoven en drukt dubbel zoo z.wik-;r
omdat de onbillijkheid der ongeliikmafige
verdeeling zoozeer wordf geveeld. Daarom
moét hij werden overgenomen door hel pro
vinciaal bestuur, opdal dit door het heffen
van een provinciale belasting, allen daarvoor
zal kunnen aanslaan. Doch daar de Ion lasle
van het TToogheemraadschan komende onder
houdskosten gemaakt worden in hef belang
van de geheele provincie, moeten ook deze
worden gedragen door het deel van Noord-
Holland. thans niet helioorende tot het ge
bied van het Hoogheemraadschap.

Op grond van een en ander geven ver
noemde Kamers Gedep. Slalen in ernstige
overweging die maatregelen te willen Ireffen,
welke leiden tot inwilliging der in het adres
neergelegde verzoeken Tevens is aan de ge
meentebesturen verzocht hieraan adliaesie le
willen betuigen

Een bijzondere interesse voerde ons naar dit
concert vanwege dé eerste uitvoering van het
violoncellc-concert van de nog jeugdige com
poniste: Menrlétle Bosmans.

In geen enlkel tijdperik der muziek heeft
de vrouw als cotnpouisee een belangrijke xol
gespeeld en dit zal m. 1, ook nimmer hel geval
worden. Toch was deze aupitie geen teleur
stelling, want hel werlk bevat zeer goede ele
menten. Deze muziek lijkt mij het meest ver
want met Saint Saëns, wiens „Danse maca
bre" ilk in het Presto even meende te hooren.
Tot zekere hoogte houdt het zeer omvang
rijke opus de aandacht gaande, doch een spe
cifiek fémlnale fout: de breedsprakigheid, doet
aan het geheel afbreuk. Men mis't concentra
tie en de grootte van gedachte had toegeno
men met het verkleinen van den vorm. De
voortdurende terugkeer van het hoofdthema
uit het eerste deel in nét Allegro giacoso, doet
een zekere monotonie vreezen. Het meest be
knopt lijkt mij het tweede deel, indricdecli-
gen vorm gehouden, met een mooie cantilene
voor violoncello.

In 't algemeen lijkt de instrumentatie dik
wijls belangrijker dan de melodische lijn;
meer in 't bijzonder de imilatorische gedeel
ten voor fluit en cello, het duo met de eerste
viool en de harp-parlij verteenen een aardig
coloTiet aan het laatsle deel. Marix Loeven-
sohn, die do violoncello-solo speelde, ontwik
kelde een zeldzame klank uit z n prachtig in
strument

Zijn voordracht was vol vurigheid en ge-

Het duurste en beste is
FRANKEN'S MELKBR00D

zonde muzikaliteit en hij liet terecht de com
poniste in de groote ovatie, welke hem ten
deel viel, dee!en. Het orkest speelde dezen
avond onder den dirigent Gerharz met bijzon-

Men schrijft ons:

Door de afd. Haarlem van de Praclisch-
Idealisten-Associafie is een lezing met licht
beelden georganiseerd over bovenstaand on
derwerp op hedenavond van 8 tot op zijn
laatst 10 uur iin de zaal van „Rosenhaghe,"
Hoofdmanstraat 12, aan den Zijlweg, tegenover
de Duvenvoordestraat. Spreker zal zijn de
heer C. Sipkes. Hoewel deze avond in de eer
ste plaats bestemd is voor leden, zijn ooik

r t

dere toewijding cn het is met vreude dat ik

melding kan maken van een aanzienlijke ver- andere beknellende» voor dit onderwerp
belering, welke bij de pauken le comstalee- e" voar de meerendeels gekleurde hchtbeel-

be lering
ren was.

Ten slotte kwam v. Beethoven met de Ze
ven de Symphonic. Hij reikte ons hiermede

den van harte welkom.

DE INDUSTRIE GEPASSEERD.

Het Kamerlid de heer Michielsen stelde

een bokaal bruischend van vreugde-dranken, den Minister van Koloniën de volgende
van vleiende muziek, welke wij indrinken als vragen.

Is het den Minister bekend, dat in
de kringen van de Nederlandsche ijzer
constructie-industrie bij voortduring de
klacht wordt vernomen, dat deze in-

bloemkeliken het zonlicht.

MARINUS VAN MONNIKENDAM.

In de gisterenavond gehouden ledenver- dustrie bij inkoopen vanwege het Gou-
gadering van de Spaarkas „St. Nicolaas" vernement in Nederlandsch-Indië herhaal-
werden tot bestuursleden gekozen de heeren delijk wordt gepasseerd, terwijl de werk-
Vrenegoor en F. Zwarter. Door het bestuur loosheid in dezen tak van industrie hier te
zal uit zijn midden een voorzitler worden lande een grooten omvang heeft genomen?
gekozen. j Acht de Minister deze klacht geheel of

De jaarverslagen werden door den secre- gedeeltelijk gegrond?
laris-penningmeesler uitgebracht Er bleek Zoo ja, is de Minister van oordeel, dat
een Ijatig saldo te zijn. Medegedeeld werd de instelling door de Indische Regeering
dat door den brandstoffenhandelaar van de eener Rijkscommissie voor de werkverrui-
Spaarkas een bedrag van f 100 in het reser- ming, welke voeling zal houden met de hier,
vefonds is gestort. Besloten werd, een be- te lande werkende gelijknamige commis-
drag van 100 ter beschikking te stellen sie, deze klacht wellicht geheel of gedeelte
van de werklooze leden van den R. K. Volks- lijk kan wegnemen?

bond, welk bedrag in samenwerking met het Indien de Minister dit middel niet doel-
besluur van den R. K. Volkshond zal ver- matig acht, welke afdoende maatregelen
deeld worden. denkt Z.Ex. dan te nemen, teneinde aan de

Aan den scheidenden voorzitter, den heer klacht van dezen tak van industrie een einde
P. Dijt. die wegens drukke werkzaamheden te maken?
bedankt had. werden door den secretaris-

penr.ningmeesler woorden van dank gebracht 1 Hinderwet,

voor het vele, door hem voor de vereeniging Aan J. D Hammer en H. W. Tromp, sa-
verricht. De heer Dijt dankte met eenige men handelende onder den naam „Eerste Ne-
woorden en wenschte de Spaarkas in haar derlandsche Fijmlederfabriefc" is vergunning
verder bestaan alle goeds. verleend tot oprichting van eene inrichting tot

•het bereiden van fijne ledersoorlen en het fa-
Statutefl. briceeren 'van fijne llederwairen met een labo-

De „Staatscourant" bevat de sfatuten vanratormm en een reparatie-werkplaats, waarbij
de Ned. Krause Maatschappij, gevestigd al- elcctrische beweegkracht zal worden aange-
jjjer j wend met een maximum vermogen van 20 P.

K. tot het aandrijven vain te plaatsen werktui-
Alg. Ned. Verbond. e«n m llel perceel! aan de Kennemerstraat

Woensdag 7 Februari a.s. zal het Alg. Ned. Aan G. P. G. Kipp is vergunning verleend
Verbond haar jaarlijksche ledenvergadering (0j oprichtiug van eene smederij, tot het ver
houden in „De Nijverheid, Jansstraat 85, vaardigen Van orthopedische instrumenten
des avonds le half negen. De agenda vermeldt (Kcht smeedwerken), waarbij als beweeg-
o.a. Bestuursverkiezing en bespreking san knecht worden gebezigd een electromotor

een te houden kunstavond.

Dinsdag 6 Fehruati a.s. zal de Haarlemsehe
Bachvereeniging haar zesde concert geven, des
avonds 8 uur, in de Gemocntelijlke Concert
zaal. Als solist zal optreden Josef Pembaur,
piano. Hel programma vermeldt o. a. Ouver-

van 2 P.K. 1ot het aandrijven van te plaatsen
werktuigen in hot perceel aan de Gasthuis-
vest no. 15.

v. d. Linden, Kleine Houtstraat 8, kinder
handschoen; J. M. Bulters, Twijnderslaan 15,
heeren ha n d sch oenJ. Wensing, Zwaardstraat

ture van de Opera „Euryaimthe", C. M. von j j, insigne; Collaard, J. N kui wen hu ij zen s tra a t

Weber. Piano-concert No. 2 (Op. 83, Bes. gr. meetinstrument in étui; C. Zipp, Tetterode-

t.), Brahms. Symphonie Domestica (op. 53), slTaat 51, portemonmaie; G. Verzandvooirt,
R. Strauss.

Spaarnwouderstraat 82zw„ portemonnaie; Me-
vrouw Smits, Santpoorterstraat 7, huissleutel;
P. Bos, Hnrmenjansweg 82P. of G., dames-

'Pogingen worden in het wedk gesteld om tajehje; M. v. d. Meer, EsschiMerstraat 20zw..
hier ter slede te komen tot het oprichten van *ak ITM'' portemonnaie enz.; L. Jansen, Or.-unje-

een plaatselijke Amateur Radio Vereeniging
Hiertoe wordt 6 Februari te 8.20 n.m. een
vergadering belegd in de bavenzaal St. Bavo,
Smedestraal.

jcboomstraat 173rood, zilverbon.

Vergelijkend overzicht over Januari 1923
1922. Aantal behandelde posten 5203 (v. j.
4605). Aantal inlagen 3578, (v. j. 3321). Aan

B. en W. van Haarlem brengen ter openbare ,al Jf2, (0«,LHxv

kennis dat door hen is ontvangen een belkend-
malking van B. en W. der gemeente Schoten,
dat het verzoek van Jac. Pot, om vergunmiing
tot het uitbreiden van zijne timmermanswerk
plaats, gelegen aan de Kloosterstraat no. 23,
door hen is iingewilligd.

De jaarlijksche groote uitvoering der Haar
lemsehe Handelsschool-vereenigimg zal plaats
hebben op Zaterdag 24 Maairt,

Lichtbeelden.
Sleeds meer en meer schijnen vooral in den
laatsien tijd de lichtbeeldenavonden veld te
winnen. Er worden er geregeld gehouden op
allerlei gebied. Om maar enkele te noemen:
Kapelaan Liihn vertoont „Lourdes" en „Het
leven van de H. Jeanne d'Arc", terwijl hij,
naar we meenen, een derde, behandelende de
Bijbelsche geschiedenis, in voorbereiding heeft;
de vereeniging „Oost en West" behandelt in
woord en beeld zaken, betrekking hebbende
op Ned.-Indië en onze andere koloniën. Op
geneeskundig gebied komen eveneens meer
dere lichtbeeklenvertooningen. Van de dieren-
en plantenwereld beslaan verschillende series
lichtbeelden, enz. enz.

Deze vermeerdering van lezingen met licht
beelden valt niet anders dan toe te juichen.
Immers de lichtbeelden verduidelijken het ge
sproken woord en geven een meer helderen
kijk op heigeen de lezing behandelt. Die ver
duidelijking maakt de causerie vanzelf gezel
liger en kan er dan ook toe bijdragen, dat het
verga deringbezock beter wordt. Hoe aangena
mer cn gezelliger toch een vergadering is,
hoe meer belangstelling zij uit den aard der
zaak trekt. Daarom dan ook is de uitbreiding
der series lichtbeelden en het organiseeren van
dergelijke avonden zeer zeker gewensclit

f 268467,59% fv. j 287096.35). Terugbe-
iaald 267747,80% (v. j. 232964.19). Meer
ingelegd f 719.79 (v. j. 54)32.16). Aantal
nieuwe boekjes 216 (v. j. 214). Aantal afbe
taalde boekjes 121 (v. j. 84). Spaarbusjes op
31 Januari 1923 in omloop 1172. Geledigd
in Januari 1923 234 busjes met totaal
3286.60. Aantal in bewaring genomen boek
jes op 31 Januari 1923 307.

Gisteravond omstreeks 6 uur „hing" de 14-
jarige II. P., wonende in de Zijlstraat, achter
aan een éénmanswagen. In de Wilhelmina-
straat, aan de halte Mauritsstraat, kwam een
wagonvoerder, die met de tram meereed, eens
kijken, of er soms iemand meereed. De jon
gen schrok zoo, dat hij van de tram viel en
daarbij jmst met een voorbijrijdenden auto in
aanraking kwam, waardoor hij eenige lichte
verwondingen opliep. Naar het St. Elisabeth's
Gasthuis overgebracht, i$ hij daar ter verple
ging-' oigcnomen.

In veband met de half in het water van
den Kloppersingel liggende gevonden jas, is
door de politie in dat water gedregd, echter
tot op heden zonder Tesultnat.

Naar we vernemen behoort de jas aan den
aannemer Schomagel, wonende te Huizen.
Deze heeft wenk te Bloemendaal, doch is daar
Maandag niet aangekomen.

Door de P.rov. Commissie uit dé veilingen
in Noord-Holland is aan de aangesloten vei
lingen een schrijven gezonden, inhoudende dat
waarschijnlijk de volgende week een crediet-
regcling tot stand zou komen en loopen over
de Prov. Commissie in Noord-Holland.

Deze credielen of voorschotten zullen dan
wojden verstrekt door de plaatselijke Boeren-
znbanken.

j De verplichting die elk lid eener vereeniging
heeft zijn contributie te betalen, schijnen
velen niet hoog te tillen.

En toch is contributieschuld een schuld ge
lijk een andere.

Door lid te worden en te blijven van een
vereeniging, neemt men op zich een jaar-
j lijksch bedrag bij te dragen in de kosten der
vereenigingshuishouding.

j Wie dat niet kan of niet langer meer kan
of wil. moet als lid dier vereeniging bedan-
ken. Sommigen bedanken niet, omdat zij toch
graag voor het oog van de menschen lid van
die of die vereeniging zijn, of omdat zij een
voudig vergelen te bedanken of bedanken te
i veel moeite vinden.

Maar in alle die gevallen is alles goed en
wel, als het betrokken lid dan ook maar
j weet, dat hij daarmede de verplichting op
i zich neemt, nog een jaar langer contributie te
i betalen.

I Maar wat al moeite hebben onze penning
meesters de oontributiegelden der leden bin
nen te krijgen.

Ik woonde onlangs een bestuursvergadering
bij van een vereeniging, die zelfs heel veel
heeft gedaan voor den economischen wel
stand harer leden. Vele leden hadden aan
haar tnschenkomst duizend gulden hooger in
komen te danken. Maar rond dertig leden
móesten worden geroyeerd omdat zij 3 jaar
lang, ondanks herhaald bidden en smee-
ken en aanmanen, hun contributie niet be
taald hadden.

Ze werden geroyeerd, want beter geen le
den dan zulke leden.

Ze kosten maar geld aan administratie,
toezenden van drukwerken enz., en ze be
talen geen cent.

Hoevelen onder ons hebben zich we! eens
afgevraagd of zij geen contributieschuld ach
terlieten aan vereenigingen, wanneer zij met
terwoon een gemeente verlieten? Denken zij er
wel aan, dat zij contributieschuld hebben,
als zij hun lidmaatschap niet behoorlijk heb
ben opgezegd?

Men doet de vereeniging te kort.

De begrooting wordt opgemaakt naar lik.
bedrag aan contributie, waarop het bestuur
rekenen kan. Voldoet iemand niet aan zijn
verplichtingen, dan is dat een verliespost en
komt de vereeniging in schuld, omdat in den
regel wel de uilgaven door moeten gaan, die
begroot zijn, doch maar zelden de inkomsten
door een meevallertje vergroot worden.

En dan de wijze, waarop sommigen de pen
ningmeesters laten soebatten om het contri-
butiegeld der vereeniging.

Alsof een penningmeester voor zijn louter
pleizier dat baantje op zich heeft genomen.
Het fraaiste is dat juist in die vereenigingen,
waarin de bestuursleden hun functie vooral-
waarnemen, „voor de goede zaak" de leden
zich het meest de luxe permitteeren den pen
ningmeester, of degenen die de contributie op
halen, te laten terugkomen en af te schepen.

Men denkt er niet aan, de kwitanties van
levensverzekering of brandassurantie terug te
sturen, hoewel de administratie daarvan dik
wordt betaald, maar den penningmeester, die
zijn vrijen tijd opoffert voor de leden der
vereeniging, stuurt men terug. Men doet er
zelfs hooghartig tegen.

We hoorden van personen, die den pen
ningmeester van een vereeniging met meer
dan 1000 leden zesmaal laten terugkomen
voor een contributie van j ,1per jaar en
het waren geen noodlijdende arbeiders, die
dat deden, doch personen, die men als in
goeden doen te verkeeren zou verslijten.

We hoorden van iemand, die zijn penning
meester durfde wegsturen, omdat hij 5 minu
ten voor het uur was, dat officieel als be-
taaluur was vastgesteld.

Kom, we leven in de eerste maanden van
het jaar. In dezen tijd wordt in den regel de
contributie van een vereeniging opgehaald.

Maak het den menschen niet lastig en be
denkt dat zij den last van oontribulie
ophalen alleen voor uw genoegen op zich ne
men. Legt de contributie klaar. Laat ze zeker
niet tweemaal terug komen, vooral niet als het
slechts een klein bedrag aan contributie be-
treft.

Laat niemand zich toch belachelijk maken.

Hiervoor zal het noodig zijn, dat op elke
plaats eene plaatselijke commissie wordt ge
vormd, diie de noodlijdende Tuinbouwers ge
legenheid geeft een voorschot aan te vrageit
en dan tevens heeft te iieoordeelen of do
aanvrager met een dusdanig voorschot gehol
pen kan zijn.

Deze plaatselijke commissie zal bestaan uit
5 leden, waarvan 2 worden aangewezen door
het bestuur der plaatselijke Bank en 3 door
het bestuur der Veilings-of Tuinbouwver-
eeriging.

Verzocht wordt een dusdanige commissie te
vormen en deze vóór 5 Februari a.s. op ta
geven.

Lijst van onbestelbare brieven en brief
kaarten van welke de afzenders onbekend
zijn, terugontvangen hl de 2e helft der maand
Januari 1923.

Binnenlandsche brieven:

Haarl. Assurantie Kantoor, Haarlem; W.
Beaux, Haarlem; P. J. Buskens, Amsterdam;

Laai- Tc ten slotte nog iets zeggen over de
Hollanasche taal.

Ze heeft veel gelijkenis met de Duitsche,
vele woorden hebben ze met elkaar gemeen.
Het Hollandsch heeft niet het elegante van
het Fransch, niet het wel-klinkende van het
Italiaansch, 't heeft ook niet de taalkundige
fijnheid van 't Duitsch, maar in klank, uit
drukking en woordzetting heeft de Hol-
landsche taal iets ongemeen gevoelvols.

En niettegenstaande de vele keel-klan-
ken heeft ze iets weeks en aangenaams. Men
moet zeggen Het is de geëigende spraak
van dat volk van de laagvlakte.

Ik heb gedurende mijn verblijf in Holland,
die taal gaarne gehoord en ook gaarne ge
sproken. Bijna alle beschaafde Hollanders
spreken Fransch en Duitsch. Toch heb ik
bemerkt dat het den Hollander aangenaam
aandeed, als een Duitscher met hem Hol
landsch spreekt. Deze taal heeft vele wel
luidende eindlettergrepen en karakteristie
ke oud-duitsche woorden bewaard, die,
jammer genoeg, in de Hoog-duitsche taal
verloren zijn gegaan.

IV KATHOLIEK LEVEN.

Nu zou er nog veel en prijzenswaardigs
te zeggen zijn over het Kath. leven in Hol

land. Vroeger heeft eens een Italiaansch
kardinaal, die een Duitsche Kath. verga
dering bezocht had onder den machtigen
invloed van het Katholieke betoog, gezegd;
„Germania decet." Zonder het Duitsch
Katholicisme te na te komen, mag ik na
alles wat ik met eigen oogen heb gezien, met
minstens hetzelfde recht zeggen „Hol-
landia decet." Hier herinner ik mij ook,
wat ik in Rome ondervond. Vóói jaren was
in de eeuwige stad en stond voor het stand-
jeld van de beide prinsen der Apostelen
étrus en Paulus op de Ragga del populo.
Petrus strekt zijn hand uit over Rome en
Italië. Paulus wijst met zijne rechterhand
naar 't Noorden.

Mijn Romeinsche gids legde deze handig
aldus uit

Petrus wil zeggen Hier (i.e. Roma) leges
condunter. Hier worden de wetten voorge
schreven en Paulus wil zeggen Sed ibi
(i Germania) observantur. Maar in Duitsch-
land worden ze nageleefd.

Deze eenigszins sarcastische en voor
Duitschland vleiende beteekenis willen we
nu daarlaten. Moest men de vingerwijzing
van den apostel der heidenen, nog niet ver
der over Duitschland's gouwen naar Hol
land laten gaan Ja, zeker, hier worden de
wetten van Christus' Stedehouder nog
trouwer nageleefd. Dat mag en moet tegen
woordig zonder beperking erkend worden.

Het katholicisme in Holland beleeft te
genwoordig een glansrijk tijdperk van bloei.
En het is echt Roomsch, Pauselijk, Katho

licisme het Katholicisme van de daad.

Eerst in het jaar 1950 werd onder Paus
PiusJX de kerkel. Flierachie hersteld de refor
matie was sinds opgeheven.Een Aartsbisdom
Utrecht en vier Bisdommen werden opnieuw
gevestigd.

Daarmede begon voor het kerkelijk leven
in de Nederlanden inderdaad een nieuw
bloeitijdperk, dank zij den ijver der geeste-
lijkèn en de werkzaamheid der Katholieke
lee kenwereld. Het Katholicisme dat tot dantöe
in het openbaar leven als onbeduidend ver
oordeeld was en slechts in het verborgene
kon bestaan, nam nu aanmerkelijk meer
en meer in invloed toe en is heden ten dage
een imponeerende factor in het leven der
natie geworden. Het heeft, wel is waar zwaren
politièken strijd gekost, eer de vrijheid en
het aanzien bereikt was, dat de kerk tegen
woordig in Holland geniet. Zeer veel hebben
de Hollandsche Katholieken hunnen wak
keren en doelbewusten leider ^chaepman te
danken, die ver van zijn ..„.loorteland in
Rome overleed en op het Duitsch Campo
Sarto, in de schaduw der Petruskerk zijn
laatste rustplaats gevonden heeft. Zijn naam
zal in Holland steeds in eere blijven. Het
Katholieke volk maakt tegenwoordig 2/5
der gezaamlijke bevolking uit en zal, als het
bevredigend sterke kindertal in de Katho
lieke gezinnen voortduurt, in afzienbaren tijd
de helft bedragen. Ik trof onder de betrek
kelijk weinige Kath. families, die ik persoon
lijk op het land en in de hoofdstad Amster
dam leerde kennen, verschillende aan die ze

ven, tien dertien ferme gezonde kinderen
hadden, die de trots en de vreugde van hun
even gezonde ouders uitmaakten. In deze
gezinnen heerscht merkbaar nog natuur
trouwe, zedelijke opvatting en onverzwak
te liefde voor het kind. Niet als in andere
landen, heeft men hier afschrik van het kind,
men vreest ook niet voor de gezondheid der
moeder. Integendeel Men verheugt zich
over de groeiende, bloeiende nakomeling
schap. En de moeders van al die kinderen,
wat zien ze er gezond uit, vol levensfrischheid.
De vervulling der moederplichten heeft haar
niet geschaad. Terwijl ik den Pastoor verving,
heb ik twee kinderen gedoopt en in beide ge
vallen, was het het achtste opvolgend kind.

Moge het zóó blijven.

In het openbaar, politiek leven vormen de
Katholieken in het land onder leiding van de
vijf Bisschoppen één gesloten eenheid, die
volgens de laatste verkiezing beschikken
over 32 van de 100 zetels van de wetgevende
kamer, hetgeen samen met de overige Chris
telijke partijen een zekere meerderheid tegen
het socialisme beduidt. Er bestaat in Holland
geen gemeenschap, ook geen arbeidsgmeen-
schap tusschen socialisme en katholicisme,
maar een uitgesproken scheiding en tegen
stelling. Van het begin af hebben de Katho
lieken alle gemeenschap met derevolutionnaire
en godsdienstig vijandelijke partijen verme
den. Zij beschouwen terecht de socialistische
beginselen en strevingen, als vijandig en ge-
gevaarlijk voor het geloof. Ieder jaar wordt
op een onbepaalden Zondag in alle Kath.

kerken een Bisschoppelijk schrijven voorge
lezen, dat de Katholieken verbiedt,op straffe
van weigering der Sacramenten en kerkelijke
gemeenschap, zich bij de socialistische par
tijen aan te sluiten. Dat is wat men noemt
zich duidelijk verklaren en consequent han
delen. Men kan niet anders, dan het Holl.
Kath. met deze daadkrachtige mannelijke
houding geluk wenschen. Duidelijkheid,
eenheid, saamhoorigheid, dat maakt indruk
dat geeft kracht en moed en leidt ten laatste
zooals het voorbeeld in Holland bewijst,
tot prachtige resultaten. De Holl. Katholieken
hebben geen moeite gespaard om het Kath.
schoolwezen op te voeren en met goed gevolg.
De wet garandeert of borgt hun tegenwoordig
volkomen vrijheid van onderricht, begin
nend met de eerste klasse der volksschool
tot de leerstoel der universiteit. R. K. scholen
worden tegenwoordig overal opgericht en de
staat steunt deze scholen geldelijk voor op
bouw en onderhoud. Deze scholen staan na
tuurlijk in de nauwste verbinding met de
kerk. De school wordt, zoo mogelijk, in de
inmiddellijke nabijheid van het Godshuis
gebouwd, en de voorzitter der schoolvereeni-
ging is meestal de Pastoor. In destreek waar
ik was had ik gelegenheid twee dergelijke
volksscholen te bezoeken en een wijle het
onderricht bij te wonen.

Ik moest mij verwonderen over de kraak-
zindelijkheid, die :k hier overal, zelfs op de
privaten opmerkte, over de weldadig aan
doende vriendelijke inrichting waarbij al het
sombere zoeosaa«i vermeden was en niet het

minst over den rijkdom aan technische en
padagogische leermiddelen Ik moet be
kennen dat ik in de Duitsche scholen in stad
en dorp, die ik als leerling of leeraar tot dus
verre bezocht, zulk een moderne inrichting
nog nergens aantrof.

Alle achting voor de uiterlijke presta
ties Over het innerlijk schoolwezen kan
ik moeilijk een oordeel vellen, omdat het.
in dien korten rijd niet mogelijk was.

Ik moet echter nog bijzonder naar voren
brengen, dat in deze schoollokalen een dooi
en door Katholieke geest stroomt. Het
teeken van verlossing en andere godsdiensti
ge afbeeldigen versierden iedere klas.

Men kan ze niet vergelijken met onze
bleeke, ondervoede stadskinderen zonder
van diep medelijden met de laatste bewo
gen te worden. Tegenwoordig zijn de Holl.
Katholieken ijverig aan het werk om de
hun toegestane vrijheid van onderwijs t<
bekomen, door het oprichten van een Kath,
universiteit, die alle faculteiten zal omvat
ten. Zondag's den 3e Sept. werd juist in
alle kerken een algemeen Herderlijk schrij-
van van den kansel voorgelezen, waarin de ge-
loovigen bedankt werden voor de rijke of
fergaven, die ze n het afgeloopen -aar voor
dat doel hadden bijeengebracht en die reeds
toegerekend waren ter oprichting van drie
faculteiten. De Bisschoppen drukten daarbij
het vertrouwen uit. dat de nieuwe oproep,
dien ze aan hun dank verbonden ten gevolge
mocht hebben, den steun voor het werk in
de toekomst te verzekeren.

(Wordt Vervolgd), y